Türkmenistanyň Mejlisinde Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň Parlament ýolbaşçylarynyň ikinji duşuşygynyň «Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň arasynda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde howanyň üýtgemeginiň netijelerini gowşatmak ugrunda hyzmatdaşlyk» atly 2-nji bölümi öz işini jemledi. 

Bölümiň işine Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy D.Gulmanowa, Koreýa Respublikasynyň Milli Assambleýasynyň Başlygy Woo Won-şik, şeýle hem duşuşyga gatnaşýan döwletleriň parlament wekiliýetleri gatnaşdylar.

Häzirki döwürde döwletara gatnaşyklarda daşky gurşawy goramak we howanyň üýtgemeginiň netijelerini ýumşatmak möhüm ugurlaryň biri bolup durýar. Bu ugurda energiýany tygşytlaýjy täze tehnologiýalaryň ulanylmagyna, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň peýdalanylmagyna, tebigy serişdelere aýawly çemeleşilmegine uly ähmiýet berilýär. 

Ekologiýa we howanyň üýtgemegi bilen bagly mesele Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň çägindäki işiniň üns merkezinde durýar. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 79-njy sessiýasynda Türkmenistanyň Merkezi Aziýada daşky gurşaw meselelerine strategik taýdan çemeleşmekde möhüm ädim hökmünde ýöriteleşdirilen düzümi — BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini döretmek babatdaky işini dowam etdirjekdigi bellenildi. 

Parlamentariler öz çykyşlarynda dünýä senagatynyň okgunly ösýän häzirki döwründe daşky gurşawa aýawly çemeleşilmegi, biodürlüligiň goralyp saklanylmagy, howanyň hapalanmagynyň öňüniň alynmagy babatda alnyp barylýan işleri parlament diplomatiýasy arkaly goldamagyň, bu ugurda kanunçylyk-hukuk binýadyny pugtalandyrmagyň, kanunçykaryjylyk işinde oňyn tejribeleri alyşmagyň ähmiýetini nygtadylar.

Bölümiň işine gatnaşyjylar şöhratly taryhly Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň ak mermerli paýtagty Aşgabatda geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň Parlament ýolbaşçylarynyň ikinji duşuşygynyň ýokary guramaçylykly derejede we milli myhmansöýerlik däplerinde guralandygyny hem-de döwletleriň, halklaryň arasynda hoşniýetli dost-doganlyk gatnaşyklaryny ösdürmekde, parlament diplomatiýasyny dabaralandyrmakda möhüm ähmiýete eýedigini bellemek bilen, Türkmenistanyň hormatly Prezidenti Serdar Berdimuhamedowa hem-de Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Gahryman Arkadag Gurbanguly Berdimuhamedowa hoşallyklaryny we köp-köp sagbolsunlaryny beýan etdiler. 

Türkmenistanyň Mejlisinde Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň Parlament ýolbaşçylarynyň ikinji duşuşygynyň «Ykdysady hyzmatdaşlyk, sanly ykdysadyýet we senagat» ady bilen geçirilen 1-nji bölümi öz işini jemledi.

Onuň dowamynda çykyş eden parlamentariler Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Koreýa Respublikasynyň arasynda söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň barha işjeň häsiýete eýe bolýandygyny we geriminiň giňeýändigini bellediler. Sebitde durnukly ösüşiň üpjün edilmeginde özüne möhüm orun degişli bolan bu gatnaşyklaryň geljekde hem ösdürilmeginde parlament diplomatiýasynyň ähmiýeti nygtaldy.

Parlamentariler durnukly ösüşi üpjün etmekde, hyzmatdaşlygyň hukuk esaslaryny berkitmekde, parlament we kanunçykaryjylyk işinde toplanan milli tejribeler, şeýle hem ikitaraplaýyn esasda döredilen parlament dostluk toparlarynyň, ugurdaş komitetleriň, zenan-parlamentarileriň we ýaş parlamentarileriň arasynda işjeň gatnaşyklary ýola  goýmagyň usullary barada pikir alyşdylar.

Bölümiň işine gatnaşyjylar dünýä jemgyýetçiliginde parahatçylyk dörediji döwlet diýlip ykrar edilen Türkmenistanyň merjen paýtagty Aşgabatda geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň Parlament ýolbaşçylarynyň ikinji duşuşygynyň ýokary guramaçylykly derejede guralandygyny hem-de döwletleriň we halklaryň arasynda hoşniýetli dost-doganlyk gatnaşyklaryny ösdürmekde möhüm ähmiýete eýedigini aýratyn bellediler.

2024-nji ýylyň 14-nji oktýabrynda Türkmenistanyň Mejlisiniň we Koreýa Respublikasynyň Milli Assambleýasynyň wekilleriniň gatnaşmaklarynda türkmen-koreý ikinji geňeşme maslahaty geçirildi.

Geňeşme maslahatynda Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň Koreýa Respublikasyna amala aşyran iş saparynyň dowamynda öňe süren, «Merkezi Aziýa — Koreýa Respublikasy» atly parlamentara forumy döretmek, türkmen-koreý ikinji geňeşme maslahaty geçirmek baradaky başlangyjyndan ugur alnyp, 2023-nji ýylda Koreýa Respublikasynyň Parlamenti tarapyndan Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň Parlament ýolbaşçylarynyň ilkinji duşuşygynyň we türkmen-koreý ikinji geňeşme maslahatynyň, şeýle hem bu gün Aşgabat şäherinde Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan «Parahatçylygyň, gülläp ösüşiň we özara ynanyşmagyň hatyrasyna hyzmatdaşlyk» ady bilen ikinji duşuşygyň, türkmen-koreý ikinji geňeşme maslahatynyň guralmagynyň Gahryman Arkadagymyzyň taryhy başlangyjynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýändigi bellenildi.

Geňeşme maslahatynyň dowamynda döwletlerimiziň arasynda parahatçylygy, özara ynanyşmagy höweslendirmegiň we söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmegiň bähbidine hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga, hem-de ulag, energetika, ýokary tehnologiýalar, durmuş, medeniýet, ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport, syýahatçylyk, howanyň üýtgemegi we daşky gurşawy goramak ýaly ulgamlarda ýola goýlan hyzmatdaşlygy parlament diplomatiýasynyň üsti bilen goldamagy we bu ugurlarda tejribe alyşmaga, şeýle hem Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň Parlamentleriniň başlyklarynyň şu günki ikinji duşuşygynyň gün tertibine girizilen meseleler boýunça parlament we kanunçykaryjylyk işinde tejribe alyşmak, halkara parlament meýdançalarynda birek-biregiň başlangyçlaryny goldamak bilen bagly garaýyşlar beýan edildi. 

Koreý tarapy öz gezeginde parlamentara dostluk toparlarynyň işine uly ähmiýet berýändigini bellemek bilen, iki ýurduň arasyndaky söwda-ykdysady, maýa goýum gatnaşyklarynyň şertnama-hukuk binýadyny pugtalandyrmakda, bilim, medeniýet ugurlaryndaky gatnaşyklary ösdürmekde işleri güýçlendirmegi teklip etdi. 

Ozaly bilen, duşuşyga gatnaşyjylaryň ählisini mübäreklemäge we myhmansöýer türkmen topragynda mähirli kabul edilendigimiz hem-de şu günki çäräniň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilendigi üçin minnetdarlyk bildirmäge rugsat ediň.

«Parahatçylygyň, gülläp ösüşiň we özara ynanyşmagyň hatyrasyna hyzmatdaşlyk» örän möhümdir, çünki biz diňe tagallalarymyzy birleşdirmek bilen dünýäde ösüşi we abadançylygy gazanyp bileris. 

Duşuşygyň iki sany ýörite mejlisine üns bersek, olaryň döwletleriň ösüşleriniň möhüm ugurlaryna bagyşlanandygyny görmek mümkin. 

«Parahatçylygyň hatyrasyna hyzmatdaşlyk» - biziň gatnaşyklarymyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. 

Merkezi Aziýa ýurtlarynda durnuklylyk we howpsuzlyk esasy ugurlaryň biri bolup durýar, şol sebäpli biziň ýurtlarymyzyň parlamentleri kanunçykaryjy edaralar hökmünde ilatyň hal ýagdaýynyň gowulanmagy babatda yzygiderli zähmet çekýärler. 

Gülläp ösüşiň hatyrasyna hyzmatdaşlyk – bu biziň hyzmatdaşlygymyzyň ýene-de bir esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Biziň ýurtlarymyzyň halklarynyň ykdysady abadançylygy gönüden-göni biziň hyzmatdaşlygymyza baglydyr. 

Özara ynanyşmak islendik üstünlikli hyzmatdaşlygyň binýadydyr. Biz parlamentleriň arasynda açyk dialog we işjeň özara hyzmatdaşlyk arkaly bu ynanyşmagy pugtalandyryp bileris. 

Gyrgyz Respublikasy Koreýa Respublikasy we Merkezi Aziýa ýurtlary bilen ozaldan gelýän gatnaşyklara ýokary baha berýär hem-de bu hyzmatdaşlykda geljek üçin uly mümkinçilikleri görýär.  

Parlament diplomatiýasynyň döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň kuwwatly guraly bolup durýandygyny ýene bir gezek bellemek isleýärin. 

Şunuň bilen baglylykda, biz koreý tarapynyň duşuşygyň parlamentleriň baştutanlary derejesinde görnüşini döretmek başlangyjyna we geçen ýylda onuň ilkinji mejlisiniň geçirilendigine ýokary baha berýäris. Bu meýdançanyň köp ýyllaryň dowamynda hereket etjekdigine we biziň gatnaşyklarymyzyň giňeldilmegi we berkidilmegi üçin binýat hökmünde çykyş etjekdigine pugta ynanýaryn. 

Şu günki duşuşygyň ähli gatnaşyjylaryna üstünlik, ýurtlarymyza bolsa – bagtyýarlyk, parahatçylyk we mundan beýläk-de gülläp ösüşi arzuw edýärin.