2024-nji ýylyň 14-nji oktýabrynda Türkmenistanyň Mejlisiniň we Koreýa Respublikasynyň Milli Assambleýasynyň wekilleriniň gatnaşmaklarynda türkmen-koreý ikinji geňeşme maslahaty geçirildi.

Geňeşme maslahatynda Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň Koreýa Respublikasyna amala aşyran iş saparynyň dowamynda öňe süren, «Merkezi Aziýa — Koreýa Respublikasy» atly parlamentara forumy döretmek, türkmen-koreý ikinji geňeşme maslahaty geçirmek baradaky başlangyjyndan ugur alnyp, 2023-nji ýylda Koreýa Respublikasynyň Parlamenti tarapyndan Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň Parlament ýolbaşçylarynyň ilkinji duşuşygynyň we türkmen-koreý ikinji geňeşme maslahatynyň, şeýle hem bu gün Aşgabat şäherinde Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan «Parahatçylygyň, gülläp ösüşiň we özara ynanyşmagyň hatyrasyna hyzmatdaşlyk» ady bilen ikinji duşuşygyň, türkmen-koreý ikinji geňeşme maslahatynyň guralmagynyň Gahryman Arkadagymyzyň taryhy başlangyjynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýändigi bellenildi.

Geňeşme maslahatynyň dowamynda döwletlerimiziň arasynda parahatçylygy, özara ynanyşmagy höweslendirmegiň we söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary ösdürmegiň bähbidine hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga, hem-de ulag, energetika, ýokary tehnologiýalar, durmuş, medeniýet, ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport, syýahatçylyk, howanyň üýtgemegi we daşky gurşawy goramak ýaly ulgamlarda ýola goýlan hyzmatdaşlygy parlament diplomatiýasynyň üsti bilen goldamagy we bu ugurlarda tejribe alyşmaga, şeýle hem Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň Parlamentleriniň başlyklarynyň şu günki ikinji duşuşygynyň gün tertibine girizilen meseleler boýunça parlament we kanunçykaryjylyk işinde tejribe alyşmak, halkara parlament meýdançalarynda birek-biregiň başlangyçlaryny goldamak bilen bagly garaýyşlar beýan edildi. 

Koreý tarapy öz gezeginde parlamentara dostluk toparlarynyň işine uly ähmiýet berýändigini bellemek bilen, iki ýurduň arasyndaky söwda-ykdysady, maýa goýum gatnaşyklarynyň şertnama-hukuk binýadyny pugtalandyrmakda, bilim, medeniýet ugurlaryndaky gatnaşyklary ösdürmekde işleri güýçlendirmegi teklip etdi. 

Ozaly bilen, duşuşyga gatnaşyjylaryň ählisini mübäreklemäge we myhmansöýer türkmen topragynda mähirli kabul edilendigimiz hem-de şu günki çäräniň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilendigi üçin minnetdarlyk bildirmäge rugsat ediň.

«Parahatçylygyň, gülläp ösüşiň we özara ynanyşmagyň hatyrasyna hyzmatdaşlyk» örän möhümdir, çünki biz diňe tagallalarymyzy birleşdirmek bilen dünýäde ösüşi we abadançylygy gazanyp bileris. 

Duşuşygyň iki sany ýörite mejlisine üns bersek, olaryň döwletleriň ösüşleriniň möhüm ugurlaryna bagyşlanandygyny görmek mümkin. 

«Parahatçylygyň hatyrasyna hyzmatdaşlyk» - biziň gatnaşyklarymyzyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. 

Merkezi Aziýa ýurtlarynda durnuklylyk we howpsuzlyk esasy ugurlaryň biri bolup durýar, şol sebäpli biziň ýurtlarymyzyň parlamentleri kanunçykaryjy edaralar hökmünde ilatyň hal ýagdaýynyň gowulanmagy babatda yzygiderli zähmet çekýärler. 

Gülläp ösüşiň hatyrasyna hyzmatdaşlyk – bu biziň hyzmatdaşlygymyzyň ýene-de bir esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Biziň ýurtlarymyzyň halklarynyň ykdysady abadançylygy gönüden-göni biziň hyzmatdaşlygymyza baglydyr. 

Özara ynanyşmak islendik üstünlikli hyzmatdaşlygyň binýadydyr. Biz parlamentleriň arasynda açyk dialog we işjeň özara hyzmatdaşlyk arkaly bu ynanyşmagy pugtalandyryp bileris. 

Gyrgyz Respublikasy Koreýa Respublikasy we Merkezi Aziýa ýurtlary bilen ozaldan gelýän gatnaşyklara ýokary baha berýär hem-de bu hyzmatdaşlykda geljek üçin uly mümkinçilikleri görýär.  

Parlament diplomatiýasynyň döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň kuwwatly guraly bolup durýandygyny ýene bir gezek bellemek isleýärin. 

Şunuň bilen baglylykda, biz koreý tarapynyň duşuşygyň parlamentleriň baştutanlary derejesinde görnüşini döretmek başlangyjyna we geçen ýylda onuň ilkinji mejlisiniň geçirilendigine ýokary baha berýäris. Bu meýdançanyň köp ýyllaryň dowamynda hereket etjekdigine we biziň gatnaşyklarymyzyň giňeldilmegi we berkidilmegi üçin binýat hökmünde çykyş etjekdigine pugta ynanýaryn. 

Şu günki duşuşygyň ähli gatnaşyjylaryna üstünlik, ýurtlarymyza bolsa – bagtyýarlyk, parahatçylyk we mundan beýläk-de gülläp ösüşi arzuw edýärin. 

Ozaly bilen, şu günki çäre  çagyrylandygymyz we uly myhmansöýerlik bilen kabul edilendigimiz üçin hoşallyk bildirýärin. 

Şeýle hem türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan halkara forumyň   üstünlikli geçirilmegi bilen gutlaýaryn, Duşuşykda Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti hormatly Emomali Rahmonyň «Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna» atly ýubileý medaly bilen   sylaglanylmagy biziň üçin uly hormatdyr.

Biz bu duşuşygy wajyp hyzmatdaşlyk meselelerini  ara alyp maslahatlaşmak we olar boýunça  bilelikdäki  çözgütleri işläp taýýarlamak üçin amatly  mümkinçilik diýip hasaplaýarys.

«Merkezi Aziýa we Koreýa Respublikady  görnüşinde biziň  dialogymyzyň dowam etdirilmeginiň köptaraplaýyn hyzmatdaşlygymyzyň geljegi uly ugurlaryny kesgitlemek boýunça  bilelikdäki tagallalarymyza we oňyn netijeler gazanmagymyza ýardam etjekdigine ynanýarys. 

 Şu nukdaýnazardan Merkezi Aziýa  bilen Koreýa Respublikasynyň arasynda  ysnyşykly strategik  hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge özümiziň taýýardygymyzy tassyklaýarys. 

Şu duşuşygyň çäginde  ykdysady hyzmatdaşlyk  meseleleri we Durnukly  ösüş maksatlaryna  ýetmekde howanyň üýtgemeginiň netijelerini  gowşatmak boýunça  ýörite sessiýanyň guralandygy üçin türkmen tarapyna  hoşallyk bildirýäris.

Şu günki duşuşykda kabul edilýän kararlaryň  biziň ýurtlarymyzyň arasyndaky  parlamentara aragatnaşyklary  mundan beýläk-de ösdürmegiň ýolunda   ýene-de bir möhüm ädim  boljakdygyna ynanýarys. 

Ozaly bilen, türkmen doganlarymyzyň myhmansöýerligi we ajaýyp Aşgabat şäherinde şu günki duşuşygyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilýändigi üçin kärdeşlerimiziň bildirýän minnetdarlygyna goşulýandygymy aýtmak isleýärin.

2024-nji ýylyň 11-nji oktýabrynda Aşgabatda Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygyna bagyşlanylan halkara forum geçirildi. Oňa Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlary hem gatnaşdylar. Munuň özi biziň ýurtlarymyzyň öz gözbaşyny müňýyllyklardan alyp gaýdýan hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk ýörelgelerine, netijeli hyzmatdaşlygy berkitmäge ygrarlydyklaryna şaýatlyk edýär.

         Seulda geçirilen ilkinji duşuşyk we şu günki forum biziň ýurtlarymyzyň hoşniýetli hyzmatdaşlygyň bähbitlerine açyk dialogyň üstünlikli dowam etdirilmegine we anyk netijeleriň gazanylmagyna isleg bildirýändiklerini görkezýär.

Merkezi Aziýa döwletleriniň arasynda haryt dolanyşygynyň, söwdanyň, maýa goýum işjeňliginiň,  içki sebit syýahatçylygynyň yzygiderli ýokarlanmagy biziň ýurtlarymyzyň dostlukly gatnaşyklarynyň durnukly ösýändiginiň subutnamasydyr. 

Biz, parlamentariler sebitiň ýurtlarynyň Koreýa Respublikasy bilen hem söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklarynyň ösdürilmegine mundan beýläk-de ýardam etmelidiris. Çykyşlarda bellenilişi ýaly, döwletleriň arasynda ynanyşmagyň berkidilmeginde parlament diplomatiýasy möhüm orna eýedir.

Biz Türkmenistanyň başlangyjy bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan 2025-nji ýylyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly diýlip yglan edilmeginde hem çuňňur manyny, umumadamzat ähmiýetliligi görýäris.

Merkezi Aziýa döwletleriniň we Koreýa Respublikasynyň Parlament ýolbaşçylarynyň ýokary guramaçylykly derejede geçirilýän şu günki ikinji duşuşygynyň hem biziň ýurtlarymyzyň arasynda gazanylan ylalaşyklaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegine, hyzmatdaşlygyň gün tertibiniň täze mazmun bilen baýlaşdyrylmagyna parlament ýardamyny berjekdigine şübhe bolup bilmez.