Ýurdumyzda ýaşlaryň bagtyýar we nurana geljeginiň bähbidine giň gerimli işler amala aşyrylýar. Olaryň hukuklaryny, azatlyklaryny goramak, durmuş goraglylygyny üpjün etmek we döwlet tarapyndan goldaw bermek kanuny esasda kepillendirilýär. Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 40-njy maddasynda: «Döwlet ýaşlaryň hukuklarynyň we azatlyklarynyň amala aşyrylmagy üçin şertleri döredýär we olaryň hemme taraplaýyn ösüşlerine ýardam edýär» diýlip beýan edilendir. 

Häzirki wagtda türkmen ýaşlary ähli pudakda, şol sanda kanunçykaryjylyk ulgamynda-da zähmet çekmek bilen, ata Watanymyzyň ösüşlerine saldamly goşant goşýarlar. Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň deputatlarynyň aglaba böleginiň ýaşlar bolmagy bu babatdaky döwlet syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini, olara uly ynam bildirilýändigini aýdyň görkezýär. 

Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň 6-njy aprelinde Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň deputatlary bilen geçiren duşuşygynda ýurdumyzyň daşary syýasy gatnaşyklaryny parlament diplomatiýasynyň üsti bilen dünýä ýaýmak üçin dünýä döwletleriniň parlamentleri hem-de abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklary yzygiderli berkitmegiň, bu ugurda parlamentara dostluk toparlarynyň, ugurdaş komitetleriň, ýaş parlamentarileriň, şol sanda zenan parlamentarileriň arasynda özara tejribe alyşmak babatda hyzmatdaşlygyň täzeçe iş usullarynda ýola goýulmagynyň zerurdygy bilen bagly beren tabşyryklaryny durmuşa geçirmek we «Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygynyň 2023 – 2030 – njy ýyllar üçin Strategiýasynyň» esasy ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenen ýaş parlamentarileriň halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek maksady bilen, Türkmenistanyň Mejlisiniň Ýaş parlamentariler toparyny döretmek hakynda karar kabul edildi. Şeýle-de bu toparyň düzümi, Düzgünnamasy hem-de 2023-nji ýyl üçin iş meýilnamasy tassyklanyldy. 

Düzgünnama laýyklykda, topar Mejlisiň jemgyýetçilik, kollegial, konsultatiw we maslahat topary bolup durýar. Ol Mejlisiň degişli çagyrylyşynyň ygtyýarlyklarynyň möhleti üçin döredilýär we alyp barýan işi barada Türkmenistanyň Mejlisine hasabat berýär. Toparyň esasy maksady ýaş parlamentarileriň başlangyçlaryny açyp görkezmek babatda şertleriň döredilmegine, ýaş raýatlaryň hukuk we syýasy medeniýetiniň kemala getirilmegine, ýaşlaryň döredijilik, raýatlyk işjeňliginiň artdyrylmagyna ýardam etmekden ybaratdyr. Topara Mejlisiň 35 ýaşa ýetmedik deputatlary agzalyga kabul edilip, olar degişli ýaşdan geçen soň hem bu işe synçy hökmünde gatnaşyp bilýärler. 

Ýaş parlamentarileriň mejlisi, zerurlyga görä, azyndan çärýekde bir gezek geçirilýär. Mejlis toparyň agzalarynyň ýarysyndan köprägi gatnaşan mahalynda ygtyýarly hasaplanýar. Oňa döwlet, bilim edaralarynyň, jemgyýetçilik birleşikleriniň wekilleri we talyplar gatnaşyp bilýärler. Ýakynda toparyň mejlisi geçirilip, onda ýaşlaryň döwlet dolandyryş ulgamyndaky orny, bu babatda halkara hyzmatdaşlygyň ugurlary, ýaşlar parlamentarizmini ösdürmek bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle hem Türkmenistanyň Mejlisinde Parlamentara Birleşik, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasy, GDA-nyň Parlament Assambleýasy we beýleki halkara guramalar bilen ýola goýlan işler barada durlup geçildi. Topar geljekde döwlet syýasatyny durmuşa geçirmekde, daşary ýurtlaryň ýaş parlamentarileri bilen halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda, ýaşlaryň hukuklaryny, azatlyklaryny goramakda, olardan gelip gowuşýan teklipleri öwrenip, milli kanunçylyga girizmekde we beýleki möhüm işlerde işjeňlik görkezer. 

Çe­men­ AKY­ÝE­WA, Türkmenistanyň Mejlisiniň 

Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak 

baradaky komitetiniň agzasy.

Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň gazanan üstünliklerini, ýeten belent sepgitlerini bu gün bütin dünýä görýär we ykrar edýär. Gazanylýan ösüşler, ýetilýän sepgitler berkarar Watanymyzyň güýç-kuwwaty we at-abraýydyr. Halk hem-de Watan diýen beýik sözler halkymyzyň diliniň senasyna, baş şygaryna öwrüldi. Ynsan üçin Watandan beýik mukaddeslik, Watandan beýik gymmatlyk ýok. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!». 

Arkadagly Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda türkmen halkynyň şu gününi we uzak geljegini nazarlaýan Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň üstünlikli geçirilmegi her bir türkmen raýatynyň kalbyny ganatlandyrdy. Geçen aýda uly ruhubelentlik bilen geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň dowamynda Garaşsyzlyk ýyllarynda ýetilen sepgitlere, gazanylan üstünliklere, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň esasy ugurlaryna ser salmak bilen, geljekde amal edilmeli işler, anyk wezipeler kesgitlenildi. 

Şeýle hem mukaddes baýramçylygymyzyň öň ýanynda hormatly Prezidentimiz zähmetde has tapawutlanan watandaşlarymyzy döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakynda degişli resminamalara gol çekdi. Şol resminamalara laýyklykda, döwletimiziň we halkymyzyň öňünde bitiren aýratyn hyzmatlary, köpýyllyk halal zähmeti, ýokary hünär ussatlyklary üçin Türkmenistanyň raýatlarynyň uly topary «Garaşsyz Türkmenistana bolan beýik söýgüsi üçin» ordeni, «Gaýrat», «Watana bolan söýgüsi üçin» medaly bilen sylaglanyldy. Ýaş nesilleri milli gymmatlyklara, taryhy mirasa hormat goýmak, watansöýüjilik, zähmetsöýerlik, edermenlik we mertlik ruhunda terbiýelemekde, bilim bermekde ýokary işjeňlik görkezen zenanlara «Zenan kalby» ordeni gowşuryldy, ýaşuly nesliň wekillerine bolsa «Hormatly il ýaşulusy» diýen hormatly atlar dakyldy.

 Hormatly Prezidentimiziň öz halkyna bagyşlaýan baýramçylyk sowgatlary her bir ynsana şatlyk we bagt paýlaýar. Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 32 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda maňa hem şol şatlykdan paýly bol­mak — Türk­me­nis­ta­nyň «Watana bolan söýgüsi üçin» medaly bilen sylaglanmak bagty miýesser etdi. Munuň üçin begenjimiň çägi ýok. Şa serpaýyna mynasyp bolmak bagty ömrümde ýatdan çykmajak buýsançly, ýakymly waka boldy. 

Döwlet sylagy üçin Arkadagly Gahryman Serdarymyza, Gahryman Arkadagymyza köp sagbolsun aýdýarys. Bu sylag eziz Diýarymyzyň mundan beýläkki ösüşlerine mynasyp goşant goşmaga ruhlandyrýar. 

Baýramgözel MYRADOWA, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, 

Mejlisiň Daşky gurşawy goramak, tebigatdan peýdalanmak we agrosenagat toplumy baradaky komitetiniň agzasy

Ключевой платформой для обсуждения вопросов реализации международной повестки дня «Женщины, мир и безопасность» стала конференция, состоявшаяся 16 октября в г. Алматы Республики Казахстан в рамках председательства Казахстана в Диалоге женщин Центральной Азии 2023. Мероприятие организовано парламентом и правительством Республики Казахстан при поддержке Структуры «ООН–женщины» в Казахстане и Регионального Центра ООН по превентивной дипломатии для стран Центральной Азии.

В мероприятии приняли участие парламентарии стран участниц Диалога, в том числе из Туркменистана, члены Национальной комиссии по делам женщин и семейно демографической политике при Президенте Республики Казахстан, руководители государственных органов, представители неправительственных и международных организаций, дипломатический корпус, а также экспертное сообщество стран Центральной Азии. 

Одной из главных тем обсуждения стала роль, положение и безопасность женщин в условиях растущей нестабильности и конфликтов в контексте реализации Резолюции 1325 Совета Безопасности Организации Объединённых Наций, принятой в 2000 году. Это была первая резолюция, увязывающая положение женщин в конфликтах с повесткой дня в области международного мира и безопасности. В общей сложности СБ ООН принял 10 резолюций по вопросам женщин, мира и безопасности. Они всесторонне охватывают четыре основных составляющих повестки, а именно: роль женщин в предотвращении конфликтов, их участие в миро строительстве, защита прав женщин во время и после конфликтов, а также особые потребности во время репатриации и переселения. На конференции в Алматы участники обсудили прогресс и перспективы в реализации обязательств «Женщины, мир и безопасность» в контексте Повестки 2030 в Центральной Азии, поделились своим опытом и рекомендациями. Также состоялось обсуждение законодательных инициатив, способствующих реализации повестки ООН «Женщины, мир и безопасность». 

Конференция завершилась открытой сессией, на которой были рассмотрены текущие вопросы мира и безопасности с участием ключевых фигур Регионального центра ООН по превентивной дипломатии для Центральной Азии, ОБСЕ и ЕС. По завершении конференции был принят Итоговый документ с обязательствами по усилению работы по реализации Резолюции СБ ООН «Женщины, мир и безопасность». 

Состоявшийся Диалог женщин позволил скоординировать механизмы расширения участия женщин в политике и принятии решений на всех уровнях для реализации повестки «Женщины, мир и безопасность» в Центральной Азии. 

Напомним, что Диалог женщин Центральной Азии является неформальной площадкой для обсуждения актуальных вопросов развития и укрепления сотрудничества между женщинами парламентариями региона. Диалог создан и осуществляет свою деятельность при поддержке Регионального центра ООН по превентивной дипломатии для стран Центральной Азии, Программы развития ООН и структуры «ООН–женщины». Диалог был официально запущен в декабре 2020 года. В 2021 году в Диалоге председательствовал Узбекистан, в 2022 году Туркменистан. 

17.10.23 “HT”

Туркменистан – страна, где молодому поколению уделяется особое внимание, а молодёжная политика является приоритетной частью государственной политики. Молодые граждане Туркменистана сегодня являются важнейшим культурным, духовным, интеллектуальным, профессиональным, демографическим резервом нашего общества. А потому именно от движения этого молодёжного вектора, безусловно, зависит дальнейшая судьба нашей страны. 

В настоящее время молодые туркменистанцы принимают активное участие во всех сферах жизни общества и государства. У них жизненный успех ассоциируется с образованием, знанием иностранных языков, освоением цифровых технологий, возможностью самореализации, высоким профессионализмом, общественным признанием, достижениями в науке, спорте и других общественно значимых сферах. Задачи воспитания молодого поколения, достойного своей эпохи, выходят на передний план. И это вполне обосновано. Основным элементом в этих процессах являются духовные ориентиры. Духовный потенциал нации – это движущая сила развития страны, и потому обогащение духовного потенциала молодых людей является стратегически важной государственной задачей. Степень духовно-нравственного состояния общества во многом зависит от формирования мировоззренческих ценностей у молодого поколения. Преемственность национальных традиций способствует воспитанию современного поколения, в чьих руках будущее Туркменистана. Высокообразованные, гармонично развитые молодые люди с богатым багажом духовных и моральных ценностей – «золотой запас» общества. 

На нынешнем этапе задача воспитания физически крепкого, сильного духом, эрудированного, с широким мировоззрением поколения, способного глубоко осваивать современные знания, по-новому мыслить и действовать, становится исключительно первостепенной. В этом году, проходящем в нашей стране под девизом «Счастливая молодёжь с Аркадаг Сердаром», проводится масштабная работа во имя светлого будущего молодых туркменистанцев. Одним из приоритетов государственной политики является усовершенствование системы образования и науки, подготовки молодых высококвалифицированных научных кадров. Для решения этой задачи в первую очередь создаются необходимые условия для подготовки высокообразованного, профессионально подготовленного молодого поколения. В стране успешно реализуются реформы, направленные на вывод системы образования на уровень развитых государств. В рамках национальных программ во всех регионах страны построены и продолжают строиться современные средние и высшие учебные заведения, детские сады, детские оздоровительно-развлекательные центры, оснащённые самыми передовыми инновационными технологиями. Научные конкурсы с участием молодёжи стали одними из действенных механизмов подготовки её к целенаправленной научной деятельности, развития исследовательских навыков и творческих способностей. С использованием цифровых технологий в системе образования создаются широкие возможности для профессиональной подготовки молодых людей как в нашей стране, так и в передовых средних и высших профессиональных учебных заведениях зарубежья. 

В условиях современных мировых политических, экономических и социальных процессов молодёжь становится стратегическим ресурсом, определяющим развитие не только государства, но и в целом международных отношений в долгосрочной перспективе. В данном контексте в нынешнюю эпоху активно реализуется государственная молодёжная политика, в рамках которой осуществляются программы, призванные воспитывать молодых граждан в духе патриотизма и уважения к историко-культурным ценностям народа. 

В целях успешной реализации в стране государственной молодёжной политики в новой редакции был принят Закон Туркменистана «О государственной молодёжной политике», который направлен на повышение государственной поддержки в обеспечении прав и свобод молодых людей. Статьи закона закрепляют создание условий для полноправного участия молодых граждан в социально-экономической, политической и культурной жизни государства и общества, осуществления их прав и свобод, содействия всестороннему развитию. Столь же немаловажны государственная поддержка молодых семей, обеспечение гарантий в сфере труда и занятости, содействие предпринимательской деятельности, развитие международного молодёжного сотрудничества и т.д. Данный закон придал большой импульс приумножению интеллектуального и творческого потенциала, расширению возможностей для участия молодых людей в социально-экономической жизни с учётом новых реалий, обеспечению их правовой и социальной защищённости, получению современного образования, обеспечению работой. 

Для реализации основных целей и задач Закона Туркменистана «О государственной молодёжной политике» были утверждены Государственная программа в области государственной молодёжной политики Туркменистана на 2021–2025 годы и План мероприятий по её выполнению, в рамках которых предпринимаются широкомасштабные системные меры. На основе законодательства и международных договоров Туркменистана в нашей стране утверждена Стратегия международного сотрудничества молодёжи Туркменистана на 2023–2030 годы. Благодаря реализации этих правовых актов молодые граждане Туркменистана достигают успехов во всех сферах жизни общества и государства. 

Особо значимым и незабываемым событием в нынешнем году стал общий урок Героя-Аркадага, который был проведён в День знаний и студенческой молодёжи. В своём программном выступлении Национальный Лидер туркменского народа Гурбангулы Бердымухамедов подчеркнул, что с молодым поколением связано наше будущее, и «долг каждого из нас – воспитывать новое поколение, отвечающее требованиям день ото дня меняющейся эпохи». Историческая лекция Героя-Аркадага была содержательной и оставила неизгладимое впечатление. А её лейтмотивом стал нарратив о том, что развивать страну будут молодые люди, любящие свою Родину, образованные, талантливые, энергичные, стремящиеся к освоению передовых достижений науки. В свою очередь государство будет развиваться во благо будущих поколений. Выступление Национального Лидера туркменского народа Героя-Аркадага стало важным напутствием не только для молодёжи, но и для всех граждан нашей страны. Это был разговор о самом главном – о целях новой эпохи, ценностях и нравственных основах, на которых юноши и девушки должны строить свою жизнь, развивать общество и в конечном итоге укреплять независимость и суверенитет страны. 

Таким образом, в нашем государстве проявляется огромная забота о молодом поколении, с которым мы связываем светлое и счастливое будущее. Сегодня созданы все условия для гармоничного развития молодых туркменистанцев, раскрытия их творческих способностей, интеллектуального потенциала и формирования активной гражданской позиции. Для молодёжи открыты все дороги, чтобы воплощать свои мечты, вкладывать силы и знания в реализацию целей и задач эры Возрождения новой эпохи могущественного государства, за которой успешное будущее независимого нейтрального Туркменистана. 

Дженнет Овекова, депутат Меджлиса Туркменистана

Türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň hem-de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ta­gal­la­la­ry esa­syn­da ýurdu­myz­da ynsanper­wer ýö­rel­ge­le­re ýug­ru­lan nus­ga­lyk iş­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Çaga­lar, ýaş­lar, ýag­ty gel­jek ba­ra­da­ky ala­da Wa­ta­ny­my­zy gül­le­dip ösdür­me­giň, jem­gy­ýe­ti­mi­zi jebis­leş­dir­me­giň esa­sy şert­le­riniň bi­ri hasaplan­ýar. Di­ýa­rymyz­da ça­ga­lar we ýaş­lar üçin my­na­syp dur­muş şert­le­ri­ni üp­jün et­mek, ola­ryň be­den hem-de ru­hy taý­dan sag­dyn bolma­gy­ny ga­zan­mak üçin giň ge­rim­li iş­ler bi­ti­ril­ýär. Şeý­le iş­le­re her bir ra­ýa­tyň my­na­syp go­şant goş­ma­gy­na aý­ra­tyn äh­mi­ýet be­ril­ýär. 

Ata-ba­ba­la­ry­myz­dan dowam edip gel­ýän yn­san­perwer­lik, ha­ýyr-sa­ha­wat­ly­lyk ýö­rel­ge­le­ri esa­syn­da Gahryman Arkadagymyzyň başlangy­jy bi­len Gurbanguly Berdimuhamedow adyn­da­ky Howandarlyga mä­täç ça­ga­la­ra he­ma­ýat ber­mek bo­ýunça ha­ýyr-sa­ha­wat gaz­na­sy­nyň dö­re­dil­me­gi ýaş ne­sil ha­kyn­da­ky ala­da­nyň aý­dyň nusgasydyr. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň hem-de türk­men hal­ky­nyň Mil­li Lideriniň ta­gal­la­la­ry esa­syn­da ça­ga­la­ryň sag­ly­gy­ny go­ra­ma­ga niýet­le­nen hä­zir­ki za­man dü­züm­ler yzy­gi­der­li gur­lup, ula­nyl­ma­ga be­ril­ýär. Şu ýylyň mart aýynda paý­tag­ty­myz­da Gahryman Arkadagymyzyň ak pa­ta ber­me­gi bi­len düý­bi tu­tu­lan sag­ly­gy gora­ýyş eda­ra­la­ry­nyň bi­na­la­ry­nyň bi­ri­niň hut Hal­ka­ra pe­di­at­ri­ýa mer­ke­zi­di­gi­ni uly buý­sanç bi­len bel­le­mek bo­lar. 160 orun­lyk döw­re­bap luk­man­çy­lyk dü­zü­minde ýö­ri­te­leş­di­ri­len bar­lag­la­ry hem-de çyl­şy­rym­ly ope­ra­si­ýa­la­ry ge­çir­mä­ge müm­kin­çi­lik döre­di­ler. 

Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si ta­ra­pyn­dan yn­san­per­wer başlan­gyç­la­ry­ny gol­da­mak hem-de bu ugur­da uly hyz­mat­la­ry bi­ti­ren ra­ýat­la­ry sy­lag­la­mak mak­sady bi­len, «Türk­me­nis­ta­nyň «Ar­ka­dag» me­da­ly­ny dö­ret­mek hakyn­da» Türk­me­nis­ta­nyň Ka­nu­ny­nyň ka­bul edil­me­gi haýyr-sa­ha­wa­ta bes­len­ýän iş­le­riň do­wa­mat-do­wam bol­ma­gy­nyň ka­nun­çy­lyk bin­ýa­dy­ny pug­talan­dy­rar. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň bu be­lent sy­lag bilen sy­lag­lan­ma­gy tä­ze ta­ry­hy eý­ýam­da ýur­du­myz­da dur­mu­şa geçirilýän yn­san­per­wer sy­ýa­satyň da­ba­ra­lan­ýan­dy­gy­nyň be­lent ykrarnama­sy­dyr. Ça­ga­la­ryň we ýaş­la­ryň iň go­wy bäh­bit­le­ri­niň hatyrasyna hal­ka­ra hyz­matdaş­ly­gy ös­dür­mek­de döw­le­tiň we jem­gy­ýe­tiň öňün­de bi­ti­ren aý­ra­tyn gör­nük­li hyz­mat­la­ry, bu iş­le­riň hal­ka­ra de­re­je­de yk­rar edil­me­gi­ne go­şan go­şant­la­ry üçin ýo­ka­ry yn­san­per­wer, adamkärçilik­li, kä­ri­ne, hal­ky­my­za, Ga­raş­syz Wa­ta­ny­my­za we­pa­ly bo­lan ra­ýatla­ryň ýo­ka­ry döw­let sy­la­gy bi­len sy­lag­lan­ma­gy jem­gy­ýe­ti­mi­ziň jebis­leş­me­gi­ni, yn­san­per­wer­li­giň da­ba­ra­lan­ma­gy­ny şert­len­di­rer.

Mäh­ri­ban hal­ky­my­zyň, hu­susan-da, bag­ty­ýar gel­je­gi­mi­zi guru­jy­lar bo­lan ýaş nes­liň aba­dan dur­mu­şy ug­run­da be­ýik iş­le­ri ama­la aşyr­ýan Mil­li Li­de­ri­mi­ziň hem-de Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň jan­la­ry sag, ömürle­ri uzak bol­sun! 

Be­genç­gel­di BAÝ­RAM­MY­RA­DOW,

Türk­me­nis­ta­nyň Senagatçylar we te­le­ke­çi­ler par­ti­ýa­sy­nyň

Ahal we­la­ýat ko­mi­te­ti­niň başly­gy­nyň orun­ba­sa­ry,

Mej­li­siň deputaty.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ata Watanymyz ösüşleriň ak ýoly bilen öňe barýar. Bu gün agzybir türkmen halky özüniň döredijilikli zähmeti bilen peder ýoluny mynasyp dowam etdirýän Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň daşyna jem bolup, Watanymyzyň ösüşleriniň şaýady bolýarlar. Ýurdumyzda her bir gazanylýan üstünlikler milli kanunçylygymyzyň döwrebaplaşdyrylyp, geçirilýän konstitusion özgertmeleriň netijesinde Esasy Kanunymyz bolan Türkmenistanyň Konstitusiýasy we kanunlary esasynda amala aşyrylýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň tutuş adamzat jemgyýetiniň ösüşindäki tejribeden, şeýle hem türkmen halkynyň döwletlilik taglymatyna esaslanyp, öňe süren başlangyçlary halkymyz tarapyndan gyzgyn goldawa eýe bolup, bütin halkyň bähbidine hereket edýän, halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy bolan Türkmenistanyň Halk Maslahaty öz işini üstünlikli ýerine ýetirýär. Çünki onuň maksady ýurdumyzda asudalygy, jebisligi pugtalandyrmakdan, halkymyzyň bagtyýar, bolelin durmuşda ýaşamagyny üpjün etmekden, ýurdumyzyň ykdysadyýetini durnukly derejede saklamakdan ybarat bolup durýar. Umumylykda aýdylanda, halk bilen häkimiýetiň arasyndaky baglanyşygy pugtalandyryp, halkyň bähbidini goramaga gönükdirilendir. 

Halka sala salmak, halkyň pikirini diňlemek, maslahatlaşmak bular pederlerimizden gelýän mukaddes däplerimizdir. Türkmen halkynyň Milli Lideri hem şu asylly däplerimize eýerip, mukaddes Garaşsyzlyk toýumyzyň öň ýanynda döwletli maslahat geçirdi. Maslahatyň döwletli çözgütleri bu gün halkymyzy guwandyrýar. Hormatly Prezidentimize iň ýokary tapawutlandyryş derejesi bolan Türkmenistanyň Gahrymany diýen hormatly adyň dakylmagy hem halkyň teklibiniň, göwün isleginiň aýdyň subutnamasydyr. 

Mukaddes Garaşsyzlyk baýramy mynasybetli ata Watanymyzy ösdürmekde mynasyp goşant goşan, zähmetde tapawutlanan birnäçe ildeşlerimize hormatly Prezidentimiziň Permany esasynda döwlet sylaglarynyň berilmegi bolsa watandaşlarymyzyň baýramçylyk şatlygyny goşalandyrdy. 

Ýol çekmek, köpri gurmak, bina galdyrmak halkymyzda pederlerimizden gelýän ýörelgedir. Döwletimizde sogaply işler bilen bir hatarda, haýyr-sahawatlylyk, ynsanperwerlik döwlet syýasatymyzda ileri tutulýan ugurlaryň biri hasaplanylýar. Şeýle ynsanperwer işleriň dowamaty bolan Türkmenistanyň Mejlisinde «Türkmenistanyň «Arkadag» medalyny döretmek hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Bu medal ýurdumyzda adam bähbitlerini ileri tutmak, olaryň mertebesini belende götermek, adalatlylyk, adamkärçilik, ynsanperwerlik, haýyr-sahawatlylyk, hemaýata mätäçlere kömek bermek ýaly asylly, sogaply milli däplerimize laýyklykda döredilen Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň ynsanperwer başlangyçlaryny goldap, bu ugurda bitirýän işleri bilen tapawutlanan raýatlarymyzy sylaglamak maksady bilen döredildi. 

Türkmenistanyň «Arkadag» medaly Türkmenistanyň döwlet sylagydyr. Bu medal bilen döwletimiziň ynsanperwer durmuş syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmäge, howandarlyga mätäç çagalaryň hukuklaryny, kanuny bähbitlerini goramaga mynasyp goşant goşan, olara lukmançylyk, sagaldyş-dikeldiş babatda kömek bermekde, olaryň bagtyýar durmuşda ýaşamagy üçin ýardam goldawlaryny uzadan meýletinçilik hereketini alyp barýan raýatlar sylaglanar. Bu medal bilen daşary ýurt raýatlary, raýatlygy bolmadyk adamlar hem sylaglanyp bilner. Türkmenistanyň «Arkadag» medalyna mynasyp bolanlar Türkmenistanyň Prezidenti tarapyndan sylaglanýar. 

Türkmenistanyň «Arkadag» medalynyň döredilmegi bilen ýurdumyzda hereket edýän «Türkmenistanyň döwlet sylaglary hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň 9-njy maddasynda beýan edilýän Türkmenistanyň medallarynyň sanawyna «Arkadag» medaly hem girizilip, «Türkmenistanyň döwlet sylaglary hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetme girizildi. 

Watana, halka hyzmat etmegiň belent nusgasyny görkezýän türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň döwletli başlangyçlary hemişe rowaçlyklara beslensin, janlary sag, belent başlary aman bolsun! 

Jeren GYLYÇMYRADOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Adam hukuklaryny 

we azatlyklaryny goramak baradaky komitetiniň agzasy

Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanymyzy hemme taraplaýyn ösdürmekde hormatly Prezidentimiziň badalga berýän tutumly işleriniň bady ýyl saýyn artýar. Ýurdumyzda amala aşyrylýan düýpli özgertmeler, sanly ykdysadyýetiň giňden ornaşdyrylmagynda gazanylýan üstünlikler Watanymyzyň depginli ösüşine netijeli mümkinçilikleri açýar. Şeýle işlerde dürli maksatly binalary we desgalary gurmakda ýetilýän sepgitlerem bellärliklidir. Güneşli Diýarymyzda alnyp barylýan gurluşyklar dogrusynda gürrüň açylanda, Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjyndan gözbaş alyp, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýolbaşçylygynda gurluşygy dowam etdirilýän Arkadag şäherini ýatlamak ýakymlydyr. “Akylly” şäherligi, ekologiýa babatda arassalygy bilen tapawutlanýan Arkadag şäheri nusgalyk şäherdir. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda-da ýurdumyzda gurluşyk-gurnama işleri giňden ýaýbaňlandyrylýar. Öňdebaryjy tehnologiýaly täze kärhanalaryň gurluşygy durmuş-medeni maksatly ymaratlardyr desgalaryň gurluşygy bilen utgaşykly alnyp barylýar. Ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygam güýçli depginde dowam etdirilýär. Munuň özi Watanymyzyň ösüş-özgerişli aýdyň ýolunyň rowaçlanýandygyna doly şaýatlyk edýär.

Soňky ýyllarda ýurdumyzyň welaýatlarynda döwrebap şäherçeleriň gurluşygyna-da uly üns berlip, bu babatda giň möçberli işler ýaýbaňlandyrylýar. Şeýle bähbitli işler biziň welaýatymyzda-da üstünlikli dowam etdirilýär. Mary etrabynyň çäginde gurlup, ulanmaga berlen Döwletli zaman şäherçesi ýokarda ýatlanymyza aýdyň mysaldyr. Häzirki wagtda şeýle döwrebap şäherçeleriň gurluşygy welaýatymyzyň Sakarçäge, Wekilbazar we Türkmengala etraplarynda gyzgalaňly alnyp barylýar. Bu döwrebap şäherçelerde ähli amatlykly ýaşaýyş jaýlary bilen birlikde, durmuş-medeni maksatly binalardyr desgalaryň gurluşygy dowam etdirilýär. Dogrusy, täze şäherçeleriň geljegi hakynda oýlananyňda, “Döwlet adam üçindir!” diýen ynsanperwer syýasatyň güneşli Diýarymyzda tutumly işlerde amala aşyrylýandygyna göz ýetirýärsiň. 

Ýokardaky ýaly, bähbitli işler Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda-da rowaçlanýar. 

Artyk BÄŞIMOW. 

Mary etrap häkimliginiň senagat, gurluşyk we beýleki pudaklar bölüminiň arhitektory, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen Türkmenistanyň täze taryhy eýýamynda döwletiň depginli ösüşini üpjün etmegiň bähbidine amala aşyrylýan özgertmeler aýratyn many-mazmuna eýe bolýar. Şunda ösüşiň we özgerişiň berk hukuk binýady döredilýär. Gahryman Arkadagymyzyň taryhy ähmiýetli başlangyçlaryny häzirki döwürde Arkadagly Gahryman Serdarymyz üstünlikli dowam edýär. Şonuň netijesinde ýurdumyzda ösüşiň möhüm ugurlary kesgitlendi, durmuşa geçirilýän işleriň hukuk binýady berkidildi. Beýik ösüşlerimiziň hil taýdan täze derejelere eýe bolýan döwründe ýurdumyzy bedew bady bilen öňe alyp gitmekde halkymyzyň köpasyrlyk taryhynda toplan tejribesine, döwletlilik ýörelgelerine esaslanylýar. 

Türkmen halkynyň gadymdan gelýän asylly ýörelgelerinde hem ynsanperwerlik, howandarlyk, ynsana ýardam bermek ýaly iň oňat işleri görmek bolýar. Munuň özi jemgyýetçilik durmuşynda wajyp ugurlar bolup, adam hakyndaky aladalardan gözbaş alýar. Häzirki ajaýyp döwrümizde hem ata-babalarymyzdan gelýän şeýle asylly ýörelgeler mynasyp dowam etdirilýär. Biz muny Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň durmuşa geçirýän beýik işlerinde hem aýdyň göz ýetirýäris. Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen ençeme çagalar bagtyýar durmuşda ýaşaýarlar, sagdynlygyň hözirini görýärler. Şeýle asylly ýörelgeleri has-da ösdürmek maksady bilen ýurdumyzda döwrebap mümkinçilikler ýola goýulýar. 

Ýurdumyzda jemgyýetiň ösüşini üpjün etmekde, kada-kanunlary kämilleşdirmekde möhüm işler durmuşa geçirilýär. Ýaňy-ýakynda hem ýene bir taryhy wakanyň şaýady bolandygymyza has-da begenýäris. Ynha, 30-njy sentýabrda Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň üçünji maslahaty geçirildi. Bu maslahatyň dowamynda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna we ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda işlenip taýýarlanylan birnäçe kanunlaryň taslamalaryna garaldy we kabul edildi. Şonuň netijesinde Türkmenistanyň «Arkadag» medaly döredildi we onuň Düzgünnamasy tassyklandy. Bu taryhy waka ähli ildeşlerimizi buýsanja besledi hem-de biziň her birimizi döredijilikli işlemäge ruhlandyrdy. Hut şonuň üçin hem bu taryhy waka mynasybetli ýurdumyzyň dürli künjeklerinde duşuşyklar, maslahatlar geçirildi. Şeýle maslahatlarda hem-de duşuşyklarda Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň durmuşa geçirýän beýik işleri, ynsanperwerligiň belent nusgasy aýratyn bellenildi. Bularyň hemmesi türkmen jemgyýetimizde asylly ýörelgeleriň ösdürilýändigini, döwrebap mümkinçiliklere eýe bolýandygyny aýdyň beýan edýär. 

Türkmen halkymyza bagtyýar durmuşy peşgeş edýän, gadymdan gelýän asylly ýörelgelerimizi mynasyp ösdürýän Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag bolsun, beýik işleri rowaçlyklara beslensin! 

Perman SAPAROW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş 

syýasaty baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

Her bir milletiň, her bir adamyň hukuklary diňe bir şu günki gazanylanlar bilen çäklenmeýär, olar geljegi, medeniýetiň, däp-dessurlaryň, nesilleriň dowamat-dowam bolmagyny, şunda çagalaryň bagtyýar, abadan durmuşy baradaky umyt-arzuwlarynyň hasyl bolmagyny hem göz öňünde tutýar. Şoňa görä-de, çagalar üçin ähli mümkinçilikleri döretmegiň bu maksada ýetmegiň esasy wezipesi hökmünde öňe çykmagy kanunalaýyk ýagdaýdyr. Şu nukdaýnazardan, häzirki wagtda Garaşsyz Türkmenistanda çagalary hemmetaraplaýyn goramak we goldamak üçin aňrybaş şertler döredilendir.

Häzirki wagtda Gahryman Arkadagymyzyň döwlet taglymatynda hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň durmuşa geçirýän içeri we daşary syýasatynda ynsanperwer gatnaşyklara esaslanýan çagalar, ýaşlar, geljek baradaky alada jemgyýeti jebisleşdirmegiň, döwlet berkararlygyny üpjün etmegiň möhüm ähmiýetli ugurlarynyň, depginli ösüşiň esasy şertleriniň biri bolup çykyş edýär. Şunda Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň döredilmeginiň ähmiýeti örän uludyr. Bu gaznanyň işiniň aýratynlyklary, elbetde, onuň Tertipnamasynda berkidilen. Ýöne gaznanyň maksatlaryndan gelip çykýan wezipeleriň düýp mazmuny barada pikirlensek, biz ýene bir hakykata göz ýetirýäris. Munuň özi türkmen halkynyň öz boluşly ynsanperwer ýörelgelerinden gelip çykýar. Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde: «Gazna tarapyndan ata-enesiniň ýa-da olaryň ornuny tutýan adamlaryň howandarlygyndan galan çagalar we ýetginjekler aýratyn alada bilen gurşalyp alynýar. Gaznanyň serişdeleriniň hasabyna howandarlyga mätäç köp sanly çagalaryň saglygy dikeldildi. Biz bu işleri geljekde-de dowam etdireris. Munuň üçin döwletimiziň hem, gaznanyň hem ýeterlik serişdeleri bar» diýip bellemegi-de halkymyzyň ynsanperwerlik, mätäji goldamak ýaly milli ýörelgelerine eýermek bilen, ýurdumyzda hiç kimiň hossarsyz galmaýandygyny aýdyň äşgär edýär.

Häzirki wagtda Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň alyp barýan işleriniň gerimi barha giňeýär. Gaznanyň işiniň anyk maksatlara gönükdirilip, netijeli dowam etdirilmegini üpjün etmek, çagalaryň türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň edýän taýsyz tagallalary, hemaýat-goldawlary, howandarlygy bilen özlerini ýakyn hossarly duýmagy, bagtly ýaşamagy, sagdyn we ruhubelent ýaşlar bolup ýetişmegi üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. Eziz Arkadagymyzyň aladalary esasynda çagalaryň mynasyp adyň eýeleri bolmaklaryna, halkymyza, Garaşsyz Watanymyza wepaly ýaşlar bolup ýetişmeklerine aýratyn üns berilýär. Milli Liderimiz çagalara hossarlyk edip, howandarlyk bilen garap, olaryň halkyň Arkadagynyň beýik adyny götermekleri üçin hem ähli mümkinçilikleri döredip berdi. Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, biziň ýurdumyzda ýetim ýa-da hossarsyz çaga ýokdur, her bir çaganyň arkasynda döwlet durandyr. Olaryň arkasynda Arkadagly Gahryman Serdarymyz, halkyna hemişe hossar bolan Gahryman Arkadagymyz dur. Şu maksatlar bilen, gaznanyň ýanynda Ýaşulular geňeşi döredilip, onuň ata-babalarymyzdan miras galan däp-dessurlar arkaly nesilleri terbiýelemek wezipesine aýratyn orun berilýär. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu ugurda il sylagly ýaşulularymyzyň bitirýän işleriniň has uludygyny hemişe nygtaýar. 

Ýaşulular geňeşiniň agzalary çagalar öýlerinde terbiýelenýän çagalara mynasyp atlary dakmak bilen bagly soraglara geňeşiň mejlislerinde seredýärler. Türkmen halkynyň asylly däpleriniň biri bolan çaga at dakmak dessurynyň häzirki wagtda hem uly jogapkärçilik bilen ýerine ýetirilmeginde-de aýratyn many-mazmun bar. Şu meselede ýaşulular Türkmenistanyň kanunçylygyndan we milli däp-dessurlarymyzdan ugur alýarlar. 

Häzirki döwre çenli gaznanyň ýanynda hereket edýän Ýaşulular geňeşiniň mejlislerinde ýurdumyz boýunça çagalaryň ençemesine Gahryman Arkadagymyzyň ady dakyldy we olar häzirki wagtda Arkadag ogly, Arkadag gyzy ýaly döwrümiziň beýik şahsyýetiniň adyny buýsanç bilen göterýärler. 

Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň döredilen gününden bäri alyp barýan işleri howandarlyga mätäç çagalara lukmançylyk kömegini bermegi we saglygyny dikeltmegi, derman serişdeleri bilen üpjün etmäge gönükdirilen maddy kömegi hem öz içine alýar. Häzirki wagtda gaznanyň serişdeleriniň hasabyna ýurt boýunça howandarlyga mätäç çagalaryň hossarlarynyň ýüz tutmagy bilen, operasiýalaryň köp sanlysy geçirildi. Şol sanda ýürek-damar keselleri, ortopedik keseller we beýleki birnäçe keseller boýunça barlag-bejergi işleridir operasiýalar geçirildi. Ýokary taýýarlygy bolan, tejribeli lukmanlaryň gatnaşmagynda çagalaryň onlarçasyna saglygy goraýyş-öňüni alyş barlaglary geçirildi. Şeýle-de saglygy goraýyş maksatly serişdeler, şol sanda näsag çagalaryň daýanç-hereket ediş ulgamynda operasiýalary ýerine ýetirmek bilen bagly serişdeler satyn alyndy. Ýurdumyzyň welaýatlaryndaky hassahanalaryň çagalar bölümlerine «Tiz kömek» awtoulaglary sowgat berildi. Haýyr-sahawat gaznasynyň serişdeleriniň hasabyna mekdep-internatlar we çagalar öýleri saglygy goraýyş maksatly serişdeler, emeli dem beriş, beýleki enjamlar bilen yzygiderli üpjün edilýär. 

Häzirki wagtda ýurdumyzyň saglygy goraýyş edaralarynyň işi barha kämilleşdirilýär. Hususan-da, çagalaryň saglygyny goramak maksady bilen, häzirki zamanyň iň ýokary talaplaryna laýyk gelýän enjamlar bilen enjamlaşdyrylan sagaldyş-dikeldiş merkezleri gurulýar. Arkadag şäherindäki Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezinde döredilen amatly şertler munuň aýdyň güwäsidir. Häzirki wagta çenli bu merkeze ýüz tutan onlarça çaga degişli ugurlar boýunça toplumlaýyn sagaldyş-dikeldiş bejergileri geçirildi. Bejergileriň oňyn netije berýändigini belläp, çagalaryň ene-atalary Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň adyna tüýs ýürekden alkyşlaryny aýdýarlar. Gaznanyň howandarlygynda çagalary terbiýelemek, olaryň ýörite orta, ýokary bilim almaklary, ýaşlaryň ýaşaýyş jaýy bilen üpjün edilmegi bilen bagly meseleler hem döwletimiziň hemişe üns merkezinde durýar. 

Ýurdumyzda çagalary dürli usullar bilen goldamak we höweslendirmek boýunça durmuşa geçirilýän giň gerimli işleriň çäginde Täze ýyl baýramy, Çagalary goramagyň halkara güni mynasybetli welaýatlarda ýerleşýän çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezlerindäki, çagalar öýündäki çagalara sowgatlar yzygiderli gowşurylýar. Döwletliler köşgüniň we Balkanabat şäherindäki çagalyk öýüniň uçurymlaryna gaznanyň adyndan noutbuk kompýuterleri, şonuň ýaly-da, Döwletliler köşgünde terbiýelenýän çagalara interaktiw tagtalar sowgat berildi. Şeýle hem halkara ýaryşlarda baýrakly orunlara mynasyp bolan ýaş türgenleri höweslendirmek maksady bilen, olara haýyr-sahawat gaznasynyň adyndan sowgatlar gowşuryldy. Gaznanyň hasabyna bejergi alan çagalaryň operasiýadan soňky döwürlerinde saglygyny dikeltmek bilen baglylykda, Türkmenistanyň Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň Awazadaky «Daýanç» sagaldyş merkezinde olar üçin dynç alyş guraldy. 

Gahryman Arkadagymyzyň adyny göterýän haýyr-sahawat gaznasy diňe bir türkmenistanly çagalara däl, eýsem, zerur bolan halatynda, dünýä ýurtlarynyň çagalaryna-da Türkmenistanyň adyndan hemaýat bermek işlerini alyp barýar. Türkiýede bolup geçen pajygaly ýer titremede ejir çeken çagalara, Ukrainanyň çagalaryna, doganlyk Owganystanyň halkyna, Russiýa Federasiýasynyň Primorskiý kraý sebitiniň çagalaryna bu gaznanyň kömek bermeginde derman we saglygy goraýyş maksatly serişdeler, dokma we dürli azyk önümlerinden ybarat bolan ynsanperwerlik ýükleri iberildi. Bu haýyr-sahawat işleri türkmen halkynyň ynsanperwer ýörelgelerine we däp-dessurlaryna esaslanýar hem-de döwletleriň arasyndaky hoşniýetli goňşuçylyk, dostluk gatnaşyklarynyň binýadyny has-da berkidýär. Milli Liderimiziň dürli hassahanalarda çagalar we olaryň ene-atalary bilen duşuşyp, hal-ýagdaýyny soramagy, olara ruhy goldaw bermegi belent ynsanperwerligiň, ýurdumyzda adam hakyndaky aladanyň nyşanydyr. Hut şu nukdaýnazardan, Diýarymyzda adam baradaky aladany, haýsy mazmunda alnanda-da, Gahryman Arkadagymyzyň adyndan aýratynlykda göz öňüne getirmek mümkin däldir. 

Adamyň bähbitlerini ileri tutmak, mertebesini belende götermek bilen, adalatlylyk, adamkärçilik, ynsanperwerlik, ýokary ahlaklylyk, haýyr-sahawatlylyk, hemaýata mätäçlere kömek bermek ýaly türkmeniň ata-baba ýol-ýörelgelerine, milli däplerine laýyklykda we Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň ynsanperwer başlangyçlaryny, bitiren hyzmatlaryny hormatlamak, toplan tejribesini, barha artýan halkara abraýyny giňden goldamak maksady bilen, Türkmenistanyň «Arkadag» medaly döredildi. Bu hem döwletimiz tarapyndan gaznanyň işine berilýän uly üns-aladanyň nyşanydyr. Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzda amala aşyrylýan her bir işiň berk kanunçylyk esaslarynyň bolmagyna uly ähmiýet berip, Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň düzgünlerine laýyklykda, bu ugurdaky işleriň çaganyň hukuklarynyň döwlet kepillikleri, ýaşlar barada döwlet syýasaty, ýaşlaryň zähmet çekmäge bolan hukugynyň kepillendirmesi, bilim hakynda we beýleki kanunlarda öz beýanyny tapýandygyny belleýär. Hususan-da, Esasy Kanunymyzda maşgala, enelik we atalyk bilen birlikde, çagalygyň hem döwletiň goragynda durýandygy berkidilendir. 40-njy maddanyň birinji we üçünji böleklerinde bolsa ata-eneleriň ýa-da olaryň ornuny tutýan adamlaryň çagalaryny terbiýelemäge, olaryň saglygy, ösüşi, okuwy barada alada etmäge, zähmete taýýarlamaga, olaryň aňyna kanunlara, taryhy we milli däp-dessurlara hormat goýmak medeniýetini ornaşdyrmaga hukuklary we borçlary kesgitlenendir. 

Biziň ýurdumyzda çaga zähmetiniň ýaramaz görnüşleri gadagan edilýär. Bular barada 49-njy maddanyň ikinji böleginde anyk beýan edilendir. Ýurdumyzyň kanunçylygy köp çagaly maşgalalara, ata-enesinden mahrum bolan çagalara döwlet we jemgyýetçilik serişdelerinden goşmaça goldawyň, ýeňillikleriň berilmegini göz öňünde tutýar. Çaga dogran zenanlara kömek pullarynyň bellenilip, olaryň möçberiniň yzygiderli ýokarlandyrylyp durulmagy, çaga dograndygy üçin bir wagtlaýyn kömek pullarynyň berilmegi, olaryň iş ýerleriniň saklanyp galynmagy, çaganyň saglygy bilen baglanyşykly hyzmatlaryň mugt ýerine ýetirilmegi ýurdumyzda çaga hakyndaky aladanyň näderejede ýokarydygyny görkezýär. Şeýle hem ýaş nesilleriň saglygyny goramaga, bilim almagyna, ýaşaýyş jaýyna, zähmet çekmäge, durmuş üpjünçiligine degişli hukuklaryna, azatlyklaryna we kanuny bähbitlerine gönükdirilen Türkmenistanyň Zähmet kodeksi, Ilaty durmuş taýdan goramak hakynda kodeksi, Maşgala kodeksi, Ýaşaýyş jaý kodeksi, «Ýaşlaryň zähmet çekmäge bolan hukugynyň kepillendirmesi hakynda», «Bilim hakynda», «Medeniýet hakynda», «Çaganyň hukuklarynyň döwlet kepillikleri hakynda», «Ene süýdi bilen iýmitlendirmegi wagyz etmek we goldamak hakynda», «Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda», «Iýmit önümleriniň howpsuzlygynyň we hiliniň üpjün edilmegi hakynda», «Raýatlaryň saglygynyň goralmagy hakynda», «Bedenterbiýe we sport hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. 

Ýurdumyzda haýyr-sahawat işiniň hukuk taýdan düzgünleşdirilmeginiň esaslaryny kesgitleýän «Haýyr-sahawat işi hakynda» Kanun hem kabul edildi. Kanuna laýyklykda, haýyr-sahawat gaznasy täjirçilik däl görnüşe eýe bolan, jemgyýetçilik birleşiginiň agzalygy bolmadyk guramaçylyk-hukuk görnüşi bolup, onuň maksady esaslandyryjylaryň meýletin gatançlarynyň we gatnaşyjylaryň goýumlarynyň hem-de Türkmenistanyň kanunçylygynda gadagan edilmedik beýleki serişdeleriň esasynda emlägi emele getirmek we şol emlägi haýyr-sahawat işiniň maksatlary üçin ulanmakdyr. Hossarlyga ýa-da howandarlyga mätäç adamlara hossarlygy ýa-da howandarlygy bellemek, amala aşyrmak we bes etmek bilen baglanyşykly ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirýän, olaryň hukuklarynyň, azatlyklarynyň we kanuny bähbitleriniň durmuş taýdan goralmagyna gönükdirilen «Hossarlyk we howandarlyk hakynda» Türkmenistanyň Kanuny hem hereket edýär. «Bilim hakynda» Kanuna laýyklykda, Türkmenistanyň durmuş taýdan goldawa mätäç raýatlarynyň bilim almaga bolan hukuklaryny amala aşyrmak üçin olaryň bilim alýan döwründe üpjünçiligi bilen bagly harajatlary döwlet öz üstüne alýar. Bilim edaralary tarapyndan özleriniň, hemaýatkärleriň we beýleki çekilen serişdeleriň hasabyna talyplaryň aýratyn toparlaryna (üstünlikli okaýanlara, maddy goldawa mätäçlik çekýänlere) talyp haklary bellenilip bilner. Bilim edarasy bar bolan býujetden daşary serişdeleriň çäklerinde mätäçlik çekýänlere durmuş goldawyny özbaşdak berip biler. 

Türkmenistanda köp çagaly eneler aýratyn alada we hormat bilen gurşalandyr. 2008-nji ýylyň 3-nji martynda ata-babalarymyzyň jemgyýetiň sagdyn ösüşini esaslandyrýan maşgala ojagynda ene mähremligine aýratyn hormat goýup, ony mukaddeslige deňemek ýaly ajaýyp ýörelgelerinden ugur alyp, Watanymyzyň bagtyýar geljegini kepillendirýän nesli ösdürip ýetişdirmekde belent başly eneleriň gujur-gaýratyna uly hormat goýmak bilen, «Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyny döretmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi hem munuň aýdyň mysalydyr. «Ene mähri» diýen hormatly at sekiz we şondan köp çagany dünýä inderen we terbiýeläp ýetişdirýän enelere Türkmenistanyň Prezidentiniň Permany esasynda dakylýar. 

Çagalarda ýaşlykdan ruhy-ahlak gymmatlyklaryny, sagdyn durmuş ýörelgelerini kemala getirmek, olaryň giň dünýägaraýyşly bolmagyny gazanmak, jogapkärçilik duýgusyny artdyrmak, zähmet terbiýesini bermek döwlet syýasatymyzyň esasy ýörelgeleriniň biridir. Şoňa görä-de, çagalaryň sagdyn ruhly we sagdyn bedenli, bilimli nesiller bolup ýetişmekleri üçin yzygiderli çäreler geçirilýär. Bu ugurda ýurdumyzda kabul edilen maksatnamalaryň çäklerinde köp işler amala aşyrylýar. 12 ýyllyk umumy orta bilime geçmegiň Konsepsiýasynyň tassyklanylmagyny, 2011-nji ýyldan başlap 1-nji synpa barýan her bir çaganyň döwlet tarapyndan kompýuterler bilen mugt üpjün edilmegini we ýene-de kän-kän tagallalary muňa mysal hökmünde görkezmek bolar. Şunda bellenilen maksatlara ýetmekde döwletimiz tarapyndan maddy-enjamlaýyn binýadyň döredilmegi babatda alnyp barylýan işler hem üns çekilmäge mynasypdyr. Döwrebap mekdeplerdir çagalar baglarynyň yzygiderli gurlup ulanmaga berilmegini, sport desgalarynyňdyr sport mekdepleriniň sanynyň ýylsaýyn artmagyny, Gökderede, Awazada we ýurdumyzyň dürli künjeklerinde çagalar-sagaldyş we dynç alyş merkezleriniň açylyp, olarda her möwsümde müňlerçe çaganyň öz wagtyny şadyýan geçirmeklerini gazanmak ugrunda zerur şertleriň döredilmegini hem bu asylly işleriň hataryna goşmak bolar. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistan sagdynlygyň we ruhubelentligiň ýurdy, bagtyýar çagalygyň mekany hökmünde dünýäde giňden tanalýar. Geljegimiz bolan ýaş nesilleriň akyl, beden we ruhy taýdan kadaly ösüşini üpjün etmek baradaky aladalaryň ählisi türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň we hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ady we alyp barýan ynsanperwer işleri bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Çünki Milli Liderimiziň nygtaýşy ýaly, nesillerimizi ýetişdirmek bilen, biz öz geljegimizi gurýarys. 

Goý, ýurdumyzda ynsanperwerlik, adalatlylyk, sahawatlylyk ýörelgelerini dabaralandyrýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, döwletli tutumlary hemişe rowaç bolsun! 

Kasymguly BABAÝEW, 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň 

Diwanynyň iş dolandyryjysy