Her ýylyň 18-nji maýynda uly baýramyň­Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň gününiň giňden we dabaraly bellenip geçilmegi aýratyn ähmiýete eýe. «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen, hemişelik Bitaraplygymyzyň 30­ýyllygy halkara derejede bellenilýän 2025-nji ýylda bu şanly sene has üýtgeşik taryhy öwüşgine eýe bolýar. Konstitusiýada we baýdakda milletimiziň mertebesi, sarpasy, buýsanjy, döwletimiziň kuwwaty, taryhy, şu güni hem-de geljegi şöhlelenýär. Olarda şöhratly ata-babalarymyzyň özbaşdak, erkin we abadan döwlet gurmak baradaky arzuwlary, agzybir halkymyzyň bagtyýar durmuşy jemlenýär. Biz Esasy Kanunymyzyň we mukaddes baýdagymyzyň ähli halk baýramyny bellemek bilen, ata-babalarymyzyň paýhasly wesýetlerine öz hormatymyzy beýan edýäris. Ol wesýetler, ilkinji nobatda, ata Watanymyzy söýmekden, oňa wepaly gulluk etmekden we parahat, agzybir ýaşamakdan ybaratdyr.

    Hormatly Prezidentimiz halkymyzyň mukaddes gymmatlyklarynyň biri bolan Konstitusiýamyzyň ähmiýeti barada: «Esasy Kanunymyzda müňýyllyklardan gözbaş alýan Watan, halk we döwlet baradaky mukaddes düşünjelerimiz, Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan ykrar edilen Bitaraplyk hukuk derejämiz bitewüleşdirilýär, ösüşlerimiziň, bagtyýarlygymyzyň hem-de berkararlygymyzyň ygtybarly binýady öz beýanyny tapýar» diýip, jaýdar belleýär. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz bolsa: «Adyllygyň, halallygyň, ynsanperwerligiň güwäsi bolan Oguz begleriniň tuglary, Seljuk soltanlarynyň sanjaklary türkmen halkynyň döwlet nyşanlaryny döreden dünýäniň iň gadymy halklarynyň biri bolandygyna şaýatlyk edýär» diýmek bilen, Döwlet baýdagymyzyň gadymy döwürlerden gözbaş alýandygyny nygtaýar. Munuň özi döwletimiziň mizemezliginiň, halkymyzyň agzybirliginiň, jebisliginiň binýadyna öwrülen Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň gününiň döwrümiziň ýokary döredijilik ruhuny, milli döwletlilik ýörelgelerimizi şöhlelendirýändigini, ýurdumyzyň okgunly ösüşini, nesilleriň taryhy arabaglanyşygyny alamatlandyrýandygyny görkezýär. 

     Türkmenistanyň Konstitusiýasy ýurdumyzyň Garaşsyzlygyny, özygtyýarlylygyny, hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyny pugtalandyrmagy maksat edinip, her bir adamyň we raýatyň hukuklaryny hem-de azatlyklaryny kepillendirip, jemgyýetde raýatlyk asudalygyny, milli agzybirligi üpjün etmäge, halk häkimiýetiniň hem-de demokratik, hukuk we dünýewi döwletiň esaslaryny, dünýäde dost-doganlygy, halkara parahatçylygy berkarar etmäge gönükdirilen esasy kanun bolup hyzmat edýär.

     Häzirki zaman syýasy-jemgyýetçilik gatnaşyklarynda döwletleriň we halklaryň gadymy taryhyndan hem-de ýörelgelerinden ruhlanyp döredilen milli nyşanlara aýratyn orun degişlidir. Özüniň baý geçmişi, ynsanperwerlige ýugrulan parahatçylyk söýüjilikli içeri hem-de daşary syýasaty bilen dünýäde giňden tanalýan döwletimiziň şöhratly taryhymyzy alamatlandyrýan nyşanlarynyň degişli hukuk kadalarynyň Türkmenistanyň Konstitusiýasynda berkidilendigi bellärliklidir. 

Esasy Kanunymyzyň 22-nji maddasynda beýan edilişi ýaly: «Türkmenistanyň özygtyýarly döwlet hökmündäki nyşanlary — Döwlet baýdagy, Döwlet tugrasy, Döwlet senasy bardyr. Döwlet nyşanlarynyň ýazgysy we olary peýdalanmagyň tertibi kanun bilen kesgitlenýär». Döwlet nyşanlaryny ulanmak we olara sarpa 

goýmak halkara hukuk kadalarynda hem tertipleşdirilýär. Konsullyk gatnaşyklary hakynda 1963-nji ýylda kabul edilen Wena Konwensiýasynyň 29-njy maddasynyň 1-nji we 2-nji bentlerinde milli baýdagy we tugrany germek hem-de asmak babatynda akkreditleýän ýurduň we konsullyk edarasynyň ýerleşýän ýurdunyň arasyndaky gatnaşyklar düzgünleşdirilýär. Diplomatik gatnaşyklar hakyndaky 1961-nji ýylyň Wena Konwensiýasynyň 20-nji maddasynda akkreditleýän döwletiň milli baýdagyny ilçihananyň bolýan ýurdunda ulanmak meselesi düzgünleşdirilýär. Şundan görnüşi ýaly, milli hem-de halkara hukuk kadalarynda beýanyny tapýan döwlet baýdagy halklaryň birek-birege bolan hormatynyň, ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýan gatnaşyklarynyň hem esasynda durýar. 

     Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Döwlet baýdagymyzyň ähmiýetini, syýasy, medeni gymmatyny hem-de onuň mukaddesligini ýaş nesillere düşündirmek wajyp wezipeleriň biridir. Baýdak Zeminde millet hökmünde tanalmagymyzy şertlendirýän milli buýsanjymyzdyr, mertebämizdir. Bütin dünýäde belentde we buýsançly parlaýan türkmen baýdagy ýurdumyzyň halkara abraýynyň barha ýokarlanýandygyny äşgär edýär. Baýdagyň belentligi ýurduň belentligidir. Oňa söýgimiz Watana söýgimizdir. Ol türkmen halkynyň özbaşdak döwlet bolmak baradaky amala aşan iň beýik arzuwynyň nyşanydyr. 

     Esasy Kanunymyzyň we Döwlet baýdagymyzyň şanyna tutulýan toýlar halkymyzyň gadymyýetden biziň günlerimize çenli gelip ýeten asylly däpleriniň, milli ýörelgeleriniň dowamatydyr. Toýlary goşa-goşadan tutulýan türkmen halkynyň ýokary döredijilik ruhy, milli döwletlilik ýörelgeleri bu baýramçylykda mynasyp beýanyny tapýar. Konstitusiýa biziň milli döwletliligimiziň, jemgyýetçilik gatnaşyklarymyzyň beýany bolsa, baýdak halkymyzyň tutuş dünýäde ykrar edilmeginiň aýdyň güwäsidir. Baýdak milli buýsançdyr. Baýdak dowamatdyr. Baýdak ygrarlylykdyr. Baýdak mertebedir. Bu iki gymmatlyk halkymyzyň bir bitewi gymmatlyga, ýagny agzybirlige eýermeginiň gözbaşy hökmünde çykyş edýär. Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary netijesinde, agzybir halkymyzyň halal hem yhlasly zähmeti bilen Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe durmuşa geçirilýän beýik özgertmeleriň barha rowaçlanýandygyna şaýat bolýarys. Mälim bolşy ýaly, agzybirlik, jebislik we bitewülik ýörelgesi döwlet Baştutanymyzyň alyp barýan döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudyr.

     Täze taryhy eýýamda Türkmenistanyň Konstitusiýasy berkarar döwletimiziň mizemez ýörelgeleri bolan Garaşsyzlygy, Bitaraplygy, milli jebisligi we demokratiýany özünde jemläp, ýurduň hem-de halkyň hemmetaraplaýyn ösüşlerini şertlendirdi. Başymyzyň täjine, gözümiziň görejine deňelýän ýaşyl baýdagymyz beýikligiň we mukaddesligiň täze derejesine göterildi. Milletimiziň kalby deý nurana, tebigatymyz kimin owadan Döwlet baýdagymyzyň bu gün halklary dostluga, hoşniýetlilige çagyrýandygy biziň her birimizi buýsandyrýar. Ol 

watançylyk terbiýesiniň hem aýrylmaz bölegi bolup, Garaşsyzlygymyzyň, hemişelik Bitaraplygymyzyň mukaddes gymmatlyklardygyny dabaralandyrýar. Aşgabat we Arkadag şäherlerindäki, welaýat merkezlerindäki, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky belent sütünli Baýdak meýdançalary aýdyň maksatlara tarap barýan ýolda halkymyzy mäkäm jebisleşdirmek bilen, buýsanç çeşmesi bolup çykyş edýär.

     Bu günki günde tugumyzyň halkara giňişlikde belentden parlamagy ýurdumyzyň dünýädäki abraýynyň nyşanydyr. Nesilleriň oňa bolan söýgüsi, Watana, ýurda, halka bolan söýgüsiniň hem aňlatmasydyr. Her ýylyň 18-nji maýynda Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň gününiň giňden we dabaraly ýagdaýda bellenip geçilmegi möhüm wakadyr. Ýeri gelende aýtsak, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň 63-nji plenar mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy bilen «2025-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmegi döwlet Baştutanymyzyň täzeçil başlangyçlarynyň netijesinde ýurdumyzda ägirt uly özgertmeleriň amala aşyrylýandygyny görkezýär. Munuň özi Garaşsyz Watanymyza, Konstitusiýamyza we Döwlet baýdagymyza buýsanmak üçin hem ýene-de bir uly esasdyr. «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen, hemişelik Bitaraplygymyzyň 30 ýyllygy halkara derejede bellenilýän 2025-nji ýylda bu şanly sene bütin dünýäde parahatçylygy döretmäge çagyrýan berkarar döwletimiziň döwletlilik binýadynyň baýramydyr. 

     Goý, biziň Döwlet baýdagymyz hemişe üstünliklerimize, rowaçlyklarymyza ýaran bolup, buýsançly parlasyn! Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň güni gutly bolsun!

Gahryman ROZYÝEW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň 

Başlygynyň orunbasary.

     Halkymyzyň bagtyýarlygynyň we döwletimiziň berkararlygynyň kämil hukuk binýadyny emele getirýän Konstitusiýamyz hem-de keşbinde jebisligimizi, tebigatyň we ýaşaýşyň gözelligini jemleýän Döwlet baýdagymyz milli gymmatlyklarymyzdyr. Beýik özgertmeleriň we ösüş­özgerişleriň röwşen ýoly bilen ynamly öňe barýan Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzda Esasy Kanunymyz hem-de ýaşyl Tugumyz watansöýüjilik duýgusyny, döredijilik hyjuwyny, zähmet joşgunyny belende göterýän mukaddeslikler hökmünde sarpalanýar. 

    Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan döwlet syýasatynda raýatlaryň konstitusion hukuklaryny we azatlyklaryny goramak ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda durýar. Bu syýasat halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryna, binýatlaýyn resminamalaryna we ata­babalarymyzyň asyrlary aşyp gelen milli ýörelgelerine esaslanýan Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň kadalaryndan gözbaş alýar. Şu nukdaýnazardan, Esasy Kanunymyz döwletimiziň mizemez hukuk binýady, geljekki ösüşleriniň özeni bolup durýar. Konstitusiýamyzda berkidilen adalatlylyk, deňhukuklylyk, adamlaryň hukuklaryny we azatlyklaryny sarpalaýan ýörelgeler raýat jemgyýetiniň dabaralanmagyna giň şertleri döredýär. Türkmenistanyň Konstitusiýasy adamyň we raýatyň hukuklaryny ileri tutýan hukuk namasy bolup, onda adam döwletiň hem-de jemgyýetiň iň ýokary gymmatlygy hökmünde ykrar edilýär. 

     Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň gününiň uly dabaralar bilen bellenilmegi çuňňur many­mazmuna eýedir. Çünki bu iki mukaddeslik türkmen jemgyýetinde berkararlygy we jebisligi rowaçlandyrmakda, bagtyýarlygy üpjün etmekde örän ähmiýetlidir. Milletimiziň mertebesiniň hem-de buýsanjynyň nyşany bolan bu gymmatlyklarymyz şöhratly geçmişden aýdyň geljege ýagty saçýan şugladyr. Şu nukdaýnazardan, Konstitusiýa hukuk kadalarynyň iň ýokary güýje eýe bolan hukuk namasydyr, döwlet Baýdagymyz bolsa döwletliligiň nyşanydyr. 

     Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda giňden bellenilýän şanly sene ­ Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Türkmenistanyň Döwlet baýdagynyň gününiň dabaralary watandaşlarymyzyň göwünlerini galkyndyryp, täze üstünliklere, belent sepgitlere ruhlandyrýar.

Begençgeldi BAÝRAMMYRADOW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň Ykdysady 

meseleler baradaky komitetiniň 

agzasy.

     Ykdysady gatnaşyklaryň geriminiň giňeldilmegi her bir ýurt üçin ägirt uly bähbitler görnüşindäki miwelerini berýär. Hut şu nukdaý nazardan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň ähli ugurlardaky ösüşleri göz öňünde tutýan halkara syýasatynda Fransiýa Respublikasyna hem uly ornuň degişlidigine geçen ýyllaryň dowamynda bu dostlukly ýurt bilen alnyp barlan gatnaşyklar şaýatlyk edýär. Gahryman Arkadagymyzyň 5­nji maýda Fransiýa Respublikasyna amala aşyran resmi sapary şol gatnaşyklaryň hil taýdan täze derejä çykarylmagyndaky möhüm wakalary taryh sahypalaryna ýazdy.

     Türkmen halkynyň Milli Lideriniň «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly ýörelgesi geljekki ösüşlerimizi nazarlanyp amala aşyrylýan başlangyçlarymyzyň özenini düzýär. Hut Garaşsyz Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG­niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen ýylda dünýä ýurtlary bilen gatnaşyklarymyzyň ýygjamlaşyp, geriminiň giňeýändigi ýurdumyzyň daşary syýasatyna bildirilýän belent ynamdan nyşan bolup durýar. Milli Liderimiziň dostlukly ýurduň Prezidenti Emmanuýel Makron bilen geçiren gepleşiginiň barşyndaky pikir alyşmalar, şeýle­de Fransiýanyň geljegi uly, durnukly ösýän türkmen bazarynda öz ornuny giňeltmäge gyzyklanma bildirýän işewür toparlarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda geçirilen Türkmen­fransuz ykdysady forumy Garaşsyz Diýarymyza dünýäniň iri döwletleri tarapyndan ygtybarly hyzmatdaş hökmünde garalýandygynyň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.

    Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň ýyllary içinde türkmen­fransuz gatnaşyklarynyň öz taryhy emele geldi. Taryh üçin gysga döwürde iki ýurduň arasyndaky medeni gatnaşyklaryň ösdürilmeginde uly sepgitlere ýetildi. Fransuz alymlarynyň, arheologlarynyň ýurdumyzyň taryhyny öwrenmekde, gadymy ýadygärliklerimizde ylmy işleri alyp barmakda bitiren hyzmatlary aýratyn bellenilip geçilmäge mynasypdyr. «MAFTUR» türkmen­fransuz arheologik topary, onuň ilkinji ýolbaşçysy, meşhur alym Oliwe Lekontyň ýolbaşçylygynda Dehistan, Nusaý, Ulugdepe ýaly taryhy ýerlerimizde geçirilen ylmy­gözleg işleriniň netijesinde toplanan maglumatlar taryh üçin bahasyz gymmatlyklar bolup durýar. Gahryman Arkadagymyz Türkmen­fransuz ykdysady forumyndaky Çykyşynda bu barada durup geçmek bilen, frankofoniýa günleriniň, fransuz kinolarynyň görkezilişleriniň, sergileriň, iki ýurduň sungat ussatlarynyň konsertleriniň ýurdumyzda yzygiderli geçirilip durulmagynyň ähmiýetine ýene bir gezek ünsi çekdi.

     Gahryman Arkadagymyz halkara gatnaşyklarynda medeniýet, sungat bilen bir hatarda dil öwrenmeklige-de uly ornuň degişlidigini nygtamak bilen, ýurdumyzda fransuz diliniň öwredilişine ýokary baha berdi. Şu ýerde fransuz medeniýetiniň asyrlaryň dowamynda diňe bir Ýewropada däl, onuň çäginden alyslarda hem uly orny eýeläp gelendigini ýatlap geçesimiz gelýär. «Fransuz medeniýetine aralaşmak — dünýä medeniýetine aralaşmak» diýlen düşünjäniň ir döwürlerden bäri ýörgünli bolup gelendigi muňa şaýatlyk edýär. Hut şonuň üçin­de Rene Dekart, Žýul Wern, Klod Mone, Onore de Balzak, Aleksandr Dýumalar, Blez Paskal, Wiktor Gýugo ýaly ägirtleriň watanynyň medeniýetini, edebiýatyny, dilini öwrenmeklige ýurdumyzda uly ähmiýet berilýär. Gahryman Arkadagymyzyň Çykyşynda belläp geçişi ýaly, geçen ýyl paýtagtymyzda fransuz ýazyjysy we dramaturgy Onore de Balzagyň heýkeliniň oturdylmagy medeni gatnaşyklarymyzyň täze derejelere çykýandygyny görkezýär. 

     Gahryman Arkadagymyz Türkmen­fransuz ykdysady forumyndaky Çykyşynda iki ýurduň arasynda alnyp barylmaly hyzmatdaşlygyň bäş ugry baradaky teklipleri uly seslenmä eýe boldy. Milli Liderimiz tarapyndan teklip edilen, ykdysady hyzmatdaşlygyň strategiýasyny ulgamlaýyn meýilnamalaşdyrylmagy nazarlaýan ol bäş ugruň çäklerinde nebit­gaz pudagy, hemra­aragatnaşyk tehnologiýalary, ulag, kadastr, suw serişdeleri, himiýa senagaty, derman serişdeleri we beýleki ugurlarda hyzmatdaşlygy giňeltmek, şäherleri ösdürmek, metan zyňyndylaryna monitoring, geologiýa gözleg­barlag işleri, nebitgaz enjamlary bilen üpjünçilik, «ýaşyl» we wodorod energetikasynda, kiçi we orta telekeçilikde, syýahatçylykda, şeýle­de ähli ugurlar boýunça hünärmenleri taýýarlamakda hyzmatdaşlygy ýola goýmak göz öňünde tutulýar. Gahryman Arkadagymyzyň türkmen­fransuz iş toparynyň nobatdaky mejlisini şu ýyl geçirmek, 2024­nji ýylda Parižde guralan energetika forumy ýaly halkara çäreleri geçirmegiň tejribesini dowam etmek barada aýdanlary bolsa ösüşli gadamlarymyzyň ýokary depginleri göz öňünde tutýandygyny ýene bir ýola dünýä ýaýdy. 

     Hawa, döwletli gadamlarynda ata­babalarymyzyň parasat hazynasyny ýörelge edinýän Gahryman Arkadagymyzyň Fransiýa Respublikasyna amala aşyran resmi sapary iki ýurduň halky üçin­de bähbitli tutumlara badalga berdi. Durnukly şäher ösüşi, ýangyç­energetika, ulag­kommunikasiýa, suw, oba hojalygy, aragatnaşyk, ýokary tehnologiýalar, ylym­bilim, medeniýet we beýleki ugurlar boýunça gol çekilen resminamalaryň hyzmatdaşlyklary hil taýdan täze derejä çykarjakdygyna her birimiz ynanýarys.

     Goý, dostlukly ýollarymyzy dünýä sary uzaldýan Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň janlary sag, ömürleri uzak, umumadamzat bähbitli başlangyçlary rowaç bolsun!

Perman SAPAROW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

     Türkmenistanyň Mejlisiniň şu ýylyň 12-nji aprelinde bolup geçen ýedinji  çagyrylyşynyň sekizinji maslahaty demokratik ýörelgeleriň dowamat tapýandygynyň güwäsine öwrüldi. Ýokary işjeňlik ýagdaýynda geçen bu maslahatda hormatly Prezidentimiziň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna laýyklykda,  berkarar döwletimizi durmuş-ykdysady taýdan ygtybarly ösdürmäge gönükdirilen kanunlaryň ençemesi kabul edildi.

     Ýeri gelende bellesek, kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň Türkmenistanyň Esasy Kanunyna laýyklykda kämilleşdirilmegi «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegine gönükdirilendir. 

     Şundan ugur alyp, Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň Balkan welaýat komiteti beýleki jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde hormatly Prezidentimiziň hem-de halkymyzyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň döwletimiziň kanunçylyk binýadyny mundan beýläk-de berkitmek, milli kanunçylygy döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirmek barada berýän gymmatly maslahatlaryndan we tabşyryklaryndan ugur alyp, kabul edilýän kanunlaryň ähmiýetini halk köpçüligine düşündirmek, hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň ähmiýeti barada wagyz-nesihat işlerini geçirmekde tagallalaryny gaýgyranoklar. Edara-kärhanalaryň zähmet toparlarynyň, şonuň ýaly-da ilatyň arasynda geçirilýän wagyz-nesihat çärelerine Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary, hukuk goraýjy edaralaryň wekilleri, medeniýet, saglygy goraýyş ulgamlarynyň işgärleri hem işjeň gatnaşýarlar. Ýakynda Türkmenbaşy şäherindäki Halkara deňiz portunyň işgärleriniň arasynda Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, hukuk goraýjy edaralaryň wekilleriniň, şeýle hem partiýanyň işjeň agzalarynyň gatnaşmaklarynda geçirilen çärede edilen çykyşlarda ýurdumyzda parahatçylygyň, hoşniýetliligiň, dostlukly gatnaşyklaryň dabaralanýan ýylynda kabul edilen täze Kararnama bilen Birleşen Milletler Guramasynyň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatyny 2025-nji ýylyň 5-8-nji awgusty aralygynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirmegiň kesgitlenilmeginiň Türkmenistan tarapyndan öňe sürülýän başlangyçlaryň Halkara derejede goldanylýandygynyň aýdyň güwäsidigi, bu möhüm maslahata gatnaşjaklaryň Halkara deňiz portunyň ýükleri üstaşyr geçirmekdäki giň mümkinçilikleri bilen içgin tanyşdyryljakdygy barada buýsançly gürrüň edildi. Biz şeýle maksada okgunly çäreleri welaýatymyzyň Balkanabat şäheriniň çäginde ýerleşýän edara-kärhanalaryň işgärleriniň arasynda hem geçirdik. 

     Halkymyza kämil hukuk ulgamynyň we täze eýýamyň belent maksatlaryny durmuşa geçirmegiň dünýä nusgalyk esaslaryny döredip berýän döwlet Baştutanymyza hem-de Gahryman Arkadagymyza halkymyzyň alkyşlary çäksizdir.

Guwanç ÇENDIROW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, 

Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň Balkan welaýat 

komitetiniň başlygy.

     Ykdysady gatnaşyklaryň geriminiň giňeldilmegi her bir ýurt üçin ägirt uly bähbitler görnüşindäki miwelerini berýär. Hut şu nukdaý nazardan Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň ähli ugurlardaky ösüşleri göz öňünde tutýan halkara syýasatynda Fransiýa Respublikasyna hem uly ornuň degişlidigine geçen ýyllaryň dowamynda bu dostlukly ýurt bilen alnyp barlan gatnaşyklar şaýatlyk edýär. Gahryman Arkadagymyzyň 5­nji maýda Fransiýa Respublikasyna amala aşyran resmi sapary şol gatnaşyklaryň hil taýdan täze derejä çykarylmagyndaky möhüm wakalary taryh sahypalaryna ýazdy.

     Türkmen halkynyň Milli Lideriniň «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly ýörelgesi geljekki ösüşlerimizi nazarlanyp amala aşyrylýan başlangyçlarymyzyň özenini düzýär. Hut Garaşsyz Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG­niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen ýylda dünýä ýurtlary bilen gatnaşyklarymyzyň ýygjamlaşyp, geriminiň giňeýändigi ýurdumyzyň daşary syýasatyna bildirilýän belent ynamdan nyşan bolup durýar. Milli Liderimiziň dostlukly ýurduň Prezidenti Emmanuýel Makron bilen geçiren gepleşiginiň barşyndaky pikir alyşmalar, şeýle­de Fransiýanyň geljegi uly, durnukly ösýän türkmen bazarynda öz ornuny giňeltmäge gyzyklanma bildirýän işewür toparlarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda geçirilen Türkmen­fransuz ykdysady forumy Garaşsyz Diýarymyza dünýäniň iri döwletleri tarapyndan ygtybarly hyzmatdaş hökmünde garalýandygynyň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.

    Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň ýyllary içinde türkmen­fransuz gatnaşyklarynyň öz taryhy emele geldi. Taryh üçin gysga döwürde iki ýurduň arasyndaky medeni gatnaşyklaryň ösdürilmeginde uly sepgitlere ýetildi. Fransuz alymlarynyň, arheologlarynyň ýurdumyzyň taryhyny öwrenmekde, gadymy ýadygärliklerimizde ylmy işleri alyp barmakda bitiren hyzmatlary aýratyn bellenilip geçilmäge mynasypdyr. «MAFTUR» türkmen­fransuz arheologik topary, onuň ilkinji ýolbaşçysy, meşhur alym Oliwe Lekontyň ýolbaşçylygynda Dehistan, Nusaý, Ulugdepe ýaly taryhy ýerlerimizde geçirilen ylmy­gözleg işleriniň netijesinde toplanan maglumatlar taryh üçin bahasyz gymmatlyklar bolup durýar. Gahryman Arkadagymyz Türkmen­fransuz ykdysady forumyndaky Çykyşynda bu barada durup geçmek bilen, frankofoniýa günleriniň, fransuz kinolarynyň görkezilişleriniň, sergileriň, iki ýurduň sungat ussatlarynyň konsertleriniň ýurdumyzda yzygiderli geçirilip durulmagynyň ähmiýetine ýene bir gezek ünsi çekdi.

     Gahryman Arkadagymyz halkara gatnaşyklarynda medeniýet, sungat bilen bir hatarda dil öwrenmeklige-de uly ornuň degişlidigini nygtamak bilen, ýurdumyzda fransuz diliniň öwredilişine ýokary baha berdi. Şu ýerde fransuz medeniýetiniň asyrlaryň dowamynda diňe bir Ýewropada däl, onuň çäginden alyslarda hem uly orny eýeläp gelendigini ýatlap geçesimiz gelýär. «Fransuz medeniýetine aralaşmak — dünýä medeniýetine aralaşmak» diýlen düşünjäniň ir döwürlerden bäri ýörgünli bolup gelendigi muňa şaýatlyk edýär. Hut şonuň üçin­de Rene Dekart, Žýul Wern, Klod Mone, Onore de Balzak, Aleksandr Dýumalar, Blez Paskal, Wiktor Gýugo ýaly ägirtleriň watanynyň medeniýetini, edebiýatyny, dilini öwrenmeklige ýurdumyzda uly ähmiýet berilýär. Gahryman Arkadagymyzyň Çykyşynda belläp geçişi ýaly, geçen ýyl paýtagtymyzda fransuz ýazyjysy we dramaturgy Onore de Balzagyň heýkeliniň oturdylmagy medeni gatnaşyklarymyzyň täze derejelere çykýandygyny görkezýär. 

     Gahryman Arkadagymyz Türkmen­fransuz ykdysady forumyndaky Çykyşynda iki ýurduň arasynda alnyp barylmaly hyzmatdaşlygyň bäş ugry baradaky teklipleri uly seslenmä eýe boldy. Milli Liderimiz tarapyndan teklip edilen, ykdysady hyzmatdaşlygyň strategiýasyny ulgamlaýyn meýilnamalaşdyrylmagy nazarlaýan ol bäş ugruň çäklerinde nebit­gaz pudagy, hemra­aragatnaşyk tehnologiýalary, ulag, kadastr, suw serişdeleri, himiýa senagaty, derman serişdeleri we beýleki ugurlarda hyzmatdaşlygy giňeltmek, şäherleri ösdürmek, metan zyňyndylaryna monitoring, geologiýa gözleg­barlag işleri, nebitgaz enjamlary bilen üpjünçilik, «ýaşyl» we wodorod energetikasynda, kiçi we orta telekeçilikde, syýahatçylykda, şeýle­de ähli ugurlar boýunça hünärmenleri taýýarlamakda hyzmatdaşlygy ýola goýmak göz öňünde tutulýar. Gahryman Arkadagymyzyň türkmen­fransuz iş toparynyň nobatdaky mejlisini şu ýyl geçirmek, 2024­nji ýylda Parižde guralan energetika forumy ýaly halkara çäreleri geçirmegiň tejribesini dowam etmek barada aýdanlary bolsa ösüşli gadamlarymyzyň ýokary depginleri göz öňünde tutýandygyny ýene bir ýola dünýä ýaýdy. 

     Hawa, döwletli gadamlarynda ata­babalarymyzyň parasat hazynasyny ýörelge edinýän Gahryman Arkadagymyzyň Fransiýa Respublikasyna amala aşyran resmi sapary iki ýurduň halky üçin­de bähbitli tutumlara badalga berdi. Durnukly şäher ösüşi, ýangyç­energetika, ulag­kommunikasiýa, suw, oba hojalygy, aragatnaşyk, ýokary tehnologiýalar, ylym­bilim, medeniýet we beýleki ugurlar boýunça gol çekilen resminamalaryň hyzmatdaşlyklary hil taýdan täze derejä çykarjakdygyna her birimiz ynanýarys.

     Goý, dostlukly ýollarymyzy dünýä sary uzaldýan Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň janlary sag, ömürleri uzak, umumadamzat bähbitli başlangyçlary rowaç bolsun!

Perman SAPAROW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

     Türkmenistanyň Mejlisiniň şu ýylyň 12-nji aprelinde bolup geçen ýedinji  çagyrylyşynyň sekizinji maslahaty demokratik ýörelgeleriň dowamat tapýandygynyň güwäsine öwrüldi. Ýokary işjeňlik ýagdaýynda geçen bu maslahatda hormatly Prezidentimiziň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna laýyklykda,  berkarar döwletimizi durmuş-ykdysady taýdan ygtybarly ösdürmäge gönükdirilen kanunlaryň ençemesi kabul edildi.

     Ýeri gelende bellesek, kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň Türkmenistanyň Esasy Kanunyna laýyklykda kämilleşdirilmegi «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegine gönükdirilendir. 

     Şundan ugur alyp, Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň Balkan welaýat komiteti beýleki jemgyýetçilik guramalary bilen bilelikde hormatly Prezidentimiziň hem-de halkymyzyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň döwletimiziň kanunçylyk binýadyny mundan beýläk-de berkitmek, milli kanunçylygy döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirmek barada berýän gymmatly maslahatlaryndan we tabşyryklaryndan ugur alyp, kabul edilýän kanunlaryň ähmiýetini halk köpçüligine düşündirmek, hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 30 ýyllygynyň, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň ähmiýeti barada wagyz-nesihat işlerini geçirmekde tagallalaryny gaýgyranoklar. Edara-kärhanalaryň zähmet toparlarynyň, şonuň ýaly-da ilatyň arasynda geçirilýän wagyz-nesihat çärelerine Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary, hukuk goraýjy edaralaryň wekilleri, medeniýet, saglygy goraýyş ulgamlarynyň işgärleri hem işjeň gatnaşýarlar. Ýakynda Türkmenbaşy şäherindäki Halkara deňiz portunyň işgärleriniň arasynda Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlarynyň, hukuk goraýjy edaralaryň wekilleriniň, şeýle hem partiýanyň işjeň agzalarynyň gatnaşmaklarynda geçirilen çärede edilen çykyşlarda ýurdumyzda parahatçylygyň, hoşniýetliligiň, dostlukly gatnaşyklaryň dabaralanýan ýylynda kabul edilen täze Kararnama bilen Birleşen Milletler Guramasynyň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatyny 2025-nji ýylyň 5-8-nji awgusty aralygynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirmegiň kesgitlenilmeginiň Türkmenistan tarapyndan öňe sürülýän başlangyçlaryň Halkara derejede goldanylýandygynyň aýdyň güwäsidigi, bu möhüm maslahata gatnaşjaklaryň Halkara deňiz portunyň ýükleri üstaşyr geçirmekdäki giň mümkinçilikleri bilen içgin tanyşdyryljakdygy barada buýsançly gürrüň edildi. Biz şeýle maksada okgunly çäreleri welaýatymyzyň Balkanabat şäheriniň çäginde ýerleşýän edara-kärhanalaryň işgärleriniň arasynda hem geçirdik. 

     Halkymyza kämil hukuk ulgamynyň we täze eýýamyň belent maksatlaryny durmuşa geçirmegiň dünýä nusgalyk esaslaryny döredip berýän döwlet Baştutanymyza hem-de Gahryman Arkadagymyza halkymyzyň alkyşlary çäksizdir.

Guwanç ÇENDIROW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, 

Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň Balkan welaýat 

komitetiniň başlygy.

     Ýurdumyzyň ösüşlere, ýeňişlere beslenýändigine Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň mysalynda has-da aýdyň göz ýetirmek bolýar. Üstümizdäki ýylyň şanly wakalary hormatly Prezidentimiziň parasatly daşary syýasatynyň rowaçlanýandygyna şaýatlyk edýär. 

     Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylymyzyň 21-nji martynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 79-njy sessiýasynyň 61-nji plenar mejlisinde “Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy” atly Kararnama üçünji gezek biragyzdan kabul edildi. Bu waka döwlet Baştutanymyzyň Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna esaslanyp ýöredýän öňdengörüjilikli daşary syýasatynyň dünýäde uly goldaw tapýandygyna şaýatlyk edýär. 

Çary GURBANMYRADOW.

                                                        Mary etrap hassahanasynyň 2-nji çagalar bölüminiň müdiri, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

     Ekoabadançylygyň berkidilmegi ilkinji derejeli we uly ähmiýetli mesele saýylýar. Hut şoňa görä hem geljekki ösüşlerimizi kesgitleýän «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda», ýurdumyzy 2022-2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda ekologiýa aýratyn uly üns berilýär.

     Ekologiýanyň goraglylygyny güýçlendirmek we şu maksat bilen innowasion tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak dünýä jemgyýetçiliginiň hem üns merkezinde ýerleşýär. Hormatly Prezidentimiziň şu ýylyň aprel aýynda Ýaponiýa amala aşyran saparynyň dowamynda gatnaşan «EKSPO — 2025» Bütindünýä sergisiniň hem döwletleriň gatnaşyklarynda we ösüşlerinde göz öňünde tutan esasy maksatlarynyň biri ekoabadançylygyň berkidilmegine syrygýar. Bütindünýä sergisiniň «Ýaşaýşymyz üçin geljegiň jemgyýetini döredýäris» diýen esasy mowzugynyň «Durmuşy halas etmek», «Durmuş mümkinçiliklerini giňeltmek», «Durmuşy birleşdirmek» diýen ugurlarynda hem innowasion tehnologiýalaryň ekologiýa howpsuzlygyny üpjün etmek wezipesi äşgär görünýär. «Durmuşy halas etmek» ugry boýunça saglyk, howpsuzlyk, daşky gurşawy goramak meselelerine aýratyn üns berilýär. Ähli ösüşleriň ekoabadançylygy berkitmek bilen baglanyşyklydygy döwlet syýasatynyň ählisiniň mazmunyny düzýär. Şeýle nukdaýnazardan durnukly ösüşiň ýiti meseleleri boýunça Milli Liderimiziň we hormatly Prezidentimiziň möhüm başlangyçlarydyr teklipleri dünýä syýasatynda döwletimiziň abraýyny has-da belende göterdi. Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň daşky gurşaw boýunça konwensiýalarynyň onlarçasyna işjeň goşuldy. Döwletimiz Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini açmak, BMG-niň Suw strategiýasyny, BMG-niň Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasyny işläp taýýarlamak, Aral meselesini BMG-niň işiniň aýratyn ugry hökmünde kesgitlemek, Hazar deňziniň ekologik abadançylygyny gorap saklamak ýaly ugurlarda hem işjeň orny eýeleýär. Hormatly Prezidentimiz 2023-nji ýylyň 30-njy noýabry — 12-nji dekabry aralygynda Birleşen Arap Emirlikleriniň Dubaý şäherinde geçirilen Birleşen Milletler Guramasynyň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-nji maslahatynda döwletimiziň Ählumumy metan borçnamasyna goşulýandygyny hem resmi taýdan yglan etdi. 

     Ekologiýa ulgamy, hususanda, howanyň üýtgemegi, suw serişdelerini netijeli peýdalanmak, çölleşmegiň, ýerleriň şorlaşmagynyň öňüni almak, peýdalanmagy amatlylaşdyrmak ýaly möhüm wezipeler bilen üýtgewsiz baglanyşykly bolup durýar. Türkmenistanyň dünýä döwletleriniň we halklarynyň tagallalaryny ekoabadançylygy berkitmek ýaly möhüm ugra gönükdirmegi başarmagyň hötdesinden gelmegi hormatly Prezidentimiziň ekologiýa syýasatynyň ynsanperwer keşbini hem açyp görkezýär. Türkmenistan diňe bir ýurdumyzyň däl, eýsem, Ýer ýüzüniň häzirki we geljek nesilleriniň abadançylygynyň bähbidine gönükdirilýän ählumumy ekologik meseleleriň oňyn çözgütlerini öňe sürýär. Ekoabadançylyk sagdyn durmuşdyr, tämiz howadyr. Ekoabadançylyk bagtyýar durmuşyň özenidir. Daşky gurşawy goramaga, tebigy baýlyklarymyzy köpeltmäge we olary ýurdumyzyň gülläp ösmegi üçin netijeli peýdalanmaga her bir wagtdakysyndan has köp üns berilmegi netijesinde ýurdumyz bagy-bossanlyga öwrülýär.

Allaýar OMAROW,

Türkmenistanyň

Mejlisiniň deputaty.

     Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimiziň ynsanperwerlik, dost­doganlyk ýörelgeleri barha rowaçlanýar. Ata Watanymyz dünýäniň iň howpsuz, asuda, parahat ýurtlarynyň biri hökmünde giňden ykrar edilýär. Bu bolsa döwletimiziň bitaraplyk syýasatynyň, parahatçylygy, durnukly ösüşi gazanmak meýilleriniň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň güwäsidir. Parahatçylyk ýaşaýşyň ajaýyp peşgeşi, ykbalyň gymmatly serpaýydyr, durnukly ösüş bolsa eşretli şu gün, röwşen geljekdir. 

     Bitaraplyk döwletimiziň berkararlygynyň, halkymyzyň bagtyýarlygynyň nyşanydyr. Häzirki döwürde adamzat ýaşaýşyny gözelleşdirýän, nesillere bagtyýar geljegi miras goýmagyň möhüm guraly bolup durýan bitaraplyk taglymatynyň gadyr­gymmaty artyp, binýady has­da berkeýär. 

     Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan Bitaraplyk hukuk derejesi üç gezek ykrar edilen Türkmenistan döwletimiziň dünýäniň syýasy gurşawynda öňe sürýän baş taglymaty parahatçylykdyr, ynsanperwerlikdir, ynanyşmakdyr, adamyň iň ýokary gymmatlykdygyna bolan düşünjäni, onuň erkin ýaşaýşyna ynamy berkitmekdir. Türkmen Bitaraplygy parahat ýaşamak, erkin zähmet çekmek, dost­doganlygy pugtalandyrmak ýaly ýörelgeleri rowaçlandyrýan gymmatlykdyr. Ýurdumyzyň Bitaraplygynyň aýratynlygy onuň umumadamzat ýaşaýşyny gözelleşdirmäge, dünýä jemgyýetçiliginiň abadançylygyna gönükdirilýändiginde, türkmençilige mahsus milli ýörelgelere esaslanýandygynda jemlenýär. 

     Ýurdumyzyň daşary we içeri syýasatyna buýsanýan, guwanýan halkymyz «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen 2025­nji ýylda döwletimiziň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllyk toýuny dünýä halklary bilen jebislikde toýlar. Bu baýram dost­doganlygyň baýramyna öwrüler. 

     Goý, Ýer ýüzünde parahatçylygyň, dost­doganlygyň, ynanyşmagyň aýdyň güwäsine öwrülen türkmen Bitaraplygy biziň döwletimiziň şan­şöhratyny has­da belent derejelere ýetirsin! Bu ugurda ägirt uly işleri amala aşyrýan türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, alyp barýan işleri rowaç bolsun! 

Tuwakgylyç Weliýew,

Türkmenistanyň Senagatçylar we 

telekeçiler partiýasynyň welaýat 

komitetiniň başlygynyň orunbasary, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.