The Mejlis (Parliament) of Turkmenistan is a legislature representative body

MEJLIS OF TURKMENISTAN


MEJLIS OF TURKMENISTAN

Speeches and Articles

Политика в духе взаимопонимания и сотрудничества

 

     Главным приоритетом во внешней политике Туркменистана с момента обретения независимости было и остаётся обеспечение мира, безопасности и развитие отношений взаимовыгодного сотрудничества. Основу внешнеполитического курса составляют принципы нейтралитета, приверженность общепризнанным нормам международного права, а также практика конструктивного взаимодействия. Активно участвуя в глобальных процессах и налаживая конструктивное многоплановое партнёрство, Туркменистан вносит существенный вклад в формирование новой системы международных отношений на основе устойчивого развития, подчеркнул в своём выступлении на заседании Халк Маслахаты Туркменистана Национальный Лидер туркменского народа, Председатель  Халк  Маслахаты  Герой-Аркадаг. В целях значительного укрепления позиции политики постоянного позитивного нейтралитета государства в национальном законодательстве был разработан Конституционный Закон Туркменистана «О правовых основах политики мира и доверия нейтрального Туркменистана». Закон определил правовые основы политики мира и доверия постоянно нейтрального Туркменистана, а также принципы её реализации в международных отношениях. Принятый 19 сентября текущего года новый Конституционный Закон в беседе с нашим корреспондентом прокомментировала Дженнет Овекова, депутат Меджлиса Туркменистана, член Комитета по законодательству и его нормам, член рабочей группы по подготовке нового закона. 

 

     «НТ»: После принятия Генеральной Ассамблеей ООН известной исторической Резолюции от 12 декабря 1995 года «Постоянный нейтралитет Туркменистана» наработана и принята солидная нормативно-правовая база. На уровне национального законодательства закреплён большой объём полномочий Туркменистана в качестве государства, обладающего статусом постоянного нейтралитета, причём они обозначены по весьма широкому кругу вопросов: военно-политическому, экономическому и гуманитарному. В международно-правовых документах – договорах и соглашениях на принципах нейтралитета регулируются двусторонние и многосторонние отношения нейтрального Туркменистана с другими странами и международными организациями. Чем обусловлена целесообразность принятия нового Конституционного Закона «О правовых основах политики мира и доверия нейтрального Туркменистана»?

 

– Да, действительно, политика постоянного позитивного нейтралитета страны занимает важное место в национальном законодательстве, и для её практической реализации создана прочная правовая база. Это Резолюции Генеральной Ассамблеи ООН «Постоянный нейтралитет Туркменистана», принятые в декабре 1995 года, в июне 2015 года и в марте 2025 года, Резолюция от 2017 года «О провозглашении Международного дня нейтралитета» и от 2020 года «О роли и значимости политики нейтралитета в деле поддержания и укрепления международного мира, безопасности и процесса устойчивого развития». В Конституции Туркменистана также закреплено, что Туркменистан обладает статусом постоянного нейтралитета и постоянный нейтралитет является основой внутренней и внешней политики страны. Конституционный закон «О постоянном нейтралитете Туркменистана», принятый в декабре 1995 года, определяет политические, экономические и гуманитарные основы постоянного нейтралитета Туркменистана. Кроме того, в декабре 1995 года на заседании Халк Маслахаты Туркменистана была принята декларация о международных обязательствах нейтрального Туркменистана в области прав человека. В 2025 году в честь 30-летия постоянного нейтралитета принят закон Туркменистана «Об учреждении юбилейной медали Туркменистана «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna». В совокупности национальное законодательство и международно-правовые документы внесли значительный вклад в развитие международно-правовых норм в этой области и содействовали повышению их эффективности. 

Туркменистан за все прошедшие годы конкретными делами и инициативами доказал свою приверженность взятым обязательствам. Нейтралитет сегодня применим практически ко всем сферам международного сотрудничества Туркменистана, обладает большим потенциалом в деле налаживания сотрудничества и взаимопонимания, играет значимую роль в реализации основополагающих целей и стратегий Организации Объединённых Наций. О растущем понимании значимости и перспективности принципов нейтралитета в современных геополитических условиях свидетельствует формирование по инициативе Туркменистана в качестве диалоговой площадки Группы друзей нейтралитета во имя мира, безопасности и развития. Важное свойство нашего нейтралитета заключается в том, что это живой творческий процесс, который обогащается новыми идеями и практическими наработками, адаптируется к меняющимся условиям, возникающим вызовам. В целях значительного укрепления позиции политики позитивного нейтралитета нашего государства и в развитие института постоянного нейтралитета в национальном законодательстве был разработан и принят Конституционный закон «О правовых основах политики мира и доверия нейтрального Туркменистана». 

     «НТ»: Внешняя политика Туркменистана как нейтрального государства является значимой и интересной для мирового сообщества как с точки зрения теоретического и концептуального наполнения, так и практического содержания. В данном контексте в чём особенность нового закона?

     – Прежде всего это касается идей и концепций, которые нашли своё развитие в трудах и выступлениях Национального Лидера туркменского народа, Председателя Халк Маслахаты Героя-Аркадага Гурбангулы Бердымухамедова. В основе этих идей и концепций лежат такие понятия, как диалог, мир, доверие, превентивная дипломатия. В 2021 году на Международной конференции «Политика мира и доверия» Герой-Аркадаг впервые озвучил новую философию международных отношений «диалог – гарантия мира». Эта философия теоретически и практически наполнила содержание государственной политики Туркменистана в области мира и доверия с использованием возможностей постоянного нейтралитета Туркменистана, превентивной дипломатии и нового закона. Туркменистан нацелен в своей деятельности на укрепление доверия и развитие отношений на основе открытости и взаимного уважения; на развитие культуры доверительного диалога для разрешения споров и конфликтов мирными, политико-дипломатическими путями; продвижение и поддержку инициатив, направленных на укрепление мира и доверия; на превращение философского принципа «диалог – гарантия мира» в главный принцип международных отношений в области мира и доверия и признание дипломатических переговоров в качестве единственно приемлемого метода решения конфликтов и противостояний и готов выступать в качестве сторонника налаживания всестороннего, полноформатного, многоуровневого и системного диалога. В целях укрепления мира и доверия Туркменистан будет поддерживать деятельность институтов Организации Объединённых Наций по превентивной дипломатии, специальных политических представительств, в первую очередь Регионального центра Организации Объединённых Наций по превентивной дипломатии для Центральной Азии; развивать межпарламентскую дипломатию; использовать возможности Группы друзей нейтралитета. 

     «НТ»: Как сказано в Законе, правовые основы политики мира и доверия нейтрального Туркменистана составляют также общепризнанные принципы и нормы международного права. Как политика мира и доверия нейтрального Туркменистана соотносится с этими фундаментальными принципами? 

     – В статье 2 закона прописаны основные принципы политики мира и доверия. Они тесно увязаны как со статусом постоянного нейтралитета Туркменистана, так и с такими общими принципами международного права, как равноправие; уважение прав и свобод человека; не применение силы и угрозы применения силы, невмешательство во внутренние дела других стран; предотвращение споров и решение их мирными путями; гуманизм; приоритет общепризнанных норм международного права; уважение равноправия и суверенитета государств. Основываясь на миролюбивых и высокогуманных ценностях и в соответствии с основополагающими принципами, ценностями и целями ООН, Туркменистан будет содействовать обеспечению мира, безопасности и устойчивому развитию на региональном и мировом уровнях, укреплению роли Туркменистана как миротворческого и посреднического центра путём использования статуса постоянного нейтралитета; развитию дружественных, открытых, многогранных взаимоотношений с зарубежными странами. Приоритетные направления политики мира и доверия включают активизацию системной стратегии сотрудничества по продвижению Целей устойчивого развития с учётом приоритетности национальных интересов. В контексте вашего вопроса особо отмечу статью 6 «Гуманизм в политике мира и доверия». В ней прописано, что, признавая человека высшей ценностью общества и государства, Туркменистан рассматривает гуманизм в международных отношениях как одно из приоритетных направлений политики мира и доверия и принимает обеспечение общечеловеческих ценностей, прав и свобод человека в качестве основополагающего принципа в своих гуманистических усилиях в рамках осуществления политики мира и доверия. В решении гуманитарных вопросов в международных отношениях будут использованы возможности благотворительного фонда по оказанию помощи нуждающимся в опеке детям имени Гурбангулы Бердымухамедова. В качестве важного направления гуманизации международных отношений Туркменистан намерен распространять свой национальный опыт в создании условий для обеспечения прав и свобод беженцев и лиц без гражданства. 

     «НТ»: Политика государства в области мира и доверия и связанные с ней основные принципы и приоритеты в целом понятны. А как закон предусматривает реализацию данной политики? 

     – В соответствии со статьёй 11 закона нейтральный Туркменистан содействует созданию экономических, организационных и правовых условий в области реализации политики мира и доверия и объединяет усилия в осуществлении основ этой политики. Туркменистан является общей политической платформой международных форумов и конференций в области популяризации политики мира и доверия. 

     «НТ»: В этом контексте логично будет отметить инициативы, которые озвучил уважаемый Президент Сердар Бердымухамедов в своём выступлении на пленарном заседании высокого уровня 80-й сессии Генеральной Ассамблеи Организации Объединённых Наций. 

     – Рассматривая 80-ю сессию Генеральной Ассамблеи ООН как важный этап международных усилий по укреплению мира и стабильности и осознавая свою ответственность как постоянно нейтрального государства, Туркменистан сделал очередные практические шаги, направленные на создание атмосферы сотрудничества, взаимопонимания, уважительного диалога как главного и определяющего условия, способного обеспечить стабильность и устойчивое развитие в глобальном и региональном измерениях. В частности, Туркменистан инициировал включить в повестку дня 80-й сессии Генеральной Ассамблеи ООН отдельный пункт, озаглавленный как «Нейтралитет во имя мира и безопасности»; проект Резолюции «Роль и значимость политики нейтралитета в деле поддержания и укрепления международного мира, безопасности и процесса устойчивого развития»;  проведение Всемирного саммита по вопросам культуры мира и доверия и разработку на его полях глобального Кодекса международного доверия, который послужит универсальной основой для выстраивания отношений между странами на принципах уважения суверенитета и территориальной целостности, а также сотрудничества и совместного решения мировых проблем. Исходя из этого, Туркменистан предлагает провести в сотрудничестве с ООН Международный форум «Центральная Азия – пространство мирного сосуществования» с участием стран региона, других заинтересованных государств, международных институтов. Туркменистан также представит на рассмотрение Генеральной Ассамблеи проект резолюции о провозглашении Международного дня посредничества, который подчеркнёт значимость дипломатии и нейтральных площадок в предотвращении и урегулировании конфликтов. Для развития межкультурного диалога и практической реализации резолюций Генассамблеи по поддержанию многоязычия в международных отношениях наша страна предлагает провозгласить «Международный день многоязычной дипломатии». 

     «Все свои международные шаги, инициативы Туркменистан всегда соизмеряет и соотносит с Уставом и основополагающими документами ООН, её долгосрочными целями», – подчеркнул Президент Туркменистана. 

     P.S.: Формирующийся ныне многополярный мир нуждается в новых подходах к обеспечению стабильного и устойчивого развития. Общепризнано, что постоянный нейтралитет Туркменистана, став основополагающим принципом внешнеполитической доктрины нашего государства, служит образцом для построения международных отношений на основе принципов и норм международного права и Устава ООН. Конституционный Закон «О правовых основах политики мира и доверия нейтрального Туркменистана», принятый с одобрения Халк  Маслахаты Туркменистана, не только укрепляет базовые принципы политики нейтралитета, закреплённые в Конституции страны, но и развивает стратегию государства в области обеспечения мира и доверия на принципах постоянного и позитивного нейтралитета. Новый Конституционный Закон Туркменистана обогащает теорию и практику международного права и служит продвижению мирового сообщества к миру без конфликтов и доверию в межгосударственных отношениях. Символично, что Конституционный Закон «О правовых основах политики мира и доверия нейтрального Туркменистана» принят в Международный год мира и доверия, 30-летия статуса нейтралитета Туркменистана и 80-летия образования Организации Объединённых Наций. 

01.10.2025 Details

ABADANÇYLYGYŇ GÖZBAŞY

 

     Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­lyn­da toý­la­ry­myz toýa ulaş­ýar. He­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gy­myzyň 30 ýyl­lyk to­ýy toý­la­nyl­ýan şan­ly ýyl­da mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň 34 ýyl­ly­gy hem uly dabara­la­ra besle­nip bel­le­nip ge­çil­di. Hal­ky­myz bu şan­ly baýram­çy­ly­gy my­na­syp zäh­met üs­tün­lik­le­ri bi­len gar­şy­la­dy. 

     Ga­raş­syz­lyk bu bi­ziň şu gü­nü­mizde ýe­ten be­lent sepgitlerimiz bol­mak bi­len, ata-­ba­ba­la­ry­my­zyň asyr­lar­bo­ýy kalby­nyň tö­rün­de gö­te­rip ge­len el­ýetmez ar­zu­wy­dyr. Sö­züň do­ly ma­ny­synda, ol Ga­raş­syz döw­le­ti­mi­ziň mi­ze­mezli­gi­niň, il-günümi­ziň ag­zy­bir­li­gi­niň, aba­dan­çy­ly­gy­nyň, je­bis­li­gi­niň berk bin­ýa­dy­dyr. 

     Bu gün mi­ze­mez be­ýik türk­men döwle­ti ­tu­tuş ­dün­ýä­de­ giňden­ ta­nal­ýar. ­Garaş­syz­lyk ýyl­la­ry­nyň il­kin­ji gün­le­rin­den başlap, özü­niň saý­lap alan bi­ta­rap­lyk, pa­ra­hat­çy­lyk ýo­ly bi­len ynam­ly öňe bar­ýan Türk­me­nis­ta­nyň Bir­le­şen Millet­ler Guramasy ­ta­ra­pyn­dan­ he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk hu­kuk de­re­je­si üç ge­zek yk­rar edil­di. Ga­raş­syz Türk­me­nis­tan bu gün ýer ýü­zün­de pa­ra­hat­çy­ly­gy, yn­san­per­wer­li­gi da­ba­ra­lan­dyr­ýan ýurt hök­mün­de­ ta­nal­ýar.­ Bu­ ta­ry­hy ­dö­würde ­ýur­du­myz ­dün­ýä­niň­ köp­ döw­let­le­ri bi­len dost­luk­ly dip­lo­ma­tik gat­na­şyk­la­ry iş­jeň ­ýo­la ­goý­dy. 

     Ge­çen 34 ýyl­da ýur­du­myz se­nagat, oba ho­ja­lyk, ylym­-bi­lim, sag­ly­gy go­ra­ýyş, sport, me­de­ni­ýet we beý­le­ki ul­gam­lar­da dün­ýä de­re­je­sin­de ösüş­le­riň be­lent ­sep­git­le­ri­ne ­eýe ­bol­dy.­ Dur­nuk­ly yk­dy­sa­dy ­ösüş­ ýur­du­my­zyň ­uzak­ möhlet­le­ýin stra­te­gi­ýa­sy­nyň baş mak­sa­dy bol­mak bi­len, yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň äh­li ugur­la­ry­ny gur­şap­ alan ­mak­sat­na­ma­lar üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýar. «Berkarar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy: Türk­me­nis­ta­ny­ 2022­—­ 2052­­-nji­ ýyllar­da dur­muş-­yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dürme­giň Mil­li ­mak­sat­na­ma­sy­na»,­ «Türkme­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýurdumy­zy 2022­—­2028­­-nji­ ýyl­lar­da ­dur­muş-­­ykdy­sa­dy ­taý­dan­ ös­dür­me­giň ­Mak­sat­nama­sy­na»,­ şeý­le ­hem­ «Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zidentiniň oba­la­ryň, şä­her­çe­le­riň, et­rap­lar­da­ky şä­her­le­riň we et­rap merkez­le­ri­niň ila­ty­nyň ýa­şa­ýyş-­­dur­muş şert­le­ri­ni­ özgertmek­ bo­ýun­ça ­2028-­­nji ýy­la çen­li dö­wür üçin re­je­le­nen gör­nüşdä­ki ­Mil­li ­mak­sat­na­ma­sy­na»­ la­ýyk­lykda,­ be­ýik­ iş­ler­ durmu­şa ­ge­çi­ril­ýär.­

     Ga­raş­syz­lyk baý­ram­çy­ly­gy­nyň belle­nil­ýän­ gün­le­rin­de ­Ahal we­la­ýa­ty­nyň Ak ­bug­daý ­et­ra­by­nyň ­«Öňal­dy»­ ge­ňeşli­gi­niň­ çägin­de­ Döw­let­li ­me­kan ­oba­sy,­ Da­şo­guz we­la­ýa­ty­nyň Köneürgenç et­raby­nyň­ çä­gin­de ­Bi­ta­rap­lyk ­şä­her­çe­si­niň açy­lyp ulan­ma­ga ­be­ril­me­gi­ hem ­hal­kymyz ­üçin ­mu­kad­des Garaşsyzlygy­myzyň ­34­ ýyl­lyk­ baý­ra­my­na ­toý ­sow­ga­dy boldy. Dur­mu­şa ­ge­çi­ril­ýän­ oý­la­ny­şyk­ly we­ ne­ti­je­li ­iş­ler­ ýur­du­myz­da­ «Döw­let adam­ üçin­dir!», ­«Wa­tan ­di­ňe ­hal­k ­bilen ­Wa­tandyr! Döw­let ­di­ňe ­hal­ky ­bi­len döw­let­dir!» di­ýen yn­san­per­wer ýörelgele­riň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­ýändi­gi­ne aý­dyň şa­ýat­lyk ed­ýär. Mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň şan­ly 34 ýyl­lyk to­ýun­da eg­sil­mez şat­lyk duý­gu­la­ry­ny baş­dan ge­çi­rip, Baş baý­ra­my zähmet üs­tün­lik­le­ri ­bi­len ­gar­şy ­alan ­ra­ýat­la­rymyz, hal­kyň ýaşaýyş-­­dur­muş şert­le­riniň ­go­wu­lan­dy­ryl­ma­gy­ ug­run­da ­ed­ýän yzy­gi­der­li ta­gal­la­la­ry üçin Gahry­man Ar­ka­da­gy­my­za, Arkadagly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­za ýü­rek­den çyk­ýan hoşallykla­ry­ny ­be­ýan­ ed­ýär­ler. 

 

Allaýar OMAROW, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Mejlisiň Daşky gurşawy goramak, tebigatdan peýdalanmak we agrosenagat toplumy baradaky komitetiniň agzasy.

28.09.2025 Details

TÜRKMENISTAN—BMG: KÖPUGURLY HYZMATDAŞLYKDA TÄZE TAPGYR

 

     Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Serdar Berdimuhamedowyň ABŞ-nyň Nýu-Ýork şä­he­rin­de iş sa­pa­ryn­da bo­lup, BMG-niň Baş Assamb­le­ýa­sy­nyň 80-nji ýu­bileý ses­si­ýa­sy­nyň ple­nar mej­li­si­niň il­kin­ji gü­nü­ne gat­naş­ma­gy we on­da çykyş et­me­gi di­ňe bir Türkme­nis­ta­nyň oňyn Bi­ta­rap­lyk, hal­ka­ra hu­ku­gyň esas go­ýu­jy ýö­rel­ge­le­ri­ne yg­rar­ly­dy­gy­ny su­but eden wa­ka bol­mak bi­len çäklenmän, eý­sem, ýur­du­my­zyň hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gy ösdürmä­ge, äh­lu­mu­my pa­ra­hat­çy­ly­gy pug­ta­lan­dyr­ma­ga go­şant goş­ma­ga hem taý­ýar­dy­gy­ny aý­dyň gör­ke­zen mö­hüm ädim bol­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ta­ry­hy çy­ky­şyn­da se­bit we hal­ka­ra ähmi­ýet­li me­se­le­ler bo­ýun­ça ne­ti­je­li çöz­güt­le­ri öz içi­ne alýan Türk­me­nis­ta­nyň ile­ri tut­ýan ga­ra­ýyş­la­ry öz be­ýa­ny­ny tap­dy. Ählu­mu­my pa­ra­hat­çy­ly­gy, howp­suz­ly­gy üp­jün et­mek, dur­nuk­ly ösüş, eko­lo­gi­ýa howpsuz­ly­gy, köp­ta­rap­la­ýyn yn­san­per­wer we hal­ka­ra hu­kuk hyz­mat­daş­ly­gy­ny ös­dür­mek ýa­ly ugur­lar bo­ýun­ça öňe sür­len anyk tek­lip­le­riň dün­ýä jem­gyýet­çi­li­gin­de giň gol­da­wa eýe bol­jak­dy­gy şüb­he­siz­dir. Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Serdarymyzyň BMG-niň be­lent mün­be­rin­den be­ýan eden tek­lip­dir başlangyçlary­nyň äh­mi­ýe­ti, Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň 80-nji sessiýa­sy­nyň çä­gin­de ge­çi­ri­len beý­le­ki çä­re­ler ba­ra­da bu döwlet­li sa­pa­ra şa­ýat bo­lan türk­men we­ki­li­ýe­ti­niň agzalary, ine, şeý­le diý­ýär­ler:

 

     Baý­ram­gö­zel MY­RA­DO­WA, Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň Ylym, bi­lim, me­de­ni­ýet we ýaş­lar sy­ýa­sa­ty ba­ra­da­ky komitetiniň baş­ly­gy: 

    — Hormatly Prezidentimiziň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynyň plenar mejlisindäki taryhy çykyşy ýurdumyzda alnyp barylýan köpugurly daşary syýasatyň, öňe sürülýän başlangyçlaryň dünýäniň halklarynyň abadançylygyna, asudalygyna we gülläp ösüşine gönükdirilýändiginiň nobatdaky gezek aýdyň ýüze çykmasydyr. 

     Ynsanperwer hyzmatdaşlyk Türkmenistanyň Baş Assambleýanyň 80-nji sessiýasynda ileri tutýan garaýyşlarynyň esasy ugurlarynyň biridir. Biziň döwletimiz ynsanperwer hyzmatdaşlyga halklaryň arasynda ynanyşmagyň we özara düşünişmegiň möhüm ugry hökmünde garaýar. Döwlet Baştutanymyz ýubileý sessiýada eden çykyşynda bu barada: «Häzirki wagtda giň ynsanperwer hyzmatdaşlygy ýola goýmak üçin BMG-niň ornuny pugtalandyrmagyň, halklary ýakynlaşdyrmaga we olaryň arasynda özara düşünişmegi berkitmäge, ruhy-medeni gymmatlyklaryň tapawutlylygyndan gelip çykýan päsgelçilikleri aradan aýyrmaga, medeni diplomatiýanyň netijeli ýollaryny herekete getirmäge ýardam etmegiň möhümdigine ynanýarys» diýip belledi we medeniýetleriň arasynda dialogy ösdürmek, Baş Assambleýanyň halkara gatnaşyklarda köpdilliligi goldamak boýunça Kararnamalaryny iş ýüzünde durmuşa geçirmek üçin Köpdilli diplomatiýanyň halkara gününi yglan etmegi teklip etdi. Elbetde, bu başlangyç halklaryň arasynda ynanyşmagyň, özara düşünişmegiň hem-de dialogyň pugtalandyrylmagyna ýardam eder. 

     Türkmenistan adam mümkinçilikleriniň, medeniýetara dialogyň, adam hukuklarynyň ilerledilmegine ýardam berýän taslamalary yzygiderli öňe sürýär. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynda hem ýurdumyz Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogynyň çäginde «Zenanlar, parahatçylyk we howpsuzlyk» atly halkara ge­ňeşmeleri geçirmek başlangyjyny öňe sürer. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ýaşlar dialogynyň gerimini gi­ňeltmek maksady bilen, «Ýaşlar, parahatçylyk we howpsuzlyk» ählumumy gün tertibiniň çäklerinde Merkezi Aziýanyň ýaşlar dialogyny geçirmegi, Aşgabatda ýaş parahatçylyk gurujylary taýýarlajak sebitleýin platformany döretmegi teklip eder. Şeýle-de Türkmenistan «Parahatçylygyň we ösüşiň esasy hökmünde Beýik Ýüpek ýolunyň medeni mirasy» atly Kararnamanyň taslamasyny Baş Assambleýanyň garamagyna hödürlemegi maksat edinýär. Bu başlangyç halklaryň arasynda ynanyşmagyň, özara düşünişmegiň we hyzmatdaşlygyň esasy hökmünde taryhy-medeni mirasyň ähmiýetini açyp görkezmäge gönükdirilendir. 

     Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen öňe sürülýän ähli halkara başlangyçlar BMG-niň Tertipnamasyna we esas goýujy resminamalaryna, uzak möhletli maksatlaryna laýyklykda beýan edilýär. Geljekde-de döwletimiz halkara işlerde BMG-niň eýeleýän esasy ornuny pugtalandyrmak ugrunda yzygiderli çykyş etmegini dowam etdirer. Şunda halkara hukugyň berkidilmegi, halkara kadalaşdyryş binýadynyň kämilleşdirilmegi, BMG-niň konwensiýalarynyň, şertnamalarynyň, ylalaşyklarynyň we beýleki köptaraplaýyn resminamalarynyň durmuşa geçirilişiniň netijeliliginiň ýokarlandyrylmagy munuň esasy şerti hasaplanýar. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň 2028-nji ýyly «Halkara hukugyň ýyly» diýip yglan etmek baradaky başlangyjy-da parahatçylygyň we hyzmatdaşlygyň halkara hukuk binýatlaryny pugtalandyrmakda möhüm ädimleriň biri bolar.

     Pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimizi mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 34 ýyllyk, hemişelik Bitaraplygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýlarynyň öňüsyrasynda Amerikanyň Birleşen Ştatlaryna amala aşyran iş saparynyň üstünliklere beslenmegi, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynda taryhy çykyş etmegi bilen tüýs ýürekden gutlaýarys. 

26.09.2025 Details

ABADANÇYLYK WE YNSANPERWERLIK ÝOLY BILEN

 

     Türk­me­nis­ta­nyň he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gy­nyň şan­ly 30 ýyllyk sene­si giň­den bel­le­nil­ýän Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we ynanyş­mak ýy­ly uly üs­tün­lik­le­re we ta­ry­hy wa­ka­la­ra bes­len­ýär. Ber­ka­rar döw­le­ti­miz  pa­ra­hat­çy­lyk, dö­re­di­ji­lik, ösüş ýo­ly bi­len ynam­ly öňe bar­ýar. Ýur­du­my­zyň äh­lu­mu­my pa­ra­hat­çy­ly­ga, abadançylyga, durnuk­ly ösü­şe gö­nük­di­ri­len sy­ýa­sa­ty dün­ýäde giň­den yk­rar edil­ýär. Milli Li­de­ri­mi­ziň ba­şy­ny baş­lan be­ýik işleri bu gün­ki gün Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Serdarymyzyň ýolbaşçy­ly­gyn­da üstün­lik­li do­wam et­di­ril­ýär.

 

     Hormatly Prezidentimiziň degişli Permanyna laýyklykda döredilen Guramaçylyk döwlet toparynyň mejlisinde Gahryman Arkadagymyz Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly hem-de Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ýurdumyzyň kada-kanunçylyk işini kämilleşdirmegiň  zerurdygyny nygtady. Milli Liderimiziň 20-nji awgustda Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisinde döwletimiziň parahatçylyk, ynanyşmak syýasatynyň hukuk esaslaryny, kadalaryny, esasy maksatlaryny, öňüni alyş diplomatiýasyny, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryny kanun arkaly berkitmek bilen bagly beren tabşyryklary netijesinde «Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk we ynanyşmak syýasatynyň hukuk esaslary hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanuny işlenip taýýarlanyldy. Konstitusion kanun hemişelik Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk we ynanyşmak syýasatynyň hukuk esaslaryny, onuň halkara gatnaşyklarda durmuşa geçirilmeginiň ýörelgelerini hem-de maksatlaryny kesgitleýär. 

     Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň Birleşen Milletler Guramasynyň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllyk ýubileýi bilen utgaşmagy ýurdumyz üçin aýratyn ähmiýetlidir. Sebäbi bu taryhy sene Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygy bilen gabat gelýär. Geçen 30 ýylyň dowamynda Bitarap döwletimiz bu ugurda baý tejribe toplap, ylalaşygyň we dostlugyň merkezine öwrüldi. Ýurdumyzyň durmuşyndaky bu taryhy senäni has-da dabaralandyrmak üçin «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» atly Türkmenistanyň ýubileý medalyny döretmek hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Şeýle hem ýurdumyzyň hemişelik, oňyn Bitaraplyk syýasatynyň döwletimiziň milli kanunçylygyndaky ornuny has-da berkitmek maksady bilen, «Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk we ynanyşmak syýasatynyň hukuk esaslary hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanuny kabul edildi. Konstitusion kanunda türkmen halkynyň nesilden-nesle geçip gelýän ynsanperwerlik ýörelgelerinden gözbaş alýan Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk we ynanyşmak çygryndaky döwlet syýasatynyň Türkmenistanyň Konstitusiýasyna, «Türkmenistanyň hemişelik bitaraplygy hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanunyna esaslanýandygy beýan edildi. 

     Kanunda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 1995-nji ýylyň 12-nji dekabryndaky, 2015-nji ýylyň 3-nji iýunyndaky we 2025-nji ýylyň 21-nji martyndaky «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly Kararnamalary bilen hemişelik Bitaraplygymyzyň üç gezek ykrar edilmeginiň hem-de parahatçylygy we ynanyşmagy üpjün etmäge gönükdirilen beýleki halkara hukuk resminamalarynyň onuň esasyny düzýändigi öz beýanyny tapdy. Şonuň ýaly-da, parahatçylyk we ynanyşmak syýasatynyň esasy ýörelgeleri, maksatlary bolan «Dialog — parahatçylygyň kepili», ynsanperwerlik, öňüni alyş diplomatiýasy, parlament diplomatiýasy, Bitaraplygyň dostlary topary, halkara hyzmatdaşlyk hem-de ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň ileri tutulýan beýleki ugurlarynyň kadalary görkezildi. 

     «Dialog — parahatçylygyň kepili» filosofiýasynyň we parahatçylygy, ynanyşmagy berkitmekde Bitaraplygyň dostlary toparynyň maksatlary hem-de parlament diplomatiýasynyň wezipeleri, öňüni alyş diplomatiýasyny ösdürmek babatda işiň esasy ugurlary Konstitusion kanunda anyk kesgitlenildi. Şonuň ýaly-da, adamy jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy hökmünde ykrar edýän Türkmenistanyň halkara gatnaşyklarda ynsanperwerlik meseleleriniň çözülmeginde Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň mümkinçilikleriniň ulanylmagynyň ileri tutulýandygy beýan edilýär. Şeýle hem halkara gatnaşyklary ynsanperwerleşdirmegiň möhüm ugry hökmünde bosgunlaryň we raýatlygy bolmadyk adamlaryň hukuklarynyň hem-de azatlyklarynyň üpjün edilmegi üçin şertleriň döredilmeginde Türkmenistan milli tejribesini ýaýbaňlandyrýar. Goň­şy we sebit ýurtlary bilen ynsanperwerlik ýörelgelerine esaslanýan gatnaşyklary alyp barýar. Bu ugurda ýurdumyzyň adam hukuklarynyň goralmagy, medeni, ylym-bilim ulgamlaryndaky gatnaşyklaryň ösdürilmegi, ynanyşmaga we birek-birege hormat goýmaga ýardam edýän çäreleriň geçirilmegi boýunça başlangyçlaryň amala aşyrylmagyna gönükdirilen tagallalary goldaýandygy görkezildi. 

     Konstitusion kanunda Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň öz ygtyýaryna girýän islendik meseleleri çözmekde onuň ileri tutulmagyny ykrar edýändigini hem-de ählumumy parahatçylygy, durnuklylygy we howpsuzlygy üpjün edýän, ähli hukuk ygtyýarlyklaryna eýe bolan ýeke-täk halkara gurama hökmünde onuň möhüm ornunyň berkidilmegini goldaýandygy beýan edildi. Bulardan başga-da, Türkmenistanyň Durnukly ösüş maksatlarynyň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegi hem-de parahatçylygyň we özara ynanyşmagyň üpjün edilmegi boýunça daşary ýurt döwletleri, halkara guramalar bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlygy amala aşyrýandygy bellenildi. Türkmenistan parahatçylyk we ynanyşmak syýasatyny wagyz etmek babatda halkara forumlaryň, maslahatlaryň umumy syýasy meýdançasy bolup durýar. 

     Bitarap Türkmenistanyň parahatçylyk we ynanyşmak syýasatynyň durmuşa geçirilmegi babatda ykdysady, guramaçylyk we hukuk şertleriniň döredilmegine ýardam edýändigi we bu syýasatyň esaslarynyň amala aşyrylmagynda tagallalary birleşdirýändigi baradaky kadalar hem Konstitusion kanunda öz beýanyny tapýar. 

     Ata Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegi, berkarar türkmen döwletiniň halkara gi­ňişlikdäki abraýynyň barha ýokarlanmagy ugrunda nusgalyk işleri durmuşa geçirýän Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň, Gahryman Arkadagymyzyň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak, mertebeleriniň mundan beýläk hem belent bolmagyny, ähli tutumly işleriniň rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris. 

 

Ýusupguly EŞŞÄÝEW, Türkmenistanyň Mejlisiniň Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitetiniň başlygy

24.09.2025 Details

Великие свершения новейшей истории туркмен

 

    В своей книге «Независимость – наше счастье» Национальный Лидер туркменского народа Герой-Аркадаг пишет: «За многотысячелетнюю историю нашими предками были образованы десятки государств во всём мире. Под сенью мощных и славных туркменских государств создавались великие жизненные принципы, традиции, пути. По прошествии нескольких веков, в течение которых нашими предками создавалось множество великих государств, в конце второго тысячелетия было образовано новое Туркменское государство, озарившее историю всего человечества. Таким образом на политической карте мира своё достойное место заняло новое государство – Туркменистан.  Это стало началом совершенно новой эпохи в нашей истории и в жизни туркменского народа». 

 

    Благодаря начатым Героем-Аркадагом масштабным реформам и дальновидным инициативам Аркадаглы Героя Сердара новая эпоха ознаменована грандиозными свершениями. Эти достижения не ограничиваются только политико-правовыми и социально-экономическими аспектами. Ведь в чём заключается главное достижение нашего государства и общества? Чтобы ответить на этот вопрос, нужно заглянуть в историю развития человеческого общества с фокусом на определённые события. 

    Экскурс в прошлое отчётливо показывает, что история мира – это история продвижения вперёд. И историческая наука доказывает способность человеческой цивилизации преодолевать трудности и разные обстоятельства. При этом развитие представляет собой динамичный процесс, несущий преобразования. В основе этой силы – человеческий разум. В масштабах целой нации разум трансформируется в менталитет, который и образует тот прочный фундамент, который обеспечивает стабильность и гармонию в обществе. 

    Для утверждения основ суверенного национального государства и обеспечения условий для его развития следует прежде сфокусироваться на духовном мире народа и его менталитете. Определив подобный подход в качестве приоритета государственной политики, Национальный Лидер туркменского народа Герой-Аркадаг задал наиболее эффективный путь к развитию нашего государства на фоне глобальных процессов. Придерживаясь такого подхода, Аркадаглы Герой Сердар придаёт большое значение упрочению доверия между государством и народом, усматривая в этом ключевой фактор совершенствования общественного сознания соразмерно объективной действительности. В книге «Анау – культура из глубин тысячелетий» уважаемый Президент отмечает: «Вера – это святость. Оправдать доверие – это честь. Наш народ ставит в ряду добрых нравов даже само старание оправдать доверие. Моя самая главная цель – увидеть результат оказанного мне великого доверия в мирной, благополучной жизни родного народа, в спокойствии и процветании отчизны». 

    Суть политики, идеологии, обращений и призывов Героя-Аркадага и Аркадаглы Героя Сердара напрямую обращены к народу и непосредственно связаны с ним. Народ – главное действующее лицо в книгах Национального Лидера туркменского народа и уважаемого Президента. Принцип «Государство – для человека!» и девиз «Родина является Родиной только с народом! Государство является государством только с народом!» укрепляют у народа осознание собственного достоинства, приумножают чувство национальной гордости. Каждая программа и реформа, масштабные экономические  проекты, как и деятельность в контексте духовно-культурного развития, продиктованы гуманным принципом, который заключён в лозунге «С народом и во имя народа». 

    Понятие «народ» пронизывает всё то, что делается ради процветания суверенного государства, но самое главное – задаёт цель сознательным усилиям для дальнейшего продвижения к будущему. И в этом – наиглавнейшее достижение независимости. Политическая воля Героя-Аркадага и Аркадаглы Героя Сердара ориентирована на раскрытие и популяризацию в мире славной истории нашего народа и его национальных ценностей. Вместе с тем туркмены раскрываются как нация – её духовный мир, образ мышления и поведения, отношение к жизни, природе и к бытию в целом. Величие и мудрость народа подкреплены достоверными фактами. Именно такой всеобъемлющий подход позволил добиться незыблемого доверия между государством и народом. 

    Что же касается  мудрости  народа, то о ней ёмко сказано в книге Национального Лидера туркменского народа «Духовный мир туркмен»: «Дом туркмена – это то место, где зарождается туркменская мудрость». Углубившись в духовную составляющую нации,  Герой-Аркадаг   раскрыл её во всём величии. Мудрость туркмен и определяет национальный путь развития. Народная мудрость являет собой то главное, что обеспечивает слаженность и согласованность действий тесно взаимосвязанной системы – человек, семья, общество и государство. В книге «Анау – культура из глубин тысячелетий» уважаемый Аркадаглы Герой Сердар пишет: «Народ, осознающий ценность любимой Отчизны, независимости, постоянного нейтралитета, могущественного  государства, – это великий народ. Вместе с нашим народом мы способны реализовать великие дела». 

    Сохранилось множество письменных источников, прямо указывающих на то, что туркмены – народ, основавший десятки государств, оказавший положительное влияние на ход мировой истории. В них приводятся достоверные сведения, которые определяют туркмен как мудрую, духовно устойчивую нацию, особо почитающую принципы государственности. Свершения эпохи независимости в полной мере раскрыли огромную преобразовательную силу народной мудрости, не поддающейся влиянию категории времени. 

    В колоссальности созидательной силы нашего народа можно убедиться, взглянув на успехи, достигнутые благодаря усилиям Национального Лидера туркменского народа  Героя-Аркадага и Аркадаглы  Героя Сердара только за нынешний, Международный год мира и доверия, ознаменованный торжествами по случаю 34-й годовщины священной независимости и 30-летнего юбилея нейтралитета Отчизны. Каждое из этих достижений – следствие значительной в масштабах истории деятельности, которая приумножает славу мудрого туркменского народа и авторитет нашей Родины. Все они как значимые события навсегда вошли в летопись эпохи независимости. 

    Здесь следует отметить и 300-летний юбилей великого поэта-мыслителя Востока Махтумкули Фраги, торжественно отмеченный в минувшем году. Благодаря содействию Героя-Аркадага и Аркадаглы Героя Сердара была проделана огромная работа по организации масштабных мероприятий с участием представителей международных научных сообществ. Подобные мероприятия вознесли личность и творчество Махтумкули Фраги на пьедестал мыслителя мира.

    Эта масштабная деятельность раскрыла ещё одну непреложную истину – народная мудрость и память составляют фундаментальную духовную опору наших достижений и свершений. Герой-Аркадаг и Аркадаглы Герой  Сердар, которые заложили столь ценный принцип в основу государственной политики, являются выдающимися личностями, проложившими туркменскому народу верный курс в самые непростые моменты государственного строительства. Заданный курс и ныне успешно продолжается в деле поддержания национального развития, проведения конструктивной внешней политики, расширения международного экономического партнёрства и культурно-гуманитарного диалога. 

    В числе значимых событий Международного года мира и доверия – Третья конференция организации объединённых Наций по развивающимся странам, не имеющим выхода к морю, состоявшаяся в августе 2025 года в Национальной туристической зоне «Аваза». Генеральный секретарь ООН Антониу Гутерриш, принимавший участие в конференции, выразил искреннюю признательность Туркменистану за усилия в её успешном проведении. Подчеркнув, что организация конференции на высоком уровне стала возможной именно благодаря усилиям Правительства и народа нашей страны, Генсек ООН также выразил восхищение модернизацией Конгресс-центра в Авазе. Он также дал высокую оценку прагматичному стратегическому курсу Туркменистана, основной Закон которого гласит: «Суверенитет Туркменистана осуществляется народом, народ является единственным источником государственной власти». 

    Достижения эпохи независимости динамичны и последовательны, о чём наглядно свидетельствуют и открытия новостроек по случаю 34-й годовщины независимости родины.  При участии Национального Лидера туркменского народа Героя-Аркадага состоялась церемония ввода в строй Международного университета промышленников и предпринимателей в Ашхабаде. Параллельно были открыты современный комплекс зданий в структуре Государственного энергетического института Туркменистана в городе Мары, а также учреждений дошкольного и школьного образования в различных уголках страны. Череда открытий новостроек свидетельствует, что гуманитарное и интеллектуальное развитие в нашей стране осуществляется на высоком уровне в соответствии с желанием и устремлениями народа. 

    Новый вуз был построен Союзом промышленников и предпринимателей. В этой связи Герой-Аркадаг отметил, что частный сектор национальной экономики превратился в мощную систему, которая содействует достижениям страны. Со времени его образования силами частного сектора реализовано  более 5300 проектов на сумму около 28 миллиардов долларов США. Активно участвуя в строительстве «умного» города Аркадаг, автобана Ашхабад–Туркменабат и множества объектов производственной и социальной инфраструктуры, члены Союза вносят большой вклад в процветание независимой отчизны. 

    Восьмого сентября состоялась церемония открытия нового цеха по выпуску стекольной продукции на территории промышленного комплекса в северной части столицы. Данное событие с участием уважаемого Президента пополнило череду приуроченных к главному празднику страны торжеств. В новом производственном сооружении, оснащённом новейшим оборудованием, будет выпускаться 100 тонн стекольной продукции ежесуточно. Примечательно, что производственные процессы здесь осуществляются с использованием местного сырья. Открытие цеха предоставило сотни рабочих мест. Новый производственный объект построен на высоком уровне, что подтверждается сертификатами от иностранных компаний и центрами сертификации качества. Всё это наглядно свидетельствует о международном признании грандиозных начинаний и деятельности Героя-Аркадага и Аркадаглы Героя Сердара во имя счастливой жизни туркменистанцев.

    За годы независимости в стране было построено множество современных сёл, повысился уровень жизни населения в сельской местности. Столь позитивная динамика проявляет мудрый путь развития нашего народа. В нынешнем году, в преддверии праздника священной независимости, в регионах было открыто ещё несколько новых сёл. Одно из них – село Довлетли мекан в генгешлике  Онгалды  этрапа  Ак бугдай  Ахалского велаята. В новом населённом пункте, способном конкурировать по созданным благоприятным условиям с городом, разместились, в частности, 400 жилых домов, средняя школа на 640 мест, детский сад на 320 мест, торговый центр. Здесь предусмотрены современная дорожно-транспортная и коммуникационная инфраструктура, системы водо-, электро-, газоснабжения и канализации. Такие же условия для проживания, включая социальную инфраструктуру, созданы и в посёлке Битараплык, открытом недавно в Дашогузском велаяте. 

    В этой связи весьма отрадно отметить огромную радость сотен соотечественников, живущих в счастье и благополучии в новых домах, а также их безграничную признательность Герою-Аркадагу и Аркадаглы Герою Сердару. 

    Все эти прекрасные замечательные события – плоды независимости, давшей туркменскому народу возможность жить в благополучии. Пусть такие радостные события во главе с Героем-Аркадагом и Аркадаглы Героем Сердаром продолжатся нескончаемой чередой! 

 

Aта СЕРДАРОВ, председатель Демократической партии Туркменистана, депутат Мeджлиса Туркменистана.

23.09.2025 Details

AZYK BOLÇULYGY — YKDYSADY KUWWATLYLYK

 

     Bäs­deş­li­ge ukyp­ly oba­se­na­gat top­lu­my­ny ke­ma­la ge­tir­mek, azyk howp­suz­ly­gy­ny üp­jün et­mek we eks­port müm­kin­çi­lik­le­ri­ni ýo­kar­lan­dyr­mak döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň esa­sy we­zi­pe­le­ri­niň bi­ri­dir. Ýur­du­myz­da oba ho­ja­lyk önüm­le­ri­ni ön­dü­ri­ji­ler ma­li­ýe-ykdysady taý­dan gol­da­nyl­ýar. Daý­han­la­ra dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy oba hoja­lyk teh­ni­ka­la­ry­ny we en­jam­la­ry­ny sa­tyn al­mak üçin ýeňil­lik­li esas­da karz­lar be­ril­ýär. Mu­nuň özi ola­ry tä­ze zäh­met üs­tün­lik­leri­ne ruh­lan­dyr­ýar, Wa­ta­ny­my­zyň yk­dy­sa­dy kuwwatynyň pug­talan­dy­ryl­ma­gy­na, hal­ky­my­zyň dur­muş hal-ýag­da­ýy­nyň ýo­kar­landy­ryl­ma­gy­na goşant goşýar. 19-njy sentýabr­da paý­tag­ty­myz­da ge­çi­ri­len Halk Mas­la­ha­tyn­yň mejlisinde Milli Li­de­ri­miz hem-de hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz taryhy çykyşlar edip, Ga­raş­syz­lyk ýylla­ryn­da oba ho­ja­lyk işgärle­ri­niň uly zäh­met üs­tün­lik­le­ri­ni ga­zanan­dyk­la­ry­ny bellediler. Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Serdarymyzyň: «Biz oba hojalyk pu­da­gy­nyň işi­ni ylym hem-de ýo­ka­ry teh­no­logi­ýa­lar bilen bag­la­nyş­dy­ryp, gel­jek­de-de giň ge­rim­de ös­dü­re­ris» di­ýen söz­le­ri bol­sa zäh­met­keş hal­ky­my­zyň kal­byn­da buý­sanç duýgulary­ny dö­ret­di. Ýe­ri ge­len­de bel­le­sek, mu­kad­des Garaşsyzly­gy­my­zyň şan­ly 34 ýyl­lyk baý­ra­my my­na­sy­bet­li oba zäh­metkeş­le­ri­niň en­çe­me­si­ne döw­let sy­lag­la­ry­nyň, Şa serpaýlary­nyň gow­şu­ryl­ma­gy ola­ry ýeneki zäh­met üs­tün­lik­le­ri­ne ruh­lan­dyr­dy. 

 

     Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň Kararlaryna laýyklykda, oba hojalyk toplumyny ulgamlaýyn dolandyrmak, onuň işini kämilleşdirmek maksady bilen, Ylmy-barlag däneçilik, Ylmy-barlag ekerançylyk we Ylmy-barlag pagtaçylyk institutlary döredildi. Ylym ulgamy oba hojalygyndaky meseleleriň iş ýüzünde çözülmegine gönükdirilýär. Bu ylmy-barlag institutlarynyň alymlary tarapyndan güýzlük bugdaýyň, gowaçanyň we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ir bişip ýetişýän, ýokary hilli, bol hasyl berýän täze sortlaryny döretmek we olaryň ilkinji tohumçylyk işlerini ylmy esasda alyp barmak üçin degişli işler geçirilýär. Şu möwsümde bugdaýyň «Arkadag», «Serdar», «Pyragy» ýaly täze görnüşleri ekildi. Olar ýokary hasyllylygy, kesellere durnuklylygy we beýleki ýokary görkezijileri bilen tapawutlanýar. Bu bolsa oba hojalyk pudagynyň ylmy esasda ösdürilmegine, ýurtda azyk howpsuzlygynyň berkidilmegine, pudagyň eksport mümkinçilikleriniň ýokarlandyrylmagyna döwlet derejesinde ähmiýet berilýändiginiň nobatdaky güwäsidir. 

     2024-nji ýylyň hasylyndan başlap, bugdaýyň we pagtanyň döwlet satyn alyş nyrhlarynyň ýokarlandyrylmagy ekerançylarda mundan beýläk-de yhlasly zähmet çekmäge höwes döretdi. Şu ýyl edermen gallaçy daýhanlarymyz 1 million 400 müň tonnadan gowrak bugdaý hasylyny Watan harmanyna tabşyryp, şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli berjaý etdiler. Ýurdumyzda ýüpekçilik pudagyny ösdürmek boýunça öň­de goýlan wezipeler üstünlikli berjaý edilip, 2 müň 100 tonnadan gowrak pile öndürildi. 10-njy sentýabrda bolsa ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda pagta ýygymyna girişildi. Häzirki wagtda edermen daýhanlarymyz «ak altynyň» bol hasylyny ýygnamak işlerini üstünlikli dowam edýärler. Pagtaçylyk oba hojalyk toplumynyň esasy pudaklarynyň biri bolup, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri ösdürmek we milli ykdysadyýetimiziň eksport kuwwatyny ýokarlandyrmak boýunça maksatnamalary durmuşa geçirmekde möhüm ähmiýete eýedir.

     Obasenagat toplumynyň tehniki binýadyny döwrebaplaşdyrmaga ägirt uly maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär. Şeýlelikde, ABŞ, Germaniýa, Ýaponiýa, Koreýa Respublikasy ýaly dünýäniň öň­debaryjy önüm öndürijilerinden täze traktorlar, kombaýnlar, ekskawatorlar, ýer tekizleýjiler satyn alynýar. Pudagy tehniki taýdan döwrebaplaşdyrmak Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň degişli Konsepsiýasy esasynda täzeçil usulda ýerine ýetirilýär. Mysal üçin, ABŞ-nyň «John Deere», Germaniýanyň «CLAAS» ýaly ýokary öndürijilikli tehnikalary tapgyrlaýyn esasda dolandyryşyň telematik sanly elektron ulgamy bilen enjamlaşdyrylýar. Kärendeçileriň we beýleki önüm öndürijileriň zerur dökünler, ýokary hilli tohumlar bilen bökdençsiz üpjün edilýändigini hem aýtmalydyrys. Oba hojalyk toplumynyň ähli düzümlerinde ýaýbaň­landyrylan giň möçberli özgertmeler Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýurdumyzda azyk bolçulygyny pugtalandyrmak, şol sanda içerki bazary özümizde öndürilýän önümler bilen doly üpjün etmek boýunça öň­de goýan wezipeleriniň üstünlikli çözülmegine giň ýol açýar. 

     Soň­ky ýyllarda maldarçylygy we guşçulygy ösdürmäge hem aýratyn uly üns we goldaw berilýär. 2025-nji ýylyň başynda hormatly Prezidentimiziň Kararyna laýyklykda, Türkmenistanyň Oba hojalyk ministrliginiň Ylmy-barlag maldarçylyk we weterinariýa instituty döredildi. Ol maldarçylyk we guşçulyk pudagyny ylmy esasda ösdürmek, weterinariýa barlaglarynyň innowasion tehnologiýalaryny işläp taýýarlamak, öri meýdanlary rejeli peýdalanmak boýunça geçirilýän ylmy-barlag işleriniň netijeliligini ýokarlandyrmak, maldarçylyk önümleriniň öndürilişiniň, gaýtadan işlenilişiniň tehnologiýalaryny kämilleşdirmek ýaly maksatlary göz öňünde tutýar. Türkmenistanda maldarçylygy, dowardarçylygy, guşçulygy, düýedarçylygy ösdürmegiň esasy ugurlary ýerli howa şertlerini we ot-iým üpjünçiligini göz öňünde tutmak, öň­debaryjy dünýä tejribesini öwrenmek we ornaşdyrmak, halkara hyzmatdaşlygy gi­ňeltmek esasynda alnyp barylýar. 

     Döwrebap suw tygşytlaýjy tehnologiýalary, ylmyň soň­ky gazananlaryny önümçilige ornaşdyrmak arkaly suw serişdelerini rejeli ulanmak oba hojalyk toplumynda amala aşyrylýan giň gerimli meýilnamalaryň aýrylmaz bölegidir. Suw hojalygy pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli berkidilýär. Onuň tehniki taýdan gaýtadan enjamlaşdyrylmagyna iri möçberli maliýe serişdeleri gönükdirilýär, ähli welaýatlarda täze gidrotehniki desgalar gurlup ulanmaga berilýär. Olar suw akymlarynyň bellenen ugurlar boýunça bökdençsiz geçirilmegini üpjün edýär. Garagum sährasynyň jümmüşinde «Altyn asyr» Türkmen kölüniň döredilmegi möhüm ekologik, ykdysady we durmuş meselelerini üstünlikli çözmäge mümkinçilik berýär. 

     Durnukly ösüş maksatlaryny milli derejede ilkinjileriň hatarynda utgaşdyran ýurdumyz Birleşen Milletler Guramasy we onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen oba hojalyk pudagy boýunça işjeň hyzmatdaşlyk edýär. Azyk howpsuzlygyny üpjün etmek, oba hojalygynda durnukly ösüşe ýardam bermek ýaly möhüm ulgamda tagallalary birleşdirmek köpugurly hyzmatdaşlygyň wajyp ugurlarynyň biridir. Soň­ky döwürde ýurdumyzyň BMG-niň Azyk we oba hojalyk guramasy (FAO) bilen hyzmatdaşlygy täze mazmunda baýlaşdyrylýar. Bu gurama bilen bilelikde birnäçe taslamalar amala aşyrylýar. Ýurdumyzda azyk howpsuzlygy ulgamynda sebitleýin we ählumumy hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen dürli çäreler BMG hem-de onuň Azyk we oba hojalyk guramasy bilen oňyn hyzmatdaşlygyň netijesidir. 

     Oba hojalyk pudagyny döwrüň talaplaryndan ugur alyp ösdürmegi nazarda tutýan Türkmenistanyň kanunlary, birnäçe kadalaşdyryjy hukuk namalary bu pudagyň kanunçylyk esaslaryny düzýär. Ýakyn we uzak möhletlere niýetlenen maksatnamalaryň hem pudagy ösdürmekde aýratyn orny bardyr. Olarda azyk, guşçulyk, et we süýt önümçilik kärhanalarynyň senagat kuwwatlyklaryny artdyrmak üçin şertler döredilýär. Netijede, ýurdumyzda ekologik taýdan arassa gök önümleriň, miweleriň, bugdaýyň we pagtanyň bol hasyly ýetişdirilýär. 

 

Azat SEÝ­DI­BA­ÝEW, Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň Daş­ky gurşa­wy go­ra­mak, tebigatdan peýdalanmak we agrosenagat toplumy baradaky komitetiniň agzasy, oba hojalyk ylymlarynyň kandidaty.

23.09.2025 Details

HALK WEKILÇILIGINIŇ MILLI TEJRIBESI

 

     Ýurdumyzda wekilçilikli edaralaryň işini has-da kämilleşdirmek, döwleti dolandyrmakda halkyň erk-islegini nazara almak, milli demokratiýany dabaralandyrmak, jemgyýetde demokratik başlangyçlary ösdürmek, raýat jemgyýeti edaralarynyň işjeňligini ýokarlandyrmak, döwletimiziň gazananlaryny we kanunçylyk esaslaryny berkitmek boýunça uly işler durmuşa geçirilýär. Bu işler ata-babalarymyzyň hoşniýetli ýörelgelerinden, Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen ynsanperwer şygaryndan, hormatly Prezidentimiziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen taglymatyndan, şeýle hem Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň «Türkmenistanyň özygtyýarlylygy halk tarapyndan amala aşyrylýar, halk döwlet häkimiýetiniň ýeke-täk gözbaşydyr» diýýän kadalaryndan ugur alýar.

 

     Geç­miş­de möhüm meseleleri çözmekde pederlerimiziň belli bir ýere ýygnanyp, maslahat etmegi özboluşly däbe öwrülipdir. Oguz han atamyz öz guran döwletiniň kuwwatly hem-de ygtybarly bolmagy üçin halkyny, ogullaryny ýygnap, uly maslahatlary geçiripdir. Ol ýurduň wajyp meseleleri boýunça halk köpçüligi bilen maslahatlaşmagy berk ýola goýupdyr. Il içinde hormatlanýan kethudalary, dana-danyşmentleri bir ýere jemläp, olar bilen ge­ňeş etmegiň, ýurdy halk bilen ge­ňeşli dolandyrmagyň uly ähmiýete eýedigini sargyt edipdir. Pederlerimiziň asylly ýol-ýörelgesi, görüm-göreldesi bu günki gün mynasyp dowam etdirilýär. Munuň özi ýurdumyzda halk häkimiýetiniň işine uly ähmiýet berilýändiginiň güwäsidir, milli demokratiýanyň dabaralanmagydyr. 

     Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan Garaşsyz Watanymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmek babatda uly işler durmuşa geçirilýär. Häzir Halk Maslahaty jemgyýeti dolandyrmagyň iň kämil institutlarynyň birine, döwlet, jemgyýetçilik-syýasy gurluşy kämilleşdirmekde möhüm syýasy gurama öwrüldi. Munuň özi halkyň mynasyp wekili bolup, halka wepaly hyzmat etmegiň, onuň bähbitlerini goramagyň, goldamagyň belent nusgasydyr, milli demokratik däpleri döwrebap şertlerde giň­den ulanmakdyr we ösdürmekdir. Ählihalk forumy döwürleriň hem-de nesilleriň aýrylmaz arabaglanyşygyny beýan etmek, ata-babalarymyzyň köp asyrlaryň dowamynda toplan ruhy-taryhy tejribesini özünde jemlemek bilen, onuň mejlislerinde ilatyň giň gatlaklarynyň, aýratynda, ýaşuly nesliň wekilleriniň gatnaşmagynda wajyp durmuş-ykdysady, jemgyýetçilik-syýasy, medeni-ynsanperwer meselelere garalýar. 

     Degişli kanunçylyga laýyklykda, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisleri ýylda azyndan bir gezek çagyrylýar. Onuň gün tertibine Türkmenistanyň Konstitusiýasyny we konstitusion kanunlaryny kabul etmek, üýtgeşmelerdir goşmaçalary girizmegiň meseleleri boýunça tekliplere garamak we olary makullamak, döwletiň içeri hem-de daşary syýasatynyň esasy ugurlaryna, ýurdy ösdürmegiň maksatnamalaryna garamak we olary makullamak, parahatçylyk, howpsuzlyk meselelerine garamak, Türkmenistanyň Kanunlarynda göz öňünde tutulan gaýry ygtyýarlyklary amala aşyrmak ýaly meseleler girizilýär. Olara halkyň arasyndan saýlanan, uly hormata eýe bolan, at-abraýly adamlaryň gatnaşmagynda seredilýär. Bu demokratik ýörelge türkmen halkynyň döwleti dolandyrmak babatda toplan köpasyrlyk tejribesine owal-ahyr mahsus ýagdaýdyr.

     Halkymyzyň terbiýe mekdebi müň­ýyllyklaryň dowamynda kemala geldi. Türkmenler hemişe ýaşuly nesle aýratyn hormat goýup, il-ýurt bähbitli işlerde olaryň baý durmuş tejribesine daýanypdyrlar we maslahatly çözgütleri kabul edipdirler. Şo­ňa görä-de, ýurdumyzda pähim-parasatly ýaşulularymyzyň, mährem enelerimiziň bu ugurdaky hyzmatyna ýokary baha berilýär. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň hem-de Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň ýanynda Ýaşulular ge­ňeşiniň döredilmegi hem il sylagly ýaşulularyň iş we durmuş tejribesini halkyň bähbidi, meseleleri akylly-başly çözmek üçin peýdalanmaga gönükdirilendir. 

     Milli Liderimiziň başlyklygynda geçirilýän Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisleri hem örän möhüm ähmiýete eýedir. Çünki onda garalýan meseleler, kabul edilýän çözgütler, öň­de goýulýan wezipeler halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün edýär. Olarda halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasynyň nobatdaky mejlislerine taýýarlyk görmek, «Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanuny esasynda Halk Maslahatynyň mejlisini çagyrmak we ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk toparyny döretmek, mejlisiň geçiriljek senesini kesgitlemek hem-de guramaçylyk toparynyň düzümini tassyklamak hakynda, halkyň abadançylygyny, bagtyýarlygyny, döwletimiziň mundan beýläkki ösüşlerini üpjün etmek boýunça degişli çözgütler kabul edilýär. 

     Merdana ata-babalarymyzyň döwletlilik däplerine eýerilip, şu ýylyň 20-nji awgustynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi hem bu ugurda nobatdaky möhüm wakalaryň biri boldy. Onda Halk Maslahatynyň mejlisini hem-de ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygyny ýokary derejede geçirmek boýunça meseleleriň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy, şeýle-de «Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini çagyrmak hakynda» Karara laýyklykda, umumymilli forumyň nobatdaky mejlisini şu ýylyň 19-njy sentýabrynda çagyrmak we ony Aşgabat şäherindäki Maslahat köşgünde geçirmek kesgitlenildi. 

     Prezidiumyň Kararyna laýyklykda, umumymilli forumyň mejlisini ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk topary döredildi we onuň düzümi tassyklanyldy. Guramaçylyk toparyna Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylyk etmegi forumyň ähmiýetini, ornuny we derejesini has-da belende galdyrdy. Prezidiumyň mejlisinde Milli Liderimiziň ýurdumyzda alnyp barylýan işler, halkyň hal-ýagdaýy, öň­de durýan wezipeler baradaky çykyşy, öň­de durýan wezipeler barada öz gymmatly maslahatlaryny, nesihatlaryny bermegi halk hakyndaky aladanyň ýene-de bir aýdyň ýüze çykmasy boldy. Hormatly Arkadagymyzyň: «Biz döwletlilik, kanunylyk we milli demokratik kadalardan ugur alyp, döwlet ähmiýetli möhüm soraglary halk bilen maslahatlaşyp amala aşyrýarys. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işi hem şol maksatlara esaslanýar» diýip bellemegi halkyň bähbitlerine wekilçilik edýän ýokary wekilçilikli edara bolup durýan Halk Maslahatynyň baş maksadynyň we esasy wezipesiniň döwletimizi durmuş-ykdysady, medeni taýdan ýokary derejede ösdürmekden, bu işleri netijeli dolandyrmakdan, kanunçylyk-hukuk üpjünçiliginden, häkimiýet edaralarynyň guramaçylyk esaslarynyň täze, kämil gurallaryny kemala getirmekden ybaratdygyny görkezýär. 

     Şu gün — 19-njy sentýabrda paýtagtymyzda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisi geçirilýär. Mejlise taýýarlyk işleriniň çäklerinde onda serediljek meseleleriň gün tertibini kesgitlemek, oňa gatnaşjak jemgyýetçiligiň wekillerini saýlap almak hem-de olaryň forumyň işine, beýleki medeni çärelere guramaçylykly gatnaşmagyny üpjün etmek, ýaşamak, iýmitlenmek üçin zerur bolan şertleri döretmek ugrunda sazlaşykly işler üstünlikli alnyp baryldy. Ählihalk maslahatynyň nobatdaky mejlisinde dürli kärdäki, hünärdäki raýatlaryň, jemgyýetçiligiň dürli ugurlarynyň wekilleriniň gatnaşmagynda ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatyndan gelip çykýan wezipeleri öz içine alýan wajyp meseleler ara alnyp maslahatlaşylar. Halkymyzyň abadan, bagtyýar durmuşda ýaşamagyna, milli maksatnamalary mundan beýläk-de üstünlikli durmuşa geçirmäge gönükdirilen il bähbitli, döwlet ähmiýetli çözgütler kabul ediler. 

     Täze taryhy döwürde ýurdumyzda kanun çykaryjylyk işine, onuň döwletimiziň we jemgyýetimiziň ösüşindäki ornuna uly ähmiýet berilýär. Şunuň bilen baglylykda, Watanymyzda döwlet, jemgyýetçilik durmuşynyň dürli ugurlaryny öz içine alýan täze kanunlary kabul etmek, hereket edýän hukuk namalaryny döwrüň talaplaryna, amala aşyrylýan özgertmelere laýyklykda döwrebaplaşdyrmak Türkmenistanyň Mejlisiniň esasy wezipesi bolup durýar. Çünki döwrebap kanunlar uly möçberli maksatnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegini, demokratik ýörelgeleriň dabaralanmagyny, jemgyýetçilik-syýasy gatnaşyklaryň berkidilmegini üpjün edýär. Şo­ňa görä, milli parlamentiň deputatlary hem Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň alyp barýan işiniň ähmiýeti barada ilat arasynda hemişe wagyz-nesihat çärelerini, çykyşlary we duşuşyklary giňden guraýarlar. Nobatdaky ählihalk forumynyň öňüsyrasynda hem şeýle çäreler giň­den ýaýbaň­landyryldy. 

     Milli halk häkimiýetlilik ýörelgelerini mynasyp dowam etdirýän, döwletimiziň ykdysady kuwwatyny, halkara abraýyny artdyrmaga, halkymyzyň parahat we bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen beýik işleri durmuşa geçirýän Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak bolmagyny tüýs ýürekden arzuw edýäris. Halkymyzyň bähbitlerini nazarlaýan döwletli maslahatyň işi oň bolsun! 

 

Gahryman ROZYÝEW, Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygynyň orunbasary.

19.09.2025 Details

IRI PUDAGYŇ GADAMLARY

 

     Döwlet Baştutanymyz halk hojalygynyň möhüm pudagy bolan elektroenergetika pudagynyň durnukly ösüşiniň gazanylmagyna örän uly üns berýär. Çünki, elektroenergetika pudagynyň ösdürilmegi diňe bir halk hojalygymyzyň beýleki ugurlarynyň döwrebap ösdürilmegini üpjün etmek bilen çäklenmän, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň düýpli ýokarlanmagyna-da oňyn täsirini ýetirýär. Hut şonuň üçinem elektroenergetika pudagynyň depginli ösüşini gazanmak wajyp wezipe bolup durýar.

     Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen täze taryhy eýýamyň ýyllary içinde bu pudakda ägirt uly işler durmuşa geçirilýär. Şeýle işleriň durmuşa geçirilmegi pudagyň önümçilik kuwwatynyň has-da ýokarlandyrylmagyna mümkinçilik berdi. Energiýa çeşmesine barha ösýän islegi has doly kanagatlandyrmakda netijeli ädimler ädildi. Şeýlelikde, Garaşsyz döwletimiziň halk hojalygynyň hem-de ilatyň arassa energiýa çeşmesi bolan elektrik energiýasyna barha ösýän islegini has doly kanagatlandyrmakda uly işler bitirilýär. Ýurdumyzyň elektroenergetika pudagynyň önümçilik kuwwatynyň täze tehnologiýaly elektrik stansiýalaryň hasabyna ýokarlandyrylmagy Garaşsyz döwletimiziň elektrik energiýasyny daşary ýurtlara eksport etmek mümkinçiligine-de giň ýol açdy. Bulardan başga-da, ýurdumyzyň ähli ýerlerinde bolşy ýaly, welaýatymyzda-da kuwwatly elektrik geçirijileriň, paýlaýjy desgalaryň gurlup, ulanmaga berilmegine-de örän uly üns berildi. Milli ykdysadyýetimiziň iri pudagyndaky ýokary depginli ösüş-özgerişler Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda-da rowaçlanýar. 

     Garaşsyz, Bitarap döwletimiziň öňdebaryjy pudagy bolan elektroenergetika pudagynda amal edilýän özgertmeler institutymyzyň mugallymlaryna we talyplaryna bildirilýän talabam ýokarlandyrýar. Geljekki energetiklere kämil tehnologiýaly önümçiligi dolandyrmagy öwretmekde has jogapkärli wezipeler öňe çykýar. Biz şol wezipelerden ugur alyp, ýokary taýýarlykly ýaş energetikleri ýetişdirmekde ähli tagallalary edýäris. 

 

Merdan ORAZMEREDOW. TDEI-niň mugallymy, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

18.09.2025 Details

BAKY BERKARARLYGYŇ BINÝADY

 

     Döw­let Ga­raş­syz­ly­gy­myz ba­ra­da söz açy­lan­da, ba­da-bat bagt ba­rada­ky pi­kir­ler­dir dü­şün­je­ler se­re dol­ýar. Çün­ki ýurdumy­zyň özyg­ty­ýarly­ly­gy her bi­ri­mi­ziň bag­ty­my­zyň baş şertle­ri­niň bi­ri­dir. Hä­zir­ki dö­würde Ýer ýü­zün­de iki müň­den gow­rak mil­le­tiň bol­ma­gy­na ga­ra­maz­dan, öz­baş­dak döw­let­le­riň sa­ny­nyň iki ýü­ze-de ýet­me­ýän­di­gi ba­ra­da pi­kirlen­seň, hakykatdan-da, türk­me­niň yk­ba­ly gö­te­ri­len, bag­ty çü­wen halkdy­gy äş­gär bol­ýar. Sy­ýa­sy taý­dan dur­nuk­ly, yk­dy­sa­dy taýdan kuwwat­ly döw­le­ti­miz, gün­sa­ýyn gül­läp ös­ýän Watanymyzyň ber­ka­rar­ly­gy, hal­ky­my­zyň ag­zy­bir­li­gi, jemgyýetimi­ziň je­bis­li­gi mu­kad­des Ga­raş­syzly­gy­my­zyň miweleridir. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ba­şy­ny baş­lan çuň­ňur oý­la­ny­şyk­ly öz­gert­me­le­ri­niň hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň tagallalary esa­syn­da ro­waç­ly­ga bes­len­me­gi ne­ti­je­sin­de, berkarar döw­le­ti­miz müň­ýyl­lyk­la­ra uza­ýan şöh­rat­ly taryhymyzyň kök­le­rin­den güýç alyp, bar­ha ber­ke­ýär, hal­ky­myz röw­şen gel­je­ge ynam bi­len ga­ra­ýar

 

     Häzir­ki wagt­da Mil­li Li­de­ri­mi­ziň hem-de döw­let Baştutanymyzyň da­şy­na mä­käm je­bis­le­şen hal­ky­my­zyň agzybirli­gin­den, yh­la­syndan, tu­tan­ýer­li zäh­me­tin­den Ga­raşsyz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan dün­ýä­niň iň asu­da, aba­dan, çalt ösýän döw­let­le­ri­niň bi­ri­ne öw­rül­di. Garaş­syz­lyk eý­ýa­myn­da, ýag­ny ge­çen 34 ýy­lyň do­wa­myn­da asyr­la­ra ba­rabar iş­le­riň bitirilen­di­gi­ni Ha­zar deňzin­den Jeý­hun der­ýa­sy­na, go­ja­man Köpet­dag­dan Üst­ýur­da çen­li ym­gyr gi­ňiş­li­gi eýe­le­ýän eziz Diýa­ry­my­zyň gün­sa­ýyn öz­ger­ýän keş­bin­de aý­dyň gör­mek bolýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­timi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da yk­dy­sa­dy taýdan gal­kyn­ýan Wa­ta­ny­myz­da döw­let dü­züm­le­ri we hu­su­sy pu­da­gyň we­kille­ri ta­ra­pyn­dan gur­lup ulan­ma­ga beril­ýän hem-de saz­la­şyk­ly iş­le­dil­ýän kuw­wat­ly önüm­çi­lik top­lum­la­ry, se­nagat kär­ha­na­la­ry, daý­han­la­ry­my­zyň bol ha­syl eçil­ýän ekin meýdanlary döw­leti­mi­ziň rys­ga­ly­nyň ar­typ, hal­ky­my­zyň ýaşaýyş-dur­muş de­re­je­si­niň yzy­gider­li ýo­kar­lan­ma­gy­na ýar­dam ed­ýär. Her ýyl Di­ýa­ry­my­zyň dür­li se­bit­le­rin­de döw­re­bap ýaşaýyş jaý­la­ry­nyň, bi­lim eda­ra­la­ry­nyň, sag­lyk we sport merkez­le­ri­niň, dur­muş üp­jün­çi­li­gi­ne degiş­li beý­le­ki des­ga­la­ryň on­lar­ça­sy­nyň gur­lup ulan­ma­ga be­ril­me­gi «Döw­let adam üçindir!», «Wa­tan di­ňe hal­ky bilen Wa­tan­dyr! Döw­let di­ňe halky bi­len döw­let­dir!» di­ýen be­lent şy­gar­la­ry­myzyň iş ýü­zün­de ama­la aşy­ry­lyp, halky­my­zyň ýa­şa­ýyş de­re­je­si­niň bar­ha ýokarlan­dy­ryl­ýan­dy­gy­na şa­ýat­lyk edýär. Ak mer­mer­li paýtagtymyz Aş­gabat, döw­let äh­mi­ýet­li Ar­ka­dag şä­he­ri, welaýat­la­ry­my­zyň mer­ke­zi şä­her­le­ri we «Awa­za» mil­li syýahatçy­lyk zola­gy mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň gymmatlyk­la­ry­na eýer­mek ar­ka­ly taryh üçin gys­ga dö­wür­de gaza­ny­lan üs­tün­lik­le­riň, ýe­ti­len sep­git­le­riň we gel­jek­ki mümkinçi­lik­le­riň ny­şa­ny hökmün­de kal­by­my­zy buý­san­ja besleýär. 

     Özyg­ty­ýar­ly ösüş ýo­lun­da ge­çi­len 34 ýyl­lyk dö­wür­de Garaşsyz Türk­menis­tan dün­ýä­de be­lent ab­ra­ýa eýe bolup, halkara gi­ňiş­lik­de pa­ra­hat­çy­ly­gyň, hyz­mat­daş­ly­gyň, dost-doganly­gyň mer­ke­zi­ne öw­rül­di. Döw­le­ti­mi­ziň berka­rar­ly­gy, jem­gy­ýe­ti­mi­ziň gal­ky­ny­şy ata-ba­ba­la­ry­my­zyň asyl­ly ýol-ýörelgele­ri­ne, mil­li döw­let­li­li­gi­mi­ziň kö­pa­syr­lyk däp­le­ri­ne daýan­ýar. Hal­ky­my­zyň bagt ku­ýa­şy bo­lan ýurt Garaşsyzlygymy­zyň baý­ra­my­nyň öňü­sy­ra­syn­da Türk­menis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň mej­li­si­niň ge­çi­ri­lip, äh­li ul­gam­lar­da gazanylan üs­tün­lik­le­re, her bir ra­ýa­tyň tu­tan­ýerli we ha­lal zähme­ti­ne my­na­syp ba­ha be­ril­me­gi, has be­lent mak­sat­la­ra ýetmek üçin mö­hüm we­zi­pe­le­riň kes­gitle­nil­me­gi, şu gü­nü­mi­ziň we gel­je­gi­miziň ro­waç­ly­gy­na gö­nük­di­ri­len döw­let­li çöz­güt­le­riň ka­bul edil­me­gi hem mu­nuň aý­dyň ny­şa­ny­dyr. 

     Ga­raş­syz­lyk ýylla­ry­nyň do­wa­mynda ýur­du­my­zyň sy­ýa­sy-jem­gy­ýet­çilik gurlu­şy­nyň bin­ýa­dy­ny ber­kit­mek, döw­le­ti­mi­ziň gal­ky­ny­şy­ny, hal­ky­myzyň aba­dan dur­mu­şy­ny üp­jün et­mek ugrun­da be­ýik iş­ler bi­ti­ril­di. Hal­kyň bäh­bi­di­ne we­kil­çi­lik ed­ýän Türk­me­nista­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň dö­re­dil­me­gi hem-de öz işini ýo­ka­ry de­re­je­de alyp bar­ma­gy halk de­mok­ra­ti­ýa­sy­nyň binýa­dy­ny ber­kit­mek­de, jem­gy­ýe­ti­mi­zi jebis­leş­dir­mek­de, döwlet hä­ki­mi­ýe­ti­niň ýe­ke-täk göz­ba­şy bo­lan hal­ky­my­zyň öz hä­ki­mi­ýe­ti­ni ama­la aşyr­ma­ga bolan kons­ti­tu­si­on hu­kuk­la­ry­nyň ýur­dumyz­da ýokary de­re­je­de üp­jün edil­megin­de ga­za­ny­lan nusga­lyk tej­ri­bä­ni, ýo­la goý­lan däp-des­sur­la­ry ala­matlan­dyr­ýar. Mil­li je­bis­li­giň üp­jün edil­megi­niň hem-de pe­der­le­riň mi­ras goýan däp-des­sur­la­ry­nyň do­wa­ma­ta beslen­me­gi­niň döw­le­tiň ber­ka­rar­ly­gyn­da, hal­kyň bag­ty­ýar dur­mu­şyn­da iň­ňän mö­hüm orny eýe­le­ýän­di­gi­ne go­ja taryh şa­ýat­lyk ed­ýär. Şo­ňa gö­rä-de, ýur­du­my­zy dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan saz­la­şyk­ly ös­dür­mek­de Türk­me­nis­tanyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň öňün­de uzak gel­je­gi nazarla­ýan mö­hüm we­zi­pe­ler dur­ýar. 

     Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyşmak ýy­ly­nyň be­ýik ýeňişleri­ne, uly üs­tün­lik­le­ri­ne al­tyn rö­wüş çaý­ýan tyl­la güý­züň her bir gü­ni bi­zi baş baý­ra­mymy­za — Ga­raş­syz­lyk gü­nü­ne hem-de ýur­du­my­zyň sy­ýa­sy-jem­gy­ýet­çi­lik dur­mu­şyn­da­ky mö­hüm wa­ka bo­lan Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň mej­li­si­ne ýakyn­laş­dyr­ýar. Şan­ly sene­le­riň öňü­sy­ra­syn­da içe­ri we da­şary sy­ýa­sat­da ga­za­nyl­ýan üs­tün­lik­ler, yk­dy­sa­dy­ýe­tiň pu­dak­la­ryn­da ýe­til­ýän sep­git­ler, hal­ky­my­zyň dur­muş de­re­jesi­ni ýokarlandyrmak ug­run­da ama­la aşy­ryl­ýan iş­ler buý­san­jy­my­zy art­dyrýar. Şeý­le aja­ýyp­lyk­lar bin­ýa­dy berkden tu­tu­lan ber­ka­rar döw­le­ti­miz­de mäh­ri­ban hal­ky­my­zyň mer­da­na peder­le­ri­mi­ziň asyl­ly ýö­rel­ge­le­ri­ne eýerip, ata-ba­ba­la­ry­my­zyň ar­zuw­lan ajap eý­ýa­my­nyň hö­zi­ri­ni gör­ýän­di­gi­ne şaýat­lyk ed­ýär. 

     Do­wa­mat­ly­lyk Ga­raş­syz, he­mi­şelik Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň jem­gyýet­çi­lik dur­mu­şy­nyň we döw­let sy­ýasa­ty­nyň bin­ýa­dyn­da dur­ýan döw­let­li ýö­rel­ge­dir. Hal­ky­myz ata-ba­ba­la­rymy­zyň ýoluny my­na­syp do­wam etdi­rip, halk hä­ki­mi­ýe­ti­niň hä­zir­ki zaman mil­li nus­ga­sy­ny dö­ret­di. Bu ýol dün­ýä tej­ri­be­si­niň gazanan­la­ry­ny we mil­li däp-des­sur­la­ry­my­zy ut­gaş­dyrýar. Türkmen hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri, Türk­me­nis­ta­nyň Halk Maslahaty­nyň Baş­ly­gy Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň bel­leý­şi ýaly, Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan halk hä­ki­mi­ýeti ber­ka­rar edi­len döw­let­dir. Hä­zir­ki dö­wür­de şöh­rat­ly pederlerimi­ziň halk hä­ki­mi­ýe­ti ba­ra­da­ky däp­le­ri my­nasyp dowam et­di­ril­ýär. 

     Şu ýy­lyň 20-nji aw­gus­tyn­da Türkme­nis­ta­nyň Halk Maslahatynyň Prezi­diu­my­nyň mej­li­sin­de Gah­ry­man Arkadagymyz de­giş­li ýol­baş­çy­la­ra Türk­me­nis­ta­nyň Halk Maslaha­ty­nyň mej­li­si­ne taý­ýar­lyk gör­mek bi­len bagly iş­le­riň çägin­de «Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy: Türkme­nis­ta­ny 2022 — 2052-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taýdan ös­dür­me­giň Mil­li mak­sat­na­ma­sy», «Türk­me­nista­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýur­du­my­zy 2022 — 2028-nji ýyl­lar­da dur­muş-ykdy­sady taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­masy» ýa­ly esas go­ýu­jy res­mi­na­ma­la­ra la­ýyk­lyk­da, gel­jek ýyl­da ýur­du­my­zyň mak­ro-ykdy­sa­dy ýag­da­ýy­ny we ma­liýe, pul-karz ul­ga­my­ny dur­nuk­ly sakla­mak, yk­dy­sa­dy­ýe­tiň pu­dak­la­ry­ny dep­gin­li ös­dür­mek ar­ka­ly ila­ty­my­zyň ýa­şa­ýyş-dur­muş de­re­je­si­ni mun­dan beý­läk-de ýokarlan­dyr­mak ba­bat­da dur­mu­şa ge­çi­ril­me­li çä­re­le­ri sel­jer­megi tab­şyr­dy. Mil­li Li­de­ri­miz ma­ýa goýum­la­ryň esa­sy bö­le­gi­ni tä­ze önümçi­lik­le­re gö­nük­dir­mä­ge, pu­dak­la­ra san­ly ul­ga­my, tä­ze tehno­lo­gi­ýa­la­ry or­naş­dyr­ma­ga, hu­su­sy te­le­ke­çi­li­gi ös­dür­mä­ge mö­hüm äh­mi­ýet ber­me­lidi­gi­ni bel­le­di. Mu­nuň özi umu­my­mil­li fo­rum­da ýur­du­my­zy dur­muş-yk­dy­sady taý­dan tä­ze be­lent­lik­le­re çy­kar­maga gö­nük­di­ri­len öz­gert­me­le­re ba­dalga be­ril­jek­di­gi­ni tassyk­la­ýar. 

     Hal­ky­my­zyň ag­zy­bir­lik, döw­let­li­lik, öz­baş­dak­lyk ba­ra­da­ky kö­pa­syr­lyk arzuw-is­leg­le­rin­den bi­na bo­lan ber­ka­rar döwletimiziň — Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň gül­läp ös­me­gi, dün­ýä­dä­ki at-ab­ra­ýy­nyň bar­ha art­ma­gy, mähriban hal­ky­my­zyň eş­ret­li dur­mu­şyň hö­zi­ri­ni gö­rüp ýaşamagy ug­run­da nusga­lyk iş­le­ri dur­mu­şa ge­çir­ýän Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­za hem-de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­za tüýs ýü­rekden al­kyş aýd­ýa­rys. Hal­ky­my­zy belent mak­sat­lar bi­len röw­şen gel­je­giň nu­ra­na ýo­lun­da je­bis­leş­di­rip, döw­leti­mi­zi ba­ky bag­ty­ýar­ly­gyň me­ka­ny­na öwür­ýän Mil­li Li­de­ri­mi­ziň we hormatly Pre­zi­den­ti­mi­ziň jan­la­ry sag, ömür­le­ri uzak, il-ýurt bähbit­li, umu­ma­dam­zat äh­mi­ýet­li be­ýik iş­le­ri he­mi­şe ro­waç bolsun! 

 

Saparmyrat OWGANOW, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy, Mejlisiň deputaty. 

16.09.2025 Details
1 2 3 4 5 6 7 ... 98