Одним из основных направлений государственной политики Туркменистана является охрана окружающей среды и обеспечение экологической безопасности. Вопросы экологии и охраны окружающей среды в нашей стране подняты на самый высокий уровень правового регулирования. В рамках предпринимаемых практических шагов по реализации природоохранной стратегии особое внимание уделяется созданию современной правовой базы в этой области. Под руководством уважаемого Президента Туркменистана в условиях масштабных правовых реформ обеспечен научный и системный подход к законодательным основам охраны окружающей среды. Прежде всего, нормы, касающиеся охраны окружающей среды, включены в Конституцию Туркменистана. Согласно Конституции каждый человек имеет право на пригодную для жизни и здоровья окружающую среду, на достоверную информацию о её состоянии, на возмещение вреда, причинённого здоровью и имуществу в результате нарушения природоохранного законодательства. Государство контролирует рациональное использование природных богатств в целях защиты и обеспечения здоровых условий жизни населения, охраны и сохранения стабильного состояния окружающей среды. 

Исходя из этого, во главу природоохранной политики поставлены следующие задачи: обеспечить благоприятную для здоровья и жизни человека окружающую среду, рачительное использование природных ресурсов и сохранение природы для следующих поколений, а также установление плодотворного регионального и международного сотрудничества в этой области. Стратегическими приоритетами в сфере природоохранной политики определены водные и земельные ресурсы, предотвращение загрязнения воздуха и истощения озонового слоя, предотвращение промышленного загрязнения, сохранение биоразнообразия; решение проблем деградации природной среды Приаралья, сохранение Каспия. 

На основе конституционных норм на сегодняшний день разработаны и приняты Законы Туркменистана: «Об экологической безопасности», «О недрах», «Об охране атмосферного воздуха», «Об охране и рациональном использовании растительного мира», «О государственной экологической экспертизе», «Об охране и рациональном использовании животного мира», «О химической безопасности», «Об экологической информации», «Об экологическом аудите», «О питьевой воде», «О защите растений», «Об экологической экспертизе», «О растительном мире», «Об особо охраняемых природных территориях», «О рыболовстве и сохранении водных биологических ресурсов» и другие соответствующие законы, а также Кодекс Туркменистана «О земле», Лесной кодекс Туркменистана, Водный кодекс Туркменистана обеспечивающие правовую основу охраны окружающей среды. 

Базовым законом, закрепляющим основные направления охраны окружающей среды, является Закон Туркменистана «Об охране природы», в котором систематизированы и обобщены основные принципы и задачи природоохранной деятельности. Закон во многом расширил круг норм об охране природы, что обусловлено осознанием опасности неконтролируемого воздействия на окружающую среду в процессе расширения хозяйственной деятельности. Закон также создал правовую основу для развития единой системы законодательства в области охраны окружающей среды и природопользования, перехода от природoресурсного к природоохранному, экологическому подходу в правотворчестве. В Законе определены основные принципы в области охраны природы, объекты природной среды, подлежащие охране, а также меры организационного, правового, экономического и воспитательного характера, призванные способствовать формированию и укреплению экологического правопорядка. 

Эти законы способствуют установлению правовых, экономических, социальных и организационных норм сохранения окружающей среды, рационального использования природных ресурсов, обеспечивают сбалансированное гармоничное развитие отношений между человеком и природой, гарантируют права граждан на благоприятную окружающую среду. Таким образом, экологическое и природоохранное законодательство страны сегодня охватывает комплекс вопросов соответствующей деятельности, регламентирует права, функции, полномочия и меры ответственности государственных органов и хозяйствующих субъектов, а также применение экономических механизмов для рационального природопользования. 

Природоохранная политика нашей страны отличается комплексным подходом, подразумевающим как принятие законов, так и разработку и реализацию национальных целевых программ, стратегий и концепций. Особое внимание при этом уделяется улучшению качества окружающей среды на территории с повышенной степенью риска для здоровья человека. В частности, это «Национальная Аральская Программа Туркменистана на 2021 – 2025 годы». Программа предусматривает три главных аспекта: экологический аспект, т.е. необходимость решать вопросы охраны окружающей среды усилиями всех стран региона; социально-экономический аспект, что предполагает принцип приоритета в охране здоровья и сохранения благоприятных условий жизни населения; политический аспект – решение экологических и гуманитарных вопросов является важнейшим фактором безопасности в регионе. Вопросы адаптации к климатическим изменениям заложены в основу «Национальной стратегии об изменении климата», принятой в новой редакции в 2019 году. Стратегия нацелена на принятие мер по адаптации к наблюдаемым и ожидаемым климатическим изменениям, и ограничению выбросов парниковых газов. В Стратегии также определены основные направления и приоритетные сектора для адаптации к изменению климата, намечены адаптационные мероприятия, направленные на снижение рисков, связанных с изменением климата. 

Как известно, в 2020 году Туркменистан присоединился к международной программе «Деревья в городах», объявленной Европейской экономической комиссией ООН для поддержки действий по борьбе с изменением климата в городах. Ежегодно по всей стране высаживаются миллионы саженцев лиственных, хвойных и плодовых пород. Принята Национальная лесная программа на 2021–2025 годы и План мероприятий по её реализации. В стране принят Национальный план действий по адаптации здоровья населения Туркменистана к изменению климата и его неблагоприятным последствиям на 2020–2025 годы. Национальная стратегия по развитию возобновляемой энергетики Туркменистана до 2030 года, Национальная программа по обеспечению здорового благополучия населения в Туркменистане на 2023–2028 годы. В стране на системной основе осуществляются работы по борьбе с опустыниванием, деградацией земель, по эффективному управлению водными ресурсами. 

При этом надо отметить, что все национальные стратегии и программы выстраиваются в контексте ратифицированных Туркменистаном основополагающих природоохранных конвенций ООН и международных соглашений. В частности, наша Страна является стороной Рамочной конвенции ООН об изменении климата и Парижского соглашения по климату. Наряду с этим, Туркменистан был инициатором принятия Генеральной Ассамблеей ООН двух резолюций «Сотрудничество между ООН и международным фондом спасения Арала» и выступает за утверждение специальной программы ООН по Аралу. Наша страна также выступает за создание действенных многосторонних механизмов сотрудничества для обеспечения экологической и техногенной безопасности на Каспийском море. На заседании 78-й сессии Генассамблеи ООН Туркменистан выступил с инициативой о создании в столице Туркменистана Регионального центра по климатическим технологиям для стран Центральной Азии. Чтобы увеличить свой вклад в глобальные усилия по борьбе с изменением климата Туркменистан ставит цель сократить выбросы парниковых газов на 20% в 2030 году относительно уровня выбросов 2010 года. Как известно, в декабре прошлого года в Дубае (ОАЭ) состоялась 28-я Конференция Сторон Рамочной конвенции ООН об изменении климата. Выступая на 28-й сессии Конференции Сторон Рамочной конвенции ООН об изменении климата, глава государства заявил о присоединении Туркменистана к Глобальному метановому обязательству и о готовности продолжать сотрудничество с международными организациями и странами-партнёрами в этом направлении. 

В Туркменистане для продвижения соответствующей деятельности работает межотраслевая комиссия, созданная на основе Постановления Президента Туркменистана в целях усиления контроля и оценки эффективности проводимой работы в различных отраслях экономики в области сокращения выбросов парниковых газов, включая метан. Во всех отраслях национальной экономики сегодня внедряются инновационные, ресурсосберегающие технологии, предпринимаются меры в целях повышения эффективности контроля за чистотой атмосферы, соответствия экологическим стандартам и требованиям строящихся заводов и фабрик, других объектов, которые в обязательном порядке проходят соответствующую экспертизу по их безопасности для окружающей среды. 

В целом Туркменистан поддерживает все основные экологические и природоохранные конвенции ООН. Совместно с Программой развития ООН, Программой ООН по окружающей среде, Глобальным Экологическим Фондом и другими авторитетными международными структурами на национальном и региональном уровнях реализуются десятки экологических программ и проектов. Масштабные мероприятия, осуществляемые в нашей стране, наглядно демонстрируют конструктивность и дальновидность проводимой уважаемым Президентом Сердаром Бердымухамедовым политики в области охраны природы и обеспечения экологической безопасности. 

Дженнет Овекова, 

депутат Меджлиса Туркменистана, 

член Комитета Меджлиса Туркменистана 

по законодательству и его нормам.

Türkmen halkynyň müňýyllyklaryň dowamynda kemala gelen maddy we ruhy gymmatlyklary, ynanç-adatlary, däp-dessurlary, ýol-ýörelgeleri ýurdumyzyň alyp barýan döwlet syýasatynyň, agzybirligimiziň, jebisligimiziň esasyny düzýär. Hemişe bolşy ýaly, watandaşlarymyz «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň mukaddes Remezan aýyny hem haýyr-sogaply işleriň sahawatyna, ýagşydan-ýagşy doga-dileglere beslediler. Mübärek aýyň dowamynda Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Änew şäherinde Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda täze Seýit Jemaleddin metjidiniň, şeýle-de mübärek Gadyr gijesiniň hormatyna Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynda täze gurlan metjitleriň jemagata gapylaryny giňden açmagy Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe belent ruhy-ahlak kadalarymyzyň, dini we dünýewi ygtykatlarymyzyň many-mazmun taýdan has-da baýlaşdyrylýandygynyň nobatdaky güwäsi boldy. 

Demokratik, hukuk, dünýewi döwletimizde Esasy Kanunymyza hem-de “Dine uýmak erkinligi we dini guramalar hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, raýatlaryň din azatlygy we dine uýmak erkinligi kepillendirilip, dine garaýşyna garamazdan, her bir adama deň hukuklar berilýär. Munuň özi ýurdumyzda halkyň medeni we ruhy durmuşyny ösdürmekde yslamyň taryhy ornunyň ykrar edilýändigine, beýleki dinleriň hormatlanýandygyna, dinara ylalaşygyň, dini sabyrlylygyň üpjün edilýändigine güwä geçýär. 

Türkmen halky kökleri asyrlaryň jümmüşine uzaýan milli ýörelgelerine ygrarly bolmak bilen, hemişe-de ruhy mukaddesliklere aýratyn sarpa goýup gelýär. Gahryman Arkadagymyz öz çykyşlarynda türkmenleriň milli däp-dessurlaryny, medeni gymmatlyklaryny saklap we gorap gelýän halkdygy, yslam dininiň bolsa halkymyzyň medeni gymmatlyklarynyň aýrylmaz bölegidigi, onuň adamlary halallyk, ynsanperwerlik, akýüreklilik ruhunda terbiýelemekde, ýagşylyga çagyrmakda ähmiýetiniň uludygy baradaky garaýyşlaryny beýan edýär. Milli Liderimiz bu gymmatlyklaryň ýokary aň-düşünjeli, ruhy hem ahlak taýdan ösen, sagdyn pikirli, sagdyn bedenli şahsyýetleri terbiýelemekdäki hyzmaty hakynda yzygiderli nygtaýar. Çünki milli ýörelgeler milleti birleşdirýän, jebisleşdirýän uly güýçdür. Türkmen halkynyň milli ýörelgelerine ygrarlylygyň Gahryman Arkadagymyzyň şahsyýetinde öz beýanyny tapýandygy bolsa örän buýsançly ýagdaýdyr. Häzirki döwürde şol ýörelgeler Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda mynasyp dowam etdirilip, ýurdumyzda ösüp gelýän ýaş nesilleri milli ruhda terbiýelemek babatda nusgalyk işler durmuşa geçirilýär. 

27-nji martda Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň çägindäki täze metjidiň açylyşynda sözlän sözünde hajy Arkadagymyz: «Nesip bolsa, ýakyn günlerde mukaddes Oraza aýynyň Gadyr gijesiniň hormatyna ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda şunuň ýaly täze metjitler açylyp, olarda ýagşy doga-dilegler ediler» diýip, halkymyzy hoş habar bilen begendirdi. Sahawatly Gadyr gijesinde bolsa Balkanabat şäheriniň Hazar, Ruhubelent etrabynyň Ruhubelent, Hojambaz etrabynyň Döwletli, Sakarçäge etrabynyň Şatlyk şäherçelerinde gadymy hem-de häzirki zaman binagärlik däplerine laýyk gelýän täze metjitler ulanmaga berildi. Olarda berlen agzaçar sadakalarynda agzybirligimiz we jebisligimiz, abadançylygymyz, bagtyýarlygymyz üçin doga-dilegler edildi. Şeýle haýyr-sogaply işler hajy Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman hajy Serdarymyzyň ynsanperwer syýasatynyň ajaýyp miweleri bolup, halkymyzyň milli ýörelgelerine, däp-dessurlaryna, ruhy dünýäsine uly hormat-sarpanyň nyşanydyr. 

Baýrammyrat HAJYMÄMMEDOW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň agzasy.

Häzirki wagtda ýurdumyz bilen dünýäniň köp döwletleriniň arasynda durnukly, ygtybarly gatnaşyklar ýola goýuldy. Birleşen Milletler Guramasynyň hemmetaraplaýyn ylalaşdyryjylyk hereketiniň maksatnamalarynyň işjeň ugrukdyryjysy hökmünde döwletimiziň abraýy has-da artdy. Bu günki gün Türkmenistanyň ählumumy ekologiýa we energetika howpsuzlygyny üpjün etmek, yklym derejeli ulag-üstaşyr geçelgelerini we logistika merkezlerini ösdürmek, ykdysady gatnaşyklarda, ynsanperwer meselelerde hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak başlangyçlary giňden ykrar edilýär. Muňa «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda Birleşen Milletler Guramasynyň Ykdysady we Durmuş geňeşiniň mejlisiniň dowamynda geçirilen saýlawlaryň netijesinde Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň 2025 — 2029-njy ýyllar üçin BMG-niň Durmuş ösüşi boýunça komissiýasynyň agzalygyna saýlanylmagy aýdyň mysaldyr. 

2021-nji ýylyň 20-nji aprelinde BMG-niň Ykdysady we Durmuş geňeşiniň (EKOSOS) nobatdaky mejlisiniň dowamynda Türkmenistan 2022-2024-nji ýyllar döwri üçin BMG-niň Gender deňligi hem-de zenanlaryň hukuklaryny we mümkinçiliklerini giňeltmek meseleleri boýunça düzüminiň Ýerine ýetiriji geňeşiniň (BMG — Zenanlar) agzalygyna saýlandy. Şeýle hem Şweýsariýa Konfedera­si­ýa­sy­nyň Ženewa şä­he­rin­de ge­çi­ri­len BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň (ÝYK) 69-njy mejlisiniň dowamynda Türkmenistan bu guramanyň 2021-2023-nji ýyllar döwri üçin wise-başlyklygyna biragyzdan saýlandy. Bu wakalar Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan we Arkadagly Gahryman Serdarymyz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýän halkara hyzmatdaşlygy berkitmek babatda amala aşyrylýan öňden görüjilikli daşary syýasata berlen ýokary bahadyr. 

Birleşen Milletler Guramasynyň Ykdysady we Durmuş geňeşi 50-den gowrak agza döwletden düzülip, olar Baş Assambleýa tarapyndan üç ýyl möhlete saýlanylýar. EKOSOS-yň işiniň netijeli durmuşa geçirilmegine döwletimiz köp ýyllaryň dowamynda işjeň gatnaşyp gelýär. Häzirki döwürde hormatly Prezidentimiz tarapyndan işlenip taýýarlanylan hem-de ýokary görkezijileri bilen özüniň netijeliligini subut eden milli ösüşiň nusgasy dünýä bileleşiginiň ünsüni çekýär. Çünki ýurdumyz özüniň tejribesi, göreldesi bilen bütin Ýer ýüzüniň halklarynyň ylalaşykly we parahatçylykly ýaşamagyna, hyzmatdaşlyk etmegine goşant goşýan döwlete öwrüldi. Türkmenistanyň BMG-niň Ykdysady we Durmuş geňeşiniň Durmuş ösüşi komissiýasynyň agzalygyna nobatdaky gezek saýlanylmagy häzirki döwrüň möhüm wezipeleriniň deňeçer çözgüdini işläp taýýarlamakda, sebit hem-de ählumumy derejede parahatçylygyň, howpsuzlygyň, durnukly ösüşiň üpjün edilmegine gönükdirilen umumy tagallalary utgaşdyrmakda möhüm orun eýeleýän ýurdumyzyň daşary syýasy işiniň Dünýä bileleşigi tarapyndan gyzgyn goldaw tapýandygyny alamatlandyrýar. Ýurdumyzyň günsaýyn gerimi giňeýän köptaraplaýyn bähbitli hyzmatdaşlyklary yzygiderlilik, ahyrky netije üçin garaýyşlaryň we ýörelgeleriň meňzeşligi esasynda alnyp barylýar. Bu Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasynda durnukly ösüş ugrunda 2021-2025-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlygyň Çarçuwaly maksatnamasynda we Bitarap Türkmenistanyň 2022-2028-nji ýyllar üçin daşary syýasat ugrunyň Konsepsiýasynda öz beýanyny tapdy. BMG-niň pudaklaýyn edaralary bilen Türkmenistanyň Hökümetiniň özara hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitleýän bu resminama Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmäge gönükdirilip, hyzmatdaşlygyň giň meýdanyny öz içine alýar. 

Ýurdumyzda durmuş-ykdysady ugurlarda ilatyň ýaşaýyş-durmuş abadançylygynyň bähbidine gönükdirilen ynsanperwer işler durnukly ykdysady ösüşi gazanmagy nazarlaýar. Ýaşaýşyň mynasyp derejesiniň esasy ölçegleri hökmünde iş ýerlerini döretmek, ilatyň gazanç etmegi üçin şertleri üpjün etmek, köp çagaly maşgalalara we döwletiň kömegine mätäçlere hemaýat bermek ýurdumyzyň durmuş syýasatynyň wajyp ugurlarydyr. Türkmenistanyň hoşmeýilli daşary syýasatyny dabaralandyrýan, halkymyzyň parahat we abadan durmuşynyň gözbaşynda duran Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, umumadamzat ähmiýetli beýik işleri elmydama üstünliklere beslensin! 

Merjen BORJAKOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň hünärmeni.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda döwlet derejesinde alnyp barylýan beýik işler buýsanjyňa buýsanç goşýar. Garaşsyz, baky Bitarap döwletimiziň barha artýan halkara abraýynyň gözbaşynda gije-gündiz öz halkynyň bagtyýar geljeginiň aladasyny edýän döwlet Baştutanymyz durýar. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!», hormatly Prezidentimiziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!” diýen şygarlarynyň döwrebap many-mazmun bilen baýlaşýandygyna şaýatlyk edýär. 

Bu bolsa ýurdumyzda her bir raýatyň, döwletiň we jemgyýetiň bähbidine öňe sürülýän başlangyçlaryň durmuşa geçirilmegine aýdyň mysaldyr. Aýratyn bellemeli zatlaryň biride, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda mynasyp dowam edýän syýasatyň esasy ugry hökmünde döwletimizde ýaşlar syýasaty üstünlikli alnyp barylýar. Bu günki günde ýaşlaryň bilimleri ele almaklary, dünýä garaýyşlaryny giňeltmekleri, ukyp-başarnyklaryny ýüze çykarmaklary, döredijilikli işlemekleri üçin ähli tagallalar durmuşa ornaşdyrylýar. 

Döwletimiziň her bir raýatynyň bagtyýar geljegi ugrunda ýurdumyzda demokratik özgertmeler üstünlikli amala aşyrylýar. Ýakynda Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň bäşinji maslahaty geçirildi. 

Maslahatyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna we ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda işlenip taýýarlanylan birnäçe möhüm kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň taslamalaryna garaldy. Maslahatda «Energiýany tygşytlamak we energiýadan netijeli peýdalanmak hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasy ara alnyp maslahatlaşyldy. Mundan başga-da, «Türkmenistanyň Raýat iş ýörediş kodeksine goşmaçalar girizmek hakynda», «Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler girizmek hakynda», «Türkmenistanyň Maşgala kodeksine üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda», «Ýer hakynda» Türkmenistanyň Bitewi kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda», «Weterinariýa işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Kanunlaryň taslamalaryna garaldy. 

Bu günki gün halkymyzy baky bagtyýarlygyň saýasynda ýaşadýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli işleri hemişe rowaçlyklara beslensin! 

Maksat JANMYRADOW. 

TMÝG-niň welaýat geňeşiniň başlygy, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiz ösüş-özgerişleriň aýdyň ýoly bilen ynamly öňe barýar. Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmagyň ýoly bilen ösüş-özgerişleriň täze belentliklerine çykmagyna giň ýol açyldy. 

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň milli ykdysadyýetini ösdürmekde, ykdysadyýetimize sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňde baryjy derejelere ýetmekde wajyp wezipeleri öňde goýýar. Ýurdumyzda elektron senagatyny ösdürmek, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek şu günüň wajyp wezipesi bolup durýar. Bu wezipe innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsleşige ukyply sanly ykdysadyýeti kemala getirmekden ybaratdyr. Hut şu maksat bilen Türkmenistanda 2019-2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy kabul edildi. 

Sanly ykdysadyýet diýmek, munuň özi — elektron enjamlarynyň kömegi bilen önümçilik, söwda, alyş-çalyş, sarp etmek, paýlamak boýunça dürli görnüşli çylşyrymly işleri örän gysga wagtda amala aşyrmak diýmekdir. Şol bir wagtda ol şol “akylly” enjamlaryň satyn alynmagynam öz içine alýar. Ýokarda ýatlanymyzy başgaça aýtsak, sanly ykdysadyýet — munuň özi elektron hasaplaşyk, internet-söwda hem-de göni ýaýlym hyzmatlaryny bermekligi öz içine alýan sanly kompýuter tehnologiýalary bilen bagly hereketleriň ulgamydyr. 

Öňde baryjy ulgamyň maliýe we bank edaralarynyň işini kämilleşdirmekdäki ähmiýeti örän uludyr. Bu edaralaryň işiniň sanlylaşdyrylmagy dürli amallary ýerine ýetirmekde wagtyň tygşytlanmagyna, müşderilere edilýän hyzmatlaryň görnüşlerini artdyryp, hilini ýokarlandyrmaga täze mümkinçilikleri açýar. “Pähim paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda ykdysadyýetimizi we dürli ulgamlary sanlylaşdyrmakda netijeli işleriň bady artýar. 

Arslan ÇARYÝEW. 

Türkmenistanyň “Türkmenistan” DTB-nyň 

“Pendi” şahamçasynyň sanly bank tehnologiýasy we awtomatizasiýa bölüminiň esasy hünärmeni, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

Golaýda geçirilen Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň bäşinji maslahatynda döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna we ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda, işlenip taýýarlanylan birnäçe möhüm kanunlaryň taslamalaryna garaldy we kabul edildi. 

Häzirki wagtda dünýä boýunça energiýa serişdeleriniň tygşytlanylmagyna we ondan netijeli peýdalanylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär. Energiýa serişdeleriniň netijeli ulanylmagy diňe bir jemgyýetçilik meseleleri bolmak bilen çäklenmän, eýsem bu ählumumy ekologiýa abadançylygy bilen hem baglanyşyklydyr. Türkmenistanyň Mejlisiniň nobatdaky maslahatynda «Energiýany tygşytlamak we energiýadan netijeli peýdalanmak hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasy ara alyp maslahatlaşyldy we kabul edildi. Kanun bu ugurdaky döwlet syýasatynyň esasy ugurlaryny we ýörelgelerini kesgitleýär. 

Maslahatyň gün tertibinde kabul edilen «Gidrometeorologiýa işi hakynda», «Türkmenistanyň Hökümeti bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda halkara awtomobil gatnawlary hakynda Ylalaşygy tassyklamak hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary bar. Şeýle hem «Türkmenistanyň Raýat iş ýörediş kodeksine goşmaçalar girizmek hakynda», «Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler girizmek hakynda», «Türkmenistanyň Maşgala kodeksine üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda», «Ýer hakynda» Türkmenistanyň bitewi Kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda», «Weterinariýa işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Kanunlary ýurdumyzyň kanunçylygyna we döwrüň talaplaryna laýyklykda kämilleşdirildi. 

Kabul edilen hem-de üýtgetmeler we goşmaçalar girizilen kanunlar täze taryhy döwürde durmuşa geçirilýän ägirt uly işleriň kanunçylyk-hukuk binýadyny pugtalandyrmakda möhüm ähmiýete eýedir. 

Rasul SADULLAÝEW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Ylmyň we tehnikanyň yzygiderli ösüşi, energiýa serişdeleriniň juda köp ulanylmagynyň täsiri ekologik abadançylygy üpjün etmekde kynçylyklary döredýär. Howa bilen bagly ýüze çykýan hadysalaryň garşysyna göreşmek we olaryň öňüni almak meselesi dünýä döwletleriniň, halkara guramalaryň tagallalaryny birleşdirilmeginiň zerurdygyny aýdyň görkezýär. Çünki Ýer ýüzünde howanyň üýtgemegi ählumumy derejede kesgitli çözgütleri talap edýän çagyryş bolup, her bir döwletiň ykdysadyýetinden başlap, saglygy goraýyş ulgamynda, azyk howpsuzlygynyň üpjün edilmeginde öňde durýan wezipelerine-de öz täsirini ýetirýär. Bu babatda Türkmenistanda durmuşa geçirilýän toplumlaýyn çäreler hem adamzadyň geljegine jogapkärçilikli çemeleşmek ýaly asylly maksada gönükdirilendir. 

Dünýäniň ekologiýa ulgamynyň hukuk gatnaşyklaryny düzgünleşdirýän halkara ylalaşyklaryň kadalarynda oňa gatnaşyjylar tebigatdan rejeli peýdalanmagyň we ony goramagyň obýektlerini (ýer­ suw serişdeleri, tebigy baýlyklar, tokaýlar, ösümlik, haýwanat dünýäsi, Ýeriň atmosferasy, kosmiki giňişlik we beýlekileri) kesgitlediler. Şular bilen birlikde, döwrüň talabyna görä, köptaraply, ýagny yklymlaryň aýratynlyklaryny nazara almak arkaly, sebitleýin, halkara hukuk resminamalary kabul edilýär. Ekologiýa babatda dünýäde ýüze çykan tebigy wehimleri ara alyp maslahatlaşmak, daşky gurşawy zyýanly täsirlerden goramak boýunça bilelikdäki ylalaşykly çözgütleri işläp taýýarlamak we kabul etmek maksady bilen, döwletleriň, aýratyn­da, Birleşen Milletler Guramasynyň teklibi esasynda köptaraplaýyn hem-­de sebitleýin halkara maslahatlar geçirilýär. 1972­-nji ýylyň iýunynda taryhda ilkinji gezek adamyň daşky gurşawynyň meseleleri boýunça BMG-­niň Stokgolm maslahatynyň guralmagy we onda ara alnyp maslahatlaşmalaryň ählumumy häsiýetde işjeň geçmegi ekologik meseleleri dünýä derejesinde çözmegiň ähmiýetini has­-da artdyrdy. Maslahatyň çäklerinde kabul edilen «Adamyň daşky gurşawynyň meseleleri boýunça» Jarnama hem­-de degişli meýilnama döwletleriň köpüsiniň ekologiýa babatda milli kanunçylygynyň binýadyny berkidip, olaryň ösüş ugurlaryny kesgitlemäge, daşky gurşawy goramak boýunça halkara şertnamalary işläp taýýarlamaga düýpli täsirini ýetirdi. 

Stokgolm maslahatynda döwletleriň daşky gurşawy goramak boýunça meýilnamalaýyn hereketlerini ugrukdyrýan, bu ugurda halkara ylalaşyklaryň taslamalaryny işläp taýýarlamaga ýardam berýän BMG­-niň Daşky gurşaw boýunça maksatnamasyny (ÝUNEP) döretmek hakynda çözgüt kabul edildi. Bu düzümiň esasy wezipesi ekologik abadançylyga howp salmazdan, häzirki we geljek nesilleriň ýaşaýyş derejesini gowulandyrmakdan ybaratdyr. Şeýlelikde, halkara kadalaryň täsiridir teklipler esasynda, halkara hyzmatdaşlygyň hem­-de her bir döwletiň çäginde tebigaty goramak wezipelerini amala aşyrýan edaralar we guramalar döredilip, daşky gurşawy goramak boýunça milli kanunçylyk ulgamynyň binýady berkidildi. 

Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministrligi hem ýurdumyzyň aýratyn goralýan tebigy ýerlerine gözegçiligi amala aşyrmak we ýurduň çäginde ekologik abadançylygy berkitmek, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygyň işjeňligini gazanmak boýunça möhüm işleri durmuşa geçirýär. Tebigy gurşawy we onuň serişdelerini abat saklamaga, yzygiderli dikeltmäge gönükdirilýän döwletara gatnaşyklaryň jemini düzýän halkara ekologiýa hukugy boýunça hyzmatdaşlyk ýurdumyzyň daşary syýasatynyň wajyp ugurlarynyň biridir. Häzirki wagtda döwletimiz Pariž ylalaşygyna esaslanyp, BMG-niň goldaw bermeginde daşky gurşawy goramak, howanyň üýtgemegi bilen bagly meseleler boýunça halkara hukuk binýadyny ösdürmegiň ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmaga girişmegiň ähmiýetini nygtaýar. Şol bir wagtda, bu meseleler boýunça sebitde özara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň tarapdary bolup çykyş edýär. 

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň geçen ýylyň dekabrynda Dubaýda geçirilen BMG-­niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-­nji maslahatynda (СOP28) eden çykyşynda belleýşi ýaly, jogapkärli döwlet hökmünde Türkmenistan halkara we milli derejede maksada okgunly işi dowam etdirmegiň zerurdygyna düşünýär. Şol iş bolsa howanyň üýtgemegine we onuň netijelerine garşy göreşmekde mundan beýläk­de ösüşi üpjün etmäge ýardam berer. Metanyň zyňyndylaryny azaltmak boýunça halkara tagallalara goşant goşmak ýurdumyzyň aýratyn ünsde saklaýan meseleleriniň hatarynda durýar. Şoňa görä­de, döwlet Baştutanymyz «СOP28» maslahatynda Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasyna goşulýandygyny resmi taýdan yglan etdi. Munuň özi ýurdumyzda ekologiýa syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolan senagatyň daşky gurşawa we adam saglygyna zyýanly täsiriniň öňüni almaga, daşky gurşawa zyňyndylaryň möçberini peseltmäge, howanyň üýtgemegine garşy gönükdirilen wezipeleri çözmegiň işjeň häsiýetini gazanmakda uly ähmiýete eýedir. Bu ugurda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, geljekde energetika pudagyny innowasion esasda ösdürmekde ulanyljak täze tehnologiýalaryň ekologik taýdan howpsuzlygyna, arassalygyna we energiýa serişdeleriniň netijeli hem­-de tygşytly peýdalanylmagyna aýratyn üns berler. 

Umuman, ilatyň ekologiýa we ykdysady bähbitlerini ylmy taýdan esaslandyryp utgaşdyrmak, ykdysadyýetiň dürli ugurlaryna az galyndyly, galyndysyz tehnologiýalary ornaşdyrmakda ylmyň we tehnikanyň iň soňky gazananlaryny peýdalanmak, galyndylaryň mukdaryny azaltmak üçin çig mal serişdeleriniň toplumlaýyn gaýtadan işlenilmegini ýola goýmak, önümçilik hem-de hojalyk işlerinde galyndylary iň pes derejä çenli düşürmek, bu babatdaky işleri ykdysady taýdan düzgünleşdirmek wajyp wezipe bolup durýar. Hormatly Prezidentimiziň häzirki zamanyň möhüm ekologik meselelerini netijeli çözmegi gazanmak, munuň üçin döwletleriň tagallalaryny bir maksada gönükdirmek bilen bagly öňe sürýän başlangyçlary Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek işini çaltlandyrmaga mynasyp goşantdyr. 

Merjen BORJAKOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň hünärmeni

Düzüminde 29 müňe golaý agzany birleşdirýän Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň innowasion ösüşine, bäsdeşlige ukyply hem-de eksport ugurly önümçilikleri döretmäge gönükdirilen özgertmelerini durmuşa geçirmäge uly goşant goşýar. Ykdysadyýetiň hususy bölegini höweslendirmek we goldamak wezipesi döwletimiziň hemişe üns merkezinde durýar. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022-2028-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda, türkmen telekeçileriniň ähli ugurlarda netijeli işlemekleri üçin amatly şertler döredilýär. 

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda amatly işewürlik gurşawyny döretmek, bazar gatnaşyklaryna geçmegi çaltlandyrmak, dürli pudaklarda telekeçilik işiniň gerimini giňeltmek, döwlet-hususy hyzmatdaşlygynyň dürli görnüşlerini ösdürmek, döwlet emlägini hususylaşdyrmak ýaly ugurlarda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasynda» telekeçilik ulgamyny mundan beýläkde ösdürmek, kiçi we orta telekeçilige goldaw bermek arkaly, ýangyç-energetika toplumyny hasaba almazdan, jemi içerki önümiň düzüminde hususy bölegiň paýyny 71,4 göterime ýetirmek göz öňünde tutulýar. 

Döwlet goldawynyň esasynda türkmen telekeçileriniň gazanýan üstünliklerini 2023-nji ýylyň makroykdysady görkezijileri hem subut edýär. Geçen ýylda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň kärhanalary tarapyndan öndürilen oba hojalyk we azyk önümleriniň möçberiniň ösüş depgini 111,7 göterime, senagat önümleriniňki bolsa 106,7 göterime ýetdi. 

Ykdysadyýetiň söwda, oba hojalygy, azyk senagaty, mebelleriň, gurluşyk materiallarynyň, azyk önümleriniň, hojalyk harytlarynyň önümçiligi, halk senetçiligi ýaly ugurlarynda ýöriteleşen türkmen telekeçileri tarapyndan hödürlenilýän harytlaryň hem-de hyzmatlaryň görnüşleri barha artyp, hili yzygiderli ýokarlanýar. Ýurdumyzyň kärhanalarynyň mynasyp bolan ISO we HACCP halkara güwänamalary olaryň öndürýän azyk önümleriniň ýokary hiline, ekologik taýdan howpsuzdygyna şaýatlyk edýär. 

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň ýurdumyzda öndürilmegi diňe bir importyň möçberini azaltmaga däl-de, eýsem, ilaty uly isleg bildirilýän harytlar bilen elýeterli bahalardan üpjün etmäge hem mümkinçilik berýär. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz hem täze döwrüň ykdysady ösüş nusgasynyň, ilkinji nobatda, işewürlik gurşawyny döretmek, telekeçilik başlangyçlaryny goldamak bilen, hususy maýa goýumlaryň köpelmeginde jemlenendigini belläp, hukuk ulgamynyň işewürlik üçin özüne çekijiligini üpjün etmegi möhüm wezipe hasaplaýar. 

Garaşsyz Watanymyzda hususy pudagy ösdürmek boýunça özgertmeleriň amala aşyrylmagy, degişli ugurdaky kanunçylygyň kämilleşdirilmegi ykdysadyýetimiziň okgunly ösmegine itergi berer.

Begençgeldi BAÝRAMMYRADOW, 

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler 

partiýasynyň Ahal welaýat komitetiniň başlygynyň orunbasary, Mejlisiň deputaty.

Türk­men ýaş­la­ry Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ata Wa­ta­ny­my­zyň ab­ra­ýy­ny bar­ha be­lent­lik­le­re gö­ter­mek ugrun­da yh­las­ly oka­ýar­lar, zäh­met çek­ýär­ler, ylym­da, bi­lim­de, sport­da, dö­re­di­ji­li­giň dür­li ugur­la­ryn­da uly üs­tün­lik­le­ri ga­zan­ýar­lar. Mu­nuň özi hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän döw­let ýaş­lar sy­ýa­sa­ty­nyň mi­we­le­ri bo­lup, bi­ziň her bi­ri­mi­zi, şol san­da Türk­me­nis­ta­nyň Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Ýaş­lar gu­ra­ma­sy­nyň äh­li iş­jeň ag­za­la­ry­ny buý­san­dyr­ýar, tä­ze üs­tün­lik­le­re ruh­lan­dyr­ýar. Şo­ňa gö­rä-de, üs­tü­miz­dä­ki «Pä­him-paý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» ýy­lyn­da ýaşla­ry­my­zyň ga­zan­ýan üs­tün­lik­le­ri­ne gys­ga­ça na­zar aý­la­ma­gy ma­kul bil­dik. 

Döwlet Baştutanymyz «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynda: «Watanymyzyň geljegi ýaşlarymyz bilendir. Olar ata Watanymyza, halkymyza wepaly, ata-babalarymyzyň döwletlilik we ynsanperwerlik ýörelgelerine eýerýän, zähmetsöýer, watansöýüji, päk ahlakly ýaşlar bolmalydyr. Şeýle belent adamkärçilik sypatlary bilen Watanymyzyň, türkmen halkynyň dünýädäki abraý-mertebesini has-da belende götermelidirler» diýip belleýär. Bu jümleler, bildirilen beýik ynam türkmen ýaşlarynyň öňünde uly jogapkärçilikli wezipeleri goýýar. Şol wezipeleriň maksadalaýyk ýerine ýetirilmeginde, ýaşlary jemgyýetçilik durmuşyna, ylmyň ilkinji gözleglerine, döredijilik ýoluna, sportuň şanly menzillerine atarmakda ylym-bilim edaralary bilen bir hatarda jemgyýetçilik guramalaryna, aýratyn-da, biziň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramamyza uly orun degişlidir. Şoňa görä-de, biz — guramamyzyň agzybir işgärleri hem-de işjeň agzalary bolup, «Döwlet adam üçindir!», «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen baş şygarlarymyzdan ugur alyp, dürli ugurlara degişli bäsleşikleri, ýaryşlary, medeni-köpçülikleýin, wagyz-nesihat häsiýetli çäreleri yzygiderli guraýarys we geçirýäris. 

Şol çäreler arkaly ýaşlarymyzyň dürli ugurlarda gazanýan ýurt we halkara derejelerdäki üstünliklerini dowamly wagyz edýäris. Çünki hormatly Prezidentimiziň aýdyşy ýaly, gowy zatlar, il-halka ähmiýetli zatlar paýlaşyldygyça, olaryň berekedi artmak bilen bolýar. Şeýle paýhasly pikirden ugur alsak, häzirki wagtda türkmenistanly ýaş türgenler iri halkara ýaryşlara gatnaşyp, ýokary netijeleri görkezýärler, ata Watanymyzyň ýaşyl tuguny asmanda parladýarlar. Munuň özi ýurdumyzda ýaşlaryň bedenterbiýä we sporta barha höweslenýändigini görkezmek bilen, oňa 7-nji aprelde — Bütindünýä saglyk gününiň ýurdumyzda uly dabaralar bilen bellenen gününde nobatdaky gezek göz ýetirmek mümkin boldy. 

Ilki bilen, şol gün paýtagtymyzda döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda köpçülikleýin welosipedli ýörişiň geçirilendigini, oňa-da dürli kärdäki raýatlar bilen birlikde, Ýaş olimpiýaçylary taýýarlaýyş mekdebinde we Döwletliler köşgünde terbiýelenýänleriň, mekdep okuwçylarynyň, ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň işjeň gatnaşandygyny bellemek gerek. Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça şol gün paýtagtymyzdaky Olimpiýa şäherçesiniň «Başa-baş söweş sungaty» sport toplumynda ýurdumyzyň halkara ýaryşlarda üstünlikli çykyş edip, altyn medallary gazanan türgenlerini sylaglamak dabarasy geçirildi. Ýeri gelende bellesek, şu ýylyň diňe birinji çärýeginde türkmen türgenleri halkara sport ýaryşlarynda jemi 97, şol sanda 34 altyn, 29 kümüş, 34 sany bürünç medala mynasyp boldular. Dabaranyň dowamynda ýaş türgenler Watanymyzyň adyndan wekilçilik etmegiň özleri üçin belent mertebedigini, ýurdumyzyň ýygyndy toparlarynyň gazanýan üstünlikleriniň döwlet Baştutanymyzyň bedenterbiýe hereketini we ýokary netijeli sporty ösdürmäge berýän ägirt uly ünsüniň, Milli Liderimiziň gurduran, iň täze enjamlar bilen üpjün edilen sport toplumlarynda, hususan-da, sebitde deňi-taýy bolmadyk Olimpiýa şäherçesiniň desgalarynda geçirilen türgenleşikleriň miwesidigini bellediler. 

Dogrudan-da, ýurdumyzda sporty ösdürmek üçin giň mümkinçilikler döredildi. Ähli sebitlerde zerur enjamlar bilen üpjün edilen häzirki zaman sport-sagaldyş we atçylyk sport toplumlary, köpugurly stadionlar, sport mekdepleri, beýleki ugurdaş desgalar guruldy. Mundan başga-da, paýtagtymyzda, welaýat merkezlerinde dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň enjamlary bilen enjamlaşdyrylan ýöriteleşdirilen lukmançylyk, sagaldyş hem-de anyklaýyş merkezleri gurlup ulanmaga berildi. Şeýle binýatlaýyn esasda halkara ölçeglere laýyk gelýän öňdebaryjy sport-sagaldyş ulgamyny döretmekde uly üstünlikler gazanyldy. Muňa anyk mysallaryň biri hökmünde täzeçil çözgütler esasynda gurlan Arkadag şäherini görkezmek bolar. Bu şäherde köpugurly sport toplumy, suw sport toplumy, 10 müň orunlyk stadion gurlup, ýurdumyzyň ilkinji «akylly» şäheriniň Bedenterbiýe we sport baradaky baş müdirligi döredildi. 

Aýratyn bellemeli zat, geçen ýylda Arkadag şäheriniň futbol toparynyň döredilmegi Diýarymyzyň sport durmuşynda möhüm ähmiýetli waka boldy. Bu ýerde sportuň Türkmenistanda meşhur bolan dürli görnüşlerini, şol sanda futboly hemmetaraplaýyn ösdürmek üçin giň mümkinçilikler bar. Eýýäm ilkinji ýyldan «Arkadag» futbol topary Türkmenistanyň çempionatynda üstünlikli çykyş edip, ýurdumyzyň Kubogyny gazandy. Şoňa görä-de, sport ýurdumyzda halkara hyzmatdaşlygyň möhüm ugry hasaplanylýar. Sebäbi türgenlerimiz dost-doganlygyň we parahatçylygyň ilçileridir. Olar öz ussatlyklary, ýeňşe bolan erk-islegleri bilen ýokary hoşniýetlilik taglymlaryny berkarar edýärler. 

Esasy bellemeli zat, sport äleminde uly sepgitleri nazarlamak bilen birlikde, türkmen ýaşlary Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň: «Ylym netijeli ösüşleriň esasy çeşmesidir, täze açyşlara ruhlandyrýan güýçdür. Eziz Watanymyzda ylmy we bilimi ösdürmek, ykdysadyýetimiziň pudaklaryna ylmyň täze gazananlaryny ornaşdyrmak, ýurdumyzyň ylmy kuwwatyny artdyrmak biziň baş maksatlarymyzyň biri bolup durýar. Şunda aýdyň maksatlary we meýilnamalary özlerine ýörelge edinen ýaş alymlaryň ylmyň ileri tutulýan ugurlary boýunça gazanýan döredijilik üstünlikleri, ylmy açyşlary döwletimiziň mundan beýläk-de gülläp ösmegi üçin täze mümkinçilikleri açýar» diýen parasatly sözlerini özlerine nusga edinip, ylmyň dürli ugurlary boýunça ylmy gözlegleri alyp barýarlar. Şu jähetden, ylma höwesli ýaşlaryň ilkinji ädimlerini höweslendirmek, olary ylma çekmek, halypa-şägirtlik gatnaşyklaryny ösdürmek esasy wezipeleriniň hatarynda durýar. Şeýle möhüm wezipeleri oňyn çözmekde her ýylda Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy bilen bilelikde guramagynda ýurdumyzyň ýaşlarynyň arasynda geçirilýän ylmy işler boýunça bäsleşige aýratyn orun degişlidir. Nesip bolsa, şu ýylda hem ýaşlarymyz bu bäsleşik arkaly ylmyň ileri tutulýan nanotehnologiýalar, himiki tehnologiýalar, täze materiallary öwrenmek we energetika; biotehnologiýa, molekulýar biologiýa, oba hojalygy, ekologiýa we genetika; maglumat we aragatnaşyk ulgamlary, kompýuter tehnologiýalary; häzirki zaman lukmançylyk we derman serişdelerini öndürmek tehnologiýalary; innowasiýa ykdysadyýeti; ynsanperwer ylymlary ýaly ugurlary boýunça täzeçil garaýyşly, döwrebap hem-de amaly ähmiýetli işleri bilen ata Watanymyzyň ylmy binýadynyň pugtalanmagyna öz saldamly goşantlaryny goşarlar. 

* * *

Hormatly Prezidentimiziň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynda şeýle rowaýat beýan edilýär: «Rowaýatlara görä, akyldarlaryň biri: «Haýsy daragt has köp wagtlap hasyl berýär?» diýip sorapdyr. Şägirtleriniň hersi bir pikiri orta oklapdyr, ýöne jogaplaryň hiç biri akyldary kanagatlandyrmandyr. «Iň bereketli hasyl diňe nesil daragtynda bolar. Sowatly, terbiýeli, düşünjeli bir nesil ýetişdirip bilsek, halkyň onlarça asyrlyk bagtly ykbalyny kepillendirdigimizdir. Sowatly nesil geljegi sowgatly halkdyr» diýip, akyldar jogap beripdir». Rowaýatda beýan edilişi ýaly, özümizden soňa müdimilik galjak miras, dowamat-dowamymyz ýetişdiren nesillerimizdir. Şoňa görä-de, ýokarda belläp geçişimiz ýaly, «Türkmenistanda ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna», «Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, ýaşlar baradaky alada döwletimiziň hemişe üns merkezinde durýar. Bu aladalaryň miwelerini bolsa biz ýaşlarymyzyň sportda, ylymda we beýleki dürli ugurlarda ýurt hem-de halkara derejelerindäki uly üstünlikleriniň mysalynda aýdyň görýäris. Diýmek, biz bu günki kämillige ymtylýan gujurly, sowatly, pikirlenip bilýän nesillerimiz bilen beýik geljegimizi gurýarys, ata Watanymyzyň ösüşlerini dowamat-dowama atarýarys. 

Ýazpolat KERIÝEW, 

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar 

guramasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy, 

Mejlisiň deputaty.