Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlaryndan dowamat tapýan il­ýurt bähbitli, adamzat ähmiýetli döwletli tutumlar hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýolbaşçylygynda barha rowaçlanýar, üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzyň gülläp ösüşine, jemgyýetiň abadançylygyna, bagtyýar geljegiň bähbidine, dost­doganlygy pugtalandyrmagyň hatyrasyna, ýaşlaryň ykbalyna gönükdirilen şeýle asylly işler bolsa, ilkinji nobatda, watançylyk duýgularyndan, il­halka bolan söýgüden gözbaş alýar. Şonuň üçinem Watan bilen bir ykbal bolup ýaşaýan nesilleriň kemala gelmegi baradaky wezipäniň ileri tutulmagy ýöne ýerden däldir. Eziz Arkadagymyz «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly çuň mazmunly kitabynda bu babatda şeýle belleýär: «Akylly ogul­gyzlar Watan gymmatlygynyň manysyna aýdyň düşünýän pähimdarlaryň nesilleridir. Geljegimize ynamlylygymyz watançy, akylly­başly oýlanyp bilýän ýaşlarymyza baglydyr». 

     Döwrümiziň ýaş nesilleriniň ylymly­bilimli, beden hem ruhy taýdan sagdyn, watansöýüji, türkmençilik däplerine hormat goýýan, ony dowam etdirmegi başarýan, parahatçylyga gol berýän, maşgala gymmatlygyna düşünýän, hukuk taýdan medeniýetli şahsyýetler bolup ýetişmekleri baradaky tagallalar döwlet syýasatymyzyň asyl özenini düzýär. Şeýle­de her bir maşgalanyň hem­de maşgala agzalarynyň aladasy kanun esasynda kepillendirilip, döwlet tarapyndan goraglylygy üpjün edilýär. Bu babatda Türkmenistanyň Konstitusiýasyndaky: «Maşgala, enelik, atalyk we çagalyk döwletiň goragynda durýarlar» diýlen kadany agzap geçmek ýerlikli bolsa gerek.

     Türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyzyň «Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi» atly kitabynda şeýle diýilýär: «Adamlaryň saglygy baradaky alada jemgyýetde zenan maşgalalara, çagalara we gartaşan adamlara nähili garalýandygy bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr». Diýmek, biziň döwletimizde saglyk hem­de bagtyýarlyk düşünjeleri mizemez durmuş ýörelgelerine öwrülmek bilen, hukuk esasynda hem üpjün edilýär. Bilşimiz ýaly, ýaşaýşyň gözelligi saglyga baglydyr. Saglyk barada gürrüň edilende, ol diňe bedeniň saglygy bilen kesgitlenmeýär, şunda pikir sagdynlygy hem zerurdyr. Pikirler sagdyn bolanda, beden hem sagdyn bolýar. Diýmek, saglyk biziň saglyga düşünişimizden, saglyga ähmiýet bermegimizden başlanýar, ol biziň gözel we sagdyn pikir­garaýyşlarymyzdan gözbaş alýar. Bu babatda Magtymguly Pyragynyň: «Dürdür bu janyň lezzeti, //Saglyk anyň soltanydyr» diýen setirleri hakykatyň beýanydyr. Şonuň üçinem ýaş nesilleriň sagdyn kemala gelmekleri, sagdyn durmuş ýörelgelerine eýermekleri hökmandyr. Sport, köpçülikleýin bedenterbiýe bilen meşgullanmak, ýaramaz endiklerden daşda durmak ýaşlara edilýän ilkinji nesihatlardyr. 

     Biziň döwletimizde ýaşlaryň hukuklary, azatlyklary we bähbitleri kanun esasynda berkidilendir. Şonuň üçinem, ýaşlar şeýle kada­kanunlardan habarly, hukuk taýdan sowatly, medeniýetli bolmaklyga çalyşmalydyr. «Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda» Türkmenistanyň Kanuny, «Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygynyň 2023-2030­njy ýyllar üçin Strategiýasy» ýaşlaryň mümkinçilikleriniň gerimini giňeltmäge, kanun taýdan goramaga gönükdirilendir. Ýurdumyzyň raýatlarynyň, şol sanda ýaşlaryň hem durmuşyna dahylly «Türkmenistanda gender deňligi boýunça 2021- 2025­nji ýyllar üçin Hereketleriň meýilnamasy», Türkmenistanyň Maşgala kodeksi, Ilaty durmuş taýdan goramak kodeksi, Zähmet kodeksi, «Çaganyň hukuklarynyň döwlet kepillikleri hakynda», «Ene süýdi bilen iýmitlendirmegi wagyz etmek hem­de goldamak hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryndan habarly bolmak jemgyýetde öz ornuňy tapmagyň, hukuk mümkinçilikleriňi peýdalanmagyň baş şerti bolup durýar. 

     Jemgyýet, raýat hem­de ýaş nesil hakynda alada etmek gadymy oguz ýörelgelerinden gözbaş alyp, türkmençilik ýörelgeleri esasynda dowam etdirilýän asylly işlerdir. Gahryman Arkadagymyzyň nygtaýşy ýaly, gadymy Oguznamalar türkmen kanunçylygynyň iň gadymy nusgalary hasaplanýar. Ynsaply ýaşaýşy durmuş ýörelgesine öwrüp, gadymy oguz däplerini döwlet syýasatymyzyň özenine siňdirip, Ýer ýüzünde parahatçylyk wagyzlaryny giňden dabaralandyrýan, adam hakyndaky aladany, ýaş nesil hakyndaky tagallalary ileri tutýan Gahryman Arkadagymyza, Arkadagly Gahryman Serdarymyza bolan alkyşlarymyz, hoşallyklarymyz biziň zähmetimizde şöhlelenýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe maksadyňy, zähmetiňi Watan hem­de il­halk bilen baglap, netijeli zähmet çekmek, ýurdumyzyň ösüşine mynasyp goşant goşmak biziň her birimiz üçin iň ýokary derejedir, mertebedir. 

     Bizi şeýle mertebä eýe eden Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, alyp barýan işleri rowaç bolsun! 

Annabagt Maýewa,

welaýat Baş bilim müdirliginiň mekdebe 

çenli bilim, terbiýe we mekdepden daşary 

edaralar bölüminiň başlygy, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

     В Меджлисе Туркменистана состоялась конференция «Роль женщин в укреплении всеобщего мира и безопасности». В форуме приняли участие  Ответственный секретарь Национальной комиссии Туркменистана по делам ЮНЕСКО, Герой Туркменистана Чинар Рустемова, Постоянный представитель Программы развития Организации Объединённых Наций в Туркменистане Нарине Саакян, глава Представительства Детского фонда Организации Объединённых Наций в Туркменистане Джалпа Ратна, Председатель Национального центра профсоюзов и Центрального совета Союза женщин Туркменистана Огулдженнет Бердилиева, депутаты Меджлиса Туркменистана, женщины – представители  различных государственных структур, отраслей экономики, общественно-политических организаций. Конференция организована в ознаменование Международного года мира и доверия и 30-летия статуса нейтралитета Туркменистана. 

     С приветственным словом к собравшимся обратилась Байрамгозель Мырадова, председатель Комитета по науке, образованию, культуре и молодёжной политике Меджлиса Туркменистана. Отметив значение масштабной деятельности независимого нейтрального Туркменистана по укреплению мира, добрососедства и развитию сотрудничества со странами мира на принципах нейтралитета, она подчеркнула роль женщин в миротворчестве. 

     Туркменские женщины – это полноправные и социально активные члены общества, они широко представлены во всех сферах экономики, политики, культуры. На основе национальных культурных и духовных ценностей туркменского народа они укрепляют единство и целостность общества, содействуют дальнейшему процветанию Отчизны, развитию национальной культуры и повышению авторитета страны в мировом сообществе.

     В этом контексте депутат Меджлиса, председатель Комитета по науке, образованию, культуре и молодёжной политике сделала акцент на создании в нашей стране современной правовой базы в области обеспечения гендерного равенства, повышения роли женщин в жизни общества и государства в соответствии с общепризнанными  нормами международного права. Туркменистан 

присоединился к Конвенции о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин и к Факультативному протоколу к ней, принял Программу Пекинской платформы действий IV Всемирной конференции по положению женщин и ряд других документов. Следуя взятым на себя обязательствам, Туркменистан выработал стратегию по продвижению гендерного равенства и последовательно осуществляет шаги по имплементации в национальное законодательство общепризнанных международных правовых норм, касающихся создания равных возможностей для мужчин и женщин. 

     В соответствии с Конституцией Туркменистана мужчины и женщины имеют равные права и свободы и равные возможности для их реализации. Национальное законодательство также предусматривает правовые механизмы и гарантии для достижения сбалансированного участия мужчин и женщин во властных структурах, обеспечения равных возможностей для экономической независимости  женщин, развития своего бизнеса и продвижения по службе, создания условий для равных прав и обязанностей в семье. В частности, это находит отражение в Трудовом, Семейном, Гражданском, Избирательном кодексах, в Кодексе о социальной защите населения, в Законах Туркменистана «О государственных гарантиях обеспечения равных прав и равных возможностей женщин и мужчин», «О занятости населения», «Об образовании», «Об охране здоровья граждан», «О государственной службе» и в других нормативных правовых актах Туркменистана.

     В стране действует система материальных  льгот для социальной защиты каждого гражданина, каждой семьи и в первую очередь многодетных семей. Политика нашей страны, проводимая в этой области под руководством уважаемого Президента Туркменистана, расширяет возможности для повышения социальной, экономической и трудовой активности женщин. 

     Таким образом, государство гарантирует и принимает все меры для обеспечения гендерного равенства в сферах охраны здоровья, образования, науки, культуры, труда и социальной защиты женщин. 

     В эру Возрождения новой эпохи могущественного государства благодаря продолжению Аркадаглы Героем Сердаром стратегического курса Национального Лидера туркменского народа, Председателя халк Маслахаты Героя-Аркадага в Туркменистане создание широких возможностей и благоприятных условий для того чтобы женщины творчески трудились, воспитывали образованную, патриотичную и трудолюбивую молодёжь, остаётся в приоритете государственной политики. 

    Сделав акцент на том, что гендерное равенство занимает важное место в работе по обеспечению мира, стабильности и безопасности, Герой Туркменистана Чинар Рустемова обратилась в своём докладе к роли туркменских женщин в многовековой истории и современном развитии нашей Родины. Дипломат подчеркнула, что женщина – хранительница очага и традиций всегда занимала почётное место в туркменском обществе, и в эру Возрождения новой эпохи могущественного государства в ряду приоритетов государственной политики определено расширение участия женщин в процессе масштабных преобразований. Женщины Туркменистана наравне с мужчинами составляют мощную социальную силу в реализации  Президентских программ на основе расширения демократических устоев государства, развития экономики и повышения духовной культуры народа. Наша страна не раз была избрана в структуры ООН по вопросам гендерного равенства и расширения прав и возможностей женщин.

     С докладом о разносторонней деятельности Центрального совета Союза женщин Туркменистана на конференции выступила, Председатель Центрального совета Союза женщин Туркменистана. В контексте государственной политики по обеспечению гендерного равенства и в рамках «Национального плана действий по гендерному равенству в Туркменистане на 2021–2025 годы» Союз женщин Туркменистана своей деятельностью способствует формированию гражданского самосознания женщин, повышению их социальной  активности. Проводится активная работа по защите материнства и детства, укреплению семьи, воспитанию в подрастающем поколении уважения и бережного отношения к национальным духовным ценностям, развитию патриотических чувств, пропаганде здорового образа жизни. 

     Политика гендерного равенства осуществляется Туркменистаном в тесном сотрудничестве с Организацией Объединённых Наций и её соответствующими структурами. Это было отмечено в выступлениях Постоянного представителя  ПРООН в Туркменистане Нарине Саакян и главы Представительства детского фонда Организации Объединённых Наций в Туркменистане Джалпы Ратны. В частности, Нарине Саакян, подчеркнув, что женщины являются мощными проводниками перемен и играют важную роль в предотвращении и урегулировании конфликтов, а также миростроительстве, отметила 

диалог женщин стран Центральной Азии как важный инструмент развития роли женщин в обществе и продвижения гендерного равенства. Джалпа Ратна подчеркнула значение Резолюции 1325 Совета безопасности ООН, которая призывает всех участников расширять участие женщин и включать гендерные аспекты во все усилия ООН по обеспечению мира и безопасности. Эта Резолюция является знаменательным правовым и политическим документом, который впервые в истории Совета безопасности ООН обязывает всех участников конфликтов и вопросов мира – ООН, правительства и негосударственные образования – обеспечить эффективное участие женщин в принятии решений, касающихся мира и безопасности, сказала Д.Ратна. 

      В этом плане было отмечено признание на международном уровне гуманитарной деятельности Благотворительного фонда по оказанию помощи нуждающимся в опеке детям имени Гурбангулы Бердымухамедова. Значимым событием в укреплении сотрудничества является подписание рабочего плана Меджлиса Туркменистана и представительства ЮНИСЕФ в Туркменистане на 2025 год по реализации Программы детского фонда Организации Объединённых Наций (ЮНИСЕФ) по Туркменистану на 2021–2025 годы.

     Подводя итоги форума, участники подчеркнули его значение в раскрытии миролюбивой и гуманной внешней политики Туркменистана, инициатив и успехов нашей страны по укреплению международного сотрудничества с целью обеспечения мира, доверия и устойчивого развития в регионе и во всём мире.

     Женщины выразили слова искренней благодарности в адрес уважаемого Президента Туркменистана Аркадаглы Героя Сердара и Национального  Лидера туркменского народа Героя-Аркадага за создание благоприятных условий и возможностей для счастливой и благополучной жизни женщин, пожелали уважаемому Президенту Туркменистана и Национальному Лидеру туркменского народа Герою-Аркадагу крепкого  здоровья, долголетия, успехов и процветания во всех начинаниях, направленных на благо нашей Родины и мира.

Дженнет Овекова, 

депутат Меджлиса Туркменистана, 

член Комитета Меджлиса 

Туркменистана  по законодательству 

и его нормам.

   Häzirki zaman şertlerinde kanun çykaryjylygyň halkara işi bolan parlament diplomatiýasy möhüm ähmiýete eýe bolýar. Bu iş halkara ýagdaýlary sagdynlaşdyrmaga, oňa netijeli täsir etmäge, döwletara gatnaşyklarda ynanyşmagy dikeltmek üçin şertleri döremäge, halklaryň özara düşünişmegine ýardam etmäge, dürli milletli we syýasy garaýyşly adamlaryň arasynda deňhukuklylyga, özara hormat goýmaga esaslanýan gatnaşyklary ýola goýmaga gönükdirilendir. Türkmenistanda­da diplomatiýanyň bu görnüşine aýratyn üns berlip, deputatlarymyzyň daşary ýurtlaryň parlament wekilleri bilen kanun çykaryjylyk babatda tejribe alyşmaklary, birek­biregiň gazanýan üstünliklerini öwrenip, olardan peýdalanmaklary üçin ähli zerur şertler döredilýär. Şundan ugur alnyp, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda­da parlamentara gatnaşyklar işjeň ilerledilýär. Geçen aýyň ahyrky günlerinde paýtagtymyzda geçirilen «Türkmenistan­Ýewropa­Bileleşigi» parlamentara dialogynyň 8­nji mejlisini, ýurdumyzyň parlament wekiliýetleriniň Türkiýe Respublikasyna, Katar Döwletine amala aşyran iş saparlaryny muňa mysal hökmünde görkezmek bolar.

TÜRKMENISTAN­ÝB:

PARLAMENTARA

DIALOGYŇ MEJLISI

Ýusupguly EŞŞÄÝEW, Türkmenistanyň Mejlisiniň Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitetiniň başlygy:

— Türkmenistanyň Mejlisinde Ýewropa Bileleşigine agza döwletleriň parlamentleriniň 13-si bilen ikitaraplaýyn esasda döredilen parlamentara dostluk toparlary hereket edýär. Dünýä döwletleriniň parlamentlerini ugurdaş komitetleriniň, dostluk toparlarynyň arasynda işjeň hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagy kanun çykaryjylyk işi, kanunlaryň ýerine ýetirilişine parlament gözegçiligini alyp barmak, ilat arasynda kanunçylygy düşündirmek babatda tejribe alyşmaga ýardam berýär. Türkmenistanyň Mejlisi Parlamentara Birleşigiň hem-de Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasynyň agzasy bolup, Ýewropa Parlamenti bilen ikitaraplaýyn dialogyň çäklerinde wekiliýetleriň yzygiderli duşuşyklary guralýar. Olar bilen parlament işini, milli kanunçylygy kämilleşdirmek, bilelikdäki maksatnamalaýyn taslamalary durmuşa geçirmek babatda ýakyndan hyzmatdaşlyk edilýär. Şeýle hyzmatdaşlykda Bitarap Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri adam hukuklarynyň goraglylygyny üpjün etmekden ybaratdyr. Şunda ýurdumyzda «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021-2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasy», «Türkmenistanda gender deňligi boýunça 2021-2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasy»,  «Türkmenistanda çagalaryň hukuklaryny durmuşa geçirmek boýunça 2023-2028-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasy», «Türkmenistanda adam söwdasyna garşy hereket etmek boýunça 2025-2029-njy ýyllar üçin Hereketleriň milli meýilnamasy» üstünlikli amala aşyrylýar. 

   Ýakynda paýtagtymyzda «Türkmenistan -Ýewropa Bileleşigi» parlament dialogynyň 8-nji mejlisi geçirilip, onda Ýewropa Parlamentiniň wekilleri Türkmenistanyň içeri we daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary, ýurdumyzda adam hukuklaryny üpjün etmek, gender deňligi, ýaşlar syýasaty, ylym-bilim, durmuş üpjünçiligi, ekologiýa ýaly ugurlarda amala aşyrylýan maksatnamalaýyn işleri kanunçylyk taýdan üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler bilen tanyşdyryldy. Duşuşykda taraplar Türkmenistan bilen ÝB-niň arasynda gazanylan ylalaşyklary kanunçylyk taýdan üpjün etmekde, şertnama hukuk binýadyny pugtalandyrmakda, özara tejribe alyşmagy giňeltmekde, netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmekde ikitaraplaýyn parlamentara duşuşyklaryň, geňeşmeleriň yzygiderli geçirilmeginiň ähmiýetli boljakdygyny bellediler. Myhmanlar, öz gezeginde, Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasatyna daýanyp hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryndan ugur alyp, dünýä döwletleri, halkara guramalar bilen ýola goýan hyzmatdaşlygyna, adam hukuklaryna hormat goýmak, howanyň üýtgemegi bilen baglylykda, ekologiýa, energetika howpsuzlygyny, daşky gurşawyň abadançylygyny üpjün etmek, halkara üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek babatda alyp barýan işlerine ýokary baha berýändiklerini aýtdylar.Türkmenistan bilen Ýewropa Bileleşiginiň arasynda soňky wagtda gazanylan ylalaşyklar, dürli ulgamlarda durmuşa geçirilýän özgertmeleri kanunçylyk taýdan üpjün etmek boýunça görülýän çäreler, kanun çykaryjylyk ulgamynda tejribe alşylmagy, ýurdumyzyň ÝB-ne girýän döwletler bilen köpugurly gatnaşyklaryny has-da giňeltmek üçin döwrebap binýady kemala getirmäge ýardam edýän parlament wekilleriniň duşuşyklarynyň, okuw maslahatlarynyň yzygiderli geçirilmegi öz oňyn netijelerini hem berýär. Bu düzüm bilen hyzmatdaşlyk köp ýyllaryň dowamynda hereket edýän taslamalaryň, maksatnamalaryň, hususan-da, «Türkmenistan  Ýewropa Bileleşigi» bilelikdäki komitetiň, parlamentara dialogyň, adam hukuklary boýunça dialogyň, daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky geňeşmeleriň çäklerinde yzygiderli ilerledilýär. 

   Şu ýyl Özbegistanda ilkinji «Merkezi Aziýa - Ýewropa Bileleşigi» sammitini geçirmek meýilleşdirilýär. Gahryman Arkadagymyz golaýda meşhur «Euronews» teleýaýlymyna beren interwýusynda bu sammitden ähli ugurlarda gatnaşyklar boýunça deňhukukly, strategik we işjeň dialoga, iri çözgütlerdir ylalaşyklaryň gazanylmagyna garaşylýandygyny aýtdy. Munuň özi dünýäniň barha çalt özgerýän, täze syýasy, geoykdysady ýagdaýlaryň ýüze çykýan häzirki şertlerinde bu ýagdaýlary hasaba almak bilen, köp taraply hyzmatdaşlygyň many-mazmunyny kesgitlemekde hem möhüm ädim bolar.

DOGANLYK RUHY BILEN­

TÄZE GÖZÝETIMLERE

Baýramgözel MYRADOWA,

Türkmenistanyň Mejlisiniň Ylym, bilim, medeniýet we ýaşlar syýasaty baradaky komitetiniň başlygy:

— Golaýda Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygynyň ýolbaşçylygyndaky parlament wekiliýetiniň Türkiýe Respublikasyna amala aşyran iş saparynyň meýilnamasy baý mazmuny bilen tapawutlandy. Saparyň çäklerinde Türkiýäniň Beýik Millet Mejlisiniň Başlygy Numan Kurtulmuş bilen ikiçäk we giňişleýin düzümdäki gepleşikler geçirilip, olarda parlamentara dialogyň iki doganlyk ýurduň özara gatnaşyklarynyň möhüm bölegini emele getirýändigi nygtaldy. Ikitaraplaýyn esasda döredilen parlamentara dostluk toparlary bolsa kanunçykaryjylyk işinde tejribe alyşmak, parlament diplomatiýasyny ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýar. Şeýle-de duşuşykda Türkmenistanyň başlangyjy esasynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň «2025-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamasynyň kabul edilmeginiň wajypdygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, Türkiýe Respublikasynyň Hökümetine bu teklibi goldandygy üçin türkmen tarapynyň hoşallygy beýan edildi. 

   Mälim bolşy ýaly, gözbaşyny ýüzýyllyklardan alyp gaýdýan türkmen-türk doganlyk gatnaşyklary häzirki döwürde täze mazmun bilen baýlaşdyrylýar. Iki ýurduň hem-de olaryň halklarynyň arasyndaky özara düşünişmek, ynanyşmak, dostluk gatnaşyklary ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn esasda, ilkinji nobatda, iri halkara guramalaryň, şol sanda Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde okgunly ösdürilýän netijeli hyzmatdaşlyk üçin ygtybarly esas bolup durýar. Geçen 30 ýyldan gowrak wagtyň dowamynda döwletara gatnaşyklaryň şertnama-hukuk binýady pugta berkidilip, ol ikitaraplaýyn resminamalaryň giň toplumyny özünde jemleýär. Şoňa laýyklykda, tutuş sebitde durnuklylygy we gülläp ösüşi üpjün etmekde ägirt uly ähmiýeti bolan bilelikdäki möhüm taslamalaryň onlarçasy amala aşyryldy. Özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmekde bilelikdäki hökümetara topara we Türkmen-türk işewürlik geňeşine, yzygiderli guralýan parlament ugurly duşuşyklara, işewürlik maslahatlaryna, sergilere aýratyn orun degişlidir. Şu nukdaýnazardan, türkiýeli parlamentariler bilen geçirilen duşuşykda parlamentara dostluk toparlarynyň işini kämilleşdirmegiň, ugurdaş komitetleriň, ýaşlardyr zenan deputatlaryň arasyndaky gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň wajypdygyna üns çekildi. 

   Ankara iş saparynyň çäklerinde Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy D.Gulmanowa Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan tarapyndan kabul edildi. Milli parlamentiň ýolbaşçysy dostlukly ýurduň Baştutanyna hemişelik Bitaraplygymyzyň 30 ýyllygy hem-de Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly mynasybetli şu ýylyň dekabrynda Aşgabatda geçiriljek halkara foruma gatnaşmak üçin Gahryman Arkadagymyzyň adyndan çakylyk hatyny gowşurdy. Duşuşykda Prezident Rejep Taýyp Ärdogan ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplyk derejesine uly hormat goýýandygyny, onuň Türki Döwletleriň Guramasyna agza bolmagyna garaşýandygyny belledi.

   Türkmen wekiliýetiniň dostlukly ýurda sapary baý mazmunly medeni maksatnamany hem öz içine aldy. 

   Pursatdan peýdalanyp, daşary döwletleriň parlamentleri bilen gatnaşyklary ýola goýmak we ösdürmek, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň gazanýan üstünliklerini dünýä ýaýmak, kanun çykaryjylyk işinde tejribe alyşmak babatda döredýän giň mümkinçilikleri üçin Arkadagly Gahryman Serdarymyza, Milli Liderimize tüýs ýürekden sagbolsun aýdýarys.

TÜRKMEN DEPUTATLARYNYŇ

DOHA SAPARY

Batyr BAÝLYÝEW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň Kada-kanunçylyk baradaky komitetiniň başlygy:

— Milli parlamentimizde dünýä ýurtlarynyň 50-si bilen ikitaraplaýyn esasda döredilen parlamentara dostluk toparlarynyň hatarynda Türkmen-katar parlamentara dostluk topary hem bolup, onuň işi iki ýurduň arasyndaky özara gatnaşyklary pugtalandyrmakda, hyzmatdaşlygyň şertnama-hukuk binýadyny kämilleşdirmekde möhüm ähmiýete eýedir. Bu ugurda alnyp barylýan işleriň çäklerinde golaýda Türkmenistanyň Mejlisiniň wekilleri Katar-türkmen parlamentara dostluk toparynyň birinji mejlisine gatnaşmak üçin Katar Döwletiniň Doha şäherinde iş saparynda boldular. 

   Saparyň çäklerinde türkmen wekiliýetiniň Katar Döwletiniň Şura Geňeşiniň Başlygy Hasan bin Abdullah Al-Ganim bilen duşuşygy boldy. Türkmenistanyň Mejlisiniň wekilleriniň, Şura Geňeşiniň ýolbaşçysynyň, onuň orunbasarynyň, şeýle hem Katar-türkmen parlamentara dostluk toparynyň agzalarynyň gatnaşmagynda geçirilen gepleşiklerde parlament diplomatiýasyny mundan beýläk-de ilerletmegiň zerurdygy bellenildi. Duşuşygyň dowamynda jenap Hasan bin Abdullah Al-Ganim Türkmenistanyň we Katar Döwletiniň sebitde hem-de dünýäde parahatçylygy üpjün etmek babatda uly tagallalary edýändiklerini, bu babatda iki döwletiň syýasy-diplomatik garaýyşlarynyň örän ýakyndygyny nygtady. 

   Türkmen tarapynyň wekilleri, öz gezeginde, Türkmenistanyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan 2025-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmegi hem-de Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy mynasybetli milli we halkara derejede birnäçe maslahatlaryň, forumlaryň, duşuşyklaryň geçirilmeginiň meýilleşdirilýändigi barada aýtdylar. Şunda ýylyň dowamynda alnyp baryljak işleriň Türkmenistanyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň dowamyndaky işleriniň we ileri tutýan ugurlarynyň Konsepsiýasyna esaslanýandygy bellenilip, onuň mazmuny barada maglumat berildi.

   Katar Döwletiniň Şura Geňeşiniň binasynda geçirilen Katar-türkmen parlamentara dostluk toparynyň birinji mejlisinde türkmen tarapy dostlukly döwletiň parlamentarilerini ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň esasy ugurlary, Mejlisiň alyp barýan işleri bilen tanyşdyrdy. Duşuşykda Katar-türkmen parlamentara dostluk toparynyň ýolbaşçysy Ahmad bin Hatmi Al Hatmi şeýle mejlisleri geçirmek tejribesiniň dowam etdirilmeginiň, parlament diplomatiýasynyň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanylmagynyň geljekde ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn gatnaşyklaryň ösdürilmegine giň ýol açmaga itergi berjekdigine ynam bildirdi.

   Iş saparynyň çäklerinde türkmen wekiliýetiniň agzalarynyň hem-de Türkmenistanyň Katar Döwletindäki Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi M.Seýitmämmedowyň gatnaşmagynda «Al Shark» gazetiniň baş redaktory Jaber Salem Al-Harmi bilen duşuşyk geçirildi. Onda Türkmenistanyň sebitde hem-de dünýäde parahatçylygy, durnuklylygy, abadançylygy üpjün etmek boýunça öňe sürýän başlangyçlarynyň ähmiýeti, iki ýurduň Birleşen Milletler Guramasynyň we onuň düzüm birlikleriniň, beýleki abraýly halkara guramalaryň çäginde alyp barýan hyzmatdaşlygy barada durlup geçildi. Taraplar ilkinji gezek guralýan parlamentara dostluk toparynyň duşuşygynyň özara gatnaşyklary mundan beýläk-de ilerletmäge goşant boljakdygyny bellediler. Şunda Türkmenistanyň we Kataryň parlamentarileriniň arasynda geçirilen duşuşyklaryň netijeleriniň «Al Shark» gazetinde çap edilen habarda öz beýanyny tapandygyny hem nygtamak gerek.

     В рамках межгосударственного сотрудничества представители Меджлиса Туркменистана и Центральной комиссии по выборам и проведению референдумов в Туркменистане совершили рабочий визит в Республику Таджикистан в составе Миссии наблюдателей от Содружества Независимых Государств для наблюдения за выборами депутатов Маджлиси Намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан.

     В настоящее время благодаря усилиям глав государств Туркменистана и Республики Таджикистан туркмено-таджикские отношения, основанные на многовековых традициях дружбы, исторической, духовной и культурной общности двух братских народов, вышли на новый уровень развития. В русле общих тенденций расширяются связи между Меджлисом Туркменистана и Маджлиси Милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан. На площадках межпарламентских организаций и во время двусторонних встреч обсуждаются вопросы дальнейшего совершенствования совместной работы по поддержке межгосударственных отношений посредством парламентской дипломатии.

    В Меджлисе Туркменистана и Маджлиси Милли Маджлиси Оли Республики Таджикистан действуют межпарламентские группы дружбы, созданные на двусторонней основе. Это сотрудничество способствует обмену опытом в сфере законотворчества, парламентского контроля за исполнением законов, толкования законов среди общественности. Также мы обмениваемся мнениями и опытом о современных методах работы народных избранников с избирателями и активного участия в реализации государственных программ. 

    Примечательно, что наш визит прошёл в год 30-летия постоянного нейтралитета Туркменистана и Международного года мира и доверия, цель которого заключается в обеспечении всеобщего мира и устойчивого развития, укреплении взаимного доверия между государствами. 

    Нашу делегацию в аэропорту Душанбе встретили как дорогих и желанных гостей, по ходу следования к месту расположения нам рассказали об истории города, его достопримечательностях. 

    В ходе рабочего визита туркменская делегация имела возможность ознакомиться с избирательной системой дружественной страны, состоялась встреча с представителями Центральной избирательной комиссии Республики Таджикистан. На встрече обе стороны дали высокую оценку дипломатическим отношениям и укрепляющемуся по всем направлениям сотрудничеству между двумя странами. Нас проинформировали о ходе подготовки к выборам депутатов Маджлиси Намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан и особенностях избирательной системы страны. Таджикская сторона выразила нам благодарность за принятие приглашения в качестве международных наблюдателей. 

    В Национальной библиотеке Душанбе состоялась торжественная церемония вручения верительных грамот туркменской делегации, участвующей в Миссии СНГ в качестве международного наблюдателя. В день голосования наша делегация посетила несколько избирательных участков в городе Душанбе и ознакомилась с созданными возможностями для свободного выбора гражданами своих кандидатов. 

    По завершении процесса голосования состоялась пресс-конференция представителей Миссии наблюдателей от СНГ, которые дали высокую оценку состоявшимся выборам депутатов Маджлиси Намояндагон Маджлиси Оли Республики Таджикистан. 

    Приглашение нас таджикскими братьями на выборы в качестве международных наблюдателей – это знак дружбы между нашими народами и взаимного доверия между Туркменистаном и Республикой Таджикистан.

Сердар Дурдыев, 

депутат Меджлиса Туркменистана, член 

Комитета по работе с органами местной 

представительной власти и самоуправления.

     Täze taryhy döwürde hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda halkymyzyň ýaşaýyş­durmuş derejesini, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny yzygiderli ýokarlandyrmaga, halkara hyzmatdaşlygyň gerimini giňeltmäge gönükdirilýän tagallalar rowaçlyga beslenýär. Bu ugurdaky işlere milli ykdysadyýetiň hususy pudagy hem mynasyp goşant goşýar. Hemişelik Bitaraplygymyzyň 30 ýyllygynyň dabaralaryna beslenýän Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilenine 17 ýyl dolýar. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy esasynda döredilen iri işewürlik düzümi halk­hojalygynyň pudaklarynyň sazlaşykly ösmeginde, dünýä tejribesiniň özleşdirilmeginde möhüm orun eýeleýär.

     Türkmen halkynyň Milli Lideri tarapyndan binýady goýlan ýurdumyzyň ykdysady strategiýasy hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda täze sepgitlere eýe bolýar. Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny berkitmäge, sebitleriň sazlaşykly ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen maksatnamalary yzygiderli durmuşa geçirmekde, innowasiýalary goldamakda we olary iş ýüzünde durmuşa ornaşdyrmakda hususy işewürler hem netijeli işleri alyp barýarlar. Bu gün türkmen telekeçileri döwletimiziň döredýän mümkinçiliklerinden, hususy pudagy ösdürmek ugrunda amala aşyrylýan özgertmelerden ruhlanyp, ýurdumyzyň önümçilik ykdysady kuwwatyny has­da berkitmekde we döwrebaplaşdyrmakda, senagat binýadyny kämilleşdirmekde giň gerimli işleri durmuşa geçirýärler.

     Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän senagatçylardyr telekeçiler ösüşlere uly goşant goşýarlar. Häzirki wagtda telekeçilerimiz oba hojalyk ekinleriniň ýokary hasyl berýän, ir ýetişýän täze görnüşlerini ekýärler. Şunda ulanylýan innowasion usullar bol hasylyň we tebigy serişdelerden netijeli peýdalanmagyň girewi bolup hyzmat edýär. Oba hojalykçy telekeçilerimiz bazarlarymyzy mal we guş eti, balyk we balyk önümleri, ýumurtga, süýt we süýt önümleri, şöhlat, konditer, çörek we çörek önümleri, agyz suwy, miwe içgileri hem­de şireleri, ösümlik ýagy, bugdaý, pagta, gök­bakja, azyklyk däneleri, miweler we üzüm hem­de beýleki önümler bilen üpjün edýärler. 

     Soňky ýyllarda telekeçilik işi gurluşyk senagatynda hem netijeli ugurlaryň birine öwrüldi. Bu gün türkmen gurluşykçylary milli binagärlik däplerimiz esasynda binalaryň, desgalaryň taslamalaryny taýýarlamakda we gurluşygyny alyp barmakda, şeýle­de gurluşyk serişdelerini öndürmekde belent sepgitlere ýetdiler. Ýerli kärhanalar iri gurluşyk taslamalaryny, häzirki zaman edara binalaryny, ýaşaýyş toplumlaryny, önümçilik hem­de medeni­durmuş maksatly iri desgalary gurmakda dünýäniň öňdebaryjy gazananlaryny işjeň özleşdirýärler. Ýakynda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ak pata bermegi bilen Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda ýurdumyzyň kuwwatly önümçilik kärhanalarynyň üstüni ýetiren häzirki zaman Bäherden keramiki önümler kärhanasynyň dabaraly ýagdaýda açylmagy hem bu ugurda nobatdaky möhüm ädim boldy. Ýerli gurluşykçylar tarapyndan bina edilen bu kärhana ykdysady ösüşde döwlet hususy hyzmatdaşlygynyň oňyn netijeleriniň nobatdaky mysalydyr. 

     Mälim bolşy ýaly, geçen ýylda ýurdumyz boýunça maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna önümçilik we medeni durmuş maksatly desgalaryň 86-sy, umumy meýdany 1 million 145 müň inedördül metre deň bolan ýaşaýyş jaýlary ulanmaga berildi. Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda hem Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen gurulýan, ýurdumyzyň taryhynda ilkinji «akylly» şäher bolan Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň gurluşygy ýokary depginde dowam etdirilýär, täze önümçilik we durmuş düzümleri döredilýär. Bu üstünliklerde hususy pudagyň wekilleriniň mynasyp goşandy bardyr. Çünki türkmen işewürleri innowasion tehnologiýalary we öňdebaryjy dünýä tejribesini özleşdirmek bilen, ösüşiň täze belentliklerini nazarlaýarlar.

     Şanly wakalar, belent sepgitler bilen taryha ýazylýan Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly hem hususy pudagyň wekillerini täze üstünliklere ruhlandyrýar. Eziz Diýarymyzyň ähli babatda gülläp ösmegi, halkymyzyň bagtyýar durmuşda ýaşamagy ugrunda ýadawsyz aladalary edýän Arkadagly Gahryman Serdarymyza we türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden alkyş aýdýarys.

Begençgeldi BAÝRAMMYRADOW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň Ykdysady meseleler baradaky komitetiniň agzasy.

Asyrlar aşyp gelen ynsanperwerlik, agzybirlik, dostluk ýörelgelerimiz täze taryhy eýýamda barha rowaçlanýar. Bu asylly ýörelgeler döwletimiziň bitaraplyk syýasatynda öz beýanyny tapýar. Dünýäde ykrar edilen Bitaraplyk hukuk derejämiz parahatçylyk medeniýetine, durnukly ösüşi gazanmak meýillerine daýanýar. Parahatçylyk bolsa ýaşaýşyň ajaýyp peşgeşi, ykbalyň gymmatly serpaýydyr, eşretli şu gün, röwşen geljekdir.

Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan iki gezek Bitaraplyk hukuk derejesine eýe bolan Türkmenistan döwletimiziň dünýäniň syýasy gurşawynda öňe sürýän baş taglymaty ynsanperwerlik hem-de ynsany hormatlamakdyr, adamyň iň ýokary gymmatlykdygyna bolan düşünjäni, onuň erkin ýaşaýşyna ynamy berkitmekdir. Baky Bitaraplygymyz parahat ýaşamak, erkin zähmet çekmek, adama söýgi döretmek, dost-doganlygy pugtalandyrmak ýaly ýörelgeleri rowaçlandyrýan gymmatlykdyr. Türkmen Bitaraplygynyň aýratynlygy bolsa onuň umumadamzat ýaşaýşyny gözelleşdirmäge, dünýä jemgyýetçiliginiň abadançylygyna gönükdirilýändiginde, milli ýörelgelere esaslanýandygynda jemlenýär. 

Mizemez parahatçylyk kadalarynyň guraly bolan türkmen Bitaraplygynyň peşgeş berýän ajaýyp miwelerinden nesibeli halkymyz Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Bitaraplygymyzyň şanly 30 ýyllyk toýuny dünýä halklary bilen bilelikde toýlar. Bu baýram dost-doganlygyň, parahatçylygyň, ynanyşmagyň baýramyna öwrüler.

Goý, parahatçylygyň, dostlugyň mekany bolan ata Watanymyzyň şan-şöhraty, abraý-mertebesi has-da belende galsyn!

Tuwakgylyç Weliýew, 

Türkmenistanyň Senagatçylar we 

telekeçiler partiýasynyň welaýat 

komitetiniň başlygynyň orunbasary, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

     В нашей стране всё больше отечественных товаропроизводителей, применяя инновационные технологии, добиваются высоких трудовых показателей. В городе Дашогуз действует швейное ателье «Bagtybeg lybaslary», которое специализируется на производстве и пошиве национальных женских платьев с ручной вышивкой.

     Светлое и просторное помещение швейного ателье «Bagtybeg lybaslary», открытого в 2022 году, находится на втором этаже пассажирского автовокзала города Дашогуз. Ежедневно сюда приходят десятки жителей городов и этрапов Дашогузского велаята, чтобы заказать платья с ручной вышивкой, жакеты, доны 

и другие изящные изделия из шёлковой ткани кетени. Как отметила Багтыгуль Меретклычева, руководитель и основатель бренда- товарного знака «Bagtybeg lybaslary», национальные женские свадебные наряды изготавливаются по старинным образцам. Это древнее нестареющее декоративно-прикладное ремесло сегодня вознесено в ранг настоящего искусства. Приятно сознавать, что в последнее время в Туркменистане всё больше женщин отдают предпочтение кетени – ткани, которая во все времена ценилась и пользовалась большим спросом. Одна из главных её отличительных особенностей – неповторимый колорит, придающий представительницам прекрасного пола привлекательность и элегантность.

     В швейном ателье «Bagtybeg lybaslary» установлены и безотказно работают многофункциональные электрические швейные машины «JUKI» от известной компании Китайской Народной Республики,  другие специальные агрегаты современных модификаций, что позволяет своевременно и качественно выполнять заказы. Настоящими мастерицами своего дела зарекомендовали себя молодые швеи – сёстры Айша и Патма Какаевы, Мадина Розумова, Мяхри Ровшенова и другие представительницы почётной профессии. В числе коллективных и 

индивидуальных заказчиков – члены популярных в северном регионе страны фольклорных и песенно-танцевальных коллективов, профессиональные и самодеятельные артисты, солистки, женщины-бахши, студентки Дашогузской велаятской специальной школы искусств имени Магтымгулы Гарлыева, воспитанницы других государственных учреждений культуры. 

      Багтыгуль – постоянная участница всех семинаров-тренингов и традиционных выставок, проводимых ежегодно в Ашхабаде. Востребованная и качественная продукция под брендом «Bagtybeg lybaslary» в последние два года удостаивалась Почётных грамот от общественных организаций. В перспективе планируется расширить частное производство, создать дополнительные рабочие места и открыть фабрику по изготовлению национальной женской одежды.

Расул Садуллаев, 

депутат Меджлиса Туркменистана.

     Hemişelik Bitaraplygymyz ýurdumyzyň ygtybarly daýanjy bolup hyzmat edýär. Bu bolsa hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda diňe bir halkymyzyň däl, eýsem, ähli halklaryň bähbidini nazarlaýan daşary syýasatynyň gyşarnyksyz amala aşyrylmagydyr. Dünýä ýurtlary, halkara guramalar bilen hyzmatdaşlykda bilelikdäki taslamalaryň, maksatnamalaryň oýlanyşykly durmuşa geçirilmegi netijesinde berkarar döwletimiz ynamdar hyzmatdaş hökmünde uly abraýa eýe bolýar. 

     Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy sebitde halkara hyzmatdaşlygyň we goňşuçylyk gatnaşyklarynyň ösmegine itergi berýär. Çünki Türkmenistan parahatçylyk söýüjilikli hem ynsanperwer daşary syýasaty amala aşyrýan döwlet hökmünde özüni tanatdy. Hormatly Prezidentimiz «Ýaşlar – Watanyň daýanjy» atly ajaýyp kitabynda şeýle belleýär: «Biziň alyp barýan syýasatymyz Garaşsyz, Bitarap döwletimizi syýasy, ykdysady, hukuk we medeni taýdan berk binýatly, kuwwatly ýurda öwürmekden, halkymyzy bagtyýar, parahat, eşretli durmuşda ýaşatmakdan ybaratdyr». Şu parasatly sözlerden görnüşi ýaly, bu günki günde Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzda parahat, eşretli durmuş üpjün edilýär, umumadamzat bähbitli başlangyçlar üstünlikli durmuşa geçirilýär. Eziz Diýarymyzyň hemişelik Bitaraplygy häzirki zamanyň asylly ýörelgeleriniň rowaçlanýandygynyň kepilidir. Şonuň üçin hem döwletimiz Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk derejesinden gelip çykýan halkara borçlaryna eýerip, olary durmuşa geçirmegiň syýasy, ykdysady we ynsanperwer ugurlaryny kesgitleýär hem­de üstünlikli amala aşyrýar. 

     Hemişelik Bitarap ýurdumyz umumadamzat gymmatlyklaryna we demokratiýanyň ýörelgelerine eýermek bilen, dünýä döwletleri bilen dostluk, birek­biregi hormatlamak, ynanyşmak ýörelgeleri esasynda dürli ugurlarda gatnaşyklary ösdürýär. Häzirki wagtda ýurdumyz köp sanly halkara guramalar we dünýä döwletleri bilen hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny alyp barýar. 

     Goý, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň asylly ýörelgeleri rowaçlyklara beslensin! Halkymyzy bagtyýar durmuşda ýaşadýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly  Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun! 

Perman SAPAROW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

     Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalarynyň netijesinde halkymyzyň hal-ýagdaýyny, ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga, raýatlaryň durmuş taýdan goraglylygyny pugtalandyrmaga gönükdirilen uly işler amala aşyrylýar. Şunda ýurdumyzyň zenanlaryna mynasyp durmuş we döredijilikli zähmet çekmek üçin ähli şertleriň döredilýändigi, gender deňliginiň kanun arkaly üpjün edilýändigi aýratyn guwandyryjydyr.

     Mälim bolşy ýaly, ilatyň durmuş taýdan abadançylygynyň ýokary derejesini gazanmak, durmuş kepilliklerini üpjün etmek hormatly Prezidentimiz tarapyndan alnyp barylýan döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Şu nukdaýnazardan, Gahryman Arkadagymyz hem, Arkadagly Gahryman Serdarymyz hem Mejlisiň deputatlary bilen geçirýän duşuşyklarynda, maslahatlarynda ýurdumyzyň hukuk binýadyny hil taýdan ýokary derejede ösdürmegiň, ilkinji nobatda, her bir adamyň durmuş taýdan goraglylygyny kepillendirýän döwlet hökmünde raýatlarymyzyň durmuş esaslaryny kesgitleýän kanunlary kabul etmegiň zerurdygyny nygtaýarlar. 

     Häzirki wagtda durmuş ulgamyna degişli kanunçylyk namalarynyň birnäçesi hereket edip, şolaryň esasylarynyň biri-de Türkmenistanyň Ilaty durmuş taýdan goramak hakynda kodeksidir. Kodekse laýyklykda, döwletimiz tarapyndan aýallara çaga doglanda we oňa üç ýaşa çenli seretmek üçin döwlet kömek pullary, pensiýa ýaşyna ýetende, pensiýa ýa-da iş döwri bolmadyk ýagdaýynda durmuş kömek puly berilýär. Şeýle-de çaga doglanda berilýän bir wagtlaýyn kömek puly hem-de çaganyň üç ýaşy dolýança oňa seretmek boýunça kömek puly çaga seredýäniň işleýändigine ýa-da işlemeýändigine garamazdan tölenilýär. Hökmany pensiýa ätiýaçlandyrmasyna gatnaşygy bäş ýyldan az bolmadyk, 57 ýaşy dolanda aýal maşgalalara ýaşy boýunça pensiýa çykmaga bolan hukuk kepillendirilýär. Üç çaga dogran we olary sekiz ýaşa çenli terbiýeläp ýetişdiren, hökmany pensiýa ätiýaçlandyrmasyna gatnaşygy 20 ýyldan az bolmadyk aýal maşgalalar 56, dört çaga dogran we olary sekiz ýaşa çenli terbiýeläp ýetişdiren, hökmany pensiýa ätiýaçlandyrmasyna gatnaşygy 18 ýyldan az bolmadyk aýal maşgalalar 55, bäş, alty, ýedi çagany dogran ýa-da çagalygyndan maýyplygy bolan çagasy bar bolan (maýyplygy bolan çaga diýip ykrar edilen wagtyna garamazdan) hem-de sekiz ýaşa çenli terbiýeläp ýetişdiren, hökmany pensiýa ätiýaçlandyrmasyna gatnaşygy 15 ýyldan az bolmadyk aýal maşgalalar 54, sekiz we şondan köp çagany dogran we olary sekiz ýaşa çenli terbiýeläp ýetişdiren, hökmany pensiýa ätiýaçlandyrmasyna gatnaşygy 10 ýyldan az bolmadyk aýal maşgalalar 52 ýaşy dolanda pensiýa çykmak hukugyna eýedir. 

     Ilaty durmuş taýdan goramak hakynda kodeksde köp çagaly aýal maşgalalara durmuş üpjünçiliginiň başga kepillikleri hem berkidilendir. Çaga doglanda, çaga seretmek boýunça, 18 ýaşa çenli maýyplygy bolan çagalara maýyplyk boýunça berilýän döwlet kömek pullaryny muňa mysal hökmünde görkezmek bolar. Ata-enesiniň howandarlygyndan galan çagalary durmuş taýdan goramagyň çäreleri baradaky düzgünler bolsa bu hukuk resminamasynyň aýratyn maddasynda beýan edilýär. «Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyny döretmek hakynda» Türkmenistanyň Kanuny hem köp çagaly maşgalalary goldamagyň hukuk esasy bolup hyzmat edýär. Gahryman Arkadagymyz ata-babalarymyzyň maşgala ojagynda ene mähremligine aýratyn gadyr goýup, ony mukaddeslige deňemek ýaly ajaýyp ýörelgelerinden ugur alyp, Watanymyzyň bagtyýar geljegini kepillendirýän nesli ösdürip ýetişdirmekde belent başly enelerimiziň gujur-gaýratyna uly ornuň degişlidigini belleýär. Şoňa görä, 2008-nji ýylda kabul edilip, onda sekiz we şondan köp çagany dünýä indiren hem-de terbiýelän, Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyna mynasyp bolan enelere ýeňillikleri göz öňünde tutýan bu Kanuna Milli Liderimiziň enelerimize, mähriban zenanlarymyza goýýan sarpasynyň aýdyň nyşany hökmünde garamak bolar. 

     Her ýyl Halkara zenanlar gününiň öňüsyrasynda, Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyna laýyklykda, zenanlaryň köpsanlysyna “Ene mähri” diýen hormatly adyň dakylmagy indi asylly däbe öwrüldi. Bu at tapawutlandyryşyň beýik nyşanydyr, eneleriň jemgyýetiň we döwletiň öňünde bitirýän hyzmatlarynyň hem-de Watanymyzyň rowaçlygyna, gülläp ösüşine goşýan goşandynyň ýokary derejede ykrar edilýändiginiň aýdyň güwäsidir. 28-nji fewralda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde hormatly Prezidentimiziň mukaddes maşgala ojagyny gorap saklamakda, perzentlerine mynasyp edep-terbiýe bermekde, jemgyýetimiziň agzybirligini has-da berkitmekde eziz enelerimize, zenanlarymyza uly ornuň degişlidigini, yhlasly zähmeti bilen berkarar Watanymyzyň abraýyny belende göterýän mähriban enelerimiziň Garaşsyz döwletimizde hormat-sarpasynyň örän ýokarydygyny belläp, köp çagaly enelere «Ene mähri» diýen hormatly ady dakmak hakynda Permana gol çekmegi olaryň baýramçylyk şatlygyny has-da artdyrdy.

     Ýeri gelende, «Ene mähri» diýen hormatly ada mynasyp bolan zenanlaryň hersine Türkmenistanyň ilaty durmuş taýdan goramak hakynda Kodeksine laýyklykda, döwlet kömek pullaryny hasaplamak üçin binýatlyk ululygyň 10 esse möçberinde bir wagtlaýyn pul baýragynyň berilýändigini nygtamaly. Şeýle-de Kodeksiň talaplaryna laýyklykda, çaga seretmek boýunça döwlet kömek pulunyň möçberi, her bir çaga üçin, onuň üç ýaşy dolýança, döwlet kömek pullarynyň hasaplanylmagy üçin bellenilen binýatlyk ululygyň 75 göterimi möçberinde bellenilýär. Bulardan başga-da, olara pensiýalarynyň ýa-da çaga seretmek boýunça döwlet kömek pulunyň, maýyplyk boýunça döwlet kömek pulunyň, döwlet durmuş kömek pulunyň 30 göterimi möçberinde her aýda goşmaça hak tölenilýär. Bularyň ählisi enelerimizdir zenanlaryň döwlet tarapyndan uly üns-alada bilen gurşalýandygynyň, halkymyzyň bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek babatda edilýän tagallalaryň barha rowaçlanýandygynyň aýdyň mysalydyr.Maşgalanyň sütüni hökmünde eziz enelerimiziň mertebesini belentde tutup, halkymyzyň gadymy döwürlerden gözbaş alýan milli ýörelgelerini has-da dabaralandyrýan Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň janlarynyň sag, belent başlarynyň aman bolmagyny, alyp barýan beýik işleriniň mundan beýläk-de üstünliklere beslenmegini arzuw edýäris.

Baýrammyrat HAJYMÄMMEDOW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş 

syýasaty baradaky komitetiniň agzasy.