Türkmenistanyň Mejlisi (Parlamenti) kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan wekilçilikli edaradyr

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI

Türkmençe

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI

Türkmençe

Çykyşlar we makalalar

TÄZE OKUW ÝYLYNA TAÝÝARLYK GÖRÜLÝÄR

 

     Täze okuw ýylyna taýýarlyk görülýän häzirki günlerde ýurdumyzyň ähli künjeginde hereket edýän söwda nokatlarynda mekdep bazarlary işleýär, bu ugurda ýöriteleşdirilen dükanlarda hem mekdep harytlarynyň birnäçe görnüşi alyjylara hödürlenýär. Ak mekdebiň bosagasyndan ilkinji gezek ätlejek körpeleriň ene­-atalary, täze okuw ýylyna taýýarlyk görýän okuwçylar we talyp ýaşlar mekdep bazarlaryndan, ýöriteleşdirilen dükanlardan zerur bolan okuw esbaplaryny satyn alýarlar.

     Ylym we bilim islendik döwletiň we jemgyýetiň ösmeginiň, şol sanda ýurdumyzyň ykdysady, ylym-bilim kuwwatynyň pugtalandyrylmagynyň esasy hem-de möhüm şertidir. Şonuň üçin hem hormatly Prezidentimiz häzirki täze okuw ýylyna taýýarlyk görülýän döwürde mekdep harytlarynyň söwdasyny guramak boýunça alnyp barylýan işler barada belläp, mekdep bazarlarynyň ýerleşdirilýän ýerleriniň alyjylar üçin amatly bolmalydygyna hem-de olarda harytlaryň bolçulygynyň üpjün edilmegi ugrunda ähli çäreleri görmegiň zerurdygyna ünsi çekýär. Häzirki wagtda ýurdumyzyň ähli künjeklerinde täze okuw ýylyny üstünlikli garşylamak ugrunda netijeli işler alnyp barylýar. Paýtagtymyzda we welaýatlaryň etrapdyr şäherlerinde hereket edýän mekdep bazarlarynda döredilen haryt bolçulygy gözüňi dokundyrýar. Bu asylly işlerde ýurdumyzyň telekeçilerine aýratyn orun degişlidir. Şu günler mekdep bazarlarynda alyjylara hödürlenýän dürli görnüşli okuw esbaplary amatlylygy, ýokary hilliligi bilen tapawutlanyp, ýaş nesilleriň täze okuw ýylyna guramaçylykly başlamagyna itergi berýär. Bu söwdanyň gyzgalaňly pursatlaryny synlamak ýakymly. Indi birnäçe ýyl bäri halkymyza ýokary derejede hyzmat edip gelýän hem-de ýyl-ýyldan öz işini kämilleşdirip, hyzmatlaryň gerimini giňeldýän dükanlaryň biri hem paýtagtymyzda ýerleşýän «Galam» dükanlarydyr. Bu ýöriteleşdirilen dükanlar kanselýariýa harytlary, okuw esbaplary, baýramçylyklar we belli seneler üçin sowgatlyklar satylýan iň uly dükanlaryň biridir. Bu ýerden okuw esbaplarynyň dürli görnüşlerini satyn almak bolýar. Bu ýerdäki okuw esbaplary özüniň köpdürlüligi bilen tapawutlanýar. Olaryň arasynda oglanlar we gyzlar üçin ýokary hilli materiallardan öndürilen ýantorbalar, mekdep okuwçylarydyr talyp ýaşlar üçin niýetlenen harytlar, ýurdumyzyň taryhy ýadygärlikleri, paýtagtymyzyň owadan binalarynyň şekilleri bilen bezelen depderler we beýleki okuw esbaplary bar.  Dürli okuw derslerine niýetlenip öndürilen depderler, şeýle hem sözlükdir kartalar çagalaryň we ýaşlaryň okuwa bolan höwesini artdyrýar. Şular ýaly  okuw esbaplarynyň ählisini bu dükanlardan elýeterli bahadan satyn almaga hemme mümkinçilikler döredilipdir. 

     Söwda ulgamynyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegi, döwrebap bazar gurallarynyň giňden ornaşdyrylmagynyň hasabyna hususy ulgamyň eýeleýän ornunyň pugtalandyrylmagy döwlet Baştutanymyzyň alyp barýan durmuş-ykdysady syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Telekeçiler hyzmat ediş ulgamynyň we söwdanyň ösdürilmegine maýa goýumlaryny goýýarlar, halkymyza giň gerimli durmuş, mahabat hem-de neşirýat hyzmatlaryny hödürleýärler. 

     Türkmenistanda açylan mekdep bazarlary bilen bilelikde internet dükanlar hem ýazuw we okuw esbaplarynyň köp görnüşini hödürleýär. Bu bazarlara gitmäge wagtyňyz bolmasa, onda internet dükanlar onlaýn söwda etmek üçin ajaýyp mümkinçilik bolup biler. Internet dükanlarda söwda etmegiň esasy artykmaçlyklarynyň biri-de, ony islän wagtyňyz öýden çykman amala aşyrmak mümkinçiligidir. 

     Ýurdumyzda bellenilýän Bilimler we talyp ýaşlar gününde birinji synp okuwçylara hormatly Prezidentimiziň adyndan ajaýyp sowgadyň – öwrediji kompýuteriň gowşurylýandygyny bellemek gerek. Hormatly Prezidentimiz 2022-nji ýylyň 19-njy martynda iň ýokary döwlet wezipesine girişmek dabarasynda eden çykyşynda milli bilim ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek, ýokary hünärli, maksada okgunly, giň gözýetimli, innowasion tehnologiýalary dolandyrmaga ukyply ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmek boýunça ähli tagallalaryň ediljekdigini aýratyn nygtady. 

     Ylym we bilim ulgamyny toplumlaýyn ösdürmek, ony hil taýdan täze derejä çykarmak hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Şonuň üçin hem Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ägirt uly meýilnamalary durmuşa geçirmäge ukyply ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga gönükdirilen işlere, bilim edaralaryny okuw esbaplary, döwrebap okuw-tehniki enjamlary bilen üpjün etmek meselelerine aýratyn ähmiýet berilýär. Ýurdumyzyň ösüşi, ýaş nesillerimiziň geljegi ugrunda tagalla edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli işleri hemişe rowaçlyklara beslensin! 

 

Baýram ÖWLÝAGULYÝEW, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, telekeçi.

15.08.2025 Giňişleýin

Sagdynlygyň we bagtyýarlygyň sazlaşygy

 

     Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygy bilen güneşli Diýarymyzda halkyň  saglygynyň goraglylygyny dowamly üpjün etmek ugrunda giň gerimli işler alnyp barylýar. Gahryman Arkadagymyzyň düýbüni tutan «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilip başlan gününden bäri geçen 30 ýylyň içinde ýurdumyzyň lukmançylyk ylmyny we bilimini ösdürmekde, ilatyň saglygyny goramakda belent sepgitlere ýetildi. 

 

     Maksatnama ilata edilýän lukmançylyk hyzmatlaryny guramagyň öňdebaryjy halkara tejribesini nazara almak bilen, düýpli özgerdilmegine, keselleri bejermegiň we öňüni almagyň kämil usullarynyň ornaşdyrylmagyna, ýokary hünärli işgärleriň taýýarlanylmagyna hem-de lukmançylyk ylmynyň mundan beýläk-de ösdürilmegine uly badalga berdi. Geçen döwürde ilatyň sagdyn durmuş ýörelgeleri babatda sowatlylygyny artdyrmak, keselleriň öňüni almak, näsaglygy wagtynda ýüze çykarmak boýunça geçirilýän toplumlaýyn çäreler keselleýjiligiň azalmagyna hem-de ynsan ömrüniň dowamlylygynyň uzalmagyna getirdi. Ýurdumyzda täze doglan bäbeklerden başlap, gartaşan adamlara çenli ähli raýatlar üznüksiz lukmançylyk gözegçiligi bilen gurşalýar.

     Raýatlaryň saglygyny goramak, iýmit önümleriniňdir agyz suwunyň hiline, daşky gurşawyň howpsuzlygyna gözegçilik etmek, ýurdumyzda we sebitde köp duş gelýän keselleri ylmy taýdan öwrenip, anyklamagyň, bejermegiň täze, häzirkizaman usullaryny işläp taýýarlamak milli lukmançylygyň esasy wezipeleriniň biri bolup durýar. Şu babatda alnyp barylýan işler saglygy goraýyş ulgamyny ösdürmäge, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy giňeltmäge aýratyn üns berilýändigine, ynsan saglygyny goramak boýunça toplumlaýyn işleriň amala aşyrylýandygyna aýdyň şaýatlyk edýär. Şeýle öňegidişlikleriň hatarynda saglygy goraýşyň ähli ugurlarynda düýpli özgertmeler amala aşyrylyp, ulgamyň dolandyrylyşynyň, guramaçylyk düzüminiň we lukmanlaryň hünär taýýarlygynyň kämilleşdirilýändigi, saglygy goraýyş edaralarynyň ygtyýarlyklarynyň giňeldilýändigi örän buýsandyryjydyr. Halkymyzyň elýeterli we ýokary hilli saglygy goraýyş hyzmatlary bilen üpjün edilýändigi, saglygy goraýyş edaralarynyň maddy-tehniki binýadynyň pugtalandyrylýandygy, raýatlaryň meýletin Döwlet saglyk ätiýaçlandyrmasynyň girizilip, keselleriň öňüni almak boýunça netijeli işleriň amala aşyrylýandygy hem bellenilmäge mynasypdyr.

     Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde gazanylýan bu düýpli özgerişlikler dünýä jemgyýetçiligi we halkara guramalar tarapyndan ykrar edildi. Geçen döwürde ýurdumyzyň ähli ýerinde bolşy ýaly, welaýatymyzyň etraplarynda hem iň häzirkizaman keselleri anyklaýyş we bejeriş enjamlary ornaşdyrylan hassahanalaryň işe girizilmegi, saglyk öýleriniň kämil tehnologiýalar bilen üpjün edilmegi, şypahanalaryň durkunyň düýpli täzelenilmegi ulgamyň işiniň kämilleşmegine, saglygy goraýyş işgärleriniň ukyp-başarnyklarynyň artmagyna uly itergi berdi. Şeýle giň möçberli işleriň ählisiniň özeninde jemgyýetimiziň hem döwletimiziň iň ýokary gymmatlygy hasaplanylýan adam hakyndaky aladalar durýar. Tejribäniň görkezişi ýaly, jemgyýetçilik saglygy goraýyş ulgamynyň ýokary derejede bolmagy, ilatyň arassa agyz suwy we iýmit önümleri bilen üpjün edilmegi, daşky gurşawyň, howanyň arassalygyny saklamak ugrundaky tagallalar, umuman, sagdyn durmuş ýörelgeleriniň gyşarnyksyz berjaý edilmegi ilatyň ömür dowamlylygynyň artyp, uzak ýaşlylaryň sanynyň has-da köpelmegine ýardam berýär. Hormatly Prezidentimiziň milli saglygy goraýyş ulgamyny düýpli özgertmek babatda alyp barýan syýasaty hem hut şu maksatlara ýetmäge, Türkmenistany uzak ýaşaýan hem bagtyýar adamlaryň mekanyna öwürmäge gönükdirilendir.

 

Gadam HEMRAÝEW, welaýat  saglygy  goraýyş  müdirliginiň başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

14.08.2025 Giňişleýin

SAÝLAWLAR — DEMOKRATIK JEMGYÝETIŇ BINÝADY

 

     Hormatly Prezidentimiz  Serdar Berdimuhamedowyň 2023-nji ýylyň 6-njy aprelinde Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň  deputatlarynyň birinji maslahatynda öňde goýan wezipelerinden we beren tabşyryklaryndan ugur alyp, Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi topar hem-de deputatlar degişli işleri geçirdiler. Şunda  saýlawçylaryň bitewi döwlet sanawyny döretmegiň hem-de ýöretmegiň halkara tejribeleridir kanunçylyk namalary yzygiderli öwrenildi hem-de bu möhüm çäräni ýokary guramaçylykly geçirmek maksady bilen, «Saýlawçylaryň bitewi döwlet sanawy hakynda» Türkmenistanyň Kanuny işlenip taýýarlanyldy hem-de kabul edildi.

 

     Hal­kyň we ýurduň bähbitleri nazarda tutulyp kabul edilýän maksatnamalaryň ýerine ýetirilmegini gazanmak üçin milli parlamentde kanunlaryň yzygiderli kämilleşdirilmegi boýunça netijeli işler dowam edýär. Şu ýylyň 28-nji iýunynda Türkmenistanyň Mejlisiniň 7-nji çagyrylyşynyň 9-njy maslahaty geçirilip, onda täze kanunlar kabul edildi, ozaldan hereket edýänleriniň birnäçesine goşmaçalar girizildi. Saýlawçylaryň bitewi döwlet sanawyny döretmegiň hem-de ýöretmegiň milli we halkara tejribesini özünde jemleýän «Saýlawçylaryň bitewi döwlet sanawy hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi bolsa saýlaw ulgamynyň has-da kämilleşdirilmegine gönükdirilendir. Bu Kanun saýlawçylaryň we sala salşyga gatnaşyjylaryň bitewi döwlet sanawyny döretmegiň we ýöretmegiň hukuk hem-de guramaçylyk esaslaryny kesgitlemek bilen, onuň maksady göz öňünde tutulan maglumatlary öz içine alýan, maglumatlary saklamak, gaýtadan işlemek we ondan peýdalanmak üçin niýetlenen, saýlaw hukukly raýatlaryň döwlet hasabyny üpjün etmek üçin merkezleşdirilen sanly maglumat ulgamyny döretmekden hem-de bu hasabyň dogry hem dürs ýöredilmegini, raýatlaryň saýlaw hukugynyň berjaý edilmegini, maglumatlaryň ygtybarlylygyny, goraglylygyny üpjün etmekden ybaratdyr. 

     Saýlaw işlerine sanly ulgamyň mümkinçilikleriniň giň­den ornaşdyrylmagy bu möhüm syýasy çäräniň häzirki zaman şertlerinde ýokary guramaçylykly derejede geçirilmegini üpjün eder. Şeýle hem sanaw ýörediji edaralara maglumatlary, resminamalary bermegiň, olara ýüz tutmagyň, şahsy maglumatlary döwürleýin täzelemegiň, anyklamagyň we olardan peýdalanmagyň tertipleri we şertleri, edaralaryň çözgütlerine, hereketlerine ýa-da hereketsizligine, şol sanda kazyýete şikaýat etmegiň tertibi bellenildi. 

     Kanun Saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça merkezi toparyň başlangyjy boýunça Mejlis bilen bilelikde taýýarlanyldy. Şunda ähli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş we ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň teklipleri nazara alyndy. Kanun 6 bapdan we 34 maddadan ybarat bolup, Kanunyň esasy wezipeleri saýlawçylar baradaky şahsy maglumatlaryň hasaba alynmagyny guramakdan we ony ýöretmekden, Türkmenistanyň Prezidentiniň, Mejlisiň deputatlarynyň, welaýat, welaýat hukukly we döwlet ähmiýetli şäher, etrap, etrap hukukly şäher halk maslahatlarynyň, Geňeşleriň agzalarynyň saýlawlaryny, ählihalk we ýerli sala salşyklary geçirmek üçin saýlawçylaryň sanawyny düzmekden ybarat bolup durýar. Şeýle-de onda Türkmenistanda saýlawlary we sala salşyklary geçirmek boýunça birnäçe işler göz öňünde tutulýar. 

     Saýlawlar demokratik jemgyýetiň möhüm binýady hasaplanýar. Munuň özi raýatlara öz pikirini açyk beýan etmäge, halkyň wekillerini saýlamaga we döwlet dolandyryşyna gatnaşmaga mümkinçilik berýär. Bu gatnaşygyň netijesinde, jemgyýet ösüş ýoluna düşýär. Sebäbi saýlawlar arkaly halkyň islegleri we garaýyşlary döwlet syýasatynda öz beýanyny tapýar. Demokratiýanyň özeni hökmünde saýlawlar di­ňe bir halkyň wekillerini täzelemek üçin guramaçylyk işi bolman, jemgyýetiň syýasy, ykdysady, jemgyýetçilik we medeni taýdan ösüşiniň hereketlendiriji güýjüdir. Dürli ýurtlarda geçirilýän saýlawlar arkaly raýatlar Hökümetiň alyp barýan işine baha berýär. Şeýlelikde, döwlet häkimiýeti halk tarapyndan kesgitlenýär we dolandyryjylar jemgyýetiň öňünde jogapkärçilik çekmäge borçludyr. 

     Saýlawlaryň jemgyýetiň dürli ulgamlaryndaky ösüşe ýetirýän täsirini gi­ňişleýin seljermek we olaryň demokratik jemgyýeti döretmekdäki ähmiýetini düşündirmek esasy maksatlaryň biridir. Syýasy, ykdysady, jemgyýetçilik we medeni-ahlak ugurlary boýunça saýlawlaryň täsiri dürli mysallar arkaly düşündirilýär. 

     Saýlawlaryň ykdysady ösüşe ýetirýän esasy täsirleriniň biri ykdysady syýasatyň halkyň islegine laýyklykda kesgitlenilmegidir. Demokratik ýurtlarda saýlawlar arkaly saýlanan milletiň wekilleri halkyň ykdysady ýagdaýyny gowulandyrmak maksady bilen iş tutýar. Dalaşgärler öz maksatnamasynda ykdysady ösüşi gazanmak üçin dürli teklipler bilen çykyş edýär. Halk bolsa öz bähbitlerine laýyk syýasaty hödürleýän dalaşgärlere ses berýär. Bu ýagdaý döwletde ykdysady syýasatyň has netijeli we halkyň isleglerine laýyk bolmagyna getirýär.

      Maýa goýum üçin durnuklylygyň döremegi barada aýdylanda, saýlawlaryň yzygiderli hem-de adalatly geçirilmegi daşary ýurtly we içerki maýadarlaryň ykdysadyýete ynamyny artdyrýar. Syýasy durnuklylyk we aç-açan dolandyryş maýa goýumlary­ň artmagyna getirýär. Saýlawlar arkaly döredilen demokratik şertler ykdysadyýetde eýeçilik hukugynyň goralmagyny, kanunlaryň ýerine ýetirilmegini we telekeçilige goldaw berilmegini üpjün edýär. Netijede, daşary ýurt kompaniýalary şeýle ýurtlarda ykdysady gatnaşyk gurmaga isleg bildirýärler. Bu bolsa ykdysady ösüşi güýçlendirýär. 

     Saýlawlarda raýat işjeň­liginiň ýokarlanmagy barada aýdylanda, bu çäräniň jemgyýetçilik ösüşine ýetirýän ilkinji uly täsiri raýatlaryň jemgyýetçilik işlerine işjeň gatnaşmagydyr. Saýlaw  hereketleri adamlary jemgyýetde bolup geçýän wakalara  göz ýetirmäge, syýasy meseleler bilen gyzyklanmaga, öz pikirini açyk beýan etmäge iterýär. Adamlar dalaşgärleriň maksatnamalary bilen gyzyklanyp, öz hukuklaryny öwrenýärler we jemgyýetçilik dialoglaryna gatnaşýarlar. Şeýlelikde, jemgyýetde işjeň, pikirli we jogapkärli raýatlaryň sany artýar. Bu bolsa jemgyýetiň ösüşine giň ýol açýar. Adalatly saýlawlar adam hukuklarynyň goralmagynyň möhüm kepili bolup çykyş edýär. Saýlawlaryň erkin we deň şertlerde geçirilmegi raýatlara öz pikirini beýan etmäge, dalaşgärlige hödürlenmäge we ses bermäge mümkinçilik döredýär. Bu hukuklaryň giň­den ulanylmagy erkinligiň derejesiniň ýokarlanmagyna, Hökümetiň kanuny esasda hereket etmegine sebäp bolýar. 

     Raýatlaryň öz erk-islegini erkin beýan etmeginiň, halk demokratiýasynyň netijeli görnüşi bolan saýlawlary geçirmek boýunça ýurdumyzda baý tejribe toplandy. Bu günki dürli görnüşli saýlawlar il-ýurt bähbitli möhüm jemgyýetçilik-syýasy çärelere öwrülýär. Saýlawlar raýatlaryň öz erk-islegini erkin we meýletin amala aşyrmagynyň hem-de milli demokratiýanyň özboluşly ýüze çykmasynyň netijeli guralyna öwrülýär. Netijede, saýlawlar jemgyýetiň ösüşiniň, durnuklylygynyň we agzybirliginiň esasy sütüni bolup, olaryň hereket edýän ýerinde pikirler diň­lenilýär, ösüş ýolunda bilelikde ädim ädilýär. Şonuň üçin her bir raýat saýlaw hukugynyň gadyr-gymmatyna düşünýär we ony jogapkärli ýagdaýda peýdalanýar. «Saýlawçylaryň bitewi döwlet sanawy hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi demokratik saýlawlaryň we raýat jemgyýetiniň has-da kämilleşmegini, her bir raýatyň asuda, abadan we bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek ugrundaky tagallalaryň yzygiderli dowam etdirilýändiginiň ýene-de bir güwäsidir.

 

Maksatberdi GURBANOW, Türkmenistanyň Mejlisiniň Ýerli wekilçilikli häkimiýet we öz-özüňi dolandyryş edaralary bilen işlemek baradaky komitetiniň başlygy.

14.08.2025 Giňişleýin

SAHAWATLY ÝÖRELGELERIŇ HUKUK ESASY

 

     Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň öz çykyşlarynda ýurdumyzyň raýat-hukuk gatnaşyklaryny düzgünleşdirýän kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek, şunda Türkmenistanyň Raýat kodeksinde halkara hususy hukugyna degişli kadalary hem beýan etmek barada berýän gymmatly maslahatlaryny ýerine ýetirmek maksady bilen «Türkmenistanyň Raýat kodeksini tassyklamak we herekete girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanuny kabul edildi. Halkymyzyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň we hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň durmuşa geçirýän ynsanperwer syýasatynyň esasynda amala aşyrylýan haýyr-sahawat işiniň kämil hukuk binýadyny emele getirmek maksady bilen, Raýat kodeksiniň borçnamalaryň aýry-aýry görnüşlerine dahylly kadalar beýan edilýän ikinji bölümine haýyr-sahawat işi bilen bagly kadalar bellenilýän täze, üçünji baby, şonuň ýaly-da, daşary ýurt raýatlarynyň ýa-da ýuridik şahslarynyň gatnaşmagyndaky ýa-da beýleki daşary ýurt elementli raýat-hukuk gatnaşyklary babatda ulanylýan halkara hususy hukugynyň kadalary beýan edilýän altynjy bölegi, jemi 61 sany täze maddalar girizildi. 

     Kodekse ýurdumyzyň alyp barýan ynsanperwerlik syýasatyna laýyklykda, täze goşulan bapdaˆfiziki we ýuridiki şahslar tarapyndan haýyr-sahawat işiniň hem-de haýyr-sahawat bagyş etmeleriniň hukuk esaslary öz beýanyny tapýar. 

     Şu Kanun bilen kodekse täze goşulýan altynjy bölekde fiziki şahsyň şahsy hukugyna düşünje berilýär, ýagny bu adamyň raýatlygy bolan ýurdunyň hukugy hasap edilýändigi, eger-de daşary ýurt raýatynyň Türkmenistanda ýaşaýan ýeri bar bolsa, ýurduň çäginde ýüze çykýan raýat-hukuk gatnaşyklary babatda onuň şahsy hukugy Türkmenistanyň hukugy bolup durýandygy, eger-de şahsda birnäçe daşary ýurtlaryň raýatlygy bar bolsa ýa-da şahsyň raýatlygy bolmasa, onda olaryň ýaşaýan ýeri bolan ýurdunyň hukugy şahsy hukuk diýlip hasap edilýändigi beýan edilýär. Şonuň ýaly-da, Kanunda  fiziki şahsyň hukuk ukyby, kämillik ukyby, adyna bolan hukugy, telekeçilik işi bilen meşgullanmaga bolan mümkinçiligi kesgitlenilende ulanylýan hukuk hem-de hossarlyk we howandarlyk babatda we  fiziki şahs nam-nyşansyz giden diýlip ykrar edilende we ölen diýlip ykrar edilende ulanylýan hukuk baradaky kadalar öz beýanyny tapýar. 

     Şeýle hem, ýuridik şahsyň şahsy hukugy, daşary ýurt hukugy boýunça ýuridik şahs bolup durmaýan daşary ýurt guramasynyň şahsy hukugy hem-de döwletiň daşary ýurt elementli raýat-hukuk gatnaşyklaryna gatnaşygyny düzgünleşdirýän kadalar berkidilendir. Ýurdumyzyň kanunçylygynda başgaça göz öňünde tutulmadyk bolsa, gozgalmaýan we gozgalýan emläge eýeçilik hukugy we beýleki emläk hukuklary bu emlägiň ýerleşýän ýurdunyň hukugy boýunça kesgitlenilýär. Şonuň ýaly-da, geleşigiň görnüşine, sarp edijiniň gatnaşmagyndaky şertnama we zyýan ýetirilmegi netijesinde ýüze çykýan borçnamalar babatda ulanylýan hukuk, şertnamanyň taraplarynyň hukugy saýlap almagy, miras gatnaşyklary babatda ulanylýan hukugy kesgitleýän kadalar doly kepillendirilendir. 

     Ýurdumyzda raýat-hukuk gatnaşyklarynyň kanunçylyk binýadynyň döwrüň ösen talaplaryna laýyklykda kämilleşdirilmegi we daşary ýurt şahslarynyň gatnaşmagyndaky ýa-da daşary ýurt elementli raýat-hukuk gatnaşyklary babatda ulanylýan hukuk esaslaryň berkidilmegi üçin möhüm ähmiýete eýe bolan bu kanunyň işlenip taýýarlanylmagy barada gymmatly maslahatlaryny beren Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň jany sag, ömri uzak, bu ugurdaky belent tutumlary rowaç bolsun! 

 

Rasul SADULLAÝEW, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

14.08.2025 Giňişleýin

BILIM — BAGTYŇ AÇARY

 

     Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow: «Beýik işler bilime daýanýar, bilim bolsa terbiýe bilen geçmeli gymmatlykdyr» diýip bellemek bilen, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýaş nesliň döwrebap bilim almagy, hünär öwrenmegi, sagdyn ruhly, berk bedenli, giň dünýägaraýyşly, şeýle-de Watanymyza, il-günümize, milli ýörelgelerimize wepaly bolup ýetişmegi ugrunda taýsyz tagalla edýär. Diýarymyzyň çar künjeginde döwrebap mekdepleriň, çagalar baglarynyň yzygiderli gurlup ulanylmaga berilmegi, okuw maksatnamalarynyň, okuw kitaplarydyr gollanmalaryň kämilleşdirilmegi we many-mazmun taýdan baýlaşdyrylmagy, ýaş nesiller üçin döredilýän giň şertlerdir mümkinçilikler hem şeýle tagallalaryň netijesidir. 

     Bilim ulgamyndaky döwrebap özgertmeler ulgamyň işgärlerini has-da döredijilikli işlemäge ruhlandyrýar. Bu hakykat 11-13-nji awgustda geçirilen pedagogik işgärleriň etrap usuly-amaly okuwlarynda has aýdyň duýuldy. Hormatly Prezidentimiziň bilim ulgamynda amala aşyrýan düýpli özgertmelerini maksadalaýyk durmuşa geçirmek, hil taýdan täze derejä çykarmak, ösüp gelýän ýaş nesle döwrebap bilim-terbiýe bermek, çagalaryň innowasion tehnologiýalardan netijeli peýdalanmak başarnyklaryny we döredijilik ukyplaryny ösdürmek, olara hünär öwretmek babatda durmuşa geçirilmeli işleri maslahatlaşmakda we özara pikir-tejribe alyşmakda 14-nji awgustda geçiriljek öňdebaryjy bilim işgärleriniň etrap maslahatlarynyň ähmiýeti hem uludyr. 

     Bilim işgärleriniň maslahatyna Kaka etrabynda hem ýokary taýýarlyklar bilen gelindi. Onda etrabymyzyň bilim edaralarynda 2024-2025-nji okuw ýylynda alnyp barlan işler hem-de täze okuw ýylynda öňde duran wezipeler dogrusynda hasabatlar diňleniler, şeýle-de geçen okuw ýylynda aýratyn tapawutlanyp zähmet çeken bilim işgärleri sylaglanar. 

     Biz — bilim işgärlerini begendirýän zatlaryň biri-de ösüş-özgertmelere beslenen döwrümizde Türkmenistanda daşary ýurt dillerini okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasynyň, Türkmenistanda umumybilim maksatnamalary boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegiň 2028-nji ýyla çenli Konsepsiýasynyň, Türkmenistanda tebigy we takyk ylmy ugurlara degişli dersleri okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasynyň, şeýle-de Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmek hakynda Konsepsiýasynyň hereket etmegidir hem-de olarda göz öňüne tutulan wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigidir. Munuň özi ýaş nesle berilýän bilim-terbiýäniň hilini, derejesini we netijeliligini ýokarlandyrmakda, okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmekde, milli bilim ulgamyny döwrebaplaşdyrmakda aýratyn ähmiýete eýedir. Özümiz üçin döredilýän döwrebap şertlerdir mümkinçiliklerden netijeli peýdalanyp, bagtyýar ýaşlarda Watana, milli gymmatlyklarymyza hormaty we söýgini, ynsanperwerligi terbiýelemek we ösdürmek ugrundaky tagallalara mundan beýläk-de mynasyp goşandymyzy goşarys. Şeýle ajaýyp döwri peşgeş beren hormatly Prezidentimiziň we Gahryman Arkadagymyzyň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak bolmagyny, döwletli tutumlarynyň rowaçlanmagyny arzuw edýäris. 

 

Gur­ban­gö­zel MU­HAM­ME­DO­WA, Ka­ka et­ra­byn­da­ky ýöriteleş­di­ri­len 21-nji or­ta mek­de­biň mü­di­ri, Türk­me­nis­ta­nyň Mejlisi­niň de­pu­ta­ty.

14.08.2025 Giňişleýin

Birleşen tagallalar — möhüm çözgütler

 

     BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynda hususy kärhanalaryň we işewürleriň öndüren ýokary hilli önümleriniň sergisiniň guralmagy döwletimiziň önümçilik we ykdysady kuwwatyny dünýä ýaýdy. Bu forumda ara alnyp maslahatlaşylan esasy meseleler telekeçilik, maýa goýumlary çekmek, ulag-üstaşyr geçelgelerini ösdürmek arkaly, söwda-haryt dolanyşygynyň gerimini giňeltmek, täze hyzmatdaşlyklary ýola goýmak bilen bagly bolup, geçirilen çäreler tejribeleri alyşmakda, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň meselelerini çözmekde ähmiýetli meýdança öwrüldi. Şeýle maslahatlaryň geçirilmegi az derejede ösen, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan, şeýle-de kiçi ada döwletleri goldamakda, olara ýakyndan ýardam bermekde tagallalary birleşdirmek, ýüze çykýan meseleleriň çözgüdini ara alyp maslahatlaşmak, netijeli çözgüdi tapmak ýaly maksatlardan ugur alýar. 

     2024-nji ýylyn 30-njy noýabrynda Türkmenistanyň Mejlisinde «Deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň üstaşyr söwdasy hakynda Konwensiýa goşulmak hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi hem şeýle maksatlary durmuşa geçirmekde aýratyn ähmiýetlidir. Bu Konwensiýa deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň üstaşyr söwda gatnaşyklaryny düzgünleşdirmek bilen, onda deňiz portundan peýdalanmaga hem-de deňizde hereket etmäge mümkinçilik berilýändigi nygtalýar. «Hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny goldamak arkaly ösüşe ýardam bermek» şygaryna esaslanyp geçirilen çäre ynsanperwer häsiýetleri, raýdaşlyk, arkalaşykly ýaşamak, hemaýata mätäji goldamak ýörelgelerini dünýä ýaýmak bilen bir hatarda, umumadamzat durmuşyna dahylly täze başlangyçlara hem özboluşly badalga boldy. 

     Goý, Diýarymyzy gülledýän, telekeçiligi goldaýan, halkymyzyň bagtyýarlygyny ähli zatdan ileri tutýan Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolup, döwletli işleri uly üstünliklere beslensin! 

 

Tu­wak­gy­lyç Weliýew, Türk­me­nis­ta­nyň Se­na­gat­çy­lar we telekeçi­ler par­ti­ýa­sy­nyň we­la­ýat ko­mi­te­ti­niň baş­ly­gy­nyň orunba­sa­ry, Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň de­pu­ta­ty.

14.08.2025 Giňişleýin

PARLAMENT DIPLOMATIÝASY: ABADAN DURMUŞYŇ BÄHBIDINE

 

     Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň baş­lan­gy­jy bi­len dö­re­di­len «Awaza» mil­li sy­ýa­hat­çy­lyk zo­la­gyn­da BMG-niň Deň­ze çykalgasy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler bo­ýun­ça üçün­ji masla­ha­ty üs­tün­lik­li ta­mam­lan­dy. Onuň çäk­le­rin­de il­kin­ji ge­zek dür­li maz­mun­ly fo­rum­lar­dyr çä­re­ler hem gu­ral­dy. Şo­laryň arasyn­da Par­la­ment fo­ru­my-da bo­lup, mu­nuň özi hä­zir­ki za­man şert­le­rin­de ka­nun çy­ka­ry­jy­ly­gyň hal­ka­ra işi bo­lan par­la­ment dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň barha uly äh­mi­ýe­te eýe bol­ýan­dy­gy­ny nobatda­ky gezek gör­ke­zen wa­ka öw­rül­di. Çün­ki dip­lo­ma­ti­ýa­nyň bu gör­nü­şi hal­ka­ra ýag­daý­la­ry sag­dyn­laş­dyr­maga, oňa ne­ti­je­li tä­sir et­mä­ge, döw­le­ta­ra gat­na­şyk­lar­da yna­nyş­ma­gy di­kelt­mek üçin şert­le­ri dö­ret­mä­ge, halk­la­ryň öza­ra dü­şü­niş­me­gi­ne ýar­dam et­mä­ge, dür­li mil­let­li we sy­ýa­sy ga­ra­ýyş­ly adam­la­ryň ara­syn­da deň­hu­kuk­ly­ly­ga, öza­ra hor­mat goý­ma­ga esas­lan­ýan gatnaşyklary ýo­la goý­ma­ga esaslanýar. 

   

     Parlamentara gatnaşyklar kanunçylygy kämilleşdirmek bilen bir hatarda, bu ugurda anyk işleri durmuşa geçirmek, dünýä derejesinde umumy meseleleri çözmek we beýleki möhüm ugurlar boýunça tejribe alyşmak üçin hem netijeli gurallaryň biri hasaplanýar. Parlament her bir ýurtda häkimiýetiň kanun çykaryjy şahasy bolmak bilen, jemgyýetçilik gatnaşyklaryny düzgünleşdirýän kanunlary kabul edýär. Şonuň ýaly-da, döwlet syýasatynyň işlenip düzülmeginde, ýerine ýetirilmeginde we oňa gözegçilik edilmeginde netijeliligi üpjün edýär. BMG-niň Awaza maslahatynyň çäklerinde ilkinji gezek Parlament forumynyň geçirilmegi bolsa ýurdumyzyň parlament diplomatiýasynyň uly üstünligidir. Munuň özi DÇBÖBD-niň arasynda döwletimiziň hemişelik Bitaraplyk derejesine, Gahryman Arkadagymyzyň «Dialog — parahatçylygyň kepili» başlangyjyna laýyklykda, parahatçylyk, dialog we ynanyşmak ýörelgelerini wagyz etmekde-de aýratyn ähmiýete eýe boldy. 

     Türkmenistanyň Mejlisiniň, BMG-niň Az derejede ösen, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler hem-de kiçi ada döwletler boýunça Ýokary wekiliniň edarasynyň Parlamentara Birleşik bilen hyzmatdaşlykda guran giň möçberli forumyna deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň döwlet düzümleriniň, parlamentleriniň, halkara guramalaryň ýolbaşçylarydyr wekilleri gatnaşdylar. DÇBÖBD-niň kanun çykaryjy edaralary bu döwletleriň geografik ýerleşişi bilen baglanyşykly meseleleri çözmäge gönükdirilen Hereketleriň Awaza maksatnamasyny durmuşa geçirmekde möhüm orny eýeleýär. Parlamentariler ulag infrastrukturasyny kämilleşdirmäge, sebit hyzmatdaşlygyny ösdürmäge, ykdysady durnuklylygy pugtalandyrmaga ýardam berýän milli kanunlaryň, syýasatlaryň kabul edilmegini hem-de ornaşdyrylmagyny üpjün edýärler. Şo­ňa görä, Hereketleriň Wena maksatnamasyny durmuşa geçirmek babatda gazanylan tejribäni paýlaşmak, parlamentarilere Hereketleriň Awaza maksatnamasyny amala aşyrmaga ýardam bermek üçin mümkinçilikleri döretmek, parlamentarileriň ýerli, milli we sebit derejesinde alyp barýan syýasy işi arkaly bu maksatnamanyň ýerine ýetirilmegini çaltlandyrmak maksady bilen, olaryň tejribe alyşmagyna ýardam bermek, deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň parlamentleriniň öz kanun çykaryjylyk we beýleki işlerine Hereketleriň onýyllyk maksatnamasynyň ileri tutulýan ugurlaryny girizmegi üçin anyk çäreler babatda maslahatlary işläp taýýarlamak hem-de paýlaşmak Parlament forumynyň esasy maksady boldy. 

     «Ugry kesgitlemek: deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar üçin Hereketleriň Awaza maksatnamasyny ilerletmek» şygary astynda geçirilen forum öz işini «Wenadan Awaza: çözülmedik meseleler, toplanan tejribeler we täze mümkinçilikler», «Deň­ze çykalgasy bolmadyk ähli ösüp barýan ýurtlara ýaýraýan köptaraplaýyn söwda ulgamyny kemala getirmek we pugtalandyrmak», «Parahatçylygy, ynanyşmagy we hasabatly dolandyryşy döretmek: deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlarda durnukly ösüşe ýardam edýän şertler», «Parlament wekilleriniň ornuny ýokarlandyrmak maksady bilen, Hereketleriň maksatnamasy boýunça gyzyklanma bildirýän taraplaryň köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy» atly mowzuklaýyn mejlislerde dowam etdi. Olara gatnaşyjylar parlamentarileriň kanun çykaryjylyk, wekilçilik we gözegçilik wezipeleri arkaly Hereketleriň Awaza maksatnamasynyň netijeli durmuşa geçirilmegini üpjün etmekde eýeleýän ornuna ünsi çekdiler. «Parlamentler serişdeleri çekmekde, syýasatyň kanunçylyk binýadyny döretmekde we onuň berjaý edilişine gözegçilik etmekde möhüm orun eýeleýärler. Bu bolsa DÇBÖBD-niň meseleleri bilen baglylykda aýratyn wajypdyr» diýip, çykyş edenler biragyzdan bellediler. Ara alyp maslahatlaşmalaryň dowamynda bu ýurtlaryň Hereketleriň Wena maksatnamasyny durmuşa geçirmekde ýüzbe-ýüz bolan esasy meseleleri barada-da durlup geçildi. 

     Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň Mejlisi Parlamentara Birleşigiň hem-de Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasynyň agzasy bolup, Ýewropa Parlamenti bilen ikitaraplaýyn dialogyň çäklerinde wekiliýetleriň yzygiderli duşuşyklary guralýar. Olar bilen parlament işini, milli kanunçylygy kämilleşdirmek, bilelikdäki maksatnamalaýyn taslamalary durmuşa geçirmek babatda ýakyndan hyzmatdaşlyk edilýär. Şu nukdaýnazardan, Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy forumda eden çykyşynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen 2025-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmeginiň ýurdumyzyň umumadamzat bähbitlerini nazarlaýan ynsanperwer döwlet syýasatynyň halkara gi­ňişlikde giň goldawa eýe bolýandygynyň aýdyň güwäsidigini nygtady. BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary, az derejede ösen, deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler hem-de kiçi ada döwletler boýunça Ýokary wekili Rabab Fatima bolsa parlamentarileriň kanun çykaryjylyk, gözegçilik işi we býujet çözgütleri arkaly ählumumy borçnamalary milli derejede durmuşa geçirmäge konstitusion ygtyýarlyklara eýedigini aýtdy. Hereketleriň Awaza maksatnamasy hem parlamentleri bu resminamanyň durmuşa geçirilişine gözegçilik etmäge, degişli kanunlary kabul etmäge we hiç kimiň çetde galmazlygyny üpjün etmäge çagyrýar.

     Parlamentara hyzmatdaşlyk dostlukly gatnaşyklaryň möhüm ugrudyr. Şonuň üçinde Hazaryň kenarynda geçirilen wekilçilikli maslahatyň çäklerinde guralan Parlament forumy deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň arasyndaky parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmekde, özara hyzmatdaşlygy gi­ňeltmekde wajyp ädimleriň biri boldy. Awaza forumynyň çäklerinde kabul edilen çözgütleriň halkara hyzmatdaşlykda has netijeli ugurlaryň ýüze çykarylmagyny, dostlukly döwletleriň halklarynyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagy üçin tagallalaryň birleşdirilmegini üpjün etjekdigi şübhesizdir. Daşary döwletleriň parlamentleri bilen gatnaşyklary ýola goýmak we ösdürmek, Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň gazanýan üstünliklerini dünýä ýaýmak babatda döredýän giň mümkinçilikleri üçin Arkadagly Gahryman Serdarymyza we Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden sagbolsun aýdýarys. 

 

Baýrammyrat HAJYMÄMMEDOW, Türk­me­nis­ta­nyň Mejlisiniň de­pu­ta­ty.

13.08.2025 Giňişleýin

ÝOKARY DÖWLET SYLAGY

 

     2025-nji ýylyň 5-nji awgustynda Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew Türkmenistanyň iň ýokary döwlet sylagy — «Hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşandy üçin» ordeni bilen sylaglanyldy. Sylaglamak dabarasy Awazada geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň  Baştutanlarynyň  ýedinji  Konsultatiw duşuşygyna taýýarlyk çäreleriniň çäginde geçirildi. Ony Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow gowşurdy.

     Türkmenistanyň Prezidentiniň 2025-nji ýylyň 5-nji awgustyndaky Permanyna laýyklykda, Şawkat Mirziýoýew bu ýokary sylaga türkmen-özbek gatnaşyklarynyň ösdürilmegine goşan uly şahsy goşandy, iki halkyň arasynda dost-doganlyk we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň berkidilmegi hem-de Türkmenistanyň halkara abraýynyň ýokarlandyrylmagyna goşan hyzmatlary üçin mynasyp boldy.

     Gahryman Arkadagymyz Şawkat Mirziýoýewiň strategik hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine goşýan aýratyn tagallalaryny nygtap, onuň Türkmenistanyň halkara başlangyçlaryna edýän goldawyna minnetdarlyk bildirdi.

     Dabarada Özbegistanyň Prezidenti:

 — Bu sylagy kabul etmek meniň üçin uly hormatdyr. Muny Özbegistana bildirilen aýratyn hormatyň we Merkezi Aziýada dostluk,  goňşuçylyk we ynamy  pugtalandyrmak boýunça edýän bilelikdäki tagallalarymyzyň ykrar edilmeginiň nyşany hökmünde kabul edýärin — diýip aýtdy.

     Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew 2017-nji ýylda Türkmenistana amala aşyran ilkinji saparyny ýatlap, geçen ýyllarda iki döwletiň arasynda gatnaşyklaryň ýokary derejä ýetendigini, iri ykdysady we ynsanperwer taslamalaryň durmuşa geçirilendigini, özara söwdanyň möçberiniň ep-esli artandygyny belledi. Şeýle-de, ol sebitleýin hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginde Gahryman Arkadagymyzyň goşandyny aýratyn nygtady.

 — Häzirki wagtda halkara jemgyýetçiligi biziň sebitde täze hyzmatdaşlyk modelini döretmekde gazanan bilelikdäki üstünliklerimizi ykrar edýär. Bu — sebitiň ähli doganlyk döwletleriniň gazanan netijesidir — diýip, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti  aýtdy.

     Çykyşynyň ahyrynda Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew BMG-niň maslahatynyň hem-de şu ýylyň dekabrynda Aşgabatda geçiriljek halkara Sammitiň halklaryň ýakynlaşmagyna we dialogyň ösmegine itergi berjekdigine ynam bildirdi.

 

 Baýrammyrat Hajymämmedow, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty,  Mejlisiň durmuş syýasaty baradaky  komitetiniň agzasy.

11.08.2025 Giňişleýin

ФОРУМ В АВАЗЕ ОБЪЕДИНИЛ МОЛОДЁЖЬ МИРА

 

     На живописном побережье Каспийского моря в рамках Третьей  Конференции ООН по развивающимся странам, не имеющим выхода к морю, состоялся Молодёжный форум на тему «Создание мостов мира и доверия для будущего развивающихся стран, не имеющих выхода к морю». Форум собрал молодых людей, специалистов в области молодёжной политики, представителей международных организаций и стал важной площадкой для налаживания диалога, обмена опытом и выработки совместных инициатив, подтверждая, что молодёжь играет ключевую роль в современном обществе. 

 

     Прежде всего была подчёркнута роль молодых людей как носителей новаторских идей, энергичных и целеустремлённых к позитивным переменам. Молодые люди из разных стран мира сегодня активно участвуют в разработке новых экономических, социальных и экологических решений. В этой связи особое внимание на Форуме было уделено необходимости создания платформ, где молодёжь может объединять усилия для решения региональных и глобальных задач. Именно такой платформой стал Форум в Авазе, который способствует созданию международного молодёжного диалога и развитию совместных позитивных инициатив. 

     Одной из центральных тем обсуждения стало международное сотрудничество. Участники высоко оценили вклад Туркменистана в развитие молодёжной политики, отметив  активное сотрудничество страны с ООН в этой сфере. Было подчёркнуто, что внешняя политика нейтрального Туркменистана способствует межкультурному диалогу и миротворческим инициативам с участием молодёжи. В этом контексте был отмечен Международный молодёжный форум «Диалог – гарантия мира», который прошёл в городе Аркадаг в 2023 году. По его итогам был учреждён Диалог молодёжи стран Центральной Азии, который получил своё продолжение на втором заседании в штаб-квартире ООН в Нью-Йорке в апреле 2025 года. Эти инициативы создают прочную основу для дальнейшего взаимодействия. 

     Форум в Авазе также послужил эффективной площадкой для дискуссий о достижении Целей устойчивого развития. ЦУР – это универсальная повестка для стран и народов всего мира. Участники отметили, что молодёжь Туркменистана активно вовлечена в реализацию ЦУР. Ярким примером этой деятельности является Программа «Молодые послы ЦУР», в рамках которой молодые люди становятся проводниками знаний о важности устойчивого развития в своих сообществах. 

     На фоне современных глобальных вызовов на молодёжь возлагается особая надежда. Она не просто будущее, а активный участник перемен, двигатель прогресса. Как подчеркнул Генеральный секретарь ООН Антониу Гутерриш, «молодёжь – это не завтрашний день, это сегодняшний день. Ваши голоса должны быть не просто услышаны – они должны стать руководством к действию». Эти слова, прозвучавшие на Форуме, вдохновили участников. 

     Участники Форума уделили внимание и тому, что 2025 год объявлен Генеральной Ассамблеей ООН «Международным годом мира и доверия». Это событие совпадает с 30-летием постоянного нейтралитета Туркменистана. Туркменистан, будучи нейтральной страной, активно продвигает программы и инициативы, направленные на мир и сотрудничество. В рамках «Группы друзей нейтралитета во имя мира, безопасности и устойчивого развития», созданной по инициативе Туркменистана на площадке  Сообщества  Наций, придаётся большое значение разрешению разногласий мирным, политико-дипломатическим путём и укреплению доверия между странами. 

     На молодое поколение возлагается серьёзная ответственность: принимать активное участие в реализации целей Международного года мира и доверия, продвигая идеи миролюбия, добрососедства и взаимопонимания через образование, труд и общественную деятельность. В этом контексте молодёжная дипломатия, основанная на уважении и диалоге, приобретает всё большее значение и становится одним из ключевых инструментов продвижения мира и устойчивого развития. 

     На Форуме была также отмечена роль Молодёжной организации Туркменистана имени Махтумкули, которая является одним из крупнейших общественных объединений страны. Значимым достижением нашей организации стало её включение в Глобальное молодёжное сообщество ЮНЕСКО, что открывает новые перспективы для туркменской молодёжи, чья деятельность созвучна миротворческим инициативам Туркменистана. 

     Форум в Авазе убедительно продемонстрировал, что внешняя политика Туркменистана, основанная на постоянном нейтралитете и миролюбии, является надёжным фундаментом для развития международного сотрудничества и укрепления доверия между странами. Эти принципы, воплощённые в практические действия и инициативы, находят живой отклик в сердцах молодых людей со всего мира, создавая прочную основу для достижения Целей устойчивого развития и обеспечения мира на планете. 

 

Язполат КЕРИЕВ, председатель Центрального совета Молодёжной организации Туркменистана имени Махтумкули, депутат Меджлиса Туркменистана

09.08.2025 Giňişleýin
1 ... 5 6 7 8 9 ... 98