Türkmenistanyň Mejlisi (Parlamenti) kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan wekilçilikli edaradyr

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI

Türkmençe

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI

Türkmençe

Çykyşlar we makalalar

ŞANLY BAÝRAM

 

     Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan. Bu jümle dünýädäki at-abraýy, şan-şöhraty barha belende göterilýän şu ajaýyp ýurduň raýaty hökmünde her birimiziň kalbymyzy buýsanja, guwanja, iň ýakymly duýgulara besleýär. Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda şol ýakymly hem-de buýsançly duýgular joşgunymyzy artdyrýar. Çünki Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň şöhratly ýylynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan üç gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 30 ýyllygyny tutuş dünýä jemgyýetçiligi bilen bilelikde giňden toý-baýrama besleýäris

 

     Bitarap ýurt hökmünde Ýer ýüzünde parahatçylygy, dost-doganlygy, ynanyşmagy, hoşniýetli hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny berkitmekde Türkmenistanyň şol 30 ýylyň dowamynda, esasan hem, soňky ýyllarda Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen durmuşa geçiren işleri halklaryň bähbitlerini, eşretli, abadan durmuşyny nazarlaýar. Dostlukly döwletara gatnaşyklara ygrarlydygy, halkara derejedäki möhüm meseleleriň çözgütlerini işläp taýýarlamakda aýratyn işjeňlik görkezýändigi bilen uly meşhurlyga eýe bolan berkarar döwletimiziň hemişelik Bitaraplygynyň şanly senesini hem umumadamzadyň baýramy hökmünde görkezmek bolar. 1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň ata Watanymyza hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesini bermek baradaky Kararnamasyny bu gurama agza döwletleriň ählisi biragyzdan goldady. Baş Assambleýanyň 12-nji dekabry Halkara Bitaraplyk güni diýip yglan etmek baradaky Kararnamasy hem dünýä döwletleri tarapyndan hemmetaraplaýyn goldawa eýe boldy. Bu bolsa türkmen Bitaraplygynyň umumadamzat ähmiýetine eýedigini, Halkara Bitaraplyk gününiň, şeýle-de Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygynyň ähli halklaryň baýramydygynyň güwäsidir. 

     Taryhy tutumlary durmuşa geçirmek bilen birlikde, il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli başlangyçlary öňe sürýän Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, beýik işleri mundan beýläk-de rowaç bolsun! Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň dünýädäki at-abraýy, şan-şöhraty has-da belende göterilsin! 

 

Perman SAPAROW, Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

06.12.2025 Giňişleýin

Parlament işinde halkara hyzmatdaşlyk

 

     Ýa­kyn­da Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň we­kil­le­ri Hin­dis­tan Respub­li­ka­sy­nyň ka­nun çy­ka­ry­jy­lyk işin­de top­lan tej­ri­be­si­ni öwren­mek mak­sa­dy bi­len, Hin­dis­tan Res­pub­lika­sy­nyň Da­şa­ry işler mi­nistr­li­gi­niň Hin­di teh­ni­ki we yk­dy­sa­dy hyz­mat­daş­lyk maksat­na­ma­sy (ITEC) ta­ra­pyn­dan Nýu-De­li şä­he­rin­de gu­ra­lan 37-nji par­la­men­ta­ra tej­ribe­lik okuw mak­sat­na­ma­sy­na gatnaşdylar. 

 

     Dünýäniň 12 ýurdundan 40 wekiliň gatnaşmagynda guralan okuw maksatnamasynyň esasy maksady Hindistanyň parlament işi babatda esasy konsepsiýalaryny açyp görkezmekden, bar bolan tejribeler bilen tanyşdyrmakdan, gatnaşyjylaryň bu ugurdaky başarnyklaryny kämilleşdirmekden ybaratdyr. Onuň çäginde baýry bilermenlerdir hünärmenler tarapyndan Hindistanyň parlamenti bolan Sansad Bhawanyň düzümi, gurluşy, hereket edýän komitetleriniň we diwanlarynyň işi boýunça umumy okuwlar hem geçildi. Olaryň dowamynda, esasan-da, Hindistan Respublikasynyň ösüşini emele getirýän medeni we ruhy demokratiýa, köpdürlülik arkaly jebislige tarap, tebigaty söýmek we oňa minnetdar bolmak, maşgala gymmatlyklarynda şahsyýetiň özbaşdaklygy ýaly ýörelgeler, şeýle-de «Ýer togalagy — bir maşgala, bitewi geljek» atly şygar dogrusynda durlup geçildi. Hindistanyň döwlet syýasatyndaky bu ýörelgeler Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!», Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň «Watan di­ňe halky bilen Watandyr! Döwlet di­ňe halky bilen döwletdir!» şygarlary, ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek babatda durmuşa geçirilýän milli maksatnama hem-de ýurdumyzyň halkara bileleşikde uly goldawa eýe bolýan daşky gurşawy goramak, parahatçylygy, ynanyşmagy we howpsuzlygy üpjün etmek boýunça umumadamzat ähmiýetli başlangyçlary bilen kybapdaşdyr. 

     Okuw saparynyň dowamynda oňa gatnaşyjylaryň nazary bilimlerini tejribede berkitmek maksady bilen, hindi parlamentiniň palatalary bolan Ştatlaryň Maslahatynyň we Halk Ge­ňeşiniň Nýu-Deli şäherinde ýerleşýän edara binalaryna gezelençler guraldy. Ýurduň öň­debaryjy sebitleriniň biri bolan Odişa ştatyna guralan sapar, onuň dowamynda ştatyň Kanun çykaryjy Ýygnagynyň Başlygy bilen geçirilen duşuşyk hem täsirli boldy. Şeýle-de ýurduň baý taryhy we medeniýeti bilen ýakyndan tanyşmak üçin XVII asyrda Beýik Mogollar döwletiniň soltany Jahanşa tarapyndan köşk diwany hökmünde bina edilen, ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilen «Gyzyl gala» taryhy ýadygärligine barlyp görüldi.

     Okuw maksatnamasynyň barşynda oňa gatnaşyjylar wekilçilik edýän ýurtlary we parlamentleri hakynda çykyş etdiler. Onuň çäginde Türkmenistanyň Mejlisiniň wekilleri hem bu ýere ýygnananlary ýurdumyzyň parlamentiniň gurluşy, alyp barýan işiniň esasy ugurlary, şol sanda yzygiderli ilerledilýän parlament diplomatiýasy, şu ýylda şanly 30 ýyllygy baýram edilýän hemişelik Bitaraplygymyzyň esaslary, baý tejribeleri, giň mümkinçilikleri bilen tanyşdyrdylar. 

     Dünýäniň öň­debaryjy tejribelerini öwrenmek hem-de milli aýratynlyklarymyzy göz öňünde tutmak bilen, olary ýurdumyzda ornaşdyrmak kanun çykaryjylyk ulgamyny döwrüň talabyna laýyklykda yzygiderli kämilleşdirmekde uly ähmiýete eýedir. 

 

Pürli RASULOW, Türkmenistanyň Mejlisiniň hünärmeni.

06.12.2025 Giňişleýin

SAZLAŞYKLY ÖSÜŞIŇ YGTYBARLY ESASY

 

     Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda dost-doganlyk, birek-birege ynanyşmak, deňhukukly hyzmatdaşlyk ýörelgeleri üstünlikli dowam etdirilýär. Bu ýörelgeler Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatynyň esasyny düzýär. Munuň özi döwletleriň arasyndaky gatnaşyklary işjeň ýola goýmaga, sebitde we dünýäde durnuklylygy saklamaga, netijeli hyzmatdaşlygy, abadançylygy, ösüşi üpjün etmäge ýardam berýär.

 

     Türk­men döw­le­ti­niň Bi­ta­rap­lyk hukuk de­re­je­si hal­kymy­zyň asu­da, aba­dan dur­mu­şyn­da örän mö­hüm orna eýe­dir. Bi­ta­rap­lyk Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da türk­men hal­ky­nyň ga­za­nan be­ýik üstünli­gi­dir, sy­ýa­sy-hu­kuk gym­mat­ly­gy­dyr. Ol pa­ra­hat­çy­lyk, gül­läp ösüş, hyzmat­daş­lyk, yna­nyş­mak, hal­ka­ra hu­ku­gyň umumy ykrar edi­len esa­sy ýö­rel­ge­le­ri­ni gol­da­mak we go­ra­mak, deň­hu­kuk­ly gat­na­şyk­la­ry üp­jün et­mek ýa­ly hä­zir­ki döwür üçin iň­ňän mö­hüm bo­lan dü­şün­je­le­ri öz içi­ne al­ýar. Bu asyl­ly ýörelgä­niň Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň uzak ýyl­la­ryň dowamynda amal eden iş­le­ri ne­ti­je­sin­de giň ge­rim alan­dy­gy, häzir­ki wagt­da bol­sa onuň Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da my­na­syp do­wam et­di­ril­ýän­di­gi, üstün­lik­li ös­dü­ril­ýändi­gi örän gu­wan­dy­ry­jy­dyr.

     Ta­ry­ha ser salsak, ata-ba­ba­la­ry­my­zyň is­len­dik ýag­daý­da hem pa­ra­hat­çy­lyk, bi­rek-bi­re­ge hor­mat goý­mak, dü­şü­niş­mek ýo­lu­na eýerendiklerine göz ýe­tir­mek bol­ýar. Mil­li Li­de­ri­mi­ziň «Parahat­çy­lyk sazy, dost­luk, do­gan­lyk sa­zy» at­ly ki­ta­byn­da­ky: «Mil­li bi­te­wü­li­ge we hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­ly­ga, beý­le­ki halklar bilen pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik­li we dost­luk­ly gat­naşyk­la­ra ga­dyr goý­ma­gy türk­men hal­ky­nyň ta­ry­hynyň özi öw­ret­di» di­ýen parasat­ly söz­le­ri hem mu­nuň aý­dyň gü­wä­si­dir. Türk­me­nis­tan Ga­raş­syz­ly­gy­ny gaza­nan il­kin­ji gün­le­rin­den hal­ka­ra gat­na­şyk­lar ul­gamyn­da pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lanýan döw­let hök­mün­de özü­ni ta­nat­dy. 1995-nji ýy­lyň 12-nji dekabryn­da dün­ýä­niň iň iri hal­ka­ra gu­ra­ma­sy bo­lan Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy ta­ra­pyn­dan Wata­ny­my­za he­mi­şe­lik Bitaraplyk hu­kuk de­re­je­si­niň be­ril­me­gi ata-ba­ba­la­ry­myz­dan dowam edip gel­ýän hoş­ni­ýet­li goň­şu­çy­lyk däp­le­ri­niň ykrarnama­sy bol­dy. 

     Pa­ra­hat­çy­lyk yna­nyş­mak­dan, asyl­ly mak­sat­lardan, agzybirlik­den, hoş­ni­ýet­li ga­ra­ýyş­lar­dan baş­lanýar. Parahatçylygyň bar ýe­rin­de bagt, gül­läp ösüş hem bar­dyr. Parahat dur­mu­şy wa­gyz et­mek her bir yn­sa­nyň bor­ju­dyr. Ada­my umyt-ar­zuw ýa­şad­ýar, ynam şol ýa­şaý­şa ga­nat ber­ýär. Ynanyşmak bol­sa yn­san­la­ryň, ýurt­la­ryň ara­syn­da­ky gatnaşyklara ganat ber­ýär. Şu ýy­ly­my­zyň şy­ga­ryn­da yn­san durmu­şy üçin iň ze­rur gym­mat­lyk­lar orun al­dy: pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak! Ýur­du­my­zyň he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gynyň şan­ly 30 ýyl­ly­gy­nyň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­masy­nyň esaslandyrylmagynyň 80 ýyl­lyk ýu­bi­le­ýi bi­len ut­gaş­ma­gy ýurdu­myz üçin aý­ra­tyn äh­mi­ýe­te hem-de sim­wo­li­ki ma­na eýedir. Ge­çen 30 ýy­lyň do­wa­mynda Bi­ta­rap döw­le­ti­miz se­bit­de we dün­ýä­de pa­ra­hatçy­ly­gy, dur­nuk­ly ösü­şi pug­ta­lan­dyr­mak­da BMG-niň ynam­dar hyz­mat­da­şy­na öw­rül­di. Hä­zir Türk­me­nistan dün­ýä bi­le­le­şi­gin­de pa­ra­hat­çy­lyk dö­re­di­ji we ylalaş­dy­ry­jy döwlet, dost­lu­gyň, bag­ty­ýar­ly­gyň me­ka­ny hök­mün­de yk­rar edilýär. Mu­nuň özi äh­lu­mu­my pa­rahat dur­mu­şy üp­jün et­mek bilen berk bag­ly­dyr. Wa­tany­my­zda bu ugur­da al­nyp ba­ryl­ýan giň ge­rim­li iş­ler nus­ga­lyk­dyr. Pa­ra­hat­çy­lyk ba­ra­da­ky ga­ra­ýyş­lar we na­za­ry­ýet el­my­da­ma öw­re­ni­lip­dir hem-de dur­muş ze­rur­ly­gy hök­mün­de öňe sür­lüp­dir. Ak şä­he­ri­miz Aşga­ba­dyň se­bit­de ylalaş­dy­ry­jy mer­ke­ze öw­rül­me­gi türk­men Bi­ta­rap­ly­gy üçin uly ab­raý­dyr. Şeý­le asyl­ly ýö­rel­ge­le­re eýer­ýän Türk­me­nis­tan halkara gi­ňiş­likde öz or­nu­ny yzy­gi­der­li pug­ta­lan­dyr­ýar. Döwleti­mi­ziň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy ta­ra­pyn­dan üç ge­zek yk­rar edi­len he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýy munuň aý­dyň güwäsidir. Ýur­du­my­zyň baş­lan­gy­jy bi­len BMG-niň ýa­nyn­da döre­di­len Bi­ta­rap­ly­gyň dost­la­ry to­pa­ry­na ag­za döw­let­le­riň yzygi­der­li art­ma­gy umuma­dam­zat äh­mi­ýet­li işleriň ählitaraplaýyn gol­danylýan­dy­gy­ny gör­kez­ýär. 

     He­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gyň äh­mi­ýe­ti gün­de­lik dur­muşy­myz­da öz oňyn be­ýa­ny­ny tap­ýar. Şu ýyl Awa­za­da BMG-niň Deň­ze çykalga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan döw­let­ler bo­ýun­ça üçün­ji masla­ha­ty­nyň üs­tün­likli ge­çi­ril­me­gi hem ýur­du­my­zyň hal­ka­ra ab­ra­ýy­ny has-da be­len­de gal­dyr­dy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Baş As­samb­le­ýasy­nyň 80-nji ses­si­ýa­sy­nyň mej­li­sin­de be­ýan eden Türk­me­nis­ta­nyň ile­ri tut­ýan ga­ra­ýyş­la­ry bi­ta­rap­lygy­my­zy mun­dan beý­läk-de umu­ma­dam­zat bäh­bitle­ri­ne gö­nük­dir­mä­ge, ösüş ar­ka­ly pa­ra­hat­çy­ly­gy we howpsuz­ly­gy üp­jün et­mä­ge, hal­ka­ra gat­na­şyk­la­ryň sy­ýa­sy-diplo­ma­tik ul­ga­my­ny kä­mil­leş­dir­mä­ge hem-de öza­ra hyzmatdaşly­gy ne­ti­je­li ös­dür­mä­ge oňyn tä­sir eder. 

     Bi­ta­rap­lyk bi­ziň ösü­şiň tä­ze be­lent­lik­le­ri­ne bar­ýan röw­şen ýo­lu­myz­da ruh­lan­dy­ry­jy güýç, syýasy gymmat­ly­gy­myz­dyr. Halky­my­zyň yn­san­per­wer­li­gi­niň we pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­lik­li ýolu­nyň dün­ýä­de yk­rar edi­len nus­ga­sy­dyr. Ony dün­ýä ýa­ýyp, umu­ma­dam­zat ähmi­ýet­li baş­lan­gyç­la­ra ba­dal­ga ber­ýän we ata Wa­tany­my­zyň gül­läp ös­me­gi, hal­ka­ra ab­ra­ýy­nyň has-da be­len­de gö­te­ril­me­gi üçin ta­ry­hy tu­tum­la­ry dur­mu­şa ge­çir­ýän Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň, hor­mat­ly Prezi­den­ti­mi­ziň jan­la­ry­nyň sag, ömür­le­ri­niň uzak, iş­le­riniň hemişe ro­waç bol­ma­gy­ny ar­zuw edýä­ris. 

 

Baýrammyrat HAJYMÄMMEDOW, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

05.12.2025 Giňişleýin

Adam hakyndaky aladanyň aýdyň nyşany

 

     Hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda ata Watanymyzda uly ösüşler gazanylyp, belent sepgitlere ýetilýär. Şeýle ösüşleriň netijesinde bolsa ýurdumyzyň her bir güni toýdur baýramlara ulaşyp, taryhy wakalara beslenýär. 

     Ýurdumyzda suw hojalygynyň ösdürilmegine, pudaga innowasion tehnologiýalaryň, ylmyň soňky gazananlarynyň ornaşdyrylmagyna aýratyn üns berilýär. Suw serişdeleriniň rejeli we tygşytly peýdalanylmagy durmuş hem-de ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek, ykdysady ösüşi gazanmak, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek babatda möhüm ähmiýete eýedir. Durnukly ösüş maksatlaryny milli derejede uýgunlaşdyrýan döwletleriň biri hökmünde Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan kabul edilen 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibiniň durmuşa geçirilmegine işjeň gatnaşýar we bu ugurdaky işleri ulgamlaýyn esasda alyp barýar. 

     Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri «Döwlet adam üçindir!», «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ajaýyp taglymatlaryň dabaralanýan zamanasydyr. Muňa adam hakyndaky aladalara ýugrulan tutumly işleriň mysalynda aýdyň göz ýetirýäris. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek babatda alyp barýan syýasatymyzyň esasy ugurlarynyň biri ilaty arassa agyz suwy bilen doly üpjün etmekden ybaratdyr. Häzirki wagtda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» esasynda ilaty arassa agyz suwy bilen üpjün etmek boýunça netijeli işler amala aşyrylýar. Diýarymyzyň çäklerinde döwrebap tehnologiýalary ulanmak arkaly ýerasty we ýerüsti suw çeşmelerini rejeli peýdalanmak üçin uly möçberde maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär.

      Ýurdumyzda ilaty arassa agyz suwy bilen üpjün etmek maksady bilen, agyz suw kärhanalary, desgalary gurlup ulanmaga berilýär. Geçen ýylda Aşgabat şäheriniň Bagtyýarlyk etrabynda bina edilen, kuwwaty bir gije-gündizde 150 müň kub metr bolan agyz suwuny arassalaýjy desganyň, ýakynda Esenguly etrabynda kuwwaty bir gije-gündizde 20 müň kub metr bolan suw arassalaýjy desganyň açylyp ulanmaga berilmegi Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda yzygiderli amala aşyrylýan durmuş ugurly döwlet syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň subutnamasy boldy. Olaryň döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylmagy agyz suwunyň ýokary hil derejesini üpjün edýär. 

     Berkarar Watanymyzy ösüşleriň aýdyň ýoly bilen öňe alyp barýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, belent başlary aman, tutumly işleri hemişe rowaç bolsun! 

 

Muhammetberdi Gel­di­mäm­me­dow, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Mejlisiň Kada-kanunçylyk baradaky komitetiniň agzasy.

04.12.2025 Giňişleýin

PARAHATÇYLYK WE YNANYŞMAK — DÖWRÜŇ DERWAÝYS TALABY

 

     Dün­ýä­de yn­san ýa­şaý­şy­nyň şert­le­ri gör­lüp-eşi­dil­me­dik dereje­de ös­ýär, adam aňy bi­len açyl­ýan älem syr­la­ry kö­pel­ýär, ýa­kyn geç­miş­de-de aky­ly­my­za ge­ti­rip bilme­dik yl­my-teh­ni­ki ösüş­le­ri­miz haý­ran gal­dyr­ýar. Bir ta­rap­dan, adam­zat öz­ge­riş­li, tä­ze­le­ni­şe uly gy­zyk­lan­ma we ýag­şy umyt bi­len ga­ra­ýan bol­sa, beý­le­ki bir ta­rapdan, mag­lu­mat aky­my­nyň ne­sil­le­riň aňy­na öte ag­ram sal­ma­gy, ho­wa­nyň üýt­ge­megi, daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak bi­len bag­ly me­se­le­ler bu ýag­daý­la­ryň soň­ky ne­ti­je­le­ri ba­ra­da äti­ýaç­ly çak­la­ma­la­ry ýü­ze çykarýar.

 

     San­ly ulgamyň, her hili maglumat tehnologiýalarynyň, emeli aňyň durmuşa barha giň­den ornaşmagy adamlar üçin örän peýdalydyr we bu ugurdaky ösüşsiz häzirki zaman ýaşaýşyny göz öňüne getirmek hem mümkin däldir. Şol bir wagtda döwrüň şeýle ösen şertleriniň ýaşaýşyň akymyny, jemgyýetçilik gatnaşyklaryny oňaýsyz taraplara özgertmezligi ugrunda belli bir derejede çäreleriň zerurlygyna-da düýpli düşünmek, bu ýagdaýy çuň­ňur seljermek esasy talap bolup durýar. Munuň özi döwrüň täze çemeleşmeleriniň döredilmegini häzirki zaman syýasy-jemgyýetçilik wezipeleriniň iň zerur jähetleriniň birine öwürýär. Çünki umumadamzat aňynyň täze şertlere uýgunlaşmasynyň anyk we dogry ýoluny tapmazdan, geljekde ýüze çykaýmagy mümkin bolan oňaýsyz ýagdaýlaryň öňüni almagyň kyn boljakdygy öz-özünden düşnüklidir. 

     Tehnologik ösüş bütin dünýäde ählumumylaşmagy çaltlandyrýar. Ýaşaýyş-durmuş şertleriniň köp ugry bilen birlikde, kabul edilýän maglumatlaryň, esasan, umumylygy, ähli täzelikleriň halkara jemgyýetçilige deň derejede elýeterliligi halklaryň pikirlenişinde, aň-düşünjesinde meň­zeşlikleri döredýär. Geçmişde Zeminiň haýsydyr bir künjeginde döreýän hadysalar, çaknyşyklar, pajygalar has alysda ýaly görnen bolsa, häzirki döwürde şeýle maglumatlar dessine bütin dünýä ýaýrap, adamlaryň aňyna, ruhuna tiz täsir edýär we hiç kim olara parhsyz garap bilmeýär. Hadysalar kähalatda ýaşaýşyň adaty şertlerine, şeýle hem ählumumy ösüşe, adamzat durmuşynyň dürli ugurlaryna ýaramaz täsir etmän durmaýar.

     Taryhyň ýüzýyllyklaryny  yzarlap görseň, her bir täze zamananyň syýasy, ykdysady, intellektual-ylmy ösüşleriniň ägirt uly aňyýet täzelenişi, ruhy goldaw bilen birlikde durmuşa ornaşýandygyna göz ýetirmek kyn däl. Çünki her bir täze döwrüň ösüş-özgerişleri jemgyýetçilik aňy tarapyndan dogry kabul edilmeli. Könelen garaýyşlaryň, döwrüň ösüşinden yza galýan pikirleriň sazlaşykly öňe gitmäge päsgel berýändigini taryhyň adalatly sapaklary açyk görkezýär. Ikinji jahan urşundan soň­ky onýyllyklarda urşa garşy meýiller nesilleriň aň-düşünjesinde düýpli kemala geldi. Häzirki döwrüň ýagdaýlary şol pikir-garaýyşlara belli bir derejede agram salýar we parahatçylygyň, howpsuz ýaşaýşyň hemişelik dowam etmegini gazanmak ugrunda ählumumy tagallalaryň derwaýysdygy baradaky pikirleri barha has işjeň öňe sürýär.

     Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň, şeýle hem milli ideologiýanyň, medeni-ynsanperwer ulgamyň işiniň tutuşlygyna we düýpli derejede jemgyýetçilik aňynyň dogry ugruny kemala getirmäge gönükdirilýändigi we bu ýagdaýyň üçünji müň­ýyllygyň dünýä ösüşleriniň talaplaryndan gelip çykýandygy şu günüň hakykatydyr. Bu hakykata çuň­ňur düşünje bilen garap, häzirki döwür üçin täze syýasaty, täze jemgyýetçilik garaýyşlaryny, täze çemeleşmeleri kemala getirmek di­ňe şu günüň däl-de, uzak geljegiň hem aladasydyr. Bu wezipäniň özüne çekiji tarapy taryhyň sapaklaryny geljegiň maksatlary bilen utgaşdyrmagy başarmakdyr. Munuň özi döwrüň adam aňyna täsir edýän ruhy ýagdaýyny kemala getirmek hereketini döwletiň we jemgyýetiň gündelik işine öwürmegiň zerurdygy baradaky pikiri orta çykarýar. Ýene onlarça, ýüzlerçe ýyldan tebigatyň, daşky gurşawyň nähili boljakdygy barada alada edilişi ýaly, adamzadyň ruhy durmuşynyň, aňyýetiniň, jemgyýetçilik gatnaşyklarynyň, ahlak derejesiniň nähili boljakdygy hakda-da düýpli sosial we ylmy seljermeleriň, jemgyýetçilik tagallalarynyň derwaýysdygy bellidir. 

     Milli Liderimiziň, hormatly Prezidentimiziň syýasy ýörelgelerinde bu mesele baradaky ylmy netijeler döwür üçin dogry çözgütleri salgy berýär. Şunda döwletiň alyp barýan syýasatynyň, halkyň ýaşaýşynyň, durmuşynyň häzirki we geljekki ugur-ýollarynyň oňyn taraplary baradaky dogruçyl garaýyşlary milli aňyýetiň üýtgewsiz düşünjesine öwürmek ugrundaky toplumlaýyn çäreleriň ähmiýeti aýratyn anyklyk bilen ýüze çykýar.

     Döwletimizde di­ňe bir terbiýeçilik, aňyýet işinde däl, eýsem, ähli ugurda alnyp barylýan, durmuşa geçirilýän işler parahatçylygy, asuda durmuşy goramak maksadyndan ugur alýar. Halkyň, esasan-da, ýaş nesilleriň aňynda parahat ýaşaýyş baradaky düşünjäniň berk ornaşmagynda, islendik ýagdaýda hem ähli meseleler babatda ylalaşyk gazanmagyň mümkindigi baradaky ynamyň esasy häsiýetleriň birine öwrülmeginde döwlet syýasatynyň iň derwaýys, wajyp ýörelgeleriniň kemala getirilmegi häzirki zaman ösüşinde türkmen döwletiniň mizemez binýadynyň döredilmegine ýol açdy.

     Döwletimiziň syýasy-jemgyýetçilik gurluşyny alyp görenimizde, «Ösüşiň ilkinji şerti sazlaşykdyr» diýen ata-babadan gelýän çuň­ňur milli düşünjäniň ýurdumyzda baş ýörelgä öwrülendigini görmek bolýar. Hatda bäsleşikleriň, ýaryşlaryň hem gapma-garşylyk döredýän, adamlaryň ruhuna oňaýsyz täsir edýän usullar bilen däl-de, her ugurda üstün çykmaga ruhlandyrýan oňaýly ýörelgelere, halkymyzyň tüýs milli häsiýetine görä guralýandygy mälimdir. 

     Türkmenistanyň Konstitusiýasynda kesgitlenen demokratik, hukuk, dünýewi döwletimiziň syýasy-jemgyýetçilik gurluşynda, bu baradaky hukuk binýadynda, saýlawlary guramagyň usullarynda we tejribesinde adamyň mertebesini, abraýyny, bilim-düşünjesini ýüze çykarýan, ykrar edýän syýasy garaýyşlara üns berlip, şahsyýetiň derejesine oňaýsyz täsir edýän gapma-garşylyklara ýol berilmeýär. Şeýle ýörelgeler esasynda ýurdumyzyň demokratik ösüşinde düýpli syýasy medeniýet, saýlawlary guramagyň sazlaşykly usullary döredi we kämilleşdi. Munuň özi häzirki döwrüň milli jemgyýetçilik pikirinde parahatçylykly ösüşiň adam mertebesini beýgeldýän oňyn ideýalarynyň ornaşmagyna ýardam berdi. Bu bolsa ösüş ýolunda kähalatda ýüze çykýan gapma-garşylykly ýagdaýlary ylalaşykly çözmek düşünjesini ýörgünli hala getiren ýagdaý boldy. 

     Her bir ýurduň taryhynda döwrüň ýörelgelerini döretmek wezipesi miýesser eden belli şahsyýetleriň hiç haçan mizemejek uly orny bar. Bitarap Watanymyzyň häzirki döwürdäki ösüş ýoluny döredip, geljegiň berk binýadyny kemala getiren Gahryman Arkadagymyzyň we hormatly Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň türkmen halkynyň taryhynyň altyn sahypalaryny ýazýan beýik şahsyýetler hökmündäki derejesi asyrlarda ýitmejek, geljek nesilleriň hem asuda, bagtyýar durmuşynyň kepili bolup orta çykýar. Hormatly Prezidentimiz «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynda: «Aslynda «taryh ýazmak» diýen düşünjäniň özi dürli-dürli teswirlemelere elter. Mu­ňa garamazdan, golu­ňy gursagy­ňa goýup ykrar edip boljak, hemmelere äşgär bir hakykat bar: taryh beýik işler bilen ýazylýar. Taryh halk üçin edilen, halk bilen bilelikde ýerine ýetirilen beýik amallar bilen ýazylýar» diýip nygtaýar. Taryhyň dürli döwürde, dürli halklar üçin aýry-aýrylykda ýazylýandygy hem bellidir. Garaşsyzlyk eýýamynda türkmen halkynyň taryhynyň ynsanperwer ýörelgeler, ruhlandyryjy aňyýet, sazlaşykly ösüşler, beýik işler bilen ýazylýandygy döwrümiziň bagtyýarlygyndan nyşandyr. 

     «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri» diýlip atlandyrylýan häzirki döwür adam paýhasynyň iň bir adalatly, ynsanperwer ideýalaryň durmuşymyzyň ähli ugurlarynda öz beýanyny tapýandygy bilen tapawutlanýar. Bu döwri syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlar boýunça düýpli esaslandyrýan Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň öňe sürýän pikir-garaýyşlarynda häzirki zaman jemgyýetçilik ösüşiniň aýratynlyklary giň­den açylyp görkezilýär. Hormatly Prezidentimiziň paýhasly belleýşi ýaly, gadymdan gelýän hakykatlar täze döwrüň ruhy bilen utgaşanda, ýaşaýşyň hörpi başgaça bolýar. Ynsanlar her pursatda bagtyň, her günde özüne mahsus rysgyň, her ýagşy hereketde berekediň bardygyna ynanyp, uýup hem-de şol aýratynlygy duýup ýaşaýar. Döwrümiz, döwletimiz, günümiz, aýymyz, ýylymyz babatda hemmämizem şol pikirde: niýeti­ňe görä nesibe, düşünjä­ňe görä netije, yhlasyňa görä ykbal tapyp bolýar. 

     Hormatly Prezidentimiz döwlet syýasatyny alyp baranda-da, il-ýurt bähbitli beýik işleri ýola goýanda-da hemişe halkyň islegine we döwrüň ösüşleri baradaky pikirine üns berip, şol pikirleriň döwlet syýasatynda orun almagy barada zerur çäreleri görýär. Şeýdip, halk bilen döwletiň jebisligi hakyky iş ýüzünde durmuşa geçirilýär. 

     Häzirki nesilleriň aň-düşünjesinde, maksatlarynda we tagallalarynda parahat ýaşaýyş, asuda durmuş, ylalaşykly gatnaşyklar baradaky garaýyşlaryň çuň­ňur ornaşmagy di­ňe döwlet syýasatynda şöhlelenmän, eýsem, adamlaryň gündelik durmuşynyň çelgisine, aňyýetiň mazmunyna öwrülen halatynda, jemgyýetiň ösüşiniň nusgalyk derejä öwrülýändigini ýurdumyzyň saýlap alan bitaraplyk ýoly aýdyň görkezýär. Hormatly Prezidentimiz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynyň münberinden şeýle diýdi: «Halkara parahatçylygyň we howpsuzlygyň üpjün edilmegi Türkmenistanyň BMG bilen hyzmatdaşlygynyň esasy ugry bolup durýar. Türkmenistan hemişelik Bitarap döwlet hökmünde öz jogapkärçiligine düşünip, hyzmatdaşlyk, özara düşünişmek ýagdaýyny, ählumumy hem-de sebit derejesinde durnukly ösüşi üpjün etmäge ukyply esasy we kesgitleýji şert hökmünde özara hormat goýmak dialogyny döretmäge gönükdirilen anyk çäreleri mundan beýläk-de amala aşyrmaga taýýardyr. Häzirki wagtda bu wezipeleri ilerletmekde we ýerine ýetirmekde iň netijeli gurallaryň biriniň bitaraplyk ýörelgeleriniň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegidigine berk ynanýarys». 

     Şeýle berk ynam bilen bitaraplyk syýasatyny içerki ösüş ýagdaýlarynyň hem-de halkara gatnaşyklaryň esas goýujy taglymatyna öwren hormatly Gahryman Prezidentimiziň amala aşyrýan durmuş-ykdysady maksatnamalarynyň we taslamalarynyň di­ňe parahatçylykly ýaşaýşa, özara bähbitli gatnaşyklara, geljegiň ygtybarly syýasy, maddy, medeni binýatlaryny döretmäge hyzmat edýändigini görýäris we mu­ňa buýsanýarys. Ýurdumyzda gurulýan, döredilýän ähli desgalar, öndürilýän önümler, ruhy-aňyýet ýörelgeleri parahatçylykly ösüşiň bähbidine gönükdirilendir. Türkmen halky her ädimde parahatçylykly ösüşiň keşbini görýär, her pursatda parahatçylyk baradaky sözleri, owazlary eşidip, ruhlanýar, galkynýar. Ertirki güne ynamly garaýar, geljegiň has parlak boljakdygyna, ýaşaýşyň hil tarapdan hem, ruhy jähetden hem has belende galyp, dünýä ýaň saljakdygyna ýürekden ynanýar. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň pähim-paýhas bilen belleýşi ýaly: «Bu gün eýýamlaryň taryhy hakykaty döwre görä has täzeçe we kämil röwüşde ýüze çykýar. Çar ýana, ýedi yklyma pähim-paýhas dürlerini sahawatlylyk bilen eçilýär. Bu günki gazanylýan üstünlikler we ösüşler beýik geljegiň buşlukçysydyr.

    Täze taryhyň da­ňy şu ýerde atar. 

     Taryhyň za­ňy şu ýerde kakylar. 

     Taryhyň ýa­ňy şu ýerden ýaýylar. 

     Şanly şu günümiz bilen taryha şan boljak ykbalymyz bardyr!».

     Halkymyzyň saýlap alan Bitaraplyk ýoly türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň ýoludyr, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ynamly we üstünlikli dowam etdirýän parahatçylyk söýüjilikli syýasatydyr. Goý, bu ajaýyp ýoluň, paýhasly syýasatyň dowamaty dowam bolsun! 

 

Ata SERDAROW, Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň başlygy, Mejlisiň deputaty.

 

02.12.2025 Giňişleýin

PARAHATÇYLYK WE YNANYŞMAK — DÖWRÜŇ DERWAÝYS TALABY

 

     Dün­ýä­de yn­san ýa­şaý­şy­nyň şert­le­ri gör­lüp-eşi­dil­me­dik dereje­de ös­ýär, adam aňy bi­len açyl­ýan älem syr­la­ry kö­pel­ýär, ýa­kyn geç­miş­de-de aky­ly­my­za ge­ti­rip bilme­dik yl­my-teh­ni­ki ösüş­le­ri­miz haý­ran gal­dyr­ýar. Bir ta­rap­dan, adam­zat öz­ge­riş­li, tä­ze­le­ni­şe uly gy­zyk­lan­ma we ýag­şy umyt bi­len ga­ra­ýan bol­sa, beý­le­ki bir ta­rapdan, mag­lu­mat aky­my­nyň ne­sil­le­riň aňy­na öte ag­ram sal­ma­gy, ho­wa­nyň üýt­ge­megi, daş­ky gur­şa­wy go­ra­mak bi­len bag­ly me­se­le­ler bu ýag­daý­la­ryň soň­ky ne­ti­je­le­ri ba­ra­da äti­ýaç­ly çak­la­ma­la­ry ýü­ze çykarýar.

 

     San­ly ulgamyň, her hili maglumat tehnologiýalarynyň, emeli aňyň durmuşa barha giň­den ornaşmagy adamlar üçin örän peýdalydyr we bu ugurdaky ösüşsiz häzirki zaman ýaşaýşyny göz öňüne getirmek hem mümkin däldir. Şol bir wagtda döwrüň şeýle ösen şertleriniň ýaşaýşyň akymyny, jemgyýetçilik gatnaşyklaryny oňaýsyz taraplara özgertmezligi ugrunda belli bir derejede çäreleriň zerurlygyna-da düýpli düşünmek, bu ýagdaýy çuň­ňur seljermek esasy talap bolup durýar. Munuň özi döwrüň täze çemeleşmeleriniň döredilmegini häzirki zaman syýasy-jemgyýetçilik wezipeleriniň iň zerur jähetleriniň birine öwürýär. Çünki umumadamzat aňynyň täze şertlere uýgunlaşmasynyň anyk we dogry ýoluny tapmazdan, geljekde ýüze çykaýmagy mümkin bolan oňaýsyz ýagdaýlaryň öňüni almagyň kyn boljakdygy öz-özünden düşnüklidir. 

     Tehnologik ösüş bütin dünýäde ählumumylaşmagy çaltlandyrýar. Ýaşaýyş-durmuş şertleriniň köp ugry bilen birlikde, kabul edilýän maglumatlaryň, esasan, umumylygy, ähli täzelikleriň halkara jemgyýetçilige deň derejede elýeterliligi halklaryň pikirlenişinde, aň-düşünjesinde meň­zeşlikleri döredýär. Geçmişde Zeminiň haýsydyr bir künjeginde döreýän hadysalar, çaknyşyklar, pajygalar has alysda ýaly görnen bolsa, häzirki döwürde şeýle maglumatlar dessine bütin dünýä ýaýrap, adamlaryň aňyna, ruhuna tiz täsir edýär we hiç kim olara parhsyz garap bilmeýär. Hadysalar kähalatda ýaşaýşyň adaty şertlerine, şeýle hem ählumumy ösüşe, adamzat durmuşynyň dürli ugurlaryna ýaramaz täsir etmän durmaýar.

     Taryhyň ýüzýyllyklaryny  yzarlap görseň, her bir täze zamananyň syýasy, ykdysady, intellektual-ylmy ösüşleriniň ägirt uly aňyýet täzelenişi, ruhy goldaw bilen birlikde durmuşa ornaşýandygyna göz ýetirmek kyn däl. Çünki her bir täze döwrüň ösüş-özgerişleri jemgyýetçilik aňy tarapyndan dogry kabul edilmeli. Könelen garaýyşlaryň, döwrüň ösüşinden yza galýan pikirleriň sazlaşykly öňe gitmäge päsgel berýändigini taryhyň adalatly sapaklary açyk görkezýär. Ikinji jahan urşundan soň­ky onýyllyklarda urşa garşy meýiller nesilleriň aň-düşünjesinde düýpli kemala geldi. Häzirki döwrüň ýagdaýlary şol pikir-garaýyşlara belli bir derejede agram salýar we parahatçylygyň, howpsuz ýaşaýşyň hemişelik dowam etmegini gazanmak ugrunda ählumumy tagallalaryň derwaýysdygy baradaky pikirleri barha has işjeň öňe sürýär.

     Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň, şeýle hem milli ideologiýanyň, medeni-ynsanperwer ulgamyň işiniň tutuşlygyna we düýpli derejede jemgyýetçilik aňynyň dogry ugruny kemala getirmäge gönükdirilýändigi we bu ýagdaýyň üçünji müň­ýyllygyň dünýä ösüşleriniň talaplaryndan gelip çykýandygy şu günüň hakykatydyr. Bu hakykata çuň­ňur düşünje bilen garap, häzirki döwür üçin täze syýasaty, täze jemgyýetçilik garaýyşlaryny, täze çemeleşmeleri kemala getirmek di­ňe şu günüň däl-de, uzak geljegiň hem aladasydyr. Bu wezipäniň özüne çekiji tarapy taryhyň sapaklaryny geljegiň maksatlary bilen utgaşdyrmagy başarmakdyr. Munuň özi döwrüň adam aňyna täsir edýän ruhy ýagdaýyny kemala getirmek hereketini döwletiň we jemgyýetiň gündelik işine öwürmegiň zerurdygy baradaky pikiri orta çykarýar. Ýene onlarça, ýüzlerçe ýyldan tebigatyň, daşky gurşawyň nähili boljakdygy barada alada edilişi ýaly, adamzadyň ruhy durmuşynyň, aňyýetiniň, jemgyýetçilik gatnaşyklarynyň, ahlak derejesiniň nähili boljakdygy hakda-da düýpli sosial we ylmy seljermeleriň, jemgyýetçilik tagallalarynyň derwaýysdygy bellidir. 

     Milli Liderimiziň, hormatly Prezidentimiziň syýasy ýörelgelerinde bu mesele baradaky ylmy netijeler döwür üçin dogry çözgütleri salgy berýär. Şunda döwletiň alyp barýan syýasatynyň, halkyň ýaşaýşynyň, durmuşynyň häzirki we geljekki ugur-ýollarynyň oňyn taraplary baradaky dogruçyl garaýyşlary milli aňyýetiň üýtgewsiz düşünjesine öwürmek ugrundaky toplumlaýyn çäreleriň ähmiýeti aýratyn anyklyk bilen ýüze çykýar.

     Döwletimizde di­ňe bir terbiýeçilik, aňyýet işinde däl, eýsem, ähli ugurda alnyp barylýan, durmuşa geçirilýän işler parahatçylygy, asuda durmuşy goramak maksadyndan ugur alýar. Halkyň, esasan-da, ýaş nesilleriň aňynda parahat ýaşaýyş baradaky düşünjäniň berk ornaşmagynda, islendik ýagdaýda hem ähli meseleler babatda ylalaşyk gazanmagyň mümkindigi baradaky ynamyň esasy häsiýetleriň birine öwrülmeginde döwlet syýasatynyň iň derwaýys, wajyp ýörelgeleriniň kemala getirilmegi häzirki zaman ösüşinde türkmen döwletiniň mizemez binýadynyň döredilmegine ýol açdy.

     Döwletimiziň syýasy-jemgyýetçilik gurluşyny alyp görenimizde, «Ösüşiň ilkinji şerti sazlaşykdyr» diýen ata-babadan gelýän çuň­ňur milli düşünjäniň ýurdumyzda baş ýörelgä öwrülendigini görmek bolýar. Hatda bäsleşikleriň, ýaryşlaryň hem gapma-garşylyk döredýän, adamlaryň ruhuna oňaýsyz täsir edýän usullar bilen däl-de, her ugurda üstün çykmaga ruhlandyrýan oňaýly ýörelgelere, halkymyzyň tüýs milli häsiýetine görä guralýandygy mälimdir. 

     Türkmenistanyň Konstitusiýasynda kesgitlenen demokratik, hukuk, dünýewi döwletimiziň syýasy-jemgyýetçilik gurluşynda, bu baradaky hukuk binýadynda, saýlawlary guramagyň usullarynda we tejribesinde adamyň mertebesini, abraýyny, bilim-düşünjesini ýüze çykarýan, ykrar edýän syýasy garaýyşlara üns berlip, şahsyýetiň derejesine oňaýsyz täsir edýän gapma-garşylyklara ýol berilmeýär. Şeýle ýörelgeler esasynda ýurdumyzyň demokratik ösüşinde düýpli syýasy medeniýet, saýlawlary guramagyň sazlaşykly usullary döredi we kämilleşdi. Munuň özi häzirki döwrüň milli jemgyýetçilik pikirinde parahatçylykly ösüşiň adam mertebesini beýgeldýän oňyn ideýalarynyň ornaşmagyna ýardam berdi. Bu bolsa ösüş ýolunda kähalatda ýüze çykýan gapma-garşylykly ýagdaýlary ylalaşykly çözmek düşünjesini ýörgünli hala getiren ýagdaý boldy. 

     Her bir ýurduň taryhynda döwrüň ýörelgelerini döretmek wezipesi miýesser eden belli şahsyýetleriň hiç haçan mizemejek uly orny bar. Bitarap Watanymyzyň häzirki döwürdäki ösüş ýoluny döredip, geljegiň berk binýadyny kemala getiren Gahryman Arkadagymyzyň we hormatly Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň türkmen halkynyň taryhynyň altyn sahypalaryny ýazýan beýik şahsyýetler hökmündäki derejesi asyrlarda ýitmejek, geljek nesilleriň hem asuda, bagtyýar durmuşynyň kepili bolup orta çykýar. Hormatly Prezidentimiz «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynda: «Aslynda «taryh ýazmak» diýen düşünjäniň özi dürli-dürli teswirlemelere elter. Mu­ňa garamazdan, golu­ňy gursagy­ňa goýup ykrar edip boljak, hemmelere äşgär bir hakykat bar: taryh beýik işler bilen ýazylýar. Taryh halk üçin edilen, halk bilen bilelikde ýerine ýetirilen beýik amallar bilen ýazylýar» diýip nygtaýar. Taryhyň dürli döwürde, dürli halklar üçin aýry-aýrylykda ýazylýandygy hem bellidir. Garaşsyzlyk eýýamynda türkmen halkynyň taryhynyň ynsanperwer ýörelgeler, ruhlandyryjy aňyýet, sazlaşykly ösüşler, beýik işler bilen ýazylýandygy döwrümiziň bagtyýarlygyndan nyşandyr. 

     «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri» diýlip atlandyrylýan häzirki döwür adam paýhasynyň iň bir adalatly, ynsanperwer ideýalaryň durmuşymyzyň ähli ugurlarynda öz beýanyny tapýandygy bilen tapawutlanýar. Bu döwri syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlar boýunça düýpli esaslandyrýan Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň öňe sürýän pikir-garaýyşlarynda häzirki zaman jemgyýetçilik ösüşiniň aýratynlyklary giň­den açylyp görkezilýär. Hormatly Prezidentimiziň paýhasly belleýşi ýaly, gadymdan gelýän hakykatlar täze döwrüň ruhy bilen utgaşanda, ýaşaýşyň hörpi başgaça bolýar. Ynsanlar her pursatda bagtyň, her günde özüne mahsus rysgyň, her ýagşy hereketde berekediň bardygyna ynanyp, uýup hem-de şol aýratynlygy duýup ýaşaýar. Döwrümiz, döwletimiz, günümiz, aýymyz, ýylymyz babatda hemmämizem şol pikirde: niýeti­ňe görä nesibe, düşünjä­ňe görä netije, yhlasyňa görä ykbal tapyp bolýar. 

     Hormatly Prezidentimiz döwlet syýasatyny alyp baranda-da, il-ýurt bähbitli beýik işleri ýola goýanda-da hemişe halkyň islegine we döwrüň ösüşleri baradaky pikirine üns berip, şol pikirleriň döwlet syýasatynda orun almagy barada zerur çäreleri görýär. Şeýdip, halk bilen döwletiň jebisligi hakyky iş ýüzünde durmuşa geçirilýär. 

     Häzirki nesilleriň aň-düşünjesinde, maksatlarynda we tagallalarynda parahat ýaşaýyş, asuda durmuş, ylalaşykly gatnaşyklar baradaky garaýyşlaryň çuň­ňur ornaşmagy di­ňe döwlet syýasatynda şöhlelenmän, eýsem, adamlaryň gündelik durmuşynyň çelgisine, aňyýetiň mazmunyna öwrülen halatynda, jemgyýetiň ösüşiniň nusgalyk derejä öwrülýändigini ýurdumyzyň saýlap alan bitaraplyk ýoly aýdyň görkezýär. Hormatly Prezidentimiz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynyň münberinden şeýle diýdi: «Halkara parahatçylygyň we howpsuzlygyň üpjün edilmegi Türkmenistanyň BMG bilen hyzmatdaşlygynyň esasy ugry bolup durýar. Türkmenistan hemişelik Bitarap döwlet hökmünde öz jogapkärçiligine düşünip, hyzmatdaşlyk, özara düşünişmek ýagdaýyny, ählumumy hem-de sebit derejesinde durnukly ösüşi üpjün etmäge ukyply esasy we kesgitleýji şert hökmünde özara hormat goýmak dialogyny döretmäge gönükdirilen anyk çäreleri mundan beýläk-de amala aşyrmaga taýýardyr. Häzirki wagtda bu wezipeleri ilerletmekde we ýerine ýetirmekde iň netijeli gurallaryň biriniň bitaraplyk ýörelgeleriniň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegidigine berk ynanýarys». 

     Şeýle berk ynam bilen bitaraplyk syýasatyny içerki ösüş ýagdaýlarynyň hem-de halkara gatnaşyklaryň esas goýujy taglymatyna öwren hormatly Gahryman Prezidentimiziň amala aşyrýan durmuş-ykdysady maksatnamalarynyň we taslamalarynyň di­ňe parahatçylykly ýaşaýşa, özara bähbitli gatnaşyklara, geljegiň ygtybarly syýasy, maddy, medeni binýatlaryny döretmäge hyzmat edýändigini görýäris we mu­ňa buýsanýarys. Ýurdumyzda gurulýan, döredilýän ähli desgalar, öndürilýän önümler, ruhy-aňyýet ýörelgeleri parahatçylykly ösüşiň bähbidine gönükdirilendir. Türkmen halky her ädimde parahatçylykly ösüşiň keşbini görýär, her pursatda parahatçylyk baradaky sözleri, owazlary eşidip, ruhlanýar, galkynýar. Ertirki güne ynamly garaýar, geljegiň has parlak boljakdygyna, ýaşaýşyň hil tarapdan hem, ruhy jähetden hem has belende galyp, dünýä ýaň saljakdygyna ýürekden ynanýar. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň pähim-paýhas bilen belleýşi ýaly: «Bu gün eýýamlaryň taryhy hakykaty döwre görä has täzeçe we kämil röwüşde ýüze çykýar. Çar ýana, ýedi yklyma pähim-paýhas dürlerini sahawatlylyk bilen eçilýär. Bu günki gazanylýan üstünlikler we ösüşler beýik geljegiň buşlukçysydyr.

    Täze taryhyň da­ňy şu ýerde atar. 

     Taryhyň za­ňy şu ýerde kakylar. 

     Taryhyň ýa­ňy şu ýerden ýaýylar. 

     Şanly şu günümiz bilen taryha şan boljak ykbalymyz bardyr!».

     Halkymyzyň saýlap alan Bitaraplyk ýoly türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň ýoludyr, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ynamly we üstünlikli dowam etdirýän parahatçylyk söýüjilikli syýasatydyr. Goý, bu ajaýyp ýoluň, paýhasly syýasatyň dowamaty dowam bolsun! 

 

Ata SERDAROW, Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň başlygy, Mejlisiň deputaty.

 

02.12.2025 Giňişleýin

Döwür hakda kelam

 

     Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eýýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döwrün­de döw­let we jem­gyýet­çi­lik dur­mu­şy­nyň äh­li ugur­la­ryn­da oňyn özgertme­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Eziz Di­ýa­ry­myz gün­sa­ýyn ös­ýär, öz­ger­ýär, hal­ka­ra de­re­je­sin­de ab­raý-mertebesi, ykdysady kuwwaty ýokarlanýar. He­mi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk sy­ýa­sa­ty ählumumy pa­ra­hat­çy­ly­gy we howp­suz­ly­gy, dur­nuk­ly ösü­şi üpjün ed­ýän be­ýik öz­gert­me­le­ri amala aşyr­ma­ga giň mümkinçilik­le­ri dö­red­ýär. Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy tarapyndan üç ge­zek yk­rar edi­len Türk­me­nis­ta­nyň he­mişe­lik Bita­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýy hal­ky­myzyň uly gym­mat­ly­gy bo­lup, tu­tuş dün­ýä­de asu­da dur­mu­şy, halk­la­ryň dost­­-do­gan­ly­gyny, ynsan­per­wer­li­gi, öza­ra bäh­bit­li hyz­matdaş­ly­gy hem­­-de ösü­şi daba­ra­lan­dyr­ýan tagly­mat­dyr. Çün­ki hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň bel­leý­şi­ ýa­ly, bi­ziň Bi­ta­rap­ly­gy­myz dün­ýä halk­la­ry­ny be­lent mak­sat­la­ra bir­leş­dir­ýän, pa­ra­hat­çy­ly­gy hem­­-de dost­­-do­gan­ly­gy ösdür­ýän ýö­rel­gä­miz­dir. Alyp bar­ýan Bi­ta­raplyk sy­ýa­sa­ty­my­zyň ber­ka­rar döw­le­ti­mi­ziň Ýer ýü­zün­dä­ki ab­raý­­-mer­te­be­si­ni has-­­da pug­ta­lan­dyr­mak­da uly äh­mi­ýeti bar.

     Türk­me­nis­ta­nyň­ Bi­ta­rap­lyk­ sy­ýa­sa­ty öz­ göz­ba­şy­ny­ türk­men­ hal­ky­nyň­ ta­ry­hy we­ me­de­ni­ mi­ra­syn­dan,­ durmuş­ ýörelgelerinden,­ pa­ra­hat­çy­lyk­ sö­ýü­ji­li­gin­den,­ dost-do­gan­lyk­ gatna­şyk­la­ryn­dan­ alyp gaýd­ýar.­ Munuň­ şeý­ledi­gi­ne,­ 1991-­nji ýylda­ ka­bul­ edi­len­ «Türk­me­nis­ta­nyň­ Garaş­syz­ly­gy­ we­ döw­let­ gur­lu­şy­nyň­ esas­lary­ hakyn­da»,­ 1995­-nji­ ýyl­da­ ka­bul­ edi­len­ «Türk­me­nis­ta­nyň­ he­mi­şe­lik­ Bi­ta­rap­ly­gy ha­kyn­da»,­ şu­ ýy­lyň­ 19-­njy­ sent­ýabryn­da ka­bul­ edi­len­ «Bi­ta­rap­ Türk­me­nis­ta­nyň parahat­çy­lyk ­we­ yna­nyş­mak ­sy­ýa­sa­ty­nyň hu­kuk­ esaslary­ hakynda»­ Türk­me­nis­tanyň ­Kons­ti­tu­sion ­ka­nun­la­ry­nyň­ ka­da­la­ry we­ ola­ryň­ dur­mu­şa­ ge­çi­ril­me­gi­ ug­run­da ama­la ­aşy­ryl­ýan­ diploma­tik­ gu­ra­ma­çy­lyk iş­le­ri­ aýdyň­ şaýatlyk­ edýär.­ Şo­nuň­ bilen bir­lik­de,­ 1995-­nji­ ýy­lyň 12-­nji­ de­kab­ryn­da,­ 2015­-nji­ ýy­lyň­ 3-­nji  ­iýu­nyn­da, ­2025­-nji ­ýylyň ­21-­nji­ mar­tyn­da ­ka­bul­ edi­len Bir­le­şen Millet­ler­ Gu­ra­ma­sy­nyň­ Baş­ As­samble­ýasy­nyň­ «Türkme­nis­ta­nyň­ he­mi­şe­lik­ Bi­tarap­ly­gy»­ ha­kyn­da­ky Kararnama­la­ry, şeýle-de­ ýur­du­my­zyň ­baş­lan­gy­jy ­bi­len ­BMG-niň Baş ­As­samb­le­ýa­sy­nyň ­ag­za­ döw­let­le­ri­niň gol­da­ma­gy­ esasyn­da­ her­ ýylyň­ 12-­nji­ dekab­rynyň­ —­ «Hal­ka­ra­ Bi­ta­rap­lyk­ gü­ni»­ diýlip­ yk­rar ­edil­me­gi,­ 2025-­nji­ ýyl­ «Halka­ra­ pa­ra­hat­çy­lyk­ we­ yna­nyş­mak­ ýy­ly»­ diý­lip­ yg­lan­ edil­me­gi­ ba­ra­da­ky­ Kararnamalary­ döw­le­ti­mi­ziň­ he­mi­şe­lik ­Bi­ta­rap­lygy­nyň ­hal­ka­ra hu­kuk­ bin­ýa­dy­ bo­lup ­durýar.­ Ýy­lyň­ şy­ga­ryn­da­ pa­ra­hat­çy­lyk,­ öza­ra dü­şü­niş­mek,­ dost­luk­ ýa­ly­ adam­za­dyň­ iň gym­mat­ly­ ynsanper­wer­ ýö­rel­ge­le­ri­niň öz­ be­ýa­ny­ny­ tap­ma­gy­ he­mi­şe­lik­ Bita­raply­gy­my­zyň­ şan­ly­ 30­ ýyl­ly­gy­ny,­ hal­ky­myzyň­ ga­dym­dan­ gel­ýän­ pa­ra­hat­çy­lyk­ söýü­ji­lik,­ hoş­ni­ýet­li­lik,­ yn­san­per­wer­lik­ we myh­man­sö­ýer­lik­ däp­le­ri­ni­ Ýer­ ýü­zün­de şöh­rat­lan­dyr­mak, raýatla­ry­my­zyň­ wa­tançylyk ruhuny has-da belende götermek ýaş­ nesil­le­ri­mi­zi­ Türk­me­nis­tan­ Wa­ta­nymy­za ­uly ­buý­sanç,­ çäk­siz­ söý­gi­ we ­we­paly­lyk­  ru­hun­da­ ter­bi­ýe­le­mek­de­ äh­mi­ýe­ti örän­ uludyr. 

     Türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň­ öňe­ sü­ren­ we­ çuň­ňur paý­ha­syn­dan ­göz­baş ­al­ýan­ «Dia­log­ ­parahat­çy­ly­gyň ­ke­pi­li»­ at­ly­ fi­lo­so­fi­ýa­sy ­anyk ugur­lar­da ­ne­ti­je­li iş­le­re ­ça­gy­ryş­ bo­lup­ durýar.­ Türk­me­nis­ta­nyň­ he­mi­şe­lik­ Bitaraplygy ­jem­gy­ýet­de­ dur­nuk­ly­ly­gy­ we­ yla­la­şy­gy pugtalandyr­ma­ga,­ se­bi­tiň­ we­ dün­ýä­niň äh­li­ döw­let­le­ri­ bi­len­ dost­luk­ly­ we­ öza­ra bäh­bit­li­ gat­na­şyk­la­ry­ ös­dür­mä­ge­ gönükdirilen ­içe­ri ­we­ da­şa­ry­ sy­ýa­sa­ty­nyň ­öze­ni bo­lup­ dur­ýar.­ Şonuň­ esa­syn­da­ hem­ ýurdumyz­ pa­ra­hat­çy­lyk ­sö­ýü­ji­lik­li­ da­şa­ry syýa­sa­ty­ dur­mu­şa ­ge­çirip, ­dünýä­ döwletleri bi­len gatnaşyklaryny deň ­hu­kuk­ly­lyk,­ özara­ hor­mat­ goý­mak­ we­ beýleki­ ýurt­la­ryň içe­ri ­iş­le­ri­ne­ ga­tyş­maz­lyk ­ýö­rel­ge­le­rin­den ugur alyp­ gu­ra­ýar.

     Türk­me­nis­tan­ yzy­gi­der­li­ ös­ýän­ ýurt,­ onuň ­ös­me­gi ­üçin ­äh­li şert­ler­ bar. ­Te­bi­gy baý­lyk­la­ry­my­zyň­ ýe­ter­lik­ bol­ma­gy,­ olary­ özleş­dir­me­giň­ bar­ha­ gi­ňe­ýän­ ge­ri­mi,­ hor­mat­ly­ Pre­zi­den­ti­mi­ziň­ ge­çir­ýän­ özgert­me­le­ri,­ hal­ky­my­zyň­ ag­zy­bir­lik­de­ çekýän dörediji­lik­li­ zäh­me­ti ­hä­zir­ki­ dö­wür­de Türk­me­nis­ta­nyň­ dün­ýä­niň ­ösen ­ýurt­la­rynyň ­ha­ta­ry­na­ geç­me­gi­ne ­müm­kinçi­lik­le­ri döredýär. ­Jem­gy­ýe­ti­mi­ziň ­esa­sy­ny ­düz­ýän tä­ze­ nes­liň­ aňyn­da­ky,­ kalbynda­ky­ ýag­şy ni­ýet­ler,­ durmuşa ­geçirilýän ­ha­ýyr­ly ­iş­le­r bolsa ­gel­je­gi­mi­ziň­ röwşenliginiň­ ke­pi­li­dir. 

 

Durdyguly MEREDOW, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjisi, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

01.12.2025 Giňişleýin

DOSTLUK — DÖWLETLILIK DAÝANJY

 

     Birek-birege ynanyşmak, hormat goýmak Garaşsyz Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň özeninde durýar. Munuň özi pederlerimiziň dost-doganlyk gatnaşyklarynyň döwletliligiň gözbaşydygy baradaky durmuş ýörelgeleriniň dowamat dowam bolýanlygynyň miwesidir. Dost öýüne uly sarpa goýmak, baran ojagyňa döwlet dilemek ýaly türkmeniň ruhy dünýäsiniň keşbini çekýän ýörelgeler bolsa her bir ädimimize rowaçlyk eçilýär. Hormatly Prezidentimiziň 25-26-njy noýabrda Gazagystan Respublikasyna amala aşyran döwlet sapary hem deňhukukly, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ýörelgelerine esaslanýan döwletara gatnaşyklary has-da ösdürmegiň ýolunda möhüm ädim boldy.

 

     Häzirki döwürde ýurtlarymyzyň arasynda medeni-ynsanperwer gatnaşyklaryň üstünlikli ösdürilýändigi, sebit we ählumumy derejede dürli ugurlara degişli möhüm meseleler boýunça özara düşünişmek ýagdaýynyň bardygy hormatly Prezidentimiziň dost­luk­ly ýur­duň döw­let Baş­tu­ta­ny Ka­sym-Žomart Tokaýew bilen duşuşygynyň barşynda hem kanagatlanma bilen bellenilip geçildi. Merkezi Aziýanyň halklarynyň arasynda köp babatda umumylygyň, meňzeşligiň, ýakynlygyň bardygy aýratyn belläp geçmäge mynasypdyr. Ol umumylyk milli-ruhy gymmatlyklarymyzda has aýdyň ýüze çykýar. Astana şäherinde Magtymguly Pyragynyň, Aşgabatda bolsa Kurmangazy Sagyrbaýulynyň we Abaý Kunanbaýewiň ýadygärlikleriniň açylmagy soňky ýyllarda iki doganlyk halkyň arasyndaky hormat-sarpa esaslanýan gatnaşyklaryň täze derejä çykarylýandygyndan habar berýär. Iri halkara guramalaryň, şol sanda BMG-niň çäklerinde alnyp barylýan gatnaşyklar sebitde parahatçylygy pugtalandyrmaga we dürli ugurlara gönükdirilen başlangyçlaryň ilerlemegine täsirini ýetirýär. Iki ýurduň arasyndaky dostlugy, özara düşünişmegi we strategik hyzmatdaşlygy berkitmekdäki şahsy goşandy üçin, şeýle hem gazak-türkmen gatnaşyklarynyň geljekki rowaçlyklaryny nazarlap, öňde goýlan maksatlaryň üstünlikli durmuşa geçiriljekdigine ynamyň belent nyşany hökmünde hormatly Prezidentimiz Gazagystan Respublikasynyň iň ýokary sylagy — «Altyn Kyran» ordeni bilen sylaglanyldy. Bu bolsa geçilen menzillerde ädilen ädimlerden çuňňur kanagatlanmany alamatlandyryp, her birimizi buýsandyrdy. 

     Hormatly Prezidentimiziň Gazagystan Respublikasyna döwlet saparynyň dowamynda geçirilen gepleşikler, gol çekilen Ylalaşyklardyr Ähtnamalar iki ýurduň arasyndaky köpugurly gatnaşyklaryň täze tapgyryna badalga berýän waka öwrüldi. Dürli ugurlara degişli, şol sanda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Gazagystan Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda medeni-ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşykda, Türkmenistanyň Balkan welaýat häkimligi bilen Gazagystan Respublikasynyň Mangistau oblastynyň akimatynyň arasynda söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlygy ösdürmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnamada, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy bilen Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň ýanyndaky Gazagystan Respublikasynyň Milli ylymlar akademiýasynyň arasynda ylym babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnamada, Türkmenistanyň Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komiteti bilen Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň Iş dolandyryş müdirliginiň «Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň Teleradiotoplumy» hojalyk dolandyryş hukukly respublikan döwlet kärhanasynyň arasynda maglumat babatda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşykda öňde goýlan maksatlaryň durmuşa geçirilmegi geljekde iki ýurduň, sebitiň halklaryna rehnet eçiler. Şeýle buýsançly sözleri hormatly Prezidentimiziň dostlukly ýurda döwlet saparynyň çäklerinde ýurdumyzyň wekiliýet agzalarynyň gazak kärdeşleri bilen geçiren ikitaraplaýyn duşuşyklarynyň netijeleri boýunça gol çekilen resminamalar barada hem aýtmak bolar. Olaryň arasynda Türkmen döwlet beden­terbiýe we sport instituty bilen «Gazak sport we syýahatçylyk akademiýasy» milli paýdarlar jemgyýetiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama, Türkmen döwlet medeniýet instituty bilen «Halkara syýahatçylyk we myhmansöýerlik uniwersiteti» täjirçilik däl paýdarlar jemgyýetiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama, Türkmenistanyň Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýi bilen Gazagystan Respublikasynyň Medeniýet we maglumat ministrliginiň Medeniýet komitetiniň Gazagystan Respublikasynyň Milli muzeýiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek  hakynda Ähtnama hem­de «Türkmentelekom»  elektrik aragatnaşyk kompaniýasy bilen «TNS­Plus» jogapkärçiligi çäklendirilen şereketiň arasynda Türkmenistan — Gazagystan Respublikasynyň serhet geçelgelerinde optiki­süýümli aragatnaşyk  kabelini gurnamak we magistral torlary birikdirmek  meýilleri  hakynda  Ähtnama bar. 

     Halkymyzda döwletli ynsanlaryň her ädiminiň rysgal­bereket getirýändigi barada ynam bar. Hormatly Prezidentimiziň Gazagystan Respublikasyna döwlet saparynyň miweleri halkymyzyň rysgal­döwletini has­da artdyrar. Bizi dost­doganlyk ýollary bilen ösüşlerden­ösüşlere alyp barýan hormatly Prezidentimiziň, Gahryman Arkadagymyzyň janlary sag, tutumly işleri rowaç bolsun! 

 

Perman SAPAROW, Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty baradaky komitetiniň baş hünärmeni.

28.11.2025 Giňişleýin

Parahatçylygyň hem ynanyşmagyň binýady

 

     Tä­ze ta­ry­hy dö­wür­de ýur­dumyzda dost-doganlyk, birek-birege ynanyşmak, deňhukukly hyzmatdaşlyk ýörelgeleri üstünlikli dowam etdirilýär. Bu ýörelgeler döwletleriň arasyndaky gatnaşyklary kämil derejede ýola goýmaga, sebitde we dünýäde durnuklylygy saklamaga, hyzmatdaşlygy, ösüşi üpjün etmäge ýardam berýän gymmatly syýasy tejribä öwrüldi.

     Bitaraplyk Garaşsyzlyk ýyllarynda türkmen halkynyň gazanan beýik gymmatlygydyr. Bu düşünjäniň çägine parahatçylykly durmuş, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk, durmuş-ykdysady ösüşleri gazanmakda arkalaşykly hereket etmek, umumy ykrar edilen halkara hukugyň esasy ýörelgelerini goldamak we goramak, deňhukukly gatnaşyklary üpjün etmek ýaly häzirki döwür üçin iňňän möhüm bolan çemeleşmeler girýär. Halkara hukugyň esasy hökmünde kesgitlenen bu ýörelgeleriň Bitaraplygyň taglymaty bilen umumy garaýyşda bir ýere jemlenmesi türkmen Bitaraplygynyň täsirini has-da artdyrýar. Bu bolsa Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň dünýäde dabaralandyrýan bitaraplyk syýasatynyň taryhy ähmiýetini has-da çuň düşünjä öwürýär. 

     Ta­ry­hyň sa­hy­pa­la­ry­na ser sal­sak, ata-babalarymyzyň islendik ýagdaýda hem parahatçylyk, ynanyşmak ýoluna eýerendiklerine göz ýetirmek bolýar. Bu aýdanlarymyza Gahryman Arkadagymyzyň «Parahatçylyk sazy, dostluk, doganlyk sazy» atly kitabyndaky: «Milli bitewülige we hoşniýetli goňşuçylyga, beýleki halklar bilen parahatçylyk söýüjilik we dostlukly gatnaşyklara gadyr goýmagy türkmen halkynyň taryhynyň özi öwretdi» diýen parasatly sözleri hem aýdyň subutnamadyr.

      Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň Birleşen Milletler Guramasynyň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllyk ýubileýi bilen utgaşmagy ýurdumyz üçin aýratyn ähmiýetlidir. Bu taryhy se­ne Türk­me­nis­ta­nyň he­mi­şe­lik Bi­taraplygynyň şanly 30 ýyllygy bilen gabat gelýär. Geçen 30 ýylyň dowamynda Bitarap döwletimiz bu ugurda baý tejribe toplap, ylalaşdyryjylygyň we dostlugyň mekanyna öwrüldi. 

     Hemişelik Bitaraplygyň 30 ýyllyk baýramynyň şanyna guralýan medeni çäreleriň halkara derejede amala aşyrylmagy netijesinde ýurdumyz parahatçylygyň, bagtyýarlygyň berkarar bolýan ülkesi hökmünde ykrar edilýär. Munuň özi umumadamzat jemgyýetiniň ýaşaýşy üçin uly ähmiýete eýe bolan parahat durmuşy üpjün etmek bilen berk baglydyr. Watanymyzyň bagtyýarlygy, agzybirligi, abadan durmuşy, asudalygy nusgalykdyr. 

     Ak şäherimiz Aşgabadyň sebitde ylalaşdyryjy merkeze öwrülmegi türkmen Bitaraplygynyň iş ýüzünde ykrar edilýändigini görkezýär. Şeýle asylly ýö­rel­ge­le­re eýer­ýän Türkme­nis­ta­nyň hemişelik Bitaraplygy dünýäde uly gol­da­wa eýe bol­ýar. Türk­me­nis­ta­nyň BMG tarapyndan üç gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy özüniň doly many-mazmunynda sebitde we bütin dünýäde parahatçylygy pugtalandyrmakda, deňhukukly we özara bähbitli söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy has-da işjeňleşdirmekde uly ähmiýete eýedir. Mälim bol­şy ýa­ly, Türk­me­nis­ta­nyň baş­langyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň ýanynda Bitaraplygyň dostlary topary döredildi. Häzirki wagtda bu topara birnäçe döwletler agza bolup durýar we umumadamzat ähmiýetli başlangyçlary goldaýar. 

     Döwlet Baştutanymyzyň parasatly daşary syýasatynyň maksady Ýer ýüzünde ählumumy howpsuzlygy, parahatçylygy pugtalandyryp, döwletleriň we halklaryň arasynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmekden yba­rat­dyr. Mu­ňa Türk­me­nis­tanyň başlangyjy esasynda BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan kabul edilýän Kararnamalar hem aýdyň subutnamadyr. Şol resminamalar parahatçylygy, ynanyşmagy berkitmäge, özara bähbitli we deňhukukly hyzmatdaşlygy giňeltmäge ýardam bermäge gönükdirilendir. 

     Şu ýyl Awazada Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň üstünlikli geçirilmegi ýurdumyzyň halkara abraýyny has-da belende galdyrdy. Hormatly Prezidentimiziň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 80-nji mejlisinde tek­lip eden Türk­me­nis­ta­nyň ile­ri tutýan garaýyşlary döwletimiziň ösüş tejribesini adamzadyň bähbitleriniň hyzmatyna goýmaga, ösüş arkaly parahatçylyga we howpsuzlyga gönükdirilen halkara gatnaşyklaryň kämilleşmegine hem-de özara hyzmatdaşlygyň netijeli ösdürilmegine oňyn täsir eder diýip, ynamly aýdyp bolar. 

     Bitaraplyk biziň ösüşiň täze belentliklerine barýan röwşen ýolumyzda ruhlandyryjy güýç, çäksiz gymmatlygymyzdyr. Halkymyzyň ynsanperwerliginiň we parahatçylyk söýüjilikli ýolunyň dünýäde ykrar bolan nusgasydyr. Ony dünýä ýaýyp, umumadamzat ähmiýetli başlangyçlara badalga berýän we ata Watanymyzyň gülläp ösmegi, halkara abraýynyň has-da belende göterilmegi üçin taryhy tutumlary durmuşa geçirýän Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak, işleriniň rowaç bolmagyny arzuw edýäris. 

 

Baýrammyrat Ha­jy­mäm­me­dow, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Mejlisiň Durmuş syýasaty baradaky komitetiniň agzasy

27.11.2025 Giňişleýin
1 2 3 4 5 6 7 ... 104