Dünýäde ynsan ýaşaýşynyň şertleri görlüp-eşidilmedik derejede ösýär, adam aňy bilen açylýan älem syrlary köpelýär, ýakyn geçmişde-de akylymyza getirip bilmedik ylmy-tehniki ösüşlerimiz haýran galdyrýar. Bir tarapdan, adamzat özgerişli, täzelenişe uly gyzyklanma we ýagşy umyt bilen garaýan bolsa, beýleki bir tarapdan, maglumat akymynyň nesilleriň aňyna öte agram salmagy, howanyň üýtgemegi, daşky gurşawy goramak bilen bagly meseleler bu ýagdaýlaryň soňky netijeleri barada ätiýaçly çaklamalary ýüze çykarýar.
Sanly ulgamyň, her hili maglumat tehnologiýalarynyň, emeli aňyň durmuşa barha giňden ornaşmagy adamlar üçin örän peýdalydyr we bu ugurdaky ösüşsiz häzirki zaman ýaşaýşyny göz öňüne getirmek hem mümkin däldir. Şol bir wagtda döwrüň şeýle ösen şertleriniň ýaşaýşyň akymyny, jemgyýetçilik gatnaşyklaryny oňaýsyz taraplara özgertmezligi ugrunda belli bir derejede çäreleriň zerurlygyna-da düýpli düşünmek, bu ýagdaýy çuňňur seljermek esasy talap bolup durýar. Munuň özi döwrüň täze çemeleşmeleriniň döredilmegini häzirki zaman syýasy-jemgyýetçilik wezipeleriniň iň zerur jähetleriniň birine öwürýär. Çünki umumadamzat aňynyň täze şertlere uýgunlaşmasynyň anyk we dogry ýoluny tapmazdan, geljekde ýüze çykaýmagy mümkin bolan oňaýsyz ýagdaýlaryň öňüni almagyň kyn boljakdygy öz-özünden düşnüklidir.
Tehnologik ösüş bütin dünýäde ählumumylaşmagy çaltlandyrýar. Ýaşaýyş-durmuş şertleriniň köp ugry bilen birlikde, kabul edilýän maglumatlaryň, esasan, umumylygy, ähli täzelikleriň halkara jemgyýetçilige deň derejede elýeterliligi halklaryň pikirlenişinde, aň-düşünjesinde meňzeşlikleri döredýär. Geçmişde Zeminiň haýsydyr bir künjeginde döreýän hadysalar, çaknyşyklar, pajygalar has alysda ýaly görnen bolsa, häzirki döwürde şeýle maglumatlar dessine bütin dünýä ýaýrap, adamlaryň aňyna, ruhuna tiz täsir edýär we hiç kim olara parhsyz garap bilmeýär. Hadysalar kähalatda ýaşaýşyň adaty şertlerine, şeýle hem ählumumy ösüşe, adamzat durmuşynyň dürli ugurlaryna ýaramaz täsir etmän durmaýar.
Taryhyň ýüzýyllyklaryny yzarlap görseň, her bir täze zamananyň syýasy, ykdysady, intellektual-ylmy ösüşleriniň ägirt uly aňyýet täzelenişi, ruhy goldaw bilen birlikde durmuşa ornaşýandygyna göz ýetirmek kyn däl. Çünki her bir täze döwrüň ösüş-özgerişleri jemgyýetçilik aňy tarapyndan dogry kabul edilmeli. Könelen garaýyşlaryň, döwrüň ösüşinden yza galýan pikirleriň sazlaşykly öňe gitmäge päsgel berýändigini taryhyň adalatly sapaklary açyk görkezýär. Ikinji jahan urşundan soňky onýyllyklarda urşa garşy meýiller nesilleriň aň-düşünjesinde düýpli kemala geldi. Häzirki döwrüň ýagdaýlary şol pikir-garaýyşlara belli bir derejede agram salýar we parahatçylygyň, howpsuz ýaşaýşyň hemişelik dowam etmegini gazanmak ugrunda ählumumy tagallalaryň derwaýysdygy baradaky pikirleri barha has işjeň öňe sürýär.
Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň, şeýle hem milli ideologiýanyň, medeni-ynsanperwer ulgamyň işiniň tutuşlygyna we düýpli derejede jemgyýetçilik aňynyň dogry ugruny kemala getirmäge gönükdirilýändigi we bu ýagdaýyň üçünji müňýyllygyň dünýä ösüşleriniň talaplaryndan gelip çykýandygy şu günüň hakykatydyr. Bu hakykata çuňňur düşünje bilen garap, häzirki döwür üçin täze syýasaty, täze jemgyýetçilik garaýyşlaryny, täze çemeleşmeleri kemala getirmek diňe şu günüň däl-de, uzak geljegiň hem aladasydyr. Bu wezipäniň özüne çekiji tarapy taryhyň sapaklaryny geljegiň maksatlary bilen utgaşdyrmagy başarmakdyr. Munuň özi döwrüň adam aňyna täsir edýän ruhy ýagdaýyny kemala getirmek hereketini döwletiň we jemgyýetiň gündelik işine öwürmegiň zerurdygy baradaky pikiri orta çykarýar. Ýene onlarça, ýüzlerçe ýyldan tebigatyň, daşky gurşawyň nähili boljakdygy barada alada edilişi ýaly, adamzadyň ruhy durmuşynyň, aňyýetiniň, jemgyýetçilik gatnaşyklarynyň, ahlak derejesiniň nähili boljakdygy hakda-da düýpli sosial we ylmy seljermeleriň, jemgyýetçilik tagallalarynyň derwaýysdygy bellidir.
Milli Liderimiziň, hormatly Prezidentimiziň syýasy ýörelgelerinde bu mesele baradaky ylmy netijeler döwür üçin dogry çözgütleri salgy berýär. Şunda döwletiň alyp barýan syýasatynyň, halkyň ýaşaýşynyň, durmuşynyň häzirki we geljekki ugur-ýollarynyň oňyn taraplary baradaky dogruçyl garaýyşlary milli aňyýetiň üýtgewsiz düşünjesine öwürmek ugrundaky toplumlaýyn çäreleriň ähmiýeti aýratyn anyklyk bilen ýüze çykýar.
Döwletimizde diňe bir terbiýeçilik, aňyýet işinde däl, eýsem, ähli ugurda alnyp barylýan, durmuşa geçirilýän işler parahatçylygy, asuda durmuşy goramak maksadyndan ugur alýar. Halkyň, esasan-da, ýaş nesilleriň aňynda parahat ýaşaýyş baradaky düşünjäniň berk ornaşmagynda, islendik ýagdaýda hem ähli meseleler babatda ylalaşyk gazanmagyň mümkindigi baradaky ynamyň esasy häsiýetleriň birine öwrülmeginde döwlet syýasatynyň iň derwaýys, wajyp ýörelgeleriniň kemala getirilmegi häzirki zaman ösüşinde türkmen döwletiniň mizemez binýadynyň döredilmegine ýol açdy.
Döwletimiziň syýasy-jemgyýetçilik gurluşyny alyp görenimizde, «Ösüşiň ilkinji şerti sazlaşykdyr» diýen ata-babadan gelýän çuňňur milli düşünjäniň ýurdumyzda baş ýörelgä öwrülendigini görmek bolýar. Hatda bäsleşikleriň, ýaryşlaryň hem gapma-garşylyk döredýän, adamlaryň ruhuna oňaýsyz täsir edýän usullar bilen däl-de, her ugurda üstün çykmaga ruhlandyrýan oňaýly ýörelgelere, halkymyzyň tüýs milli häsiýetine görä guralýandygy mälimdir.
Türkmenistanyň Konstitusiýasynda kesgitlenen demokratik, hukuk, dünýewi döwletimiziň syýasy-jemgyýetçilik gurluşynda, bu baradaky hukuk binýadynda, saýlawlary guramagyň usullarynda we tejribesinde adamyň mertebesini, abraýyny, bilim-düşünjesini ýüze çykarýan, ykrar edýän syýasy garaýyşlara üns berlip, şahsyýetiň derejesine oňaýsyz täsir edýän gapma-garşylyklara ýol berilmeýär. Şeýle ýörelgeler esasynda ýurdumyzyň demokratik ösüşinde düýpli syýasy medeniýet, saýlawlary guramagyň sazlaşykly usullary döredi we kämilleşdi. Munuň özi häzirki döwrüň milli jemgyýetçilik pikirinde parahatçylykly ösüşiň adam mertebesini beýgeldýän oňyn ideýalarynyň ornaşmagyna ýardam berdi. Bu bolsa ösüş ýolunda kähalatda ýüze çykýan gapma-garşylykly ýagdaýlary ylalaşykly çözmek düşünjesini ýörgünli hala getiren ýagdaý boldy.
Her bir ýurduň taryhynda döwrüň ýörelgelerini döretmek wezipesi miýesser eden belli şahsyýetleriň hiç haçan mizemejek uly orny bar. Bitarap Watanymyzyň häzirki döwürdäki ösüş ýoluny döredip, geljegiň berk binýadyny kemala getiren Gahryman Arkadagymyzyň we hormatly Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň türkmen halkynyň taryhynyň altyn sahypalaryny ýazýan beýik şahsyýetler hökmündäki derejesi asyrlarda ýitmejek, geljek nesilleriň hem asuda, bagtyýar durmuşynyň kepili bolup orta çykýar. Hormatly Prezidentimiz «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynda: «Aslynda «taryh ýazmak» diýen düşünjäniň özi dürli-dürli teswirlemelere elter. Muňa garamazdan, goluňy gursagyňa goýup ykrar edip boljak, hemmelere äşgär bir hakykat bar: taryh beýik işler bilen ýazylýar. Taryh halk üçin edilen, halk bilen bilelikde ýerine ýetirilen beýik amallar bilen ýazylýar» diýip nygtaýar. Taryhyň dürli döwürde, dürli halklar üçin aýry-aýrylykda ýazylýandygy hem bellidir. Garaşsyzlyk eýýamynda türkmen halkynyň taryhynyň ynsanperwer ýörelgeler, ruhlandyryjy aňyýet, sazlaşykly ösüşler, beýik işler bilen ýazylýandygy döwrümiziň bagtyýarlygyndan nyşandyr.
«Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri» diýlip atlandyrylýan häzirki döwür adam paýhasynyň iň bir adalatly, ynsanperwer ideýalaryň durmuşymyzyň ähli ugurlarynda öz beýanyny tapýandygy bilen tapawutlanýar. Bu döwri syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlar boýunça düýpli esaslandyrýan Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň öňe sürýän pikir-garaýyşlarynda häzirki zaman jemgyýetçilik ösüşiniň aýratynlyklary giňden açylyp görkezilýär. Hormatly Prezidentimiziň paýhasly belleýşi ýaly, gadymdan gelýän hakykatlar täze döwrüň ruhy bilen utgaşanda, ýaşaýşyň hörpi başgaça bolýar. Ynsanlar her pursatda bagtyň, her günde özüne mahsus rysgyň, her ýagşy hereketde berekediň bardygyna ynanyp, uýup hem-de şol aýratynlygy duýup ýaşaýar. Döwrümiz, döwletimiz, günümiz, aýymyz, ýylymyz babatda hemmämizem şol pikirde: niýetiňe görä nesibe, düşünjäňe görä netije, yhlasyňa görä ykbal tapyp bolýar.
Hormatly Prezidentimiz döwlet syýasatyny alyp baranda-da, il-ýurt bähbitli beýik işleri ýola goýanda-da hemişe halkyň islegine we döwrüň ösüşleri baradaky pikirine üns berip, şol pikirleriň döwlet syýasatynda orun almagy barada zerur çäreleri görýär. Şeýdip, halk bilen döwletiň jebisligi hakyky iş ýüzünde durmuşa geçirilýär.
Häzirki nesilleriň aň-düşünjesinde, maksatlarynda we tagallalarynda parahat ýaşaýyş, asuda durmuş, ylalaşykly gatnaşyklar baradaky garaýyşlaryň çuňňur ornaşmagy diňe döwlet syýasatynda şöhlelenmän, eýsem, adamlaryň gündelik durmuşynyň çelgisine, aňyýetiň mazmunyna öwrülen halatynda, jemgyýetiň ösüşiniň nusgalyk derejä öwrülýändigini ýurdumyzyň saýlap alan bitaraplyk ýoly aýdyň görkezýär. Hormatly Prezidentimiz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynyň münberinden şeýle diýdi: «Halkara parahatçylygyň we howpsuzlygyň üpjün edilmegi Türkmenistanyň BMG bilen hyzmatdaşlygynyň esasy ugry bolup durýar. Türkmenistan hemişelik Bitarap döwlet hökmünde öz jogapkärçiligine düşünip, hyzmatdaşlyk, özara düşünişmek ýagdaýyny, ählumumy hem-de sebit derejesinde durnukly ösüşi üpjün etmäge ukyply esasy we kesgitleýji şert hökmünde özara hormat goýmak dialogyny döretmäge gönükdirilen anyk çäreleri mundan beýläk-de amala aşyrmaga taýýardyr. Häzirki wagtda bu wezipeleri ilerletmekde we ýerine ýetirmekde iň netijeli gurallaryň biriniň bitaraplyk ýörelgeleriniň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegidigine berk ynanýarys».
Şeýle berk ynam bilen bitaraplyk syýasatyny içerki ösüş ýagdaýlarynyň hem-de halkara gatnaşyklaryň esas goýujy taglymatyna öwren hormatly Gahryman Prezidentimiziň amala aşyrýan durmuş-ykdysady maksatnamalarynyň we taslamalarynyň diňe parahatçylykly ýaşaýşa, özara bähbitli gatnaşyklara, geljegiň ygtybarly syýasy, maddy, medeni binýatlaryny döretmäge hyzmat edýändigini görýäris we muňa buýsanýarys. Ýurdumyzda gurulýan, döredilýän ähli desgalar, öndürilýän önümler, ruhy-aňyýet ýörelgeleri parahatçylykly ösüşiň bähbidine gönükdirilendir. Türkmen halky her ädimde parahatçylykly ösüşiň keşbini görýär, her pursatda parahatçylyk baradaky sözleri, owazlary eşidip, ruhlanýar, galkynýar. Ertirki güne ynamly garaýar, geljegiň has parlak boljakdygyna, ýaşaýşyň hil tarapdan hem, ruhy jähetden hem has belende galyp, dünýä ýaň saljakdygyna ýürekden ynanýar. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň pähim-paýhas bilen belleýşi ýaly: «Bu gün eýýamlaryň taryhy hakykaty döwre görä has täzeçe we kämil röwüşde ýüze çykýar. Çar ýana, ýedi yklyma pähim-paýhas dürlerini sahawatlylyk bilen eçilýär. Bu günki gazanylýan üstünlikler we ösüşler beýik geljegiň buşlukçysydyr.
Täze taryhyň daňy şu ýerde atar.
Taryhyň zaňy şu ýerde kakylar.
Taryhyň ýaňy şu ýerden ýaýylar.
Şanly şu günümiz bilen taryha şan boljak ykbalymyz bardyr!».
Halkymyzyň saýlap alan Bitaraplyk ýoly türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň ýoludyr, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ynamly we üstünlikli dowam etdirýän parahatçylyk söýüjilikli syýasatydyr. Goý, bu ajaýyp ýoluň, paýhasly syýasatyň dowamaty dowam bolsun!
Ata SERDAROW, Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň başlygy, Mejlisiň deputaty.