Hormatly Prezidentimiz Nýu-Ýork şäherinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Asssambleýasynyň 78-nji mejlisinde çykyş edip, dünýäde BMG-niň ýerini tutjak edaranyň ýokdugyny aýtdy.

«Häzirki zaman dünýäsinde Birleşen Milletler Guramasynyň orny baradaky çekişmeler, ony özgertmek boýunça teklipler netijesinde, bu Guramanyň ýerini tutjak edaranyň ýokdugy üýtgewsiz we äşgär bolup galýar» – diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. 

Döwlet Baştutanymyzyň aýdyşy ýaly, esaslandyrylan gününden bäri geçen onýyllyklaryň dowamynda bolşy ýaly, Birleşen Milletler Guramasy, häzirki döwürde hem parahatçylygy saklamak we ählumumy hem-de hemmetaraplaýyn howpsuzlygy, halkara gatnaşyklarynyň häzirki gurluşynyň durnuklylygyny üpjün etmek üçin jogapkär bolan ýeke-täk köptaraply we kanuny gurama bolup çykyş edýär. Munuň özi Türkmenistanyň düýpli garaýşydyr – diýip, Arkadagly Serdarymyz aýratyn üns çekdi. 

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, şoňa görä-de, bolup geçýän wakalara hem-de meýillere oýlanyşykly, ideologiýalaşdyrylmadyk bahany bermek, dünýä syýasatynda ynamsyzlygy we gapma-garşylykly dartgynlygy ýeňip geçmek, ylalaşyk hem-de bähbitleri özara hasaba almak boýunça geljegi anyklamaga çalyşmak üçin, Bütindünýä Guramasynyň mümkinçiligini, syýasy-diplomatik guralyny, at-abraýyny yzygiderli we doly peýdalanmalydyrys.

«Muny diňe Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda aç-açan we dogruçyl gatnaşyklarda amala aşyryp bolar. Şeýle gatnaşyklary gazanmagyň ýönekeý bolmajakdygy äşgärdir. Şeýle-de bolsa, ol zerur bolup durýar» – diýip, Türkmenistanyň Prezidenti nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Nýu-Ýorkda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji mejlisinde çykyş edip, BMG-ni howpsuzlygyň bölünmezlik ýörelgelerini üpjün etmeklige çagyrdy.

Döwlet Baştutanymyz köp sanly sebäplere görä, häzirki zaman dünýäsiniň ençeme örän düýpli wehimleriň birnäçesi bilen ýüzbe-ýüz bolýandygyny belledi. Hormatly Prezidentimiziň aýdyşy ýaly, ýüze çykmagynyň aýratynlyklary bilen olaryň ählisi döwletara gatnaşyklarynyň barşyna azda-kände täsir edýär. Ählumumy gün tertibiniň esasy ugurlary boýunça ylalaşylan ösüş meýilnamalarynyň hem-de maksatnamalarynyň ýerine ýetirilmegine ýygy-ýygydan ýaramaz täsirini ýetirýär. Arkadagly Serdarymyzyň belleýşi ýaly, bu bolsa, öz gezeginde, Birleşen Milletler Guramasynyň esasy işi hökmünde ählumumy howpsuzlygyň düýpli sütünleriniň weýran bolmagyna getirip biler. Muňa, elbetde, ýol bermek bolmaz.

«Şundan ugur alyp, Türkmenistan köp ýyllaryň dowamynda howpsuzlygyň bölünmezligi we bitewüligi, onuň dürli ugurlarynyň bir-birinden aýrylmazlygy ýörelgesini berk we durnukly goraýar» – diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. 

Hormatly Prezidentimiziň aýdyşy ýaly, biz harby we syýasy howpsuzlyga ykdysady, ekologiýa, tehnogen, energetika, ulag, azyk, biologiýa, maglumat howpsuzlygyndan aýrylykda seredip bolmajakdygyna ynanýarys. Döwlet Baştutanymyzyň aýtmagyna görä, sanalyp geçilen ugurlaryň hiç biri ikinji derejeli ýa-da möhüm däl bolup bilmez, olary çözmegi bolsa, has giçki möhlete goýup bolmaz.

«Men Birleşen Milletler Guramasynyň baş wezipesi howpsuzlyk meselesine hut şeýle, utgaşykly çemeleşmegi üpjün etmekden ybaratdyr diýip hasaplaýaryn. Agza döwletleriň tejribesini, ygtyýarlygyny, ideýasyny we başlangyçlaryny döredijilikli ugra gönükdirmeli diýip pikir edýärin. Hakyky ykbal kesgitleýji maksatlara ýetmek üçin wagtlaýyn bähbitlerden we artykmaçlyklardan el çekmeli diýip hasap edýärin. Şol maksatlar pugta parahatçylygy we howpsuzlygy hem-de uzak döwür üçin ösüşi üpjün edip biler» – diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow öz çykyşynda aýtdy.

2023-nji ýylyň 19-njy sentýabrynda Koreýa Respublikasynyň Seul şäherinde geçirilen Merkezi Aziýanyň we Koreýa Respublikasynyň Parlament ýolbaşçylarynyň birinji maslahatyna Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy D.Gulmanowanyň ýolbaşçylygyndaky türkmen wekiliýeti gatnaşdylar.

Şol gün Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygynyň Koreýa Respublikasynyň Milli Assambleýasynyň Başlygynyň hem-de Koreýa Respublikasynyň Premýer-ministri bilen geçirilen ikitaraplaýyn duşuşyklarynda iki dostlukly ýurtlaryň arasyndaky özara hormat goýmak, deňhukuklylyk we hoşniýetlilik ýörelgelerini ösdürmek hem-de ykdysadyýetiň dürli pudaklary boýunça ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek babatynda pikir alşyldy. 

Geçirilen maslahatlarda parlamentara gatnaşyklarynyň ösdürilmegi netijesinde ýurtlaryň arasyndaky syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, energetika, sanly ulgam, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary, şeýle hem bilelikde amala aşyrylmagy göz öňünde tutulýan iri maýa goýum taslamalaryny kanunçylyk taýdan üpjün etjekdigi beýan edildi.

Taraplar ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň möhüm ugry bolup durýan parlamentara hyzmatdaşlygyny täze derejä çykarmaga mümkinçilik döredýän iki ýurduň parlamentarileriniň arasyndaky gatnaşyklaryň işjeň ösýändigini kanagatlanma bilen bellediler.

Maslahatyň dowamynda türkmen tarapy 2024-nji ýylda Merkezi Aziýa-Koreýa Respublikasynyň Parlament ýolbaşçylarynyň ikinji maslahatyny Türkmenistanda geçirilmegi baradaky teklibi öňe sürdi hem-de bu teklip kabul edilen Bilelikdäki Jarnamada öz beýanyny tapdy. 

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasyna gatnaşmak üçin Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda iş saparynda bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ABŞ-nyň Prezidentiniň howanyň üýtgemegi meseleleri boýunça Ýörite wekili Jon Kerri bilen duşuşdy.

Döwlet Baştutanymyz hem-de ABŞ-nyň Prezidentiniň Ýörite wekili halkara gün tertibinde aýratyn üns berilýän ekologik ulgamdaky hyzmatdaşlygyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin dörän mümkinçilige kanagatlanma bildirdiler. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň we ABŞ-nyň umumy abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýän netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga taýýardygy tassyklanyldy.

Ekologik meseläniň ileri tutulýan ugurlary boýunça pikir alyşmagyň dowamynda ekologiýanyň Durnukly ösüş maksatlaryny gazanmagyň aýrylmaz böleginiň biri hökmünde kesgitlenendigi bellenildi. Şeýle hem şu ýylyň maý aýynda hormatly Prezidentimiz bilen ABŞ-nyň Prezidentiniň Ýörite wekiliniň arasynda bolan telefon arkaly söhbetdeşligiň dowamynda bu meseläniň içgin ara alnyp maslahatlaşylandygy bellenildi.

Türkmenistan «ýaşyl» ykdysadyýete geçmek strategiýasyny durmuşa geçirip, dürli pudaklara ekologik taýdan arassa, serişde tygşytlaýjy tehnologiýalary giňden ornaşdyrmagy ugur edinýär. Şeýle-de ýurdumyz BMG-niň howandarlygynda Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini döretmek başlangyjyny öňe sürýär. Bu ýöriteleşdirilen düzüm howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak we onuň ýetirýän täsirlerini peseltmek babatda hyzmatdaşlyk üçin netijeli meýdança bolar.

ABŞ-nyň Prezidentiniň Ýörite wekili Türkmenistanyň bu ugurda alyp barýan işine ýokary baha berdi. Bellenilişi ýaly, ýurdumyz halkara jemgyýetçiligiň tagallalaryna işjeň gatnaşmak bilen, derwaýys ekologik meseleleriň çözülmegine anyk goşant goşýar.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Prezidentiniň howanyň üýtgemegi meseleleri boýunça Ýörite wekili Jon Kerri netijeli döwletara hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de üstünlikli ösdürilip, täze many-mazmun bilen baýlaşdyryljakdygyna ynam bildirdiler.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji mejlisine gatnaşmak maksady bilen, Nýu-Ýorkda iş sapary bilen bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün Ýewropa Bileleşiginiň Başlygy Şarl Mişel bilen duşuşdy.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ýurdumyz Ýewropa Bileleşigi bilen dostlukly gatnaşyklary hem-de netijeli dialogy pugtalandyrmaga uly ähmiýet berýär. Şol dialog bolsa ýylsaýyn giňelip, gatnaşyklaryň täze ugurlaryny öz içine alýar.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň bu halkara düzümi bilen ikitaraplaýyn görnüşde, şeýle hem “Ýewropa Bileleşigi—Merkezi Aziýa” Dialogynyň çäklerinde üstünlikli hyzmatdaşlyk edýändigi nygtaldy.

Ýewropa Bileleşigi ýurdumyzyň mundan beýläk-de ykdysady we durmuş taýdan ösdürilmeginiň ileri tutulýan wezipelerini çözmäge gönükdirilen, şol sanda kanunçylyk, bilim, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary, oba we suw hojalygy, daşky gurşawy goramak, howanyň üýtgemegi ulgamlarynda ýöriteleşdirilen taslamalaryň we maksatnamalaryň ençemesini durmuşa geçirmekde Türkmenistanyň öňden gelýän hyzmatdaşy bolup gelýär.

Şunuň bilen birlikde, häzirki wagtda Ýewropanyň esasy kompaniýalarynyň türkmen ykdysadyýetiniň köp pudaklarynda – nebitgaz toplumynda, ulag, elektrik energetikasy, gurluşyk, aragatnaşyk we kommunikasiýalar ulgamlarynda işleýärler.

Söhbetdeşligiň barşynda gatnaşyklaryň esasy ugurlary we bar bolan köpugurly mümkinçilikler babatda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň geljegi barada gyzyklanma bildirilip pikir alşyldy.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji mejlisine gatnaşmak maksady bilen, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda iş sapary bilen bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün Koreýa Respublikasynyň Prezidenti Ýun Sok Ýol bilen duşuşdy.

Hormatly Prezidentimiz şu gün Nýu-Ýorkda geçýän duşuşyga örän şatdygyny nygtap, bu gepleşikleriň ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmegiň täze ýollaryny kesgitlemäge ýardam berjekdigine hem-de olary mundan beýläk-de giňeltmäge kuwwatly itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Bellenilişi ýaly, deňhukuklylyk, özara bähbitlilik, hormat goýmak we ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýan türkmen-koreý gatnaşyklary okgunly ösüşe eýe boldy hem-de ösüşini yzygiderli dowam edip, hil taýdan täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar.

Söhbetdeşler häzirki wagtda döwletlerimiziň diňe bir ikitaraplaýyn görnüşde däl, eýsem, halkara guramalaryň, ilkinji nobatda bolsa Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyk edýändiklerini nygtap, berk parahatçylygy, durnukly ösüşi we howpsuzlygy gazanmaga gönükdirilen başlangyçlary goldamak boýunça ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygy kanagatlanma bilen bellediler.

Şeýle hem “Merkezi Aziýa—Koreýa Respublikasy” Hyzmatdaşlyk forumynyň çäklerinde ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň üstünlikli ösdürilýändigi bellenildi. Türkmenistanyň bu düzümde başlyklyk etmeginiň çäklerinde noýabr aýynda Aşgabatda bu Forumyň 16-njy mejlisini geçirmek meýilleşdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz onuň netijeleriniň sebit derejesinde ykdysady, medeni-ynsanperwer taslamalary durmuşa geçirmekde Koreýa Respublikasy bilen bilelikdäki tagallalary utgaşdyrmaga ýardam etjekdigine berk ynam bildirdi.

Parlament diplomatiýasynyň ornunyň barha artýandygyna aýratyn üns berildi. Şunuň bilen baglylykda, ýokary derejede amala aşyrylýan özara saparlaryň uly ähmiýeti nygtaldy. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2022-nji ýylyň noýabrynda Koreýa Respublikasyna bolan sapary, Koreýa Respublikasynyň Milli Assambleýasynyň Başlygy Kim Çžin Phýonyň 2023-nji ýylyň iýulynda Türkmenistana bolan sapary, şeýle hem şu günler parlamentara foruma gatnaşmak üçin ýurdumyzyň Mejlisiniň wekiliýetiniň Koreýa Respublikasyna amala aşyrýan sapary bu ulgamda türkmen-koreý hyzmatdaşlygyny täze derejä çykardy.

Gepleşikleriň ahyrynda iki döwletiň abadançylygynyň bähbidine taraplaryň türkmen-koreý gatnaşyklaryny hil taýdan täze derejä çykarmak üçin mundan beýläk-de bilelikde tagalla etmäge taýýardyklary tassyklanyldy.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Nýu-Ýorkda geçirilýän 78-nji mejlisine gatnaşýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün Bütindünýä söwda guramasynyň (BSG) Baş direktory hanym Ngozi Okonjo-Iweala bilen duşuşdy.

Döwlet Baştutanymyz we iri halkara söwda guramasynyň ýolbaşçysy mähirli salamlaşyp, hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we ony ösdürmegiň geljegini söhbetdeşlikde ara alyp maslahatlaşmak üçin dörän mümkinçilige kanagatlanma bildirdiler. Umumy pikire görä, şu günki duşuşygyň netijeleri hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmak üçin ygtybarly binýat bolar.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistanda milli ykdysadyýeti ösdürmek we halkymyzyň abadançylygyny ýokarlandyrmak, daşary ykdysady gatnaşyklary giňeltmek hem-de ýurdumyza daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça işler yzygiderli alnyp barylýar.

Şeýle hem duşuşygyň dowamynda bellenilişi ýaly, ýurdumyzda ýörite Hökümet topary hereket edýär. Onuň üstüne ýurdumyzyň BSG-ä goşulmagy bilen bagly meseleleri öwrenmek, şeýle hem degişli teklipleri taýýarlamak wezipeleri ýüklenildi. Geçirilen işleriň netijesinde 2020-nji ýylyň iýulynda Türkmenistana synçy derejesi, 2022-nji ýylyň fewralynda bolsa, Bütindünýä Söwda Guramasyna goşulýan ýurduň derejesi («Işjeň synçy») berildi.

Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji mejlisine gatnaşmak maksady bilen, Nýu-Ýorkda iş sapary bilen bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterriş bilen duşuşdy.

Nýu-Ýork wagty bilen günüň ikinji ýarymynda döwlet Baştutanymyz Birleşen Milletler Guramasynyň Sekretariatynyň binasyna geldi. Bu ýerde belent mertebeli myhmany BMG-niň Baş sekretary mähirli garşylady.

BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterriş hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa ählumumy foruma gatnaşýandygy üçin hoşallyk bildirip, ýurdumyzyň Milletler Bileleşigi bilen hyzmatdaşlykda işjeň orun eýeleýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BMG-niň Baş sekretaryny mübärekläp, ony Baş Assambleýanyň 78-nji mejlisiniň üstünlikli başlanmagy bilen gutlady we bu mejlisiň ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak işine hem-de dünýäde durnukly ösüşi ilerletmäge möhüm goşant goşjakdygyna ynam bildirdi, şeýle hem döwlet Baştutanymyz pursatdan peýdalanyp, Sekretariatyň ähli işgärlerine bilelikde işlemek üçin döredilen ajaýyp şertler üçin minnetdarlyk bildirdi.

Ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary barada gyzyklanma bildirilip geçirilen pikir alyşmalaryň barşynda Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk ýörelgelerinden ugur almak bilen, sebitiň we tutuş dünýäniň halklarynyň abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilen daşary syýasy ugry amala aşyrylýandygy nygtaldy.

Bellenilişi ýaly, ýurdumyz halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryna hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň ýörelgelerine berk eýerýär. BMG halkara gatnaşyklarynda hem-de ählumumy wehimler bilen şertlendirilen wezipeleri çözmekde esasy utgaşdyryjy gurama hökmünde çykyş etmelidir. Şunuň bilen baglylykda, BMG bilen köpugurly hyzmatdaşlyk Türkmenistan üçin strategik ugur bolup durýar. Ýurdumyz dünýä bileleşiginiň Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda amala aşyrylýan hem-de parahatçylygy, howpsuzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen başlangyçlaryny hemmetaraplaýyn goldaýar.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň BMG we onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen köpýyllyk gatnaşyklarynyň netijeli häsiýeti nygtaldy. Bu netijeli hyzmatdaşlyk türkmen tarapynyň öňe sürýän sebit we umumy dünýä häsiýetli netijeli başlangyçlaryny durmuşa geçirmekde, dürli ulgamlarda iri taslamalary we maksatnamalary bilelikde amala aşyrmakda öz beýanyny tapýar.

Türkmenistanyň Mejlisiniň wekiliýetiniň Merkezi Aziýanyň we Koreýa Respublikasynyň Parlamentleriniň ýolbaşçylarynyň birinji maslahatyna gatnaşmagyň çäklerinde Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy D.Gulmanowa bilen Koreýa Respublikasynyň Milli Assambleýasynyň Başlygy Kim Çžin Phýonyň ikitaraplaýyn duşuşygy geçdi. Duşuşykda parlamentleriň arasynda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek barada özara pikir alşyldy.

Soňra Türkmenistanyň Mejlisiniň we Koreýa Respublikasynyň Milli Assambleýasynyň wekilleriniň arasynda giňeldilen düzümde birinji parlamentara geňeşme maslahaty geçdi. Maslahatda iki ýurduň parlamentleriniň arasynda döredilen dostluk toparlarynyň işini kämilleşdirmek, ýurtlaryň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklarynyň kanunçylyk esaslaryny berkitmek, halkara parlament meýdançalarynda birek-biregiň başlangyçlaryny goldamak, diplomatik wekilhanalarda guralýan medeni çärelere işjeň gatnaşmak arkaly hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek babatynda pikir alşyldy.