Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň çuň parasaty bilen Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly ýurdumyzyň ösüşinde möhüm ähmiýetli şanly wakalara baý bolar. Şu ýyl berkarar Diýarymyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30  ýyllyk baýramy uludan belleniler. Gahryman Arkadagymyzyň beýik işlerini üstünlikli dowam edýän hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda gazanylýan syýasy-ykdysady we medeni ösüşler halkara derejede giňden ykrar edilýär. Türkmenistanyň öňden görüjilikli daşary syýasatynyň özenini düzýän hemişelik Bitaraplyk ýörelgeleriniň üstünlikli amala aşyrylmagy netijesinde, dünýä döwletleri bilen halkara derejede syýasy, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurlarda gazanylýan ösüşler ähli halkymyzy guwandyrýar. Üstünlikli durmuşa geçirilýän hemişelik Bitaraplyk syýasaty beýik ösüşleriň hatyrasyna dünýäde parahatçylygy we ynanyşmagy pugtalandyrmagyň esasy guraly hökmünde hyzmat edip, täze mazmuna eýe boldy. 

Hormatly Prezidentimiziň möhüm halkara başlangyçlary, dünýäde parahatçylygy berkitmek we howpsuzlygy üpjün etmek, dürli ugurlarda hoşniýetli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek, sebitiň energetika, ulag-aragatnaşyk, ekologiýa meseleleri babatdaky teklipleri we başlangyçlary dünýäde giň goldawa eýe bolýar. 

Türkmenistanyň başlangyjy bilen 2022-nji ýylyň iýulynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň «Merkezi Aziýa — parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagy» atly Kararnamany kabul etmegi, şol ýylyň 6-njy dekabrynda 77-nji sessiýanyň 45-nji plenar mejlisinde kabul eden Kararnamasy esasynda 2023-nji ýylyň «Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly» diýlip yglan edilmegi aýratyn bellärliklidir. Şol ýylyň 11-nji dekabrynda Aşgabatda geçirilen «Dialog — parahatçylygyň kepili» atly halkara forumyň Jemleýji resminamasynyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň resminamasy hökmünde guramanyň resmi dilleriniň altysynda çap edilmegi türkmen döwletiniň parahatçylyga, beýik ösüşlere çagyryşlary bolup, dünýä ýaň saldy. 

Hemmämize mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynda «2025-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamanyň kabul edilmegi Garaşsyz, hemişelik Bitarap Diýarymyzyň halkara abraýynyň we taryhy tejribesiniň ykrar edilýändiginiň güwäsi boldy. 

Dünýäde parahatçylygy we ynanyşmagy pugtalandyrmak, durnukly ösüşleri gazanmak babatda beýik işleri amala aşyrýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, işleri rowaç bolsun! 

Akjagül ŞIHLYÝEWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Umumy bölüminiň 

Terjime bölümçesiniň terjimeçisi.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dyýe­ti­niň pudaklaryn­da 2024-nji ýyl­da al­nyp bar­lan iş­le­riň jem­le­ri­ne ba­gyş­lap geçi­ren Mi­nistr­ler Kabi­ne­ti­niň gi­ňiş­le­ýin mej­li­si­ne te­le­ýaý­lym ar­ka­ly syn et­dik. Wa­ta­ny­my­zyň ge­çen şan­ly ýyl­da­ky dur­muş-yk­dy­sa­dy görkezi­ji­le­ri­ne, ga­za­nan be­lent üs­tün­lik­le­ri­ne, ýe­ten sep­git­leri­ne guwanjy­myz art­dy. 

Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­z Hö­kü­me­tiň gi­ňiş­leýin mejlisindä­ki çy­ky­şyn­da: «Şu ýyl «Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly» diý­lip yg­lan edil­di. Bu şy­gar uly many-maz­mu­na eýe bo­lup, Garaş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap döwle­ti­mi­ziň at-ab­ra­ýy­ny has-da ýokarlandyr­ma­ga, ata Wa­tany­my­zyň mun­dan beý­läk-de gül­läp ösmegine gö­nük­di­ri­len iş­le­ri ama­la aşyr­ma­ga ruh­lan­dyr­ýar» di­ýip bellemek bi­len, ýy­lyň şy­ga­ry­ny iş ýü­zün­de dur­mu­şa ge­çir­mek üçin tutanýer­li zäh­met çek­mä­ge ça­gyr­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň bu çagyryşy her bi­ri­mi­ziň wa­tan­çy­lyk ru­hu­my­zy has-da belen­de gö­te­rip, päk zäh­me­te hy­juw­lan­dyr­dy. 

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň «Türk­me­nis­ta­ny 2025-nji ýylda dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň we ma­ýa goýum Mak­sat­na­ma­sy­ny tassykla­mak ha­kyn­da» Ka­ra­ra gol çek­me­gi uly jem­gy­ýet­çi­lik seslenmesi­ni dö­ret­di. «Türk­menis­ta­nyň Pre­zi­den­ti­niň ýur­du­my­zy 2022 — 2028-nji ýyl­larda dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Maksatnamasynyň» hem-de «Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýyly» şy­ga­ry as­tyn­da geç­ýän şan­ly ýyl üçin Döw­let býu­je­ti­niň esa­syn­da taý­ýar­la­ny­lan bu res­mi­na­ma­da 2025-nji ýyl­da ýe­til­me­li mak­royk­dy­sa­dy gör­ke­zi­ji­le­riň, yk­dy­sa­dy­ýe­tiň äh­li pu­dak­la­ry bo­ýun­ça önüm­çi­lik meýilna­ma­la­ry­nyň, şeý­lede ra­ýat­la­ryň ýa­şa­ýyş-dur­muş de­re­je­si­ni has-da go­wulan­dyr­mak bi­len bag­ly çä­re­le­riň öz be­ýa­ny­ny tap­ýan­dy­gy guwandyryjydyr. 

Şan­ly ýyl­da ýur­du­my­zyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­ne ma­li­ýe­leşdir­me­giň äh­li çeş­me­le­ri­niň ha­sa­by­na je­mi 40 mil­liard ma­nat­dan gow­rak ma­ýa goýumla­ry gö­nük­dir­me­giň mak­sat edi­nil­me­gi, Di­ýa­ry­my­zyň äh­li sebitle­rin­de mede­ni-dur­muş mak­sat­ly des­ga­la­ry, oba­dyr şä­her­çe­le­ri, şol san­da we­la­ýa­ty­my­zyň Ak bug­daý et­ra­by­nyň Öňal­dy, Ka­ka et­ra­by­nyň Gow­şut ge­ňeş­lik­le­rin­de tä­ze, döw­rebap oba­la­ry da­ba­ra­ly ýag­daý­da açyp ulan­ma­ga ber­megiň me­ýil­leş­di­ril­me­gi gö­wün gu­şu­my­zy ga­nat­lan­dyr­dy. Bu­lar tä­ze ta­ry­hy döw­rü­miz­de Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň «Wa­tan di­ňe hal­ky bi­len Wa­tan­dyr! Döwlet di­ňe hal­ky bi­len döw­let­dir!» di­ýen baş tag­ly­ma­ty­nyň bar­ha da­ba­ra­lan­ýan­dy­gy­nyň, hal­ky­my­zyň ýaşaýyş-durmuş de­re­je­si­ni ýo­kar­lan­dyr­mak ug­run­da­ky ta­gal­la­la­ryň rowaç­lan­ýan­dy­gy­nyň ala­ma­ty­dyr. Hal­ky­my­zy eş­ret­li dur­muş­da ýaşadýan, ýur­du­my­zy bag­ty­ýar­ly­gyň, ro­waçly­gyň ak ýo­lun­dan bar­ha öňe alyp bar­ýan hor­mat­ly Prezi­den­ti­mi­ze hem-de Gah­ry­man Arkadagymy­za tüýs ýürek­den al­kyş aýd­ýa­rys. 

Resul IŞANGULYÝEW, 

Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň 

Ahal welaýat komitetiniň başlygy, 

Mejlisiň deputaty.

Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň ýur­du­myz­da ýo­ka­ry ne­ti­je­li spor­ty, Olim­pi­ýa he­re­ke­ti­ni ös­dür­mek, jem­gy­ýet­de sag­dyn dur­muş ýörelgelerini ber­kit­mek ug­run­da ba­şy­ny baş­lan asyl­ly iş­le­ri hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da has-da ro­waç­lan­ýar. Sag­dyn jemgyýe­ti ber­ka­rar et­mek ýur­du­my­zy uzak möh­let­le­ýin esas­da ösdürme­giň mö­hüm şert­le­ri­niň bi­ri hök­mün­de kes­git­le­ni­lip, bedenterbi­ýe we sport ul­ga­my­nyň mad­dy-en­jam­la­ýyn bin­ýa­dy bi­len bir­likde, hu­kuk esas­la­ry­ny pug­ta­lan­dyr­mak ba­bat­da-da toplum­la­ýyn iş­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Döwlet Baştutanymyzyň çuň­ňur oý­la­ny­şyk­ly özgert­me­le­ri­niň ne­ti­je­sin­de türk­menis­tan­ly tür­gen­ler hal­ka­ra ýaryşlarda yzy­gi­der­li ýe­ňiş gaza­nyp, ata Wa­ta­ny­my­zyň ab­ra­ýy­ny has-da beý­geld­ýär­ler. Sport we be­den­ter­bi­ýe-sa­gal­dyş he­re­ke­ti ildeşlerimiziň dur­mu­şy­nyň aý­ryl­maz bö­le­gi­ne öw­rül­ýär.

Köpçülikleýin bedenterbiýe-sagaldyş hereketini wagyz etmäge gönükdirilen giň gerimli işleriň ýaýbaňlandyrylmagy, dürli ýaşdaky hem-de kärdäki adamlaryň gatnaşmagynda bäsleşikleriň yzygiderli geçirilmegi ýurdumyzda sport we bedenterbiýe bilen meşgullanýan adamlaryň sanynyň artmagyna ýardam edýär. Diýarymyzyň ähli sebitlerinde döwrebap sport düzümlerini döretmek arkaly sport bilen meşgullanmagyň raýatlar üçin elýeterli bolmagy üpjün edilýär. Şunuň bilen birlikde, ýaş nesilleri sporta çekmek, olaryň bedenterbiýe bilen köpçülikleýin meşgullanmagyny gazanmak üçin uly tagallalar edilýär. Munuň üçin bilim edaralarynda okuw we okuwdan daşary wagtda beden terbiýesi boýunça işler alnyp barylýar. 

«Bedenterbiýe we sport hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, bilim ulgamynda beden terbiýesini guramak esasy bilim maksatnamalarynyň çäklerinde bedenterbiýäniň we sportuň hökmany sapaklarynyň, şeýle hem goşmaça umumybilim maksatnamalarynyň çäklerinde bedenterbiýäniň hem-de sportuň goşmaça sapaklarynyň geçirilmegini, terbiýelenýänleriň, okuwçylaryň we talyplaryň bedenterbiýe-sagaldyş hem-de sport taýýarlygy boýunça toplumlaýyn çäreleri geçirmek üçin şertleriň döredilmegini, şol sanda zerur enjamlardyr serişdeler bilen üpjün edilmegini, aýratyn başarnyklaryny we saglyk ýagdaýyny göz öňünde tutmak bilen, terbiýelenýänlerde, okuwçylarda hem-de talyplarda bedenterbiýe endikleriniň kemala getirilmegini, olary bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaga çekmek üçin şertleriň döredilmegini göz öňünde tutýar. Şeýle hem okuwçylaryň we talyplaryň gatnaşmaklarynda bedenterbiýe-sagaldyş, köpçülikleýin sport çäreleriniň guralmagyna we geçirilmegine, mekdep sportunyň hem-de talyp sportunyň ösüşine we ýaýbaňlandyrylmagyna ýardam edilmegi, okuwçylaryň hem-de talyplaryň halkara sport çärelerine, şol sanda Bütindünýä uniwersiadalaryna we resmi halkara sport ýaryşlaryna gatnaşdyrylmagy bilim ulgamynda beden terbiýesini guramagyň möhüm ugurlarynyň biridir. 

Häzirki döwürde «Türkmenistan – ruhubelentligiň we sagdynlygyň ýurdy» şygary bilen yzygiderli geçirilýän Spartakiadalar we Uniwersiadalar sporta höwesek ýaşlaryň hatarynyň artýandygyny subut edýär. Halkara ýaryşlarda üstünlik gazanýan türgenlerimiziň köpüsiniň hut ýaşlar bolmagy ýaşlar sportuny ösdürmek ugrundaky işleriň aýdyň netijesidir. Ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgelerini pugtalandyrmak, ähli raýatlaryň, hususan-da ýaş nesilleriň bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmagy üçin giň mümkinçilikleri döretmek ugrunda ýadawsyz aladalanýan hormatly Prezidentimiziň hem-de Gahryman Arkadagymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, il-ýurt we umumadamzat ähmiýetli başlangyçlary rowaç bolsun!

Per­man SA­PA­ROW, 

Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň Dur­muş sy­ýa­sa­ty 

ba­ra­da­ky ko­mi­te­ti­niň baş hü­när­me­ni.

В Ашхабаде в рамках сотрудничества Меджлиса Туркменистана с зарубежными партнёрами состоялся «круглый стол» по изучению передового международного опыта в системе местного самоуправления и обсуждению вопросов внедрения лучших практик в работу местной власти Туркменистана. В мероприятии приняли участие представители Меджлиса Туркменистана, Министерства финансов и экономики, Министерства адалат, а также представители хякимликов, арчины регионов. 

Местное самоуправление и местные органы власти обеспечивают самостоятельное решение гражданами вопросов местного значения и управление городским имуществом исходя из интересов всех жителей конкретного региона. Более широкое понятие местного самоуправления подразумевает право и фактическую компетенцию органов местного самоуправления в рамках закона и под свою ответственность регулировать и управлять значительной частью общественных дел, действуя в интересах местного населения. 

Территориальное местное самоуправление осуществляется в основном через органы местного самоуправления. В современном мире всё большее распространение получают системы местного самоуправления, основанные на развитии отношений между органами местного самоуправления и центральной властью. 

В ходе «круглого стола» международные эксперты сделали презентации о передовом международном опыте деятельности местного самоуправления в различных странах, привели конкретные примеры структуры систем местного самоуправления в других странах, подкрепляя их правовыми рамками, предоставили информацию о достигнутых успехах в организации их работы на местах. 

Также была дана подробная информация о работе с гражданами как механизме местного самоуправления, сделан обзор лучших международных и национальных практик в работе с гражданами, говорилось о роли политических и общественных организаций и гражданского общества в решении вопросов местного значения. На конкретных примерах стран Центральной Азии были представлены основные модели взаимодействия органов местного самоуправления и государственных институтов, модели сотрудничества на международном уровне и возможности адаптации международных моделей в нашем регионе. 

В свою очередь депутат Меджлиса Туркменистана и национальный эксперт сделали обзор действующего законодательства, регулирующего систему местного самоуправления в Туркменистане. Кроме того, национальный эксперт подробно остановился на результатах анализа возможностей дальнейшего совершенствования данного законодательства, раскрыл основные тенденции его развития. Представив сравнительный анализ органов местного самоуправления в странах Центральной Азии, основных сходств и различий в системах местного самоуправления стран Центральной Азии, национальный эксперт отметил возможности обмена передовым опытом, успешные примеры и возможности адаптации к национальной системе местного самоуправления в Туркменистане, а также межрегионального сотрудничества и обмена опытом. 

Мероприятие проходило в интерактивном формате, что позволило задавать интересующие участников семинара вопросы и обменяться мнениями и идеями. 

По результатам состоявшегося обсуждения участники наметили конкретные шаги по совершенствованию системы местного самоуправления в Туркменистане и предложения по развитию сотрудничества. 

В целом «круглый стол» стал хорошей площадкой для представителей органов местного самоуправления в плане расширения их знаний о правовых основах системы местного самоуправления. Выступления международных экспертов, изучающих мировой опыт, подтвердили, что правовые основы системы местного самоуправления в нашей стране прочно устоялись и ориентированы на интересы народа. Вместе с тем подчёркнута важность постоянного совершенствования этой сферы и определены приоритетные задачи в системе местного самоуправления. 

В завершение семинара участники выразили благодарность уважаемому Президенту Аркадаглы Герою Сердару и Национальному Лидеру туркменского народа, Председателю Халк Маслахаты Герою Аркадагу за создание благоприятных возможностей для развития международного сотрудничества с целью совершенствования национального законодательства с учётом лучших мировых практик. 

Сердар Дурдыев, 

депутат Меджлиса Туркменистана, 

член Комитета по работе с органами местной 

представительной власти и самоуправления.

Täze taryhy döwürde döwletimiziň ynanyşmak we dostluk ýörelgelerine esaslanýan içeri we daşary syýasatyny, umumadamzat bähbitli halkara başlangyçlaryny giňden wagyz etmek, dünýä ýaýmak, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygyny şöhratlandyrmak maksady bilen, şeýle hem Gahryman Arkadagymyzyň ýiti zehininden, jöwher paýhasyndan dörän, parahatçylygyň, ynanyşmagyň we dost-doganlygyň ähmiýetini, onuň gadyr-gymmatyny giňden açyp görkezýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» atly ajaýyp goşgusyndan ugur alyp, 2025-nji ýyl «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edildi. 2025-nji ýylyň şygarynda Bitarap ýurdumyzyň ählumumy parahatçylygy we durnukly ösüşi gazanmak, döwletleriň arasynda özara ynanyşmagy berkitmek, dünýä ýurtlaryny we halklaryny parahatçylyga, dost-doganlyga çagyryş ýaly asylly maksatlar öz beýanyny tapýar. 

Häzirki wagtda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllyk baýramçylygy we 2025-nji — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly mynasybetli çäreleri ýokary derejede geçirmek boýunça işlere badalga berildi. 

Türkmenistanyň Bitaraplygy gelip çykyşy boýunça ykrar edilen, görnüşi boýunça hemişelik, manysy boýunça oňyn Bitaraplykdyr. Watanymyzyň Bitaraplyk hukuk derejesi BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan 1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda, soňra 2015-nji ýylyň 3-nji iýunynda ykrar edildi. 

Ata Watanymyz Türkmenistan Bitaraplyk hukuk derejesini Konstitusiýamyzda berkitdi. Onda: «Türkmenistan dünýä bileleşigi tarapyndan ykrar edilen we kanun esasynda berkidilen hemişelik bitaraplyk hukuk ýagdaýyna eýedir», «Türkmenistanyň hemişelik bitaraplygy onuň içeri we daşary syýasatynyň esasy bolup durýar» diýlip bellenilendir. Şeýle hem bu ugurda «Türkmenistanyň hemişelik bitaraplygy hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanuny we beýleki möhüm resminamalar kabul edildi. «Türkmenistanyň Döwlet sylaglary hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, «Bitaraplyk» ordeni, «Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan» we «Bitarap Türkmenistanyň 25 ýyllygyna» atly ýubileý medallary döredildi. 

Ýakynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda geçirilen guramaçylyk döwlet toparynyň mejlisinde Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyny ýokary guramaçylykly geçirmek bilen bagly öňde durýan möhüm wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisde Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzyň kada-kanunçylyk işini kämilleşdirmegiň, ilatyň arasynda wagyz-nesihat işlerini giňden ýola goýmagyň möhümdigi, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň dowamynda Türkmenistanyň parahatçylyk we ynanyşmak ýörelgelerine daýanýan daşary syýasatynyň hukuk esaslaryny berkitmek maksady bilen, degişli kadalaşdyryjy hukuk namalaryny işläp taýýarlamak meselelerine bellenilen tertipde seretmek barada beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Mejlisi ýerlerde raýatlaryň pikirlerini öwrenmek we tekliplerini almak bilen bagly işlere başladylar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň milli kanunçylygyny kämilleşdirmek babatda durmuşa geçirilýän işler döwletiň we jemgyýetiň durmuşynyň ähli ulgamlarynda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeleri kanunçylyk taýdan üpjün etmäge, halkymyzyň hal-ýagdaýynyň has-da gowulandyrylmagyny gazanmaga, ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmäge ýardam edýär. Türkmenistanyň Mejlisine kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek baradaky gelip gowuşýan tekliplere degişli seljerme işleri geçirilip, olaryň taslamalary işlenilip taýýarlanylýar we kabul edilýär. 

Garaşsyzlygymyz we hemişelik Bitaraplygymyz türkmen halky üçin mukaddesdir. Garaşsyzlygyň we Bitaraplygyň gazananlaryny gorap saklamak, geljekki nesillere ýetirmek biziň her birimiziň mukaddes borjumyzdyr. 

Batyr BAÝLYÝEW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, 

Kada-kanunçylyk baradaky komitetiniň başlygy

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz­da me­de­ni-yn­san­per­wer ul­ga­myň döw­re­bap ös­dü­ril­me­gi­ne aý­ra­tyn ähmiýet be­ril­ýär. Bu ugur­da hal­ka­ra de­re­je­de ga­za­nyl­ýan üs­tün­lik­le­re Ar­ka­dag Ser­dar­ly bag­ty­ýar ýaş­lar hem my­na­syp go­şant goş­ýar­lar. Ýaňy-ýa­kyn­da türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri, Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň Baş­ly­gy Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň Mo­na­ko Knýazlygy­na sa­pa­ry­ny ama­la aşy­ran gün­le­rin­de ýur­dumy­zyň «Galkynyş» mil­li at üs­tün­dä­ki oýun­lar to­pa­ry­nyň Mon­te-Kar­lo­da geçiri­len 47-nji hal­kara sirk sun­ga­ty fes­ti­wa­lyn­da üs­tün­lik­li çy­kyş edip, Al­tyn baý­ra­ga we beý­le­ki ýö­ri­te baýrak­la­ra my­na­syp bol­ma­gy-da mu­nuň şeý­le­di­gi­niň aý­dyň gü­wä­si­dir.

 Ýaşlykda üstünliklere, ýeňişlere synmaz ynam, röwşen geljege hyjuw, egsilmez gujur bar. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy we tagallalary bilen 2007-nji ýylda döredilen «Galkynyş» milli at üstündäki oýunlar toparynyň agzalary hem, esasan, ýaşlardan ybarat. Bu topar geçen ýyllaryň dowamynda halkara derejede gazanýan uly üstünlikleri bilen şöhratlanyp, Döwlet baýdagymyzy belentde parladyp gelýär. Munuň özi ýaşlarymyzyň Milli Liderimiziň hem-de hormatly Prezidentimiziň belent ynamyna ygrarlylygynyň, ata Watanymyza egsilmez söýgüsiniň nyşanydyr. 

«Galkynyş» milli at üstündäki oýunlar toparynyň Monte-Karloda gazanan ýeňşiniň şanyna 1-nji fewralda Arkadag şäherinde geçirilen dabaralar ýurdumyzyň medeni durmuşynda ajaýyp wakalaryň biri boldy. Onuň çäklerinde bu topara hormatly Prezidentimiziň adyndan 3 million manat, Gahryman Arkadagymyzyň adyndan 17 müň ýewro möçberinde pul baýraklarynyň gowşurylmagy, toparyň ýolbaşçysyna bolsa «Türkmenistanyň at gazanan atşynasy» diýen hormatly adyň dakylmagy halkara giňişlikde ýurdumyzyň abraýyny belende göteren ýaş watandaşlarymyzyň zähmetine belent sarpa goýulýandygynyň, olaryň bitiren hyzmatyna ýokary baha berilýändiginiň aýdyň güwäsidir. «Galkynyş» toparynyň agzalaryna Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasy tarapyndan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky «Daýanç» sagaldyş merkezine 10 günlük dynç alyş ýollanmasynyň, döwrebap tehnologik enjamlar we sport egin-eşikler toplumlarynyň, türkmen halysynyň gowşurylmagy-da olaryň gazanan halkara üstünligine mynasyp serpaýdyr. Bu sylag-serpaýlar «Galkynyş» toparynyň agzalaryny täze üstünliklere ruhlandyrýar. Olaryň şeýle şanly ýeňişleri ähli ýaşlarymyz üçin göreldedir. Çünki Monte-Karloda geçirilmegi däbe öwrülen abraýly halkara festiwalda üstünlik gazanmak örän uly yhlasy, irginsiz zähmeti, dünýäniň sirk sungatynyň ussatlaryny haýran galdyryp biljek ukyp-başarnygy talap edýär. 

Geçen asyryň ýetmişinji ýyllarynda esaslandyrylan festiwal dünýäniň sirk sungatynyň iň abraýly çäreleriniň biri bolup durýar. Her ýyl Monakonyň Monte-Karlo şäherinde geçirilýän bu festiwalyň esasy maksady sirk sungatynyň meşhurlygyny artdyrmakdan, onuň däplerini dowam etdirmekden, tutuş dünýäde bu ugurdan täze zehinleri ýüze çykarmakdan ybarat. Ýokary halkara abraýdan peýdalanýan bu festiwalda milli toparymyzyň çykyş edip, onda-da iň ýokary üstünligi gazanmagynda, ilkinji nobatda, Gahryman Arkadagymyzyň tagallalary uly orna eýedir. Hut Milli Liderimiziň başlangyjy bilen ýurdumyzda sirk sungatynyň täzeden dikeldilendigini, 2010-njy ýylyň aprelinde Türkmenistanyň Döwlet sirkiniň gaýtadan, döwrebap röwüşde işläp başlandygyny aýratyn bellemek gerek. Munuň özi häzirki zaman türkmen sirk sungatyny ösdürmegiň ýolunda möhüm tapgyr boldy. 

Gazanan täze halkara üstünlikleri mynasybetli hormatly Prezidentimiziň toparyň agzalaryna iberen Gutlagynda belleýşi ýaly, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzda sirk sungaty yzygiderli ösdürilýär. Onuň döwrebap derejede kämilleşdirilmegi üçin hukuk binýady berkidilýär. «Sirk we sirk sungaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi hem ýurdumyzda milli sirk sungatynyň işiniň ösüşini goldamaga gönükdirilendir. Milli sirk sungatymyz döwlet Baştutanymyzyň hemmetaraplaýyn goldawy netijesinde, soňky ýyllarda hakyky galkynyşy başdan geçirýär we halkara derejede giňden ykrar edilýär. Türkmen toparynyň şeýle abraýly halkara festiwala çagyrylmagy-da munuň aýdyň güwäsidir. 

«Galkynyş» toparynyň agzalarynyň at üstünde ýerine ýetirýän akrobatika we gimnastika tilsimleri, bedewlere ussatlyk bilen erk etmek, at çapmak sungatynyň ýokary derejesini görkezýän çykyşlary milli at üstündäki oýunlar toparymyzyň özboluşly aýratynlygydyr. Bu topar dünýäniň köp ýurtlarynda türkmen sirk sungatynyň özboluşly kämilligini görkezýär. 

«Galkynyş» milli at üstündäki oýunlar toparynyň diňe bir sirk sungaty boýunça çykyş etmek bilen çäklenmän, eýsem, halkymyzyň baý mirasyny-da wagyz edýändigini bellemek ýakymly. Şunda türkmen halkynyň milli buýsanjy bolan meşhur ahalteke bedewlerine aýratyn orun degişli. Olaryň äleme ýaň salýan şan-şöhraty türkmen ýaşlarynyň halkara ýaryşlarda, sirk festiwallarynda gazanýan ajaýyp ýeňişleri bilen has-da artýar. 

Behişdi bedewlerimiz dabaralaryň, toý-baýramlaryň bezegi bolup, çapyp barýan atyň üstünde çylşyrymly tilsimleri ýerine ýetirýän türkmen jigitleriniň çalasynlygy, ýyndam ahalteke atlarynyň düşbüligi, täsin we akylly hereketleri görenleri haýran galdyrýar. Hut şoňa görä-de, «Galkynyş» milli at üstündäki oýunlar toparymyz dünýäde uly meşhurlyga eýe boldy. Atşynaslaryň, halkara bilermenleriň belleýşi ýaly, türkmen milli at üstündäki oýunlary çykyşyň ilkinji pursatlarynda tomaşaçylaryň ünsüni çekmegi başarýar. Ajaýyp ahalteke bedewleri, jigitlerimiziň milli lybaslary, olaryň sazlaşykly hereketleri indi millionlarça adamyň hakydasynda we kalbynda orun aldy. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen ösüşiň täze belentliklerine tarap ynamly öňe barýan türkmen halkynyň gadymy däp-dessurlaryny dikeltmek, milli medeniýetimizi, sungatymyzy dünýäde dabaralandyrmak babatda alnyp barylýan giň gerimli işleriň ajaýyp netijesidir. Şunda türkmen ýaşlaryna uly ynam bildirýän Milli Liderimize we hormatly Prezidentimize alkyşlarymyz egsilmezdir. 

Ýazpolat KERIÝEW, 

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky 

Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy, 

Mejlisiň deputaty.

Döwletimiziň agrar syýasatynyň esasy ugurlary ilatyň sarp edýän azyklyk önümleriniň dürli görnüşlerine islegleri doly kanagatlandyrmak, senagatyň bolsa çig mala bolan zerurlyklarynyň üpjün ediliş derejesini ýokarlandyrmak, ýerli önümler bilen importuň ornuny tutmak, şeýle hem onuň eksportuny artdyrmak ýaly möhüm wezipelerden ybarat bolup durýar. Bu wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin önüm öndürijiler maliýe taýdan höweslendirilýär, önümçilige iri maýa goýumlary gönükdirilýär, şol bir wagtyň özünde azyklyk ekinleriň tohumçylygyny ösdürmäge aýratyn uly üns berilýär. Tohumlary öndürmek, olary taýýarlamak, gaýtadan işlemek, saklamak, daşamak, ulanmak we ýerlemek, şeýle hem tohumlaryň hiline gözegçilik etmek işi ummasyz köp zähmeti talap edýär. Hut şu ugurda hereket edýän «Tohumçylyk hakyndaky» Türkmenistanyň Kanunynda ösümlikleriň tohumlarynyň öndürilmegi, taýýarlanylmagy, gaýtadan işlenilmegi, saklanylmagy, ýerlenilmegi, daşalmagy we ulanylmagy, şeýle hem ýurdumyzda tohumçylyk babatdaky döwlet gözegçiligini amala aşyrmak ýaly işleriň hukuk esaslary kesgitlenilýär. 

Ýurdumyzda ösümlikleriň tohumçylygy babatynda ýeke-täk döwlet syýasaty amala aşyrylýar. Tohumçylygyň çygry giňdir. Oba hojalyk ekinleriniň naýbaşy, saýlantgy we ýokary arkaly tohumlaryny öndürmek bilen ýöriteleşdirilen tohumçylyk hojalyklary meşgullanýarlar. Kanuna laýyklykda döwlet tarapyndan tohumçylyk gorunyň emele gelmeginiň, saklanylyşynyň we ulanylyşynyň tertibi aýratyn kesgitlenilýär, ekinler we sortlar boýunça tohumçylyk gorunyň möçberi döwlet tarapyndan tassyklanylýar. 

Tohumçylyk işi üçin döwlet goldawy hökmünde maýa goýumlary bölünip berilýär, salgyt ýeňillikleri döredilýär, tohum maýa, naýbaşy we saýlantgy tohumlaryň öndürilişine edilen çykdajylaryň öwezi dolunýar, zerur bolan halatynda ýeňillikli şertlerde karzlar berilýär. Tohum öndürijiler ykdysady taýdan höweslendirilip durulýar. Ýurdumyzda tohumçylyk işiniň göwnejaý ýola goýulmagy üçin amatly şertleriň bolmagy ugrunda yzygiderli aladalanylýar. Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynda tohumçylyk-seçgiçilik işini kämilleşdirmek, oba hojalyk pudagyna dünýä tejribesini ornaşdyrmak, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça berýän tabşyryklary üstünlikli ýerine ýetirilýär. Geçen ýylda «Oba hojalyk ekinleriniň tohumçylygynda ýetilen sepgitler we öňde duran wezipeler» atly halkara ylmy maslahaty guraldy. Tohumçylyk meseleleri boýunça ýurdumyzyň we Russiýa Federasiýasynyň, Belarusuň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Özbegistanyň, Täjigistanyň ugurdaş ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, ylmy-barlag we önümçilik merkezleriniň, GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň wekilleriniň gatnaşmaklarynda hökümetara utgaşdyryjy geňeşiniň nobatdaky mejlisi hem geçirildi. Onda oba hojalygy pudagynda hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek bilen baglanyşykly meseleleriň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy. 

Oba hojalyk ekinleriniň öndürilýän möçberini artdyrmakda, hatda ýer we suw serişdeleriniň tygşytly peýdalanylmagyny üpjün etmekde hem tohumçylyk işiniň kämilleşdirilmegi bähbitlidir. Ekinleriň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, ylmy taýdan esaslandyrylan ekin dolanyşygyny ornaşdyrmak, önümleriň öndürilýän möçberini artdyrmak üçin türkmen alymlarydyr hünärmenleri tarapyndan giň gerimli işler alnyp barylýar. Türkmen alymlary tarapyndan bugdaýyň «Serdar», «Arkadag», «Pyragy» ýaly täze tohumlarynyň döredilmegi hem muňa mysaldyr. Ýurdumyzda dürli döwletler bilen seçgiçilik we toprak-howa şertleriniň nazara alnyp, tohumlary synag etmek ugry boýunça bilelikdäki işleriň utgaşdyrylmagy, tohumçylyk hem-de döwletleriň arasynda ösümlikleriň tohumlaryny ibermek we getirmek ulgamynda özara peýdaly gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagy hem özara peýdalydyr. 

Geçen ýyllarda bugdaýyň Russiýa Federasiýasyndan getirilen «Alekseiç», «Bezostaýa — 100», «Wassa» ýaly saýlantgy görnüşleri biziň toprak-howa şertlerimizde synagdan geçirilip, önümçilige üstünlikli ornaşdyryldy. 

Seçgiçilik, tohumçylyk pudagynda ylmy gözlegleriň ýygjamlaşdyrylmagy, alymlaryň tejribesiniň we hünär derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagy täze taryhy döwürde oba hojalygy pudagynyň ösüşine oňyn täsirini ýetirýär. Häzirki wagtda Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň oba hojalyk özgertmeleriniň dowamynda pudagyň kuwwatly önümçilik binýady emele geldi. Şonuň netijesinde azyklyk we beýleki oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygynyň artmagy üçin giň mümkinçilikler peýda bolýar. Tohumçylyk işiniň kämilleşdirilmegi bilen geljekde hem azyklyk önümleriň bolçulygyny üpjün etmekde gowy görkezijileriň gazanylmagyna tarap ugur alyndy. 

Bahadur ŞADYÝEW,

 «Lebapgallaönümleri» önümçilik birleşiginiň 

Çärjew etrabynyň «Azatlyk» daýhan 

birleşiginiň galla agronomy, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Hormatly Prezidentimiziň: «Halkymyzyň saglygyny goramak, ýurdumyzyň abadançylygyny gazanmak biziň iň uly maksadymyzdyr» diýip belleýşi ýaly, il saglygy bagtyýar durmuşyň berk binýadydyr. Şunuň bilen baglylykda ýurdumyzda döwletiň iň gymmatly baýlygy bolan ynsan saglygyny goramak, jemgyýetimize sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmak, saglygy goraýyş ulgamyny düýpli özgertmek 

baş ugurlaryň hatarynda kesgitlenilýär. 

Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň dünýä derejesinde sagdynlygy we abadançylygy üpjün etmek, adamlaryň saglygyny, beden hem ruhy taýdan sazlaşykly ösüşini gazanmak, daşky gurşawyň arassalygyny gorap saklamak, saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek meselelerinde BMG-niň ýöriteleşdirilen düzümleri bolan Bütindünýä Saglygy goraýyş guramasynyň, Çagalar gaznasynyň, Ilat gaznasynyň saglygy goraýyş, ilat we ösüş ugrundaky umumy strategiýalaryny goldaýandygy we olar bilen bilelikdäki taslamalardyr maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirip, bu ugurda möhüm başlangyçlary öňe sürýändigi bizde uly buýsanç duýgusyny döredýär. 

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda döwletiň iň gymmatly baýlygy bolan ynsan saglygyny goramak, jemgyýetimize sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmak, saglygy goraýyş edaralarynyň işini kämilleşdirmek babatda düýpli özgertmeler amala aşyrylýar. Häzirki wagtda ulgamyň dünýä lukmançylygynyň öňdebaryjy gazananlary we tejribeli hünärmenler bilen üpjün edilmegi netijesinde raýatlaryň saglygynyň goraglylygyny güýçlendirmekde uly üstünlikler gazanyldy. 

Ata-babalarymyzyň «Bar zadyň sakasy — saglyk», «Saglygym —begligim» ýaly pähimlerinden ugur alyp, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda güneşli Diýarymyzyň çar künjeginde köpçülikleýin sporty ösdürmäge aýratyn ähmiýet berilýär, ilatyň giň gatlagyny bedenterbiýe, sport bilen meşgullanmaga çekmek, çagalar sportuny ösdürmek, ýaşlaryň arasynda sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmek boýunça alnyp barylýan işler üstünlikli dowam etdirilýär. 

Gahryman Arkadagymyzyň düýbüni tutan «Saglyk» Döwlet maksatnamasyna laýyklykda ýurdumyzyň iň çetki şäherlerinde we obalarynda hem lukmançylyk we sport düzümlerini şu günüň talabyna laýyk getirmek boýunça taslamalar yzygiderli durmuşa ornaşdyrylýar. Döwletimizde poliomiýelit, drakunkulýoz, gyzzyrma keselleriniň doly ýok edilendigi, ýod ýetmezçiliginiň öňüni almak üçin duzy ýod bilen hem-de unuň düzümini demir we foliý turşusy bilen baýlaşdyrylandygy baradaky Bütindünýä Saglygy goraýyş guramasy we beýleki guramalar tarapyndan berlen halkara güwänamalary ýetilen belent sepgitleriň kepilidir. Ýurdumyz çilimkeşlige garşy alnyp barylýan 

göreşe goşan ägirt goşandy üçin Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň ýadygärlik medalyna hem-de Minnetdarlyk şahadatnamasyna mynasyp boldy. Gahryman Arkadagymyzyň we hormatly Prezidentimiziň jemgyýetiň saglygyny gazanmak bilen döwletiň binýadyny berkitmek babatda edýän aladalarynyň we bitirýän nusgalyk işleriniň dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan ykrar edilmegi biz — saglygy goraýyş işgärlerinde uly buýsanç döredýär. Biz halkymyzyň saglygy, nesillerimiziň bagtyýar, asuda ýaşaýşy hakynda edýän hossarlyk aladalary üçin Gahryman Arkadagymyza we mertebesi belent döwlet Baştutanymyza köp sagbolsun aýdýarys. 

Gadam HEMRAÝEW,

welaýat saglygy goraýyş müdirliginiň başlygynyň orunbasary,

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda milli ykdysadyýetiň ähli ugurlarynda uly üstünlikler gazanylýar. Şunda telekeçiligi ösdürmek, bazar gatnaşyklaryna esaslanýan döwlet­hususy hyzmatdaşlygyny giňeltmek ýurdumyzy uzak möhletleýin esasda ösdürmegi nazarlaýan maksatnamalarda ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda orun alýar. Hususy pudagyň wekilleri «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-­nji ýyllarda durmuş­-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda», «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-­nji ýyllarda durmuş­-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» kesgitlenilen wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek boýunça giň gerimli özgertmelere mynasyp goşant goşýarlar. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bazar gatnaşyklaryny ösdürmegiň, kiçi we orta telekeçilige goldaw bermegiň hukuk esaslary kämilleşdirilýär. Döwletimiz tarapyndan telekeçiligi goldamak, kiçi hem­-de orta işewürligiň ösmegine gönükdirilen Türkmenistanyň Kanunlary kabul edilip, hususy pudak bilen baglanyşykly kanunçylyk yzygiderli kämilleşdirilýär. 

Ýurdumyzda döredilýän mümkinçiliklerden peýdalanýan telekeçiler tutanýerli zähmet çekip, milli ykdysadyýetimiziň sazlaşykly ösmegine mynasyp goşant goşýarlar. Häzirki wagtda türkmen telekeçileri oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmekden başlap, elektron senagatyň önümlerini işläp taýýarlamaga çenli dürli ugurlarda alnyp barylýan işlerde guwandyryjy netijeleri gazanýarlar. 

Hormatly Prezidentimiziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen taglymatyndan ruhlanyp, halkymyzyň eşretli durmuşyny nazarlaýan asylly işlerde mynasyp paýly bolan telekeçiler ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmekde, importyň ornuny tutýan we eksporta niýetlenen önümleri öndürmekde yhlasly zähmet çekýärler. Milli ykdysadyýetimiziň okgunly ösmegi, halkymyzyň bagtyýar durmuşda ýaşamagy ugrunda tagallalar edýän Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, beýik işleri rowaçlyklara beslensin! 

Begençgeldi BAÝRAMMYRADOW, 

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler 

partiýasynyň Ahal welaýat komitetiniň başlygynyň 

orunbasary,  Mejlisiň deputaty.