Gadymy Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi bolan Türkmenistan döwletimiz geografiki taýdan amatly künjekde ýerleşmeginiň giň mümkinçiliklerini ählumumy bähbitleriň hyzmatynda goýýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň oýlanyşykly başlangyçlarynyň, umumadamzat bähbitli  işleriniň hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda täze taryhy eýýamda üstünlikli dowam etdirilmegi guwandyryjydyr. Ýurdumyzyň ulag pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmakda, işiniň gerimini giňeltmekde, şeýle-de onuň täze mümkinçiliklerini herekete girizmekde durmuşa geçirilýän maksatnamalaýyn tutumlaryň netijesinde uly kuwwata eýe bolýan ulag-kommunikasiýa pudagynyň mümkinçilikleri artýar. Üstünliklere beslenýän tutumlar ata Watanymyzyň dünýä ykdysadyýetiniň möhüm ugry bolan ulag-kommunikasiýa ulgamynda halkara hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine mynasyp goşant goşýandygyny tassyklaýar.

     Parahatçylyk söýüjilik, oňyn bitaraplyk, netijeli halkara hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugruna ygrarly bolan Diýarymyzyň bu ulgamda öňe sürýän başlangyçlary, amala aşyrýan düýpli taslamalary ähli ýurtlaryň bähbitlerine, ählumumy abadançylyga, rowaçlyga gönükdirilendir. Hemişelik Bitaraplygymyzyň 30 ýyllyk taryhy senesiniň dürli çärelerine beslenýän Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçiriljek Birleşen Milletler Guramasynyň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji halkara maslahaty muny ýene bir ýola dünýä ýaýar. Milli ulag ulgamyny ösdürmekde durmuşa geçirilýän taslamalar dünýäniň deňze çykalgasy bolmadyk döwletlerine hyzmatyň bu görnüşinden netijeli peýdalanmakda geljegi uly mümkinçilikleri açýar. Şeýle döwletleriň söwda-ykdysady gatnaşyklarynyň ösmeginde deňze çykalgasy bolan goňşy döwletleriň içerki ösüşi, üstaşyr geçirijilik mümkinçiligi we syýasy ýagdaýy möhüm ähmiýetlidir. Ýurdumyzyň bu babatdaky anyk mümkinçilikleri bolsa dünýä jemgyýetçiliginde hemişe uly gyzyklanmalary döredýär. 

Eziz MATDYÝEW, «Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawody» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň baş inženeriniň orunbasary,Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

     «Biz — ýaşlara Watanymyzyň geljegini gurujylar hökmünde garaýarys. Belent maksatlara ýetmekde ýurdumyzyň ýaş nesillerine aýratyn bil baglaýarys» diýýän hormatly Prezidentimiz müň keren mamla. 

     Ýaş nesilleriň kämil bilimli bolmagyny gazanmak babatynda ýurdumyzyň bilim ulgamynyň öňünde täze wezipeler goýulýar. Türkmenistanda umumy bilim maksatnamalary boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegiň 2028-nji ýyla çenli konsepsiýasy möhüm ähmiýete eýe bolup durýar. Konsepsiýadan gelip çykýan wezipeler boýunça okatmagyň täzeçil usullaryny okuw-terbiýeçilik işlerine ornaşdyrmak, döwletimiziň umumy bilim maksatnamalary esasynda okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmek, ösüp gelýän ýaş nesle berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmak, mazmunyny yzygiderli baýlaşdyrmak bilim işgärleriniň esasy borjy bolup durýar. 

     Okatmagyň täze usullaryny döredijilikli we ýerlikli ulanmak her bir mugallymdan öz kärine ussatlygy, tejribesini baýlaşdyrmagy talap edýär. Hormatly Prezidentimiz: «Terbiýe we tejribe — ynsan ykbalynyň goşa ganaty. Alan terbiýämiz ykbalymyza, alnymyza täsir edýär. Amal edilýän her işimiz tejribämize öwrülýär. Tejribe bolsa diňe özüň gazanylýan, ýöne il-gün bilen paýlaşylýan hazynadyr. Gowy zatlar, il-halka ähmiýetli zatlar paýlaşyldygyça, olaryň berekedi artmak bilen bolýar» diýip, örän jaýdar belleýär. Her bir mugallym okatmagyň usullaryny döredijilikli we ýerlikli ulanyp bilse, onda bilim ulgamynyň ähli derejelerinde okuw-terbiýeçilik işiniň netijeliligi ýokarlanar. 

     Häzirki wagtda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» üstünlikli durmuşa geçirilýär. Munuň özi ykdysadyýetimizi has-da ösdürmekde guwandyryjy işleriň alnyp barylýandygyny subut edýär. 

     Bilim ulgamyny ösdürmek hormatly Prezidentimiziň parasatly döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. «Belent sepgitler, beýik ösüşler, ilkinji nobatda, ylymly-bilimli nesliň güýji, zehin baýlygy hem-de döredijilik başarnygy bilen berk baglanyşyklydyr. Ýurdumyzda bilim ulgamyny dünýä ülňülerine, ykrar edilen halkara kadalara we öňdebaryjy tejribelere laýyk kämilleşdirmek, ýaş nesillerimizi milli hem-de umumadamzat gymmatlyklarynyň esasynda terbiýelemek, olara döwrebap bilim bermek biziň alyp barýan bilim syýasatymyzyň baş maksadydyr» diýip, Arkadagly Gahryman Serdarymyz nygtaýar. 

     Kämil ylym we bilim islendik döwletiň pajarlap ösmeginiň esaslarynyň biridir. Bagtyýar durmuşymyzy üpjün etmekde, Watanymyzy gülledip ösdürmekde ýaşlara bil baglaýan Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, tutumly işleri rowaç bolsun! 

Jumamyrat ŞÄHEROW, Saparmyrat Türkmenbaşy etrap bilim bölüminiň hünärmeni, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

     Türkmen halky müňýyllyklara uzaýan şöhratly taryhynda dünýä medeniýetine ägirt uly goşant goşan halkdyr. Täze taryhy döwürde dana pederlerimizden miras galan däp-dessurlaryň we ynsanperwerlik ýörelgeleriniň, milli medeniýetiň ösdürilmegine örän uly ähmiýet berilýär hem-de medeni diplomatiýa döwlet syýasatynyň möhüm bölegi hökmünde garalýar. 

     Ýurdumyzyň medeniýet ulgamyndaky döwlet syýasaty türkmen jemgyýetiniň ruhy kuwwatyny berkitmäge, aň-bilim derejesini artdyrmaga, halkymyzyň medeni-ahlak gymmatlyklaryny we ruhy bitewüligini aýawly saklamaga gönükdirilendir. Häzirki wagtda Türkmenistanda milli mirasy, senetçilik we ussaçylyk däplerini, amaly-haşam sungatyny ösdürmäge aýratyn ähmiýet berilýär. 

     «Görogly» dessançylyk sungaty, dutar ýasamak senetçiligi, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungaty, «Küşt depdi» aýdym we tans dessury, türkmen milli halyçylyk sungaty, ahalteke atçylyk sungaty we atlary bezemek däpleri bolsa ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawynda mynasyp orun aldy. Türkmenistanyň beýleki dostlukly ýurtlar bilen bilelikde hödürlän türkmen keşdeçilik sungaty, ýüpekçilik we dokmaçylykda ýüpek önümçiliginiň däpleri-de şol sanawa girizilen gymmatlyklaryň hataryndadyr. 

     Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli  22 — 27-nji iýun aralygynda Ahal welaýatynda Medeniýet hepdeligi geçirildi. Bu hepdeligiň çäklerinde dürli mazmunly medeni çäreler, şol sanda konsertler, maslahatlar, sergiler, döredijilik duşuşyklary, şygryýet agşamlary, Ž filmleriň we sahna oýunlarynyň görkezilişi guraldy. 

     Milli medeniýeti we sungaty çuňňur öwrenmegiň, ösdürmegiň hem-de kämilleşdirmegiň, Ýer ýüzüniň halklary bilen medeni gatnaşyklary berkitmegiň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň daşary syýasatynyň möhüm ugurlarydygyny aýratyn nygtamak zerurdyr. Ýurdumyzda yzygiderli geçirilýän dürli medeni çäreler, halkara maslahatlar, sergidir festiwallar hem hut şu maksatlara gönükdirilendir.

Aýgözel KUTLYÝEWA, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

     Ýurdumyzyň ykdysadyýetini bazar gatnaşyklary esasynda ösdürmek, telekeçiligiň gerimini giňeltmek syýasaty üstünlikli durmuşa geçirilýär. Döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy boýunça toplumlaýyn işler amala aşyrylýar. Alnyp barylýan işleriň netijesinde milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygy ýokarlanýar, senagat önümçiliginiň netijeliligi we düşewüntliligi artýar hem-de ýurdumyzda hususy telekeçilik ösýär.

     Welaýatymyzda hem ýylyň islendik paslynda bereketli saçagymyzyň bezegi bolup durýan süýt we süýt önümlerini we gök önümleri öndürýän hususy kärhanalaryň birnäçesi işe girizilip, täze iş orunlary döredildi. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň agzasy bolan Gyzylarbat etrabynyň Paraw obasyndaky «Ýazlak» haryt nyşanly süýt we süýt önümleri öndürýän hususy kärhana hem şolaryň biridir. Bu ýerde bir ýylyň dowamynda süýt we süýt önümleriniň 700 tonnadan gowragy öndürilip, olar üç görnüşli gatyk, iki görnüşli uýadylan gaýmak, aýran, çig gaýmak, peýnir, içimlik süýt ýaly önümlerdir. Ol önümler ýurdumyzyň paýtagty

Aşgabat şäheriniň we welaýatymyzyň bazarlaryna, dükanlaryna ýörite awtoulaglar bilen paýlanýar. Kärhanada zähmet çekýän işgärleriň ählisiniň diýen ýaly ýaşlar bolmagy begendirýär. Olar öňde goýlan maksatlara ýetmek, ýurdumyzyň hemmetaraplaýyn ösüşini gazanmak bilen bagly işlerde işjeňlik görkezýärler. 

     Telekeçiligi goldap, barha ösdürýän, söwda işini amala aşyrmak üçin giň mümkinçilikleri, şertleri döredip berýän Gahryman Arkadagymyza, Arkadagly Gahryman Serdarymyza alkyşlarymyz çäksizdir.

Tuwakgylyç WElIÝEW,

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň 

welaýat komitetiniň başlygynyň orunbasary, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

     Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ýurdumyz ösüşle­re bes­len­ýär, türk­men hal­ky bagty­ýar dur­muş­da ýaşaýar. Gahryman Ar­ka­da­gy­my­zyň be­ýik baş­lan­gyç­la­ry hormat­ly Prezidentimiziň baş­tu­tanly­gyn­da üs­tün­lik­li do­wam ed­ýär. Bu günki gün he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­menis­ta­nyň hal­ka­ra de­re­je­sin­dä­ki ab­ra­ýy bar­ha ýo­kar­lan­ýar. Pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýüji­lik ýö­rel­ge­le­ri­ne esas­lan­ýan hemişe­lik Bi­ta­rap­lyk sy­ýa­sa­ty­ny üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çir­ýän Türkmenis­tan hoşni­ýet­li hyz­mat­daş­ly­ga, dost-do­gan­lyga be­lent sar­pa bi­len ga­ra­ýar.

     Türkmenistanyň hemi­şelik Bitarap­ly­gy­nyň 30 ýyl­ly­gy­nyň toýlanýan Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­lyn­da toý­la­ry­myz toý­la­ra ulaş­ýar. Ýa­kynda dünýä nusgalyk Ar­kadag  şä­he­ri­niň iki ýylly­gy my­na­sy­bet­li daba­ra­lar ge­çi­ri­lip, hal­ky­my­zyň buýsan­jy­na buýsanç goş­dy. Mu­nuň özi ag­zy­bir türk­men hal­ky­my­zyň pa­ra­hat durmuş­da, bag­ty­ýar­lyk­da ýa­şa­ýan­dygy­ny, tä­ze üs­tün­lik­le­re ruhubelent­lik bi­len bar­ýan­dy­gy­ny ala­mat­lan­dyr­ýar. Şu­nuň ýaly şanly wakalar Halkara pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyş­mak ýy­ly­nyň toý-baýramlarydyr, tä­ze üs­tün­lik­le­riniň şug­la­sy­dyr.

      Hä­zir­ki aja­ýyp döw­rü­miz­de şan­ly wa­ka­lar dün­ýä ýa­ýyl­ýar, dost-do­ganlyk ýo­lu­ny has-da ber­kid­ýär. He­mi­şelik Bi­ta­rap Türk­me­nis­tan dost-do­ganly­gyň, toý-baý­ram­la­ryň me­ka­ny hökmün­de ta­nal­ýar. Ýurdu­myz Bi­ta­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýy­na eýe­rip, dost­luk­ly gatnaşyklary­my­zyň ge­ri­mi­ni has-da gi­ňeld­ýär. Hä­zir­ki wagt­da ýurdumyz­da hal­ka­ra mas­la­hat­lar, fo­rum­lar, da­şary döw­let­le­riň medeni­ýet gün­le­ri, şol döw­let­ler­de Türk­me­nis­ta­nyň me­de­niýet gün­le­ri yzy­gi­der­li ge­çi­ril­ýär. Döwle­ta­ra gat­na­şyk­lar­da deňhu­kuk­ly­lyk, öza­ra hor­mat goý­mak ýö­rel­ge­le­rinden ugur alynýar. Türk­menistanyň hemişe­lik Bi­ta­rap­ly­gy dün­ýä­de para­hat­çy­ly­gy go­rap sak­la­mak we ony ber­kit­mek mak­sat­la­ry­na gul­luk ed­ýär. Bi­ta­rap­lyk­—­ag­zy­bir­li­giň, abadan­çyly­gyň, asu­da ýa­şaý­şyň, ýag­ty gel­je­giň berk bin­ýa­dy. Bitaraplyk pa­ra­hat­çy­lygy we howp­suz­ly­gy ber­kit­mä­ge, çalt we yzygider­li ösüş­le­re, şeý­le-de mil­li däp-des­sur­la­ry­my­zy döw­re­bap dowam et­dir­me­gi­mi­ze gö­nük­di­ri­len tu­tan­ýer­li öz­gert­me­le­ri durmuşa or­naş­dyrma­ga müm­kin­çi­lik ber­ýär.

     Toý­la­ry toý­la­ra ulaş­ýan eziz Di­ýa­rymy­zyň üs­tün­lik­le­ri, halkymyzyň bagty­ýar dur­mu­şy ha­kyn­da tüýs ýü­rek­den be­ýan etmek örän ýa­kym­ly­dyr. Çün­ki hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň parasatly baştutanly­gyn­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän be­ýik iş­ler şu günümi­ziň üstünlik­le­re bes­len­ýän­di­gi­ni, gel­je­gi­mi­ziň has-da ösüşli­di­gi­ni aý­dyň be­ýan ed­ýär. Bu­laryň äh­li­si gel­jek nesillerimiziň bag­tyýar dur­mu­şy üçin ama­la aşy­ry­lan be­ýik işlerdir. Hä­zir­ki aja­ýyp döw­rü­miz­de Arkadag şä­he­ri dün­ýä nusgalyk «akylly» şä­her­dir. Döw­re­bap ýa­şa­ýyş jaýla­ry, me­de­ni-dur­muş des­ga­la­ry san­ly ul­gam bi­len berk baglanyşdyry­lyp, «akylly» öý­le­riň nus­ga­sy­na öw­rül­di. Ol jaý­lar özleri­niň döwrebaply­gy, äh­li şert­le­ri bi­len ta­pa­wut­lan­ýar. El­betde, şeý­le döw­re­bap ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­ny gur­mak we hal­kyň eş­ret­li durmuşyna gö­nük­dir­mek yk­dy­sa­dy taý­dan örän kuw­wat­ly­ly­gyň alama­ty­dyr. Türk­men hal­ky­na şeý­le bag­ty­ýar­ly­gy peş­geş edýän Gahryman Arkadagymyzyň, Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň janla­ry sag bol­sun, be­ýik iş­le­ri üs­tünlik­le­re bes­len­sin!

                                                                      Zyba NEPESOWA, 

                                    Türkmenistanyň  Mejlisiniň Ylym, bilim,

                                    medeniýet we ýaşlar syýasaty baradaky

                                                       komitetiniň baş hünärmeni.

     Hem­me­ta­rap­la­ýyn çalt ös­ýän dün­ýä­de äh­li ugur­lar bi­len birlik­de, bi­te­wi söw­da ul­ga­myn­da-da köp öz­ge­riş­lik­ler bo­lup geç­ýär. Mu­nuň özi Ze­mi­niň dür­li kün­jek­le­rin­de yk­dy­sa­dy, tehnolo­gik taýdan ös­ýän mer­kez­le­riň, hal­ka­ra ha­ryt we hyzmatlar ba­zar­la­ry­nyň dö­re­me­gi, ge­ri­mi­niň gi­ňe­lme­gi we ählumu­my ösüş­de ola­ryň tä­si­ri­niň, or­nu­nyň art­ma­gy bi­len bagly­dyr. Mu­nuň ýe­ne bir se­bä­bi hal­ka­ra sy­ýa­sy-dip­lo­ma­tik gatna­şyk­lar­da kä­ha­lat­da ýü­ze çyk­ýan gap­ma-gar­şy­lyk­la­ryň çözül­me­si aň­sat bol­ma­dyk me­se­le­le­ri dö­red­ýän­di­gin­de­dir. Çün­ki hal­ka­ra, döw­le­ta­ra söw­da-yk­dy­sa­dy hyzmat­daş­lyk he­mi­şe parahat­çy­lyk­ly, saz­la­şyk­ly, yla­la­şyk­ly gat­na­şyk­la­ry ta­lap ed­ýär

      Ker­wen ýollary gadymy döwürlerde-de özgerip, üýtgäp gelipdir. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz “Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi” atly ajaýyp kitabynda il arasynda aýdylýan “Kerwen geçer, ýol galar” diýen pähime ýüzlenmek bilen, ýaýylyp ýatan ümmülmez türkmen topragynyň üstünden çar ýana uzap giden kerwen ýollarynyň ýurtlar, yklymlar üçin di­ňe bir ykdysady taýdan bähbitli bolman, eýsem, jemgyýetleriň medeni-ynsanperwer ösüşleri üçin hem örän ähmiýetli bolandygyny nygtaýar. Gahryman Arkadagymyz bu barada şeýle diýýär: “Geçmişdäki ata-babalarymyzyň şu gahrymançylykly işjeň­ligi halkara haryt dolanyşygyna dahyly bolan uly döwletleriň ykdysadyýetini öňe alyp gidipdir, her bir jemgyýetiň medeniýetini baýlaşdyrypdyr hem-de ösdüripdir. Munuň özi, göräýmäge, di­ňe söwda maksatly ýaly görünse-de, hakykatdan, birek-birekden alysda ýaşaýan kowumlary ýakynlaşdyrypdyr,olaryň düşünişmekleriniň ýola goýulmagyna täsir edipdir...”. 

     Söwda ýollarynyň ähmiýeti, möhüm orny baradaky düýpli pikirleri, başlangyçlary öňe sürmek bilen, Milli Liderimiz üstaşyr ulag geçelgeleriniň döwrebap düzümlerini ösdürmäge döwletimiziň maliýe, ykdysady, tehnologiýalar we guramaçylyk güýçlerini gönükdirip, döwrüň iň wajyp meselelerini çözmekde Türkmenistanyň mümkinçiliklerini halkara derejä çykardy. Şonuň netijesinde Beýik Ýüpek ýolunyň döwrüň şertlerine görä dikeldilmegi bilen bagly başlangyçlaryň Milletler Bileleşiginde ykrar edilmegini gazanmakda köp öňegidişliklere ýol açyldy. 

     Häzirki döwürde möhüm söwda-ykdysady ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerini yzygiderli ösdürmek türkmen döwletiniň daşary syýasat strategiýasynda ileri tutulýan ugur bolup durýar. Şunda 2014-nji ýylda Aşgabatda ýokary derejede halkara maslahatyň we 2016-njy ýylda Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda Durnukly ulag ulgamy boýunça ählumumy maslahatyň geçirilmegi möhüm ädim boldy. Bu maslahatlar dünýäde, esasan-da, Ýewropa bilen Aziýanyň arasynda üstaşyr ulag geçelgeleri babatda hyzmatdaşlygy ösdürmekde ýüze çykýan meseleleriň az däldigini we bu meseleleri hemmelere bähbitli bolar ýaly çözmek üçin halkara tagallalaryň zerurdygyny ýene bir ýola aýdyň görkezdi. Hormatly Prezidentimiz: “Biziň pikirimizçe, ulag meseleleri bütindünýä guramasynyň aýratyn iş ugry hökmünde BMG-niň gün tertibinde hemişelik we berk orny eýelemelidir. Türkmenistanyň bu ugurda işjeň syýasaty ulag meseleleri boýunça gepleşikleri ulgamlaýyn we yzygiderli häsiýetde alyp barmaga gönükdirilendir” diýip belleýär. Türkmenistanyň başlangyjy bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynda 2014, 2015, 2017, 2021-nji ýyllarda durnukly ulag we bu babatda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek hakynda kabul edilen Kararnamalar türkmen döwletiniň alyp barýan ulag syýasatynyň uzak möhletleýin, düýpli halkara strategik maksat bolup durýandygyna güwä geçýär. Dünýäde üstaşyr ulag ýollarynyň ähmiýetiniň we ornunyň halkara derejede örän ýokarydygyny deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň tagallalarynyň işjeň­leşýändigi hem aýdyň görkezýär. 

     Deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar baradaky maglumatlara ýüzlenenimizde, soň­ky ýyllarda olaryň ählumumy ykdysady ösüşdäki ornunyň artýandygyny görmek bolýar. Şeýle döwletleriň sany dünýäde 30-dan gowrakdyr. Olar ähli yklymlarda ýerleşýär. Bu döwletleriň arasynda ýangyç-energiýa serişdelerini, gazylyp alynýan magdanlary, oba hojalyk önümlerini we köp dürli taýýar önümleri daşarky bazarlara çykarmaga uly mümkinçiligi bolan ýurtlar hem bar. Bu ugurda ýüze çykýan esasy mesele eksport önümlerini dünýä bazarlaryna uly suw ýollary arkaly göni çykarmakda zerur şertleriň bolmazlygy bilen bagly döreýän kynçylyklardyr. Şol kynçylyklaryň hatarynda dünýäniň de­ňiz söwda ýollaryna çykmak üçin logistika merkezleriniň ýeterlik däldigini, ýük daşamakda goň­şy ýurtlaryň üstünden geçip, portlara ýetmek üçin köp çykdajylaryň zerur bolýandygyny, kähalatda şeýle şertleriň deň­ze çykalgasy bolmadyk ýurtlara ykdysady kynçylyklary döredýändigini bellemek bolar. Şeýle bökdençlikleri azaltmakda, bu babatda özara ylalaşykly, amatly şertleri döretmekde halkara hereketiň işjeň­leşmegi özara bähbitli hyzmatdaşlygy dünýäniň ähli sebitlerinde has ösdürmek bilen baglydyr. Bu ugurda hyzmatdaşlygy talabalaýyk derejä ýetirmekde zerur çäreleri işläp düzmek, amatly söwda ýollarynyň mümkinçiliklerini ýüze çykarmak, deň­ze çykalgasy bolmadyk ýurtlaryň özara gatnaşyklarynyň döwrebap şertlerini ösdürmek ýaly möhüm meseleleri maslahatlaşmak, pikir alyşmak üçin ýörite syýasy-ykdysady halkara meýdançalaryň döredilmegi dünýä ösüşiniň täze talaplary bilen şertlendirilendir. Deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň halkara söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmekde bar bolan mümkinçilikleri hökmünde Demirgazyk — Günorta hem-de Gündogar — Günbatar söwda geçelgeleri arkaly halkara ulag ulgamlaryna goşulmak, guryýer söwda ýollaryny döwrüň talaplaryna görä ösdürmek, halkara, sebitleýin guramalaryň çäklerinde özara hyzmatdaşlygy güýçlendirmek ýaly wajyp wezipeleri görkezmek bolar. 

     Şeýle derwaýys wezipeleri amala aşyrmakda deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň arasynda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň ähmiýeti uludyr. 2022-nji ýylyň awgustynda Awazada geçirilen deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ulag ministrleriniň derejesindäki halkara maslahat Türkmenistanyň ulag pudagyny we durnukly ulag diplomatiýasyny ilerletmekde möhüm ähmiýete eýe boldy. Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda geçirilen bu foruma 40-a golaý döwletden we halkara guramalaryň 30-dan gowragyndan wekilleriň gatnaşmagy ulag ulgamyny ösdürmegiň dünýä ykdysadyýetinde durnuklylygy gazanmagyň möhüm şertleriniň biridigini äşgär etdi. 

     Häzirki döwürde halkara gatnaşyklarda ýüze çykýan çylşyrymly meseleleriň täsiri netijesinde halkara söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk ugurlarynyň özgerýändigini, täze söwda ýollary hökmünde “Orta geçelge” üstaşyr ulag ugruna has uly üns berilýändigini bellemek gerek. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýylyň maý aýynda Astanada geçirilen “Merkezi Aziýa — Italiýa” birinji sammitinde şeýle diýdi: “...Ulag özara baglanyşygy barada aýdylanda bolsa, dünýä ulag ugurlaryny özgertmegiň häzirki tapgyrynda biziň Aziýa — Ýewropa ugry boýunça hyzmatdaşlygyň täze görnüşlerine gatnaşmaga gyzyklanma bildirýändigimizi bellemek isleýärin. Şunuň bilen baglylykda, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Hazar sebitiniň üstünden geçýän “Orta geçelge” Ýewropa taslamasy geljegi uly taslamalaryň biridir”. Häzir bu geçelgäniň ýük geçirijilik kuwwaty yzygiderli ýokarlanýar. “Orta geçelge” halkara söwda ýoly Ýewropa ýurtlary bilen Aziýa döwletleriniň arasyndaky iň amatly we howpsuz üstaşyr geçelgedir. Ol çalt depginde ösýän we ählumumy ösüşde täsirli ornuny pugtalandyrýan Merkezi Aziýa döwletleri bilen hyzmatdaşlygy gi­ňeltmäge gyzyklanmalaryň artmagyna hem sebäp bolýar. 

     Merkezi Aziýa sebiti dünýä ykdysadyýetini çig mal bilen üpjün edýän merkezleriň biri bolanlygyndan indi has ösdi. Öňdebaryjy önümçilik tehnologiýalarynyň çalt depginde özleşdirilmegi, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply taýýar önümleriň öndürilmegi biziň sebitimize gyzyklanmalaryň artmagyny şertlendirýän ýagdaýlaryň biridir. Häzirki döwürde dürli ugurlardaky, esasan-da, ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen işjeň hereketiň barşynda “Merkezi Aziýa+” formatyndaky gatnaşyklaryň Hytaý, Russiýa, Ýaponiýa, Ýewropa Bileleşigi, Italiýa ýaly başga-da birnäçe ýurtlar bilen ýola goýulmagy, ösdürilmegi munuň aýdyň güwäsidir. Bu görnüşdäki hyzmatdaşlyk ýurtlarymyzyň ygtybarly geljeginiň kepilidir. 

     Nebithimiýa, oba hojalygy, gurluşyk we dokma senagaty pudaklarynda öndürilýän önümleri­ň eksport möçberiniň ýyl-ýyldan artmagy ýurdumyzda üstaşyr ulag geçelge we logistika merkezleriniň has çalt ösdürilmegine itergi berýär. Deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň birnäçesiniň Türkmenistanyň ýakyn goň­şulary we esasy hyzmatdaşlary bolup durýandygy ýurdumyza, esasan, gury ýer boýunça söwda ýollaryny ösdürmäge mümkinçilik berýär. Olaryň hatarynda Özbegistan, Täjigistan, Gazagystan, Gyrgyzystan ýaly döwletler bar. Sebit döwletleriniň özara söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy bolsa ýyl-ýyldan pugtalanýar. Biziň ýurtlarymyzyň Ýewropa bilen Aziýanyň arasyndaky söwda-ykdysady geçelge, logistik merkezler babatda alyp barýan işlerinde ylalaşykly hereket edýändiklerini aýratyn bellemek zerurdyr. Şu ýylyň iýun aýynda Gazagystanyň Astana şäherinde geçirilen “Merkezi Aziýa — Hytaý” sammitinde çykyş eden hormatly Prezidentimiz: “Türkmenistan ulag ulgamynda Merkezi Aziýa ýurtlary bilen Hytaýyň arasyndaky hyzmatdaşlygy işjeň­leşdirmek üçin giň mümkinçilikler bar diýip hasaplaýar. Türkmenistanyň Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek strategiýasynda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň esasy orny göz öňünde tutulýar” diýip nygtady. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu strategiýanyň Hytaýyň “Bir guşak, bir ýol” başlangyjy bilen utgaşdyrylmagy milli ulag-logistika mümkinçiliklerini ýakynlaşdyrmaga we olary umumy bähbitler üçin ulanmaga ýardam berer. 

     Halkara, sebitleýin we döwletara derejede yzygiderli guralýan çäreler, duşuşyklar, maslahatlar döwrüň örän wajyp hakykatyny has aýdyň­lygy bilen ýüze çykarýar. Söwda-ykdysady hyzmatdaşlykda her bir pudak, her bir ugur boýunça anyk, takyk we ylalaşykly hereket etmek di­ňe bir ösüş maksatlary üçin däl-de, eýsem, durnukly syýasy, durmuş, jemgyýetçilik ýagdaýlaryny üpjün etmekde-de esasy şertleriň biri bolup durýar. Munuň özi deň­ze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar üçin hem şeýledir. Dünýäniň dürli sebitlerinde, yklymlarynda ýerleşýän bu ýurtlaryň tagallalary birleşdirip, ylalaşykly hereket etmegi çalt özgerýän dünýä ýagdaýlarynyň şertlerinde döwlet we jemgyýetçilik bähbitleriniň goraglylygyny üpjün etmäge ýardam berýär. 

     Häzir Türkmenistanda Birleşen Milletler Guramasynyň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny geçirmäge taýýarlyk görülýär. BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamasy esasynda bu maslahatda garaljak meseleleriň esasy ugurlary kesgitlendi. Olaryň hatarynda üstaşyr ulag geçelgeleriniň işini ilerletmek meselesi hem möhüm orun eýelär. Bu forum Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesine eýe bolmagynyň şanly 30 ýyllygy giňden bellenilýän Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda iň möhüm wakalaryň biri bolar. 

     Eziz Watanymyzyň şan-şöhratyny dünýä ýaýmakda, türkmen halkynyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmekde beýik işleri amalaaşyrýan Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, il-ýurt weumumadamzat bähbitli döwletli tutumlary mundan beýläk-de rowaç bolsun! 

Ata SERDAROW, Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň başlygy, Mejlisiň deputaty.

     Земледельцы крупного многопрофильного хозяйства – Сельскохозяйственного акционерного общества имени Садуллы Розметова этрапа Шават Дашогузского велаята ознаменовали Международный год мира и доверия высокими трудовыми результатами. Под озимую пшеницу здесь отведено 2420 гектаров, размещённых на целинных землях Ашык Айдын, Вас и в культурной зоне. Всего собрано и сдано в закрома Родины 6355 тонн зерна. Предпочтение было отдано высокоурожайным сортам пшеницы «Алексеич», «Безостая», хорошо зарекомендовавшим себя в местных почвенно-климатических условиях.

     По результатам завершившейся жатвы высоких трудовых результатов добились передовые арендаторы­хлеборобы Санабар Кенджаева, Гульбахар Хайтакова, Мухая Юлдашова, Сайара Кадырова и многие другие дайхане, зарекомендовавшие себя опытными земледельцами. Они со своих земельных наделов получили по 56–76 и более центнеров золотистого зерна. На них равняются молодые труженики, которым предстоит продолжить славные земледельческие традиции и внести достойный вклад в развитие аграрного сектора национальной экономики. 

     Отличилась также передовая группа арендаторов­хлеборобов, руководимая опытным земледельцем Фархадом Кутубаевым. Мастерами скоростной жатвы зарекомендовали себя передовые комбайнёры Кахраман Абдуллаев, Сапарбай Ходжамурадов, Насрулла Матякубов, за которыми были закреплены мощные зерноуборочные комбайны марки «CLAAS». Каждый из них за минувший сезон намолотил свыше 600–700 тонн зерна. Своевременную перевозку урожая на приёмные пункты обеспечили водители Бахрам Кадыров, Фуркат Таджимов, за которыми закреплены грузовые автомобили марки «МАЗ» с наращенными бортами. Все они были поощрены ценными призами, учреждёнными объединением профсоюзов Дашогузского велаята, Дашогузскими городским и велаятским комитетами ДПТ и другими общественными организациями. 

     Высокие материальные стимулы, предоставленные со стороны государства, выделенные льготные денежные кредиты побудили всех дайхан работать производительно и вселили уверенность в достижение высоких трудовых результатов. В передовом многопрофильном хозяйстве за счёт льготного банковского кредита в 2014 году была приобретена дождевальная установка производства Исламской Республики Иран. Кроме того, закуплено оборудование для капельного орошения от известной турецкой компании «Jan Technologiýa» и внедрено на 107 гектарах, отведённых под хлопчатник. За счёт использования капельного орошения достигается экономия 50 процентов оросительной воды. При подаче влаги одновременно через шланги вносятся в почву минеральные удобрения. В результате хлеборобы ежегодно получают высокие урожаи. Выращивать хлеб на родной туркменской земле для них огромное счастье! 

     Трудолюбивые земледельцы САО имени Садуллы Розметова Дашогузского велаята выражают искреннюю признательность Президенту Сердару Бердымухамедову и Национальному Лидеру туркменского народа Герою­Аркадагу за огромную поддержку отечественных сельхозпроизводителей.

Расул САДУЛЛАЕВ, 

заместитель председателя 

САО имени Садуллы Розметова, 

депутат Меджлиса Туркменистана

     Туркменистан находится в очень выгодном географическом пространстве: между Азией и Европой, на перекрёстке важных маршрутов. Один из них – Великий шёлковый путь, сердцем которого является Туркменистан.

     В эру Возрождения новой эпохи могущественного государства древний маршрут получил новое развитие. В этом большая заслуга Президента Аркадаглы  Героя Сердара и Национального Лидера туркменского народа Героя-Аркадага, по инициативе которых создаются разветвлённая сеть современных мультимодальных маршрутов, дорожно-транспортная инфраструктура, новые транзитные коридоры.

     Наведение мостов дружбы между странами – одно из приоритетных направлений транспортной дипломатии Президента Туркменистана. Она находит широкую поддержку в мировом сообществе.

     Подтверждение тому – предстоящая Третья конференция ООН по развивающимся странам, не имеющим выхода к морю. Она будет проведена с 5 по  8 августа в Национальной туристической зоне «Аваза» по инициативе Туркменистана и согласно Резолюции Генеральной Ассамблеи ООН. Этот факт является ещё одним свидетельством признания мировым сообществом выдвигаемых Туркменистаном инициатив и их исторической значимости на международной арене.

     Туркменистан последовательно выступает за развитие эффективных механизмов сотрудничества с развивающимися странами, не имеющими выхода к морю, и вносит значительный вклад в разработку новой программы действий.

     Форум станет знаковым событием Международного года мира и доверия, ознаменованного 30-й годовщиной постоянного нейтралитета Туркменистана.

     Конференция создаст эффективную платформу для конкретных действий в области устойчивого развития, экологической и продовольственной безопасности путём улучшенной транспортной и цифровой взаимосвязанности, раскрытия торгово-экономического потенциала стран мира, что созвучно с национальными и внешнеполитическими приоритетами Туркменистана. Этот диалог откроет новые горизонты для международного экономического сотрудничества, станет уникальной площадкой для обсуждения ключевых вопросов, касающихся развития транспортной инфраструктуры, торговли, инвестиций и устойчивого развития в странах, не имеющих выхода к морю.

Эзиз МАТДЫЕВ, 

заместитель главного инженера АОО 

«Судостроительный и ремонтный завод 

«Balkan», депутат Меджлиса Туркменистана.

     25-­nji iýunda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow bilen Aşgabat şäherine sapar bilen gelen Russiýa Federasiýasynyň daşary işler ministri S.Lawrowyň arasynda duşuşyk geçirildi. 

     Iki ýurduň DIM-­leriniň wekilleriniň gatnaşmagynda geçirilen duşuşykda taraplar Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň syýasy-­diplomatik, söwda-­ykdysady, medeni­-ynsanperwer ulgamlardaky özara gatnaşyklarynyň möhüm ugurlaryny ara alyp maslahatlaşdylar. Ministrler Türkmenistanyň we Russiýanyň ýolbaşçylarynyň arasynda ýola goýlan yzygiderli we ynamdar dialoga döwletara gatnaşyklaryň mundan beýläk­-de ösdürilmeginde aýratyn ornuň degişlidigini bellediler. Russiýanyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy Türkmenistan bilen Russiýanyň arasyndaky strategik hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmagyň möhüm faktory bolup iň ýokary döwlet derejesindäki netijeli dialogyň çykyş edýändigini aýratyn nygtady. Şunuň bilen baglylykda, ministr S.Lawrow Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňşiň 80 ýyllygy mynasybetli geçirilen dabaralara gatnaşmak üçin Moskwa şäherine amala aşyran saparyny belläp geçdi. 

     Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň «Russiýa — Yslam dünýäsi: Kazan Forum 2025» XVI halkara ykdysady forumyna gatnaşmak üçin Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasyna amala aşyran saparynyň ähmiýeti hem aýratyn bellenildi. 

     Duşuşygyň dowamynda taraplar iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň arasynda geçiriljek geňeşmeleriň gün tertibini ara alyp maslahatlaşdylar. Şeýle hem sebit we halkara gün tertibiniň meseleleri boýunça pikir alyşmalar geçirildi. Türkmen-­rus hyzmatdaşlygynyň köptaraplaýyn formatlardaky, şol sanda BMG­niň, GDA­nyň, Hazar «bäşliginiň» hem­de «Merkezi Aziýa — Russiýa» formatynyň çäklerindäki özara gatnaşyklaryň netijeli häsiýeti bellenildi. 

     Duşuşykda iki ýurduň arasyndaky söwda-­ykdysady we medeni­-ynsanperwer ugurlardaky hyzmatdaşlyga degişli meseleler jikme-­jik ara alnyp maslahatlaşyldy. 

     Duşuşyk tamamlanandan soň, Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen Russiýa Federasiýasynyň Daşary işler ministrliginiň arasynda 2025­-2026-­njy ýyllar üçin Hyzmatdaşlyk maksatnamasyna gol çekmek dabarasy geçirildi.

Jahangül MYRADOWA, Türkmenistanyň Mejlisiniň baş hünärmeni.