Halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy hökmünde konstitusion hukuga eýe bolan Türkmenistanyň Halk Maslahaty Garaşsyzlyk eýýamynda döwletliligi halkyň isleglerine laýyklykda has-da pugtalandyrmagyň, döwlet we jemgyýetçilik durmuşyny yzygiderli ösdürmegiň esasy ulgamlarynyň biri boldy. Geçen döwürde döwlet, jemgyýetçilik durmuşyny milli garaýyşlara, döwrebap ösüş ýagdaýlaryna, jemgyýetiň mümkinçiliklerine, döwrüň ýüze çykarýan şertlerine görä kämilleşdirmekde uly tejribe toplandy. Bu gün Garaşsyzlygyň arka atylan 33 ýyly halkyň durmuşynda-da, sebit we halkara derejede-de türkmen döwletiniň taryhy ornunyň aýratynlyklaryny kesgitlän, dünýä ýaýan döredijilikli döwür boldy diýip aýtmaga doly esas bar 

Ga­raş­syz Türkmenistanda Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanyp, Arkadagly Gahryman Serdarymyz tarapyndan durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynda ileri tutulýan ugurlaryň biri jemgyýetçilik aňynyň ösüşine milli nazaryýetden çemeleşip, täze döwür baradaky oňyn garaýyşlary kemala getirmekden ybaratdyr. Munuň özi häzirki zamanyň ählumumy ösüş hereketinde örän derwaýys bolan möhüm ugurlaryň biridir. 

Dünýäniň ösen medeniýeti, öň­debaryjy ykdysady, ýaşaýyş şertleri baradaky garaýyşlara milli nukdaýnazardan çemeleşmegiň zerurlygy di­ňe bir döwlet, jemgyýetçilik durmuşyny kadaly, durnukly dowam etdirmek bilen çäklenmän, eýsem, durmuş-ykdysady, ylmy-tehnologik ösüş bilen bagly meseleleri netijeli çözmegiň, bu ugurdaky jogapkärli wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň hem wajyp şertleriniň biridir. Çünki ösüşleri üpjün etmegiň, geljege tarap çalt hereket etmegiň ilerlediji güýji halkyň döwre we döwletiň, jemgyýetiň ösüş maksatlaryna çuň­ňur göz ýetirmegi, ol maksatlary öz durmuşynyň ýagdaýlary bilen pugta baglanyşykly kabul etmegi, öň­de goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilmegine jogapkärçilikli garamagy ýaly möhüm şertler bilen baglanyşyklydyr. Berkarar döwletiň ösüş ýolunyň bu şertleriniň kemala getirilmeginde, milli jemgyýetiň mizemez esasyna öwrülmeginde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň täsirli ornunyň bardygyny ykrar etmek bilen, bu umumymilli forumyň işini özgertmekde, ony ähmiýetli milli demokratik institutlaryň birine öwürmekde Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň bitiren, bitirýän beýik taryhy hyzmatlarynyň ähmiýetine halkymyz oňat düşünýär.

Bitarap Türkmenistan Milletler Bileleşigine agza döwletleriň arasynda parahatçylykly ösüş ýoluny netijeli alyp barýan, ygtybarly hyzmatdaş ýurt hökmünde uly abraýdan peýdalanýar. Ýurdumyzyň syýasy-jemgyýetçilik durmuşynyň maksatlaryny we many-mazmunyny, durmuş-ykdysady ösüş ýollarynyň guramaçylyk, hukuk ýörelgelerini halkara jemgyýetçilikde giň­den wagyz etmekde hem Halk Maslahatynyň orny uludyr. Sebäbi bu umumymilli forum ösüşlerimiziň ähli ugurlaryny şöhlelendirýän, gazanylan netijelere we geljekki möhüm wezipelere içgin göz ýetirmäge mümkinçilik berýän döwletimiziň esasy milli demokratik ulgamy derejesinde öz ornuny pugtalandyryp gelýär. 

Garaşsyzlyk eýýamynyň ähli taryhy ösüş pursatlaryna, berkarar döwlet gurmagyň derwaýys meselelerine, ilki bilen, Halk Maslahatynyň (käbir döwürde Ýaşulular maslahaty) mejlislerinde garalýar we döwlet, jemgyýetçilik durmuşyny ösdürmäge gönükdirilen Permanlardyr Kararlar, çözgütler şol mejlislerde jemgyýetçilik wekilleriniň makullamagynda kabul edilýär. 

Hormatly Arkadagymyz milli demokratiýanyň täsirli syýasy-jemgyýetçilik edarasy hökmünde döwlet durmuşynda, türkmen halkynyň aň-düşünjesinde pugta orun alan Halk Maslahatynyň işi barada çuň­ňur garaýyşlary, paýhasly pikirleri halkymyzyň aňyna yzygiderli ýetirip gelýär. Halk Maslahatynyň birleşdiriji, ugrukdyryjy, ruhlandyryjy güýjüne çuň­ňur düşünýän Milli Liderimiz bu umumymilli forumyň jemgyýeti beýik geljege tarap ynamly alyp gitmekde, belent maksatlara ýetmekde ägirt uly ruhy, aňyýet güýjüniň ähmiýetine aýratyn üns berip, onuň halk paýhasynyň jemlenýän ýerine öwrülmegi babatda taryhy özgertmeler tapgyryny durmuşa geçirdi. Bu ugurda yzygiderli iş alyp barmak bilen, döwleti we jemgyýeti dolandyrmagyň netijeli ýoluny esaslandyrdy. Halkyň milli medeni, ruhy mirasynyň, durmuş ýörelgeleriniň, jemgyýetçilik garaýyşlarynyň esasynda, täze döwrüň şertlerine, wezipelerine laýyklykda ilerledilýän bu ösüş ýoly barada Gahryman Arkadagymyz şeýle diýýär: “Geçmişde di­ňe halalhon, ynsaply, adamkärçilige mahsus sypatlara eýe bolan adamlar iliň öňüne düşmegi başarypdyrlar. Şeýle adamlardan maslahat soralyp, olaryň pikiri durmuşda islendik ýagdaýda dogry, maksadalaýyk hereket etmäge dogry ýol görkezýän çelgi hasap edilipdir. Halk Maslahatynyň döredilmeginiň maksadynda hem ata-babalarymyzyň adalatly ýörelgeleriniň durmuşa geçirilmeginiň mümkinçiliklerini ýokary derejede amala aşyrmak esasy orunda durýar”. 

Türkmen döwletiniň binýatlaýyn esaslaryny has-da berkitmekde beýik işleri bitirýän Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, Halk Maslahaty öz mazmuny boýunça ata-babalarymyzyň ýaşululardan maslahat sorap, akyldar, ylymdar, il bähbidini araýan ge­ňeşdarlaryny ýygnap, karara gelmek ýörelgesi bilen umumy esasy aň­ladyp, syýasaty öwreniş ylmynyň nukdaýnazaryndan alnanda, demokratiýany durmuşa ornaşdyrmagyň bir ugrudyr. Sebäbi munuň özi halkyň wekiliniň döwleti dolandyryş işine gatnaşmagy babatda ýokary mümkinçiliklerini görkezýär. Hormatly Arkadagymyzyň şeýle çuň paýhasly pikirlerine esaslanyp, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň di­ňe bir döwletimiziň we jemgyýetimiziň ösüş maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegine ýardam bermek bilen çäklenmän, eýsem, jemgyýetçilik aňyna oňyn täsir etmekde, ata-babalarymyzyň durmuş ýörelgelerini, terbiýeçilik ýoluny dowam etdirmekde hem aýratyn möhüm ornunyň bardygyny belläp bileris.

 Halk Maslahaty ýaşulular bilen ýaş nesilleriň arasyndaky baglanyşygy has aýdyň ýüze çykarýar, ony türkmen halkynyň milli garaýyşlary esasynda döwrebap şertlerde, täzeçe çemeleşmeler arkaly has-da ösdürýär. Döwlet derejesinde halkyň ynamdar wekillerine, esasan-da, ýaşululara tutuş jemgyýetiň öňünde durýan wezipeler barada sala salynmagy, olaryň pikirleriniň, teklipleriniň diň­lenilmegi halkyň aňyna düýpli täsir edýär. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň hem-de Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň ýanynda Ýaşulular ge­ňeşleriniň döredilmegi, il sylagly ýaşulularyň ile-güne haýyrly, sahawatly işlerde Gahryman Arkadagymyzyň ge­ňeşdarlary bolmagy watandaşlarymyzda döwletimiziň adalatly syýasatyna ynamy has artdyryp, uly goldawa mynasyp bolýar. 

Türkmen halkynyň Milli Lideriniň halkyň agzybirligi baradaky paýhasly pikirleriniň durmuşda anyk beýanyny tapmagy babatda-da Halk Maslahatynyň möhüm orny bardyr. Ata-baba berk ýöredilip gelinýän, millet bolup ýaşamagyň esasy sütüni, üýtgewsiz düşünjesi hasaplanýan agzybirlik nesilbaşymyz Oguz hanyň, beýik Magtymgulynyň, taryhda yz goýan görnükli türkmen akyldarlarynyň, şahsyýetleriniň müň­ýyllyklaryň dowamynda ündäp gelen ýoludyr. Gahryman Arkadagymyz bu beýik ýoly dowam etdirmekde Halk Maslahatynyň mümkinçiliklerine uly orun berýär. Bu foruma ähli welaýatlardan, etrap-şäherlerden wekiller gatnaşýarlar. Dürli ýaşdaky, dürli kärdäki adamlaryň bir ýere ýygnanyp, Milli Liderimiziň, hormatly Prezidentimiziň döwletiň ösüş ýollary, halkyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmekde göz öňünde tutulýan belent maksatlar hakyndaky pikir-garaýyşlaryny diň­lemegi, döwletimiziň içeri we daşary syýasatynyň ugur-ýollaryna içgin göz ýetirmekleri, ýurdumyzyň ýyl ýazgysynda görnükli orun alýan tutumly işler bilen ýakyndan tanyşmaklary adamlaryň ruhy taýdan jebisleşmegine, millet derejesinde türkmeniň at-abraýynyň dünýäde belende galmagynda agzybirligiň, jebisligiň ähmiýetine has çuň­ňur düşünmegine ýardam berýär. Gahryman Arkadagymyz “Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi” atly kitabynda şeýle diýýär: “Agzybirlik — adalatlylygyň we döwletliligiň sütüni. Il-ulus agzybir bolanda döwlet kuwwatly, ýurt asudadyr. Agzybirlik bagtyň gönezligidir. Agzybirlik döwletli bolmagyň ilkinji hem birjik-de ünsden düşürilmesiz kadasydyr. Agzybirlik Watan galasydyr”. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işi ýurdumyzda di­ňe bir parlamentarizmiň kanun çykaryjylyk işine däl-de, türkmen döwletiniň parahatçylykly ösüşe gönükdirilen içeri-daşary syýasatynyň täsirini has-da ýokarlandyrmaga, milli ösüş maksatnamalarynyň üstünlikli, netijeli ýerine ýetirilmegine ýardam bermek bilen, syýasy-jemgyýetçilik ulgamlarynyň tagallalaryny hem belent maksatlaryň daşynda jemleýär. Halk Maslahaty ýurdumyzyň jemgyýetçilik durmuşyny ösdürmek babatda uly işleriň durmuşa geçirilmeginde, bu ugurda möhüm başlangyçlaryň öňe sürülmeginde işjeň hereket edýär. Ol döwletiň dolandyryjy, ýerine ýetiriji, kanun çykaryjy düzümleri bilen utgaşykly hereket edip, ähli işlerde halkyň isleg-arzuwlarynyň, teklipleriniň, başlangyçlarynyň giň­den şöhlelenmeginde möhüm orny eýeleýär. 

“Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda ata-babalarymyzdan miras galan milli durmuş ýörelgelerini ýaşaýşyň ruhy tugy derejesinde kalbynda göterip, ýurdumyzda Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda amala aşyrylýan il-ýurt bähbitli işlere goşant goşmakda tutanýerli zähmet çekýän, önümçilikde görelde görkezýän, döredijilikde halkyň ruhuny galkyndyrýan, dünýäniň öň­debaryjy ylmy-tehnologik gazananlaryny üstünlikli özleşdirýän, öz durmuşyny toý-baýramlar bilen bezemegi başarýan halkymyz mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllygyny, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini täze taryhymyzyň şöhratly ösüş ýolunyň ýene bir altyn sahypasyna öwürmek üçin döwrümizi beýik zähmet ýe­ňişlerine besleýär. Raýatlarymyzyň durmuşy zähmet adamlarynyň, döredijilik äleminiň zehinli wekilleriniň, sport ussatlarynyň gazanýan üstünlikleri bilen has-da şöhratlanýar, beýgelýär. Munuň özi Garaşsyzlygyň şöhratly döwrüniň belent maksatlarynyň hasyl bolýandygynyň buýsançly alamatydyr. 

Ata SERDAROW, 

Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň başlygy, 

Mejlisiň deputaty.

 Garaşsyz ýurdumyzda ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak babatda uly işler amala aşyrylýar. Iş ýerlerini, ilatyň gazanç etmegi üçin beýleki şertleri döretmek, köp çagaly maşgalalara we döwlet kömegine mätäçlere hemaýat bermek durmuş syýasatynyň wajyp ugurlary hasaplanýar. Ilatyň girdejileriniň ýokary derejesini saklamak, ony hukuk, ykdysady, guramaçylyk taýdan üpjün etmek meselesi üns merkezinde saklanylýar. Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň birinji ýarymynda alnyp barlan işleriň jemlerine bagyşlanyp, 12-nji iýulda geçirilen giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiz döwlet syýasatynyň bagtyýar raýatlarymyzyň hal-ýagdaýyny yzygiderli gowulandyrmaga gönükdirilendigini belläp, 2025-nji ýylyň ýanwaryndan başlap, zähmet haklaryny, pensiýalary, döwlet kömek pullaryny we talyp haklaryny 10 göterim ýokarlandyrmak hakynda Permana gol çekdi. 

Ilatyň durmuş goraglylygy ulgamy dünýä meýillerini göz öňünde tutýar we şol bir wagtyň özünde ýurduň özboluşlylygyny, taryhyny, demografik, durmuş aýratynlyklaryny beýan edýär. Döwlet býujetiniň köp bölegi tölegsiz umumy orta bilime we saglygy goraýyş, ýaşaýyş jaýlarynyň, jemagat, ulag-aragatnaşyk hyzmatlarynyň tölegleriniň pes derejesini saklamaga gönükdirilýär. Ilatyň ýaşaýşy üçin zerur harytlara, jemagat hyzmatlaryna elýeterli bahalar kesgitlenilýär. Türkmenistanda-da döwlet kömek pullary, pensiýa üpjünçiligi ulgamyny döwrebaplaşdyrmak, onuň işini, ykdysadyýeti dolandyrmagyň bazar gatnaşyklaryna esaslanýan özgertmeleri hasaba almak bilen, täzeçe guramak, ulgamyň maliýe durnuklylygyny pugtalandyrmak boýunça toplumlaýyn işler yzygiderli dowam etdirilýär. 2023-nji ýylyň degişli döwri bilen de­ňeşdirilende, şu ýylyň birinji ýarymynyň jemleri boýunça maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna milli ykdysadyýeti ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlaryň möçberi 20,8 göterim artyp, ol jemi içerki önümiň 17,3 göterimine deň boldy. Şunda özleşdirilen düýpli goýumlaryň 48,5 göterimi önümçilik, 51,5 göterimi durmuş we medeni maksatly binalaryň gurluşygyna gönükdirildi. 

Ilatyň durmuş taýdan goraglylygynyň kepilliklerini döretmek babatda 13-nji iýulda «Türkmenistanyň Ilaty durmuş taýdan goramak hakynda kodeksine üýtgetme girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilendigini bellemek gerek. Oňa laýyklykda, kodeksiň 8-nji maddasynyň üçünji bölegine täze düzgünler girizildi. Türkmenistanyň Pensiýa gaznasynyň degişli ýerli edarasynda bellenilmegiň sanly ulgam arkaly hem amala aşyrylyp bilinýändigi, pensiýalary ýa-da döwlet kömek pullaryny alýanlaryň bu gaznanyň degişli ýerli edarasynda sanly ulgam arkaly bellenilmeginiň tertibiniň Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrligi tarapyndan tassyklanylýandygy berkidildi. Bu kadanyň esasy maksady «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan» hem-de «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyndan» gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmekden, ulgamyň işini we kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmekden, sanly hyzmatlaryň gerimini gi­ňeltmekden ybaratdyr. Indi pensiýa, döwlet kömek puluny alýan adam her alty aýdan bir gezek Türkmenistanyň Pensiýa gaznasynyň degişli ýerli edarasynda bellenilmäge borçludyr. Bu işi onlaýn usulynda hem amala aşyrmak mümkin. Elbetde, munuň özi bu hyzmatdan peýdalanýanlaryň işini ýe­ňilleşdirmäge, wagtyny tygşytlamaga ýardam eder. 

Ýurdumyzda durmuş hyzmatlarynyň, hususan-da, adamlaryň aýratyn toparlarynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak we esasy şahsy zerurlyklaryny özbaşdak üpjün etmegi babatda mümkinçiliklerini gi­ňeltmek, kyn durmuş ýagdaýyny ýe­ňip geçmegi, şahsy zerurlyklarynyň kanagatlandyrylmagy üçin görülýän çäreleriň we hereketleriň toplumynyň maksadalaýyk guralmagy uly ýe­ňillikleri döredýär. Milli derejede meýilnamalaýyn ýerine ýetirilýän işleriň hatarynda durmuş taýdan hyzmat edýän edaralaryň we guramalaryň ygtyýarlyklarynyň çäklerinde ilatyň durmuş taýdan goldawa mätäçlik çekýän gatlagyna edilýän hyzmatlaryň gerimi gi­ňeldilýär. Olary maddy taýdan goldamak boýunça çäreler döwrüň talabyna laýyklykda yzygiderli kämilleşdirilýär. Dünýä tejribesinde, adatça, özüne hyzmat etmek mümkinçiligini kem-käsleýin ýa-da doly ýitiren adamlara durmuş hyzmatyny etmek, eneligi we çagalygy goramak, gartaşan adamlar bilen işlemek boýunça durmuş goraglylygynyň edaralarynyň esasy işi köp halatda maddy kömek bermek bilen baglydyr. Emma häzir bu kömek şeýle adamlaryň ýaşaýyş taýdan möhüm hyzmatlara elýeterliligini ýe­ňilleşdirmäge, işjeň hereketiň döwrüni uzaltmaga gönükdirilýär. Mysal üçin, «Ýokanç däl keselleriň öňüni almak we olara garşy göreşmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, ýokanç däl keselleriň esasy görnüşleriniň (ýürek-damar, onkologik keseller, öýkeniň obstruktiw keselleri (bronhial astma) we süýjüli diabet) döremeginiň öňüniň alynmagyna, olaryň güýçlenmeginiň töwekgelçiliginiň sebäpleriniň aradan aýrylmagyna gönükdirilen çäreler toplumy durmuşa geçirilýär. Şunda ýokanç däl keselleri (ýagdaýlary), olaryň güýçlenmeginiň esasy töwekgelçiliginiň sebäplerini ir ýüze çykarmak maksady bilen, her ýyl degişli saglygy goraýyş edaralary tarapyndan kesgitli ýaşa ýeten adamlaryň (erkekler üçin 45 — 62 ýaş, zenanlar üçin 45 — 57 ýaş) öňüni alyş lukmançylyk gözden geçirmesi amala aşyrylýar. Bu bolsa ilatyň ömür dowamlylygyny artdyrmak babatda saglygy goraýyş ulgamynyň öňüni alyş çäreleriniň netijeliligini üpjün edýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda ilatyň ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmaga gönükdirilen wezipeler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ilatyň kesellere garşy göreşmek ukybyny ýokarlandyrmak, keseli irki döwürde anyklamagyň, ony bejermegiň saglygy goraýyş we ykdysady taýdan netijeli taslamalaryny amala aşyrmak, saglygy goraýyş ulgamynyň işini has-da kämilleşdirmek «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň esasy wezipelerini düzýär. Şunuň bilen bir hatarda, Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda kesgitlenen zähmet gorlarynyň hilini we ilatyň iş üpjünçiligi meselelerini, zähmet haklarynyň tölenilişini kämilleşdirmek, hususan-da, adamlaryň girdejilerini, durmuş derejesini ýokarlandyrmak, önümçiligiň netijeliligini artdyrmak üçin maddy taýdan höweslendirmek ýaly wezipelerden ugur alnyp, zähmet hakynyň hakyky möçberini ýokarlandyrmak boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Sanly ykdysadyýete geçilmegi täze hünärleri döredýär. Bu bolsa innowasion ösüşi gazanmakda we ýokary hünärli işgärleri taýýarlamakda bilim ulgamy bilen zähmet bazarynyň özara baglanyşygyny üpjün edýär. 

Merjen BORJAKOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň hünärmeni.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bedew batly ösüşleriň röwşen ýolundan öňe barýan eziz Diýarymyzda çagalar baradaky alada döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan bu işler hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýär. Ýurdumyzyň geljegi hasaplanýan çagalar bilen baglanyşykly kanunçylygy kämilleşdirmek, kanunlaryň we beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryň gyşarnyksyz berjaý edilmegini gazanmak boýunça alnyp barylýan işler ýaş nesilleriň bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün edýär. 

Esasy Kanunymyzda Türkmenistanyň demokratik, hukuk we dünýewi döwletdigi aýdylýar. Ýurdumyzda kanunyň hökmürowanlygy, jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygynyň adam diýlip ykrar edilen binýatlaýyn ýörelgä esaslanyp, raýat jemgyýetiniň kemala getirilmegi esasy gymmatlyklar hökmünde kesgitlenendir. Ýurdumyzda çagalaryň hukuk goragyny üpjün etmek ugrundaky kanunçylygy kämilleşdirmäge we olary halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyk getirmäge aýratyn üns berilýär. 

Türkmenistanyň Konstitusiýanyň 40-njy maddasynda: «Ata-eneler ýa-da olaryň ornuny tutýan adamlar çagalaryny terbiýelemäge, olaryň saglygy, ösüşi, okuwy barada alada etmäge, olary zähmete taýýarlamaga, kanunlara, taryhy we milli däp-dessurlara hormat goýmak medeniýetini olaryň aňyna ornaşdyrmaga hukuklydyrlar we borçludyrlar» diýip berkidilendir. 

Esasy Kanunymyzda göz öňünde tutulan çaganyň hukuklarynyň we borçlarynyň jemi özüniň gelip çykyşy boýunça konstitusion, durmuş wezipesi boýunça esasy bolup durýar. Türkmenistanyň Konstitusiýasynda döwletimizde her bir adamyň bilim almaga hukugy we çaganyň umumy hukuk ýagdaýynyň mazmunyny düzýän beýleki hukuklary görkezilendir. 

Döwrüň talabyna laýyklykda yzygideri kämilleşdirilýän milli kanunçylygymyzda çagalygy we eneligi goramak meselelerine uly üns berilýär. Türkmenistanyň Konstitusiýasyndan gözbaş alýan Türkmenistanyň Zähmet kodeksi, Maşgala kodeksi, Ilaty durmuş taýdan goramak hakynda kodeksi, «Ýaşlaryň zähmet çekmäge bolan hukugynyň kepillendirmesi hakynda», «Bilim hakynda», «Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda» , «Çaganyň hukuklarynyň döwlet kepillikleri hakynda», «Ene süýdi bilen iýmitlendirmegi wagyz etmek we goldamak hakynda», «Hossarlyk we howandarlyk hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynyň we olara esaslanýan kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň hereket etmegi ýurduň geljegi hasaplanýan ýaş nesiller baradaky aladanyň döwlet syýasatynda möhüm orny eýeleýändigini subut edýär. 

Çagalara döredilen ajaýyp mümkinçilikler we şertler üçin türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza, hormatly Prezidentimize mähriban halkymyzyň, hususan-da ýaş nesilleriň alkyşlary egsilmezdir. 

Nepes ROZYÝEW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, 

Ylym, bilim, medeniýet we ýaşlar syýasaty

baradaky komitetiniň agzasy.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimizde amala aşyrylýan beýik işlerde halkymyzyň bagtyýar durmuşy, ilkinji nobatda bolsa ýaş nesliň röwşen geljegi ugrundaky aladalar baş wezipeleriň hatarynda durýar. Ýurdumyzyň hukuk binýadyny kämilleşdirmek işini milli parlament esasy we möhüm wezipe edip öňe çykarýar. Çünki demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň hukuk binýadyny döwrebap derejede kämilleşdirmek, ony halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryndan ugur alyp döwrebaplaşdyrmak häzirki döwrüň möhüm talaby hasaplanýar. 

Döwletimiziň ösüş maksatnamalarynyň, şol sanda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň» esasy ugurlarynda bilimde, ylymda we tehnikada gazanylan oňyn netijelere esaslanyp, milli bilim ulgamyny kämil derejede ösdürmek, ylymly, bilimli, giň gözýetimli, maksada okgunly, berk bedenli, sagdyn ruhly ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmek, öň­debaryjy innowasion tehnologiýalardan baş çykarýan, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak işlerini amala aşyrmak derwaýys maksatlar hökmünde kesgitlenýär. 

Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň altynjy maslahatynyň gün tertibine girizilen birnäçe kanunlar bilen bir hatarda, «Bedenterbiýe we sport hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda», «Döwlet ylmy-tehniki syýasaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda», «Ylmy edaralar hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetme girizmek hakynda», şeýle hem «Sportda dopinge garşy göreşmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynyň kabul edilmegi maksatnamalaýyn işleriň yzygiderliligini aýdyň görkezýär. 

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýaşlar syýasatynyň esasy ugurlaryna laýyklykda, geljegimiz bolan ýaş nesliň döwrebap bilim almagy, ylym bilen meşgullanmagy, sport çärelerine işjeň gatnaşmagy, watansöýüjiligiň we ynsanperwerligiň belent ruhunda terbiýelenmegi, ýurduň jemgyýetçilik durmuşynda alnyp barylýan işlere, özgertmelere goşant goşmagy, şeýle hem bilimdir tejribeleriniň ykdysady ösüşlere gönükdirilmegi ugrunda giň mümkinçilikler döredilýär. Kämilligiň sagdynlykdan gözbaş alýandygy şübhesizdir. Saglyk — munuň özi güýjüň, gözelligiň, bagtyýarlygyň we beýik sepgitlere ýetmäge ynamyň bir ýere jemlenmesi. Hut şonuň üçin hem ýaş nesliň bilim, ylym derejesini ýokarlandyrmak bilen birlikde, saglygyny goramak we dikeltmek boýunça edilýän aladalar döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar. 

Köpçülikleýin bedenterbiýäni we sporty ösdürmek, ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, türkmen sportunyň abraýyny halkara derejede ýokarlandyrmak babatda döwlet tarapyndan alnyp barylýan beýik işler oňyn netijesini berýär. Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň esasy ýörelgelerinden ugur alýan bedenterbiýe we sport ulgamynyň hukuk binýady döwrüň talaplaryna hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda kämilleşdirilýär. «Bedenterbiýe we sport hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda» Kanunda maýyplygy bolan we saglyk mümkinçilikleri çäkli adamlaryň dürli derejeli halkara sport ýaryşlaryna, şol sanda Paralimpiýa oýunlaryna gatnaşmagyny düzgünleşdirmek we goldamak baradaky kadalar kämilleşdirildi. Şeýle hem bu ugurda ygtyýarly döwlet edarasynyň bedenterbiýe we sport bilen bagly hyzmatlary sertifikatlaşdyrmak babatda ygtyýarlylygyny gi­ňeltmek boýunça kadalar hukuk resminamasynda öz beýanyny tapdy. 

Türgenleşik geçirilýän fitnes zallaryny hem-de olardaky trenažýorlary tehniki howpsuzlyk düzgünlerine laýyk getirmek, şeýle hem bu ugruň tälimçileriniň tejribesini, bilimini, nazary we usuly taýdan taýýarlygyny düzgünleşdirmek babatda hyzmatlary sertifikatlaşdyrmak işini ýörite döwlet edarasynyň ygtyýarlygynda amala aşyrmak maksady bilen Kanuna girizilen goşmaça sporta ykbalyny baglanlaryň geljekde gazanjak üstünliklerini nazarlaýar. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň hem-de döwlet Baştutanymyzyň göreldesine eýerýän türkmen türgenleri halkara derejede geçirilýän sport ýaryşlarynda ýurdumyzyň abraýyny belende göterýärler. Şeýle ýaryşlarda ýüze çykýan gatnaşyklary döwrebaplaşdyrmaga gönükdirilen «Sportda dopinge garşy göreşmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda» Kanun Bütindünýä dopinge garşy agentligi tarapyndan kabul edilen, 2021-nji ýylda güýje girizilen bu agentligiň täze Kodeksiniň hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) sportda dopinge garşy göreşmek hakynda Konwensiýasynyň kadalaryna laýyk gelýär. Has takygy, Türkmenistanyň Dopinge garşy göreşmek baradaky milli agentliginiň hukuk ýagdaýy, doping hökmany gözegçiligi we ony geçirmegiň şertleri baradaky kadalar, şeýle hem bedenterbiýe we sport guramalarynyň, sportuň görnüşleri boýunça milli federasiýalaryň hem-de türgenleriň borçlary Bütindünýä dopinge garşy agentliginiň Kodeksiniň talaplaryna laýyk getirildi we döwrebaplaşdyryldy. Sportda dopinge garşy kadalaryň bozulmagy bilen bagly jedelleriň Türkmenistanyň Dopinge garşy milli agentliginiň kadalaryna laýyklykda çözülýändigi kesgitlenildi. 

«Bedenterbiýe we sport hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda», «Sportda dopinge garşy göreşmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda» Kanunlaryň kabul edilmegi ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgelerini, köpçülikleýin bedenterbiýäni we sporty ösdürmäge, türgenlerimiziň milli we halkara derejede geçirilýän ýaryşlara gatnaşyp, ýokary netijeleri gazanmagyna, döwletimiziň sport abraýynyň has ýokarlanmagyna uly itergi bermek bilen, täze üstünliklere giň ýol açýar. 

Bahar SEÝIDOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Ylym, bilim, medeniýet 

we ýaşlar syýasaty baradaky komitetiniň başlygy.

Be­den­ter­bi­ýä­ni we spor­ty ös­dür­mä­ge, sag­dyn dur­muş ýö­rel­ge­si­ni iler­let­mä­ge, dur­muş-yk­dy­sa­dy dö­re­di­ji­li­ge iter­gi ber­ýän Türkmenistanyň Kons­ti­tu­si­ýa­syn­da kes­git­le­nen, jem­gy­ýe­tiň we döwletiň iň ýo­ka­ry gym­mat­ly­gy bo­lan ada­myň sag­ly­gy­ny go­ra­mak­da Garaşsyz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Wa­ta­ny­myz­da uly iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Sporty we köp­çü­lik­le­ýin be­den­ter­bi­ýe-sa­gal­dyş he­re­ke­ti­ni ös­dür­mek Gahryman Arkadagymyz ta­ra­pyn­dan ba­şy baş­la­nyp, hä­zir­ki wagtda hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýan döw­let sy­ýa­sa­ty­nyň mö­hüm ugur­la­ry­nyň bi­ri­dir. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ynsan saglygyny goramak, sagdyn durmuş ýörelgelerini rowaçlandyrmak, bedenterbiýäni we köpçülikleýin sporty işjeňleşdirmek hem-de wagyz etmek babatda uly işler durmuşa geçirilýär. Eziz Diýarymyzda bedenterbiýäniň we sportuň ösdürilmegi, sagdyn durmuş ýörelgesiniň giňden wagyz edilmegi, her bir raýatyň beden, ruhy taýdan kämilleşmegi üçin ähli zerur şertler döredilýär. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň göreldesine eýerip, ýurdumyzda bedenterbiýe we sport bilen meşgullanýan adamlaryň, aýratyn-da, ýaşlaryň sany barha artýar. 

Milli kanunçylygymyzyň umumadamzat we milli gymmatlyklarynyň sazlaşykly utgaşmagy arkaly döwrebaplaşdyrylmagy hem-de halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda yzygiderli kämilleşdirilmegi bagtyýar raýatlarymyzyň bähbidinden ugur alýar. Häzirki wagtda bedenterbiýe we sport ulgamynda giň möçberli özgertmeler amala aşyrylýar, bu ugurda milli kanunçylygymyzy döwrebaplaşdyrmakda we kämilleşdirmekde öňdebaryjy ýörelgeler yzygiderli ornaşdyrylýar. Munuň şeýledigini «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» şygary astynda geçýän ýylymyzyň 13-nji iýulynda Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň altynjy maslahatynda kabul edilen «Bedenterbiýe we sport hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda», «Sportda dopinge garşy göreşmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary hem tassyklaýar. Kabul edilen hukuk namalarynyň bedenterbiýäniň we sportuň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmaga, raýatlarymyzyň bedenterbiýe, sport bilen yzygiderli meşgullanmaga bolan isleglerini kanagatlandyrmaga, olaryň saglygynyň berkidilmegine gönükdirilendigi has-da guwandyryjydyr. 

Ata Watanymyzda bina edilen döwrebap sport desgalaryndan netijeli peýdalanyp, sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanýan ýaşlarymyzyň sanynyň artmagynyň netijesinde ata Watanymyzyň sport abraýy halkara derejesinde belende galýar. Döredilen mümkinçiliklerden ýerlikli peýdalanmagy başarýan türkmen türgenleri halkara bäsleşiklerde baýrakly orunlara mynasyp bolup, mukaddes ýaşyl Tugumyzy al-asmana galdyrýarlar. 

Türkmenistan adam hukuklary we azatlyklary boýunça esasy halkara resminamalara goşulmak bilen, şol resminamalaryň kadalaryny milli kanunçylyga işjeň ornaşdyrýar we şol kadalary ýerine ýetirmekde ygrarly bolmagynda galýar. Munuň şeýledigini kabul edilen Kanunlar hem tassyklaýar. Bedenterbiýe we köpçülikleýin sport bilen meşgullanmak, sagdyn durmuş ýörelgeleri häzirki döwürde tutuş jemgyýetimizi gurşap alyp, ýurdumyzyň ähli ulgamlarynda giň gerime eýe bolýar. Şoňa laýyklykda, eziz Diýarymyzda ýokary netijeli sporty ösdürmek, halkara derejeli ussat türgenleri taýýarlamak hem-de olaryň abraýly sport ýaryşlarynda üstünlikli çykyş etmeklerini gazanmak ugrunda geçirilýän toplumlaýyn işler öz netijesini berýär. Ata Watanymyzda milli kanunçylygymyzy kämilleşdirmäge, sport bilen meşgullanmaga döredip beren mümkinçilikleri we şertleri, şeýle hem adamlaryň saglygy ugrunda edýän aladalary üçin Milli Liderimize, hormatly Prezidentimize köp sagbolsun aýdýarys.

Ne­pes RO­ZY­ÝEW,

 Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň Ylym, bi­lim, 

me­de­ni­ýet we ýaş­lar sy­ýa­sa­ty ba­ra­da­ky 

ko­mi­te­ti­niň ag­za­sy.

В Дашогузе, как и во всех регионах страны, продолжаются различные культурно-просветительные мероприятия, «круглые столы», библиотечные и музейные выставки, концерты с участием талантливых артистов и признанных бахши, посвящённые 300-летию со дня рождения великого туркменского поэта, философа-мыслителя с мировым именем Махтумкули Фраги. 

В июне нынешнего года вступил в силу новый Закон Туркменистана «О культурном наследии Махтумкули Фраги», принятый национальным Парламентом – Меджлисом Туркменистана и подписанный уважаемым Президентом Сердаром Бердымухамедовым. Этот факт является конкретным подтверждением признания яркого и многогранного творчества великого поэта-классика Востока XVIII века, оставившего своим потомкам и всему человечеству бесценное литературное наследие, вошедшее в «золотой фонд» мировой культуры. Этот новый законодательный акт предусматривает принятие целевых государственных программ для изучения культурного наследия поэта, его бережного сохранения и популяризации. Особое внимание уделяется просвещению широкой общественности и, в частности, молодёжи, популяризации культурного наследия поэта-мыслителя в образовательных учреждениях. 

В этом году в северном регионе страны на сцене Государственного музыкально-драматического театра имени Нурмухаммеда Андалиба Дашогузского велаята состоялся показ новой литературно-художественной композиции «Magtymguly Pyragy – sözlär tili türkmeniň», поставленной творческой группой данного театра (режиссёр-постановщик, драматург – Бекмырат Халлыев, помощник режиссёра – Вейисгулы Рахманов, художник-декоратор – член Союза художников Туркменистана Чингиз Тораев). Образы главных героев Махтумкули Фраги, Менгли, Дурды шахира на сцене запечатлели артисты первой категории – Хемра Мухадов, Марал Аристанова, Тиркеш Гарлыев. Блистательно выступили также молодые артисты Лейли Реджепова, Гунча Тиркешова, Довран Мадалиев и другие. 

Сейчас идёт подготовка к песенно-музыкальному мероприятию «Magtymguly Pyragy – dünýäniň akyldary», которое состоится 8 августа на площади Махтумкули г.Дашогуз. 

Как известно провозглашение города Анау Ахалского велаята культурной столицей тюркского мира и Международной организацией тюркской культуры (ТЮРКСОЙ) 2024 года «Годом великого поэта и мыслителя Махтумкули Фраги» также стало незабываемым событием текущего года. В зале временных выставок Историко-краеведческого музея Дашогузского велаята развёрнута многоплановая тематическая экспозиция под названием «Бесценное достояние туркменского народа», посвящённая знаменательной дате – 300-летию со дня рождения великого туркменского поэта. На ней выставлено свыше двухсот разных по жанру и композиции работ талантливых живописцев. Свои лучшие творческие произведения также представили скульпторы и признанные мастера декоративно-прикладного искусства – ювелиры, гончары, ковровщицы из городов и этрапов северного региона. 

Всеми любимый поэт оставил потомкам и всему человечеству бесценное творческое наследие. Выдающегося мастера художественного слова Махтумкули называют поэтом на все времена. Его поэтические строки, ставшие афоризмами, наполненные философскими и гуманистическими идеями, передаются из поколения в поколение, учат нас быть настоящими патриотами, преданными своей Родине – самой главной святыне на земле. В свою очередь мы, депутаты национального Парламента – Меджлиса Туркменистана, систематически ведём работу по широкому разъяснению среди молодёжи и населения нового Закона Туркменистана «О культурном наследии Махтумкули Фраги». 

Расул Садуллаев, 

депутат Меджлиса Туркменистана

Halka daýanyp, halkyň hatyrasyna beýik işleri durmuşa geçirýän Türkmenistanyň Halk Maslahaty jemgyýet bilen döwletiň arasyndaky köpri bolup, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda barha berkidilýän milli döwletlilik ýörelgelerimizi dünýäde dabaralandyrýar. Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, biziň ählimiziň iň beýik maksadymyz jandan eziz görýän Watanymyzy beýik geljege tarap ynamly öňe alyp barmakdan ybaratdyr. Şoňa görä-de, mukaddes Watanymyzyň şanyna şan goşýan möhüm başlangyçlary wagyz etmek, halkymyzy belent maksatlara ruhlandyrmak jemgyýetçilik guramalarynyňdyr syýasy partiýalaryň wekilleriniň hem esasy borjudyr. 

Go­laý­da Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň kabul eden Kararyna laýyklykda, halkymyzyň bähbitlerine wekilçilik edýän ýokary wekilçilikli edaranyň — Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisini şu ýylyň 24-nji sentýabrynda çagyrmak bellenildi. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda uly ruhubelentlikde geçiriljek döwletli maslahatda il-ýurt bähbitli meseleler ilatyň ähli gatlaklarynyň wekillerini giň­den çekmek arkaly ara alnyp maslahatlaşylar, ýetilen sepgitlere ser salnyp, öň­de durýan möhüm wezipeler kesgitleniler. Şanly ýylda geçiriljek umumymilli forum dana Pyragynyň arzuwlan berkarar döwletlilik taglymatynyň gün-günden rowaçlanýandygynyň, türkmen döwletiniň kuwwatlanyp, dünýäde abraýly ornuny has-da pugtalandyrýandygynyň nyşanyna öwrüler. 

Häzirki wagtda degişli guramaçylyk topary Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini ýokary derejede geçirmäge guramaçylykly taýýarlyk görýär. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlary tarapyndan teklip edilýän jemgyýetçilik wekillerini hödürlemegiň Tertibine laýyklykda, Halk Maslahatynyň düzümine welaýatlar, Aşgabat şäheri boýunça jemgyýetçilik wekilleriniň sanawlary düzülýär. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwany Mejlis bilen bilelikde ýurdumyzyň syýasy partiýalary, jemgyýetçilik guramalary hem bu möhüm jemgyýetçilik-syýasy çärä taýýarlyk görmek boýunça işlere işjeň gatnaşýarlar. 

Türkmen jemgyýetiniň agzybirligini, jebisligini berkidip, milli demokratiýany ösdürmekde gazanylýan üstünlikler Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň döredijilikli başlangyçlary, beýik işleri bilen berk baglanyşyklydyr. Milli Liderimiziň halk häkimiýetliligini pugtalandyrmakdaky tagallalary Watanymyzyň hemişelik Bitaraplygynyň we mukaddes Garaşsyzlygynyň esaslaryny barha berkidýär. 

2024-nji ýylyň 22-nji fewralynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisinde Gahryman Arkadagymyz «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasynyň» halk bähbitli belent maksatlaryny durmuşa geçirmek bilen bagly halk maslahatlarynyň, Mejlisiň agzalarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleriniň öňünde durýan wezipeleri kesgitledi. Mälim bolşy ýaly, bu resminama «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyndan», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan» ugur alnyp işlenip düzüldi. Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň işjeň agzalary hem «Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işiniň esasy ugurlary boýunça Türkmenistanyň Mejlisi, ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary hem-de jemgyýetçilik birleşikleri bilen bilelikde «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» durmuşa geçirmek boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň we geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasyny» ýerine ýetirmäge uly höwes bilen gatnaşýarlar. Olar hormatly Prezidentimiziň goldawlary netijesinde iri taslamalaryň ençemesine, şol sanda halkara, sebit ähmiýetli möhüm taslamalaryň amala aşyrylmagyna goşant goşmaga çalyşýarlar. 

Ýeri gelende bellesek, şu ýyl meýilnama laýyklykda, Halk Maslahatynyň kanun çykaryjylyk başlangyjyna bolan hukugy esasynda kanunçylygy kämilleşdirmek işleri guramaçylykly dowam etdirilýär. Türkmenistanyň Prezidentiniň öňe süren başlangyçlaryny, tabşyryklaryny hem-de kabul eden çözgütlerini kanunçylyk taýdan üpjün etmek boýunça çäreler görülýär. Kanun çykaryjylyk işiniň nazary we amaly meseleleri boýunça alymlaryň, hünärmenleriň, bilermenleriň Halk Maslahatynyň agzalary, Mejlisiň deputatlary bilen duşuşyklary guralýar. Halk Maslahatynyň geçen mejlisinde kabul edilen çözgütleriň, berlen tabşyryklaryň, döwlet Baştutanymyzyň 2024-nji ýylda ýurdumyzy ösdürmegiň esasy ugurlaryna degişli kabul eden Kararlarynyň, tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi, ýurdumyzy ösdürmegiň orta we uzak möhletli maksatnamalarynyň belent maksatlary, ileri tutulýan ugurlary barada maslahatlar geçirilýär. 

Türkmen telekeçileri öň­debaryjy tehnologiýalary, sanly ulgamy giň­den ornaşdyrmak, amatly işewürlik gurşawyny döretmek, ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz bölegini ösdürmek ýaly möhüm wezipeleri abraý bilen ýerine ýetirmek ugrunda döwletimiziň alyp barýan syýasatyndan ruhlanyp, döredijilikli zähmet çekýärler. «Täze döwrüň ykdysady ösüş nusgasy, bu ilkinji nobatda, işewürlik gurşawyny döretmek, telekeçilik başlangyçlaryny goldamak bilen, hususy maýa goýumlarynyň köpelmegindedir. Biz geljekde hukuk ulgamynyň işewürlik üçin özüne çekijiligini üpjün etmeli» diýýän Gahryman Arkadagymyz telekeçiligiň döwlet tarapyndan goldanylmagyna aýratyn ähmiýet berýär. Hususyýetçilerimiz «Döwlet adam üçindir!», «Watan di­ňe halky bilen Watandyr! Döwlet di­ňe halky bilen döwletdir!» diýen ynsanperwer ýörelgelere eýerip, hususy pudagy we hyzmatlar ulgamyny ösdürmek, importyň ornuny tutýan önümçiligi, eksport ugurly senagaty goldamak, gurluşyk işlerini döwrebap alyp barmak, şäherleri ösdürmek boýunça strategik özgertmelere işjeň gatnaşýarlar. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň jemgyýetimizde täze syýasy, hukuk garaýyşlary we medeniýeti kemala getirmek, milli döwletlilik ýörelgelerimizi ösdürmek, halkymyzy umumymilli maksatlaryň töwereginde jebisleşdirmek, agzybirligimizi pugtalandyrmak babatda möhüm işleri alyp barmalydygymyz hakynda beren tabşyryklaryndan ugur alyp, geljekde-de yhlasly işlejekdigimize, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly baýramynyň öňüsyrasynda geçiriljek döwletli maslahata taýýarlykly barjakdygymyza ynandyrýarys. 

Saparmyrat OWGANOW, 

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň 

Merkezi geňeşiniň başlygy, Mejlisiň deputaty.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň syýasy-jemgyýetçilik durmuşynda möhüm waka öwrüljek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisini guramaçylykly hem-de ýokary derejede geçirmeklige giňden taýýarlyk görülýär. Täze taryhy eýýamda ýurdumyzda giňden ýaýbaňlandyrylan durmuş-ykdysady özgertmeleriň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitlemekde we demokratik başlangyçlary mundan beýläk-de ösdürmekde bu maslahatyň ägirt uly taryhy ähmiýeti bar. 

Türk­men jem­gy­ýe­ti­ni do­lan­dyr­ma­gyň iň bir ga­dy­my institutlarynyň bi­ri bolan Halk Mas­la­ha­ty dö­wür­le­riň we ne­sil­leriň aýrylmaz ara­bag­la­ny­şy­gy­ny be­ýan edip hem-­de ata­-ba­ba­la­ry­my­zyň köp asyr­la­ryň do­wa­myn­da top­lan ta­ry­hy tej­ri­be­si­ni özün­de jem­le­mek bi­len, onuň mej­lis­le­rin­de wa­jyp ykdy­sa­dy, sy­ýa­sy me­se­le­ler ila­tyň giň gatlaklary­nyň gat­naş­mak­la­ryn­da ýa­şu­ly nes­liň we­kille­ri bi­len maslahatla­şyp çö­zü­lip­dir. Türk­men hal­ky he­mi­şe ýa­şu­ly nes­le aý­ra­tyn hor­mat bi­len ga­rap, il-­ýurt bäh­bit­li iş­ler­de ola­ryň baý dur­muş tej­ri­be­si­ne da­ýa­nyp­dyr we mas­lahat­ly çöz­güt­le­ri ka­bul edip­dir. Hä­zir­ki ta­ry­hy döwür­de halk de­mok­ra­ti­ýa­sy­nyň bu ha­ky­ky ýö­rel­ge­si ýur­du­my­zyň jemgy­ýet­çi­lik­-sy­ýa­sy dur­mu­şyn­da my­na­syp or­ny eýe­le­ýär we agzy­bir hal­ky­my­zyň ata-­ba­ba­la­ry­my­zyň pa­rasat­ly pä­him­le­ri­ne yg­rar­ly­dy­gy­ny ýe­ne­-de bir ge­zek aý­dyň tas­syk­la­ýar. 

Şu ýy­lyň 12­-nji iýu­lyn­da bo­lan Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň gi­ňiş­le­ýin mej­li­sin­de Arkadagly Gahryman Ser­da­ry­my­zyň Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň no­bat­da­ky mej­li­si­ni gura­ma­çy­lyk­ly ge­çir­mek ba­ra­da aýdan­la­ry Diýa­ry­myz­da mil­li de­mok­ra­ti­ýa­nyň döw­re­bap rö­wüş­de ama­la aşy­ryl­ýan­dy­gy­nyň aý­dyň mysal­la­ry­nyň bi­ri­dir. Onuň esa­sy mak­sa­dy ata-ba­ba­la­ry­my­zyň asyl­ly wes­ýet­le­ri­ne we­pa­lyly­gy­my­zyň ny­şa­ny bo­lan, türk­men hal­ky­nyň döw­le­ti do­lan­dyr­mak­da top­lan kö­pa­syr­lyk tej­ri­be­si­ne da­ýa­nyp, döw­let we jem­gy­ýet­çi­lik dur­mu­şy­nyň mö­hüm me­se­le­le­ri­ni çöz­mä­ge ila­ty­my­zyň yg­ty­ýar­ly we­kil­le­ri­niň giň­den gatnaş­ma­gy­ny üp­jün et­mek, jem­gy­ýe­tiň ag­zy­birli­gi­ni, je­bis­li­gi­ni ber­kit­mek, mil­li demokratiýany ös­dür­mek bo­ýun­ça ga­za­ny­lan üs­tün­lik­le­ri dö­re­di­ji­lik­li kä­mil­leş­dir­mek hem-­de halk häki­mi­ýe­ti­niň ýo­ka­ry we­kil­çi­lik­li edarasynyň – Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň no­batda­ky mej­li­si­ni gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çir­mek ýa­ly we­zi­pe­le­ri çöz­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. 

2023­-nji ýy­lyň ýan­wa­r aýyn­da döredilen Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty hal­ky­my­zyň bäh­bit­le­ri­ne we­kil­çi­lik ed­ýän ýo­ka­ry we­kil­çilik­li eda­ra­dyr. Onuň işi de­mok­ra­ti­ýa, aýan­lyk, ada­lat­ly­lyk, ka­nu­nyň hökmüro­wan­ly­gy, halka­ra hu­ku­gy­nyň umu­my yk­rar edi­len ka­da­lary­ny ile­ri tut­mak, ada­myň we ra­ýa­tyň ka­nunyň öňün­dä­ki deň­li­gi, ada­myň hukuk­la­ry­na we azat­lyk­la­ry­na hor­mat goý­mak, çöz­güt­le­ri er­kin ara alyp mas­la­hat­laş­mak we ka­bul etmek, jem­gy­ýet­çi­lik pi­ki­ri­ni na­za­ra al­mak ýaly ýö­rel­ge­le­re esas­lan­ýar. Türk­men hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz Türk­menis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty­nyň mej­li­si­ni ça­gyrmak we gu­ra­ma­çy­lyk­ly ge­çir­mek ha­kyn­da 20-­nji iýul­da Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­haty­nyň Pre­zi­diu­my­nyň Ka­ra­ry­na gol çek­di. Bu Ka­rar­da Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­tynyň no­bat­da­ky mej­li­si­ni 2024-nji ýy­lyň 24-­nji sent­ýab­ryn­da Aş­ga­bat şä­he­rin­däki Mas­la­hat köş­gün­de ge­çir­mek bel­le­nil­di. 

Hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­ta­nyň Halk Masla­ha­ty­nyň mej­li­si­ne taýýar­lyk gör­me­giň barşyn­da onuň ag­za­ly­gy­na we­kil­le­ri saý­la­mak möhüm we­zi­pe­le­riň bi­ri bo­lup dur­ýar. Bu işde ýur­du­my­zyň sy­ýa­sy partiýa­la­ry­na, jem­gyýet­çi­lik bir­le­şik­le­ri­ne uly orun de­giş­li­dir. Biziň ata-babalarymyzyň jemgyýetçilik wekilleri bilen ählihalk ýygnaklaryny geçirip, ýurdumyzda iň wajyp syýasy, ykdysady meseleleri çözmek baradaky asylly däpler, kanunçylygymyzy kämilleşdirmek arkaly halk demokratiýasynyň halkyň wekilleri bilen bilelikde amala aşyrylmagy halkyň döwlet dolandyryşyna işjeň gatnaşmagy üçin giň mümkinçilikleri döredýär. 

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine wekilleri saýlamak boýunça alnyp barylýan işlere guramaçylyk-usulyýet taýdan ýardam berlip, ýurdumyzyň ösüşlerine saldamly goşant goşup, il içinde halal zähmet çekip, şahsy göreldesi bilen tapawutlanýan, abraýly, mynasyp adamlary saýlamak maksady bilen, obadyr şäherleriň ýaşaýjylarynyň, ýaşulularyň, syýasy partiýalaryň, jemgyýetçilik birleşikleriniň, etrap, şäher halk maslahatlarynyň ýygnaklarynda maslahata welaýatlardan we Aşgabat, Arkadag şäherlerinden gatnaşjaklary hödürlemek, seçip almak boýunça işler dowam edýär. Şeýle hem Türkmenistanyň Mejlisinde öňde duran ählihalk maslahatynyň gün tertibinde serediljek meseleler boýunça raýatlarymyzyň pikirleri, arzuw-islegleri öwrenilýär hem-de gelip gowuşýan teklipleri seljermek, umumylaşdyrmak we beýleki meseleler boýunça yzygiderli işleriň geçirilmegi dowam etdirilýär. 

Şunuň bilen birlikde, öňde duran ählihalk maslahatynyň halkymyzyň agzybirligini, jebisligini berkitmekdäki, milli demokratiýany mundan beýläk-de ösdürmekdäki, türkmen döwletiniň syýasy-jemgyýetçilik we döwlet gurluşynyň esaslaryny pugtalandyrmakdaky, raýat jemgyýetini berkarar etmekdäki taryhy ähmiýeti hakynda köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde giňişleýin çykyşlar edilýär, «tegelek stoluň» başyndaky syýasy söhbetdeşlikler guralýar. «Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda» Konstitusion Kanunyň düzgünlerini, maslahatyň taryhy ähmiýetini halkymyza giňden düşündirmek barada yzygiderli geçirilýän wagyz-nesihat duşuşyklaryna Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary hem işjeň gatnaşýarlar. 

Ýurdumyzyň döwlet gurluşynyň esaslaryny kesgitleýän Konstitusiýanyň 3-nji maddasyna laýyklykda, Türkmenistanyň özygtyýarlylygy halk tarapyndan amala aşyrylýar, halk bolsa döwlet häkimiýetiniň ýeke-täk gözbaşydyr. Türkmenistanyň halky öz häkimiýetini gös-göni ýa-da wekilçilikli edaralaryň üsti bilen amala aşyrýar. 

Asyrlaryň synagyndan geçen milli däplerimize eýermek bilen geçirilýän Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisiniň kabul edýän çözgütleri örän ähmiýetlidir. Çünki häzirki döwürde milli Liderimiziň beýik başlangyçlarynyň we taýsyz tagallalarynyň netijesinde, ýurdumyzyň ykdysadyýetini pudaklaýyn diwersifikasiýalaşdyrmak, innowasion senagatlaşdyrmak, ykdysady ösüşiň köpugurlylygyny gazanmak babatynda düýpli öňegidişlikler bilen birlikde, halk häkimiýetini kämilleşdirmek boýunça hem netijeli işler alnyp barylýar. 

Gahryman Arkadagymyzyň döwletlilik taglymaty adamzat jemgyýetiniň ösüşindäki ýetilen sepgitleri we türkmen halkynyň taryhy we milli mirasyny, häzirki zaman tejribesini hasaba almak we olary döwrümiziň nukdaýnazaryndan özleşdirmek esasynda işlenip düzülen ynsanperwer garaýyşlaryň ulgamydyr. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisiniň ýokary guramaçylyk derejesinde, üstünlikli geçirilmegine gönükdirilen resminamanyň kabul edilmegi milli Liderimiziň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda amala aşyrylýan özgertmeleriň üstünlikli durmuşa ornaşdyrylmagy boýunça netijeli işleriň alnyp barylýandygyny aýdyň şöhlelendirýär. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe kanunlarymyzyň döwrebap kämilleşdirilmeginde ýol-ýörelge görkezýän, ata Watanymyzy ösüşiň täze belentliklerine tarap alyp barýan hormatly Prezidentimize, milli Liderimize alkyşlarymyz çäksizdir. 

Serdar DUR­DY­ÝEW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Mejlisiň Ýerli wekilçilikli häkimiýet we öz-özüňi dolandyryş edaralary 

bilen işlemek baradaky komitetiniň agzasy

Hormatly Prezidentimiziň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň 12-nji iýulynda geçiren Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllygynyň baýram edilýän günlerinde paýtagtymyz Aşgabatda geçiriljek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisine şu günlerden ýokary derejede taýýarlyk görmek baradaky tabşyryklary il-ýurt ähmiýetli döwletli işlere täzeçe badalga berdi. Munuň özi türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!» atly ynsanperwer taglymatynyň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe has çuň mazmun bilen baýlaşýandygyny dabaralandyrýar. 

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 61 -nji maddasynda bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Halk Maslahaty Türkmenistanyň halkynyň bähbitlerine wekilçilik edýän ýokary wekilçilikli edara bolup durýar. «Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda» Konstitusion kanunyň 1-nji maddasynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Türkmenistanyň Garaşsyzlyk ýyllarynda gazananlaryny has-da berkitmek, ýurdumyzy ösüşiň has ýokary derejelerine çykarmak üçin ählihalk hereketini ýaýbaňlandyrmak, jemgyýetçilik-syýasy, durmuş-ykdysady, medeni-ynsanperwer we kanunçylyk-hukuk ulgamlarda täze sepgitlere ýetirmek, iň täze taryhymyzda gazanylan üstünlikleri wagyz etmek maksady bilen döredilýändigi beýan edilýär. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň 2024-nji ýylyň 20-nji iýulynda «Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini çagyrmak we guramaçylykly geçirmek hakynda» Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň Kararyna gol çekmegi hormatly Prezidentimiziň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» atly döwlet ideologiýasyny dabaralandyrdy. Karara laýyklykda, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk topary döredildi we onuň düzümi tassyklanyldy. Kararyň mazmunynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanyna Türkmenistanyň Mejlisi bilen bilelikde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek we ony geçirmek bilen bagly işlerde welaýatlaryň, etraplaryň hem-de şäherleriň halk maslahatlaryna guramaçylyk-usulyýet taýdan ýardam bermek we bu işleri utgaşdyrmak baradaky wezipeler kesgitlenildi. Şeýle hem welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlary Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlary tarapyndan teklip edilýän jemgyýetçilik wekillerini hödürlemegiň Tertibine laýyklykda, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzümine welaýatlar we Aşgabat şäheri boýunça jemgyýetçilik wekilleriniň sanawyny 2024-nji ýylyň 1-nji sentýabryna çenli Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Diwanyna bermek bellenildi. 

Bu bolsa Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň demokratiýa, aýanlyk, adalatlylyk, kanunyň hökmürowanlygy, halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryny ileri tutmak, adamyň we raýatyň kanunyň öňündäki deňligi, adamyň hukuklaryna we azatlyklaryna hormat goýmak, çözgütleri erkin ara alyp maslahatlaşmak we kabul etmek, jemgyýetçilik pikirini nazara almak ýaly ýörelgeleriniň durmuş hakykatynda öz beýanyny tapýandygyny görkezýär. 

Bilşimiz ýaly, Garaşsyzlyk ýyllarynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işi, wezipeleri we ygtyýarlyklary döwrüň talabyna laýyklykda yzygiderli kämilleşdirildi. Şunda Gahryman Arkadagymyzyň beýik tagallalary esasynda geçirilen konstitusion özgertmeler ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň okgunly ösüşini üpjün etdi. Bu ösüşler bolsa agzybir halkymyzyň medeni-durmuş ýagdaýyny ýokary derejelere çykardy. 

Şanly Garaşsyzlygymyzyň 33 ýyllyk toýunyň baýram edilýän günlerinde geçiriljek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisi hem şöhratly milletimiziň döwleti dolandyrmakda toplan köpasyrlyk tejribesini çuň mazmun bilen baýlaşdyrar. Milli ykdysadyýetimiziň kuwwatynyň has artmagy, jemgyýetiň agzybirliginiň we jebisliginiň berkemegi, milli demokratiýanyň ösmegi ugrunda durmuşa geçirilen beýik işleri dabaralandyryp, ösüşiň täze sepgitlerini kesgitlär. 

Ýurdumyzy ösüşiň täze belentliklerine tarap alyp barýan Arkadagly Gahryman Serdarymyza, Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür, il-ýurt bähbitli döwletli tutumlarynda uly rowaçlyklary arzuw edýäris. 

Bäşim ANNAGURBANOW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, 

Türkmenistanyň Agrar partiýasynyň 

Merkezi geňeşiniň başlygy