Türk­me­nis­ta­nyň Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Ýaş­lar gu­ra­masy ge­çen ýyl, ýag­ny Arkadag Serdar­ly bag­ty­ýar ýaş­lar ýy­lynda ÝU­NES­KO-nyň Bü­tin­dün­ýä Ýaş­lar jem­gy­ýe­ti­niň res­mi ag­za­ly­gy­na ka­bul edil­di. ÝUNES­KO-nyň Sek­re­ta­ria­ty­nyň So­sial we yn­san­per­wer ylym­la­ry bölüm­çe­si­niň sy­ýa­sat we mak­sat­na­ma­lar me­se­le­le­ri bo­ýun­ça di­rek­to­ry An­že­lo Me­lo bu gu­ra­ma­nyň Bü­tin­dün­ýä Ýaş­lar jem­gy­ýe­ti­niň res­mi agza­sy bo­lan­dy­gy ba­ra­da ha­bar be­ren­de, bu tä­ze­lik uly tol­gun­ma we çäk­siz şat­lyk bi­len ka­bul edil­di. Bu yk­rar­na­ma döw­le­timi­ziň hal­ka­ra ýaşlar dia­lo­gy­ny pug­ta­lan­dyr­mak hem-de ýaş nes­liň be­den we aň taý­dan saz­la­şyk­ly ös­me­gi­ni üp­jün et­mek ba­bat­da­ky ýö­rel­ge­le­ri­niň giň ja­ha­na aýan bo­lan­dy­gy­ny äş­gär ed­ýän ha­ky­kat­dyr. 

Mun­dan baş­ga-da, ge­çen ýy­lyň ta­mam­laý­jy gün­le­rin­de ga­dy­my Mer­wiň çä­gin­de «Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň tä­ze eý­ýa­my» ady bi­len Merkezi Azi­ýa ýurt­la­rynyň we Hy­ta­ýyň ýaş­la­ry­nyň fo­ru­my ge­çi­ril­di. Hal­ka­ra gi­ňiş­li­gi­nde uly ses­len­me dö­re­den bu fo­ru­my ge­çir­mek baradaky baş­lan­gy­jy Arkadag Serdar­ly bag­ty­ýar ýaş­lar ýy­ly­nyň maý aýyn­da Hy­ta­ýyň Si­an şä­he­rin­de ge­çen «Mer­ke­zi Azi­ýa — Hy­taý» forma­tyn­da­ky döw­let Baş­tu­tan­la­ry­nyň bi­rin­ji sam­mi­tin­de hor­mat­ly Prezidentimiz öňe sür­di. Üs­tün­lik­li we ne­ti­je­li ge­çen bu fo­rum türkmen ýaş­la­ry­nyň bag­ty­ýar za­ma­na­da ama­la aşyr­ýan be­ýik iş­le­ri­ni, yl­my açyşla­ry­ny, ta­lyp­lyk döw­rün­dä­ki ýa­kym­ly ýat­la­ma­la­ra baý pursat­la­ry­ny Mer­ke­zi Azi­ýa­nyň we Hy­ta­ýyň ýaş­la­ry­na bü­tin aý­dyň­ly­gy bi­len äş­gär et­di. 

Maksat JANMYRADOW , 

TMÝG-niň Mary welaýat Geňeşiniň başlygy, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýy­lyn­da Türkmenis­ta­nyň­ Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň­ ka­bul edil­me­gi­ne­ we­ Döw­let­ baýdagy­my­zyň ­dö­re­dil­me­gine 32­ ýyl­ dol­ýar.­ Mäh­ri­ban­ Wa­ta­ny­myz­da hor­mat­ly Prezidentimi­ziň ­pa­ra­sat­ly­ baş­tu­tan­ly­gyn­da­ ama­la aşy­ryl­ýan oňyn­ öz­gert­me­ler ­ýur­du­my­zyň ­aý­dyň gelje­gi­ni ­üp­jün­ et­mek­de ­berk binýat­ bo­lup­ dur­ýar.

Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 4­-nji maddasynda adam jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy hökmünde ykrar edilip, Gahryman Arkadagymyzyň: «Döwlet adam üçindir!», hormatly Prezidentimiziň: «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ynsanperwer şygarlary astynda durmuş-ykdysady ösüşiň ugurlary boýunça ýurdumyzda milli maksatnamalar durmuşa geçirilýär. 

Esasy Kanunymyz döwletimiziň içeri we daşary syýasatyny dabaralandyrmaga, halkymyzyň durmuş hal-­ýagdaýyny, ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmaga, jemgyýetiň jebisligini pugtalandyrmaga giň şertleri döredýär. Ýurdumyzyň mundan beýläk hem gülläp ösmegine, halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen beýik tutumlar, durmuş­-ykdysady özgertmeler kämil kanunçylyk binýadyna esaslanýar. 

Türkmenistan döwletimiz umumadamzat gymmatlyklary, adamyň we raýatyň tebigy hem­-de mizemez hukuklary, milli däp-­dessurlarymyz, ata-­babalarymyzyň müňlerçe ýyllaryň dowamynda kemala getiren urp-adatlary, ula hormat goýmak, kiçini sylamak, watansöýüjilik, ynsanperwerlik, geçirimlilik, kanagatlylyk, myhmansöýerlik ýaly ýörelgeleri täze röwşe eýe bolýar. 

Türkmenistanyň Konstitusiýasy demokratik, hukuk we dünýewi döwleti gurmakda emele gelýän jemgyýetçilik gatnaşyklaryny kadalaşdyrýar, şunda baş gymmatlyk adam bolup durýar. Konstitusiýa türkmen döwletiniň milli ýörelgelerini — Garaşsyzlygy we Bitaraplygy, parahatçylygy, raýat ylalaşygyny, demokratiýany, kanunlaryň ileri tutulmagyny özünde jemläp, jemgyýetimiziň durmuş-­ykdysady ösüşini kesgitleýär.

Döwletimiziň umumy ykrar edilen demokratik kadalara esaslanýan kanunçylyk hukuk binýadynyň berkligi halkyň öz Döwlet tuguna söýgüsi, hormaty we buýsanjy bilen baglanyşykly. Baýdak we Konstitusiýa her bir döwletiň garaşsyzlygyny we berkararlygyny alamatlandyrýan mukaddesliklerdir. Kanuny kämil jemgyýet berk hem­de döwrüň talabyna görä ösmäge, özgermäge ukyply bolýar. Hormatly Prezidentimiziň her bir tutumly işleriniň binýadynda halkyň aladasynyň, nesilleriň bagtyýarlygynyň, maşgala berkliginiň mynasyp orun eýelemegi il agzybirligini, ýurt asudalygyny üpjün edýär. Her ýylyň 18­nji maýynda eziz Diýarymyzda Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň gününiň bilelikde bellenilmegi iki mukaddeslige goýulýan çuňňur hormat-­sarpadan nyşan. Munuň özi halkymyzyň milli gymmatlyklarymyza jany­ teni bilen ygrarlydygynyň subutnamasy. 

«Türkmenistanyň Döwlet baýdagy hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň 1-­nji maddasynda: «Türkmenistanyň Döwlet baýdagy Türkmenistanyň halkynyň agzybirliginiň we Garaşsyzlygynyň hem­-de döwlet Bitaraplygynyň nyşanydyr» diýlip bellenilýär. Ýaşaýşyň ýaşyl reňkini özüne siňdiren, asuda asmanda pasyrdap, rowaç ýollarymyza şugla saçýan ýaşyl Tugumyz türkmeniň arzuw­-islegini, maksat­-myradyny, parahatçylyk söýüjilikli ýörelgesini äleme buşlaýan beýik mukaddeslikdir. Asudalygyň, birek­-birege ynanyşmagyň eýýamynda türkmeniň ýaşyl Tugy dünýäniň çar künjeginde erkana pasyrdaýar. Garaşsyzlyk bagty mähriban halkymyzyň ýagty ertiriniň sarsmaz ynamy, ygrary, berkarar döwletimiziň abraý-­mertebesi bolup nur saçýar. 

Esasy Kanunymyzyň 9­-njy maddasynda berkidilen ýurdumyzyň halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalarynyň ileri tutulmagyny ykrar edýändigi hakyndaky kadanyň Bitarap Türkmenistanyň halkara gatnaşyklaryň ulgamyna goşulmagy hem­-de ähli döwletler bilen deňhukuklylyk we özara bähbitlilik ýörelgelerinde hyzmatdaşlygy ösdürmegi üçin zerur hukuk şertlerini döredýändigini bellemek gerek. Hormatly Prezidentimiz: «Türkmenistanyň Mejlisi dünýä döwletleriniň parlamentleri hem­-de abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklaryny yzygiderli berkitmelidir» diýip belleýär. Şu jähetden ugur alyp, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly daşary syýasy başlangyçlaryndan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek, ýurtda amala aşyrylýan özgertmeleriň hukuk esaslaryny berkitmek maksady bilen, hereket edýän Kanunlara üýtgetmeler we goşmaçalar girizildi, şeýle hem Türkmenistanyň goşulyşan halkara resminamalaryny we döwletara ylalaşyklaryny tassyklamak boýunça «Söwda­-ykdysady hyzmatdaşlyk hakynda Türkmenistanyň Hökümetiniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň we Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasyndaky Ylalaşygy tassyklamak hakynda», «Ýewropa—Kawkaz—Aziýa halkara ulag geçelgesini ösdürmek hakynda Esasy köptaraplaýyn ylalaşyga goşulmak hakynda», «Türkmenistanyň Hökümeti bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda halkara awtomobil gatnawlary hakynda Ylalaşygy tassyklamak hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. 

Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyz, berk binýatly kanunymyz barka eziz Diýarymyzyň ösüşlerine, aýdyň ertirlerine guwanyp ýaşamak il­-ulsumyza ylahy bagyş edilen döwletlilikdir. Bu elýetmez bagta eýe bolan halkymyzyň eziz Watanymyza, hormatly Prezidentimize, halal zähmete söýgi-­sarpalary gün­-günden artýar. Öňdengörüjilikli, oýlanyşykly syýasaty hem-­de «Döwlet adam üçindir!» diýen baş taglymaty bilen adam hakyndaky aladanyň belent nusgasyny döreden Milli Liderimiz Gahryman Arkadagymyza, hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyza milli parlamentimiziň işini kämilleşdirmek üçin döredýän giň mümkinçilikleri üçin tüýs ýürekden sag bolsun aýdýarys. Hormatly Prezidentimiziň, Gahryman Arkadagymyzyň janlary sag, belent başlary aman bolsun, il­-ýurt bähbitli, sebit we dünýä ähmiýetli tutumly işleri rowaçlyklara beslensin!

ENEJAN ATAÝEWA, 

Türk­me­nis­ta­nyň­ Mej­li­si­niň ­deputaty,­ Hal­ka­ra ­we ­

par­la­men­ta­ra aragatnaşyklar­ ba­ra­da­ky ko­mi­te­tiň­ ag­za­sy

Berkarar Watanymyzda ýurdumyzyň her bir raýatynyň sagdyn ýaşamagyny, saglygyny dikeltmegini, talabalaýyk dynç alyp, bedenini berkitmegini üpjün etmek üçin ähli şertler döredilendir. 

Ýurdumyzyň ýerleşýän ýeriniň howa-klimat şertleri, tebigy gurşawynyň amatlyklary we egsilmez baýlyklary bilen tapawutlanýan şypahanalary hut şeýle maksada gulluk edýär. Saglygy goraýyş ulgamynyň möhüm düzüm bölegi bolup durýan şypahanalar immuniteti pugtalandyrmakda, adamlaryň umumy saglyk ýagdaýyny gowulandyrmakda, dowamly ýa-da hirurgiki bejergiden soň saglygy dikeltmekde uly ähmiýete eýe bolup durýar. Hut şonuň üçin «Saglyk» Döwlet maksatnamasynda şypahana hyzmatyny dünýä derejesinde kämilleşdirmek esasy wezipeleriň biri hökmünde öňde goýulýar.

Hormatly Prezidentimiz saglygy goraýyş ulgamynyň has netijeli ugry hökmünde şypahana hyzmatynyň gowulandyrylmagyna, kämilleşdirilmegine aýratyn üns berýär. Şoňa görä, ýurdumyz tebigy çeşmeleriniň hem-de beýleki tebigy serişdeleriniň esasynda bejeriş-sagaldyş işlerini geçirmekde uly mümkinçiliklere eýe bolan kuwwatly halkara derejeli şypahana merkezi hökmünde tutuş dünýäde ykrar edilendir. Diýarymyzyň tebigy gözelliklere beslenen künjeklerinde dünýä ülňülerine laýyk gelýän täze gurlan hem-de durky düýpli abatlanan şypahanalaryň ençemesi bardyr. Amatly howa we tebigy bejeriş şertleriniň uly toplumyna, mineral suwlaryňdyr bejeriji palçyklaryň egsilmez çeşmelerine eýe bolan «Arçman», «Ýyly suw», «Mollagara», «Berzeňňi», «Daşoguz», «Baýramaly», «Farap», «Awaza», «Bagabat» şypahanalary ýurdumyzyň raýatlaryny tutuş ýylyň dowamynda kabul edýär. Bu şypahanalaryň tehniki taýdan ýokary üpjünçilik derejesi aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Ýurdumyzyň şypahanalarynda bejeriş usullary olaryň her biriniň tebigy esaslaryna: palçygyna, mineral suwlaryna, howa şertlerine, tebigy serişdelerine hem-de olaryň özüniň himiki düzümini möwsümleýin üýtgetmek häsiýetine baglylykda ulanylýar.

 Gahryman Arkadagymyz geçen ýylyň 2-nji sentýabrynda Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda ýerleşýän «Arçman» şypahanasynda bolup, onuň çäginde gurmak meýilleşdirilýän we durky täzelenýän binalaryň taslamalary, şypahananyň bejeriş düzümini kämilleşdirmegiň mümkinçilikleri bilen tanyşdy. Munuň özi şypahananyň çägini giňeltmek, bu ýerde täze sagaldyş binalaryny gurmak hem-de Arçmanyň şypaly suwuny netijeli peýdalanmak boýunça meselelere ylmy esasda çemeleşmegiň wajypdygyna döwlet derejesinde üns berilýändigini ýene-de bir gezek tassyklady. Onlarça ýyllardan bäri ildeşlerimiziň uly isleginden peýdalanyp, saglygy berkitmekde, bedeniň kesellere garşy durnuklylygyny ýokarlandyrmakda buýsandyryjy netijeler gazanylan bu şypahana amatly howa-klimat şertlerini we dermanlyk ösümliklerini ýerlikli peýdalanmak arkaly hödürleýän dürli sagaldyş hyzmatlarynyň köpdürliligi, netijeliligi bilen tapawutlanýar. 

Milli Liderimiz türkmen topragynyň, tebigatynyň, ösümlikleriniň keramaty, olaryň näsaglary bejermekde ulanylyşy dogrusynda «Ömrümiň manysynyň dowamaty» atly kitabynyň «Hakydada orun alan pursatlar» atly babynyň «Arçman» şypahanasy barada ýatlamalary bölüminde giňişleýin ylmy garaýyşlaryny we täsirli gürrüňlerini beýan edýär: «Arçman» çeşmesiniň himiki düzümi boýunça kükürtli-hlorly-gidrokarbonatly, natrili-kalsili-magnili şypaly suwy bar. Ol gowşak aşgarlanan suwlar toparyna degişlidir. «Arçmanyň» suwy düzüminde magniniň uly mukdarynyň bolmagy bilen beýleki şunuň ýaly bejeriş häsiýetli suwlardan tapawutlanýar. Şypahanada bu suwy içmek, suwa düşmek, içegeleri ýuwmak üçin ulanýarlar. Ýeri gelende bellemeli: «Arçman» şypahanasy şeýle şypaly suwy gözbaşdan alyp ulanýan ýeke-täk ýerdir. Bu ýeriň howasy hem özge ýerlerdäkiden üýtgeşik. Onuň ýokary derejede ionlaşan howasy bar. «Arçman» şypahanasynda aşgazan-içege, bagyr, öt çykaryş ýollarynyň, daýanç-hereket synalarynyň, periferik nerw ulgamlarynyň keselleri, deri we ginekologik keseller bejerilýär. 

Tejribede saglygy goraýyş ulgamynyň şypahana işi  -şypahana hyzmaty we şypahana kömegi görnüşinde eýe bolan aýratynlyklary bilen tapawutlanýar. Şypahana kömegini bermek saglygy bejeriş-dikeldiş usullary hökmünde ulanylýar. Şypahana hyzmaty bejeriş-dikeldiş, saglygy goraýyş wezipesinden başga-da dynç alyş-sagaldyş wezipelerini hem ýerine ýetirýär. Ýurdumyzda şypahanalary döretmegiň, olaryň işini guramagyň, şypahana kömegini bermegiň, şeýle hem şypahana häsiýetli tebigy ýerleri gorap saklamagyň hukuk esaslary «Şypahana işi hakynda», «Aýratyn goralýan tebigy ýerler hakynda», «Raýatlaryň saglygynyň goralmagy hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynda bellenilýär. «Şypahana işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda şypahana edaralarynyň hyzmatlarynyň lukmançylyk we keseli anyklaýyş hyzmatlary; balneoterapiýa; klimatoterapiýa; palçyk bilen bejeriş; fizioterapiýa; diýetaterapiýa; toterapiýa; tebipçilik bejergisi; dynç alşy guramak ýaly görnüşleri giňişleýin beýan edilýär. 

Şypahana işini guramagyň mümkinçilikleri we şertleri ilkinji nobatda onuň tebigy esasynyň bolmagyny, syýahatçylyk işini guramagyň wajyplygyny talap edýär. Bu tebigy esas — keseli bejermek, keselden sagaltmak, keseliň öňüni almak, dynç almak üçin amatly, peýdaly şertleri bolan tebigy maksatly ýerlerdir. «Aýratyn goralýan tebigy ýerler hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda şypahana tebigy ýerleri sagaldyş maksatly tebigy ýerlere degişli edilýär. Bu Kanuna görä, şypahana tebigy ýerleri bejeriş-sagaldyş häsiýetlerine, arassa howa, mineral we termal çeşmelerine, bejeriş palçyklarynyň ýataklaryna, beýleki tebigy serişdelere, gözelliklere hem-de tebigy gurşawyň häsiýetlerine, beýleki şertlere eýelik edýän, aýratyn goralýan tebigy ýerler bolup durýar. 

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň Prezidentiniň «Saglyk» Döwlet maksatnamasynda (rejelenen görnüşinde) bellenen çäreler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Lukmançylygyň saglygy dikeldiş, fizioterapiýa, kurortologiýa we adaty däl ugurlaryny kämilleşdirmek, ýogany tejribä ornaşdyrmak bilen bir hatarda şypahana bejeriş-dikeldiş kömegini bermegi mundan beýläk hem ösdürmek göz öňünde tutulýar. 

Häzirki wagtda ýurdumyzda şypahana – dynç alyş bejergisiniň hem-de sagaldyşyň düýpgöter täze ulgamy kemala gelip, ol ilatyň saglygyny berkitmegiň umumy düzüminiň möhüm bölegi bolup durýar. Bu ugruň hukuk binýadyny kämilleşdirýän kanunlaryň kabul edilmegi bolsa raýatlaryň saglygyny goramak baradaky konstitusion hukugynyň doly berjaý edilýändigini tassyklaýar. 

Merjen BORJAKOWA,

 Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň hünärmeni.

Делегация женщин Туркменистана в составе депутатов Меджлиса, представителей Министерства образования и Союза женщин приняла участие в Азиатском женском форуме «Региональный подход в вопросах расширения экономических, социальных и политических прав и возможностей женщин». 

Мероприятие проходило 13–14 мая в Самарканде (Республика Узбекистан) и было организовано Сенатом Олий Мажлиса Узбекистана при поддержке Структуры «ООН–женщины». Инициатива проведения форума принадлежит Президенту Узбекистана Шавкату Мирзиёеву, выдвинутая на 78-й сессии Генеральной Ассамблеи ООН с целью использования конструктивного потенциала женщин-лидеров региона, обмена опытом по дальнейшему развитию, расширению их участия в управлении и обществе, а также для усиления их роли в экономике. 

Форум собрал более 30 высоких представителей зарубежных стран и международных организаций. Это женщины депутаты парламентов стран Восточной, Юго-Восточной, Южной и Центральной Азии, главы правительств. Также участвовали делегаты от более 40 представительств зарубежных стран в Узбекистане и зарубежных организаций, местных государственных органов, представителей институтов гражданского общества, женщин-руководителей, деловых женщин, политологов, активистов социальной сферы, учёных, представителей отраслей экономики и различных сфер. 

На церемонии открытия мероприятия выступили председатель Сената Олий Мажлиса Республики Узбекистан, председатель Республиканской комиссии по вопросам повышения роли женщин в обществе, гендерного равенства и семьи Танзила Нарбаева, заместитель Генерального секретаря ООН, исполнительный директор структуры «ООН–женщины» Сима Бахус, генеральный директор Отделения ООН в Женеве Татьяна Валовая, генеральный секретарь Межпарламентского союза Мартин Чунгонг, а также главы парламентов ряда государств, которые рассказали о целях и задачах форума, его значении, а также об ожидаемых результатах. 

В выступлениях отмечалось, что на Азиатском континенте проживает 4,82 миллиарда человек, а это более 60 процентов населения мира. От общей численности населения региона женщины составляют 2,3 миллиарда или 48,8 процента. Расширение прав и возможностей женщин является неотъемлемой частью прав человека, а в условиях, когда сохраняется политико-экономическая нестабильность в мире, особенно важно обеспечить активное участие женщин в государственном управлении, социально-политической, экономической, научно-академической и культурно-гуманитарной сферах. Подчёркивая, что эффективной платформой для обеспечения гендерного равенства, защиты прав и интересов женщин, обмена опытом служит диалог женщин стран Центральной Азии, выступавшие призвали на основе имеющегося опыта объединить женщин всей Азии и для этого воспользоваться такой площадкой, как Азиатский женский форум. 

После церемонии открытия участники приступили к работе в 10 параллельных сессиях, на которых были рассмотрены такие вопросы, как расширение экономических прав и возможностей женщин в современной глобальной экономике для достижения Целей устойчивого развития; роль парламента в стимулировании участия женщин в бизнесе и обществе; развитие женского и семейного предпринимательства как важного фактора развития экономики региона. Участницы также обсудили укрепление регионального взаимодействия в обеспечении доступа женщин к качественному образованию, науке, цифровым технологиям и расширение их участия в инновационной деятельности; региональные аспекты ликвидации всех форм насилия в отношении женщин и детей и превентивные меры по устранению их негативного влияния на социально-экономическое развитие стран. Отдельная сессия была посвящена вопросам защиты и сохранения экологии, продвижения «зелёной» экономики и влияния изменения климата на гендерную проблематику в регионе. Кроме того, на одной из сессий неправительственные организации региона обменялись своим опытом в защите прав и интересов женщин. 

Депутаты Меджлиса Туркменистана выступили на двух сессиях – «Парламенты как движущая сила улучшения экономического положения женщин» и «Гендерно-ориентированное бюджетирование: путь к гендерному равенству и устойчивости к изменению климата для всех». В наших выступлениях подчёркивалось, что Туркменистан присоединился к Конвенции о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин (CEDAW), а также к её дополнительному протоколу. Также нами принята декларация Пекинской платформы действий IV Всемирной конференции по положению женщин. Во исполнение взятых на себя обязательств Туркменистан разработал стратегию продвижения гендерного равенства и предпринимает шаги по внедрению общепризнанных международно-правовых норм, связанных с созданием равных возможностей для мужчин и женщин, в национальное законодательство и практику. Женщины занимают достойное место в высших органах государственной власти, активно участвуют в общественно-политической жизни страны, вносят весомый вклад в её развитие. С целью повышения осведомлённости и важности обеспечения представительства женщин в общественной и политической жизни организуются регулярные встречи с представителями государственных органов власти, местного самоуправления, общественно-политических организаций. 

По итогам работы Азиатского женского форума участники разработали и приняли Самаркандскую декларацию. 

Байрамгозель Мырадова, 

депутат Меджлиса Туркменистана, член комитета по охране окружающей среды, природопользованию и агропромышленному комплексу.

Magtymguly Pyragyny arzuwlan berk binýatly berkarar döwletimiziň Esasy Kanunynyň hem-de ýaşyl tugunyň toýy ruhy galkynyşyň, agzybirligiň, jebisligiň, ynsanperwerligiň baýramy hökmünde dabaralanýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň sözleri bilen aýtsak, Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň Konstitusiýasy we Döwlet baýdagy eziz Watanymyzyň şöhratly geçmişiniň subutnamasydyr, häzirki bagtyýar gününiň hem-de beýik geljeginiň kepilidir, milli döwletlilik ýörelgelerimiziň synmazlygyny, ebediligini ykrar edýän milli gymmatlygymyzdyr. Bu şanly sene Türkmenistanyň senagatçylarynyň we telekeçileriniň durmuşynda hem şatlykly wakalara, baý many-mazmuna beslenýär. Sebäbi Türkmenistanyň Konstitusiýasynda eziz Watanymyzyň ykdysadyýetini häzirki zaman bazar gatnaşyklary esasynda ösdürmegiň binýady berkidilendir. Syýasy ylymlarda kesgitlenişi ýaly, hususy eýeçiligiň rowaçlandyrylmagy we onuň netijesinde bäsdeşligiň işjeňleşmegi raýat jemgyýetini ösdürmegiň esasy şertleriniň biri hasaplanýar. 

Beýik Garaşsyzlygymyzyň, baky Bitaraplygymyzyň nyşanlaryna il-günümiziň buýsanjy, sarpasy egsilmezdir. Paýtagtymyzdaky Konstitusiýa binasy, Baş baýdak meýdançasy, Arkadag şäherindäki, welaýatlaryň merkezindäki, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky baýdak meýdançalary döwletliligimiziň baş nyşanlarynyň mukaddesligini has-da dabaralandyrýar. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, dünýädäki iň inçe, owadan sungat hökmünde ykrar edilen türkmen halysynyň gölleri, abadançylygyň we parahatçylygyň nyşany bolan zeýtun baldajyklary, agzybirligi, jebisligi alamatlandyrýan bäş ýyldyz hem-de ýarymaý şekillendirilen, täzelenişi, ýaşaýşy dabaralandyrýan ýaşyl reňkli Döwlet baýdagymyzyň saýasynda eziz Watanymyz ösüşleriň ýoly bilen öňe barýar. 

«Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen baş ýörelgämize laýyk kadalar Esasy Kanunymyzdan eriş-argaç bolup geçýär. Onuň «Ykdysadyýet we maliýe-karz ulgamy» atly VII bölüminde ykdysadyýetiň bazar gatnaşyklary ýörelgelerine esaslanýandygy hakynda kadalar kesgitlenip, «Döwlet telekeçiligi höweslendirýär we goldaýar, kiçi we orta işewürligiň ösmegine ýardam edýär» diýlip bellenýär. Eýeçiligiň eldegrilmesizdigi, Türkmenistanyň ýere, önümçilik serişdelerine, gaýry maddy we intellektual gymmatlyklara hususy eýeçilik hukugyny ykrar edýändigi, bu hukugyň kanun bilen goralýandygy hakynda kadalara-da aýratyn orun berlipdir. 

Milli ýörelgelere esaslanýan we hakyky halk demokratiýasyna daýanyp, watandaşlarymyzyň işjeň gatnaşmagynda amala aşyrylan konstitusion özgertmeleriň netijesinde Türkmenistanyň Halk Maslahaty döredildi. Jemgyýetimiziň bitewüligini, agzybirligini we jebisligini berkitmekde bitiren aýratyn hyzmatlaryna halkyň çäksiz sylagynyň, belent sarpasynyň beýany hökmünde Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine bellenildi we türkmen halkynyň Milli Lideri diýlip, konstitusion kanun esasynda ykrar edildi. Halk Maslahaty jemgyýetiň syýasy ulgamyny mundan beýläk-de kämilleşdirmekde ýurdumyzyň syýasy partiýalary bilen netijeli işleri alyp barýar. 

Döwlet Baştutanymyz 2023-nji ýylyň 6-njy aprelinde Mejlisiň VII çagyrylyşynyň deputatlarynyň birinji maslahatyna gatnaşyp, Konstitusiýanyň esas goýujy ýörelgelerine, ýurdumyzyň Hökümeti tarapyndan kabul edilen hukuk resminamalaryna esaslanyp, milli ykdysadyýeti ösdürmek, halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak boýunça öňde goýlan maksatlaryň amala aşyrylmagyna kanunçylyk taýdan oňyn şertleri döretmekde anyk wezipeleri kesgitläp berdi. Şonuň esasynda kiçi we orta telekeçiligi, ýaş telekeçileri, ýaşlar kärhanalaryny goldamak, höweslendirmek ugrunda giň gerimli işler alnyp barylýar. 

Esasy Kanuna we döwrüň talaplaryna laýyklykda, kanunçylyk namalary yzygiderli kämilleşdirilýär. Soňky ýyllarda «Türkmenistanyň Konstitusiýasyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda», «Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda», «Türkmen halkynyň Milli Lideri hakynda», «Türkmenistanyň Mejlisi hakynda» täze Kanunlaryň kabul edilmegi konstitusion özgertmeleriň üstünliklere beslenýändigini görkezýär. Olar eziz Watanymyzyň her bir raýatynyň hukuklarynyň we azatlyklarynyň, kanuny bähbitleriniň goragynyň kepilliklerini güýçlendirmekde möhüm ähmiýete eýe boldy. Bu işleriň netijesinde «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022-2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň», «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasynyň» we beýleki möhüm resminamalardan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi üçin hukuk mümkinçilikleri giňeldilýär. 

Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň şu ýylyň 30-njy martynda geçirilen bäşinji maslahatynda hem döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna we ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda işlenip taýýarlanan birnäçe möhüm kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň taslamalaryna garaldy hem-de kabul edildi. Şol gün «Energiýany tygşytlamak we energiýadan netijeli peýdalanmak hakynda», «Gidrometeorologiýa işi hakynda», «Türkmenistanyň Hökümeti bilen Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda halkara awtomobil gatnawlary hakynda Ylalaşygy tassyklamak hakynda», «Türkmenistanyň Raýat iş ýörediş kodeksine goşmaçalar girizmek hakynda», «Türkmenistanyň käbir kanunçylyk namalaryna üýtgetmeler girizmek hakynda», «Türkmenistanyň Maşgala kodeksine üýtgetmeler we goşmaça girizmek hakynda», «Ýer hakynda» Türkmenistanyň Bitewi kanunyna üýtgetmeler girizmek hakynda», «Weterinariýa işi hakynda» Türkmenistanyň Kanunуnа üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynyň taslamalaryna garalyp, olar biragyzdan makullanyldy. Kabul edilýän kanunçylyk namalary giň gerimli durmuş-ykdysady, demokratik özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylmagy üçin amatly şertleri üpjün etmek bilen, halkymyzy täze belentliklere ruhlandyrýar. 

Saparmyrat OWGANOW, 

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy, Mejlisiň deputaty.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly ýol­baş­çy­ly­gyn­da Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de ösüş­le­riň tä­ze belentlikle­ri­ni na­zar­lap, röw­şen gel­je­ge ynam­ly bar­ýan mer­da­na hem zäh­met­sö­ýer hal­ky­myz il ag­zy­bir­li­gin­de, ýurt pa­ra­hat­çy­ly­gyn­da aja­ýyp baý­ra­my – Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­nyň we Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let baý­da­gy­nyň gü­nü­ni uly da­ba­ra­la­ra bes­le­ýär.

Esasy Kanunymyz bolan Türkmenis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy­na-da, asu­da­ly­gyň, pa­ra­hat­çyly­gyň, ag­zy­bir­li­giň ny­şa­ny bo­lup al-as­man­da parla­ýan ýa­şyl Tugumyza-da Ga­raş­syz, ba­ky Bi­ta­rap Türkme­nis­tan Wata­ny­my­zyň ta­ry­hyn­da­ky iň ösüş­li za­ma­na­da eş­ret­li dur­mu­şyň hözirini gör­ýän mer­da­na hem zäh­met­sö­ýer hal­kymyz mu­kad­des­lik hökmün­de ga­ra­ýar we bu aja­ýyp ha­ky­ka­ta biz «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýy­lyn­da şan­ly se­ne my­na­sy­bet­li ge­çi­ril­ýän dabara­ly çä­re­le­riň esasyn­da hem kem­siz göz ýe­tir­ýä­ris. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň: «Ada­my jem­gy­ýe­tiň we döw­le­tiň iň ýo­ka­ry gym­mat­ly­gy hök­mün­de yk­rar ed­ýän Kons­ti­tu­si­ýa­myz, Garaşsyzlygymyzyň we Bi­ta­rap­ly­gy­my­zyň, ag­zy­bir­li­gi­mi­ziň hem-de jebis­li­gi­mi­ziň ebe­di­li­gi­niň ny­şa­ny­na öw­rü­len Döw­let baý­da­gy­myz bi­ziň geç­mi­şi­miziň, hä­zir­ki döw­rü­mi­ziň, gel­je­gi­mi­ziň be­ýikdi­gi­ni, şöhratlydygy­ny ala­mat­lan­dyr­ýan mil­li mu­kad­des­lik­le­ri­miz­dir» di­ýen dür­dä­ne söz­le­ri hem mu­nuň aý­dyň su­but­na­ma­sy­dyr. 

Eziz Di­ýa­ry­my­zyň her bir ra­ýa­ty­nyň azat­lyk­la­ry­nyň, hu­kuk­la­ry­nyň go­ral­ma­gy­ny, aba­dan, asu­da, eş­ret­li dur­muş­da ýa­şa­ma­gyny, dö­re­di­ji­lik­li zäh­met çek­me­gi­ni, oka­ma­gyny, my­na­syp dynç al­ma­gy­ny üp­jün et­mek­de mi­ze­mez hu­kuk bin­ýa­dy bo­lup dur­ýan Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy de­mok­ra­tik, hu­kuk, dün­ýe­wi döw­le­ti­mi­ziň hu­kuk esas­lary­ny has-da pugta­lan­dyr­ýar, yn­san­per­wer­li­gi ýö­rel­ge edin­ýän jem­gy­ýe­ti­mi­ziň yzygider­li kä­mil­leş­me­gi­ne şert dö­red­ýär. Dün­ýä­de yk­rar edi­len hal­ka­ra ka­da­la­ryň we mil­li ýö­rel­ge­leriň naý­ba­şy nus­ga­sy­ny özün­de jem­le­ýän şeý­le Kons­ti­tu­si­ýa­sy bo­lan ýur­du­my­zyň be­lent­de par­la­ýan Döw­let baýda­gy­na bo­lan buý­sanç bol­sa bu gün­ki gün her bir türk­me­nis­tan­lynyň kal­byn­da joş ur­ýar. Mu­kad­des ýa­şyl Tugu­my­zyň er­ka­na, buý­sanç­ly parla­ma­gy has uly ösüş­le­re, zäh­met üs­tün­lik­le­ri­ne ça­gyr­ýan mu­kam bolup ýaň­lan­ýar. 

Ha­wa, Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy we Döw­let baý­da­gy­myz – mi­ze­mez mu­kad­des­likle­ri­miz. Esa­sy Ka­nu­ny­myz ag­zy­bir­li­gi­mi­ziň, jebis­li­gi­mi­ziň, gel­jek­ki ösüş­le­ri­mi­ziň ke­pi­li bo­lup dur­ýan bol­sa, mukaddes ýa­şyl Baý­da­gymyz hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň öňdengörüjilikli, pa­ra­sat­ly sy­ýa­sa­ty­nyň, hal­ky­my­zyň aba­dan, bo­le­lin dur­mu­şy­nyň do­wa­mat-do­wam­dy­gynyň gü­wä­si bo­lup, äle­me nur saç­ýar. Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň be­lent yma­ra­ty­nyň öňün­de sagdynlygyň, ru­hu­be­lent­li­giň,spor­tuň me­ka­ny bo­lan Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň dün­ýä döw­let­le­ri­ni we halk­la­ry­ny dost-doganly­ga ça­gyr­ýan Döw­let baý­da­gy­nyň as­tyn­da äh­li ugur­lar­da, şol sanda sport­da ga­za­nyl­ýan ýe­ňiş­ler­dir üs­tün­lik­ler ýe­ne­ki ýyl­lar­da hem do­wa­mat-do­wam bol­sun!

Perman SAPAROW, 

Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si­niň dur­muş sy­ýa­sa­ty 

ba­ra­da­ky ko­mi­te­ti­niň baş hü­när­me­ni

Esa­sy Ka­nu­ny­myz we Döw­let baý­da­gy­myz hal­ky­my­zyň watansöýü­ji­lik duý­gu­sy­ny, dö­re­di­ji­lik hy­juwy­ny, zäh­met joş­gu­ny­ny belen­de gö­ter­ýän mu­kad­des­lik­ler­dir. Bu gün­ki gün ber­ka­rar Watanymyz­da jem­gy­ýe­tiň we döw­le­tiň iň ýo­ka­ry gym­mat­ly­gy hökmünde yk­rar edi­len ada­myň hu­kuk­la­ry­nyň we azat­lyk­la­ry­nyň goragy­ny ke­pil­len­dir­ýän Kons­ti­tu­si­ýa­my­zyň yn­san­per­wer ka­da­la­ry­na esas­la­nyp, ýaşyl Tu­gu­my­zyň as­tyn­da mäh­ri­ban hal­ky­my­zyň bag­ty­ýar we aba­dan dur­muş­da ýa­şa­ma­gy­nyň hem-de ýur­du­my­zyň gül­läp ösmeginiň ha­ty­ra­sy­na giň ge­rim­li mak­sat­na­ma­lar, dur­muş-yk­dy­sa­dy, jem­gy­ýet­çilik-sy­ýa­sy öz­gert­me­ler üs­tün­lik­li ama­la aşy­ryl­ýar. 

Türk­me­nis­ta­nyň Kons­ti­tu­si­ýa­sy türk­men hal­ky­nyň jemgy­ýet­çi­lik gur­lu­şy­nyň köp asyr­lyk tej­ri­be­si­niň umu­ma­dam­zat paý­ha­sy­nyň ösüş ýolun­da ga­za­nan gym­mat­lyk­la­ry bi­len saz­la­şy­gy­ny eme­le ge­tir­ýän döwle­ti­mi­ziň ka­nun­çy­lyk ul­gamy­nyň berk bin­ýa­dy­dyr. Kons­ti­tu­si­ýa ýoka­ry hu­kuk güý­jü­ne eýe bol­mak bi­len, ka­nun­çy­ly­gyň ke­pi­li, raýatlaryň hu­kuk­la­rynyň we er­kin­li­gi­niň ber­jaý edi­li­şi­niň gü­wä­si hökmün­de çy­kyş ed­ýär. Döw­le­ti­mi­ziň Esa­sy Ka­nu­ny mil­li demokratiýamy­zyň iň kä­mil de­re­je­si­ni, ra­ýat­la­ry­my­zyň aba­dan durmuşda ýaşa­ma­gy­ny we dö­re­di­ji­lik­li zäh­met çek­me­gi­ni ke­pil­len­dir­ýän iň ýo­ka­ry hu­kuk na­ma­sy­dyr. Kons­ti­tu­si­ýa­myz­da döw­le­tiň adam­la­ryň dynç al­ma­gy hem-de iş­den boş wag­ty­ny peý­dalan­ma­gy üçin amat­ly şertle­riň dö­re­dil­ýän­di­gi bel­le­nil­ýär. Şu ka­da­dan ugur al­nyp, ýur­du­myz­da ra­ýat­la­ryň be­den­terbi­ýe we sport bi­len yzy­gi­der­li meş­gul­lan­ma­gy, saglygy­ny ber­kit­me­gi üçin giň şert­ler dö­re­dil­ýär. Di­ýa­ry­myz­da spor­ty ös­dür­mek bi­len bag­la­ny­şyk­ly ka­nun­çy­lyk na­ma­la­ry yzy­gider­li kamilleşdi­ril­ýär. Şo­nuň ne­ti­je­sin­de äh­li il­deş­le­ri­mi­ziň, hu­su­san-da, ýaşla­ryň ara­syn­da be­den­ter­bi­ýe we sport bi­len meş­gul­lan­ýan­la­ryň sa­ny bar­ha art­ýar. 

Wa­ta­ny­my­zyň ýa­şyl Baý­da­gy­nyň bu gün­ki gün mäh­riban halkymy­zyň is­leg-ar­zuw­la­ry­ny özün­de jem­läp, asu­da­lygyň hem-de ba­ky bag­ty­ýar­ly­gyň ny­şa­ny bo­lup er­ka­na par­lama­gy il­deş­le­ri­mi­zi uly üstünlik­le­re ruh­lan­dyr­ýar. Dün­ýä­niň çar ýa­nyn­da gu­ral­ýan hal­ka­ra ýaryş­lar­da tür­gen­le­ri­mi­ziň ýe­ňiş ga­za­nan pur­sat­la­ryn­da ýa­şyl Baýdagymy­zyň be­lent­de par­la­ma­gy ýur­du­my­zyň ab­ra­ýy­ny has-da artdyryp, il­deşle­ri­mi­ziň göw­nü­ni gal­kyn­dyr­ýar.Türk­me­nis­ta­nyň Döw­let baý­da­gy hal­ky­my­zyň döw­let­li­li­gi­niň, ag­zy­bir­li­gi­niň, je­bis­ligi­niň nyşany­dyr. Ol Wa­ta­ny­my­zyň, top­ra­gy­my­zyň eziz­li­gi­ni, mäh­ri­ban­ly­gy­ny ala­mat­lan­dyr­ýar. Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döwrün­de döw­let ber­ka­rar­ly­gy­my­zyň syn­maz sü­tün­le­ri hem-de döwletlilik ýö­rel­ge­le­ri­mi­ziň go­şa ga­na­ty hök­mün­de Kons­ti­tu­si­ýa­my­zyň we Döw­let baý­da­gymy­zyň sar­pa­sy be­lent tu­tul­ýar. Hal­ky­my­zyň bi­te­wi bo­lup, agzy­bir dur­muş­da ýa­şa­ma­gy­ny ar­zuw­lan akyl­dar şa­hy­ry­myz Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy­nyň dog­lan gü­nü­niň 300 ýyl­ly­gy­nyň halka­ra derejedä­ki da­ba­ra­la­ry bi­len ut­ga­şyk­ly­lyk­da döw­let­li­lik ny­şan­la­ry­my­zyň nu­ra­na baý­ra­my­nyň giň­den bel­le­nil­me­gi hem bu ha­ky­ka­tyň aý­dyň subut­na­ma­sy­dyr. Bag­ty­ýar zama­na­myz­da Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň hem-de Gahryman Arkadagymyzyň da­şy­na je­bis­le­şip, gur­ma­gyň we dö­ret­me­giň röw­şen ýo­lun­da tä­ze ösüş­le­ri na­zar­la­ýan agzybir hal­ky­my­zyň döw­let­li­lik ýö­rel­ge­le­ri do­wa­mat-do­wam bol­sun! 

Begençgeldi BAÝRAMMYRADOW, 

TSTP-niň Ahal we­la­ýat ko­mi­te­ti­niň baş­ly­gy­nyň 

orun­ba­sa­ry, Mej­li­siň de­pu­ta­ty.

День Конституции и Государственного флага Туркменистана – знаменательная дата в нашей национальной истории, ярко отражающая основополагающие принципы государства – независимость и постоянный нейтралитет, мир и единство, демократию и верховенство закона. Конституция Туркменистана была принята 18 мая 1992 года. В разные периоды в неё были внесены изменения и дополнения, обусловленные социально-экономическим, общественно-политическим и историческим развитием нашего государства и общества. 

Конституция регулирует комплекс общественных отношений, такие, как, основы конституционного строя Туркменистана, права, свободы и обязанности человека и гражданина, принципиальные направления деятельности органов государственной власти и местного самоуправления, а также определяет избирательную, экономическую и финансово-кредитную системы страны, отражает тради­ции и обычаи туркмен, общечеловеческие ценности. 

Как Основной Закон Конституция является правовой основой системы национального законо­дательства и наделена высшей юридической силой. Это означает, что она обладает верховенством, и другие законы и правовые акты должны соответствовать её нор­мам. Конституционные нормы имеют учредительное, организационное и правоохранительное воздействие на общественные отношения. 

Уважаемый Президент Сердар Бердымухамедов на церемонии, посвящённой вступлению на пост главы государства, подчеркнул: «Моей главной обязанностью ста­нет защита прав граждан, гарантированных Конституцией нашего государства». Конституционные права и свободы – это основные, фундаментальные права и свободы человека. Следует отметить, что Туркменистан является участником многих универсальных международных договоров в области прав человека, в том числе Междуна­родного пакта о гражданских и политических правах, Междуна­родного пакта об экономических, социальных и культурных правах, Международной конвенции против всех форм расовой дискримина­ции, Конвенции о правах ребёнка, Конвенции о правах инвалидов, Конвенции о борьбе с дискрими­нацией в области образования, Конвенции о политических правах женщин, Конвенции о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин, Конвенции о статусе беженцев и др. 

Статья 4 Основного Закона гласит, что в Туркменистане наивысшей ценностью общества и государства является человек. Защита, поддержка человека и служение ему являются главными задачами органов государственной власти. Государственная власть в Туркменистане является выразителем идеи общественного согласия и единения, призвана представлять и защищать взгляды и интересы различных слоёв гражданского общества. Основываясь на Конституции и общепри­знанных нормах международного права, Туркменистан обеспечивает политические, экономические, правовые и организационные условия, необходимые для полной реализации прав и свобод человека, способствует свободному развитию личности. 

В целях укрепления государ­ственной системы гарантирования, обеспечения и защиты прав и свобод человека в Туркменистане, выполнения международных обязательств страны в области прав человека, а также системного проведения соответствующей работы по активизации сотрудничества с международными организациями в гуманитарной сфере в стране успешно реализуется «Национальный план действий в области прав человека в Туркменистане на 2021–2025 годы». Этот документ представляет консолидированную программу, предусматривающую конкретные шаги по совершенствованию законодательства и правоприменительной практики, национальной системы защиты прав человека, а также по улучше­нию осведомлённости населения о правах человека и механизмах их защиты. Претворение в жизнь На­ционального плана позволит Туркменистану достичь новых успехов в укреплении государственных и общественных механизмов защиты прав человека, дальнейшем развитии гражданского общества на уровне общепризнанных международных стандартов. 

Во все периоды своего славного исторического прошлого наш народ с огромным уважением относился к своим главным государственным символам. Эти традиции и духовно-нравственные принципы предков находят своё достойное продолжение. В эру Возрождения новой эпохи могущественного государства зелёный Стяг Отчизны олицетворяет собой единство и сплочённость нашего народа, исторический путь предков, суверенитет и миролюбие государства и духовный мир туркмен. Будучи главным символом независимости государства, Флаг Туркменистана гордо реет на флагштоке у штаб-квартиры ООН. 

Конституция и Государственный флаг Туркменистана – главные священные символы, олицетворяющие патриотизм, дружбу, сплочённость, успехи, достижения и единство народа, стремление стра­ны к миру через устойчивое развитие. Сердечно поздравляем уважаемого Президента Туркменистана Аркадаглы Героя Сердара и Национального Лидера туркменского народа Героя-Аркадага, а также всех соотечественников с днём Конституции и Государственного флага Туркменистана! Желаем уважаемому Президенту Аркадаглы Герою Сердару и Национальному Лидеру туркменского народа Герою-­Аркадагу крепкого здоровья, долгих лет жизни и больших успехов в масштабных делах и начинаниях во имя интересов туркменского народа, про­цветания Отчизны и мира!

 Дженнет ОВЕКОВА, 

депутат Меджлиса Туркменистана, член Комитета

 по законодательству и его нормам.

Ga­raş­syz, ­he­mi­şe­lik ­Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň­ tä­ze ­ösüş ta­ry­hy­nyň ke­pi­li,­ il­kin­ji­ we­ hemi­şe­lik­ ny­şan­la­ry ­bo­lan ­Konsti­tu­si­ýa­my­zyň­ hem­-de Döw­let baý­da­gy­my­zyň ­ruh­lan­dy­ry­jy güý­ji­ mäh­ri­ban ­hal­ky­my­zy şan­-şöh­rat­ly ­ýol ­bi­len­ öňe­ —­ aja­ýyp ­gel­je­ge­ alyp ­bar­ýar.­ Döw­let­li­li­giň­ baş ala­mat­la­ry bo­lan ­Kons­ti­tu­si­ýa­myz,­ ýa­şyl tu­gu­myz ­äh­li­ ösüş­le­ri­mi­ziň göz­ba­şy­dyr.

Konstitusiýa sözi «constitutio» diýen latyn sözden emele gelip, «gurmak, dikeltmek, döretmek» diýen manylary aňladýar. Hut şu jähetden alanyňda hem Türkmenistanyň taryhy döwri döwletliligiň, jemgyýetimiziň gurluşynyň hukuk esaslaryny kesgitleýän Konstitusiýamyzyň ornuny, ähmiýetini has aýdyň ýüze çykardy. Halkyň paýhasyny, geljege ymtylyşlaryny ýüze çykarmagyň, goldamagyň, kanunlar bilen berkitmegiň esasy bolan Konstitusiýamyz ýurdy ösdürmegiň taryhy ýollaryny salgy berýän baş ýörelgämiz bolsa, Döwlet baýdagymyz hemme ugurlarda üstünliklere, ýeňişlere ruhlandyrýan köňül buýsanjymyzdyr. 

Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň berkararlyk ýolunda halkymyzyň öz döredijilik güýjüne, millet hökmündäki ruhy kuwwatyna doly göz ýetirmegi, dünýä halklarynyň arasyndaky mynasyp ornuna eýe bolmagy baradaky taryhy wezipe Konstitusiýamyzyň her babynda, her bir setirinde öz beýanyny tapýar. 

Gahryman Arkadagymyzyň «Ýurduň Konstitusiýasy kanunçylygyň kepili, raýatlaryň hukuklarynyň we erkinlikleriniň berjaý edilişiniň, ýurdumyzyň mundan beýläk-de ösüşiniň kepili hökmünde esasy orny eýeleýär» diýip belleýşi ýaly, döwletiň Konstitusiýasy bu — döwletiň we raýatlaryň esasy hukuklarynyň we borçlarynyň resmi beýanydyr. Konstitusiýa — döwletiň jemgyýetçilik we döwlet gurluşyny, häkimiýetiň wekilçilikli edaralarynyň, ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň döredilmeginiň, işlemeginiň tertibini hem-de ýörelgelerini, saýlawlar we sala salşyklar ulgamynyň gurluşyny, raýatlaryň esasy hukuklaryny we borçlaryny, döwletiň häkimiýet şahalarynyň gurluşyny we häkimiýet şahalarynyň hem-de wezipeli adamlarynyň ygtyýarlyklaryny kesgitleýän ýurduň Esasy Kanunydyr. 

Gadymy we orta asyrlarda türkmenleriň guran döwletlerinde kabul edilen kada-kanunlar, ýol-ýörelgeler nesilden-nesle geçip gelýän halkyň iň oňat däplerini saklap, agzybir we jebis, parahatçylyk, adalatlylyk, ylalaşyk hem-de döwletlilik düşünjelerine esaslanypdyr. 

Parfiýa, gadymy Horezm, Türkmen hanlyklary, Garahanlylar, Gaznalylar, Beýik Seljuklylar dünýäniň dürli ýerlerinde guran döwletlerinde (Kiçi Aziýada, Arabystanda, Kawkazda, Hindistanda) ata-babalarymyzyň däplerine, dünýä garaýşyna we şol wagtyň özünde adamzat gymmatlyklaryna eýeripdirler. 

Garaşsyz Türkmenistan döwletimiziň Esasy Kanunynda ata-babalarymyzdan gelýän milli däpleriň we gymmatlyklaryň hem-de türkmeniň beýik şahyry Magtymguly Pyragynyň arzuwlarynyň hasyl bolmagy netijesinde, demokratik, hukuk we dünýewi döwlet hökmünde dünýä bileleşiginiň arasynda öz mynasyp ornuny tapdy. 

Raýatyň hukuklary şahsyýetiň belli bir döwlete degişliligi bilen, ýagny raýatlyk hukuk ýagdaýy bilen baglanyşyklydyr. Raýatlyk adam bilen döwletiň arasynda ýüze çykýan syýasy-­hukuk baglanyşyk bolup durýar. Mysal üçin: Türkmenistanyň raýatlarynyň döwlet häkimiýet edaralaryna saýlamaga we saýlanylmaga haky bar. 

Konstitusiýamyzyň, kanunlarymyzyň kämilleşdirilmegi jemgyýetdäki durmuş-ykdysady özgerişlikler bilen utgaşyp, ata Watanymyzyň gülläp ösüşiniň kepili bolýar, häzirki we geljekki nesillere bagtyýar durmuşy üpjün edýär. 

Ýu­sup­gu­ly ­EŞ­ŞÄ­ÝEW,­ 

Türk­me­nis­ta­nyň­ Mej­li­si­niň Adam­ hukukla­ry­ny­ we

azat­lyk­la­ry­ny ­go­ra­mak ­ba­ra­da­ky ko­mi­te­ti­niň ­baş­ly­gy.