TÜRKMENISTAN­ ÝEWROPA BILELEŞIGI: parlamentara gatnaşyklary ilerledip

    Golaýda Belgiýa Patyşalygynyň Brýussel şäherinde «Parahatçylygy we ynanyşmagy berkitmekde bitaraplygyň orny» atly ýörite mejlis geçirildi. Bu çäräni Türkmenistanyň Mejlisi, Türkmenistanyň Belgiýadaky ilçihanasy hem-de Ýewropa Parlamenti bilelikde gurady. Mejlise Ýewropa Parlamentiniň deputatlary, halkara düzümleriň, diplomatik wekilhanalaryň ýolbaşçylary, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri gatnaşdylar.

     Mejlisde edilen çykyşlarda dünýäniň gün­tertibinde durýan meseleleriň oňyn çözgütlerini tapmakda, olary durmuşa geçirmekde parlamentleriň öňünde durýan wezipeler, şeýle hem parahatçylygy we ynanyşmagy berkitmekde bitaraplyk ýörelgesiniň möhüm ähmiýete eýedigi barada pikir­garaýyşlar beýan edildi. Türkmenistanyň Mejlisiniň wekilleri ýurdumyzyň Bitaraplyk syýasatynyň taryhy ösüşi, onuň hukuk esaslary barada gürrüň berdiler. 2025­nji Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň 21­nji martynda BMG­niň Baş Assambleýasynyň 79­njy sessiýasynyň 61­nji plenar mejlisinde ýurdumyzyň başlangyjy bilen «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» atly Kararnamanyň üçünji gezek kabul edilmegi Bitaraplyk syýasatymyzyň mynasyp dowam etdirilýändigini, ýurdumyzyň halkara derejedäki at­abraýynyň barha ýokarlanýandygyny, ählumumy parahatçylygy üpjün etmek boýunça tagallalarynyň dünýäde giňden goldanylýandygyny tassyklaýar.

     Öz üstüne alan halkara borçnamalaryna üýtgewsiz ygrarlylyk görkezýän Bitarap ýurdumyz tutuş sebitiň we dünýäniň abadançylygynyň bähbidine parahatçylyk döredijilikli başlangyçlary öňe sürýär we olaryň goldanylmagyny gazanýar. Bitarap döwletimiz häzirki zaman gatnaşyklarynyň täze filosofiýasy hökmünde «Dialog­parahatçylygyň kepili» atly ählumumy başlangyjyny yzygiderli ilerledýär. Hormatly Prezidentimiz BMG­niň Baş Assambleýasynyň 78­nji sessiýasynda eden çykyşynda Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň kadalary we halkara hukugyň umumy ykrar edilen düzgünleri esasynda Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp taýýarlamak mümkinçiligini ara alyp maslahatlaşmagy teklip etdi. Şeýle hem BMG­niň howandarlygynda Merkezi Aziýada we onuň bilen ýanaşyk zolaklarda Howpsuzlyk boýunça maslahaty döretmek baradaky başlangyjy öňe sürdi. Bu başlangyçlar sebitde we dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmekde, bu işde halk diplomatiýasynyň mümkinçiliklerinden peýdalanmakda möhüm ähmiýete eýedir. 

     Häzir halkara hyzmatdaşlykda hem­de dürli meseleleriň oňyn çözgütlerini tapmakda, durmuşa geçirmekde parlamentleriň orny barha ýokarlanýar. 2014­nji ýyldan bäri Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasynyň agzasy bolmak bilen, Türkmenistanyň Mejlisi onuň mejlislerine we geçirýän çärelerine yzygiderli gatnaşýar. Şu geçen döwürde ýurdumyzda ÝHHG­niň Parlament Assambleýasy bilen bilelikde birnäçe çäreler, şol sanda 2023­nji ýylda «ÝHHG­niň çäginde howpsuzlygy,durnuklylygy we dialogy berkitmekde bitarap döwletleriň orny» atly Merkezi Aziýa sebitleýin maslahaty, 2024­nji ýylda «ÝHHG­niň çäginde parlament diplomatiýasy: dialog­abadan we asuda geljek üçin hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň guraly» atly bilelikdäki maslahat geçirildi. Şu ýyl hem şeýle formatdaky maslahaty geçirmek göz öňünde tutulýar. 

     Türkmenistanyň Mejlisi 2017­nji ýyldan bäri Parlamentara Bileleşigiň (IPU) agzasydyr. Mejlis Parlamentara Bileleşigiň durnukly ösüşi üpjün etmekde dünýäniň parlamentarileriniň tagallalaryny birleşdirmäge gönükdirilen çärelerine işjeň gatnaşýar. Ýewropa Bileleşiginiň Parlamenti bilen iki taraplaýyn dialogyň çäklerinde duşuşyklary geçirýär. Häzirki wagta çenli Mejlisiň wekilleriniň we Ýewropa Bileleşiginiň parlament agzalarynyň gatnaşmagynda «Türkmenistan­Ýewropa Bileleşigi: parlament dialogy» görnüşindäki duşuşyklaryň 8­si geçirildi. Türkmenistan­Ýewropa  Bileleşigi formatyndaky gatnaşyklaryň çäklerinde «Türkmenistan­Ýewropa Bileleşigi» bilelikdäki komitetiniň mejlisleri, adam hukuklary boýunça «Türkmenistan­Ýewropa Bileleşigi» dialogy dostlukly gatnaşyklary berkitmäge, oňyn bitaraplyk we özara ynanyşmak ýörelgelerini halkara derejede ilerletmäge ýardam edýär. Parlamentara gatnaşyklar boýunça Brýusselde geçirilen mejlisiň dowamynda hem halkara meselelerde, parlament işinde uly tejribesi bolan wekilleriň täsirli çykyşlary oňa gatnaşyjylar üçin ähmiýetli we gyzykly boldy. Şunuň bilen baglylykda, şu formatdaky duşuşyklaryň geljekde hem dowam etdiriljekdigine ynam bildirildi.

Maksat KULYÝEW,

Türkmenistanyň Mejlisiniň 

Halkara we parlamentara 

aragatnaşyklar baradaky 

komitetiniň başlygy.