TEJRIBELERI BAÝLAŞDYRMAKDA DÖREDIJILIKLI MEÝDANÇA

     Ha­za­ryň ke­na­ryn­da dün­ýä­niň çar kün­jün­den myh­man­la­ry gar­şy­la­maga sa­byr­syz­lyk bi­len ga­raş­ýan gö­zel Awa­za­da geçiriljek BMG-­niň Deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan ýurt­lar bo­ýun­ça üçün­ji mas­la­haty­nyň çäk­le­rin­de gu­ral­jak möhüm çä­re­le­riň bi­ri­-de Par­la­ment fo­ru­my bo­lup dur­ýar. Türkme­nis­ta­nyň Mejli­si­ san­ly­ja ­gün­den ­ba­dal­ga ­al­jak ­ýoka­ry dereje­li fo­ru­myň gu­ra­ma­çy­lyk iş­le­ri­ni ýur­du­my­zyň Da­şa­ry iş­ler mi­nistr­li­gi hem­-de beý­le­ki pu­dakla­ýyn do­lan­dy­ryş eda­ra­la­ry bilen ut­ga­şyk­ly ýag­daý­da alyp bar­ýar. 2025-­nji ýy­lyň­ 4­-nji awgus­tyn­da gu­ral­jak bir gün­lük fo­ru­ma mil­li par­la­ment­le­riň wekil­le­ri, şol san­da Par­la­men­ta­ra Bi­le­le­şi­giň we Ar­ka­laşy­gyň Par­la­ment bir­le­şi­gi­niň we­kille­ri, şeý­le­-de gy­zyk­lan­ma bil­dir­ýän beý­le­ki ta­rap­lar gat­na­şar.

     Par­la­ment fo­ru­my deň­ze çy­kalga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan ýurt­lar üçin tä­ze He­re­ket­ler mak­sat­na­masy­ny dur­mu­şa geçirmek­de ka­nun çy­ka­ry­jy eda­ra­la­ryň or­nu­na ba­gyşla­nar. Bu mö­hüm sy­ýa­sy fo­rum­da deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan ýurt­la­ryň gün ter­ti­bin­de durýan esa­sy me­se­le­ler, ýü­ze çyk­ýan müm­kin­çi­lik­ler ba­bat­da pi­kir alyşmak, We­na he­re­ket­ler maksatna­masyn­dan ga­za­ny­lan oňyn tej­ri­be­leri, köp­ta­rap­la­ýyn söw­da ul­ga­myny, ne­ti­je­li do­lan­dy­ryş we ha­sa­bat­lylyk meselelerini ara alyp mas­la­hatlaş­mak me­ýil­leş­di­ril­ýär. Fo­ru­myň ýo­ka­ry de­re­je­li gi­riş bö­lü­mi bi­len baş­la­nyp, par­la­ment agzalarynyň, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň de­giş­li düzümleriniň ýol­baş­çy­la­rynyň, yl­my jem­gy­ýet­çi­li­giň, hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ryň we ra­ýat jem­gy­ýe­ti­niň we­kil­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da in­terak­tiw gör­nüş­dä­ki ara alyp mas­lahat­laş­ma­lar bi­len do­wam et­me­gi­ne ga­ra­şyl­ýar. 

     Deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan ýurt­lar­da, üs­ta­şyr ýurt­lar­da we beý­le­ki hyz­mat­daş­lar­da parlamentler ka­nun­la­ry­dyr mak­sat­na­mala­ry iş­läp düz­mek­de, ola­ry ýe­ri­ne ýe­tir­mek­de, ba­ha ber­mek­de ne­ti­jeli­li­gi, aýan­ly­gy we ha­sa­bat­ly­ly­gy ýokarlandyrýar. Şeý­le­-de deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp barýan ýurt­lar üçin tä­ze He­re­ket­ler mak­satna­ma­sy­nyň borçnama­la­ry­nyň ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi­ni we ile­ri tut­ýan ugurlarynyň ama­la aşyrylmagy­ny üp­jün et­mek­de wa­jyp or­ny eýe­le­ýär. Parla­ment­ler hu­kuk çäk­le­ri kes­git­le­ýän ka­nun­çy­lyk hem­-de sy­ýa­sy gu­ral­lar arka­ly de­giş­li ka­nun­la­ry iş­läp düzýär. Şun­uň bilen baglylykda, par­lament we­kil­le­ri ta­ra­pyn­dan Awa­za He­re­ket­ler maksatnamasyn­da öňe sü­rül­jek we­zi­pe­le­ri, maksatlary, şol sanda söw­da amal­la­ry­ny ýe­ňil­leşdir­mek, infrastruk­tu­ra­ny ösdürmek we se­bit­le­ýin hyz­mat­daş­lyk ba­bat­da ze­rur iş­ler durmu­şa ge­çi­ri­ler.

      Ka­nun çy­ka­ry­jy eda­ra­lar döwlet­le­riň býu­jet­le­ri iş­le­ni­lip taýýarla­ny­lan­da söw­da, se­bit­le­ýin go­şulyş­mak ­we­ dur­muş­-ykdysady­ ösü­şe ýar­dam­ ber­mek ­üçin­ mad­dy-­teh­ni­ki üp­jün­çi­li­gi ýo­la goý­mak mak­sa­dy bi­len, esa­sy pu­dak­la­ra se­riş­de­le­ri gönükdirmek­de ­uly ­or­na­ eýe ­bo­lup dur­ýar. ­Par­la­ment hökümetiň,­ hu­susy pu­da­gyň we ra­ýat jem­gy­ýe­ti­niň gy­zyk­lan­ma­ bil­dir­ýän­ ta­rap­la­ry­nyň ara­syn­da hyz­mat­daş­ly­gy ýo­la goýma­ga syýa­sy taý­dan ýar­dam et­mek­de mö­hüm ­äh­mi­ýe­te ­eýe­dir. 

     Birleşen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­nyň Deň­ze çy­kal­ga­sy bol­ma­dyk ösüp bar­ýan ­ýurt­lar ­bo­ýun­ça ­üçün­ji­ masla­ha­ty­nyň çäk­le­rin­de Diýa­ry­my­za sa­par­ bi­len­ gel­jek ­dür­li ­döw­let­le­riň ka­nun ­çy­ka­ry­jy eda­ra­la­ry­nyň ­we­kille­ri bi­len ge­çi­ril­jek du­şu­şyk­lar se­bitde we dün­ýä­de par­la­ment dip­lo­ma­tiýa­sy­ny ös­dür­mek­de aý­ra­tyn or­na eýe bo­lar.­ Bu ­fo­rum ­ka­nun­ çy­ka­ry­jy­lyk işin­de­ we ­Dur­nuk­ly ­ösüş­ mak­sat­lary­na­ ýet­me­giň­ ýo­lun­da ­öň­de ­dur­ýan we­zi­pe­le­ri oňyn çöz­mek­de hal­ka­ra tej­ri­be­si­ni­ baý­laş­dyr­mak­ üçin­ dö­redi­ji­lik­li syýa­sy­ meý­dan­ça­ öw­rü­ler. Wa­ta­ny­my­zyň he­mi­şe­lik Bitaraplygy­nyň 30 ýyl­ly­gy­nyň giňden bel­le­nil­ýän şan­ly ýy­lyn­da şeý­le ýoka­ry de­re­je­li mas­la­ha­tyň ge­çi­ril­me­gi ýur­du­my­zyň halka­ra ab­ra­ýy­ny has-­da be­len­de gö­te­rer. Eziz Di­ýa­ry­my­zy dost-do­gan­ly­gyň hem­-de bü­tin adamza­dyň gül­läp ösü­şi­niň hatyra­sy­na be­ýik iş­le­riň ama­la aşy­ryl­ýan me­kany­na öw­ren hormat­ly Preziden­ti­mi­ziň hem­-de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň jan­la­ry sag, ömür­le­ri uzak bol­sun. 

Kerimguly GELDIÝEW, Türkmenistanyň Mejlisiniň Halkara we parlamentara aragatnaşyklar baradaky komitetiniň agzasy.