Türkmenistanyň Mejlisi (Parlamenti) kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan wekilçilikli edaradyr

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI

Türkmençe

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI

Türkmençe
30.05.2025

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow «Merkezi Aziýa — Italiýa» sammitine gatnaşdy

Президент Сердар Бердымухамедов принял участие в Саммите «Центральная Азия–Италия»

President Serdar Berdimuhamedov took part in the Central Asia-Italy Summit

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki birinji sammite gatnaşmak maksady bilen Gazagystan Respublikasyna iş saparyny amala aşyrdy.

Ýurdumyzyň türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyz tarapyndan binýady goýlan, parahatçylyk söýüjilige, hoşniýetli goňşuçylyga, deňhukuklylyga esaslanýan daşary syýasy strategiýasy häzirki wagtda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýär. Dünýäniň gyzyklanma bildirýän ýurtlary bilen köpugurly hyzmatdaşlyk bu strategiýanyň möhüm ugurlarynyň biridir. Türkmenistanyň «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki ýokary derejeli duşuşyga gatnaşmagy munuň aýdyň güwäsidir.

Häzirki wagtda Italiýa bilen Türkmenistanyň arasynda syýasy-diplomatik gatnaşyklar ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň hem-de beýleki halkara düzümleriň çäklerinde üstünlikli ösdürilýär. Italiýa Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan kabul edilen köp sanly Kararnamalaryň awtordaşy bolup çykyş etdi.

Şunuň bilen birlikde, Italiýa Türkmenistanyň Ýewropada möhüm söwda hyzmatdaşlarynyň biri bolup durýar. Ýurtlarymyzyň arasyndaky özara söwda dolanyşygy ösüş depgini bilen tapawutlanýar. Iri italýan kompaniýalary köp ýyllaryň dowamynda türkmen bazarynda netijeli iş alyp barýarlar.

Medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyk türkmen-italýan gatnaşyklarynyň aýrylmaz bölegi bolup çykyş edýär. Iki ýurduň wekilleriniň gatnaşmagynda dürli medeni çäreler yzygiderli geçirilýär.

Tebigy serişdeleriň baý gorlaryna, depginli ösýän ykdysadyýete eýe bolan we geografiýa taýdan amatly ýerleşen Merkezi Aziýa ýurtlary bilen Italiýanyň arasyndaky hyzmatdaşlyk taraplara öz mümkinçiliklerini has netijeli durmuşa geçirmäge ýardam berýär. Şunuň bilen baglylykda, bu hyzmatdaşlygyň sebitiň ýurtlaryna öňdebaryjy tehnologiýalara, maýa goýumlara we senagat, energetika hem-de infrastruktura ulgamlaryndaky tejribä ýol açýandygyny bellemek gerek.

«Ýaşyl» ykdysadyýet, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri, durnukly ösüş we sanlylaşdyrmak ulgamlaryndaky hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berilýär. Bu görnüşdäki dialog durnukly ykdysady ösüş we medeni gatnaşyklary işjeňleşdirmek üçin täze mümkinçilikleri açyp, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň netijeli guraly bolup durýar hem-de ählumumy derejede ynanyşmagy pugtalandyrmaga we umumy bähbitleri ilerletmäge ýardam berýär.

...Paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy ýurdumyzyň resmi adamlary ugratdylar. Birnäçe wagtdan soňra, döwlet Baştutanymyzyň uçary Astananyň Nursultan Nazarbaýew adyndaky Halkara howa menziline gelip gondy. Bu ýerde «Merkezi Aziýa — Italiýa» sammitine gatnaşýan ýurtlaryň Döwlet baýdaklary galdyryldy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Gazagystan Respublikasynyň Premýer-ministri Olžas Bektenow we beýleki resmi adamlar, şeýle hem ýurdumyzyň wekiliýetiniň agzalary mähirli garşyladylar. Haly düşelen ýodajygyň iki tarapynda Hormat garawulynyň esgerleri nyzama düzüldi. Myhmansöýerligiň asylly däbine görä, döwlet Baştutanymyza gül desseleri gowşuryldy.

Soňra hormatly Prezidentimiziň awtoulag kerweni ýokary derejeli duşuşygyň geçirilýän ýerine — «Garaşsyzlyk» köşgüne bardy.

Köşgüň eýwanynda döwlet Baştutanymyzy Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew mähirli garşylady.

Sammitiň öňüsyrasynda bu ýerde hormatly Prezidentimiz Italiýanyň Premýer-ministri hem-de Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary geçirdi.

Bilelikde surata düşmek dabarasyndan soňra, wekiliýet Baştutanlary mejlisler zalyna bardylar. Bu ýerde «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki birinji sammit geçirildi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň başlyklyk etmeginde geçirilen sammitiň işine Italiýa Respublikasynyň Premýer-ministri Jorja Meloni, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem gatnaşdylar.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew belent mertebeli myhmanlary mübärekläp, şu günki sammitiň işine gatnaşýandyklary we şu görnüşdäki hyzmatdaşlygy goldaýandyklary üçin hoşallyk bildirdi. Gazagystanyň döwlet Baştutany sammitde söwda, maýa goýumlary, energetika, ekologiýa, ulag, logistika, ylym-bilim ýaly ulgamlara degişli möhüm meseleleriň ara alnyp maslahatlaşyljakdygyny aýdyp, munuň netijesinde anyk çözgütleriň kabul ediljekdigine ynam bildirdi.

Soňra sammite gatnaşyjylara söz berildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sammite gatnaşyjylary mähirli mübärekläp, foruma çakylygy hem-de myhmansöýerlik we işlemäge döredilen şertler üçin Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewe, şeýle hem «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki birinji sammiti geçirmek baradaky başlangyjy üçin Italiýa Respublikasynyň Ministrler Geňeşiniň Başlygy Jorja Melonä minnetdarlyk bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz bu duşuşygyň Merkezi Aziýa döwletleriniň we Italiýanyň arasyndaky özara bähbitli hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmaga uly goşant goşjakdygyna ynam bildirip, geljegi uly bolan bu görnüşiň çäklerinde köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmäge Türkmenistanyň gyzyklanma bildirýändigini we ony ösdürmäge goşant goşmaga taýýardygyny tassyklady.

Bellenilişi ýaly, häzirki döwürde Merkezi Aziýa döwletleri sebitiň durnukly we depginli ösüşini üpjün etmek üçin şertleri döretmek maksady bilen, öz aralarynda işjeň hyzmatdaşlyk edýärler. Astanada 2024-nji ýylyň sentýabr aýynda geçen Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygynyň jemleri boýunça gol çekilen Bilelikdäki Beýannama we «Merkezi Aziýa — 2040» atly sebit kooperasiýasynyň Konsepsiýasy oňa şaýatlyk edýär. Olar uzak möhletli döwür üçin Merkezi Aziýa hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlaryny kesgitleýär. Sebit hyzmatdaşlygynyň häzirki döwürdäki has möhüm ugurlarynyň hatarynda syýasat we howpsuzlyk, ykdysadyýet, ulag, howa, suw serişdeleri ulgamyndaky özara hyzmatdaşlygy bellemek bolar diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi.

Döwlet Baştutanymyz howpsuzlyk ulgamyna ünsi çekip, Türkmenistanyň bu möhüm ugra onuň bitewüligi we bölünmez häsiýeti nukdaýnazaryndan seredýändigini aýtdy hem-de munuň halkara gatnaşyklaryň dünýä gurluşynda düýpli öňe gitmeleriň häzirki döwründe aýratyn möhümdigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, biz durnukly howpsuzlygy üpjün etmegiň ýeke-täk hemmetaraplaýyn usulynyň Birleşen Milletler Guramasy ulgamy bolup durýandygyna ynanýarys. Şu garaýyşdan ugur alyp, Türkmenistan 2025-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky teklip bilen çykyş etdi diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de pursatdan peýdalanyp, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 2024-nji ýylyň mart aýyndaky Kararnamasy bilen makullanan bu başlangyjy goldan taraplaryň ählisine minnetdarlyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Bitaraplygyň mümkinçiliklerini ulanmaga aýratyn üns bermegi möhüm hasaplaýandygyny aýdyp, Bitaraplygyň öňüni alyş diplomatiýasynyň düzüm böleklerini we işjeň parahatçylyk döredijilik işini öz içine alýandygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz şu ýylyň 12-nji dekabrynda Aşgabatda Türkmenistanyň Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygyna bagyşlanyp halkara forumyň geçiriljekdigini, onda dünýä gurluşy, Ýer ýüzüniň döwletleri bilen syýasy dialogyň medeniýetini ösdürmek, ynanyşmak gatnaşyklaryny berkitmek babatda esasy meselelere serediljekdigini belledi hem-de mümkinçilikden peýdalanyp, sammite gatnaşýan döwlet we hökümet Baştutanlarynyň ählisini bu foruma gatnaşmaga çagyrdy.

Hormatly Prezidentimiz sebit howpsuzlygy baradaky meselä geçip, Owganystandaky ýagdaýa aýratyn üns çekdi we Türkmenistanyň bu ýurduň häzirki häkimiýetleri bilen halkara dialogy ýola goýmak boýunça netijeli işleri geçirmegi dowam etmegi möhüm hasaplaýandygyny aýtdy hem-de durnukly we ykdysady taýdan ösýän Owganystanyň bütin halkara bileleşigiň bähbitlerine laýyk gelýändigine ýurdumyzyň ynanýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamy, owgan ugry boýunça demir ýollaryň gurluşygy ýaly iri sebit taslamalaryny durmuşa geçirmek üçin Türkmenistanyň mundan beýläk-de zerur tagallalary etjekdigi, şeýle hem owgan halkyna ynsanperwer kömegi bermek boýunça tagallalaryň işjeňleşdirilmegini zerur hasaplaýandygy bellenildi.

Döwlet Baştutanymyz «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki ykdysady hyzmatdaşlygyň meselelerine ünsi çekip, energetika, ulag, senagat, maliýe we hususy pudaklary özara hyzmatdaşlygyň däp bolan möhüm ugurlarynyň hatarynda, sanly ulgam, «ýaşyl» tehnologiýalar we emeli aň ýaly ulgamlary bolsa hyzmatdaşlygyň täze ugurlarynyň hatarynda belledi.

Hormatly Prezidentimiz energetika meselesini aýratyn belläp, Türkmenistanyň tebigy gazyň ägirt uly gorlaryna eýe bolmak bilen, ony halkara bazarlara ibermegiň ugurlaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek syýasatyny durmuşa geçirýändigini hem-de türkmen tebigy gazyny Ýewropa ugruna çykarmaga gönükdirilen taslamalara möhüm ähmiýet berýändigini belledi.

Wodorod energetikasy bilelikdäki işiň ýene-de bir geljegi uly bolan ugry hökmünde bellenildi. Mälim bolşy ýaly, tebigy gaz ýakyn onýyllyklarda wodorody almagyň esasy çeşmesi bolup galar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we ýurdumyzyň bu ugurda italiýaly hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyga taýýardygyny tassyklady.

Hormatly Prezidentimiz ulag özara baglanyşygy baradaky meselä geçip, Türkmenistanyň Aziýa — Ýewropa ugry boýunça hyzmatdaşlygyň täze görnüşlerine gatnaşmaga gyzyklanma bildirýändigini belledi we şunuň bilen baglylykda, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Hazar sebitiniň üstünden geçýän «Orta geçelge» Ýewropa taslamasynyň geljegi uly taslamalaryň biridigine ünsi çekdi.

Hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň biri-de ekologiýa we howa bolup durýar. Bar bolan senagat kuwwatlyklarynyň energiýa netijeliligini ýokarlandyrmak, sebitde suwdan rejeli peýdalanmak, «ýaşyl» we serişde tygşytlaýjy tehnologiýalary ornaşdyrmak «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşiniň çäklerinde hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryna öwrülip biler diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň Aşgabatda Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda Howa tehnologiýalarynyň sebit merkezini döretmek boýunça başlangyjy öňe sürendigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz Merkezi Aziýa bilen Italiýanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň medeni-taryhy ugruna ünsi çekip, bu köpugurly hyzmatdaşlygyň tejribesiniň iki müň ýyldan gowrak wagta uzalyp gidýändigini aýtdy. Bellenilişi ýaly, Gadymy Rim bilen Parfiýa şalygynyň arasyndaky gatnaşyklar hem taryhda uly yz galdyrdy. Parfiýanyň paýtagtlarynyň biri häzirki Türkmenistanyň paýtagtynyň golaýynda ýerleşen Nusaý şäheri bolupdyr. Şeýle hem XIII asyrda Merkezi Aziýa gelen we hakykatda biziň sebitimizi beýleki Ýewropa ýurtlary üçin açan wenesiýaly Marko Polonyň işleri uly taryhy gymmatlyga eýedir.

Hormatly Prezidentimiz Beýik Ýüpek ýolunyň gülläp ösen döwründe Hytaýyň Sianyndan gaýdyp, Rime we Wenesiýa çenli baran bu ýoluň Merkezi Aziýanyň çäginden geçendigini aýtdy hem-de şunuň bilen baglylykda, biziň halklarymyzyň şeýle özboluşly taryhy mirasynyň aýawly saklanylmaga we doly öwrenilmäge degişlidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanda eýýäm otuz ýyldan gowrak wagt bäri italiýaly arheologlaryň netijeli işleýändiklerini hem-de özara ylmy hyzmatdaşlyk işine möhüm goşant goşýandyklaryny uly kanagatlanma bilen belledi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz türkmen tarapynyň Rimde «Medeniýetleriň gülläp ösüşi: bürünç zamanyndaky Margiana we Parfiýa şalygy. Türkmenistandaky arheologik açyşlar» atly arheologik sergini guramagy maksat edinýändigini belläp, bu serginiň halklarymyzyň mundan beýläk-de ýakynlaşmagyna örän uly goşant goşjakdygyna ynam bildirdi.

Bilim ulgamy hyzmatdaşlygyň ýene-de bir geljegi uly bolan ugry hökmünde bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň arasyndaky we akademiki hyzmatdaşlygy goldaýandygyny tassyklady hem-de Türkmenistanda italýan dilini öwrenmäge, italýan medeniýetine we sungatyna uly gyzyklanma bildirilýändigini aýdyp, bu işe mundan beýläk-de ýardam ediljekdigini belledi.

Çykyşynyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň Italiýa Respublikasy bilen hemmetaraplaýyn özara hyzmatdaşlygy ikitaraplaýyn derejede hem, «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşiniň çäklerinde hem mundan beýläk-de berkitmäge we giňeltmäge eýerýändigini ýene-de bir gezek tassyklady.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew hormatly Prezidentimize çuň many-mazmunly çykyşy we beýan eden anyk teklipleri hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlyk baradaky oňyn garaýyşlary üçin hoşallyk bildirdi.

Sammitde çykyş edenleriň belleýşi ýaly, Merkezi Aziýa gadymy döwürlerden bäri Gündogar bilen Günbatary birleşdirýän köpri bolmak bilen, sebitara dialogy ösdürmekde möhüm orny eýeleýär. Häzirki wagtda sebitimiz hoşniýetli goňşuçylyk we ählumumy ösüş ýörelgelerine berk ygrarly bolup, halkara gatnaşyklaryň möhüm agzasy hökmünde öz ornuny yzygiderli pugtalandyrýar.

Açyk we netijeli häsiýetde geçen dialogyň dowamynda sammite gatnaşyjylar Merkezi Aziýa döwletleri bilen Italiýanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we geljegi barada pikir alşyp, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmagyň, maýa goýumlary çekmegiň, telekeçiligi goldamagyň, energetika, suw serişdeleri, durnukly oba hojalygy, saglygy goraýyş we ulag arabaglanyşygy ýaly ulgamlarda netijeli çözgütleri işläp taýýarlamak üçin tejribe alyşmagyň möhümdigini bellediler hem-de «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşiniň özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge täze mümkinçilikleri açjakdygyna ynam bildirdiler.

«Merkezi Aziýa — Italiýa» birinji sammitiniň jemleri boýunça Bilelikdäki Jarnama kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Gazagystan Respublikasyna iş saparynyň maksatnamasyny tamamlap, Astananyň Nursultan Nazarbaýew adyndaky Halkara howa menziline geldi we bu ýerden Watanymyza ugrady.

Birnäçe wagtdan döwlet Baştutanymyzyň uçary paýtagtymyzyň Halkara howa menziline gelip gondy. Bu ýerde hormatly Prezidentimizi ýurdumyzyň resmi adamlary mähirli garşyladylar.

Şeýlelikde, «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki sammit sebitiň ýurtlary bilen Italiýa Respublikasynyň arasyndaky ykdysady hyzmatdaşlygy we halkara dialogy ösdürmekde möhüm tapgyr boldy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň bu sammite gatnaşmagy Türkmenistanyň durnukly ösüşiň we abadançylygyň bähbidine köptaraply halkara hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny tassyklady.

***

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Gazagystan Respublikasyna iş saparynyň çäklerinde Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen Ortaýer deňzini we Gündogary öwreniş halkara assosiasiýasynyň (Italiýa) arasynda arheologiýa barlaglary babatynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşygy; şeýle hem Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen Turiniň Aziýa we Ýakyn Gündogar ýurtlarynda gazuw-agtaryş işleri we arheologiýa barlaglary boýunça merkeziniň (Italiýa) arasynda arheologik barlaglar babatynda hyzmatdaşlygy dowam etdirmek hakynda Ylalaşygy özara alyşmak dabarasy boldy. Munuň özi iki ýurduň arasynda medeni-ynsanperwer ulgamda yzygiderli ösdürilýän gatnaşyklaryň täze derejä çykarylýandygynyň nobatdaky güwäsine öwrüldi.

Сегодня состоялся рабочий визит Президента Сердара Бердымухамедова в Республику Казахстан для участия в Первом Саммите в формате «Цент­ральная Азия–Италия».

Основанный на принципах миролюбия, добрососедства и равноправия внешнеполитический курс Отчизны, фундамент которого был заложен Национальным Лидером туркменского народа, Председателем Халк Маслахаты Героем-Аркадагом, в нынешнюю эпоху успешно реализуется под мудрым руководством Президента Сердара Бердымухамедова. Одним из важных направлений данной стратегии является многовекторное сотрудничество с заинтересованными странами мира. Наглядное тому подтверждение – участие Туркменистана в нынешней встрече высокого уровня «Центральная Азия–Италия».

В настоящее время туркмено-итальянские политико-дипломатические отношения последовательно развиваются на двусторонней основе и в многостороннем формате, прежде всего в рамках Организации Объединённых Наций, Организации по безопасности и сотрудничеству в Европе и других международных структур.

Италия выступила соавтором многочисленных Резолюций, принятых Генеральной Ассамблеей ООН по инициативе нашей страны.

Вместе с тем Италия – один из важных торговых партнёров Туркменистана в Европе. Товарооборот между нашими государствами отличается поступательной динамикой. Крупные итальянские компании на протяжении многих лет осуществляют эффективную деятельность на туркменском рынке.

Неотъемлемой частью турк­мено-итальянских отношений выступает взаимодействие в культурно-гуманитарной сфере. На регулярной основе проводятся различные мероприятия с участием представителей двух стран.

Сотрудничество между Италией и государствами Цен­т­ральной Азии, обладающими значительными запасами природных ресурсов, демонстрирующими сегодня динамичное развитие национальных экономик и имеющими выгодное географическое расположение, позволяет сторонам более эффективно реализовывать свой потенциал. В этом контексте следует отметить, что данное партнёрство открывает для стран региона доступ к передовым технологиям, инвестициям и позитивному опыту в промышленном, энергетическом и инфраструктурном секторах.

Особое значение придаётся взаимодействию в таких направлениях, как «зелёная» экономика, возобновляемые источники энергии, устойчивое развитие и цифровизация.

Диалог в подобном формате, открывая возможности для стабильного экономического развития и активизации культурных контактов, служит действенным механизмом для наращивания обоюдовыгодного сотрудничества, укрепления доверия и продвижения общих интересов на глобальном уровне.

… В Международном аэропорту столицы главу государства провожали официальные лица. Спустя некоторое время авиалайнер главы государства приземлился в Международном аэропорту имени Нурсултана Назарбаева города Астана.

В воздушной гавани, украшенной Государственными флагами стран-участниц Саммита «Центральная Азия–Италия», Президента Сердара Бердымухамедова встретили Премьер-министр Республики Казахстан Олжас Бектенов и другие официальные лица дружественного государства, а также члены делегации Туркменистана.

Вдоль ковровой дорожки, ведущей от трапа самолета, был выстроен Почётный караул. Согласно исконным традициям гостеприимства, главе государства были преподнесены букеты цветов.

Затем автокортеж Президента Туркменистана направился к месту проведения встречи высокого уровня – Дворцу «Независимость».

У парадного входа Дворца главу государства тепло приветствовал казахстанский лидер Касым-Жомарт Токаев.

До начала Саммита здесь состоялись двусторонние встречи Президента Туркменистана с Премьер-министром Италии и Президентом Республики Казахстан.

После традиционной церемонии совместного фотографирования главы делегаций направились в конференц-зал, где прошел Первый Саммит «Центральная Азия–Италия».

В работе Саммита, проходившего под председательством Президента Республики Казахстан, приняли также участие Премьер-министр Итальянской Республики Джорджа Мелони, Президент Кыргызской Республики Садыр Жапаров, Президент Республики Таджикистан Эмомали Рахмон, Президент Республики Узбекистан Шавкат Мирзиёев.

Поприветствовав высоких гостей, глава дружественного государства Касым-Жомарт Токаев выразил признательность за участие в нынешнем Саммите и поддержку сотрудничества в рамках данного формата.

Как отмечалось, в ходе встречи высокого уровня будут обсуждены важные вопросы, связанные с торговлей, инвестициями, энергетикой, транспортом, логистикой, научно-образовательной сферой. В данной связи глава Казахстана выразил уверенность, что по итогам Саммита будут приняты конкретные решения, практическая реализация которых призвана содействовать укреп­лению регионального взаимодействия в многостороннем формате.

Затем слово было предоставлено участникам Саммита.

Тепло поприветствовав участников Саммита, Президент Сердар Бердымухамедов, прежде всего выразил признательность Президенту Республики Казахстан Касым-Жомарту Токаеву за приглашение на нынешний Форум, оказанное гостеприимство и созданные условия для работы, а также Председателю Совета министров Итальянской Республики Джордже Мелони за инициативу проведения первого Саммита формата «Центральная Азия – Италия».

Высказав убеждённость в том, что нынешняя встреча станет значимым вкладом в активизацию взаи­мовыгодного партнёрства между государствами Центральной Азии и Италией, глава государства подтвердил заинтересованность Туркменистана в расширении многопланового сотрудничества в рамках этого ­перспективного формата и готовность нашей страны внести свой вклад в его развитие.

Как отмечалось, в настоящее время государства Центральной Азии активно взаимодействуют с целью создания условий для обеспечения устойчивого и поступательного развития региона.

Об этом свидетельствуют подписанные по итогам Шестой консультативной встречи глав государств Центральной Азии, прошедшей в сентябре 2024 года в Астане, Совместное заявление и Концепция региональной кооперации «Центральная Азия – 2040», которые определяют основные контуры центральноазиатского партнёрства на долгосрочный период. Среди наиболее актуальных векторов внутрирегионального сотрудничества сегодня можно выделить взаимодействие в сфере политики и безо­пасности, экономику, транспорт, климат, водные ресурсы, продолжил Президент Сердар Бердымухамедов.

Говоря о безопасности, глава государства отметил, что Туркменистан рассматривает эту важную категорию сквозь призму её целостности и неделимого характера. Это особенно актуально сегодня, когда мы являемся свидетелями серьёзных сдвигов в мировой архитектуре международных отношений.

– В данном контексте, мы убеждены, что единственным универсальным механизмом обеспечения устойчивой безопасности остаётся система Организации Объединённых Наций. Исходя из этого понимания Туркменистан выступил с предложением об объявлении 2025 года «Международным годом мира и доверия», – сказал Президент Сердар Бердымухамедов и, пользуясь случаем, выразил всем признательность за поддержку этой инициативы, одобренной Резолюцией Генеральной Ассамблеи ООН в марте 2024 года.

Одновременно с этим Туркменистан считает важным уделить особое внимание использованию потенциала нейтралитета, который включает в себя элементы превентивной ­дипломатии и активной миротворческой деятельности, сделал акцент глава государства.

Ключевые темы в области миростроительства, развития культуры политического диалога, укрепления доверительных отношений между государствами планеты будут рассмотрены в рамках Международного форума мира и доверия, который состоится 12 декаб­ря текущего года в Ашхабаде и будет посвящён 30-летию нейтралитета Туркменистана, сказал Президент Сердар Бердымухамедов, пользуясь возможностью, пригласив всех присутствующих глав государств и правительств принять участие в этом Форуме.

Переходя к вопросу региональной безопасности, глава государства подчеркнул, что нельзя обойти вниманием ситуацию в Афганистане. При этом особый акцент был сделан на том, что Туркменистан считает важным продолжить проведение практической работы по налаживанию международного диалога с новыми де-факто властями Афганистана. Также была высказана убеждённость в том, что стабильный и экономически развивающийся Афганистан отвечает интересам всего международного сообщества.

В этой связи отмечалось, что Туркменистан будет и далее прилагать необходимые усилия для реализации крупных региональных проектов, таких, как газопровод ТАПИ, высоковольтная линия электропередачи по маршруту Туркменистан–Афганистан–Пакистан, строительство железных дорог в афганском направлении. Также подчёркивалась необходимость активизации усилий по оказанию гуманитарной помощи афганскому народу.

Говоря об экономическом сотрудничестве в рамках формата «Центральная Азия–Италия», Президент Сердар Бердымухамедов среди важных направлений взаимодействия в этой сфере выделил традиционные области – энергетику, транспорт, промышленность, финансовый и частный сектор, а также новые направления, такие, как цифровизация, «зелёные» технологии и искусственный интеллект.

При этом глава государства сделал особый акцент на теме энергетики. Туркменистан, обладая колоссальными запасами природного газа, проводит в жизнь политику диверсификации маршрутов его поставок на международные рынки. В этой связи важное значение придаётся проектам, направленным на вывод туркменского газа в европейском направлении.

Ещё одной перспективной сферой совместной работы была названа водородная энергетика. Как известно, в ближайшие десятилетия природный газ останется доминирующим источником получения водорода. И здесь мы готовы к взаимовыгодному сотрудничеству с итальянскими партнёрами, заявил глава Туркменистана.

Говоря о транспортной взаимосвязанности, Президент Сердар Бердымухамедов отметил, что на нынешнем этапе трансформации мировых транспортных маршрутов наша страна заинтересована в участии в новых конфигурациях партнёрства по траектории Азия–Европа. В этом контексте одним из перспективных европейских проектов является «Срединный коридор», проходящий через страны Центральной Азии и Каспийского региона.

Не менее актуальным направлением сотрудничества является экология и климат. Повышение энергоэффективности существующих промышленных мощностей, рациональное водопользование в регионе, внедрение «зелёных» и ресурсосберегающих технологий могут стать приоритетными векторами взаимодействия в рамках формата «Центральная Азия – Италия», отметил глава государства, в данном контексте обозначив выдвинутую Туркменистаном инициативу по созданию в Ашхабаде Регионального центра ООН по технологиям, связанным с изменением климата в ЦА.

Акцент также был сделан на культурно-историческом измерении сотрудничества между Италией и Центральной Азией, опыт многопланового партнёрства которого насчитывает более двух тысяч лет.

Как подчёркивалось, значительный след в истории оставили и контакты между Древним Римом и Парфянским царством, одной из столиц которого был город Ниса, расположенный вблизи столицы современного Туркменистана. Большую историческую ценность также представляют труды венецианца Марко Поло, посетившего Центральную Азию в XIII веке и по сути открывшего данный регион для других европейских народов.

Особо был выделен период расцвета Великого Шёлкового пути, который проходил от Китайского Сианя до Рима и Венеции через территорию Центральной Азии. Такое уникальное историческое наследие наших народов является предметом бережного сохранения и детального исследования, сказал Президент Сердар Бердымухамедов.

С удовлетворением констатировав, что уже более 30 лет в Туркменистане плодотворно работают итальянские археологи, которые вносят важный вклад в процесс двустороннего научного взаимодействия, глава государства высказал убеждённость, что археологическая выставка «Расцвет культур: Маргиана бронзового века и Парфянское царство. Археологические открытия в Туркменистане», запланированная к организации в Риме, внесёт неоценимый вклад в дело дальнейшего сближения наших народов.

Ещё одним перспективным направлением сотрудничества является сфера образования. В данном контексте отмечалась поддержка межвузовского и академического партнёрства. Также констатировался большой интерес в Туркменистане к изучению итальянского языка, итальянской культуре и искусству. В этой связи была высказана готовность нашей страны и далее способствовать данному процессу.

В завершение Президент Сердар Бердымухамедов ещё раз подтвердил приверженность Туркменистана дальнейшему укреплению и расширению всестороннего взаимодействия с Итальянской Республикой как на двустороннем уровне, так и в рамках диалогового формата «Центральная Азия – Италия».

Президент Касым-Жомарт Токаев поблагодарил главу государства за содержательное выступление, озвученные конкретные предложения и позитивное видение перспектив взаимовыгодного сотрудничества.

Как отмечалось в выступлениях, Центральная Азия с древних времён выступала мостом между Востоком и Западом и играла ключевую роль в развитии межцивилизационного диалога. В современную эпоху данный регион демонстрирует твёрдую приверженность принципам добрососедства и всеобщего прогресса, последовательно укрепляя свои позиции как влиятельный субъект международных отношений.

В рамках состоявшегося открытого и конструктивного диалога участники Саммита обменялись мнениями о состоянии и перспективах сотрудничества между государствами Центральной Азии и Италией. Особый акцент был сделан на важности обмена опытом для разработки эффективных решений, призванных содействовать углублению торгово-экономического сотрудничества, привлечению инвестиций, поддержке предпринимательства, наращиванию отношений в таких направлениях, как энергетика, ­водные ресурсы, устойчивое сельское хозяйство, здравоохранение и транспортная взаимосвязанность.

В завершение встречи была выражена уверенность, что партнёрство в рамках формата «Центральная Азия–Италия» откроет новые возможности для расширения взаимовыгодного шестистороннего взаимодействия.

По итогам первого Саммита «Центральная Азия - Италия» была принята Совместная декларация.

Завершив программу рабочего визита в Республику Казахстан, глава государства прибыл в Международный аэропорт имени Нурсултана Назарбаева города Астана, откуда отбыл на Родину.

Спустя некоторое время президентский авиалайнер приземлился в Международном аэропорту столицы. Здесь Президента Туркменистана тепло приветствовали официальные лица.

Таким образом, Саммит «Центральная Азия – Италия» стал важным этапом в развитии экономического сотрудничества и конструктивного диалога между странами региона и Итальянской Республикой. Участие Президента Сердара Бердымухамедова в этом Саммите подтвердило приверженность Туркменистана многостороннему международному партнёрству во имя устойчивого развития и благополучия.

* * *

В рамках рабочего визита главы государства в Республику Казахстан состоялась церемония обмена документами, в частности, Соглашением между Министерством культуры Туркменистана и Международной ассоциацией исследований Средиземноморья и Востока (ISMEO) (Италия) о сотрудничестве в области археологических исследований, а также Соглашением между Министерством культуры Туркменистана и Туринским центром археологических исследований и раскопок в странах Азии и Ближнего Востока (Италия) о дальнейшем сотрудничестве в области археологических исследований. Это стало очередным подтверждением выхода на новый уровень последовательно развивающихся двусторонних отношений в культурно-гуманитарной сфере.

On May 30, 2025, President Serdar Berdimuhamedov paid a working visit to the Republic of Kazakhstan to participate in the First Central Asia-Italy Summit.

Currently, Turkmen-Italian political and diplomatic relations are consistently developing on a bilateral basis and in a multilateral format, primarily within the framework of the United Nations, the Organization for Security and Cooperation in Europe and other international structures. Italy co-authored numerous Resolutions adopted by the UN General Assembly on the initiative of our country.

Cooperation between Italy and the Central Asian states, which have significant reserves of natural resources, demonstrate dynamic development of national economies today and have a favorable geographical location, allows the parties to more effectively realize their potential. In this context, it should be noted that this partnership opens up access to advanced technologies, investments and positive experience in the industrial, energy and infrastructure sectors for the countries of the region.

... The head of state was seen off by officials at the Ashgabat International Airport. After some time, the head of state's plane landed at the Nursultan Nazarbayev International Airport in Astana.

In the air harbor, decorated with the national flags of the countries participating in the Central Asia-Italy Summit, President Serdar Berdimuhamedov was met by the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan Olzhas Bektenov and other officials of the friendly state, as well as members of the delegation of Turkmenistan.

A guard of honor was lined up along the carpet leading from the plane's steps. According to the age-old traditions of hospitality, the head of state was presented with bouquets of flowers.

Then the motorcade of the President of Turkmenistan headed to the venue of the high-level meeting – the Independence Palace.

At the main entrance of the Palace, the head of state was warmly welcomed by the Kazakh leader Kassym-Jomart Tokayev.

Before the Summit, bilateral meetings of the President of Turkmenistan with the Prime Minister of Italy and the President of the Republic of Kazakhstan were held here.

After the traditional joint photo ceremony, the heads of the delegations headed to the conference hall, where the First Central Asia-Italy Summit was held.

The Summit, chaired by the President of the Republic of Kazakhstan, was also attended by the Prime Minister of the Italian Republic Giorgio Meloni, the President of the Kyrgyz Republic Sadyr Japarov, the President of the Republic of Tajikistan Emomali Rahmon, and the President of the Republic of Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev.

Having greeted the distinguished guests, the head of the friendly state Kassym-Jomart Tokayev expressed gratitude for their participation in the current Summit and support for cooperation within the framework of this format.

As noted, important issues related to trade, investment, energy, transport, logistics, and scientific and educational spheres will be discussed during the high-level meeting. In this regard, the head of Kazakhstan expressed confidence that specific decisions will be made following the Summit, the practical implementation of which is intended to promote strengthening regional cooperation in a multilateral format.

Then the floor was given to the Summit participants.

Having warmly welcomed the Summit participants, President Serdar Berdimuhamedov, first of all, expressed gratitude to the President of the Republic of Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev for the invitation to this Forum, the hospitality provided and the conditions created for work, as well as to the Chairman of the Council of Ministers of the Italian Republic Giorgio Meloni for the initiative to hold the first Summit in the "Central Asia - Italy" format. Expressing confidence that the current meeting will be a significant contribution to the intensification of mutually beneficial partnership between the Central Asian states and Italy, the head of state confirmed Turkmenistan's interest in expanding multifaceted cooperation within this promising format and Turkmenistan's readiness to contribute to its development.

As noted, the Central Asian states are currently actively interacting to create conditions for ensuring sustainable and progressive development of the region.

Among the most pressing vectors of intraregional cooperation today, one can highlight interaction in the sphere of politics and security, economy, transport, climate, and water resources, President Serdar Berdimuhamedov continued.

Speaking about security, the head of state noted that Turkmenistan views this important category through the prism of its integrity and indivisible nature.

In this context, the conviction was expressed that the United Nations system remains the only universal mechanism for ensuring sustainable security. Based on this understanding, Turkmenistan proposed declaring 2025 the "International Year of Peace and Trust". Taking this opportunity, President Serdar Berdimuhamedov expressed gratitude to everyone for supporting this initiative, approved by the UN General Assembly Resolution in March 2024.

Key topics in the field of peacebuilding, developing a culture of political dialogue, strengthening trusting relations between the states of the planet will be considered within the framework of the International Forum of Peace and Trust, which will be held on December 12 this year in Ashgabat and will be dedicated to the 30th anniversary of Turkmenistan's neutrality, said President Serdar Berdimuhamedov, taking this opportunity to invite all present heads of state and government to take part in this Forum.

Turning to the issue of regional security, the head of state emphasized that the situation in Afghanistan cannot be ignored. At the same time, special emphasis was placed on the fact that Turkmenistan considers it important to continue practical work to establish an international dialogue with the new de facto authorities of Afghanistan.

In this regard, it was noted that Turkmenistan will continue to make the necessary efforts to implement major regional projects, such as the TAPI gas pipeline, the high-voltage power transmission line along the Turkmenistan-Afghanistan-Pakistan route, and the construction of railways in the Afghan direction. The need to intensify efforts to provide humanitarian aid to the Afghan people was also emphasized.

Speaking about economic cooperation within the framework of the Central Asia-Italy format, President Serdar Berdimuhamedov highlighted traditional areas among the important areas of interaction in this area - energy, transport, industry, financial and private sectors, as well as new areas such as digitalization, green technologies and artificial intelligence.

At the same time, the head of state placed special emphasis on the energy sector. In this regard, great importance is attached to projects aimed at exporting Turkmen gas to Europe.

Hydrogen energy was named as another promising area of joint work. The head of Turkmenistan declared readiness for mutually beneficial cooperation with Italian partners.

Speaking about transport interconnectivity, President Serdar Berdimuhamedov noted that at the current stage of transformation of world transport routes, our country is interested in participating in new partnership configurations along the Asia-Europe trajectory. In this context, one of the promising European projects is the "Middle Corridor", passing through the countries of Central Asia and the Caspian region.

Ecology and climate are no less relevant areas of cooperation. Increasing the energy efficiency of existing industrial capacities, rational water use in the region, and the introduction of "green" and resource-saving technologies can become priority vectors of interaction within the framework of the "Central Asia - Italy" format, the head of state noted, in this context outlining the initiative put forward by Turkmenistan to create a UN Regional Center for Climate Change Technologies in Central Asia in Ashgabat.

Emphasis was also placed on the cultural and historical dimension of cooperation between Italy and Central Asia, whose multifaceted partnership experience spans more than two thousand years.

Having noted with satisfaction that Italian archaeologists have been fruitfully working in Turkmenistan for more than 30 years, making an important contribution to the process of bilateral scientific cooperation, the head of state expressed confidence that the archaeological exhibition "Flowering of Cultures: Bronze Age Margiana and the Parthian Kingdom. Archaeological Discoveries in Turkmenistan", planned for organization in Rome, will make an invaluable contribution to the further rapprochement of our peoples. Another promising area of cooperation is education. In this context, support for inter-university and academic partnership was noted. In this regard, our country's readiness to further facilitate this process was expressed.

In conclusion, President Serdar Berdimuhamedov once again confirmed Turkmenistan's commitment to further strengthening and expanding comprehensive cooperation with the Italian Republic both at the bilateral level and within the framework of the Central Asia - Italy dialogue format.

President Kassym-Jomart Tokayev thanked the head of state for his informative speech, the specific proposals voiced and the positive vision of the prospects for mutually beneficial cooperation.

As part of the open and constructive dialogue, the Summit participants exchanged views on the state and prospects of cooperation between the Central Asian states and Italy.

Following the results of the first Central Asia - Italy Summit, a Joint Declaration was adopted.

Having completed the program of the working visit to the Republic of Kazakhstan, the head of state arrived at the Nursultan Nazarbayev International Airport in Astana, from where he departed for his homeland.

* * *

As part of the working visit of the President of Turkmenistan Serdar Berdimuhamedov to the Republic of Kazakhstan, a ceremony was held to exchange documents, in particular, the Agreement between the Ministry of Culture of Turkmenistan and the International Association for Mediterranean and Oriental Studies (ISMEO) (Italy) on cooperation in the field of archaeological research, as well as the Agreement between the Ministry of Culture of Turkmenistan and the Turin Center for Archaeological Research and Excavations in Asia and the Middle East (Italy) on further cooperation in the field of archaeological research.