Türkmenistanyň Mejlisi (Parlamenti) kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan wekilçilikli edaradyr

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI
Türkmençe
Русский English
Baş sahypa
Mejlis hakynda
Mejlis barada
VII çagyrylyşynyň deputatlarynyň
sanawy
Düzümi we gurluşy
Mejlisiň komitetleri
Mejlisiň deputatlary
Kanunçylyk
Kodeksler
Kanunlar
Mejlisiň kararlary
Konstitusion kanuny
Halkara
Halkara hyzmatdaşlyk
Dostluk toparlary
Täzelikler
Habarlar
Täzelikler
Çykyşlar we makalalar
Türkmenistanyň mejlisinde alnyp barylýan işler
Türkmenistan

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI

Baş sahypa
Mejlis hakynda
Mejlis barada
VII çagyrylyşynyň deputatlarynyň
sanawy
Düzümi we gurluşy
Mejlisiň komitetleri
Mejlisiň deputatlary
Kanunçylyk
Kodeksler
Kanunlar
Mejlisiň kararlary
Konstitusion kanuny
Halkara
Halkara hyzmatdaşlyk
Dostluk toparlary
Täzelikler
Habarlar
Täzelikler
Çykyşlar we makalalar
Türkmenistanyň mejlisinde alnyp barylýan işler
Türkmenistan Habarlaşmak üçin
Türkmençe
Русский English
Baş sahypa / Habarlar / Täzelikler / Türkmenistan — ÝUNESKO: milli we bütindünýä mirasyny goramak ugrunda

Habarlar

Täzelikler Çykyşlar we makalalar Türkmenistanyň mejlisinde alnyp
barylýan işler
Aşgabat ş., Garaşsyzlyk şaýoly, 110
info@mejlis.gov.tm
(+9912) 21-47-92
(+9912) 92-45-60
Habarlaşmak üçin
30.10.2024

Türkmenistan — ÝUNESKO: milli we bütindünýä mirasyny goramak ugrunda

Туркменистан–ЮНЕСКО: сотрудничество в целях сохранения национального и всемирного наследия

Turkmenistan-UNESCO: cooperation for preservation of the national and world heritage

Dünýä siwilizasiýasynyň ösüşine uly goşant goşan türkmen halkynyň baý taryhy-medeni mirasyny aýawly saklamak, hemmetaraplaýyn öwrenmek we dünýä ýaýmak Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanyp, hormatly Prezidentimiz tarapyndan durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Bu babatda Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy (ÝUNESKO) bilen hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berilýär. Türkmenistan 1993-nji ýyldan bäri bu abraýly guramanyň doly hukukly agzasy bolup durýar.

ÝUNESKO bilen gatnaşyklary ösdürmek Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky strategik hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň biridir. Onuň çäklerinde üstünlikli durmuşa geçirilen we häzirki wagtda hereket edýän bilelikdäki taslamalar bar. Ikitaraplaýyn dialoga ulgamlaýyn häsiýet bermek maksady bilen, ýurdumyzda ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli topary hereket edýär. Soňky ýyllarda bu gurama bilen däp bolan hyzmatdaşlyk mazmun taýdan baýlaşdyrylyp, hil taýdan täze derejä çykaryldy. ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň we Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawlaryna girizilen hödürnamalaryň sanynyň artmagy munuň aýdyň mysalydyr.

Şu ýylyň 12-nji oktýabrynda ýurdumyzyň milli hödürnamasy esasynda, ahalteke atçylyk sungatynyň we atlary bezemek däpleriniň ÝUNESKO tarapyndan Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilendigi baradaky şahadatnamanyň gowşurylmagy möhüm wakalaryň biri boldy. Ýeri gelende aýtsak, agzalan gymmatlyklarymyzy bu abraýly sanawa girizmek baradaky çözgüt 2023-nji ýylyň dekabrynda ÝUNESKO-nyň Maddy däl medeni mirasy goramak boýunça hökümetara komitetiniň Botswana Respublikasynyň Kasane şäherinde geçirilen 18-nji mejlisinde biragyzdan kabul edilipdi. Şahadatnamany gowşurmak dabarasynyň Arkadag şäherindäki Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynda geçirilmeginde aýratyn many bar. Ady rowaýata öwrülen behişdi bedewleriň watany bolan türkmen topragynyň iň gözel künjekleriniň birinde ýerleşen täze şäherde bu ugurda daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary alyp barmak üçin ähli şertler döredilendir.

Gadymy döwürlerden bäri ahalteke bedewleri öz owadanlygy we ajaýyp häsiýetleri bilen dünýä meşhurdyr. Asyrlaryň dowamynda Türkmenistanda atçylyk sungaty baradaky bilimler we tejribeler nesilden-nesle geçip gelipdir. Ganatly bedewlerimizi sarpalap, türkmen zergärleriniň ýokary ussatlyk bilen ýasaýan şaý-sepleri olaryň gözelligine görk goşýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow ahalteke atlaryna, olaryň gelip çykyşyna we wagyz edilmegine bagyşlanan ajaýyp eserleri döretdi.

Şeýlelikde, degişli şahadatnamanyň gowşurylmagy «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» diýlip atlandyrylan we Gündogaryň beýik şahyrynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň giňden bellenilýän ýylynda bolup geçýän möhüm wakalaryň üstüni ýetirdi. Bu şanly senäniň dünýä derejesinde dabaralandyrylmagy söz ussadynyň döredijiliginiň umumadamzat ähmiýetine eýedigini subut edýär. Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň 2024-2025-nji ýyllarda ÝUNESKO bilen bilelikde bellenilip geçilýän şanly seneleriň sanawyna goşulmagy munuň aýdyň beýanydyr. Türkmenistanyň bu başlangyjy geçen ýylyň maýynda Parižde geçirilen ÝUNESKO-nyň Ýerine ýetiriji geňeşiniň sessiýasynda tassyklanyldy. Mundan başga-da, şahyryň golýazmalar toplumy ÝUNESKO-nyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizildi. Beýik akyldaryň 300 ýyllyk ýubileýi mynasybetli, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde 11-nji oktýabrda Aşgabatda «Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady» atly halkara forum geçirildi. Ýokary derejede guralan foruma halkara guramalaryň ýolbaşçylary we wekilleri, şol sanda ÝUNESKO-nyň Baş konferensiýasynyň başlygy hem gatnaşdy.

Bilelikdäki hyzmatdaşlygyň köpýyllyk tejribesine daýanyp, Türkmenistan geljekde-de Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy bilen işjeň gatnaşyklary dowam etdirmegi maksat edinýär. Bu babatda iki tarapyň hem zerur bolan hukuk binýady, giň mümkinçilikleri bar. ÝUNESKO-nyň Bütindünýä medeni we tebigy mirasy, Maddy däl medeni mirasy goramak hakynda Konwensiýalaryna goşulmak bilen, ýurdumyz öz üstüne alan borçnamalaryna berk ygrarlydygyny görkezýär.

Ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň taryhyna ser salmak bilen, Türkmenistanyň çäklerinde birnäçe taryhy-medeni ýadygärlikleriň hasaba alnandygyny we ýüze çykarylandygyny bellemek gerek. Olar döwlet tarapyndan goralyp saklanýar. Türkmen alymlary ÝUNESKO-nyň bilermenleri, daşary ýurtly hünärmenler bilen birlikde ol ýerlerde degişli ylmy-gözleg işlerini geçirýärler. Şeýlelikde, “Gadymy Merw”, “Nusaý”, “Köneürgenç” taryhy-medeni ýadygärlikleri ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizildi. Türkmenistanyň Özbegistan Respublikasy we Täjigistan Respublikasy bilen bilelikdäki teklibi esasynda «Beýik Ýüpek ýoly: Zerewşan — Garagum geçelgesi» atly köptaraplaýyn hödürnama hem bu abraýly sanawa goşuldy. Biziň ýurdumyz ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna öz täsin tebigy künjeklerini-de goşmagy maksat edinýär. Bilşimiz ýaly, bu sanawa Türkmenistanyň Özbegistan Respublikasy we Gazagystan Respublikasy bilen bilelikde taýýarlan «Aram guşaklykdaky Turan çölleri» atly köptaraplaýyn hödürnamasy, «Bereketli Garagum», «Gaplaňgyr» döwlet tebigy goraghanalarynyň, «Repetek» döwlet biosfera goraghanasynyň we onuň «Ýerajy» çäkli goraghanasynyň çöl ekoulgamlary girizildi.

«Görogly» dessançylyk sungaty, dutar ýasamak senetçiligi, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungaty, «Küştdepdi» aýdym we tans dessury, türkmen milli halyçylyk sungaty, ahalteke atçylyk sungaty we atlary bezemek däpleri bolsa ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawynda mynasyp orun aldy. Türkmenistanyň beýleki dostlukly ýurtlar bilen bilelikde hödürlän türkmen keşdeçilik sungaty, ýüpekçilik we dokmaçylykda ýüpek önümçiliginiň däpleri-de şol sanawa girizilen gymmatlyklaryň hataryndadyr.

Ylym-bilim ulgamy Türkmenistan bilen ÝUNESKO-nyň hyzmatdaşlygynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Ýurdumyzyň birnäçe ýokary okuw mekdeplerinde ÝUNESKO kafedralarynyň we klublarynyň açylmagy munuň aýdyň güwäsidir. Diýarymyzyň umumybilim berýän orta mekdepleriniň 6-sy BMG-niň bu ýöriteleşdirilen düzüminiň Assosirlenen mekdepler toruna girizildi. Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň 2023-nji ýylda ÝUNESKO-nyň Bütindünýä Ýaşlar jemgyýetiniň resmi agzasy bolandygy bellenilmäge mynasypdyr. Munuň özi halkara ýaşlar dialogyny pugtalandyrmakda ýurdumyzyň hyzmatlarynyň, ýaşlar baradaky döwlet syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň nobatdaky ykrarnamasydyr. Türkmenistan medeniýet, ylym-bilim diplomatiýasyny ilerletmek bilen bir hatarda, sport diplomatiýasynyň netijeli durmuşa geçirilmegi ugrunda-da çykyş edýär. Ýurdumyzyň 2023 — 2027-nji ýyllar üçin ÝUNESKO-nyň Bedenterbiýe we sport boýunça hökümetara komitetiniň agzalygyna saýlanylmagy dünýä giňişliginde Watanymyzyň abraýynyň barha artýandygynyň aýdyň güwäsi bolup, bedenterbiýe we sport hereketini ösdürmekde, sagdyn durmuş ýörelgelerini wagyz etmekde goşýan uly goşandyny giňden açyp görkezýär.

Ekologiýa babatda ýola goýulýan gatnaşyklar hem ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlygyň okgunly ösdürilýändigine şaýatlyk edýär. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin ÝUNESKO-nyň Halkara gidrologiýa maksatnamasynyň hökümetara geňeşiniň agzalygyna saýlanylmagy möhüm waka boldy. Degişli maksatnamanyň maksady gidrologiýa ulgamynda bilimleri çuňlaşdyrmaga, bu ugurda häzirki zaman usullaryny we çemeleşmeleri ösdürmäge, dünýädäki suw serişdelerini durnukly ulanmak, rejeli peýdalanmak üçin syýasy ugry, strategiýalary işläp taýýarlamaga ýardam etmekden ybaratdyr. Türkmenistanyň ÝUNESKO-nyň bu düzüminiň agzalygyna saýlanylmagy ýurdumyzyň ekologiýa we suw diplomatiýasynyň nobatdaky üstünligidir.

2023-nji ýylyň 31-nji oktýabrynda — Şäherleriň bütindünýä gününde paýtagtymyz Aşgabadyň «Dizaýn» ugry boýunça ÝUNESKO-nyň döredijilik şäherleriniň toruna girizilendigi baradaky çözgüt yglan edildi. Türkmenistan ÝUNESKO-nyň degişli düzüm birlikleri we komitetleri, onuň halkara hünärmenleri bilen bilelikde bu ugurdaky işe 2021-nji ýylda girişipdi. Dünýäniň iň gözel, ýaşamak üçin amatly şäherleriniň biri hökmünde ykrar edilen Aşgabada berlen bu dereje, onuň ösüşiniň häzirki zaman şähergurluşyk ýörelgelerine laýyk gelýändigi bilen baglanyşyklydyr.

Şeýlelikde, bar bolan köptaraply mümkinçilikler Türkmenistan bilen ÝUNESKO-nyň mundan beýläk-de netijeli hyzmatdaşlyk etmegi we onuň geriminiň giňeldilmegi üçin uly geljegiň bardygyny görkezýär. Bu ugurda toplumlaýyn işler dowam etdirilip, ýurdumyz birnäçe başlangyçlary we teklipleri işläp taýýarlaýar. Hormatly Prezidentimiziň 24-nji sentýabrda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde eden çykyşynda belleýşi ýaly, türkmen alabaýlaryny ýetişdirmek sungatyny, çaga sallançagyny bejermegiň däplerini we hüwdini ýerine ýetirijilik sungatyny bu guramanyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmek üçin degişli işleri geçirmeli. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz gadymy Änew medeniýetiniň Altyndepe we Ulugdepe ýaly ösen merkezlerini, Beýik Ýüpek ýolunyň çatrygynda ýerleşen Dehistanyň arheologik ýadygärliklerini, Köýtendagyň dag ekoulgamyny Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek üçin zerur işleri alyp barmalydygyny aýtdy. Bu işler Arkadag şäherini ÝUNESKO-nyň döredijilik şäherleriniň toruna, onuň bilim edaralaryny bolsa guramanyň Assosirlenen mekdepler toruna girizmäge hem degişlidir.

Şeýlelikde, ÝUNESKO bilen netijeli gatnaşyklary berkitmek boýunça Türkmenistanyň öňe sürýän oňyn başlangyçlary, durmuşa geçirýän anyk işleri umumadamzat medeni mirasyny gorap saklamaga ýardam etmäge, ählumumy parahatçylygyň, abadançylygyň möhüm şerti hökmünde halkara ynsanperwer hyzmatdaşlygy ösdürmäge, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge gönükdirilendir.

Бережное сохранение, всестороннее изучение и широкая популяризация богатейшего историко-культурного наследия туркменского народа, внёсшего весомый вклад в развитие мировой цивилизации, выступает одним из приоритетов государственной политики Туркменистана, инициированной Героем-Аркадагом Гурбангулы Бердымухамедовым и последовательно претворяемой в жизнь Президентом Сердаром Бердымухамедовым. В этой связи большое значение придаётся сотрудничеству со специализированной структурой Организации Объединённых Наций по вопросам образования, науки и культуры – ЮНЕСКО, полноправным членом которой наша страна является с 1993 года.

Многолетнее взаимодействие с ЮНЕСКО – неотъемлемая и важная составляющая стратегического партнёрства Туркменистан–ООН. В активе этого плодотворного диалога ряд успешно реализованных и ныне осуществляемых совместных проектов. В целях придания двустороннему взаимодействию системного характера в Туркменистане создана и действует Национальная комиссия по делам ЮНЕСКО. В последние годы традиционное сотрудничество с этим профильным учреждением ООН вышло на качественно новый уровень, постоянно обогащаясь в своём содержании. Наглядным свидетельством тому – увеличение числа представленных нашей страной номинаций, которые включены в Список Всемирного наследия и Репрезентативный список нематериального культурного наследия человечества ЮНЕСКО.

В данном контексте одним из знаменательных событий стала состоявшаяся 12 октября нынешнего года церемония вручения Сертификата о внесении в Репрезентативный список нематериального культурного наследия человечества номинации «Ахалтекинское коневодческое искусство и традиции украшения коней».
Напомним, что соответствующее решение было единогласно принято в ходе 18-й сессии Межправительственного комитета по нематериальному культурному наследию ЮНЕСКО, прошедшей в декабре 2023 года в городе Касане Республики Ботсвана.

Символично, что торжественная церемония была организована в рамках конференции, состоявшейся в Международной академии коневодства имени Аба Аннаева города Аркадаг. В новом «умном» городе, построенном в одном из красивейших мест туркменской земли – родины легендарных «небесных» скакунов созданы все условия и возможности для эффективного сотрудничества с зарубежными партнёрами в данной области.

С давних времён и по сей день великолепные ахалтекинцы славятся во всём мире своей утончённой красотой и выдающимися качествами. На протяжении веков знания и навыки коневодства передаются в Туркменистане из поколения в поколение. Благородную стать и грацию «крылатых» коней ещё более подчёркивает изящное ювелирное убранство, в изготовлении которого туркменские зергеры достигли высокого мастерства. Ахалтекинским скакунам посвящены замечательные книги Национального Лидера туркменского народа, Председателя Халк Маслахаты Гурбангулы Бердымухамедова, повествующие об истории происхождения и развития этой древнейшей породы.

Таким образом, вручение Сертификата пополнило перечень важных событий нынешнего года, проходящего под девизом «Кладезь разума Махтумкули Фраги» и ознаменованного 300-летием со дня рождения основоположника туркменской классической литературы, великого поэта и мыслителя Востока. Тот факт, что эта юбилейная дата отмечается на мировом уровне, свидетельствует об общечеловеческом значении творчества прославленного мастера слова.

Подтверждением тому также является внесение 300-летия со дня рождения Махтумкули Фраги в Список памятных дат, отмечаемых под эгидой ЮНЕСКО, на период 2024–2025 годов. Эта инициатива Туркменистана была одобрена на сессии Исполнительного совета ЮНЕСКО, состоявшейся в Париже в мае минувшего года. Кроме того, коллекция рукописей гениального поэта включена в Международный реестр программы ЮНЕСКО «Память мира», направленной на защиту и сохранение всемирного документального наследия, имеющего особую ценность, обеспечение доступа к нему широкой общественности.

В рамках масштабной программы празднования 300-летнего юбилея Махтумкули Фраги 11 октября в Ашхабаде под председательством Президента Туркменистана Сердара Бердымухамедова состоялся Международный форум «Взаимосвязь времён и цивилизаций – основа мира и развития», привлёкший заинтересованное внимание мирового сообщества. В этом форуме высокого уровня также приняли участие руководители и представители международных организаций, в том числе Председатель Генеральной конференции ЮНЕСКО.

Опираясь на многолетний позитивный опыт совместной работы, Туркменистан нацелен на дальнейшее активное сотрудничество со специализированным учреждением ООН по вопросам образования, науки и культуры, для чего имеются солидный потенциал и необходимая правовая база. Присоединившись к основополагающим международным документам ЮНЕСКО, среди которых – Конвенции об охране всемирного культурного и природного наследия и об охране нематериального культурного наследия, наша страна демонстрирует неизменную приверженность принятым на себя обязательствам.

Продолжая экскурс в историю двустороннего взаимодействия, следует отметить, что на территории Туркменистана выявлено и зарегистрировано множество уникальных историко-культурных объектов. Все они находятся под охраной государства. Отечественные учёные при участии экспертов ЮНЕСКО и зарубежных специалистов проводят на них соответствующие научно-исследовательские работы. Так, в Список Всемирного культурного наследия ЮНЕСКО включены памятники Древнего Мерва и Куня-Ургенча, Парфянские крепости Нисы. По предложению Туркменистана совместно с Республикой Узбекистан и Республикой Таджикистан в этот Список также внесена транснациональная серийная номинация «Великий Шёлковый путь: Зарафшан–Каракумский коридор».

Вместе с тем, наша страна инициирует включение в Список Всемирного наследия ЮНЕСКО своих уникальных природных территорий. Как известно, в данный Список внесена транснациональная номинация «Туранские пустыни умеренного пояса», подготовленная Туркменистаном совместно с Республикой Узбекистан и Республикой Казахстан. В неё вошли Государственные природные заповедники «Bereketli Garagum», «Gaplaňgyr», Государственный биосферный заповедник «Repetek» и пустынные экосистемы его заказника «Ýerajy».

Достойное место в Репрезентативном списке нематериального культурного наследия человечества ЮНЕСКО заняли дестан «Гёроглы», национальное искусство пения и танца «куштдепди», туркменское искусство ковроделия, ремесло изготовления дутара, исполнительское музыкальное искусство на нём и искусство бахши, упомянутое выше ахалтекинское коневодческое искусство и традиции украшения коней. Кроме того, по предложениям, представленным Туркменистаном совместно с дружественными странами, в этот престижный Список включены туркменское искусство вышивки, шелководство и традиционное производство шёлка для ткачества. Наша страна активно участвовала и в подготовке других многонациональных номинаций. Так, в Репрезентативный список нематериального культурного наследия человечества внесены праздник Новруз и традиции пересказа притчей о Молла Эпенди.

Одним из актуальных направлений многовекторного сотрудничества Турк­менистан–ЮНЕСКО также выступает научно-образовательная сфера. В результате усилий Президента Сердара Бердымухамедова и Национального Лидера туркменского народа, Председателя Халк Маслахаты Гурбангулы Бердымухамедова это плодотворное взаи­модействие постоянно углубляется, обретая новое наполнение. Подтверждением тому – открытие в ряде высших учебных заведений нашей страны кафедр и клубов ЮНЕСКО. Кроме того, шесть отечественных общеобразовательных школ вошли в сеть Ассоциированных школ данной специализированной структуры ООН.

Примечательно, что в 2023 году Молодёжная организация Туркменистана имени Махтумкули стала официальным членом Глобального Молодёжного Сообщества ЮНЕСКО. Это является очередным свидетельством признания заслуг нашей страны в деле укрепления международного диалога молодёжи, успешного претворения в жизнь государственной политики в данной области.

Наряду с продвижением культурной, научной и образовательной дипломатии, Туркменистан выступает за эффективную реализацию возможностей спортивной ­дипломатии. Факт избрания нашей страны членом Межправительственного комитета ЮНЕСКО по физической культуре и спорту на 2023–2027 годы – красноречивое подтверждение всевозрастающего авторитета Отчизны на мировой арене, а также признания её весомого вклада в развитие физкультурного и спортивного движения, широкую популяризацию принципов здорового образа жизни.

О поступательной динамике взаимодействия с ЮНЕСКО наглядно свидетельствуют и установившиеся контакты по линии экологии. В данном аспекте одним из значимых событий стало избрание Туркменистана членом Межправительственного совета Международной гидрологической программы ЮНЕСКО на 2021–2025 годы. Цель этой программы – содействие углублению знаний в области гидрологии, развитию современных методов и подходов к исследованиям в этой области, разработке стратегии и политики для устойчивого эффективного управления и рационального использования водных ресурсов планеты. Избрание Туркменистана в членство данной структуры ЮНЕСКО – очередное достижение национальной экологической и водной дипломатии.

И конечно, необходимо отметить тот факт, что 31 октября 2023 года, во Всемирный день городов, было объявлено решение Генерального директора ЮНЕСКО о включении нашей столицы – Ашхабада в Сеть творческих городов ЮНЕСКО в категории «Дизайн». Напомним, что работа в данном направлении началась в 2021 году и велась Туркменистаном совместно с профильными структурами, комитетами и международными экспертами ­ЮНЕСКО. Вышеназванный статус присвоен Ашхабаду, по праву признанному одним из красивейших и комфортных для проживания городов мира, в связи с его развитием , в соответствии с современными международными урбанистическими тенденциями.

Таким образом, имеющийся разноплановый потенциал обуславливает широкие перспективы для дальнейшего эффективного сотрудничества Туркменистан–ЮНЕСКО, расширения его диапазона. Комплексная деятельность в данном направлении продолжается. В этой связи наша страна готовит ряд инициатив и предложений.

Как отметил Президент Сердар Бердымухамедов в своём выступлении на состоявшемся 24 сентября заседании Халк Маслахаты, надлежит провести соответствующую работу для внесения в Репрезентативный список нематериального культурного наследия человечества ЮНЕСКО искусства разведения алабаев, традиций изготовления детской колыбели – салланчак, а также искусства исполнения колыбельной.

Кроме того, глава государства подчерк­нул, что следует принять необходимые меры для включения в Список Всемирного наследия некогда процветавших городищ Алтын-депе и Улуг-депе в период существования Анауской культуры, археологического памятника Дехистан, располагавшегося на перекрёстке маршрутов Великого Шёлкового пути, и горной экосистемы Койтендага. Это также касается присоединения города Аркадаг к Сети творческих городов ЮНЕСКО, а его учебных заведений – к Сети ассоциированных школ данной структуры Организации Объединённых Наций.

Таким образом, выдвигаемые Туркменистаном конструктивные инициативы, предпринимаемые конкретные шаги по укреплению плодотворного взаимодействия с ЮНЕСКО призваны способствовать сохранению общечеловеческого культурного наследия, наращиванию международного гуманитарного сотрудничества как неотъемлемого фактора всеобщего мира и благополучия, достижения Целей устойчивого развития.

Careful preservation, all-round study and wide popularisation of the richest historical and cultural heritage of Turkmen people, who have brought a weighty contribution to development of world civilisation, acts as one of the priorities of the state policy of Turkmenistan initiated by Hero-Arkadag Gurbanguly Berdimuhamedov and consistently realised by President Serdar Berdimuhamedov. In this connection, a great significance is attached to cooperation with the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization – UNESCO, a full member of which is our country is since 1993.

Long-term interaction with UNESCO – an integral and important component of strategic partnership of Turkmenistan-United Nations. In the history of this fruitful dialogue, there are a number successfully realised and ongoing present joint projects. With a view of attaching a systematic character to bilateral interaction, the National Commission of Turkmenistan for UNESCO was set up and works in Turkmenistan. In recent years, traditional cooperation with this profile establishment of the United Nations was brought to a qualitatively new level, constantly being enriched in its maintenance. An increase in the number of the nominations presented by our country, which were included in the List of the UNESCO World Heritage and Representative List of Intangible Cultural Heritage of Humanity, can attest to it clearly.

In the given context, the awarding ceremony with the Certificate of inclusion the nomination of Turkmenistan «The Art of Akhal-Teke Horse Breeding and the Traditions of Horse Decoration» in the Representative List of Intangible Cultural Heritage humanity, which took place on October 12 of the present year became one of significant events.

Let us remind that the corresponding decision was unanimously adopted during the 18th meeting of the Intergovernmental Committee for intangible cultural heritage of UNESCO, passed in December 2023 in Kasane of the Republic of Botswana.

It is symbolical that the solemn ceremony was organised within the conference, which took place in the International Academy of Horse Breeding named after Aba Annayev of Arkadag city. In the new «smart» city constructed in one of the most beautiful places of the Turkmen land - the native land of legendary «heavenly» racers all conditions and possibilities for effective cooperation with foreign partners in the field are created.

For a long time and to this day magnificent Akhal-teke, horses are famous all over the world for their refined beauty and outstanding qualities. Throughout centuries of knowledge and skills of horse breeding are transferred in Turkmenistan from generation to generation. Noble stature and grace of «winged» horses even more underlines graceful decoration with jeweller in making of which Turkmen jewellers have reached a great skill. Remarkable books of the National Leader of the Turkmen people, Chairman of the Khalk Maslakhaty Gurbanguly Berdimuhamedov, which retell of history and development of this most ancient breed, are devoted to Akhal-Teke racers.

Thus, the award by the certificate filled up the list of important events of the this year which passes under the motto «The Fount of wisdom of Magtymguly Fragi» and marked by the 300th birthday anniversary of the founder of Turkmen classical literature, great poet and thinker of the East. The fact that this anniversary is marked at world level, testifies to a universal value of creativity of the glorified master of poetry.

Inclusion of the 300th birthday anniversary of Magtymguly Fragi in the List of significant dates for joint celebration with UNESCO in 2024-2025 also attest to this fact. This initiative of Turkmenistan was approved at the session of the Executive council of UNESCO, held in Paris in May of the past year. Besides it, the collection of manuscripts of the outstanding poet was included in the International Memory of the World Register aimed at protection and preservation of world documentary heritage of special value, providing of wide public access to it.

Within the large-scale program of celebration of the 300th birthday anniversary of Magtymguly Fragi, on October 11 Ashgabat hosted the international forum «Interrelation of times and civilisations - a basis of peace and development» under the chairmanship of the President of Turkmenistan Serdar Berdimuhamedov and drew the keen attention of the world community. Heads and representatives of international organisations, including the Chairman of General Conference of UNESCO also took part in that high-level forum.

Based upon long-term positive experience of joint work, Turkmenistan is aimed at further active cooperation with United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization for which there is a solid potential and necessary legal basis. Having joined basic international documents of UNESCO among which - Conventions on protection of the world cultural and natural heritage and protection of intangible cultural heritage, our country shows invariable adherence to its obligations.

Continuing to look into the history of bilateral interaction, it is necessary to note that in the territory of Turkmenistan a great number of unique historical and cultural objects were discovered and registered. All of them are under state protection. Local scientists with the assistance of experts of UNESCO and foreign experts carry out corresponding research works. So, monuments of Ancient Merv and Koneurgench, Parthian fortress of Nisa are included in the List of the UNESCO World Cultural Heritage List. Under the proposal of Turkmenistan together with the Republic of Uzbekistan and Republic of Tajikistan the transnational serial nomination “Silk Road: Zarafshan-Karakum Corridor” was also brought in this List.

At the same time, our country initiates inclusion of unique natural territories in the List of the UNESCO World Heritage. As known, the transnational nomination « the Turan temperate deserts» was brought in the given List, prepared by Turkmenistan together with the Republic of Uzbekistan and Republic of Kazakhstan. It included the state natural reserves «Bereketli Garagum», «Gaplaňgyr», the state biosphere reserve «Repetek» and its desert ecosystems area «Ýerajy».

A worthy place in the Representative List of intangible cultural heritage of humanity of UNESCO is occupied by the dastan of Gorogly, national art of singing and dance «kushtdepdi», Turkmen carpet making art, dutar making, performing of musical art and art of bagshy, mentioned above Akhal-teke horse-breeding art and traditions of decoration of horses. Besides it, at the proposal presented by Turkmenistan together with friendly countries, in this prestigious List were included Turkmen art of embroidery, silk breeding and traditional manufacture of silk for weaving. Our country actively participated in preparation of other multinational nominations. So, the holiday of Novruz and «Traditions of retelling the parables of Molla Ependi» were brought in the Representative List of intangible cultural heritage of humanity.

The scientific-educational sphere also acts as one of the actual areas of multivector cooperation of Turkmenistan-UNESCO. As a result of efforts of President Serdar Berdimuhamedov and the National Leader of the Turkmen people, Chairman of the Khalk Maslakhaty Gurbanguly Berdimuhamedov this fruitful cooperation constantly deepens, finding new areas. The opening of chairs and UNESCO clubs in a number of higher educational institutions of our country can also testify to this fact. Besides it, six local comprehensive schools were included into the network of UNESCO Associated Schools.

It is remarkable that in 2023 the Youth Organisation of Turkmenistan named after Magtymguly became an official member of the Global Youth Community of UNESCO. It is another evidence of recognition of merits of our country in strengthening the international dialogue of youth, successful implementation of the state policy in the field.

Along with advancement of cultural, scientific and educational diplomacy, Turkmenistan supports effective realisation of possibilities of sports diplomacy. The fact of election of our country to membership of the Intergovernmental Committee of UNESCO for Physical Education and Sport for 2023-2027 - eloquent acknowledgement of ever growing authority of our fatherland on the world scene, and recognition of its powerful contribution to development of sports and sports movement, wide popularisation of principles of healthy way of life.

Relations established in the sphere of ecology also attest to a growing dynamics of interaction with UNESCO. In the given aspect, election of Turkmenistan as a member of the Intergovernmental Council of the International Hydrological Program of UNESCO for 2021-2025 became one of the significant events. The purpose of this program - assistance to deepening knowledge in the field of hydrology, development of modern methods and approaches to researches in this area, working out of strategy and policy for steady efficient control and rational use of water resources of the planet. Election of Turkmenistan to membership of the given structure of UNESCO - the next achievement of national ecological and water diplomacy.

Moreover, certainly, it is necessary to point out that fact that on October 31, 2023, in the World Cities Day, the decision of the General Director of UNESCO on inclusion of our capital - Ashgabat in the UNESCO Creative Cities Network in the “Design category” was announced. We will remind that work in the given direction began in 2021 and was conducted by Turkmenistan together with profile structures, committees and international experts of UNESCO. The above-named status was appropriated to Ashgabat by right recognised as one of the most beautiful and comfortable cities of the world, in connection with its development, according to modern international urban tendencies.

Thus, the available versatile potential causes wide prospects for further effective cooperation of Turkmenistan and UNESCO, expansions of its range. Complex activity in the given direction proceeds. Thereupon our country prepares a number of initiatives and proposals.

As President Serdar Berdimuhamedov noted in his speech at the meeting of the Khalk Maslakhaty, which took place on September 24, it is necessary to carry out corresponding work for inclusion into the UNESCO Representative List of intangible cultural heritage of humanity the art of cultivation of alabays, traditions of manufacturing of children's cradle – sallanchak and also art of performance of lullaby.

Besides it, the head of the state underlined that it is necessary to take necessary measures for inclusion in the List of the World Heritage bygone Altyn -depe and Ulug-depe cities developed during the Anau culture, archaeological monument of Dehistan that was settled at the crossroads of routes of the Great Silk road, and mountain ecosystem of Koytendag. It also concerns inclusion of Arkadag city in the Network of Creative Cities of UNESCO, and its educational institutions – in the network of associated schools of the given structure of the United Nations Organization.

Thus, the constructive initiatives put forward by Turkmenistan, undertaken concrete steps on strengthening of fruitful interaction with UNESCO urged to promote preservation of universal cultural heritage, promotion of international humanitarian cooperation as an integral factor of universal peace and well-being, achievement of the goals of sustainable development.

MEŇZEŞ HABARLAR

Türkmenistanyň Prezidenti GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň resmi däl sammitine gatnaşdy

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow, däp bolşy ýaly, Täze ýylyň öňüsyrasynda geçirilýän Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň döwlet Baştutanlarynyň resmi däl sammitine gatnaşmak üçin Russiýa Federasiýasyna iş sapary bilen ugrady. Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy ýurdumyzyň resmi adamlary ugratdylar.

Türkmenistan GDA-nyň assosirlenen agzasy bolmak bilen, gurama agza ýurtlar bilen gatnaşyklary taryhyň dowamynda kemala gelen dostluk we hoşniýetli goňşuçylyk däpleri esasynda ösdürýär. Garaşsyz, Bitarap Watanymyz ähli gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen deňhukukly gatnaşyklary ilerletmekde başlangyçly orny eýeläp, ählumumy parahatçylygyň we abadançylygyň üpjün edilmegine saldamly goşant goşýar. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyz dünýä jemgyýetçiliginiň giň goldawyna eýe bolýan döredijilikli daşary syýasat strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirýär. Şunda abraýly halkara we sebit guramalarynyň, şol sanda GDA-nyň çäklerinde netijeli dialogyň pugtalandyrylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär.

Türkmenistan GDA formatyndaky möhüm duşuşyklardyr maslahatlara yzygiderli gatnaşýar, şeýle hem olaryň geçirilýän ýeri bolup durýar. Şu ýylyň maýynda Aşgabatda Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza ýurtlaryň Hökümet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisi ýokary guramaçylyk derejesinde geçirildi. Onuň gün tertibine girizilen ähli meseleler boýunça degişli çözgütler kabul edildi, özara bähbitli döwletara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen möhüm resminamalara gol çekildi.

Mälim bolşy ýaly, şu ýyl ýurdumyzda we halkara derejede beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy giňden bellenildi. GDA döwletleriniň ählisinde bu şanly senä bagyşlanyp dürli çäreler guraldy. Arkalaşygyň ýurtlarynda Magtymguly Pyragynyň ýadygärlikleri oturdyldy, köçelere beýik nusgawy şahyryň ady dakyldy. 1-nji sentýabrda Täjigistan Respublikasynyň Hatlon welaýatynyň Dusti etrabynyň Ergeş Sultanow daýhan birleşiginde dabaraly ýagdaýda açylan orta mekdep hem söz ussadynyň adyny göterýär. Şeýlelikde, Magtymguly Pyragynyň ýubileýi Arkalaşygyň medeni durmuşynda möhüm waka bolup, ruhy we ynsanperwer gymmatlyklaryň umumylygy bilen baglanyşan halklarymyzyň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga goşant goşdy. Şeýle-de bu şanly senäniň hormatyna 11-nji oktýabrda Aşgabatda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlyklygynda “Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara forum geçirildi. Oňa birnäçe döwletleriň, şol sanda GDA-nyň döwlet Baştutanlary hem-de wekilleri gatnaşdylar.

Türkmenistan Arkalaşygyň giňişliginde netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge hem-de ony täze mazmun bilen baýlaşdyrmaga çalyşýar. Hormatly Prezidentimiziň GDA-nyň sammitlerine yzygiderli gatnaşmagy we öňe sürýän anyk başlangyçlarydyr teklipleri munuň aýdyň mysalydyr. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň 8-nji oktýabrda Moskwada geçirilen GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisine gatnaşandygyny bellemek gerek.

Dostlukly türkmen-rus gatnaşyklary barada aýdylanda, ol dürli ulgamlarda özara hyzmatdaşlygyň köpýyllyk tejribesi, iki ýurduň halklarynyň düýpli bähbitlerine laýyk gelýän strategik hyzmatdaşlyk ýörelgeleri esasynda alnyp barylýar. Şunda Russiýanyň iri sebitleridir subýektleri, şol sanda möhüm ykdysady, ylmy we medeni merkezi Sankt-Peterburg şäheri bilen ýola goýlan ýakyn gatnaşyklar hem esasy ugurlaryň hataryndadyr. Medeni-ynsanperwer ulgam döwletara hyzmatdaşlygyň aýrylmaz bölegi bolup durýar. Bu ulgamdaky netijeli hyzmatdaşlygyň meseleleri taraplaryň hemişelik üns merkezinde saklanylýar. Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putiniň “Döwürleriň we siwilizasiýalaryň özara arabaglanyşygy — parahatçylygyň we ösüşiň binýady” atly halkara foruma gatnaşmagy hem munuň nobatdaky anyk güwäsidir.

RF-niň Baştutany forumdaky çykyşynda öz ýaşan döwründen has öňe giden Magtymguly Pyragynyň hemişe döredijilik gözleginde bolandygyny we hakykata göz ýetirmäge çalşandygyny aýratyn nygtady. Şahyr öz zehini bilen halkynyň röwşen geljegini görmegi başarypdyr. Magtymguly adamlary adalatlylyga, deňhukuklylyga, halallyga çagyrypdyr. Akyldaryň eserlerindäki pikirler häzirki döwürde hem ähmiýetini ýitirmän gelýär. Şunuň bilen baglylykda, Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Magtymgulynyň öwüt-ündewlerine eýerip, sebitde parahatçylygy we durnuklylygy üpjün etmäge, köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmäge goşýan saldamly goşantlary üçin hormatly Prezidentimize hem-de Gahryman Arkadagymyza aýratyn hoşallygyny beýan etdi.

Bu baradaky gürrüňi dowam edip, Magtymguly Pyragynyň şygyrlarynyň dürli dillere, şol sanda rus diline terjime edilendigini bellemek gerek. 2019-njy ýylda türkmen halkynyň Milli Lideriniň başlangyjy boýunça Astrahanyň golaýyndaky Funtowo obasynda gurlan Magtymguly adyndaky orta mekdep açyldy. Bu ýerde XVII asyryň ahyryndan bäri türkmenler kowçum bolup ýaşaýar. Astrahanda beýik söz ussadynyň ýadygärligi oturdyldy, şu ýylyň sentýabrynda bolsa Moskwada ýerleşýän M.I.Rudomino adyndaky Bütinrussiýa döwlet daşary ýurt edebiýaty kitaphanasynyň öňünde Magtymguly Pyragynyň heýkeli dabaraly ýagdaýda açyldy.

...Hormatly Prezidentimiziň uçary Sankt-Peterburga çenli uçuşy amala aşyryp, “Pulkowo” Halkara howa menzilinde gondy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar mähirli garşyladylar.

Günüň ikinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz “Igora” gyşky sport oýunlary toplumynyň Buzly köşgüne bardy. Bu iri toplum ýaryşlary we türgenleşikleri, dürli derejeli çäreleri geçirmek üçin köpugurly meýdança bolup durýar. Onuň düzümindäki Buzly köşk buzly meýdançany, maslahatlar zalyny we beýleki desgalary özünde jemleýär.

Häzirki wagtda Türkmenistanda hem sportuň dürli görnüşleri, şol sanda hokkeý, figuralaýyn typmak ýaly sportuň gyşky görnüşleri bilen meşgullanmak, halkara derejedäki ýaryşlary geçirmek üçin döwrebap infrastrukturanyň döredilendigini nygtamak gerek. Şunda şu ýylyň aprelinde paýtagtymyzda geçirilen hokkeý boýunça halkara ýaryşy mysal hökmünde görkezmek bolar. Maý aýynda Aşgabatda geçirilen Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Hökümet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisinde Aşgabady “Arkalaşygyň täze sport mümkinçilikleriniň şäheri” diýip yglan etmek baradaky çözgüt kabul edildi. Bularyň ählisi bedenterbiýäni we sporty ösdürmek boýunça Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanyp, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda yzygiderli durmuşa geçirilýän döwlet strategiýasynyň aýdyň netijesidir.

...Buzly köşgüň eýwanynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putin mähirli garşylady. Soňra Olimpiýa zalynda GDA-nyň döwlet Baştutanlarynyň resmi däl sammiti geçirildi.

RF-niň Prezidenti Wladimir Putin ýokary derejedäki duşuşygy açyp, daşary ýurtly kärdeşlerini ýene-de bir gezek mähirli mübärekledi hem-de resmi däl sammite gatnaşmak üçin Sankt-Peterburga gelmäge çakylygy kabul edendikleri üçin hemmelere hoşallyk bildirdi.

Sammitiň dowamynda şu ýyl Arkalaşygyň çäklerinde ýerine ýetirilen işleriň netijelerine seredildi, hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary hem-de geljek üçin wezipeler kesgitlenildi. Ykdysady hyzmatdaşlygyň oňyn görkezijileri kanagatlanma bilen bellenildi. Şeýle hem sebit we ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleri boýunça pikir alşyldy. Arkalaşygyň ýurtlarynyň hoşmeýilli erke, özara hormat goýmaga, ynanyşmaga esaslanýan deňhukukly özara bähbitli hyzmatdaşlyga üýtgewsiz ygrarlydyklary nygtaldy. Şu gezekki duşuşyk hem GDA ýurtlarynyň netijeli hyzmatdaşlygy häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelýän täze derejä çykarmagy maksat edinýändikleriniň nobatdaky güwäsidir.

Söwda-ykdysady ulgam Arkalaşygyň çäklerindäki hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugry bolup durýar. Türkmenistan bu ugurdaky netijeli gatnaşyklary çuňlaşdyrmaga hem-de diwersifikasiýalaşdyrmaga aýratyn üns berýär. 2019-njy ýylyň oktýabrynda Aşgabatda geçirilen Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň sammitiniň netijeleri boýunça kabul edilen GDA agza döwletleriň strategik ykdysady hyzmatdaşlygy hakynda Jarnama muňa aýdyň şaýatlyk edýär. Bu resminama türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen işlenip taýýarlanyldy. Jarnamanyň esasy ýörelgeleri GDA-nyň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin ykdysady ösüş Strategiýasynyň esasyna goýuldy. Onuň kabul edilmegi hyzmatdaşlygy täze mazmun bilen baýlaşdyrdy. Ulag, ýangyç-energetika toplumy, aragatnaşyk, kommunikasiýalar, söwda, innowasiýalar we tehnologiýalar ýaly Türkmenistanyň aýratyn ähmiýet berýän ulgamlary bu Strategiýanyň ileri tutulýan ugurlarynyň hataryna girizildi. Özara söwdanyň giňeldilmegi, haryt dolanyşygynyň möçberiniň artdyrylmagy, senagat, sanly geçiş boýunça uzak möhletleýin gatnaşyklaryň ösdürilmegi, maýa goýumlaryň, işewürligiň höweslendirilmegi häzirki döwrüň esasy wezipeleriniň hataryndadyr.

Ynsanperwer ulgam hem GDA formatyndaky hyzmatdaşlygyň möhüm ugrudyr. Medeni özara baglanyşyk, ýurtlarymyzyň halklarynyň ruhy taýdan ýakynlygy, umumy taryh Arkalaşygyň çäklerindäki gatnaşyklaryň berk binýady bolup çykyş edýär.

Prezident Wladimir Putin GDA-nyň döwlet Baştutanlaryny geljek ýyl Moskwada şanly sene — Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňşiň 80 ýyllygy mynasybetli geçiriljek dabaralara gatnaşmaga çagyrdy. Nygtalyşy ýaly, ýowuz uruş ýyllarynda biziň halklarymyz frontda we tylda taýsyz gahrymançylyk, edermenlik görkezdiler. Arkalaşygyň ýurtlarynda bu gahrymançylygy hemişe hatyralaýarlar.

Şeýle hem Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti şu mümkinçilikden peýdalanyp, GDA agza ýurtlaryň ähli raýatlaryna ýetip gelýän Täze ýyl mynasybetli tüýs ýürekden gutlaglaryny, iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. Bu ýerde belent mertebeli myhmanlaryň hormatyna Russiýa Federasiýasynyň Prezidentiniň adyndan resmi däl günortanlyk nahary berildi.

Russiýa Federasiýasyna iş saparynyň maksatnamasy tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Pulkowo” Halkara howa menziline bardy we bu ýerden Watanymyza ugrady. Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar garşyladylar.

25.12.2024

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygynyň barşy bilen tanyşdy

Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde gurluşygy batly depginde alnyp barylýan Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň meýdançasyna bardy. Bu ýerde ýakyn ýyllarda ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirjek döwrebap lukmançylyk toplumy emele geler.

Döwrebap lukmançylyk desgalaryny gurmak, olary häzirki döwrüň talabyna laýyk derejede enjamlaşdyrmak we ýokary hünärli lukmanlary taýýarlamak hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda alnyp barylýan döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Munuň özi ýurdumyzda halkymyzyň we her bir raýatyň saglygynyň berkidilmegine döwlet derejesinde uly ähmiýet berilýändiginiň aýdyň güwäsidir.

Ir bilen lukman Arkadagymyz Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň binalar toplumynyň gurulýan ýerine geldi. Milli Liderimiz gurluşykda ulanylýan serişdeleriň görnüşleri bilen tanşyp, olaryň onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygy babatda bildirilýän talaplara doly laýyk gelmelidigini, gurluşyk we bezeg serişdeleriniň uzak möhletleýinlik, berklik şertlerini özünde jemlemelidigini aýtdy.

Soňra lukman Arkadagymyzyň garamagyna täze toplumyň binalary, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary, enjamlaşdyrylyş aýratynlyklarynyň görnüşleri baradaky şekil taslamalary görkezildi. Olar barada saglygy goraýyş we derman senagaty ministri M.Mämmedow we sebitde iň iri Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygynyň alnyp barlyşyna jogapkär ýolbaşçy N.Amannepesow hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki zaman saglygy goraýyş edaralarynyň üstüni ýetirjek bu merkezde halkara ölçeglere laýyk gelýän ýöriteleşdirilen lukmançylyk hyzmatlary hödürlener. Ol dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň döwrebap lukmançylyk enjamlary bilen üpjün ediler. Şeýle hem 500 orunlyk ylmy-kliniki merkezde lukmançylyk hyzmatlaryny ýola goýmagyň howpsuzlyk derejesine möhüm ähmiýet berler. Bu ýerde onkologiýa keselleriniň döwrebap bejergilerini geçirmek üçin ýöriteleşdirilen anyklaýyş, bejeriş we saglygy dikeldiş bölümlerini döretmek göz öňünde tutulýar.

Paýtagtymyzyň “Çoganly” ýaşaýyş toplumynyň çäginde gurulýan Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň enjamlaşdyrylyşyna wajyp ähmiýet berilmelidigini belläp, alym Arkadagymyz bu babatda Atom energiýasy boýunça halkara agentlik (MAGATE) bilen saglygy goraýyş, hususan-da, atom lukmançylygy babatda degişli gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmelidigine we agentligiň wekilleri bilen maslahatlaryň geçirilmelidigine ünsi çekdi. Munuň özi täze merkeziň galyndylaryny gaýtadan işlemegiň howpsuzlygyny üpjün etmekde aýratyn möhümdir. Şeýle hem Milli Liderimiz bina edilýän merkeziň enjamlaşdyrylmagyna şu günüň we geljegiň nukdaýnazaryndan garamalydygyny nygtap, bu ugurda kesgitlenen wezipeleriň talabalaýyk, ýokary derejede ýerine ýetirilmegine toplumlaýyn esasda hem-de örän jogapkärçilikli çemeleşilmelidigini aýdyp, birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Bellenilişi ýaly, lukman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen kabul edilen “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň çäklerinde ýurdumyzyň lukmançylyk merkezlerine häzirki zamanyň sanly tehnologiýalary we dünýäniň ösen tejribesi işjeň ornaşdyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, milli lukmançylykda raýatlaryň saglyk ýagdaýy bilen baglanyşykly maglumatlaryň gory döredildi. Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkezinde lukmançylyk hyzmatlaryny dünýäniň öňdebaryjy klinikalary bilen hyzmatdaşlyk etmek arkaly amala aşyrmak, onkolog lukmanlaryň hünär kämilligini ýokarlandyrmak, kliniki ordinatorlary, ylmy işgärleri taýýarlamak boýunça okuwlary guramak häzirki döwrüň möhüm wezipeleri hökmünde kesgitlenendir diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi.

Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygynda bolşy ýaly, merkezi enjamlaşdyrmak işlerinde-de Atom energiýasy boýunça halkara agentligiň bilermenleri bilen degişli maslahat çäreleriniň geçirilmelidigini belläp, Milli Liderimiz bu ugurda baý tejribesi bolan düzümler bilen gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmelidigine ünsi çekdi.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow saglygy goraýyş we derman senagaty ministri M.Mämmedowyň we sebitde iň iri Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygynyň alnyp barlyşyna jogapkär ýolbaşçy N.Amannepesowyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynda häzirki döwürde alnyp barylýan işler, ilata hödürlenilýän lukmançylyk hyzmatlarynyň derejesini ýokarlandyrmak, täze merkeziň gurluşygynyň depginlerini artdyrmak we onuň enjamlaşdyrylyşyna häzirki zamanyň talaplaryna laýyk derejede çemeleşmek boýunça taýýarlanan maksatnama barada hasabat berildi.

Lukman Arkadagymyz milli saglygy goraýyş ulgamynda giň gerimli özgertmeleriň amala aşyrylýandygyny belläp, halkymyzyň saglygyny goramak, ömür dowamlylygyny uzaltmak, ilkinji nobatda, islendik keseliň öňüni almak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy. Şunda saglyk merkezleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak babatda netijeli işler durmuşa geçirilýär. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň işgärleriniň öňünde goýýan wezipelerinden ugur alyp, lukmanlaryň halkymyzyň saglygyny goramak babatda tutanýerli zähmet çekmelidiklerini aýdyp, alym Arkadagymyz bu ugurdaky işlere lukmanlaryň mynasyp goşantlaryny goşmalydyklaryna ünsi çekdi.

Milli Liderimiz saglygy goraýyş ulgamynda möhüm ähmiýetli wezipeleri durmuşa geçirmek maksady bilen, esasy üç ugra aýratyn ähmiýet berilmelidigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, täze gurulýan Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkezinde bir bitewi seljeriş-intellektual bölümi döredilmelidir. Bu bölüm lukmançylygyň halkara talaplaryna, hususan-da, sanly ulgamyň mümkinçiliklerine laýyk gelmelidir diýip, hormatly Arkadagymyz aýtdy we şeýle seljeriş-intellektual bölümiň milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklaryna ornaşdyrylmagynyň ähmiýetine ünsi çekdi. Ikinjiden, bu bölümiň işini kämilleşdirmek üçin sanly tehnologiýalardan baş çykarýan, ýokary okuw mekdebini üstünlikli tamamlan ýaş oglan-gyzlary saýlap-seçmeli. Bu ýaşlar hemişe täzeçilligiň gözleginde bolup, alyp barjak işlerini ylym bilen utgaşdyrmalydyrlar, işinde uly jogapkärçiligi duýmalydyrlar diýip, Milli Liderimiz belledi.

Gahryman Arkadagymyz üçünji teklibiň bu bölüme ýaşlar saýlanyp alnanda, olaryň köp sanly daşary ýurt dillerini bilmekleriniň, iňlis, nemes, ýapon, hytaý, koreý, rus dillerini giňden özleşdirmekleriniň zerurdygyndan ybaratdygyna ünsi çekdi. Bu ýerde işlejek lukmanlar öz alan bilimleri we öwrenen tejribeleri esasynda dogry, dürs çözgüt kabul etmegi başarmalydyrlar. Hemmetaraplaýyn ukyp-başarnykly bolup, öz işine yhlasly çemeleşmelidirler. Umuman aýdanyňda, seljeriş-intellektual bölümi keseli dogry we takyk anyklamalydyr. Keseliň netijesi boýunça bejeriş işleri üçin anyk maglumatlar ýüze çykarylmalydyr. Maglumatlaryň takyklygy bejeriş işlerini ýokary derejede guramaga ýardam berer.

Bu baradaky gürrüňi dowam edip, lukman Arkadagymyz häzirki döwürde ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynda häzirki zaman ylmyny, aýratyn-da, intellektual eýeçiligiň ösdürilmeginde möhüm ähmiýeti bolan döwrebap ylmyň hemmetaraplaýyn özleşdirilmegi ugrunda alnyp barylýan ylmy işleriň pesdigine ünsi çekdi. Şeýle hem ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň yzygiderli berkidilýändigine garamazdan, intellektual ylmy ösdürmek boýunça degişli kada-kanunyň işlenip taýýarlanylmaýandygyna ünsi çekip, bu babatda degişli tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz, aýratyn-da, ylmyň gazananlaryny ornaşdyrmakda, saglygy goraýyş ulgamynda, ýokary okuw mekdeplerinde, pudaklaýyn edara-kärhanalarda, ylmy merkezlerde netijeli işleri ýola goýmakda ministrligiň guramaçylyk işlerine we häzirki zaman ylmynyň özleşdirilmegine tankydy bellikleri aýdyp, bu ugurda ministrligiň alyp barýan işine nägilelik bildirdi.

Alym Arkadagymyz saglygy goraýyş we derman senagaty ministri M.Mämmedowa Halkara saglyk merkezleri müdiriýetinde hem-de Halkara okuw-ylmy merkezinde seljeriş-intellektual bölümi döretmek, bu merkezi öz işine ökde hünärmenler bilen üpjün etmek meselelerine möhüm ähmiýet bermegi tabşyrdy. Bu saglygy goraýyş edaralaryny we welaýatlaryň onkologiýa merkezlerini bir bitewi intellektual tora birikdirmegiň wajypdygy aýdylyp, onda lukmanlaryň hemişe bökdençsiz hem netijeli iş alyp barmagy üçin üznüksiz aragatnaşygyň ýola goýulmalydygyna üns çekildi.

Aýratyn-da, Halkara okuw-ylmy merkezinde häzirki zaman ylmyndan we täzeçil tehnologiýalardan ussatlyk bilen baş çykaryp bilýän hünärmenleriň taýýarlanylmagyna, şunda Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň alymlary bilen bilelikdäki işleriň ýola goýulmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir. Ilkinji nobatda, keselleriň öňüni almak, olary seljermek we ýüze çykarylan keseller boýunça dürs bejeriş çärelerini kesgitlemek wajyp wezipe hökmünde kesgitlenendir. Munuň özi lukmançylyk hyzmatlarynyň netijeli häsiýete eýe bolmagynyň baş şertini emele getirýär.

Has anyk aýdanyňda, merkez diňe bir ýurdumyzyň saglygy goraýyş desgalary bilen däl, eýsem, dünýäniň belli halkara lukmançylyk merkezleri bilen hem hemişe göni aragatnaşykda bolmalydyr. Şunda özara pikir alyşmaga, tejribeleri paýlaşmaga, bilelikde iş alyp barmaga uly orun berilmelidir. Geljekde-de saglygy goraýyş ulgamyna döwrüň iň kämil tehnologiýalaryny hem-de öňdebaryjy dünýä tejribesini ornaşdyrmak işleri dowam etdirilmelidir diýip, lukman Arkadagymyz belledi we bu ugurda öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigine ünsi çekdi.

Täze merkeziň işiniň ýurdumyzda onkologiýa kesellerine garşy netijeli göreşmäge gönükdirilendigini belläp, Milli Liderimiz bu babatda ýola goýulýan gatnaşyklaryň halkara hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenendigini aýtdy. Atom energiýasy boýunça halkara agentlik bu ulgamda öňdebaryjy halkara gurama bolup durýar hem-de oňyn tejribäni nazara almak bilen, bilelikdäki işleri amala aşyrýar. Munuň özi täze merkeziň işiniň talabalaýyk derejede ýola goýulmagynda möhüm şertleriň biri bolup durýar. Lukman Arkadagymyz merkeziň işi netijesinde ýüze çykýan galyndylary gaýtadan işlemek, lukmançylyk hyzmatlarynyň howpsuzlygyny üpjün etmek meseleleriniň ähmiýeti barada aýdyp, bu ugurda işlejek lukmanlaryň häzirki zamanyň ösen tejribesini özleşdirmekleri, olaryň bu ugur boýunça dünýäniň öňdebaryjy ylmy-kliniki merkezlerinde okuwlary geçmekleri üçin ähli zerur şertleriň döredilmelidigini belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara anyk görkezmeleri berdi.

Gahryman Arkadagymyz paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde saglyk edaralarynyň döwrebap toplumynyň emele gelendigini, şol bir wagtyň özünde, bu ýerde iň häzirki zaman Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurulýandygyny nazara alyp, lukmanlaryň netijeli işlemeklerine we oňaýly dynç almaklaryna gönükdirilen çäreleriň üpjün edilmelidigine ünsi çekdi. Milli Liderimiz Aşgabadyň bu künjeginde lukmanlar, olaryň maşgalalary üçin niýetlenen döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň, umumybilim berýän orta mekdebiň, çagalar baglarynyň, şäher saglyk öýüniň gurulmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi hem-de degişli ýolbaşçylara bu babatdaky meseleleri içgin öwrenmegi tabşyrdy.

Lukman Arkadagymyz guramaçylyk ukybyny we baý tejribesini nazarda tutup, hormatly Prezidentimiziň N.Amannepesowa örän uly jogapkärçiligiň ynanylýandygy barada aýdanlaryny ýatlady. Gahryman Arkadagymyz Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygyny, onuň binalarynyň enjamlaşdyrylyşyny degişli derejede amala aşyrmak boýunça kesgitlenen wezipeleriň ähmiýetine ünsi çekdi we N.Amannepesowa bu ugurda bar bolan meseleleri talabalaýyk çözmekde üstünlikleri arzuw etdi.

N.Amannepesow bildirilen ynam, öz aralaryna gelip degerli maslahatlaryny berendigi üçin lukman Arkadagymyza hoşallyk bildirdi. Şeýle hem ol “Saglyk” Döwlet maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleriň abraý bilen ýerine ýetirilmegi we merkeziň gurluşygyny talabalaýyk amala aşyrmak, onuň binalaryny ýokary derejede enjamlaşdyrmak boýunça berlen tabşyryklaryň berjaý edilmegi ugrunda ähli tagallalaryny gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri täze merkeziň gurluşygynyň dowam edýän döwründe we ony enjamlaşdyrmakda bar bolan meseleleri ara alyp maslahatlaşmak, degişli nesihatlary bermek üçin islendik pursatda bu ýere gelmäge taýýardygyny aýratyn belledi. Esasy wezipe lukmanlaryň hünär derejesini ýokarlandyrmakdan, keselleriň öňüni almakdan we anyklaýyş işlerini ylmy esasda dürs kesgitlemekden ybaratdyr. Bu ugurda kesgitlenen wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ilatymyzy ýöriteleşdirilen lukmançylyk hyzmatlary bilen üpjün etmekde, raýatlarymyzyň saglygyny goramakda möhüm ähmiýete eýedir. Şunda Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň işiniň talabalaýyk guralmagyna zerur üns berilmelidir diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady we kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmekde üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

25.12.2024

Türkmenistanyň Prezidenti sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan işler bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowa söz berildi. Ol welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda bugdaý ekilen meýdanlarda mineral we organiki dökünler bilen iýmitlendirmek işleri alnyp barylýar. Geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda topragy fosfor döküni bilen gurplandyrmak, sürüm, tekizleýiş işleri dowam edýär. Ýazky oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary we gurallary möwsüme doly taýýar etmek boýunça zerur işler alnyp barylýar. Täze ýyl baýramçylygy mynasybetli dabaralary guramaçylykly geçirmek, welaýatyň bazarlarynda we dükanlarynda haryt bolçulygyny üpjün etmek babatda degişli çäreler görülýär.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi hem-de bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek meýdanlaryň möwsüme talabalaýyk taýýar edilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki günlerde bugdaý ekilen meýdanlarda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri ýerine ýetirilýär. Geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary ekiş möwsümine taýýarlamak üçin ýerlerde sürüm we tekizleýiş, topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak işleri alnyp barylýar. Ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary abatlamak, möwsüme doly taýýar etmek babatda degişli işler geçirilýär. Welaýatda Täze ýyl baýramçylygy mynasybetli medeni-köpçülikleýin çäreleri guramaçylykly geçirmek üçin taýýarlyk işleri meýilnama esasynda alnyp barylýar. Bazarlarda we dükanlarda azyk bolçulygyny döretmek, ilata hödürlenilýän hyzmatlaryň ýokary hilini üpjün etmek boýunça ähli zerur çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehniki möhletlerde, ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň, meýdanlaryň ýazky ekiş möwsümine talabalaýyk taýýar edilmeginiň möhümdigini belledi we bu babatda häkime anyk tabşyryklary berdi.

Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi D.Babaýewiň sebitde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekişine taýýarlyk görmegiň çäklerinde meýdanlarda sürüm we tekizleýiş, topragy fosfor döküni bilen gurplandyrmak işleri geçirilýär. Ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak tehnikalary möwsüme taýýar etmek babatda zerur çäreler görülýär. Täze ýyl baýramçylygyny ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek, welaýatyň bazarlarynda, söwda nokatlarynda azyk önümleriniň bolçulygyny döretmek, ilaty harytlaryň dürli görnüşleri bilen bolelin üpjün etmek boýunça zerur işler geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin işleriň agrotehniki möhletlerde, ýokary hilli geçirilmeginiň, ýazky ekiş möwsümine gowy taýýarlyk görülmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi we bu ugurdaky işleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Lebap welaýatynyň häkimi M.Annanepesow sebitde dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek babatda öňde goýan wezipelerinden ugur alnyp, welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleri dowam edýär. Bugdaý ekilen meýdanlarda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri alnyp barylýar. Geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary ekiş möwsümine taýýarlamak maksady bilen, ýerlerde sürüm, tekizleýiş, topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak işleri ýerine ýetirilýär. Oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary möwsüme taýýarlamak boýunça degişli işler geçirilýär. Häzirki wagtda welaýatda Täze ýyl baýramçylygy mynasybetli aýdym-sazly dabaralary, beýleki medeni-köpçülikleýin çäreleri guramaçylykly geçirmek üçin zerur işler alnyp barylýar. Welaýatyň bazarlaryny we dükanlaryny azyk önümleri, baýramçylyk harytlary bilen bolelin üpjün etmek babatda degişli çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, welaýatyň ak ekin meýdanlarynda dowam edýän agrotehniki çäreleriň ýokary hilli we öz wagtynda geçirilmegini, geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekişine talabalaýyk taýýarlyk görülmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, geljek ýyl bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek maksady bilen, welaýatyň ak ekin meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmek, hususan-da, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri alnyp barylýar. Geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda topragy dökünler bilen gurplandyrmak, ýerleri sürmek, tekizlemek işleri ýerine ýetirilýär. Oba hojalyk işlerinde ulanyljak tehnikalary we gurallary abatlamak, möwsüme doly taýýar etmek babatda zerur işler alnyp barylýar. Şeýle hem welaýatda ösdürilip ýetişdirilen gant şugundyrynyň hasylyny ýitgisiz ýygnap almak boýunça degişli çäreler ýerine ýetirilýär. Ýygnalan hasyl kabul ediş nokatlarynda bökdençsiz kabul edilýär we gaýtadan işlenilýär. Täze ýyl baýramy mynasybetli dabaralary ýokary derejede geçirmek boýunça taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Welaýatyň çägindäki bazarlarda, söwda nokatlarynda ilata sowgatlyk we azyk önümleriniň dürli görnüşleri hödürlenilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda oba hojalygynda ýaýbaňlandyrylan agrotehniki çäreleriň ýokary hilli we guramaçylykly geçirilmeginiň möhüm ähmiýetini belledi hem-de bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň, gowaça ekişine taýýarlyk çäreleriniň talabalaýyk we öz wagtynda alnyp barylmagyny gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Diýarymyzda geljek ýylda bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek maksady bilen, welaýatlaryň ak ekin meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri, hususan-da, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri alnyp barylýar. Şunda oba hojalyk tehnikalaryndan we gurallardan netijeli peýdalanylýar. Geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary ekiş möwsümine taýýarlamak maksady bilen, ýerleri sürmek, tekizlemek, topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak işleri ýerine ýetirilýär. Ýazky ekiş möwsümine taýýarlyk görmegiň çäklerinde ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary abatlamak, talabalaýyk saklamak babatda degişli işler alnyp barylýar. Mary welaýatynda ýetişdirilen gant şugundyrynyň hasylyny ýygnap almak hem-de bu möwsümi öz wagtynda geçirmek boýunça zerur çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň öňünde durýan möhüm wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmäge toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyny belledi we wise-premýere möwsümleýin işleriň ýokary hilli, guramaçylykly geçirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, häzirki möwsümleýin oba hojalyk işlerine ýene-de bir gezek ünsi çekdi we bugdaýa ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ýazky ekiş möwsümini öz wagtynda, talabalaýyk geçirmek üçin taýýarlyk işleriniň guramaçylykly alnyp barylmagyny gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

23.12.2024

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň mejlisi

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine döwlet durmuşynyň birnäçe möhüm meseleleri girizildi.

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa çykyş edip, ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösdürilmegine, döwlet maksatnamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegine gönükdirilen milli kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi. Şunuň bilen baglylykda, Mejlisiň şu ýylyň 30-njy noýabrynda geçirilen ýedinji çagyrylyşynyň ýedinji maslahatynyň barşynda birnäçe kanunlaryň kabul edilendigi barada aýdyldy. Olar häzirki döwrüň talaplary hasaba alnyp hem-de degişli ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň teklipleri esasynda işlenip taýýarlanyldy. Raýatlaryň hukuklaryny we kanuny bähbitlerini goramak, hukuk tertibini, kanunçylygy pugtalandyrmak, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly kanun taslamalaryny taýýarlamak boýunça işler dowam etdirilýär.

Türkmenistanyň Mejlisinde Gresiýa Respublikasynyň, Oman Soltanlygynyň, Estoniýa Respublikasynyň, Efiopiýa Federal Demokratik Respublikasynyň, Braziliýa Federatiw Respublikasynyň, Belgiýa Patyşalygynyň, Daniýa Patyşalygynyň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçilerinden ynanç hatlary kabul edildi. Şeýle hem Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Reglament we parlament işini guramak boýunça komitetiniň başlygynyň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet, Birleşen Milletler Guramasynyň Howpsuzlyk geňeşiniň Terrorçylyga garşy göreşmek boýunça komitetiniň Ýerine ýetiriji direktoratynyň Ýerine ýetiriji direktory, Ýewropa Bileleşiginiň Merkezi Aziýa boýunça Ýörite wekili bilen duşuşyklar geçirildi. Bellenilişi ýaly, deputatlar ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatyny, berkarar döwletimiziň gazanýan üstünliklerini wagyz etmek, 2025-nji ýyl üçin Döwlet býujetiniň, kabul edilýän kanunçylyk namalarynyň ähmiýetini we many-mazmunyny halk köpçüligine düşündirmek boýunça çärelere, Gahryman Arkadagymyzyň “Hakyda göwheri” atly täze kitabynyň tanyşdyrylyş dabaralaryna işjeň gatnaşýarlar.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek hem-de döwrebaplaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işleri dowam etdirmegiň möhümdigini belledi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow çykyş edip, 6-njy dekabrda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde döwlet Baştutanymyzyň beren tabşyrygyna laýyklykda, eýeçiligiň görnüşine garamazdan, edara-kärhanalaryň ähli işgärlerine noýabr-dekabr aýlary üçin zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň 20-nji dekabra çenli doly tölenendigi barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, berkarar döwletimizde raýatlarymyzyň döwrebap şertlerde zähmet çekmegi üçin ähli şertleriň döredilýändigini belledi we zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp hem diňleýji haklarynyň öz wagtynda tölenmegini hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Şeýle hem wise-premýer sanly ulgamy ornaşdyrmak arkaly ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň işini döwrebaplaşdyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi. “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda” we “Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda” bellenen wezipelerden ugur alnyp, topluma degişli ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary zerur enjamlardyr serişdeler bilen üpjün etmek, web saýtlary kämilleşdirmek, hyzmat etmegiň elektron görnüşine geçmek, awtomatlaşdyrylan elektron maglumat binýatlar ulgamyny döretmek, olaryň goraglylygyny hem-de maglumat infrastrukturalarynyň durnukly işlemegini gazanmak boýunça işler tapgyrlaýyn durmuşa geçirilýär. Şunuň bilen birlikde, bank edaralarynyň plastik kart we töleg ulgamlaryny döwrebaplaşdyrmak babatda degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň işiniň ýurdumyzyň hemmetaraplaýyn ösüşi bilen aýrylmaz bagly bolup durýandygyny aýtdy we wise-premýere gözegçilik edýän toplumynda sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işleri dowam etdirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň kärhanalarynyň işini kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Wise-premýer “Türkmennebit” döwlet konserniniň maddy-enjamlaýyn binýadyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak, nebithimiýa senagatyny döwrüň talaplaryna laýyklykda ösdürmek babatda geçirilýän işler barada aýdyp, hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli resminamanyň taslamasyny hödürledi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, nebitgaz pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny kämilleşdirmek, nebithimiýa senagatyny döwrebaplaşdyrmak boýunça netijeli işleriň durmuşa geçirilýändigini belledi we “Türkmennebit” döwlet konserniniň garamagyndaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlary zerur bolan maddy-enjamlaýyn serişdeler bilen yzygiderli üpjün etmek üçin degişli Karara gol çekdi hem-de ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, resminamanyň ýerine ýetirilişini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew oba hojalyk pudagynda hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda welaýatlarda geljek ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizleýiş, topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak işleri geçirilýär. Ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny möwsüme taýýarlamak, olary talabalaýyk saklamak boýunça zerur çäreler görülýär. Pagtaçy babadaýhanlary ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek üçin taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Ýurdumyzyň bugdaý ekilen meýdanlarynda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Maldarçylyk pudagyny ösdürmek, mallaryň baş sanyny artdyrmak, olaryň önüm berijiligini ýokarlandyrmak babatda zerur işler durmuşa geçirilýär. Şeýle hem wise-premýer ekerançylyk meýdanlarynyň suw üpjünçiligini we ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagyny toplumlaýyn ösdürmegi, maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmagy dowam etdirmegiň zerurdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz möwsümleýin oba hojalyk işlerine ünsi çekip, gowaça ekiljek meýdanlarda degişli agrotehniki çäreleri, hususan-da, ýerleri mineral dökünler bilen gurplandyrmak işlerini dowam etdirmegiň, oba hojalyk tehnikalaryny abatlap, ýazky gowaça ekişi möwsümine taýýarlamagyň möhümdigini aýtdy we wise-premýere bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi. Tohumlyk pagtany talabalaýyk saklamak, tohumlary gowaça ekişi möwsümine taýýarlamak işlerini hem üns merkezinde saklamak, bugdaý ekilen meýdanlara ideg işlerini dowam etdirmek, maldarçylyk hojalyklarynda mallary dok we ýyly gyşlatmak üçin alnyp barylýan işleri berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow “Türkmenhimiýa” döwlet konserni hem-de onuň kärhanalary tarapyndan alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, konsern tarapyndan ýurdumyzyň oba hojalyk pudagyny mineral dökünler bilen öz wagtynda üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, «Türkmenhimiýa» döwlet konserni tarapyndan oba hojalyk pudagyny mineral dökünler bilen öz wagtynda üpjün etmek babatda degişli işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy hem-de ýurdumyzyň oba hojalyk önüm öndürijilerini fosforly dökünler bilen üpjün etmek maksady bilen taýýarlanan teklibi goldap, wise-premýere bu ugurdaky işleri dowam etdirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Atagulyýew 2025-nji ýylda ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan ýurdumyzda we daşary döwletlerde geçirilmegi teklip edilýän sergiler, maslahatlar, işewürlik duşuşyklary barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, bu möhüm çäreler milli ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda gazanylýan üstünlikleri halkara jemgyýetçilige giňden tanyşdyrmaga, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge, ýokary tehnologiýalary, innowasiýalary ornaşdyrmaga gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklibi hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň gazanýan üstünliklerini halkara derejede giňden tanyşdyrmak, daşary ýurtlar bilen söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin netijeli işleriň amala aşyrylýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda we daşary ýurtlarda sergileriň, maslahatlaryň, işewürlik duşuşyklarynyň yzygiderli geçirilýändigine ünsi çekip, bu ugurda taýýarlanylan teklibi goldady hem-de wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa geljek ýylyň ýanwar aýynda geçirilmegi meýilleşdirilýän esasy çäreleriň Tertibi barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, ýanwar aýynda welaýatlarda, Aşgabat we Arkadag şäherlerinde Täze ýyl, Watan goragçylarynyň güni, BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan Türkmenistanyň başlangyjy esasynda 2025-nji ýylyň “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilmegi mynasybetli maslahatlary, brifingleri, sergileri, döredijilik duşuşyklaryny we aýdym-sazly dabaralary geçirmek meýilleşdirilýär. Täze ýylyň ilkinji aýynda guralmagy göz öňünde tutulýan esasy çäreleriň hatarynda baýramçylyk dabaralaryny, sahna oýunlarynyň görkezilişlerini, ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde geçiriljek “Türkmenistan — ruhubelentligiň we sagdynlygyň ýurdy” atly sport ýaryşlaryny görkezmek bolar. Şeýle hem Watan goragçylarynyň güni mynasybetli Goranmak ministrliginiň Berdimuhamet Annaýew adyndaky 1-nji Ýöriteleşdirilen harby mekdebinde edermen esger, ilhalar ynsan, ussat mugallym Berdimuhamet Annaýewiň heýkeline gül goýmak dabarasy geçiriler.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda geljek ýylyň ilkinji aýynda geçiriljek çärelere gowy taýýarlyk görmegiň möhümdigini belläp, wise-premýere Watan goragçylarynyň güni bilen bagly çäreleri, Täze ýyl mynasybetli baýramçylyk dabaralaryny ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Orazdurdyýewa degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan Täze ýyl baýramyny, mekdep okuwçylarynyň gyşky dynç alyş möwsümini guramaçylykly geçirmek boýunça taýýarlanylan meýilnamalar barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, 2025-nji ýylyň 1 — 10-njy ýanwary aralygynda çagalar baglarynda, umumybilim berýän orta mekdeplerde, medeni-dynç alyş merkezlerinde, seýilgählerde Täze ýyl dabaralaryny geçirmek meýilleşdirilýär. Çagalara niýetlenen sahna oýunlarydyr kinofilmleriň görkezilişleri, ýaşlaryň arasynda döredijilik bäsleşikleri, ýurdumyzyň taryhy-medeni ýerlerine, muzeýlere gezelençler göz öňünde tutulýar. Şeýle hem zehinli çagalara Gulbaba adyndaky çagalar baýragynyň gowşurylyş dabarasy geçiriler.

Söwda-senagat edarasynda 1 — 10-njy ýanwar aralygynda Täze ýyl mynasybetli baýramçylyk dabaralaryna gatnaşjak bagtyýar körpelere hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň we türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyndan sowgatlar gowşurylar. Şeýle-de Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezinde bejergi alýan hem-de Döwletliler köşgünde terbiýelenýän çagalara hormatly Prezidentimiziň, Gahryman Arkadagymyzyň adyndan Täze ýyl sowgatlaryny gowşurmak göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, Täze ýyl baýramyna bagyşlanan dabaralary ýokary derejede geçirmegiň, mekdep okuwçylarynyň gyşky dynç alyş günlerini talabalaýyk guramagyň zerurdygyny belledi hem-de hödürlenen teklibi goldap, wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon we ýapon-türkmen komitetleriniň 15-nji bilelikdäki mejlisiniň netijeleri barada hasabat berdi.

Nygtalyşy ýaly, hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän daşary syýasatynda Türkmenistanyň dünýä ýurtlary bilen ykdysady hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine uly üns berilýär. Şol ýurtlaryň hatarynda Ýaponiýa hem bar. Şunuň bilen baglylykda, 16-17-nji dekabrda Aşgabatda Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-ýapon we ýapon-türkmen komitetleriniň 15-nji bilelikdäki mejlisiniň geçirilendigi aýdyldy. Mejlise Ýaponiýanyň “ITOCHU Corporation” kompaniýasynyň direktorlar geňeşiniň agzasy, ýerine ýetiriji wise-prezidenti, maşyn we enjamlar kompaniýasynyň prezidenti, Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça ýapon-türkmen komitetiniň başlygy Hiroýuki Subaýyň ýolbaşçylygyndaky wekilçilikli topar gatnaşdy. Ýapon wekiliýetiniň düzümine “ITOCHU Corporation”, “Mitsubishi”, “Kawasaki Heavy Industries Ltd.”, “Sumitomo” we beýleki iri kompaniýalaryň, Ýaponiýanyň Ykdysadyýet, söwda we senagat ministrliginiň, Halkara hyzmatdaşlyk bankynyň (JBIC), JETRO daşary söwda guramasynyň ýolbaşçylarynyň hem-de wekilleriniň girizilendigini bellemek gerek.

Komitetleriň bilelikdäki mejlisi iki mowzuga bagyşlandy. Birinji bölümde söwda-ykdysady, nebitgaz we himiýa senagaty, “ýaşyl” energetika ulgamlaryndaky hyzmatdaşlyk bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Bu meseleler boýunça türkmen tarapy dekarbonizasiýa ugrunda orta göwrümdäki taslamalary durmuşa geçirmek üçin bilelikdäki karz bermek guralyny ulanmak boýunça geňeşmeleri ýola goýmagy; Türkmenistanda ýapon kompaniýalary tarapyndan gurlan kärhanalarda öndürilýän harytlary eksport etmäge ýapon tarapyny çekmek guralyny döretmegi; dikeldilen metany çig mal hökmünde ulanmak mümkinçiligini öwrenmek arkaly metan zyňyndylaryny azaltmaga gönükdirilen çäreleri işläp taýýarlamak boýunça hyzmatdaşlygy ýola goýmagy; “ýaşyl” we wodorod energetikasynda ýapon tejribesini öwrenmegi hem-de häzirki zaman ýokary tehnologiýaly önümçiligi ýola goýmagy; “GTG-2” taslamasy üçin “Ýol kartasynyň” wezipelerini durmuşa geçirmegiň çäklerinde Pariž ylalaşygynyň borçnamalaryna laýyklykda, Türkmenistanyň milli derejede kesgitlenen goşandynyň rejelenen görnüşini işläp taýýarlamak boýunça geňeşmeleri ýola goýmagy teklip etdi.

Ulag, aragatnaşyk, gurluşyk, senagat, elektroenergetika ugurlaryndaky hyzmatdaşlyga bagyşlanan bölümde türkmen tarapy Lebap welaýatyndaky gaz turbinaly elektrik stansiýasyny kombinirlenen görnüşe geçirmek boýunça taslamany işläp taýýarlamak maksady bilen iş toparyny döretmegi; suw hojalygy ulgamynda öňdebaryjy tehnikalary we tehnologiýalary öndürýän ýapon kompaniýalary bilen hyzmatdaşlygy ulgamlaýyn esasda alyp barmak üçin ýakyn wagtda bu kompaniýalaryň tanyşdyrylyş dabaralaryny geçirmegi; “Awtomobil tehnikalaryny üpjün etmek ugrunda ýapon kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk mümkinçilikleri” atly “tegelek stol” maslahatyny guramagy teklip etdi. Ýapon wekiliýeti türkmen tarapynyň öňe süren tekliplerini goldady we olary durmuşa geçirmek üçin bilelikde iş alyp barmaga taýýardygyny tassyklady. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapy mejlisiň dowamynda gazanylan ylalaşyklary iş ýüzünde amala aşyrmak maksady bilen, 2025 — 2027-nji ýyllar üçin Hereketleriň meýilnamasynyň taslamasynyň işlenip taýýarlanylandygyny habar berdi. Şeýle hem mejlisiň çäklerinde birnäçe duşuşyklar geçirildi, olaryň barşynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Bilelikdäki mejlisiň netijeleri boýunça Teswirnama we 7 sany resminama gol çekildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, beýan edilen teklipleri makullady hem-de Türkmenistanyň Ýaponiýa bilen hyzmatdaşlygy yzygiderli ösdürmäge möhüm ähmiýet berýändigini belledi. Iki ýurduň arasyndaky özara bähbitli gatnaşyklar barha pugtalandyrylýar, hil taýdan täze derejä çykarylýar diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we Ýaponiýa bilen söwda-ykdysady, maýa goýum hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de berkitmek boýunça işleri dowam etdirmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow hormatly Prezidentimiziň Malaýziýa amala aşyran resmi saparynyň netijeleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň ýurtlary bilen dostlukly gatnaşyklary ösdürmek döwlet Baştutanymyzyň alyp barýan daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Şunda Malaýziýa bilen hyzmatdaşlyga möhüm orun degişlidir. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan bilen Malaýziýanyň arasyndaky diplomatik gatnaşyklar 1992-nji ýylyň 17-nji maýynda ýola goýuldy we häzirki wagtda ýokary derejede alnyp barylýar. Türkmen-malaý hyzmatdaşlygynyň şertnama-hukuk binýady döwletara, hökümetara, pudagara resminamalaryň 43-si bilen berkidilendir.

Iki ýurduň döwlet we hökümet Baştutanlarynyň özara saparlary, ýokary derejedäki duşuşyklary hyzmatdaşlygy ösdürmekde esasy orun eýeleýär. Şunuň bilen baglylykda, ýokary derejeli özara döwlet we resmi saparlaryň 9-synyň amala aşyrylandygyny bellemek gerek. Şeýle hem Hökümet derejesinde, Daşary işler ministrlikleriniň arasynda yzygiderli gatnaşyklar alnyp barylýar. Türkmenistan bilen Malaýziýanyň arasyndaky syýasy gatnaşyklar halkara guramalaryň, hususan-da, Birleşen Milletler Guramasynyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Goşulyşmazlyk Hereketiniň we beýleki iri düzümleriň çäklerinde netijeli ösdürilýär.

Malaýziýa ýurdumyzyň halkara guramalarda öňe sürýän tekliplerini we başlangyçlaryny yzygiderli goldaýar. Öz gezeginde, Türkmenistan hem Malaýziýanyň halkara tekliplerine goldaw berýär. Bu hyzmatdaşlygy dowam etdirmek maksady bilen, Malaýziýanyň 2025-nji ýylda Günorta-Gündogar Aziýa ýurtlary birleşiginde (ASEAN) başlyklyk etjekdigini göz öňünde tutup, Türkmenistanyň “Merkezi Aziýa — ASEAN” formatyny döretmek baradaky başlangyjyny durmuşa geçirmäge girişmek teklip edilýär. Söwda-ykdysady ulgamda hem Malaýziýa Türkmenistanyň öňden gelýän hyzmatdaşydyr. Bu ugurda ýurdumyzda 1996-njy ýyldan bäri uzak möhletleýin we iri möçberli taslamalary durmuşa geçirýän “PETRONAS Çarigali” kompaniýasynyň alyp barýan işini mysal hökmünde görkezmek bolar.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Malaýziýa resmi saparynyň dowamynda ýokary derejede geçirilen gepleşiklerde ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek maksady bilen, nebitgaz, elektroenergetika, ulag we logistika, şähergurluşyk, senagat ugurlaryny ileri tutulýan pudaklar hökmünde kesgitledi. Şunuň bilen baglylykda, söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk babatda öňde durýan wezipeleri iş ýüzünde durmuşa geçirmek üçin Türkmenistanyň we Malaýziýanyň arasynda döwletara utgaşdyryjy guraly — utgaşdyryjy komiteti ýa-da geňeşi döretmek teklip edilýär. Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyzyň medeniýetde, ylymda, bilimde yzygiderli hyzmatdaşlyk alyp barmagy, innowasiýa, programma üpjünçiligine, emeli aňa, ykdysadyýete we senagata «ýaşyl» standartlary ornaşdyrmaga gönükdirilen häzirki zaman derslerini öz içine alýan hünärleriň çägini giňeltmegi hem teklip edendigi bellenildi. Hormatly Prezidentimiz saparynyň çäklerinde «PETRONAS» kompaniýasynyň ýolbaşçylary bilen duşuşdy. Duşuşygyň dowamynda nebitgaz pudagyndaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyga degişli meseleleriň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy.

Saparyň netijeleri boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň şertnama-hukuk binýadyny mundan beýläk-de berkitmäge gönükdirilen 14 sany döwletara, hökümetara, pudagara resminama gol çekildi we kabul edildi.

Wise-premýer, daşary işler ministri pursatdan peýdalanyp, döwlet Baştutanymyzy Malaýziýa resmi saparynyň üstünlikli geçmegi bilen Ministrler Kabinetiniň agzalarynyň adyndan tüýs ýürekden gutlady we berk jan saglyk, Watanymyzyň abadançylygynyň, halkymyzyň rowaçlygynyň bähbidine alyp barýan giň gerimli işleriniň hemişe üstünliklere beslenmegini arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň Malaýziýa bilen gatnaşyklary ösdürmäge uly ähmiýet berýändigini, ýakynda amala aşyrylan resmi saparyň dowamynda hem birnäçe gepleşikleriň geçirilendigini we möhüm resminamalara gol çekilendigini belledi. Munuň özi Malaýziýa bilen hyzmatdaşlygy täze derejä çykarmakda aýgytly ädim boldy. Döwlet Baştutanymyz beýan edilen teklipleri goldap, ýurdumyzyň Malaýziýa bilen dostlukly gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleri dowam etdirmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew milli awiasiýa pudagynyň işini kämilleşdirmek boýunça görülýän çäreler, hususan-da, Türkmenistanyň raýat awiasiýasynyň awiasiýa howpsuzlygyny üpjün etmegiň taýýarlanylan Döwlet maksatnamasy barada hasabat berdi. Maksatnamada Halkara raýat awiasiýasy guramasynyň awiasiýa howpsuzlygy boýunça kadalaryna, tejribelerine we iş amallaryna laýyklykda, Türkmenistanyň raýat awiasiýasynyň uçuşlaryň howpsuzlygyny, yzygiderliligini, netijeliligini ýokary derejede üpjün etmek üçin hukuk hem-de guramaçylyk çäreleri göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli resminamanyň taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda milli awiasiýa pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň yzygiderli pugtalandyrylýandygyny, awiasiýa howpsuzlygynyň üpjün edilmegine aýratyn ähmiýet berilýändigini belledi we raýat awiasiýasynyň uçuşlaryň howpsuzlygyny, netijeliligini ýokary derejede üpjün etmek üçin Türkmenistanyň raýat awiasiýasynyň awiasiýa howpsuzlygyny üpjün etmegiň Döwlet maksatnamasyny tassyklamak hakynda Karara gol çekdi hem-de ony sanly ulgam arkaly agentligiň ýolbaşçysyna iberdi.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

21.12.2024