Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli birnäçe meselelere seredildi.

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa milli parlamentiň alyp barýan işleri barada maglumat berdi.

Bellenilişi ýaly, şu ýylyň 12-nji aprelinde Mejlisiň ýedinji çagyrylyşynyň sekizinji maslahaty geçirildi. Onuň dowamynda kazyýet edaralarynyň işini kämilleşdirmek we ýük markalary hakynda halkara Konwensiýa degişli Teswirnama goşulmak bilen bagly kanunlaryň taslamalaryna garaldy. Şunuň bilen birlikde, jenaýat we jenaýat iş ýörediş kadalaryny döwrebaplaşdyrmak, kazyýetde raýat iş ýörediş düzgünleri amala aşyrylanda, arbitraž, zähmet, maşgala, salgyt bilen baglanyşykly işlere garalanda adalgalaryň ulanylyşynyň birkysmy sazlaşygyny emele getirmek, şeýle hem ýubileý medaly, administratiw önümçilik, awtomobil ulagy, migrasiýa boýunça kanunlara üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek boýunça kanun taslamalary ara alnyp maslahatlaşyldy we kabul edildi. Şeýle-de maslahatda Türkmenistanda Adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekil — Adalatçynyň maglumaty diňlenildi.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň kanunçylygyny häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda kämilleşdirmek işlerini mundan beýläk-de dowam etdirmegiň möhümdigini belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow şu ýylyň aprel aýynda Arkadag şäherinde Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (YHG) durnukly ösüş boýunça ministrler derejesindäki birinji forumyny geçirmäge görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, çärä gurama agza ýurtlaryň döwlet edaralarynyň, halkara guramalaryň, Türkmenistanda işleýän diplomatik wekilhanalaryň hem-de ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyňdyr wekilleriniň gatnaşmagyna garaşylýar. Forumyň esasy maksady YHG-nyň sebitinde durnukly ösüş ugrunda 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibini amala aşyrmakda hyzmatdaşlygy ilerletmekden ybaratdyr. Çäräniň dowamynda Durnukly ösüş maksatlarynyň wezipelerini çözmegiň ýollaryna garalar, şeýle hem gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitlemek üçin hemmetaraplaýyn we durnukly strategiýalary ara alyp maslahatlaşmak göz öňünde tutulýar. Duşuşygyň netijeleri boýunça Jemleýji resminamany kabul etmek meýilleşdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen ýola goýlan gatnaşyklary ösdürmäge aýratyn ähmiýet berýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýere Arkadag şäherinde guraljak Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň durnukly ösüş boýunça ministrler derejesindäki birinji forumyna gowy taýýarlyk görmegi hem-de ony ýokary derejede geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow “Türkmennebit” döwlet konserniniň Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň suw üpjünçilik desgalaryny we ulgamlaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, bu işler “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” göz öňünde tutulan wezipelere laýyklykda alnyp barylýar. Munuň özi senagat-önümçilik desgalarynyň üpjünçilik ulgamlaryny has-da kämilleşdirmäge, döwrebap tehnologiýalary giňden ornaşdyrmaga gönükdirilen işleri üstünlikli ýerine ýetirmäge, hususan-da, zawodlar toplumynyň önümçiligi üçin suwuň zerur bolan möçberi bilen bökdençsiz üpjün etmäge mümkinçilik berer. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň garamagyna degişli teklibi hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň nebiti gaýtadan işleýän senagatyny ösdürmek we yzygiderli döwrebaplaşdyrmak babatda maksatnamalaýyn işleriň alnyp barylýandygyny nygtady. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň suw üpjünçilik desgalaryny we ulgamlaryny döwrebap ýagdaýa getirmek boýunça teklibi makullady hem-de wise-premýere degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew oba hojalyk pudagynda we welaýatlarda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, gowaça ekişini bellenen möhletlerde geçirmek maksady bilen, oba hojalyk tehnikalaryny hem-de gurallary netijeli ulanmak, ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwuny tutmak, ilkinji hatarara bejergi işlerini geçirmek boýunça degişli çäreler görülýär. Bugdaý ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmek, hususan-da, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Galla kabul ediş kärhanalaryny, elewatorlary, bugdaý ýygýan kombaýnlary galla oragy möwsümine taýýarlamak boýunça degişli işler geçirilýär. Pile öndürijiler tarapyndan ýüpek gurçuklaryna ideg etmek işleri alnyp barylýar. Ekerançylyk meýdanlarynyň suw üpjünçiligini gowulandyrmak maksady bilen, suwaryş we şor suw akabalaryny arassalamak, suw hojalyk desgalaryny abatlamak babatda degişli işler dowam edýär. Mundan başga-da, hasabatyň dowamynda Türkmen bedewiniň milli baýramyna bagyşlanan dabaraly çäreleri guramaçylykly geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, welaýatlarda dowam edýän gowaça ekişini bellenen möhletlerde geçirmegiň, munuň üçin oba hojalyk tehnikalaryny netijeli ulanmagyň wajypdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işlerini agrotehniki kadalara laýyklykda alyp barmagy, galla oragy möwsümini guramaçylykly geçirmäge, şeýle-de Türkmen bedewiniň milli baýramyna ýokary derejede taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Atagulyýew şu ýylyň 29-njy apreli — 1-nji maýy aralygynda Söwda-senagat edarasynda «Halkara söwda we hyzmatlar» atly sergi-ýarmarkany hem-de «Türkmenistanda halkara ülňülerine laýyk gelýän hil üpjünçiligi» atly halkara maslahaty geçirmäge görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, sergä ýurdumyzyň söwda toplumyna degişli hem-de ugurdaş ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň, daşary ýurt kompaniýalarynyň, guramalaryň gatnaşmagy meýilleşdirilýär. Onuň çäklerinde halkara hünärmenleriň gatnaşmagynda eksporty ösdürmek, sanly marketing, sertifikasiýa talaplary ýaly meseleler boýunça maslahat beriş duşuşyklarynyň, işewürlik geňeşmeleriniň geçirilmegi göz öňünde tutulýar. Halkara maslahata gatnaşmak üçin dünýäniň 27 ýurdundan kompaniýalaryň we guramalaryň 63-si hasaba alnyp, häzirki wagtda-da gatnaşmaga isleg bildirýänleri hasaba almak işi dowam edýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmekde söwda ulgamyna uly ornuň degişlidigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz «Halkara söwda we hyzmatlar» atly sergi-ýarmarka hem-de «Türkmenistanda halkara ülňülerine laýyk gelýän hil üpjünçiligi» atly halkara maslahata gowy taýýarlyk görmegiň wajypdygyna ünsi çekip, wise-premýere bu babatda degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Seýidowa Türkmenistanda Liwiýa Döwletiniň Medeniýet günlerini geçirmäge görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, bu çäräniň açylyş dabarasy Türkmenistanyň Şekillendiriş sungaty muzeýinde geçiriler. Bu ýerde arap kalligrafiýasynyň we Liwiýanyň milli lybaslarynyň, kitaplaryň hem-de milli tagamlaryň sergisini guramak, «Adamzadyň medeni ösüşini açyp görkezmekde we arap dilini hem-de yslam magaryfyny baýlaşdyrmakda türkmen alymlarynyň eýeleýän orny» atly maslahaty geçirmek meýilleşdirilýär. Medeniýet günleriniň çäklerinde myhmanlaryň «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumyna, Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýine, Şekillendiriş sungaty muzeýine hem-de paýtagtymyzyň gözel ýerlerine baryp görmekleri göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Liwiýa Döwletiniň Türkmenistandaky Medeniýet günlerine gowy taýýarlyk görmegi hem-de ony ýokary derejede geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Orazdurdyýewa ýurdumyzda himiýa ylmyny we tehnologiýalaryny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Ol, ilki bilen, döwlet Baştutanymyzy dünýäniň iň iri ylym-bilim merkezleriniň biri bolan Sukuba uniwersitetiniň hormatly doktory akademiki derejesiniň berilmegi mynasybetli gözegçilik edýän toplumynyň işgärleriniň adyndan tüýs ýürekden gutlady hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyza berk jan saglyk, uzak ömür, il-ýurt bähbitli işleriniň rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdi.

Wise-premýer hasabatyny dowam edip, häzirki wagtda Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynyň alymlary tarapyndan “Türkmenistanda himiýa ylmyny we tehnologiýalaryny toplumlaýyn ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy” esasynda ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde ylmyň gazananlary, täze himiki tehnologiýalar arkaly ekologik taýdan arassa, dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmegiň innowasion tehnologiýalaryny işläp düzmek boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygyny belledi. Şonuň netijesinde, öňdebaryjy usullardyr döwrebap tehnologiýalar önümçilige yzygiderli ornaşdyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň garamagyna Türkmenistanda ylmy barlaglaryň netijeliligini üpjün etmek boýunça pudagara toparyň mejlisini geçirmek baradaky teklip hödürlenildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ylym ulgamyny ösdürmek we kämilleşdirmek, ylmy barlaglaryň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin ähli şertleriň döredilýändigini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etdirmegiň möhümdigini belläp, wise-premýere Türkmenistanda ylmy barlaglaryň netijeliligini üpjün etmek boýunça pudagara toparyň mejlisini guramaçylykly geçirmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berildi. Ol, ilki bilen, hormatly Prezidentimizi Ýaponiýanyň Osaka we Tokio şäherlerine amala aşyran saparynyň üstünlikli geçmegi bilen tüýs ýürekden gutlady.

Bellenilişi ýaly, saparyň çäklerinde Ýaponiýanyň Imperatory Naruhito, Premýer-ministri Sigeru Isiba, dostlukly ýurduň işewür toparlarynyň wekilleri bilen duşuşyklar geçirildi. Ikitaraplaýyn resminamalaryň 15-sine gol çekildi, Bilelikdäki metbugat beýanaty kabul edildi. Şeýle hem geçen ýylyň 9-njy awgustynda Astana şäherinde gol çekilen Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen “Nippon” eksport we maýa goýumy ätiýaçlandyryş agentliginiň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama alşyldy. Bularyň ählisi türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň şertnama-hukuk binýadyny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam eder. Döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli güni mynasybetli dabaraly çäreler geçirildi. Bu ählumumy gözden geçirilişde ýurdumyzyň öz Milli gününi ilkinji bolup geçirendigi bellärliklidir. Onuň çäklerinde halkymyzyň taryhy we baý medeni mirasy, ýurdumyzyň häzirki ösüşleri giňden açylyp görkezildi.

Wise-premýer, daşary işler ministri hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Ýaponiýa saparynyň üstünlikli geçmegi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlap, döwlet Baştutanymyza berk jan saglyk, Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan giň gerimli işlerinde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň halkara sergi işini ösdürmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

«Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyny» netijeli durmuşa geçirmek maksady bilen, bu babatda abraýly halkara guramalar we dünýäniň ösen döwletleri bilen bilelikde degişli işler alnyp barylýar. Bellenilişi ýaly, sergi işiniň ösdürilmegi ýurdumyzyň dünýäniň ykdysady, medeni, maglumatlar giňişligine goşulyşmagynyň möhüm ugry bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Prezidentiniň 2023-nji ýylyň 25-nji awgustyndaky Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanyň halkara sergi işiniň 2024-2025-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyny» durmuşa geçirmek boýunça degişli çäreler görülýär. Konsepsiýanyň çäklerinde Halkara sergiler býurosy bilen hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça 2023 — 2025-nji ýyllar üçin Milli meýilnama işlenip taýýarlanyldy we häzirki wagtda bu resminama bellenen tertipde amala aşyrylýar.

2023-nji ýylyň 28-nji noýabrynda Parižde geçirilen Halkara sergiler býurosynyň Baş Assambleýasynyň 173-nji mejlisiniň dowamynda Türkmenistan ilkinji gezek 2024-2025-nji ýyllar üçin bu guramanyň Dolandyryş we býujet boýunça komitetiniň düzümine agzalyga saýlanyldy. Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň 19-njy martynda Aşgabat şäherinde Halkara sergiler býurosynyň Baş sekretarynyň gatnaşmagynda degişli komitetiň nobatdaky mejlisi geçirildi.

Ýokarda beýan edilenleriň esasynda döwlet Baştutanymyzyň garamagyna birnäçe teklipler, şol sanda geljek ýyllaryň dowamynda ýurdumyzda Halkara sergiler býurosy bilen bilelikde oba hojalyk ugry boýunça ýöriteleşdirilen “EKSPO” halkara sergisini geçirmegiň mümkinçiliklerini öwrenmek we bu babatda deslapky taýýarlyk işlerini geçirmek baradaky teklip hödürlenildi. Şeýle-de agzalan sergini Türkmenistanda geçirmek boýunça ýörite gaznany döretmek babatda çäreleri görmek we şunuň bilen baglylykda, iri halkara kompaniýalar bilen gepleşikleri geçirmek teklip edilýär.

Ýurdumyzyň halkara sergi işini mundan beýläk-de kämilleşdirmäge, Türkmenistanyň öňümizdäki Bütindünýä ýöriteleşdirilen sergilerine ýokary derejede gatnaşmagyny üpjün etmek üçin degişli işleri amala aşyrmaga gönükdirilen degişli resminamalaryň taslamalaryny taýýarlamak bilen bagly teklipler beýan edildi. Şolaryň hatarynda 2027-nji ýylyň 19-njy marty — 26-njy sentýabry aralygynda Ýaponiýanyň Ýokogama şäherinde geçiriljek ekologiýa we tebigaty goramak meselesine bagyşlanan «Green EKSPO — 2027» hem-de 2027-nji ýylyň 15-nji maýy — 15-nji awgusty aralygynda Serbiýa Respublikasynyň Belgrad şäherinde «Oýun adamzat üçin: sport we saz hemmeler üçin» diýen şygar astynda geçiriljek «EKSPO — 2027» Bütindünýä ýöriteleşdirilen sergileri bar. Şeýle-de türkmen hünärmenleri üçin sergi-ýarmarka işi boýunça dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynyň we halkara guramalaryň wekilleri bilen okuw maslahatlaryny guramak, daşary ýurtlardaky okuw merkezlerinde olaryň hünär derejelerini ýokarlandyrmak maksady bilen, 2025 — 2027-nji ýyllar üçin degişli Maksatnamany taýýarlamak teklip edilýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň Halkara sergiler býurosy bilen netijeli hyzmatdaşlyk edip, Bütindünýä «EKSPO» sergilerine yzygiderli gatnaşýandygyny belledi. Bu iri halkara sergiler dünýä döwletleri bilen dürli ugurlarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam edýär diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we wise-premýer, daşary işler ministrine bu ugurda alnyp barylýan işleri netijeli dowam etdirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklaryny sanlylaşdyrmak we döwrebap çözgütlere esaslanýan innowasion tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň degişli Döwlet maksatnamasynda bellenen wezipeleri ýerine ýetirmegiň çäklerinde «Türkmenaragatnaşyk» agentligi tarapyndan pudagara elektron maglumat alyşmak ulgamyny döretmek we işe girizmek, bu ugurda işlejek hünärmenleri taýýarlamak boýunça zerur işler alnyp barylýar. Bu bolsa maglumatlara elýeterliligi üpjün etmäge, ýurdumyzda elektron hyzmatlaryň sanyny artdyrmaga giň mümkinçilikleri döreder. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti yzygiderli ösdürmek, ähli pudaklary sanly ulgama geçirmek boýunça netijeli işleriň alnyp barylýandygyny, bu ugurda innowasion tehnologiýalaryň önümçilige giňden ornaşdyrylýandygyny belledi hem-de agentligiň ýolbaşçysyna bu babatdaky işleri netijeli dowam etdirmegi tabşyrdy.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere seredildi we olar boýunça çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Çuňňur hormatlanylýan Türkmenistanyň Prezidenti!

Sizi Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň şanly wakalara beslenýän günlerinde Ýaponiýa amala aşyran saparyňyzyň üstünlikli geçmegi mynasybetli türkmen halkynyň hem-de Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň adyndan tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň janyňyzyň sag, ömrüňiziň uzak bolmagyny, dünýä döwletleri bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny, netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek babatda alyp barýan işleriňiziň mundan beýläk hem üstünliklere beslenmegini arzuw edýärin.

Hormatly Prezidentimiz!

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasaty barha rowaçlanýar. Siziň baştutanlygyňyzda alnyp barylýan daşary syýasat strategiýamyzda dünýäniň ähli döwletleri, şol sanda Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň ykdysady taýdan ösen ýurtlarynyň biri bolan Ýaponiýa bilen hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn ilerletmäge uly ähmiýet berilýär. Geçen ýyllaryň dowamynda Ýaponiýa bilen uzak möhletleýin geljegi nazarlaýan strategik gatnaşyklar ýola goýuldy. Siziň Ýaponiýanyň Imperatory bilen bolan duşuşygyňyz Onuň Alyjenabynyň Türkmenistan bilen özara bähbitli we netijeli gatnaşyklary ösdürmäge şahsy ygrarlylygyny ýene-de bir gezek görkezdi. Şeýle hem ol ýurdumyz bilen Ýaponiýanyň arasynda ozal ýola goýlan netijeli gatnaşyklary ösdürmek boýunça alnyp barylýan syýasatymyzyň dowam etdirilýändigini tassyklady. 2019-njy ýylda Onuň Alyjenabynyň tagta çykmak dabarasy wagtyndaky duşuşygymyz ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmekde möhüm ädim bolupdy. Siziň Ýaponiýanyň Imperatory bilen geçiren bu duşuşygyňyzyň hem netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmekde täze tapgyr boljakdygyna ynanýaryn.

Sapar wagtynda Siziň Tokioda Ýaponiýanyň Premýer-ministri bilen geçiren gepleşikleriňiz özara bähbitli gatnaşyklarymyzy mazmun taýdan has-da baýlaşdyrmagyň ýolunda möhüm ädim boldy. Ýokary derejede geçen bu gepleşikler türkmen-ýapon hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlar, ýagny syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlar boýunça yzygiderli ösdürilýändigini we üstünlikli dowam etdirilýändigini nobatdaky gezek aýdyň görkezdi.

Belent mertebeli Prezidentimiz!

Siziň baştutanlygyňyzda häzirki döwürde Garaşsyz Watanymyzyň gazanýan üstünlikleri daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň köpüsiniň, şol sanda Ýaponiýanyň ýurdumyz bilen ykdysady gatnaşyklaryň ugurlaryny giňeltmäge gyzyklanmasynyň barha artmagyna ýardam edýär. Ýapon kompaniýalary bilen hyzmatdaşlykda Diýarymyzyň çar künjeginde iri senagat kärhanalary gurlup, bu ugurda baý tejribe toplandy. Siz ýapon işewürleri bilen geçiren duşuşygyňyzda iri ýapon kompaniýalarynyň Türkmenistanda köp ýyllaryň dowamynda alyp baran üstünlikli işine ýokary baha berilýändigini aýtdyňyz. Şol kompaniýalar dürli ýyllarda Mary welaýatynda ammiak we karbamid, Gyýanlyda polietilen we polipropilen, Ahal welaýatynda tebigy gazdan benzin öndürýän döwrebap senagat kärhanalarynyň taslamalaryny durmuşa geçirmekde özüni ygtybarly hyzmatdaş hökmünde görkezdiler. Siziň saparyňyzyň dowamynda gazanylan ylalaşyklar, gol çekilen täze resminamalar bolsa bu ugurdaky işleri mundan beýläk-de dowam etdirmegiň pugta hukuk binýadyny goýdy.

Hormatly Arkadagly Gahryman Serdarymyz!

Siziň bu dostlukly ýurda amala aşyran ilkinji saparyňyz baý mazmuna eýe bolup, türkmen-ýapon gatnaşyklarynyň täze tapgyrynyň başyny başlady. Siziň Ýaponiýanyň Osaka şäherinde geçirilýän «EKSPO — 2025» Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli güni mynasybetli dabaraly çärelere gatnaşmagyňyz Bitarap Watanymyzyň ählumumy ykdysady gatnaşyklar ulgamyna işjeň goşulyşmaga bildirýän uly gyzyklanmasyny nobatdaky gezek äşgär etdi.

Türkmenistanyň sergä gatnaşýan 160-a golaý ýurduň arasynda öz Milli gününi ilkinji bolup geçirmegi ýurdumyza bildirilýän uly hormatdan nyşan bolup, biziň buýsanjymyzy has-da artdyrýar. Siziň belleýşiňiz ýaly, ýurdumyzyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 2025-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmegi bilen gabat gelýän bu iri gözden geçiriliş ykdysady, maýa goýum gatnaşyklary üçin netijeli ugurlary, öňdebaryjy ideýalary, tehnologik çözgütleri öňe sürýär. Türkmenistanyň pawilýonynyň özboluşly binagärlik aýratynlygy, döwrebaplygy hem-de milli öwüşginliligi bilen tapawutlanmagy ýurdumyzyň ähli ugurlarda gazanan üstünlikleri bilen tanyşmak üçin bu ýere gelýän köp sanly myhmanlarda aýratyn täsir galdyrýar.

Hormatly Prezidentimiz!

Siziň döwlet syýasatyňyzda ylym-bilim ulgamyny döwrebaplaşdyrmaga, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygyň gerimini giňeltmäge uly ähmiýet berilýär. Ýurdumyzyň bilim edaralary bilen daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleriniň, ylmy-barlag edaralarynyň arasynda ysnyşykly gatnaşyklaryň ýola goýulmagy hem munuň aýdyň mysalydyr. Şolaryň hatarynda Ýaponiýanyň ýokary okuw mekdepleri-de mynasyp orny eýeleýär. Hususan-da, Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri instituty, Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersiteti bilen Ýaponiýanyň Sukuba uniwersitetiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda degişli ylalaşyklar hereket edýär. Ýakynda Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Ýaponiýanyň Sukuba uniwersitetiniň arasynda wodorod energiýasy boýunça bilelikdäki ylmy barlaglar babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi. Bularyň ählisi talyplary we mugallymlary alyşmak işini ilerletmäge, bilelikdäki ylmy barlaglaryň gerimini giňeltmäge hem-de olaryň netijelerini tejribä ornaşdyrmaga zerur şertleri döredýär.

Pursatdan peýdalanyp, Sizi dünýäniň abraýly bilim ojaklarynyň biri bolan Sukuba uniwersitetiniň hormatly doktory akademiki derejesiniň berilmegi mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň bu abraýly derejä mynasyp bolmagyňyz bu ugurda edilýän tagallalara ýokary baha berilýändigini alamatlandyryp, dostlukly gatnaşyklarymyzy has-da berkidýär. Siziň baştutanlygyňyzda innowasion serişdeleri döretmekde, nou-haulary ulanmakda, dürli ulgamlarda döwrebap dolandyryş çözgütlerini işläp taýýarlamakda we ornaşdyrmakda Ýaponiýa bilen alnyp barylýan hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynanýaryn.

Çuňňur hormatlanylýan Türkmenistanyň Prezidenti!

Sizi Ýaponiýa amala aşyran saparyňyzyň üstünlikli geçmegi hem-de saparyň dowamynda Size Sukuba uniwersitetiniň hormatly doktory akademiki derejesiniň berilmegi mynasybetli türkmen halkynyň hem-de Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň adyndan ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Siziň janyňyz sag, ömrüňiz uzak, il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli başlangyçlaryňyz mundan beýläk-de rowaç bolsun!

Sizi hormatlamak bilen,

Türkmen halkynyň Milli Lideri,

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy,
Gahryman Arkadag
Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW.

Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäherine iş saparyny amala aşyrdy. Gahryman Arkadagymyz bu ýerde Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň wise-prezidentleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi.

Häzirki döwürde Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary bilen ýurdumyzda alnyp barylýan işler geljegimiz bolan çagalaryň bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmegine, olar üçin ähli zerur şertleriň döredilmegine gönükdirilýär. Bu ugurda Milli Liderimiziň başyny başlan işleri hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda mynasyp dowam etdirilýär.

...Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň Arkadag şäherinde ýerleşýän ştab-kwartirasyna geldi. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyzy gaznanyň wise-prezidentleri mähirli garşyladylar.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň edara binasynda gaznanyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti O.Atabaýewanyň we wise-prezidenti R.Bazarowyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda häzirki döwürde gazna tarapyndan alnyp barylýan işler we ony mundan beýläk-de ösdürmegiň ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. R.Bazarow, ilki bilen, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Ýaponiýanyň Sukuba uniwersitetiniň hormatly doktory akademiki derejesiniň berilmegi hem-de degişli diplomyň gowşurylmagy mynasybetli Arkadagly Gahryman Serdarymyzy we Gahryman Arkadagymyzy gutlady. Şeýle-de ol ýakynda Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň döredilmeginiň 4 ýyllygy mynasybetli guralan dabaralaryň, şanly senäniň hormatyna halkara forumyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilendigi barada hasabat berdi.

R.Bazarow şanly sene mynasybetli guralan dabaralara we halkara foruma dünýäniň köp ýurtlaryndan, şol sanda Gazagystandan, Gyrgyzystandan, Özbegistandan, Täjigistandan we beýleki döwletlerden wekilleriň, ÝUNISEF-niň Türkmenistandaky wekilhanasynyň ýolbaşçysynyň gatnaşandyklaryny we olar bilen birnäçe ikitaraplaýyn duşuşyklaryň geçirilendigini habar berdi. Maslahatyň çäklerinde Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) Türkmenistandaky wekilhanasynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmegiň meýilleri hakynda resminama; Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) Türkmenistan boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin ýurt boýunça Maksatnamasyny durmuşa geçirmek babatda Türkmenistanyň Adalatçysynyň Diwany bilen ÝUNISEF-niň Türkmenistandaky wekilhanasynyň 2025-nji ýyl üçin iş meýilnamasyna; Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasynyň arasynda «Ýaşyl» mekdep bilelikdäki Maksatnamasyny durmuşa geçirmekde hyzmatdaşlyk etmek babatda özara düşünişmek hakynda Ähtnama we başga-da birnäçe ikitaraplaýyn resminamalar toplumyna gol çekildi. Munuň özi ýurdumyzda guralýan halkara çärelere dünýä giňişliginde uly gyzyklanma bildirilýändiginiň nobatdaky beýanyna öwrüldi. R.Bazarow foruma gatnaşan döwletleriň wekillerinden köp sanly teklipleriň gelip gowşandygyny aýdyp, olarda bu ugur boýunça halkara gatnaşyklary işjeňleşdirmek, türkmen wekiliýetini öz ýurtlarynda kabul etmek ýaly başlangyçlaryň öňe sürülýändigini habar berdi. Şunuň bilen baglylykda, wise-prezident Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň müdiriýetiniň agzalarynyň daşary ýurtlara saparlaryny guramak we ilkinji sapary Özbegistan Respublikasyna amala aşyrmak baradaky teklibi öňe sürdi.

Gahryman Arkadagymyz haýyr-sahawat gaznasynyň alyp barýan işleriniň diňe bir öz ýurdumyzyň çagalarynyň abadançylygynyň bähbidine däl, eýsem, dünýä ýurtlarynyň çagalarynyň sagdyn durmuşynyň üpjün edilmegine hem gönükdirilýändigini belläp, “Kyýamat güni goňşudan” diýlişi ýaly, ilkinji saparyň ýakyn goňşymyz bolan Özbegistan Respublikasyna guralmagynyň maksadalaýyk çözgüt boljakdygyna ünsi çekdi. Hyzmatdaşlygyň özara tejribe alyşmak, halkara giňişlikde gaznanyň işini wagyz etmek we bu ugurda amala aşyrylýan çäreleri has-da kämilleşdirmek babatda ähmiýetlidigini nygtap, Milli Liderimiz bu teklibi oňlaýandygyny aýtdy.

Soňra Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti O.Atabaýewa halkymyzyň dünýä nusgalyk ynsanperwer ýörelgelerini esasy ugur edinýän gaznanyň alyp barýan işiniň halkara giňişlikde uly goldawa mynasyp bolýandygyny belledi.

Şeýle hem çagalaryň irki ösüşini kadaly ýola goýmak, ýaş nesilleriň arasynda sagdyn durmuş ýörelgelerini işjeňleşdirmek babatdaky işleriň häzirki zaman ylmynyň esasynda durmuşa geçirilmeginiň wajypdygy bellenildi. Şunda degişli ugurlaryň kanunçylyk binýadynyň berkidilmegine möhüm üns berilýär. Gaznanyň wise-prezidenti ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynyň işini häzirki döwrüň talabyna laýyk derejede kämilleşdirmek we lukmançylyk edaralaryna täzeçil usullary, sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak bilen baglanyşykly birnäçe teklipleri öňe sürdi. Nygtalyşy ýaly, bu başlangyçlar keselleriň öňüni almakda ähmiýetli bolar.

Lukman Arkadagymyz saglygy goraýyş ulgamynyň işiniň ösdürilmeginiň “Saglyk” Döwlet maksatnamasynda kesgitlenen wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine baglydygyny aýtdy. Maksatnamanyň esasy wezipesi keselleri bejermek däl-de, olaryň öňüni almakdan ybaratdyr. Bu baradaky gürrüňi dowam edip, Milli Liderimiz gaznanyň “Sagdyn ene bolmasa, sagdyn çaga bolmaz” diýen ýörelgäni esasy ugur edinýändigini belledi. Şunda enäniň we çaganyň saglygyny goramagyň lukmançylyk edaralarynyň öňünde durýan esasy wezipeleriň biridigini aýtmak gerek.

Bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň dürli künjeklerinde ýerleşýän hassahanalara we saglyk merkezlerine dünýäniň iň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň dowamly böwrek ýetmezçiligi keselinden ejir çekýän hassalary has netijeli bejermäge niýetlenen häzirki zaman lukmançylyk enjamlary sowgat berildi. Munuň özi Diýarymyzyň ähli ýerlerinde saglygy goraýyş ulgamynyň işiniň yzygiderli kämilleşdirilmegi ugrunda döwlet tarapyndan edilýän aladanyň aýdyň netijesidir. Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň wekilleriniň ýurdumyzyň welaýatlarynda bolup, köpugurly hassahanalarda, Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkezlerinde alnyp barylýan işler, lukmançylyk edaralarynyň hojalyk işleriniň ýagdaýy hem-de ýerlerde “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi bilen tanyşmak üçin saparlarynyň guralmagy babatda birnäçe tabşyryklary berdi. Munuň özi döwlet derejesinde döredilýän mümkinçiliklerden netijeli peýdalanmak boýunça ýaýbaňlandyrylan çäreleriň işjeň ösdürilmeginde we ýurdumyzda sagdyn, berk bedenli nesilleriň kemala gelmeginde ähmiýetli çärä öwrüler.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow kesgitlenen wezipeleri degişli derejede ýerine ýetirmekde hemmelere üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Ýaponiýada saparda bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün Imperator Naruhito, Premýer-ministr Sigeru Isiba, şeýle hem Ýaponiýanyň işewür we ylym-bilim jemgyýetçiliginiň wekilleri bilen duşuşdy.

Ozal habar berlişi ýaly, Ýaponiýa saparynyň çäklerinde döwlet Baştutanymyz Osaka şäherinde geçirilýän “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisine bardy we Türkmenistanyň Milli güni mynasybetli dabaraly çärelere gatnaşdy. Şeýle hem düýn hormatly Prezidentimiz Ýapon-türkmen parlamentara dostluk toparynyň başlygy Endo Toşiaki bilen duşuşdy.

...Ir bilen döwlet Baştutanymyzyň awtoulag kerweni Ýaponiýanyň Imperatorynyň köşgüne geldi. Bu ýerde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Imperator Naruhito bilen duşuşdy.

Onuň Alyjenaby Imperator belent mertebeli türkmen myhmanyny mähirli mübärekläp, häzirki wagtda iki dostlukly ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň ösüşiň täze derejesine çykandygyny aýtdy hem-de hormatly Prezidentimiziň Ýaponiýa ilkinji saparynyň ähmiýetini belledi. Şeýle-de ýapon Imperatory döwlet Baştutanymyzy “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli gününiň geçirilmegi bilen gutlady we bu waka mynasybetli dabaralaryň ýokary guramaçylyk derejesine ünsi çekdi. Onuň Alyjenaby Naruhito ýurdumyzyň bu sergä gatnaşmagynyň onuň ähli ugurlarda gazanýan üstünliklerine şaýatlyk edýändigini aýtdy.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz hoşniýetli sözler we bildirilen myhmansöýerlik üçin minnetdarlygyny beýan edip, Imperator Naruhitony “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisiniň açylmagy bilen gutlady. Hormatly Prezidentimiz şu günki duşuşygyň Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de berkitmekde täze tapgyr boljakdygyna ynam bildirdi hem-de pursatdan peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň iberen salamyny ýetirdi.

Imperator Naruhito ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmekde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň uly şahsy goşandyny belläp, mähirli salamyny we iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Duşuşygyň dowamynda nygtalyşy ýaly, iki ýurduň arasynda söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçilikler bar. Ýaponiýa öňdebaryjy tehnologiýalary we ösen senagaty bilen bellidir. Tebigy serişdeleriň ägirt uly gorlaryna eýe bolan Türkmenistan, öz gezeginde, ýapon tehnologiýalaryny ulanmak arkaly bu baýlyklary has netijeli peýdalanmaga çalyşýar. Soňky ýyllarda Türkmenistan milli ykdysadyýetiň pudaklaryny, şol sanda elektroenergetika, nebitgaz senagaty, himiýa, gurluşyk, ulag hem-de oba hojalygy pudaklaryny işjeň döwrebaplaşdyrýar. Şunuň bilen baglylykda, durnukly ösüşi gazanmak üçin innowasion çemeleşmeleriň we Ýaponiýa ýaly öňdebaryjy ýurtlar bilen hyzmatdaşlyk etmegiň zerurdygy bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Ýaponiýanyň ýokary tehnologiýalar ulgamynda Türkmenistanyň esasy hyzmatdaşlarynyň biri bolup durýandygyny aýdyp, energiýanyň dikeldilýän çeşmeleri, maglumat tehnologiýalary, ekologiýa, durnukly ösüş ýaly ugurlarda mundan beýläk-de hyzmatdaşlyk etmegiň iki ýurt üçin hem gowy netijeleri berjekdigine ynam bildirdi. Medeni-ynsanperwer ulgam ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Ýapon medeniýeti, sungaty we däp-dessurlary Türkmenistanda hemişe uly hormat hem-de gyzyklanma döredýär. Şunuň bilen birlikde, türkmen medeniýetine-de Ýaponiýada uly gyzyklanma bildirilýär.

Imperator Naruhito bilim ulgamynda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň ähmiýetini belläp, Türkmenistanyň orta we ýokary okuw mekdeplerinde ýapon diliniň öwredilmeginiň örän guwandyryjydygyny aýtdy.

Duşuşygyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Ýaponiýa bilen hyzmatdaşlyga ýokary baha berýändigini we ony mundan beýläk-de pugtalandyrmaga taýýardygyny tassyklap, ýurtlarymyzyň arasyndaky gatnaşyklary ösdürmäge goşýan ägirt uly şahsy goşandy üçin Imperator Naruhito minnetdarlyk bildirdi.

Duşuşygyň ahyrynda döwlet Baştutanymyz hem-de Ýaponiýanyň Imperatory uzak möhletleýin strategik hyzmatdaşlygyň iki ýurduň dostlukly halklarynyň bähbidine mundan beýläk-de dowam etdiriljekdigine we täze many-mazmun bilen baýlaşdyryljakdygyna ynam bildirip, birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

Ýaponiýa saparynyň çäklerinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bilen Ýaponiýanyň Premýer-ministri Sigeru Isibanyň arasynda gepleşikler geçirildi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň halkara hyzmatdaşlygynyň gerimi barha giňeldilýär. Dünýä döwletleri bilen netijeli syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurly we parlamentara gatnaşyklar işjeň ösdürilýär. Ýaponiýa Türkmenistanyň ygtybarly strategik hyzmatdaşlarynyň biridir. Häzirki wagtda däp bolan dostlukly gatnaşyklar hil taýdan täze derejä çykaryldy. Türkmen-ýapon hyzmatdaşlygy ähli ugurlarda uly ösüşlere eýe bolýar.

...Hormatly Prezidentimiziň awtoulag kerweni Ýaponiýanyň Premýer-ministriniň edarasyna geldi. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Premýer-ministr Sigeru Isiba mähirli garşylady.

Türkmenistanyň Prezidenti we Ýaponiýanyň Premýer-ministri birek-biregi mübärekläp, resmi garşylamak dabarasynyň geçirilýän ýerine barýarlar. Iki ýurduň Döwlet senalary ýaňlanýar. Hormat garawulynyň serkerdesi münberiň öňüne gelýär we sähelçe baş egmek bilen, Hormat garawulynyň esgerleriniň hataryny aýlanmaga çagyrýar. Döwlet Baştutanymyz we Ýaponiýanyň Hökümetiniň Başlygy Hormat garawulynyň esgerleriniň nyzamynyň öňünden geçýärler we Türkmenistanyň hem-de Ýaponiýanyň Döwlet baýdaklaryny sarpalaýarlar.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýaponiýanyň resmi wekiliýetiniň agzalary bilen, öz nobatynda, Premýer-ministr Sigeru Isiba hem Türkmenistanyň resmi wekiliýetiniň agzalary bilen tanyşdyrylýar.

Iki ýurduň Döwlet baýdaklarynyň öňünde ýadygärlik surata düşmek dabarasyndan soňra, Bilelikdäki metbugat beýanaty kabul edilýär, şeýle-de şol pursatda Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen Ýaponiýanyň Ykdysadyýet, söwda we senagat ministrliginiň arasynda energiýa geçişlerini amala aşyrmak boýunça hyzmatdaşlyk etmek hakynda gol çekilen Ähtnama yglan edildi.

Soňra döwlet Baştutanymyzyň we Ýaponiýanyň Premýer-ministriniň arasynda ýokary derejedäki ikitaraplaýyn gepleşikler geçirildi.

Dostlukly ýurduň Hökümet Baştutany hormatly Prezidentimizi hem-de ýurdumyzyň wekiliýet agzalaryny ýene-de bir gezek mähirli mübärekläp, şu gezekki saparyň Türkmenistanyň Prezidentiniň Ýaponiýa ilkinji saparydygyny belledi we çakylygy kabul edip, Ýaponiýa gelendigi üçin döwlet Baştutanymyza hoşallyk bildirdi. Şeýle-de Premýer-ministr Sigeru Isiba hormatly Prezidentimizi “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli gününiň açylmagy bilen gutlap, bu waka mynasybetli geçirilen dabaralaryň ýokary guramaçylyk derejesini belledi.

Sigeru Isiba ýapon-türkmen hyzmatdaşlygynyň soňky ýyllarda hil taýdan täze derejä çykarylyp, many-mazmun taýdan baýlaşdyrylýandygyny aýdyp, Ýaponiýanyň hyzmatdaşlygy ösdürmäge hem-de ony täze ugurlar boýunça giňeltmäge taýýardygyny tassyklady. Dostlukly ýurduň Premýer-ministri hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy BMG-niň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalary bilen üç gezek berkidilen Türkmenistanyň sebitde we dünýäde parahatçylygy, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen başlangyçlaryna Ýaponiýada ýokary baha berilýändigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz öz adyndan, şeýle hem Türkmenistanyň wekiliýetiniň adyndan mähirli garşylandyklary we myhmansöýerlik üçin ýapon tarapyna minnetdarlyk bildirip, Premýer-ministr Sigeru Isiba türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň salamyny, iň gowy arzuwlaryny ýetirdi. Pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Ýaponiýanyň Premýer-ministrini Osakada “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisiniň dabaraly açylmagy bilen gutlady we bu serginiň innowasiýalaryň, medeniýetleri özara alyşmagyň, ählumumy derejede hyzmatdaşlygyň aýdyň nyşany bolup durýandygyny belledi.

Nygtalyşy ýaly, Türkmenistan Ýaponiýa bilen hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly ähmiýet berýär. Ýokary döwlet derejesinde ýola goýlan açyk, netijeli we dostlukly dialog ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmegiň esasy şertidir. Döwlet Baştutanymyz ýokary derejede geçirilýän gepleşikleriň özara gatnaşyklary ösdürmäge uly itergi berýändigini aýdyp, şu günki duşuşygyň ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmaga gowy mümkinçilik berjekdigini belledi we bildirilen myhmansöýerlik üçin ýene-de bir gezek minnetdarlygyny beýan etdi.

Türkmenistan we Ýaponiýa ähli ugurlar boýunça üstünlikli hyzmatdaşlyk edýärler. Iki ýurduň arasynda işjeň syýasy dialog alnyp barylýar, söwda-ykdysady gatnaşyklar ösdürilýär. Medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlyk dowam etdirilýär, şeýle hem parlamentara gatnaşyklara uly ähmiýet berilýär. Ýurtlarymyz diňe bir ikitaraplaýyn görnüşde däl, eýsem, halkara guramalaryň, hususan-da, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde-de işjeň hyzmatdaşlyk edýärler. Munuň özi dünýäde parahatçylygy, durnuklylygy, durnukly ösüşi üpjün etmäge gönükdirilen başlangyçlaryň we teklipleriň özara goldanylmagynda aýdyň görünýär.

Türkmen-ýapon hyzmatdaşlygy köptaraplaýyn formatda, hususan-da, «Merkezi Aziýa — Ýaponiýa» dialogynyň çäklerinde-de üstünlikli ösdürilýär. Bu dialog köptaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli görnüşi bolup durýar. Degişli formatyň çäklerinde oba hojalygy, ulag we maýa goýumlar ýaly ugurlary öz içine alýan sebit derejesindäki birnäçe ykdysady taslamalar durmuşa geçirilýär. Biz Ýaponiýa bilen «Merkezi Aziýa — Ýaponiýa» medeni dialogynyň çäklerindäki hyzmatdaşlygymyz netijeli häsiýete eýedir diýip hasaplaýarys diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Döwlet Baştutanymyz ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ýokary derejesini bellemek bilen, esasy ugurlara ünsi çekdi.

Birinji ugur — syýasy-diplomatik ulgamdaky özara gatnaşyklar. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň türkmen-ýapon syýasy dialogyny mundan beýläk-de ösdürmäge uly ähmiýet berýändigini belläp, ikitaraplaýyn syýasy-diplomatik gatnaşyklary güýçlendirmek üçin daşary syýasat edaralarynyň ugry, şeýle-de iki ýurduň halkara guramalaryň ýanyndaky wekilhanalary boýunça özara hereketleri işjeňleşdirmegi teklip etdi.

Ikinji ugur söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmekdir. Häzirki wagta çenli Türkmenistanda ýapon kompaniýalarynyň gatnaşmagynda birnäçe iri taslamalar durmuşa geçirildi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň ýaponiýaly hyzmatdaşlar bilen täze ykdysady taslamalary amala aşyrmakda işjeň gatnaşyklary dowam etdirmäge taýýardygyny tassyklady we şolaryň hatarynda ammiak we karbamid, şeýle-de tebigy gazdan benzin öndürýän ikinji zawodlaryň gurluşyklaryny belledi.

Döwlet Baştutanymyz medeni-ynsanperwer ulgamdaky hyzmatdaşlygy üçünji esasy ugur hökmünde görkezdi. Ýaponiýanyň ilçihanasynyň guramagynda Aşgabatda Ýapon kinosynyň günleri, Ikebananyň we ýapon aşhanasynyň tanyşdyrylyşy ýaly dürli medeni çäreler yzygiderli geçirilýär. 2024-nji ýylda Aşgabatda açylan «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumynda ýapon ýazyjysy Ýasunari Kawabatanyň heýkeli oturdyldy. Iki ýurduň ýokary okuw mekdepleriniň arasynda göni gatnaşyklar ýola goýuldy. Türkmenistanda ýapon dilini öwrenmäge uly ähmiýet berilýär. Häzirki wagtda ýurdumyzyň birnäçe ýokary okuw we orta mekdeplerinde ýapon dili öwredilýär diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi.

Parlamentara gatnaşyklar hem Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýar. Döwlet Baştutanymyz şu ýyl Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygynyň bellenilýändigini, 12-nji dekabrda Aşgabat şäherinde geçirilmegi meýilleşdirilýän halkara parahatçylyk we ynanyşmak forumynyň bolsa ýylyň esasy wakasy boljakdygyny aýtdy hem-de pursatdan peýdalanyp, Premýer-ministr Sigeru Isibany bu forumyň işine gatnaşmaga çagyrdy.

Çykyşynyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Ýaponiýa bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga uly ähmiýet berýändigini ýene-de bir gezek belledi.

Ýaponiýanyň Premýer-ministri çuň manyly çykyşy üçin döwlet Baştutanymyza hoşallyk bildirip, beýan edilen teklipleriň ähmiýetini belledi hem-de şu gezekki gepleşikleriň netijeleriniň uzak möhletli özara bähbitli hyzmatdaşlygy iki ýurduň we olaryň halklarynyň bähbidine mundan beýläk-de ugurlaryň giň gerimi boýunça ösdürmäge ýardam berjekdigine ynam bildirdi.

Şu gün saparynyň çäklerinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk bankynyň başlygy Haýahsi Nobumitsu bilen hem duşuşdy.

Iri maliýe edarasynyň ýolbaşçysy wagt tapyp kabul edendigi üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirip, Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk bankynyň Türkmenistan bilen ýola goýlan köpýyllyk netijeli hyzmatdaşlyga uly ähmiýet berýändigini belledi. Şeýle-de Haýahsi Nobumitsu döwlet Baştutanymyzy “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli gününiň açylmagy bilen gutlap, ýurdumyzyň bu sergide öz Milli gününi ilkinjileriň biri bolup geçirmeginiň guwandyryjy waka bolandygyny aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz hoşniýetli sözler we gutlaglar üçin minnetdarlyk bildirip, Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk bankynyň arasyndaky gatnaşyklaryň toplanan oňyn tejribesini kanagatlanma bilen belledi.

Duşuşygyň dowamynda nygtalyşy ýaly, Türkmenistanyň döwlet ösüş strategiýasy ylma esaslanýan önümçilikleriň döredilmegini, öňdebaryjy we ekologik taýdan arassa tehnologiýalaryň, innowasiýalaryň, nou-haularyň milli ykdysadyýetiň pudaklaryna giňden ornaşdyrylmagyny göz öňünde tutýar. Şunuň bilen baglylykda, bu ugurlarda ýapon kompaniýalary bilen durmuşa geçirilen taslamalaryň ähmiýeti bellenildi.

Ýaponiýanyň iri bankynyň ýolbaşçysy Türkmenistanyň ykdysady syýasatynyň netijeliligine ünsi çekip, öz ýurdunyň işewür düzümleriniň hem-de maliýe edaralarynyň ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge gyzyklanma bildirýändiklerini aýtdy.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk bankynyň arasyndaky özara bähbitli hyzmatdaşlygyň geljekde-de netijeli dowam etdiriljekdigine ynam bildirip, Haýahsi Nobumitsa işinde üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Tokioda Sukuba uniwersitetiniň prezidenti Kýosuke Nagata bilen duşuşdy. Duşuşyga iki ýurduň resmi wekiliýet agzalary hem gatnaşdylar.

Uniwersitetiň ýolbaşçysy duşuşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyzyň şu saparynyň bilim ulgamynda ýola goýlan gatnaşyklary has-da pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdi hem-de pursatdan peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza mähirli salamyny, iň gowy arzuwlaryny beýan etdi. Şeýle-de Kýosuke Nagata döwlet Baştutanymyzy “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisinde Türkmenistanyň Milli gününiň açylmagy bilen gutlady.

Hormatly Prezidentimiz Kýosuke Nagata bilen duşuşýandygyna şatdygyny aýdyp, Türkmenistanyň Ýaponiýa bilen ikitaraplaýyn gatnaşyklary berkitmäge uly üns berýändigini belledi hem-de oňa Gahryman Arkadagymyzyň salamyny ýetirdi.

Duşuşygyň dowamynda nygtalyşy ýaly, häzirki wagtda iki döwletiň arasyndaky gatnaşyklar syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlar boýunça yzygiderli ösdürilýär. Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasynda bilim ulgamynda hem netijeli hyzmatdaşlyk alnyp barylýar. Iki ýurduň ýokary okuw mekdepleriniň arasynda göni gatnaşyklar ýola goýuldy. Hususan-da, Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri instituty, Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersiteti bilen Ýaponiýanyň Sukuba uniwersitetiniň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda degişli resminamalar kabul edildi. Iki döwletiň bilim ojaklarynyň arasynda hereket edýän resminamalara laýyklykda, dürli çäreler yzygiderli geçirilýär. Mundan başga-da, şu ýylyň 7-nji aprelinde Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Ýaponiýanyň Sukuba uniwersitetiniň arasynda wodorod energiýasy boýunça bilelikdäki ylmy barlaglar babatda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama göni wideoaragatnaşyk arkaly gol çekildi.

Kýosuke Nagata bilim ulgamyndaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň binýadynyň Gahryman Arkadagymyz tarapyndan goýlandygyny we häzirki wagtda onuň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda yzygiderli ösdürilýändigini kanagatlanma bilen belledi hem-de munuň üçin döwlet Baştutanymyza we Milli Liderimize hoşallygyny beýan etdi.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Ýaponiýa bilen gatnaşyklary geljekde-de netijeli ösdürmek üçin bilelikdäki işleri dowam etdirmäge hemişe taýýardygyny aýdyp, iki ýurduň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklaryny berkitmek babatda edýän şahsy tagallalary üçin Sukuba uniwersitetiniň ýolbaşçysyna minnetdarlyk bildirdi.

Duşuşygyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Sukuba uniwersitetiniň filosofiýa ylymlarynyň hormatly doktory akademiki derejesiniň degişli diplomyny gowşurmak dabarasy boldy.

Kýosuke Nagata bilim-ylym ulgamyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmekde bitiren hyzmatlaryny göz öňünde tutup, Arkadagly Gahryman Serdarymyza bu hormatly ady dakmak baradaky çözgüde gelnendigini aýdyp, dabaraly ýagdaýda döwlet Baştutanymyza degişli diplomy gowşurdy we Gahryman Arkadagymyzyň hem bu uniwersitetiň hormatly doktorydygyny, giň gerimli döwlet işi bilen bir hatarda, ylmy-barlag işlerine-de hemişe uly üns berýändigini buýsanç bilen belledi.

Döwlet Baştutanymyz Ýaponiýanyň Sukuba uniwersitetiniň filosofiýa ylymlarynyň hormatly doktory alymlyk derejesiniň berlendigi üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, bu sylagyň özi üçin uly hormatdygyny we munuň Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasyndaky gatnaşyklaryň, hususan-da, bilim ulgamyndaky hyzmatdaşlygyň ýokary derejesini görkezýändigini nygtady.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz hem-de Sukuba uniwersitetiniň ýolbaşçysy birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Ýaponiýanyň işewür toparlarynyň wekilleri bilen hem duşuşygy boldy. Duşuşyga ýapon tarapyndan Türkmen-ýapon ykdysady komitetiniň, «Mitsubishi Corporation», «Sumitomo Corporation», «Komatsu Ltd.», «Toyo Engineering Corporation», «Kawasaki Heavy Industries, Ltd.», «Sanko Seiko Co. Ltd.», «Muroosystems Corporation», «Tokyo Boeki Eurasia Limited», «Mitsubishi Heavy Industries, Ltd.», «Sumitomo Heavy Industries Ltd.», «Tohkemy Corporation», «ITOCHU Corporation» kompaniýalarynyň ýolbaşçylary hem-de wekilleri gatnaşdylar.

Şeýle işewürlik duşuşyklary hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň häzirki döwürde ýeten belent sepgitleri we maýa goýum kuwwaty bilen tanyşdyrmak üçin netijeli meýdança bolup hyzmat edýär. Daşary ýurtly gatnaşyjylar üçin bolsa ol öz geljegi uly taslamalaryny tanyşdyrmak babatda oňat mümkinçilikdir. Däbe öwrülen şeýle forumlar milli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklaryna maýa goýumlary çekmäge, işewürligi ösdürmäge we geljegi uly taslamalaryň binýadyny goýmaga ýardam berýär. Häzirki wagtda iri ýapon kompaniýalary Türkmenistanda netijeli iş alyp barýarlar. Olar köp ýyllaryň dowamynda ýurdumyzda giň gerimli taslamalary durmuşa geçirip, özüni ygtybarly hyzmatdaş hökmünde görkezdiler. Şunda gaz we nebithimiýa, ulag-kommunikasiýa, oba hojalygy, öňdebaryjy tehnologiýalar ýaly ulgamlar hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary bolup durýar.

Işewürler duşuşmaga wagt tapandygy üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan edip, bu duşuşygyň iki dostlukly ýurduň arasyndaky söwda-ykdysady gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmek üçin möhüm itergi boljakdygyny bellediler. Şeýle-de olar döwlet Baştutanymyzy Sukuba uniwersitetiniň hormatly doktory alymlyk derejesine mynasyp bolmagy bilen tüýs ýürekden gutlap, munuň hormatly Prezidentimiziň syýasy we ykdysady gatnaşyklary ösdürmek babatda uly şahsy goşandynyň ykrarnamasy bolmak bilen birlikde, akademiki hyzmatdaşlygyň hem nyşanydygyny nygtadylar.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa söz berildi. Döwlet Baştutanymyz duşuşyga gatnaşyjylara ýüzlenip, türkmen-ýapon ykdysady hyzmatdaşlygyny ösdürmekde möhüm ähmiýete eýe bolan bu duşuşygy gurandyklary üçin ýapon işewürlerine tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ynanyşmak we özara bähbitlilik esasynda alnyp barylýandygyny, geçen ýyllaryň dowamynda ony mundan beýläk-de ösdürmek üçin berk binýadyň döredilendigini belledi. Döwlet Baştutanymyz Ýaponiýanyň öňdebaryjy tehnologiýalary, innowasiýalary, ykdysady we ekologiýa strategiýasyny ösdürmekde ýurdumyz üçin görelde bolup durýandygyny, ylymda, senagatda gazanan üstünlikleriniň, dolandyryş ulgamynda toplan özboluşly tejribesiniň Türkmenistan üçin örän möhümdigini aýtdy.

Biz innowasion senagaty kämilleşdirmäge, «ýaşyl» ykdysadyýete geçmegi çaltlandyrmaga uly üns berýäris. Şeýle hem energetikany diwersifikasiýalaşdyrmaga, milli we halkara ulag arabaglanyşygyny ösdürmäge aýratyn orun degişlidir. Ýapon işewürleriniň bu ugurlaryň ählisine gatnaşmagy üçin amatly şertleriň bardygyny bellemek isleýärin diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi we Türkmenistanyň ykdysadyýetine uzak möhletli maýa goýumlary goýmak üçin örän gowy mümkinçilikleriň bardygyny aýtdy hem-de ýurdumyzdaky syýasy durnuklylygy, durnukly ykdysady ösüşi, baý serişde binýadyny, düzümleýin özgertmeleri, innowasion ösüşe döwlet goldawyny, amatly maýa goýum ýagdaýyny munuň üçin amatly şertleriň hatarynda belledi. Döwlet Baştutanymyz çykyşynyň dowamynda käbir sanlary we maglumatlary getirdi.

Bellenilişi ýaly, soňky ýyllarda Türkmenistanyň jemi içerki önüminiň ösüşi 6 göterimden gowrak derejede durnukly saklanýar. Golaýda Halkara pul gaznasy ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly ösýändigini tassyklady. Ýakyn ýyllarda ýurdumyzyň jemi içerki önüminiň ösüşiniň 6,3 — 8,3 göterim bolmagyna garaşylýar. Bu bolsa Türkmenistanyň şu görkeziji boýunça diňe bir sebitde däl, eýsem, bütin dünýäde hem öňdebaryjy orunlarda boljakdygyna şaýatlyk edýär. Milli ykdysadyýetimiz, esasan, döwlet we hususy maýa goýumlaryň hasabyna ösýär. Her ýyl bu ulgama goýulýan maýa goýumlaryň möçberi jemi içerki önümiň 40 göteriminden hem geçýär. Şonuň 15 göterimi bolsa daşary ýurt maýa goýumlarynyň paýyna düşýär. Ýurduň senagat-innowasion ösüşi maýa goýumlaryň umumy möçberiniň 65 göteriminden gowragynyň önümçilik pudagyna gönükdirilmegi arkaly üpjün edilýär. Munuň özi ykdysady düzümlerimizi özgertmäge, önümçilik pudagyny düýpli döwrebaplaşdyrmaga mümkinçilik berýär. Maliýe-bank ulgamy hem yzygiderli ösdürilýär. Biz daşary ykdysady işde yzygiderli we üýtgewsiz açyk syýasaty ýöredýäris. Halkara işewürleriň Türkmenistanda iri taslamalary amala aşyrmaga gatnaşmagy üçin amatly şertleri döredýäris diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady we şunda ýapon işewürleri bilen hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginiň, täze taslamalary durmuşa geçirmegiň maksadalaýyk hasaplanýandygyny aýtdy.

Häzirki döwürde ýurdumyzda ýapon kompaniýalarynyň gatnaşmagynda 44 sany maýa goýum taslamasy hasaba alyndy. Olaryň umumy bahasy 11 milliard amerikan dollaryndan geçýär. Şeýle hem bahasy 256 million ýewro we 190 milliard iýene golaý bolan taslamalar durmuşa geçirilýär diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi we iri ýapon kompaniýalarynyň Türkmenistanda köp ýyllaryň dowamynda alyp baran üstünlikli işine ýokary baha berip, munuň üçin minnetdarlyk bildirdi. Şunuň bilen baglylykda, «Itochu Corporation», «Kawasaki Heavy Industries», «Mitsubishi Corporation», «Sojitz Corporation», «Toyo Engineering», «Mitsui», «Sumitomo Corporation» we beýleki korporasiýalaryň türkmen ykdysadyýetiniň ösüşine goşýan uly goşandy bellenildi.

Soňky ýyllarda ýapon kompaniýalarynyň gatnaşmagynda Türkmenistanda iri senagat desgalary işe girizildi. Şolardan Garabogazdaky ammiak we karbamid öndürýän gazhimiýa toplumyny, Gyýanlydaky polimer zawodyny, Owadandepedäki tebigy gazdan benzin öndürýän zawody we Çärjew etrabyndaky gaz turbinaly elektrik stansiýasyny görkezmek bolar. «Komatsu» ýer gazyjy tehnikalarynyň, «Toyota» kysymly awtoulaglaryň ýurdumyza getirilýändigini bellemek isleýärin. Bu işlere Ýaponiýanyň Hökümet edaralarynyň, Ykdysadyýet, söwda we senagat ministrliginiň, Ýaponiýanyň Halkara hyzmatdaşlyk bankynyň (JBIC) hem-de Eksporty we maýa goýumlary ätiýaçlandyryş ýapon agentliginiň (NEXI) ýardam berendigini aýtmak gerek diýip, hormatly Prezidentimiz belledi we Türkmenistanyň uzak möhletli maýa goýumlary goýmak hem-de netijeli hyzmatdaşlyk etmek üçin ýapon işewürlerine ähli şertleri döretmäge taýýardygyny tassyklady.

Döwlet Baştutanymyz energetika, ulag we logistika pudaklaryny ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezip, ýokary tehnologiýaly we ekologik taýdan arassa önümçilikleriň, suw serişdeleri ulgamyny döwrebaplaşdyrmagyň we hünärmenleri taýýarlamagyň möhüm ähmiýetini nygtady.

Uzak möhletli geljegi göz öňünde tutup, ýapon işewür toparlary bilen hyzmatdaşlyk etmek üçin birnäçe anyk teklibimizi beýan etmek isleýärin. Birinjiden, Türkmenistanyň bazarynda ýapon tehnologiýalaryny we önümlerini, aýratyn-da, olary maşyn gurluşygy, elektronika, himiýa senagaty ýaly pudaklarda ornaşdyrmaga taýýardyrys. Ikinjiden, biziň ýurdumyz suw tygşytlaýjy we arassalaýjy, galyndylary gaýtadan işlemek, “ýaşyl” hem-de wodorod energetikasy boýunça ösen ýapon tehnologiýalaryny ornaşdyrmaga gyzyklanma bildirýär. Üçünjiden, Türkmenistanda kiçi we orta ýapon kärhanalarynyň işewürligi ýöretmek, Ýaponiýada türkmen kärhanalarynyň iş alyp barmak mümkinçiligini öwrenmegi teklip edýärin diýip, hormatly Prezidentimiz sözüni dowam etdi we Türkmenistanyň bu teklipleri ara alyp maslahatlaşmaga taýýardygyny, ykdysady hem-de işewürlik hyzmatdaşlygyny ynamly meýilleşdirmek üçin ýurdumyzda ähli şertleriň bardygyny aýtdy.

Pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz ýapon işewürlerini Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy mynasybetli Aşgabatda geçiriljek halkara foruma hormatly myhman hökmünde gatnaşmaga çagyrdy.

Çykyşynyň ahyrynda döwlet Baştutanymyz Türkmenistan bilen Ýaponiýanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdüriljekdigine, ýapon işewürleriniň geljekde-de ýurdumyzdaky uly taslamalara giňden gatnaşjakdyklaryna ynam bildirip, şu duşuşygy gurandygy üçin ýapon tarapyna ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirdi hem-de duşuşyga gatnaşyjylara netijeli hyzmatdaşlygy arzuw etdi.

Işewürler hormatly Prezidentimizi Ýaponiýa ilkinji sapary bilen tüýs ýürekden gutladylar hem-de wagt tapyp şu duşuşyga gatnaşandygy üçin hoşallyk bildirdiler. Şeýle-de olar “EKSPO — 2025” Bütindünýä sergisine gatnaşýan 160-a golaý döwletiň arasynda Türkmenistanyň ilkinji bolup Milli gününi üstünlikli geçirmegi mynasybetli döwlet Baştutanymyza gutlaglaryny beýan etdiler. Ýapon işewürleri “EKSPO” sergisi geçiriljek şäheriň saýlanan döwründe Türkmenistanyň Osaka şäheriniň dalaşgärligini ilkinjileriň hatarynda goldandygy, soňra ilkinji bolup milli pawilýonyny gurmak barada haýyşnama berendigi üçin hoşallyklaryny beýan etdiler.

Bellenilişi ýaly, Ýaponiýada Türkmenistanyň köp ýyllaryň dowamynda daşary syýasatda ýeten sepgitlerine uly hormat goýulýar. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Türkmenistan syýasatda, ykdysadyýetde we durmuş ulgamynda uly ösüşleri gazandy. Işewür toparlaryň wekilleri ýurdumyzda häzirki wagtda senagat ulgamyny ösdürmäge, infrastrukturany döwrebaplaşdyrmaga, sirkulýar ykdysadyýete geçmäge we galyndylary gaýtadan işlemäge uly üns berilýändigini, munuň bolsa Türkmenistanda daşky gurşawy goramak meselesine jogapkärçilikli çemeleşmäniň aýdyň güwäsi bolup durýandygyny bellediler we ýapon kompaniýalarynyň bu ugurda hyzmatdaşlyk etmek babatda täze başlangyçlarydyr teklipleri öňe sürjekdiklerine ynam bildirdiler.

Ýapon tarapynyň wekilleri diňe bir öz tehnikalaryny we öňdebaryjy çözgütlerini eksport etmek bilen çäklenmän, eýsem, Türkmenistanda öndürilýän önümleriň importyny ösdürmäge hem gyzyklanma bildirýändiklerini aýtdylar. Olar ugurlaryň giň gerimi boýunça bilelikdäki taslamalary amala aşyrmak üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny belläp, ýapon kompaniýalarynyň Türkmenistanda netijeli iş alyp barmagy babatda döredilýän şertler üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirdiler. Işewürler döwlet Baştutanymyzyň Ýaponiýa saparynyň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek babatda gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmekde möhüm ädim bolandygyna berk ynam bildirip, ýapon kompaniýalarynyň iki ýurduň arasyndaky işewürligi ösdürmek üçin mundan beýläk-de tagalla etjekdiklerine ynandyrdylar we şunda türkmen tarapynyň goldawlaryna bil baglaýandyklaryny aýtdylar.

Soňra ikitaraplaýyn resminamalara gol çekmek dabarasy boldy. Gol çekilen resminamalaryň hatarynda «Türkmenhimiýa» döwlet konserni bilen «Kawasaki Heavy Industries, Ltd.» (Ýaponiýa), «Rönesans Endüstri Tesisleri Inşaat Sanayi ve Tijaret Anonim Şirketi» (Türkiýe) we «ITOCHU Corporation» (Ýaponiýa) kompaniýalar toparynyň arasynda Türkmenistanyň Ahal welaýatynda gazdan benzin öndürýän ikinji zawodyň taslamasyny düzmek, üpjün etmek we doly gurup tabşyrmak boýunça hyzmatdaşlyk etmek hakynda Çarçuwaly ylalaşyk; «Türkmenhimiýa» döwlet konserni bilen «Mitsubishi Heavy Industries, Ltd.» (Ýaponiýa), «Gap Inşaat Yatirim ve Diş Tijaret Anonim Şirketi» (Türkiýe) we «Mitsubishi Corporation» (Ýaponiýa) kompaniýalar toparynyň arasynda Türkmenistanyň Balkan welaýatynyň Gyýanly obasynda kuwwatlylygy ýylda 1,155 müň tonna karbamid önümçilik zawodynyň taslamasyny düzmek, üpjün etmek we doly gurup tabşyrmak boýunça hyzmatdaşlyk etmek hakynda Çarçuwaly ylalaşyk; «Türkmenhimiýa» döwlet konserni bilen «Toyo Engineering Corporation» (Ýaponiýa) we «Rönesans Endüstri Tesisleri Inşaat Sanayi ve Tijaret Anonim Şirketi» (Türkiýe) kompaniýalar toparynyň arasynda Türkmenistanda Gyýanlydaky polimer zawodyny düýpli abatlamak boýunça hyzmatdaşlyk etmek hakynda Çarçuwaly ylalaşyk; «Türkmenhimiýa» döwlet konserni bilen «Kawasaki Heavy Industries, Ltd.» kompaniýasynyň arasynda 09.05.2024 senedäki (03.06.2024 senedäki HZM-740101) 02/24 belgili Çarçuwaly şertnama 2 belgili Goşmaça ylalaşyk; Türkmenistanyň Energetika ministrligi bilen «Sumitomo Corporation» (Ýaponiýa) kompaniýasynyň arasynda açyk dolanyşykdaky elektrik stansiýalaryny utgaşykly dolanyşyk işine geçirmek taslamalary boýunça hyzmatdaşlyk etmek hakynda Çarçuwaly ylalaşyk; Türkmenistanyň Energetika ministrligi bilen Ýaponiýanyň «Muroosystems Corporation» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komiteti bilen «Sumitomo Heavy Industries, Ltd.» (Ýaponiýa) kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersiteti bilen «Tokio Boeki Euroasia Ltd.» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersiteti bilen Ýaponiýanyň «Tohkemy Corporation» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti bilen Ýaponiýanyň «Kubota» korporasiýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministrligi bilen Çuo uniwersitetiniň Gözleg we ösüş başlangyjynyň arasynda parnik gazlarynyň milli sanawyny kämilleşdirmek we Pariž ylalaşygyna laýyklykda hasabat bermek boýunça mümkinçiligini ýokarlandyrmak barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky bilen “Nippon” eksport we maýa goýumy ätiýaçlandyryş agentliginiň arasynda hyzmatdaşlyk hakynda Ähtnama bar. Şeýle hem ýurdumyzyň wekiliýetiniň Ýaponiýa saparynyň dowamynda Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary instituty bilen «Nippon» gaznasynyň we «JACAFA» gaznasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri instituty bilen «Nippon» gaznasynyň we «JACAFA» gaznasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersiteti bilen «Nippon» gaznasynyň we «JACAFA» gaznasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

Şeýlelikde, ynanyşmak we özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda ösdürilýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň okgunly häsiýeti, gazanylan täze ylalaşyklar hem-de beýan edilen teklipleriň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegi türkmen-ýapon hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam berer.

Ýaponiýa saparynyň maksatnamasyny tamamlap, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Tokionyň Haneda Halkara howa menziline geldi we bu ýerden Watanymyza ugrady.

***

Hormatly Prezidentimiziň Ýaponiýa saparynyň dowamynda Türkmenistanyň wekiliýet agzalarynyň bu dostlukly ýurduň döwlet we hususy, şol sanda bank düzümleriniň ýolbaşçylary bilen ikitaraplaýyn duşuşyklary boldy. Duşuşyklarda degişli ugurlarda özara gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we ony ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.