Garaşsyzlygymyz ýurdumyzyň durnukly ösüşiniň, halk hojalygynyň dürli ugurlaryndaky üstünlikleriniň, geosyýasatda eýe bolan ýokary abraýynyň gözbaşy. Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy diňe bir halkymyzyň däl, eýsem, umumadamzat gymmatlygydyr. Munuň şeýledigini ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň taryhy Kararnamalary bilen iki gezek ykrar edilmegi, Türkmenistanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň mejlisleriniň birnäçe gezek wise-başlyklygyna saýlanylmagy, türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiz Arkadagly Serdarymyzyň halkara derejede öňe sürýän başlangyçlarynyň biragyzdan goldanylyp, degişli kararnamalar bilen berkidilmegi hem doly tassyklaýar.

Ýurdumyzyň Garaşsyzlyk toýy halkymyz üçin iň mukaddes toýlaryň, naýbaşy baýramlaryň biridir. Bu baýram eziz Diýarymyzyň Garaşsyzlygyny, berkararlygyny hem-de milli bitewüligini şöhratlandyrýar. Merdana halkymyz ata Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň we özygtyýarlylygynyň ykrarnamasy hökmünde Döwlet baýdagyny we Döwlet tugrasyny döretdi. Şöhratly we gahrymançylykly taryhyny, asylly däp-dessurlaryny, milli mirasyny hem-de ynsanperwer ýörelgelerini dikeltdi. Ata-babalarymyzyň asyrlarboýy eden arzuw-islegleri Garaşsyzlyk ýyllarynda hasyl boldy. Döwletimiziň taryhynyň şöhratly sahypalary Garaşsyzlyk döwrüne degişlidir. Çünki mähriban Watanymyz Garaşsyzlygyny alandan soňra, görlüp-eşidilmedik ösüşleri gazandy. Garaşsyzlyk ýyllary içinde halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesi, adamlaryň dünýägaraýşy hem düýpli özgerdi we täze jemgyýetçilik gatnaşyklary kemala geldi. 

Garaşsyzlyk döwründe Watanymyz syýasatda, ykdysadyýetde, oba hojalygynda, senagatda, bilimde, ylymda, medeniýetde, saglygy goraýyşda we sportda ýokary sepgitlere eýe boldy. Ýurdumyz dünýäniň köp döwletleri bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýdy. Döwletimiz ählumumy ykrar edilen ynsanperwer ýörelgelerden ugur alyp, sebit we dünýä döwletleri hem-de köp sanly abraýly halkara guramalary bilen hoşniýetli gatnaşyklary ýola goýmak bilen, parahatçylyk arkaly durnukly ösmegiň nusgalyk ýoluny alyp barýar hem-de dürli halkara konwensiýalaryna we ylalaşyklaryna gatnaşýar. Türkmenistanyň ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmaga, Durnukly ösüş maksatlaryny netijeli durmuşa geçirmäge gönükdirilen ulag, energetika, suw diplomatiýasyndaky halkara başlangyçlary dünýä jemgyýetçiliginde giň goldawa eýe bolýar. Türkmenistanyň halkara abraýynyň barha artmagy, dünýä döwletleri bilen syýasy, ykdysady, medeni we beýleki ugurlar boýunça özara bähbitli hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagy, ýurdumyzda alnyp barylýan «Açyk gapylar» syýasatynyň oňyn netijeleridir. 

Täze taryhy döwürde ykdysadyýeti köpugurly ösdürmek babatda alnyp barylýan giň gerimli işleriň netijesinde, döwletimizde dürli görnüşli önümler öndürilýär, importyň ornuny tutýan önümleri barha artdyrmak, eksport mümkinçiligini ýokarlandyrmak boýunça möhüm işler durmuşa geçirilýär. Milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyryp ösdürmek ugrunda alnyp barylýan işleriň çäklerinde ýurdumyzyň ulag-üstaşyr logistik düzümi hem ýokary depginde ösdürilýär. Gaz geçirijileriň, gara we demir ýollaryň, deňiz hem-de howa menzilleriniň köpugurly ulgamy döredilip, gazy, nebiti gaýtadan işleýän önümçilikler, erkin ykdysady zolaklar kemala getirildi. Ýurdumyzyň ýokary depginde ösýän ykdysadyýeti sebit hem dünýä ykdysadyýetine işjeň goşulyşýar. Döwletimiz ykdysady ösüşiň dünýä görkezijisinde indi birnäçe ýyldan bäri öňdäki orunlary eýeleýär.

Ýurdumyzda döwrebap hem-de nusgalyk Arkadag şäheri, obalar, şäherçeler peýda boldy, häzirki zaman ýaşaýyş-durmuş, önümçilik maksatly desgalar guruldy. Şähergurluşyk we binagärlik keşbi barha kämil görnüşe gelýän mähriban paýtagtymyz bu gün bagtyýar halkymyzyň guwanjy. Aşgabat – myhmansöýerligiň, parahatçylygyň, döredijiligiň, ygtybarly hyzmatdaşlygyň, ynsanperwerligiň mekany. Bu ýerde Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň açylmagy hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýymyza esaslanýan döwlet syýasatyna berlen ýokary bahadyr. 

Hormatly Prezidentimiz Arkadagly Serdarymyzy, türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzy, mähriban halkymyzy ýetip gelýän mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 32 ýyllyk baýramy bilen tüýs ýürekden gutlaýarys. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimizi gülledip ösdürmek, sebitiň we dünýäniň ýurtlary bilen parahatçylyk söýüjilikli, deňhukukly hyzmatdaşlyk, hoşniýetli goňşuçylyk, özara bähbitli hem-de dostlukly gatnaşyklary ösdürmek ugrunda uly işleri durmuşa geçirýän Arkadagly Serdarymyzyň, Gahryman Arkadagymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, işleri hemişe rowaç bolsun. 

Jennet ÖWEKOWA, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Kada-kanunçylyk baradaky komitetiniň agzasy

Hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasaty netijesinde Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyz ykdysadyýetimiziň dürli pudaklarynda ýokary ösüşlere eýe bolýar. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylymyzda ýurdumyz mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 32 ýyllyk şanly toýuna uludan taýýarlyk görýär. 

Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan daşky gurşawy goramak we ekologiýa syýasatynyň netijesinde, tebigy baýlyklarymyzy geljek nesillerimize ýetirmekde bahasyna ýetip bolmajak ägirt uly işler amala aşyrylýar. 2023-nji ýylyň 14-nji iýulynda hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligini bölmek, onuň binýadynda Oba hojalyk ministrligini hem-de Daşky gurşawy goramak ministrligini döretmek baradaky taryhy Kararlary kabul etdi. 

Gahryman Arkadagymyzyň öňe süren eziz Watanymyzda her ýylyň ýaz we güýz paslynda saýaly, miweli we pürli agaç nahallaryň dürli görnüşlerini ekmek baradaky başlangyçlaryny Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Serdarymyz üstünlikli dowam etdirýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly başlangyjy bilen her ýylda ýurdumyzda millionlarça bag nahallary oturdylýar. Diýarymyz saýaly baglaryň, miweli agaçlaryň, umuman, tokaý zolaklarynyň mekanyna öwrülýär. Bu işleriň ählisi bolsa ýurdumyzyň ekologiýa taýdan abadançylygyny üpjün edýär, ilatymyzyň sagdyn ýaşamagyny hem-de adam ömrüniň uzalmagyny şertlendirýär. 

Häzirki wagtda tebigat hakynda alada etmek döwrüň möhüm wezipeleriniň biri bolup durýar. Türkmenistan Ýer ýüzüniň häzirki we geljekki nesilleriniň abadançylygy üçin ählumumy ekologiýa meseleleri barada möhüm başlangyçlary öňe sürmek bilen, dünýä jemgyýetçiliginde özüniň mynasyp ornuny eýeleýär. Birleşen Milletler Guramasynyň tebigaty goramak boýunça işjeň gatnaşyjysy bolup durýan ýurdumyzda halkara konwensiýalaryndan we ylalaşyklardan gelip çykýan borçnamalary üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda giň möçberli işler amala aşyrylýar. 

Milli derejede Türkmenistanyň Prezidentiniň Karary bilen tassyklanan «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 - 2052-nji ýyllarda durmuş ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», «Howanyň üýtgemegi barada Türkmenistanyň Milli strategiýasynyň» täze rejelenen görnüşi, şeýle-de «Türkmenistanyň 2021 – 2025-nji ýyllar üçin Aral milli maksatnamasy», «Türkmenistanyň 2021 - 2025-nji ýyllar üçin Milli tokaý maksatnamasy» we olary ýerine ýetirmek boýunça çäreleriň meýilnamalary kabul edildi. 

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda daşку gurşawy goramak babatda alnyp barylýan işleriň hatarynda, ilkinji nobatda, milli kanunçylygymyzda amala aşyrylýan işleri bellemek gerek. Türkmenistanyň tebigaty goramak boýunça kanunçylygynda daşку gurşawy hapalanmakdan goramaga, gaýtalanmajak özboluşly biologik dürlüligi we biosferany gorap saklamaga, ýurduň ýer, suw serişdelerini we beýleki tebigy baýlyklaryny rejeli peýdalanmaga gönükdirilen birnäçe möhüm kanunlar kabul edildi, şeýle hem hereket edýän birnäçe kanunlara üýtgetmeler we goşmaçalar girizildi. Konstitusiýa esaslanyp, ýurdumyzda ekologiýa meseleleri bilen baglanyşykly köpsanly kanunlar kabul edildi. «Ozon gatlagyny goramak hakynda», «Agyz suwy hakynda», «Aýratyn goralýan tebigy ýerler hakynda», «Ösümlik dünýäsi hakynda», «Haýwanat dünýäsi hakynda», «Ekologiýa howpsuzlygy hakynda», «Tebigaty goramak hakynda», «Ekologiýa seljermesi hakynda», «Ekologiýa auditi hakynda», «Ekologiýa maglumaty hakynda» kabul edilen kanunlaryň esasynda bu ugurda uly işler alnyp barylýar. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Arkadagly Serdarymyzyň baştutanlygynda ýurdumyzda suwy rejeli peýdalanmak, suw baýlyklaryny goramak we suw diplomatiýasyny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler uly üstünliklere beslenýär. Ýurdumyzda ululy-kiçili täze suw howdanlarynyň ençemesi guruldy. Olaryň käbirleri derýalaryň kenarlarynda gurlan bolsa, käbirleri dag çeşmeleriniň  hanasynyň golaýynda, ygallaryň köp düşýän ýerlerinde, sil akabalarynyň ugrunda bina edildi. 

Döwlet Baştutanymyzyň ekologiýa diplomatiýasynyň mümkinçiliklerini we milli tejribäni ulanmak arkaly öňe süren köpsanly başlangyçlary dünýä bileleşigi tarapyndan giň goldaw tapdy. Ýurdumyz tarapyndan Araly halas etmegiň halkara gaznasynda alnyp barylýan işler munuň anyk subutnamasydyr. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, Aral meselesiniň möhümligi Merkezi Aziýanyň çäklerinden alyslara çykýar. Munuň özi abraýly halkara guramalar, ozaly bilen, BMG bilen özara gatnaşyklarda yzygiderli döwletara hyzmatdaşlygy üçin mäkäm binýady döretmegiň wajypdygyny şertlendirýär. Mälim bolşy ýaly, 2018-nji ýylyň 12-nji aprelinde Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň «Birleşen Milletler Guramasynyň hem-de Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň arasyndaky hyzmatdaşlyk» atly Kararnamasy kabul edilipdi. Şeýle hem, ýurdumyz BMG-niň Aral üçin ýörite maksatnamasyny işläp taýýarlamak hakynda teklip bilen çykyş etdi. Bu resminama Aral deňzi sebitinde ýagdaýy durnuklaşdyrmak boýunça anyk meýilnamalary öz içine alýar. Ýurdumyzda dünýä tejribesinde ykrar edilen guramaçylyk, tehniki serişdeleriň, ylmyň döwrebap gazananlarynyň, innowasion çemeleşmeleriň yzygiderli önümçilige ornaşdyrylmagy bu ugurda uly öňegidişlikleriň gazanylmagyny şertlendirdi. 

Berkarar Diýarymyzy ekologiýa taýdan abadan ýurda öwürmek babatda beýik işleri amala aşyrýan Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň beýik işleri rowaçlyklara beslensin! 

Orazdurdy ABDYÝEW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, 

Ylym, bilim, medeniýet we ýaşlar 

syýasaty baradaky komitetiniň agzasy.

Arkadagly Serdarymyz ýaşlara uly ynam bildirip, şugla saçýan ýagty ertirleriň eýeleri hökmünde garaýar. Döwletimizde ýaşlar syýasaty ileri tutulýan ugurlaryň biri hökmünde kesgitlenip, ýaşlaryň ruhy ahlak, aň - paýhas, beden taýdan sazlaşykly ösmegine ähli mümkinçilikler we şertler döredilýär. 

Şu ýylyň 10-njy iýunynda döwlet Baştutanymyzyň gol çeken Karary bilen «Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygynyň 2023 – 2030-njy ýyllar üçin Strategiýasynyň» tassyklanandygyna uzak wagt geçmänkä, Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça ýöriteleşdirilen abraýly düzümi bolan ÝUNESKO-dan hoş habaryň gelip gowuşmagy örän buýsandyryjy boldy. Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň ÝUNESKO-nyň Bütin dünýä Ýaşlar jemgyýetiniň agzalygyna kabul edilendigi ýurdumyzyň halkara ýaşlar dialogyny ýerine ýetirmekde möhüm ädimi boldy. Häzirki wagtda Ýaşlar guramasy ýurdumyzda ýaşlaryň ukyp-başarnyklaryny hem-de zehinini ýüze çykarmakda, olaryň durmuş goraglylygyny üpjün etmekde, döredijilik başlangyçlaryny höweslendirmekde netijeli işleri alyp barýar. Ine, indi bolsa türkmen ýaşlary üçin ÝUNESKO-nyň maksatnamalaryna gatnaşmaga we öwrenmäge, dünýä çykmaga giň mümkinçilikler açylýar. 

Türkmenistan hemişelik Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanmak arkaly, Birleşen Milletler Guramasy we onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen işjeň hyzmatdaşlyk edýär. Bu ugurda Türkmenistan ÝUNESKO bilen netijeli gatnaşyklary alyp barýar. Häzirki wagtda Türkmenistanyň Hökümetiniň we ÝUNESKO-nyň arasynda 2021 – 2023-nji ýyllar üçin Hereketleriň täze işlenip taýýarlanan meýilnamasy hereket edýär. 

Türkmenistan 1993-nji ýylyň 17-nji awgustynda ÝUNESKO-nyň agzalygyna kabul edildi. Bu gurama tutuş adamzat tarapyndan goralyp, geljekki nesillere ýetirmäge degişli hasaplanýan maddy we maddy däl medeni gymmatlyklary gorap saklamakda, dikeltmekde we wagyz etmekde ähmiýetli işleri alyp barýar. Sanawyň esasy maksady täsin maddy we maddy däl medeni mirasymyzy, tebigy ýadygärligi goramakdan, çuňňur öwrenmekden we dünýä ýaýmakdan ybaratdyr. ÝUNESKO-nyň Bütin dünýä mirasynyň sanawyna ýurdumyz boýunça 1999-njy ýylda Gadymy Merw döwlet taryhy-medeni ýadygärlikler toplumy, 2005-nji ýylda Köneürgenç şäheri, 2007-nji ýylda Köne we Täze Nusaý galalary goşuldy, şeýle hem maddy däl medeni gymmatlyklaryň sanawyna 2015-nji ýylda «Görogly» dessançylyk sungaty, 2017-nji ýylda aýdym aýtmagyň we tans etmegiň küşt depdi milli dessury, 2019-njy ýylyň dekabr aýynda türkmen halyçylyk sungaty goşulýar. Mundan başga-da, türkmen keşdeçilik sungaty, ýüpekçilik we dokmaçylykda ýüpek önümçiliginiň däpleri we molla Ependiniň şorta sözlerini gürrüň berijilik däbi ýaly milli gymmatlyklarymyz sanawdan orun aldy. 

Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde hem-de Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynda ÝUNESKO kafedralary döredildi. Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynda, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda we Türkmen oba hojalyk institutynda ÝUNESKO klublary açyldy. Umumy bilim berýän orta mekdepleriň 6-sy bu guramanyň assosirlenen mekdepleriniň toruna goşuldy. Şundan ugur alsak, ÝUNESKO bilen türkmen ýaşlarynyň arasynda strategik hyzmatdaşlygyň badalga alandygyny görmek bolýar. 

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň ÝUNESKO-nyň Bütin dünýä Ýaşlar jemgyýetiniň agzalygyna kabul edilmegi bilen dünýä çykmak we dünýä medeniýeti bilen tanyşmak mümkinçiliginiň döremegi biz – ýaşlarda uly buýsanç döredýär. 

2023-nji ýylyň «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» diýlip yglan edilmeginiň hem özboluşly manysy bar. Arkadagly Serdarymyz wezipä girişmek dabarasynda ýaşlar syýasatyny ösdürmäge uly üns berjekdigini aýratyn belläp geçdi. Bu ugur döwletimiziň strategik ugry hökmünde barha ösdürilýär. Bu günki gün belent maksatlaryň we wezipeleriň taryhy ýylymyzyň adynda berkidilmegi onuň syýasy ähmiýetini has-da artdyrýar. 

Biz – ýaşlar üçin uly aladalar edýän, şertleri döredip berýän türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň we hormatly Prezidentimiz Arkadagly Serdarymyzyň janlarynyň sag bolmagyny, il-ýurt bähbitli alyp barýan işleriniň hemişe rowaç almagyny arzuw edýäris. 

Ýakup ATABAÝEW, 

TMÝG-niň Ruhubelent etrap geňeşiniň başlygy, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Çagalar biziň durmuşymyzyň güli, ömrümiziň dowamatydyr. Olaryň berk bedenli, sagdyn ruhly ýaşlar bolup ýetişmekleri bolsa biziň öňde goýýan iň esasy maksatlarymyzyň biridir. Çünki biziň ýagty geljegimiz ýaş nesiller bilen aýrylmaz baglydyr. Bagtyýar çagalygyň mekany bolan ata Watanymyzda ýaş nesillerimiziň asuda durmuşda ýaşamagy babatda giň mümkinçilikler döredilýär. Ýurdumyzda çagalaryň bilim almagyna, terbiýelenmegine gönükdirilen işler sanardan köp. Açylyp ulanmaga berilýän çagalar baglary, orta mekdepler dünýäniň ösen tehnologiýalary bilen abzallaşdyrylan. Çagalarymyzyň kadaly dynç almaklary üçin ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda, şeýle hem Awazada we Gökderede çagalar sagaldyş we dynç alyş merkezleri gurlan. Olarda çagalar öz saglygyny berkidip, şadyýan dynç alýarlar.

Gün, howa, suw çagalaryň bedenini taplamakda, saglygyny berkitmekde tebigatyň beren iň peýdaly dermanlarydyr. Iş meýilnamasyna laýyklykda, çagalary tapgyrma-tapgyr arassa howada, suwda taplamaga degişli çäreler geçirilýär. Ýylyň dowamynda däl, hatda bir gije-gündiziň dowamynda hem howanyň derejesi üýtgäp durýar. Howanyň şeýle üýtgäp durmagyna çaganyň bedenini öwrenişdirmek onuň jan saglygyna örän peýdaly, şonuň üçin hem howadan, Gün şöhlesinden, suwdan hökman peýdalanmaly. Arassa howada çaga näçe köp gezelenç etse, onuň beden saglygy oňat, işdäsi açyk, ukusy kadaly bolýar. Çaganyň 3 ýaşdan 6 ýaşa çenli howanyň sowuk ýagdaýynda-da arassa howadan dem almagy örän zerurdyr. Gün bilen taplama çaganyň ýaşaýşynda beden saglygy üçin uly ähmiýete eýedir. Gün şöhlesi çaganyň bedenine köp peýda getirýär. Bellenen wagtlarda çagalary Günüň aşagynda gezelenç etdirmek olaryň bedeninde D witamininiň emele gelmegine ýardam edýär. Bu witamin bolsa çaganyň ösüşinde uly ähmiýetli bolmak bilen, onuň ukusynyň we işdäsiniň gowy, süňkleriniň berk bolmagyna peýdasy bar. Suw bilen taplamak çagalaryň sagdyn ösmegi üçin möhüm bolup durýar. Açyk howada suwa düşmek çagalaryň iň bir höwes edýän zatlarynyň biridir. Munuň özi ganyň aýlanyşyna uly täsir edýär. Açyk howada suwa düşmek bilen bir wagtyň özünde, howa, Gün hem-de suw çaganyň bedenine gowy täsir edýär. 

Ýurdumyzda çagalaryň sagdyn we hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösmeklerine gönükdirilen kanunlaryň, kadalaşdyryjy hukuknamalarynyň onlarçasy kabul edildi. Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan kabul edilen «Çaganyň hukuklarynyň döwlet kepillikleri hakynda», «Bilim hakynda», «Hossarlyk we howandarlyk hakynda», «Ene süýdi bilen iýmitlendirmegi wagyz etmek we goldamak hakynda» Türkmenistanyň kanunlary, Türkmenistanyň Maşgala kodeksi hereket edýär. Bu kanunlar we kodeksler çaganyň hukuklarynyň, azatlyklarynyň we kanuny bähbitleriniň goralmagy çygryndaky döwlet syýasatynyň hukuk, durmuş, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitleýär.

Enejan AMANÝAZOWA, 

Daşoguz şäherindäki 39-njy çagalar bakja-bagynyň 

müdiri, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

Türkmen ili Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüne gadam basmak bilen hormatly Prezidentimiz Arkadagly Serdarymyzyň başda durmagynda bagtyýar geljeginiň binýadyny berkden tutýar. Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan belent maksatlaryny Arkadagly Serdarymyz üstünlikli dowam etdirýär. Döwletimiziň we jemgyýetimiziň durmuşynda amala aşyrylýan syýasy özgertmeler ykdysady ösüş-özgerişler bilen sazlaşykly utgaşdyrylýar. Şeýlelikde, Garaşsyz, baky Bitarap döwletimiz bedew bady bilen öňe barýar. 

Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň 18-nji iýulynda paýtagtymyz Aşgabat  şäherindäki Maslahatlar merkezinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi geçirildi. Bu mejlis jemgyýetimiziň durmuşynda wajyp waka bolup, onda öňde durýan taryhy wakalar bilen bagly derwaýys meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisde Gahryman Arkadagymyz giňişleýin çykyş etdi. Türkmen halkynyň Milli Lideri taryhy çykyşynda, ilki bilen, agzybir türkmen halkynyň Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň baş baýramy bolan beýik Garaşsyzlygymyzyň baýramyny buýsanç duýgusy bilen garşylaýandygyny belledi. Bu senäniň taryhy ähmiýetini, onuň il-günümizi belent maksatlara galkyndyrýandygyny nygtady. 

Şeýle hem mejlisde Milli Liderimiz baýramçylyk günleriniň öň ýanynda geçiriljek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini ýokary derejede geçirmek bilen bagly guramaçylyk meseleleriniň üstünde durup geçdi. Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň ösüş menzilleri, bolup geçen syýasy wakalar barada aýdyp, şu ýylyň sentýabrynda boljak taryhy wakalar bilen bagly öňde durýan wajyp wezipeleri kesgitledi. Şu wezipeleriň oňyn çözgüdi bolsa, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini, Garaşsyzlygymyzyň 32 ýyllygynyň baýramyny ýokary derejede guramaçylykly geçirmäge mümkinçilik berer. 

Toýlary toýlara ulaşýan türkmen ili uly toýuna barýar. Möhüm taryhy wakanyň yz ýanynda toýy uludan tutuljak beýik Garaşsyzlygymyzyň baýramçylygy halkymyzy belent sepgitlere ruhlandyrar. 

Döwran HAPBAÝEW. 

Wekilbazar etrabyndaky 23-nji orta mekdebiň müdiri, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň oýlanyşykly ykdysady syýasatynyň çäklerinde durmuşa geçirilýän düýpli özgertmeler ýurdumyzyň halk hojalygynyň ähli pudaklarynda ýokary netijeleriň gazanylmagyna itergi berýär. Öňdebaryjy tehnologiýaly önümçilik kuwwatlyklarynyň işe girizilmegi Garaşsyz döwletimiziň ykdysady ösüşine täze mümkinçilikleri açýar. 

Ýurdumyzyň elektroenergetika pudagy milli ykdysadyýetimiziň öňdebaryjy we iri pudaklarynyň biridir. Bu pudagyň çalt depginlerde we durnukly ösdürilmegi beýleki pudaklaryň ösüşine oňyn täsirini ýetirýär. Şonuň üçinem ýurt Baştutanymyz elektroenergetika pudagynyň ösdürilmegine uly üns berip, bu babatda wajyp wezipeleri öňde goýýar. Soňky ýyllarda ýurdumyzyň çar künjeginde kämil tehnologiýaly täze elektrik stansiýalarynyň birnäçesi gurlup, ulanmaga berildi. Şolaryň ikisi türkmen energetikasynyň öňbaşçysy bolan Mary DES-iniň senagat zolagynda işe girizildi. Olaryň biri kuwwaty 149,2 megawat bolan gaz turbina elektrik stansiýasydyr. Beýlekisi bolsa, kuwwaty 1574 megawata deň bolan utgaşykly dolandyrylýan elektrik stansiýasydyr. Soňky ýatlan elektrik stansiýamyz diňe bir sebitde iri elektrik stansiýasy bolmak bilen çäklenmän, onuň ykdysady tygşytlylygy, ekologiýa taýdan arassa önümçiligi bilen tapawutlanýandygyny ýatlamalydyrys. Bu desga innowasion, ýokary tehnologiýaly enjamlar bilen enjamlaşdyrylyp, onuň işe girizilmegi elektrik energiýasyna ýyl saýyn ösýän islegi has doly kanagatlandyrmaga mümkinçilik berýär. 

Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly hem institutymyzyň mugallymlarydyr talyp ýaşlary üçin ýatdan çykmajak ýyl bolar. Sebäbi, şu okuw ýylynyň ilkinji günlerinde ýokary okuw mekdebimiziň ýanaşyk çäklerinde 2 müň orunlyk täze goşmaça döwrebap okuw binasynyň, 800 orunlyk umumy ýaşaýyş jaýynyň, ýapyk görnüşli sport desgasynyň, şeýle hem aýlawly ýolda monumentiň gurluşygyna badalga berildi. Munuň özi Arkadagly Serdarymyzyň ýaşlar barada edýän aladalarynyň anyk işlerde durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýär. 

Ösüşli-özgertmeleriň ýoly bilen öňe barýan pudak üçin ýaş hünärmenleri ýetişdirmek möhüm wezipe. Şu wezipeden ugur alnyp, institutymyzda geljekki energetikleri taýýarlamakda uly işler bitirilýär. Çylşyrymly tehnologiýaly önümçiligi dolandyrmaly, ýokary taýýarlykly hünärmenleri kemala getirmegiň bolsa, jogapkärçiligi ýokary bolýar. Biz şeýle wezipä hötde gelmäge-de çalyşýarys. 

Merdan ORAZMEREDOW. 

TDEI-niň mugallymy, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň 14 – 15-nji sentýabrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Täjigistan Respublikasyna iki günlük iş saparyny amala aşyrar. Iş saparynyň barşynda döwlet Baştutanymyz Araly halas etmegiň Halkara gaznasynyň esaslandyryjylary bolan Merkezi Aziýa döwletleriniň baştutanlary bilen duşuşar. Bulardan başga-da, iş saparynyň çäklerinde hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda goňşy döwletler bilen dost-doganlykly gatnaşyklary mundan beýläk-de berkitmekde birnäçe duşuşyklaryň bolmagyna garaşylýar.

Ýer ýüzünde ekologiýa meselesi üns merkezinde saklanylýar, çünki ol ýaşaýşa özüniň oňyn täsirini ýetirýär. Şeýle bolansoň, daşky gurşawy goramak Garaşsyz döwletimizde durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde kesgitlendi. Ykdysady we durmuş ulgamyndaky giň möçberli özgertmeler maksatnamalary ähli babatda adamlaryň abadançylygynyň aýrylmaz şerti bolan ekologiýa bilen ysnyşykly baglanyşyklydyr.

Ýer ýüzünde tehnikanyň we tehnologiýanyň ösmegi bilen milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda innowasion, serişde tygşytlaýjy tehnologiýalar ornaşdyrylýar, howanyň arassalygyna gurulýan zawodlaryň we fabrikleriň, beýleki desgalaryň ekologiýa standartlaryna we talaplaryna laýyklygyna gözegçiligiň netijeliligini artdyrmak maksady bilen, degişli çäreler görülýär. Olar daşky gurşaw üçin howpsuzlygy dogrusynda hökmany tertipde degişli seljermeden geçirilýär. Ata Watanymyz daşky gurşawy goramak meseleleriniň çözgüdine örän jogapkärli çemeleşýär. 

Ýurt Garaşsyzlygyna eýe bolandan soňra, Diýarymyzda, ylaýta-da, soňky on ýyldan gowrak döwürden bäri tebigaty goramak bilen baglanyşykly köp çäreler durmuşa geçirildi. Olaryň arasynda Türkmenistanyň Tokaý kodeksi, «Ekologiýa howpsuzlygy hakynda», «Ösümlikleri goramak hakynda», «Ösümlik dünýäsi hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary, şeýle hem «Türkmenistanyň 2021 – 2025-nji ýyllar üçin Milli tokaý maksatnamasy»

«Türkmenistanyň 2021 – 2025-nji ýyllar üçin Aral Milli maksatnamasy» we beýlekiler uly orun eýeleýär. Şeýlelikde, şu resminamalaryň çäklerinde ýurdumyzyň çar künjeginde berjaý edilýän işler düýpli netijelere eýe bolýar. 

Döwletimizde ekologiýa abadançylygyny üpjün etmek, eziz Watanymyzy bagy-bossanlyga büremek, onuň ösümlik we haýwanat dünýäsini baýlaşdyrmak, gözel tebigatymyzy aýawly saklamak boýunça maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar. Daşky gurşawy goramak ulgamynyň kanunçylyk binýadyny has-da berkitmek we kämilleşdirmek boýunça hem netijeli işler alnyp barylýar. Bu ulgamda hereket edýän kanunçylygyň kämilleşdirilmegi döwlet ekologiýa syýasatynyň üstünlikli amala aşyrylýandygynyň subutnamasydyr. 

Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan «Türkmenistanyň Milli tokaý maksatnamasy», «Türkmenistanyň Aral boýunça 2021 – 2025-nji ýyllar üçin Konsepsiýasy», «Howanyň üýtgemegi barada Türkmenistanyň Milli strategiýasynyň» rejelenen görnüşi, «Türkmenistanyň 2021 – 2025-nji ýyllar üçin Milli tokaý maksatnamasy» tapgyrlaýyn amala aşyrylyp, ýurdumyzyň we sebitiň ekologiýa abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilen maksatnamalaýyn işler durmuşa geçirilýär. 

Şu nukdaýnazardan, ýurdumyzyň Garagum sährasynyň ekologiýa ýagdaýyna yzygiderli üns berýän döwlet Baştutanymyz onuň baý ösümlik we haýwanat dünýäsiniň goralyp saklanylmagynyň, geljekki nesillere ýetirilmeginiň, ekologiýa abadançylygynyň döwrebap amala aşyrylmagynyň wajypdygyny tekrarlaýar. Şol sanda çölleşmä garşy göreşmegi, ýer we suw serişdelerini peýdalanmagy, şorlaşan ýerleri dikeltmegi, oba hojalyk önümçiliginde aňrybaş täze tehnologiýalary ýerlikli ulanmagyň möhümdigini nygtaýar. 

Häzirki döwürde ýerleriň ýagdaýyny kadalaşdyrmak üçin energiýa netijeliligi üpjün edilip, beýleki bir tarapdan, suw sorujy enjamlaryň peýdalanylyşyny gözegçilikde saklamak birjik-de ünsden düşürilmeýär. Suwarymly ekerançylyk meýdanlarynda we boz meýdanlarda bag nahallarynyň köpeldilip, wagtly-wagtynda ideg edilmegine uly ähmiýet berilýär. 

Mary welaýatynyň Tagtabazar etrabynyň Pendi ýaýlasynda hem ekologiýa abadançylygy üns merkezinde saklanylýar, suwarymly ýerlere ýaş nahallaryň dürli görnüşleri ekilýär we idegi ýetirilýär. Şonuň bilen baglylykda, daglar bilen bäsleşýän baýyrlarymyzda, has takygy, etrabymyzyň merkezinde ýerleşýän Ýekegowagyň degre-daşyna we Tagtabazar pagta-egirme fabriginiň daş-töweregine pürli we saýaly baglar ekildi. Bu işler diňe bir tebigatymyzyň gözelligine gözellik goşman, eýsem, howanyň arassa saklanmagyna, ýurdumyzyň azyk bolçulygyny berkitmäge ýardam berer. 

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda ýurdumyzyň ähli künjeklerinde müňlerçe bag nahallary oturdyldy. Bu ýaş nahallar tebigaty gözelleşdirýär we adamyň tebigat bilen ruhy sazlaşygyny döredýär, ynsan ömrüni uzaldýar. 

Ýurdumyzda tebigaty aýawly goramaga aýratyn ähmiýet berýän, bag ekmek ýaly sogaply, daşky gurşawy, ekologiýany goramak ýaly parz işlere badalga berýän türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň, şeýle hem hormatly Prezidentimiz Arkadagly Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak, belent başlary aman bolsun! 

Arslan HAÝYDOW, 

TDP-niň Tagtabazar etrap komitetiniň hünärmeni, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň her bir güni beýik ösüşlere, şanly wakalara beslenýär. Konstitusiýanyň kadalary, Türkmenistanyň kanunlary arkaly adam hukuklary goralýan hem-de kepillendirilýän demokratik, hukuk we dünýewi döwlet bolan ýurdumyzda ösüşiň täze tapgyrynda ägirt uly özgertmeler amala aşyrylýar. 

32 ýyl mundan ozal gadymy türkmen halkynyň erk-islegi amala aşyrylyp, «Türkmenistanyň Garaşsyzlygy we döwlet gurluşynyň esaslary hakynda» Konstitusion kanun kabul edildi hem-de Türkmenistan garaşsyz döwlet diýlip yglan edildi. Öz Garaşsyzlygyna eýe bolan gününden bäri ýurdumyz ýyl saýyn ösüşlerden-ösüşlere tarap ynamly öňe barýar, durmuş-ykdysady maksatnamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär, döwlet dolandyryşy kämilleşdirilýär. Ýurdumyzyň demokratik, hukuk we dünýewi esaslaryny pugtalandyrmak boýunça yzygiderli tagallalar edilýär. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary esasynda yzygiderli amala aşyrylan konstitusion özgertmeler adamyň hukuklaryny, azatlyklaryny goramakda, ilatyň dürli gatlaklaryny döwletiň işlerini dolandyrmaga çekmekde möhüm ähmiýete eýedir. Garaşsyzlygyň 32 ýyllyk senesi türkmen halky üçin uly ähmiýete eýe bolup durýar. Bu gün biz Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň şan-şöhrata we uly üstünliklere beslenýän döwründe Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň durmuşynda bolup geçen özgertmelere baha bermek bilen, özygtyýarly ösüşiň her gününiň, her aýynyň taryhy ähmiýetli syýasy, ykdysady, medeni wakalara beslenendigini uly ynam bilen aýdyp bileris.

 Gahryman Arkadagymyz Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatyny öz halkynyň erk-islegine, arzuw-maksadyna laýyk guramagy başardy. Ýurdumyzda başy başlanan beýik özgertmeler halkara derejede ykrar edilen Milli Lideriň häzirki zamanyň görnükli döwlet ýolbaşçysyna mahsus bolan pähim-paýhasyny we öňdengörüjiligini tutuş dünýä açyp görkezdi. Türkmenistany senagat taýdan ösdürmek, ýurdumyzyň tebigy baýlyklaryny daşarky bazarlara çykarmak, halkara ulag geçelgelerini döretmek boýunça ägirt uly taslamalaryň durmuşa geçirilmegi, ýurdumyzyň kosmosy özleşdirýän döwletleriň hataryna goşulmagy, obadyr şäherleriň keşbiniň tanalmaz derejede özgermegi, paýtagtymyzyň dünýäniň iň gözel şäherleriniň birine öwrülmegi, geljegiň, ýaşlaryň şäheri bolan Arkadag şäheriniň gurulmagy, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlanmagy — bularyň hemmesiniň gözbaşynda Gahryman Arkadagymyzyň il-ýurt bähbitli aladalary bardyr. Häzirki wagtda ýurdumyzda durmuşa geçirilýän özgertmeler hormatly Prezidentimiz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýär. 

Garaşsyzlyk bize ata-babalarymyzyň özbaşdak döwlet gurmak baradaky arzuwlaryny amala aşyrmaga mümkinçilik berdi. Şu döwürde demokratik, hukuk, dünýewi döwletimiziň berk binýady tutuldy. Halkymyzyň aňynda, medeni hem-de ruhy durmuşynda uly öwrülişikler bolup, düýp göter täze jemgyýetçilik gatnaşyklarynyň ulgamy kemala geldi. Döwlet Garaşsyzlygymyz halkymyzyň öz gözbaşyny müňýyllyklardan alyp gaýdýan maddy we ruhy gymmatlyklaryny, nesilden-nesle geçip gelýän ynsanperwer däplerini dikeltmäge mümkinçilik berdi. Şu geçen ýyllarda ýurdumyzda azyk garaşsyzlygy we howpsuzlygy üpjün edildi, kämil döwlet dolandyryş edaralary döredildi. Döwlet, jemgyýetçilik durmuşyna demokratik ýörelgeler tapgyrma-tapgyr ornaşdyryldy. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe mähriban Watanymyzda şöhratly pederlerimiziň halk häkimiýetliligi baradaky milli däpleri döwrebap derejede dowam etdirilýär. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça ýurdumyzda demokratik ýörelgelere täzeden itergi berildi. Halk häkimiýetliliginiň ýokary wekilçilikli edarasynyň — Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr. Ýurdumyzyň kanun çykaryjylyk ulgamynda amala aşyrylan konstitusion özgertmeleriň netijesinde bir palataly parlamentiň döredilmegi adam hukuklarynyň we azatlyklarynyň goraglylygynyň döwlet tarapyndan kepillendirilmegini, jemgyýetiň ähli ugurlarynda demokratiýanyň, halk häkimiýetliliginiň ösdürilmeginiň üpjün edilmegi türkmen döwletiniň ähli taraplaýyn ösüşlere tarap ynamly gadam urýandygyny alamatlandyrýar. 

Ilatyň ähli gatlaklarynyň wekilleriniň döwleti dolandyrmak işine işjeň gatnaşmaklarynyň kepillendirilmegi ýurdumyzda kanun çykaryjylyk işiniň dünýä tejribesine laýyklykda kämilleşdirilmegine hem giň mümkinçilikleri döredýär. Häzirki wagtda Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 32 ýyllyk baýramyna, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini geçirmäge taýýarlyk görülýär. Maslahatda döwlet durmuşyna degişli möhüm meseleler bilen bir hatarda, özygtyýarly ösüşiň 32 ýylynyň içinde gazanylan üstünlikler, ýetilen sepgitler, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň esasy ugurlary ara alnyp maslahatlaşylar. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda geçirilen Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisinde Garaşsyzlygymyzyň 32 ýyllyk baýramyna hem-de Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek bilen baglanyşykly meselelere seredildi. Şunuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmegiň ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy. Mejlisde Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini çagyrmak we ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk topary döredildi we onuň düzümi tassyklanyldy, mejlisi geçirmegiň senesi kesgitlenildi. Şeýle-de Halk Maslahatynyň düzümine welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň halk maslahatlary tarapyndan teklip edilýän jemgyýetçilik wekillerini hödürlemegiň Tertibi tassyklanyldy. Hormatly Arkadagymyz degişli resminamalara, şol sanda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Ýaşulular geňeşiniň Düzgünnamasyny hem-de onuň düzümini tassyklamak hakynda resminamalara gol çekmek bilen, umumy halk forumyny ýokary guramaçylykly geçirmek bilen bagly işlere badalga berdi. 

Islendik döwletiň durnukly we sazlaşykly ösüşiniň ylym-bilim bilen aýrylmaz baglanyşyklydygyny nazara almak bilen, ýurdumyzda bu möhüm ugurlarda alnyp barylýan işleriň kämilleşdirilmegine uly üns berilýär. Asylly däbe görä, şu ýyl Bilimler we talyp ýaşlar gününde hem Arkadag şäherinde, ýurdumyzyň welaýatlarynda birnäçe täze bilim edaralary, şol sanda çagalar baglary, umumy bilim berýän orta mekdepler we okuw-terbiýeçilik toplumlary açylyp ulanmaga berildi, Türkmenabat şäherinde Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynyň döwrebap binalar toplumynyň, Mary şäherinde Döwlet energetika institutynyň çäginde täze goşmaça okuw binasynyň, umumy ýaşaýyş jaýynyň, sport desgasynyň we aýlawly ýolda monumentiň düýbüni tutmak dabaralary geçirildi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň binalar toplumynyň düýbüni tutmak dabarasyna, şeýle-de Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynyň, Berdimuhamet Annaýew adyndaky mugallymçylyk orta hünär okuw mekdebiniň, Saçly Dursunowa adyndaky lukmançylyk orta hünär okuw mekdebiniň, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň täze binalar toplumynyň açylyş dabaralaryna gatnaşmagy, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Arkadag şäheriniň Ruhyýet köşgünde ýaş nesillerde türkmen halkynyň şöhratly taryhyna, milli gymmatlyklarymyza, däp-dessurlarymyza sarpa goýmagy, Watanymyza, merdana halkymyza wepalylygy we watansöýüjiligi terbiýelemäge bagyşlanan umumy okuw sapagyny geçmegi ýurdumyzda giňden bellenilýän Bilimler we talyp ýaşlar gününiň dabarasyny hasda artdyrdy. 

Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasyna sebitde we atly sport boýunça ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlaýan ilkinji halkara akademiýa bolan Halkara atçylyk akademiýasynyň Türkmenistanda döredilendigi üçin Ýewraziýa atly sport assosiasiýasynyň Hormat şahadatnamasynyň, şeýle hem Aziýa atly sport federasiýasynyň «Sebitde atly sport boýunça ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlamakda ähli mümkinçilikleri we amatlyklary bolan halkara akademiýa» atly şahadatnamasynyň, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasyna Germaniýa Federatiw Respublikasynyň «DUISBURG ESSEN» uniwersitetiniň «Iň gowy binagärlik» şahadatnamasynyň, şol ýurduň Fraungofer Energetika ykdysadyýeti we energetika ulgamy tehnologiýasy institutynyň durnuklylyk we öňdebaryjy tehnologiýa baradaky şahadatnamasynyň, ÝUNESKO-nyň Assosirlenen mekdepleriniň toruna goşulan umumy bilim berýän orta mekdepleriň birnäçesine degişli şahadatnamalaryň gowşurylmagy ýurdumyzda durmuşa geçirilýän işleriň halkara derejede ykrar edilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Türkmenistanyň Prezidentiniň Karary bilen, şu ýylyň iýun aýynda «Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygynyň 2023 — 2030-njy ýyllar üçin Strategiýasynyň tassyklanmagy» häzirki zaman jemgyýetinde ýaş türkmenistanlylaryň tutýan ornuny berkitmek boýunça durmuşa geçirilýän toplumlaýyn çäreleriň biri boldy. Ýakynda Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) Bütindünýä Ýaşlar jemgyýetiniň agzalygyna resmi taýdan kabul edilmegi ýurdumyzyň halkara ýaşlar dialogyny giňeltmekde bitirýän hyzmatlarynyň nobatdaky ykrarnamasy boldy. Şu ýylda ÝUNESKO-nyň Ýerine ýetiriji geňeşiniň mejlisiniň dowamynda Magtymguly Pyragynyň golýazmalar toplumyny bu guramanyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizmek, akyldar şahyrymyzyň doglan gününiň 300 ýyllygyny ÝUNESKO-nyň şanly seneler sanawyna goşmak barada teklibiň goldanylmagy, 2024-nji ýyly «Türki dünýäniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýip yglan etmek hakynda çözgüdiň biragyzdan kabul edilmegi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän medeni diplomatiýasynyň uly üstünliklere beslenýändigini görkezýär. 

Ýaşlaryň hukuklaryny we azatlyklaryny goramak milli parlamentiň esasy wezipeleriniň biridir. Ýaşlar syýasaty bilen baglanyşykly kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler täze taryhy döwürde yzygiderli dowam etdirilýär. Şu nukdaýnazardan, Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy esasynda «Ýaşlar barada döwlet syýasaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň rejelenen görnüşiniň kabul edilmeginiň ägirt uly ähmiýeti bardyr. Milli Liderimiz tarapyndan öňe sürlen «Döwlet adam üçindir!» diýen ýörelgä laýyklykda, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän özgertmeler türkmen halkynyň parahat we abadan durmuşda ýaşamagyny gazanmaga gönükdirilendir. Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan içeri we daşary syýasatynyň baş wezipesi hem halk baradaky aladadyr. «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ylmy-tejribe taýdan esaslandyrylan taglymatyň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegi bu işleriň üstünlikli dowam etdirilýändigini görkezýär. 

Şu ýylyň mart aýynda ýurdumyzyň jemgyýetçilik-syýasy durmuşynda möhüm çäre bolan Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň deputatlarynyň saýlawlary geçirildi. Açyklyk we aýanlyk, giň bäsdeşlik, demokratik ýörelgeler esasynda geçen saýlawlar halkymyzyň tutuş taryhynyň dowamynda ygrarly bolan halk häkimiýetlilik däplerini ösdürmegiň ýolunda täze ädim boldy. Mejlisiň täze düzüminde ýurdumyzda hereket edýän üç partiýanyň - Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň, Agrar partiýanyň hem-de Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň wekilleri bar. Mejlisiň düzümine saýlanan 125 deputatyň 32-si, ýagny deputatlaryň umumy sanynyň 26 göterimi zenanlar, 40 göterimine golaýy bolsa 40 ýaşa çenli bolan ýaşlardyr. Munuň özi ýaşlaryň we zenanlaryň türkmen jemgyýetinde tutýan ornunyň barha artýandygynyň güwäsidir. 

Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy, hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen mähriban halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagy, döredijilikli zähmet çekmegi üçin ähli şertler döredilýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistanyň Mejlisiniň täze düzüminiň deputatlarynyň döredijilikli işlemekleri we ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmaklary üçin giň mümkinçilikler döredilýär. Türkmen halkynyň Milli Lideriniň gatnaşmagynda şu ýyl Aşgabatda Mejlisiň deputatlary üçin ýaşaýyş jaýynyň gurlup ulanmaga berilmegi muny aýdyňlygy bilen tassyklaýar. Häzirki wagtda halkyň saýlan wekilleri ýurdumyzy 2022 – 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, milli maksatnamalary durmuşa geçirmegiň kanunçylyk binýadyny üpjün etmek boýunça wajyp meseleleriň çözülmegine işjeň gatnaşýarlar. 

Şu günki günde adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak, ykdysadyýeti, durmuş syýasaty ulgamyny, ylym, bilim, medeniýet hem-de ýaşlar syýasatynydyr sanly ulgamy, daşky gurşawy goramak, tebigatdan peýdalanmak we oba senagat toplumy, Türkmenistanyň daşary syýasy işi, ýerli wekilçilikli häkimiýet we ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralary, saýlaw ulgamy ýaly ugurlarda kanunçylygy, onuň kadalaryny kämilleşdirmäge aýratyn orun berilýär. Döwrüň ruhuna laýyk gelýän kanun taslamalaryny taýýarlamak, milli kanunçykaryjylyk işini täze derejä çykarmak esasy wezipe bolup durýar. Şunda Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň Mejlisiň ýedinji çagyrylyşynyň deputatlarynyň birinji maslahatynda, şeýle hem türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň 20-nji aprelinde geçirilen Halk Maslahatynyň mejlisinde öňde goýan wezipeleriniň durmuşa geçirilmegine uly ähmiýet berilýär. 

Ýurdumyzyň ösüşiniň täze tapgyrynda «Türkmenistanyň Konstitusiýasyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda», «Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda», «Türk men halkynyň Milli Lideri hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanunlary, «Türkmenistanyň Mejlisi hakynda», «Brýussel şäherinde kabul edilen we Üýtgetme girizmek baradaky Teswirnama arkaly üýtgetme girizilen Harytlary beýan etmegiň we kodlaşdyrmagyň sazlaşdyrylan ulgamy hakyndaky halkara Konwensiýa goşulmak hakynda», «Arkadag şäheri hakynda», «Söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk hakynda Türkmenistanyň Hökümetiniň, Azerbaýjan Respublikasynyň Hökümetiniň we Türkiýe Respublikasynyň Hökümetiniň arasyndaky Ylalaşygy tassyklamak hakynda», «Integral mikroshemalaryň topologiýalarynyň hukuk goragy hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. Türkmenistanyň Konstitusiýasyna laýyklykda kabul edilýän kanunlar ýurdumyzyň raýatlarynyň syýasy, ykdysady we durmuş hukuklarynyň iş ýüzünde üpjün edilmegine, her bir adamyň ýaşamaga, azat ömür sürmäge, maşgala gurmaga, ýaşaýyş şertlerini gowulandyrmaga, işlemäge, dynç almaga, bilim almaga, ylym bilen meşgullanmaga bolan hukuklarynyň amala aşyrylmagy üçin giň şertleri döredýär. 

Ýurdumyzyň hukuk ulgamyny kämilleşdirmekde öňe sürülýän esasy maksat döwletiň we jemgyýetiň, her bir şahsyýetiň bähbitleriniň sazlaşygyna gönükdirilen kanunlary işläp taýýarlamakdan ybaratdyr. Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan we Arkadagly Serdarymyz tarapyndan dowam etdirilýän syýasatyň baş maksady ýurdumyzyň kanunçylygyny kämilleşdirmekde, kanun çykaryjylygyň iň oňat dünýä tejribesini milli kanunçylyga ornaşdyrmakda, zerur çözgütler esasynda jemgyýetçilik we döwlet durmuşy bilen dahylly meselelerde ýardam bermekde, durnukly syýasy institutlary döretmekde jemlenýär. 

Türkmenistan dünýä döwletleri, abraýly halkara guramalar bilen iki taraplaýyn we köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy alyp barýar. Bilelikdäki iri halkara taslamalar, oňyn başlangyçlar durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzyň halkara resminamalara goşulmagy we halkara hyzmatdaşlygyň şertnama-hukuk binýadynyň berkidilmegi, ilkinji nobatda, ähli gyzyklanýan taraplar bilen netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine ýardam edýär. Türkmenistanyň Mejlisi Parlamentara Bileleşigiň, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasynyň doly hukukly agzasy bolup durýar. Parlament diplomatiýasy ýurdumyzyň Bitaraplyk hukuk derejesine we Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň degişli Konsepsiýasyna laýyklykda üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ol daşary ýurt döwletleriniň parlamentleri bilen ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn esasda gatnaşyklary ýola goýmak, halkara parlamentara guramalaryň we assambleýalaryň işine gatnaşmak, parlamentara dostluk toparlaryny döretmek, bilelikdäki parlament çärelerini guramak arkaly amala aşyrylýar. Munuň özi Bitarap döwletimiziň halkara başlangyçlaryny iş ýüzünde amala aşyrmakda, olaryň durmuşa geçirilmegini goldamakda möhüm gural bolup durýar. Bu ugurda Gahryman Arkadagymyzyň «Dialog – parahatçylygyň  kepili» atly täze filosofiýasynyň işjeň ilerledilýändigini nygtamak zerurdyr. 

Türkmenistanyň Mejlisinde dünýä döwletleriniň parlamentleriniň arasynda ýola goýlan gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmek, ýurdumyzyň halkara abraýyny artdyrmak, dünýä jemgyýetçiligini döwletimiziň içeri we daşary syýasaty, dürli ugurlarda gazanýan üstünlikleri bilen tanyşdyrmak, kanun çykaryjylyk işiniň öňdebaryjy tejribesini alyşmak maksady bilen döredilen parlamentara dostluk toparlarynyň 48-si niň hereket edýändigini bellemek gerek. Mundan başga-da, deputatlar parlamentara forumlara gatnaşyp, beýleki döwletlerdäki kärdeşlerine ýurdumyzda amala aşyrylýan syýasy we ykdysady özgertmeler barada dogry we anyk maglumatlary berýärler, häzirki döwrüň wajyp meseleleri boýunça ýurdumyzyň garaýyşlary bilen tanyşdyrýarlar. 

Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen Aşgabatda geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Parlamentara forumynda parlament diplomatiýasyny ösdürmegiň wezipeleriniň ara alnyp maslahatlaşylmagy parlamentara gatnaşyklary hemmetaraplaýyn ösdürmegiň berk binýadynyň döredilýändigini görkezdi. Türkmen paýtagtynda hemişelik esasda hereket edýän meýdança hökmünde forumyň Sekretariatyny döretmek baradaky ylalaşygyň gazanylmagy, Aşgabat Jarnamasynyň kabul edilmegi bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeli häsiýete eýe bolýandygyna şaýatlyk edýär. Türkmenistanda «Parlamentarileriň halkara parahatçylygy we ynanyşmagy berkitmekdäki orny» atly parlament ýolbaşçylarynyň duşuşygynyň geçirilmegi, onuň Jemleýji resminamasynyň kabul edilmegi bu ugurdaky gatnaşyklary ösdürmegiň ýolunda möhüm ädim boldy. Türkmenistanyň Mejlisi tarapyndan 2023-nji ýylda Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasy bilen bilelikde «ÝHHG-niň çäginde howpsuzlygy, durnuklylygy we dialogy berkitmekde bitarap döwletleriň orny» atly Merkezi Aziýa sebitleýin maslahatynyň geçirilmegi bu işleriň yzygiderli häsiýete eýe bolýandygyny görkezdi. Şeýle-de parlamentara diplomatiýanyň mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmak maksady bilen, dünýä ýurtlarynyň parlamentarileriniň arasynda duşuşyklar we geňeşmeler geçirilýär. 

Gahryman Arkadagymyzyň sanly ulgam arkaly Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna gatnaşyjy döwletleriň «Ýaş parlamentariler - Arkalaşygyň geljegine garaýyş» atly şygar astynda geçen Ýaşlar parlamentara forumyna gatnaşmagy we çykyş etmegi parlamentarileriň arasynda däp bolan hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagy, oňyn döwletara gatnaşyklaryň giňeldilmegi üçin täze syýasy-hukuk binýadynyň döredilmegine ýardam berdi. Milli Liderimiziň başlangyjy boýunça 2020-nji ýylyň dekabrynda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy döredildi. 2021-nji ýylyň awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygynyň çäklerinde geçirildi. Türkmenistan 2022-nji ýylda bu dialogda başlyklyk etdi we onuň çäklerinde birnäçe çäreler geçirildi. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Russiýa Federasiýasynyň zenanlarynyň dialogynyň Jarnamasynyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 76-njy sessiýasynyň resminamasy hökmünde kabul edilmegi ýurdumyzyň bu ugurda alyp barýan işjeň tagallalarynyň beýanydyr. 

Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 32 ýyllygy bellenilip geçilýän şu ýylda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynda Türkmenistanyň ileri tutýan garaýyşlary beýan ediler. Ýurdumyzyň täze başlangyçlary syýasy-diplomatik, energetika, ekologiýa we ynsanperwer häsiýetli meseleleri öz içine alýan ählumumy ösüşiň binýatlaýyn ugurlary boýunça netijeli dialogy mundan beýläk-de çuňlaşdyrmaga gönükdirilendir. Şoňa görä-de, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogynyň işini giňeltmek maksady bilen, türkmen tarapy bu ugurdaky hyzmatdaşlygy ösdürmek başlangyçlary bilen çykyş edýär. BMG-niň degişli edaralary bilen «Zenanlar, parahatçylyk we howpsuzlyk» atly ählumumy gün tertibini durmuşa geçirmek boýunça zenanlaryň dialogynyň yzygiderli esasdaky geňeşmeleriniň gurallaryny döretmek, sebitara hyzmatdaşlyk bilen baglylykda, maglumat we tejribe alyşmak üçin meýdançany döretmek, bilelikdäki çäreleridir forumlary geçirmek teklip edilýär. Sebitiň ýurtlarynyň ýaşlarynyň arasyndaky köp taraplaýyn dialogyň ösdürilmegine ýardam bermek maksady bilen, şu ýyl Türkmenistanda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ýaşlarynyň dialogynyň esaslandyryjy mejlisini geçirmek teklip edilýär. Munuň özi Garaşsyz, Bitarap döwletimiziň abraýly halkara guramalaryň çäklerinde köp taraplaýyn hem-de iki taraplaýyn görnüşde netijeli hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny tassyklaýar. 

D.GULMANOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy.

Ber­ka­rar döw­le­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döwrün­de ýur­du­myz ösüş­le­riň be­lent sep­git­le­ri­ne ta­rap ynam­ly öňe bar­ýar. Tä­ze ta­ry­hy dö­wür­de mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň äh­li pu­dak­la­ryn­da giň möç­ber­li öz­gert­me­ler ama­la aşy­ryl­ýar. Bu öz­gert­me­ler hal­ky­my­zyň aba­dan, asu­da ýa­şa­ma­gy­na gö­nük­di­ri­len­dir. Şu jä­het­den, öň­de dur­ýan we­zi­pe­ler, gel­je­gi na­zar­la­ýan mak­sat­lar has-da uly, has-da mö­hüm. Il bäh­bit­li iş­le­riň amal edil­me­gin­de Türk­me­nis­ta­nyň Halk Mas­la­ha­ty wa­jyp or­na eýe­dir. Çün­ki döw­le­tiň iň mö­hüm me­se­le­le­ri Halk Mas­la­ha­ty­nyň mej­lis­le­rin­de mas­la­hat­la­şyl­ýar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan başy başlanyp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda mynasyp dowam etdirilýän döwlet syýasatymyzda ýurdumyzyň ykdysady, syýasy, medeni taýdan kuwwatlanmagy, halkymyzyň eşretli, erkana durmuşda ýaşamagy ugrunda alnyp barylýan işler bimöçberdir. Bu ajaýyp özgertmeler Garaşsyzlyk ýyllarynda amala aşyrylan beýik işleriň miwesidir. 

Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň taryhy ähmiýetli wakalara beslenýändigini buýsançly bellemelidiris. Şu ýylyň 18-nji iýulynda türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi geçirildi. Onuň dowamynda Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 32 ýyllyk baýramyna hem-de Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle-de Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini çagyrmak we ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk topary döredildi, onuň geçiriljek senesi kesgitlenildi hem-de düzümi tassyklanyldy. 

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine taýýarlyk görmek bilen bagly işleriň çäklerinde milli ykdysadyýetiň pudaklarynyň ykdysady we maliýe görkezijileriniň içgin seljerilmelidigini belläp, Milli Liderimiz bu babatda aýratyn möhüm hasaplanýan esasy ugurlara ünsi çekdi. Şunda, ilkinji nobatda, şu günüň derwaýys meseleleriniň oňyn çözgütlerini tapmak, ýaşlara bilim bermegiň, hünärmenleri taýýarlamagyň täze usullaryny ornaşdyrmak, saglygy goraýyş we derman senagaty pudagynyň ösüşini ilerletmek, oba özgertmelerini işjeň häsiýetde alyp barmak, daşary ýurt döwletleri we halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygy ýokarlandyrmak baradaky hasabatlary seljermek, aýdyň ösüşleri ýola goýjak täze teklipleri hödürlemek derwaýys işleriň biri bolup durýar. 

Halkymyzda «Maslahatly biçilen don gysga bolmaz» diýen nakyl bar. Türkmençilikde her bir ediljek iş köpi gören, pähim-paýhasyň gönezligi bolan ýaşululara geňeşilipdir. Ýokarda agzalan mejlisde Gahryman Arkadagymyzyň Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Ýaşulular geňeşiniň döredilmegi bilen bagly Karara gol çekmegi hem milli däplerimiziň dabaralanmasydyr. Munuň özi, ilkinji nobatda, ýaşululara aýratyn sarpa goýulýandygynyň, halkyň jebisligini pugtalandyrmakda hem-de döwlet ähmiýetli meseleleri parasatlylyk bilen, maslahatlaşyp çözmekde olaryň baý zähmet we durmuş tejribesine daýanylýandygynyň aýdyň güwäsidir. 

Uly toýuň — ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 32 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda il-günümiziň, halkymyzyň durmuşyna oňyn täsirini ýetirjek Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisine ýokary derejede taýýarlyk görmek işleri güýçli depginde alnyp barylýar. Biz — Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary hem döwletimiziň barha ösmegine we kuwwatlanmagyna itergi berjek bu möhüm jemgyýetçilik wakany wagyz-nesihat etmäge mynasyp goşandymyzy goşarys. 

Halkymyzy eşretli durmuşda ýaşadýan Gahryman Arkadagymyzyň hem-de hormatly Prezidentimiziň janlary sag, ömürleri uzak, tutumly işleri rowaç bolsun! 

Maral GARAGULOWA,

 Baýramaly etrabyndaky 22-nji orta mekdebiň 

mugallymy, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.