Ýur­du­my­zyň oba ho­ja­lyk top­lu­my mil­li yk­dy­sa­dy­ýe­ti­mi­ziň möhüm pu­dak­la­ry­nyň bi­ri bo­lup dur­ýar. Şo­ňa gö­rä-de, Ber­ka­rar döwle­tiň tä­ze eý­ýa­my­nyň Gal­ky­ny­şy döw­rün­de bu top­lu­my düýp­li özgert­mek, pu­da­gy do­lan­dyr­ma­gy has-da kä­mil­leş­dir­mek mö­hüm wezi­pe­le­riň ha­ta­ryn­da dur­ýar. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, şu ýy­lyň 9-njy few­ra­lyn­da ge­çi­ri­len Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň gi­ňiş­le­ýin mej­li­si­niň dowa­myn­da ka­bul edi­len döw­let­li çöz­güt­ler mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe­dir. 

Ýadyňyzda bolsa, mejlisiň barşynda hormatly Prezidentimiz «Türkmenistanyň Oba hojalyk ministrligini üýtgedip guramak hakynda» Permana gol çekdi. Resminama laýyklykda, Türkmenistanyň Oba hojalyk ministrliginden bölünip aýrylmagy arkaly, «Türkmengallaönümleri» döwlet birleşigi, Türkmenistanyň Azyk senagaty döwlet birleşigi, Türkmenistanyň Maldarçylyk we guşçulyk senagaty döwlet birleşigi, «Türkmenpagta» döwlet konserni hem-de «Türkmenobahyzmat» döwlet birleşigi döredildi. 

Oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, maldarçylygy we guşçulygy ösdürmek, ýokary hilli oba hojalyk önümlerini öndürýän häzirki zaman önümçilikleri döretmek, önümçilige häzirki zaman tehnologiýalaryny ornaşdyrmak maksady bilen kabul edilen bu çözgüt, elbetde, oba hojalyk pudagynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmekde möhüm ädim bolar diýip arkaýyn aýtsa bolar. Çünki dolandyryş ulgamynyň kämil derejede bolmagy islendik işi guramakda, üstünlikli alyp barmakda ilkinji hem-de möhüm şertleriň biridir. 

Şeýle hem ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň pudaklarynda 2023-nji ýylda alnyp barlan işleriň jemlerine bagyşlanan mejlisiň dowamynda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» bellenen wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek maksady bilen, döwlet Baştutanymyz möhüm Karara gol çekdi. Ol resminama laýyklykda, bugdaýyň we pagtanyň döwlet satyn alyş bahalary ýokarlandyryldy. 

Anyk maglumata ýüzlensek, şu ýylyň hasylyndan başlap bugdaýyň bir tonnasynyň döwlet satyn alyş bahasy 2 müň manat möçberde bellenildi. Şeýle hem nah pagtanyň bir tonnasy üçin döwlet satyn alyş bahalary ýygymyň başlanýan gününden 15-nji oktýabra çenli 5 müň manat, 15-nji oktýabrdan 15-nji noýabra çenli 4 müň 770 manat, 15-nji noýabrdan ýygymyň tamamlanýan gününe çenli 4 müň 550 manat möçberde bolar. Ýüpek pagtanyň bir tonnasy üçin bolsa döwlet satyn alyş bahalary ýygymyň başlanýan gününden 15-nji oktýabra çenli 6 müň 700 manat, 15-nji oktýabrdan 15-nji noýabra çenli 6 müň 400 manat, 15-nji noýabrdan ýygymyň tamamlanýan gününe çenli 6 müň 100 manat möçberde kesgitlenildi. 

Görnüşi ýaly, oba hojalygyny kämilleşdirmek bilen baglanyşykly kabul edilen bu möhüm çözgütler ýurdumyzda bugdaýyň we gowaçanyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmekde, daýhanlaryň ýere bolan höwesini artdyryp, yhlasly zähmet çekmekleri üçin, oba hojalyk önümlerini öndürijileri ykdysady taýdan höweslendirmekde ädilen nobatdaky wajyp ädimlerdir. 

Serdar BEGMYRADOW,

Türkmenistanyň Agrar partiýasynyň Ar­ka­dag 

şä­he­ri­niň ko­mi­te­ti­niň baş­ly­gy, Mejlisiň deputaty.

Bir­le­şen Milletler Guramasy tarapyndan hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy iki gezek ykrar edilen ýurdumyz dünýä döwletleri bilen ähli ugurlarda hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny yzygiderli ösdürýär. 

Türk­me­nis­ta­nyň baş­lan­gy­jy boýun­ça we dost­luk­ly döw­let­le­riň awtor­daş bol­ma­gyn­da hem­-de gol­da­magyn­da BMG-­niň Baş Assambleýa­sy ta­ra­pyn­dan ener­gi­ýa se­riş­de­le­ri­niň we ulag üs­ta­şyr geçelge­le­ri­niň dö­redil­me­gi­ni, pa­ra­hat­çy­ly­gy we howpsuz­ly­gy, öza­ra yna­nyş­ma­gy ga­zanmak­da dia­lo­gyň hem-­de bi­ta­rap­lyk ýö­rel­ge­le­ri­niň ähmi­ýe­ti bi­len bag­lany­şyk­ly ka­rar­na­ma­lar ka­bul edil­di. 

Hä­zir­ki wagt­da Bir­le­şen Milletler Gu­ra­ma­sy­nyň Ter­tip­nama­sy­na hor­mat goý­mak esa­syn­da hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­ly­gy we howp­suzly­gy, durnuk­ly ösü­şi üp­jün et­mekde köp­ta­rap­la­ýyn dip­lo­ma­ti­ýa­ny ös­dür­mä­ge aý­ra­tyn üns be­ril­ýär. Şu iş­le­riň çäk­le­rin­de ýur­du­myz hal­ka­ra ka­da­la­ry­na hor­mat go­ýul­ma­gy­ny üp­jün et­mek­de we öza­ra yla­la­şyk­la­ry dur­mu­şa geçir­mek­de, Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry­na ýet­mek­de dün­ýä döwlet­le­ri­niň hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­la­ryny iler­let­mek­de tä­ze­çe iş usul­la­ry ­we başlangyç­la­ry öňe sür­ýär. 

2023-­nji ýy­lyň de­kab­ryn­da paýtag­ty­myz Aş­ga­bat­da Bi­ta­rap­ly­gyň dost­la­ry to­pa­ry­nyň ýo­ka­ry de­re­je­li du­şu­şy­gy gib­rid gör­nü­şin­de ge­çiril­di. Du­şu­şy­ga Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy­na ag­za döw­let­le­riň we­kille­ri, şeý­le hem hal­ka­ra we se­bit­le­ýin gu­ra­ma­la­ryň ýol­baş­çy­la­ry gat­naş­dy. 

Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si ýur­du­myzyň yn­san­per­wer içe­ri we da­şa­ry syýa­sa­ty­ny par­la­ment dip­lo­ma­ti­ýa­sy­nyň üs­ti bi­len gol­da­mak hem­-de hal­ka­ra de­re­je­sin­de iler­let­mek bi­len bag­ly­lyk­da de­giş­li iş­le­ri alyp bar­ýar. Türk­me­nis­tanyň Mej­li­si 2021-­nji ýy­lyň ap­re­lin­de dün­ýä döw­let­le­ri­niň par­la­ment ýol­başçy­la­ry­nyň mas­la­ha­ty­ny ge­çir­di. Oňa 15 ýurt­dan 17 parla­ment ýol­baş­çy­sy gat­naş­dy. 2022-­nji ýy­lyň do­wa­myn­da Türkmenista­nyň Mej­li­si Mer­ke­zi Aziýa ýurt­la­ry­nyň ze­nan­la­ry­nyň dialogy­na baş­lyk­lyk et­me­giň çäk­le­rin­de hal­ka­ra gu­ra­ma­lar bi­len bilelikde dür­li te­ma­lar­da 20-­ä­ go­laý çä­rä­ni we mas­la­ha­ty­ gu­ra­dy 2022 ­nji ýy­lyň ma­ýyn­da Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň başlan­gy­jy bi­len Merkezi Azi­ýa döw­let­le­ri­niň we Rus­si­ýa­nyň par­la­ment fo­ru­my üstünlikli ge­çi­ril­di. 2023­-nji ýy­lyň maýyn­da Türk­me­nis­ta­nyň Mej­li­si Ýew­ro­pa­da Howp­suz­lyk we Hyz­mat­daş­lyk Gu­ra­ma­sy­nyň Par­la­ment Assamb­le­ýa­sy bi­len bi­le­lik­de bu gu­ra­ma ag­za par­la­ment­le­riň il­kin­ji mas­la­haty­ny ge­çir­di. 

2020-nji ýylyň sentýabrynda ýurdumyzyň başlangyjy bilen parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň bähbidine Bitaraplygyň dostlary topary döredildi. Bu topar BMG-ä agza döwletlere sebit we ählumumy derejede hyzmatdaşlygyň dürli ugurlary boýunça oňyn pikir alyşmak üçin mümkinçilik döredýär. Häzirki wagtda Birleşen Milletler Guramasynyň 20-den gowrak agzasy bu topara goşuldy.

Türk­me­nis­ta­nyň Mej­lisi­niň hal­ka­ra çä­re­le­ri­niň iş me­ýil­na­ma­sy­na la­ýyk­lyk­da, 2024-­nji ýy­lyň 15-­nji fewra­lyn­da Aş­ga­bat şä­he­rin­de utgaşyk­ly gör­nüş­de Bi­ta­raply­gyň dost­la­ry to­pa­ry­na ag­za ýurt­la­ryň Parlament­le­ri­niň ýol­baş­çy­la­ry­nyň bi­rin­ji du­şuşy­gy «Pa­ra­hat­çy­ly­gy we dia­lo­gy ber­kit­mek­de par­la­ment hyz­mat­daş­ly­gy­nyň or­ny» at­ly te­ma­da ge­çi­ril­di. 

Mas­la­hat­da Mej­li­siň Baş­ly­gy çy­kyş edip: «Bi­ta­raplyk hu­kuk ýagda­ýy Ga­raş­syz Türk­me­nis­ta­nyň dün­ýä döw­let­le­ri bi­len açyk, yzygider­li, ne­ti­je­li gat­na­şyk­la­rynyň şer­ti bo­lup dur­ýar. Şu­nuň bi­len bagly­lyk­da, türkmen hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz 2021-­nji ýyl­da «Dia­log­–­pa­ra­hat­çy­ly­gyň ke­pi­li» at­ly äh­lumu­my başlangy­jy öňe sür­di. Bu baş­lan­gyç dün­ýä bi­le­le­şi­gi ta­ra­pyn­dan goldanyp, BMG-­niň Ka­rar­na­ma­sy bi­len ber­kidil­di. Hor­mat­ly Prezidentimiz Ser­dar Berdimuhamedow BMG­-niň Baş Assambleýasynyň 78­-nji ses­si­ýa­syn­da eden çy­ky­şyn­da Bir­le­şen Milletler Gu­ra­ma­sy­nyň Ter­tip­na­ma­synyň ka­da­la­ry we hal­ka­ra hu­ku­gyň umu­my yk­rar edi­len düzgün­le­ri esa­syn­da Äh­lu­mu­my howp­suz­lyk strategi­ýa­sy­ny işläp taý­ýar­la­mak müm­kin­çi­li­gi­ni ara alyp maslahatlaşma­ga baş­la­ma­gy tek­lip et­di. Şeý­le hem hor­mat­ly Prezidentimiz BMG-­niň ho­wan­dar­ly­gyn­da Mer­ke­zi Azi­ýa­da we onuň bi­len ýa­na­şyk zo­lak­lar­da Howp­suz­lyk bo­ýun­ça mas­la­ha­ty dö­ret­mek bara­da­ky baş­lan­gy­jy öňe sür­di. Bu baş­lan­gyç­lar Ýer ýü­zün­de parahatçyly­gy, howp­suz­ly­gy we dur­nuk­ly ösü­şi üp­jün et­mek­de mö­hüm äh­mi­ýe­te eýe bo­lar di­ýip pi­kir ed­ýä­ris» di­ýip bel­le­di. 

Bu du­şu­şyk­da par­la­ment­le­riň ýol­baş­çy­la­ry çy­kyş edip, Bitaraplygyň dost­la­ry to­pa­ry­nyň par­la­ment meýdan­ça­sy­nyň ­he­re­ket ­edip ­başla­ma­gy­nyň äh­lu­mu­my pa­rahat­çy­ly­gy, howp­suz­ly­gy we abadançylygy ­üp­jün­ et­me­giň bäh­bi­di­ne Bi­ta­rap­lyk ýö­rel­gele­ri­ni­ peýdalan­ma­gyň ­ne­ti­je­li par­la­ment çe­me­leş­me­le­ri­ni iş­läp taý­ýar­la­ma­ga müm­kinçi­lik­le­ri art­dyr­ýan­dy­gy­ny nyg­ta­dy­lar. 

Dün­ýä­niň dür­li se­bit­le­rin­de mil­li par­la­ment­le­re we par­la­ment bilele­şik­le­ri­ne hem-­de hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ra ýol­baş­çy­lyk ­ed­ýän, ­hal­ka­ra me­se­le­le­rin­de­ we ­par­la­ment işin­de ­uly­ tej­ri­be­si ­bo­lan ­we­kil­le­riň­ pi­kir­le­ri ­we ­tek­lip­le­ri bi­len ­ta­nyş­mak­ oňa­ gat­na­şy­jy­lar­ üçin ­örän­ äh­mi­ýet­li ­we gyzyk­ly­ bol­dy.­ 

Du­şu­şy­gyň ahy­ryn­da onuň Jem­leý­ji res­mi­na­ma­sy ka­bul edil­di. Res­mi­na­ma­da we çy­kyş­lar­da bu du­şu­şygyň­ pa­ra­hat­çy­ly­gy­ we­ dia­lo­gy­ ber­kit­mek­de,­ par­la­ment hyz­mat­daş­ly­gy­ny­ iler­let­mek­de ­mö­hüm­ or­ny­ bel­le­nil­di. Şeý­le gör­nüş­dä­ki mas­la­hat­la­ryň yzy­gi­der­li hä­si­ýet­de geçirilme­gi mak­sa­da­la­ýyk diý­lip ha­sap edil­di. Türkmen hal­ky­nyň Mil­li Li­de­ri Gahryman Ar­ka­dagymyzyň we hor­mat­ly Preziden­ti­miz Arkadagly Gah­ry­man Serdarymy­zyň pa­ra­hat­çy­ly­gy we dia­lo­gy berkitmek işindä­ki ta­gal­la­la­ry we go­şant­la­ry aý­ra­tyn nyg­tal­dy.

Merdan TUWAKOW,

 Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň 9-njy fewralynda geçiren Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde: «Türkmenistan energetika we energiýa howpsuzlygy, durnukly ulag ulgamy, ekologiýany, daşky gurşawy goramak, suw serişdeleri, azyk howpsuzlygy ýaly ugurlar boýunça dünýä döwletleri, halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk edýär» diýip nygtamak bilen, bu ugurdaky işlerde ösüşlerimiziň täze sepgitlerini nazarlaýan wezipeleri kesgitledi. 

Milli ösüş maksatnamalarynyň guramaçylykly durmuşa geçirilmegi, BMG-niň 2030-njy ýyla çenli Gün tertibine hem-de howanyň üýtgemegi baradaky strategiýalaryna doly kybap gelýär. Türkmenistan döwletimiz uglewodorodyň uly gorlaryna eýe bolan, şol sanda pes uglerodly energiýa çeşmesi hasaplanylýan tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýär. Uglewodorod serişdelerini gazyp almak, gaýtadan işlemek, içerki zerurlygy üpjün etmek bilen olaryň önümçiligini diwersifikasiýalaşdyrmak arkaly dünýä bazaryna çykarmak bilen, bagly işler netijeli alnyp barylýar. 

Ýurdumyzda kabul edilýän kanunçylyk namalary döwlet maksatnamalaryny amala aşyrmagyň esasy hukuk binýady bolup çykyş edýär. «Tebigaty goramak hakynda», «Atmosfera howasyny goramak hakynda», «Ozon gatlagyny goramak hakynda», «Ekologiýa seljermesi hakynda», «Galyndylar hakynda», «Ekologiýa howpsuzlygy hakynda» Türkmenistanyň kanunlarynda we beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda daşky gurşawy hapalaýjy maddalardan goramak, ugleturşy gazyň zyňyndylaryny azaltmak we olara gözegçilik etmek bilen bagly birnäçe kadalar öz beýanyny tapýar. 

2021-nji ýylda «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi bilen, «Ýaşyl» ykdysadyýeti ösdürmäge gönükdirilen, şeýle hem gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden peýdalanylmagynyň çygryny giňeltmek hem-de energiýa çeşmelerini diwersifikasiýalaşdyrmak arkaly metan gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmaga amatly şertleri döredýän hukuk binýady döredildi. 

2019-njy ýylda kabul edilen Howanyň üýtgemegi hakynda Türkmenistanyň Milli strategiýasynyň rejelenen görnüşi degişli ugurda alnyp barylmaly işleriň zerur hukuk guramaçylyk we tehnologik şertlerini üpjün etmek bilen ekologiýa wezipelerini ýerine ýetirmek üçin uýgunlaşma çäreleriniň sanawyny düýpli giňeltmäge hyzmat edýär. 

Ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda emele gelýän parnik gazlarynyň, esasan-da, metan zyňyndy gazlarynyň möçberini yzygiderli azaltmak ugrunda durmuşa geçirilýän işleriň netijeliligine gözegçiligi güýçlendirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Prezidentiniň 2023-nji ýylyň 2-nji iýunynda gol çeken Karary esasynda «Metan zyňyndy gazlaryny azaltmak boýunça Türkmenistanyň pudagara topary» döredildi, şeýle hem pudagara toparyň düzümi we bu topar hakynda Düzgünnama tassyklanyldy.

Şeýle hem Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynyň 16-njy iýunynda daşky gurşawy goramak baradaky halkara borçnamalardan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen kabul edilen Karar esasynda, 2023-2024-nji ýyllar üçin Türkmenistanyň Bütindünýä metan borçnamasyna goşulmak meselesini öwrenmäge gönükdirilen halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek boýunça «Ýol kartasy» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň meýilnamasy tassyklanyldy. 

Ýurdumyz özünde öndürilýän önümleriň halkara bazarlaryna howa, deňiz, demir we awtomobil ulag ýollary arkaly howpsuz we ygtybarly ýetirilmegi üçin amatly şertleri döretmek babatda halkara jemgyýetçiligi bilen bilelikde döwrebap işleri durmuşa geçirýär. Dünýä döwletleri we halkara guramalary bilen ýola goýulýan hyzmatdaşlygyň maksadalaýyk giňeldilmegine we kämilleşdirilmegine, onuň hukuk binýadynyň yzygiderli berkidilmegine hem oňyn täsir edýär. 

Türkmenistanyň Mejlisiniň 2023-nji ýylyň dowamynda geçen maslahatlarynda 1986-njy ýylyň 26-njy sentýabrynda Wena şäherinde kabul edilen «Ýadro heläkçiligi barada dessin habar bermek hakyndaky Konwensiýa» goşulmak hakynda», 1986-njy ýylyň 26-njy sentýabrynda Wena şäherinde kabul edilen «Ýadro ýa-da radiasiýa heläkçiligi ýagdaýynda kömek bermek hakyndaky Konwensiýa» goşulmak hakynda», şeýle hem 2001-nji ýylyň 23-nji martynda London şäherinde kabul edilen «Bunker ýangyjyndan hapalanmakdan zeper ýetmeginiň raýat jogapkärçiligi hakynda halkara Konwensiýasyna» goşulmak hakynda» Türkmenistanyň kanunlary kabul edildi. Ýurdumyzyň bu konwensiýalara goşulmagy daşky gurşawy goramakda bu resminamalara gatnaşyjy döwletler bilen hyzmatdaşlygyň halkara hukuk kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyna oňyn täsir eder. 

Türkmenistan döwletimiziň milli derejede we halkara hyzmatdaşlygynyň çäklerinde öňe sürýän başlangyçlary we durmuşa geçirýän işleri durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmek, daşky gurşawy goramak, howanyň üýtgemegine uýgunlaşmany netijeli guramak hem-de bütin dünýäde adamzadyň amatly şertlerde ýaşamagy babatda sebit we ählumumy derejede tagallalaryň utgaşdyrylmagyna we oňyn netijeleriň gazanylmagyna ýardam edýär. 

Merdan TUWAKOW,

 Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Halkara we parlamentara aragatnaşyklary baradaky komitetiniň agzasy

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň pähim-parasata ýugrulan durmuş-ykdysady syýasatynyň saýasynda milli medeniýet ulgamy hem ösüşlere eýe bolýar. Ähli pudaklar we ulgamlar bilen bir hatarda medeniýet ulgamyna-da aýratyn üns berilýär. 

2023-nji ýyl hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen ýurdumyzda «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» şygary astynda, uly üstünliklere beslenip geçdi. Geçen ýylyň tutuş dowamynda geçirilen çärelerde medeniýet, sungat ulgamyna uly orun degişli boldy. Milli gymmatlyklarymyzy dabaralandyrýan dürli derejedäki çärelerdir dabaralaryň diňe bir ýurdumyzyň çäginde däl, eýsem, daşary ýurtlarda hem geçirilendigi medeniýetiň halkara gatnaşyklardaky ornunyň barha artýandygyny görkezýär. Geçen hepdede hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda geçirilen Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde geçen ýylda ýurdumyzda ähli ulgamlarda ýetilen sepgitler, durmuşa geçirilen işler dogrusynda aýdylanlar her bir ildeşimiziň buýsanjyna buýsanç goşdy. 

Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde hasabat berlişi ýaly, geçen ýylda milli senenamamyzyň şanly seneleri, medeni-durmuş maksatly desgalaryň, Arkadag şäheriniň açylmagy hem-de Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli dürli çäreler geçirildi. Olaryň hatarynda halkara derejeli çäreleriň uly toplumynyň bolmagy has-da guwandyrýar. Çünki «Türkmenistanda syýahatçylygy ösdürmegiň esasy ugurlary we mümkinçilikleri» atly halkara maslahata, «Awaza — 2023» halkara tans we folklor festiwalyna, «Arkadagyň säheri» kinofestiwalyna, Ýaşlar simfoniki orkestriniň konsert-festiwalyna, «Bagtyýarlyk döwrüniň teatr sungaty» atly IV halkara teatr festiwalyna, Wena balyna, Türki döwletleriň Medeniýet hepdeligine we beýleki çärelere gatnaşmak üçin dünýäniň çar künjeginden gelen myhmanlaryň bu topragyň yssysyny, milli gymmatlyklarymyzyň jadylaýjy täsirini özleri bilen alyp gitmekleriniň özi-de dost-doganlyk syýasatymyzyň rowaçlanmagyndaky şowly gadamlardyr. 

Bagtyýar zamanamyzyň ýyl ýazgylaryna göz aýlanyňda, olaryň hersinde Gahryman Arkadagymyzyň halkymyza peşgeş eden gymmatly eserlerine nazaryň düşýär. Bu babatda «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar» ýylymyzda juwanlyga mahsus täzeçillik bar. Geçen ýylyň ahyrky günlerinde Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly ilkinji kitaby elimize gowuşdy. Şonuň ýaly-da Gahryman Arkadagymyzyň «Ömrümiň manysynyň dowamaty» atly eserini, şeýle-de «Arkadag şäheri — geljegiň şäheri» atly kitaby geçen ýyl halkymyz ýüzüne syldy. 

Ýylyň dowamynda medeni çäreleriň köp bolmagy ýurtda döredijilige, milli mirasa sarpa goýulýandygyny görkezýär. Paýtagtymyzda geçirilen Medeniýet hepdeligi, uly dabaralara beslenen Eýran Yslam Respublikasynyň, Tatarystanyň, Türkiýäniň Medeniýet günleri, Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna, gadymy Änew şäheriniň türki dünýäniň medeni paýtagty diýlip yglan edilmegine bagyşlanan çäreler... gözel Diýarymyzy toýhana öwürdi. Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky Medeniýet ýylynyň açylyş dabarasynyň geçirilmegi bolsa iki ýurduň arasyndaky köpugurly gatnaşyklaryň täze derejä çykýandygynyň nobatdaky subutnamasydyr. Şonuň ýaly-da Türkmenistanyň Rumyniýada, Koreýa Respublikasynda, Ermenistan Respublikasynda, ABŞ-nyň Albukerke şäherinde, Özbegistan Respublikasynda Medeniýet günleriniň üstünlikli geçirilendigini bellemek bolar. 

Giňişleýin mejlisiň barşynda berlen hasabatlar Türkmen döwlet neşirýat gullugynyň, Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentliginiň, Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň, Oguzhan adyndaky «Türkmenfilm» birleşiginiň, ýurdumyzyň teatrlarynyň, kitaphanalarynyň Garaşsyz Watanymyzyň ýürek urgusyna günübirin seslenýändiklerini ýene bir ýola äşgär etdi. Munuň özi dürli ulgamlarda, pudaklarda, dürli hünärlerde işleýän watandaşlarymyzyň ählisiniň Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň durmuşa geçirýän işlerine, öňdengörüjilikli başlangyçlaryna mynasyp goşant goşmagy bagt saýýandyklarynyň guwandyryjy subutnamasydyr. Şeýle buýsançly pikirler, hormatly Prezidentimiziň Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde eden çykyşynda: «Şu ýyly «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýip yglan etdik. Bu şygar uly many-mazmuna eýe bolup, watançylygymyzy ýokarlandyrmaga, ýaşlarymyzy terbiýelemäge, ata Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegine gönükdirilen işleri amala aşyrmaga ruhlandyrýar» diýen sözleri şu ýylymyzyň-da durmuşymyzda gözellik döredýän üstünliklere, öňegidişliklere beslenjekdigine ynamymyzy artdyrýar. 

Goý, her bir günümizi toýdur baýramlara, ösüşli wakalara besleýän Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň janlary sag, ömürleri uzak, tutumly işleri rowaç bolsun! 

Bahar SEÝIDOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Ylym bilim, medeniýet 

we ýaşlar syýasaty baradaky komitetiniň başlygy

Призвали парламентариев всех стран участники первого заседания глав парламентов стран-членов Группы друзей нейтралитета. Мероприятие в гибридном формате организовано Меджлисом Туркменистана и посвящено «Роли парламентского взаимодействия в укреплении мира и диалога». Факт проведения данной встречи стал очередным свидетельством всевозрастающего международного авторитета Туркменистана, широкого признания последовательно проводимой нашей страной политики позитивного нейтралитета. В условиях формирующегося многополярного миропорядка мир, доверие и нейтралитет – это то, в чём сегодня больше всего нуждается человечество. Данный тезис звучал практически в каждом выступлении и задал вектор обсуждению роли парламентской дипломатии в продвижении культуры мира и сотрудничества. 

Нейтралитет – моделирующий принцип межпарламентского диалога 

«Мир и безопасность – наши основные направления деятельности на 2024 год, – сказал Мартин Чунгонг, генеральный секретарь Межпарламентского союза. – В этом плане наши цели совпадают с целями Группы друзей нейтралитета. Нейтралитет служит полезным инструментом для межпарламентского диалога». 

Специальный представитель Генерального секретаря ООН, глава Регионального центра ООН по превентивной дипломатии для Центральной Азии Каха Имнадзе также подчеркнул, что сегодня страны не могут оставаться в стороне от построения нового мира, и в этой связи как никогда актуальна концепция позитивного нейтралитета, принципы которого активно продвигает Меджлис Туркменистана на уровне парламентской дипломатии. 

Спикер Совета Федерации Российской Федерации Валентина Матвиенко отметила, что Россия с глубоким уважением относится к политике нейтралитета, провозглашённой Туркменистаном в качестве основы внешнеполитического курса, и высоко оценила усилия руководства нашей страны по координации деятельности Группы друзей нейтралитета. «В сегодняшнем мире требуется особый характер и стойкость, чтобы оставаться подлинно нейтральным государством, как это делает Туркменистан», – подчеркнула Валентина Матвиенко. Она напомнила, что Ашхабад регулярно принимает крупные международные форумы, в том числе по парламентской линии. «Именно в столице Туркменистана был дан старт Межпарламентскому форуму стран Центральной Азии и России, который при поддержке Председателя Халк Маслахаты Туркменистана Гурбангулы Бердымухамедова планируется проводить в так называемом «ашхабадском формате» на регулярной основе». По словам Председателя СФ, парламенты, выполняющие во многом стабилизирующую функцию для всей системы международных отношений, играют сегодня важнейшую роль по обеспечению стабильности и безопасности. 

Инициатива Туркменистана о создании Группы друзей нейтралитета запустила глобальный диалог за мир и безопасность. И у этой группы огромный потенциал в деле защиты многополярного мира, укрепления межгосударственных отношений. Нам, парламентариям, надо действовать сообща, вместе выстраивать диалог на основе доверия и взаимопонимания, призвала председатель Совета Республики Национального собрания Республики Беларусь Наталья Кочанова. 

«Мы обогатили свои ценности, выбрав нейтралитет как основу внешнеполитического курса. Используя потенциал и механизм нейтралитета, мы работаем в рамках различных организаций во имя сохранения мира и доверия в межгосударственных отношениях», – сказал в своём выступлении по видеосвязи Махинда Япа Абеивардена, председатель парламента Демократической Республики Шри-Ланка. 

Мы можем и должны построить мир и справедливое будущее для всех 

– эта мысль особо чётко прозвучала в видеообращении председателя Постоянного комитета Всекитайского собрания народных представителей Чжао Лэцзи. Подчёркивая, что мир проходит через глубокую трансформацию и появляются новые сложные задачи, он отметил роль Группы друзей нейтралитета в объединении усилий, чтобы построить для грядущих поколений прекрасное будущее в духе мира, развития, сотрудничества и взаимной выгоды. Чжао Лэцзи призвал вместе развивать систему ООН с целью сделать глобальную систему управления более справедливой. 

В сегодняшнем мире множество глобальных задач, для решения которых необходимо концентрировать усилия всех стран, сказал в своём видеообращении Албан Кингсфорд Сумана Багбин, председатель парламента Республики Гана. Роль парламентского сотрудничества в этом является ключевой. Только через диалог можно найти консенсус во имя достижения всеобщей цели, а нейтралитет служит важным ключом для начала этого диалога. Межпарламентские организации играют важную роль в установлении сотрудничества и продвижении диалога как гарантии мира. Это хорошие площадки для обсуждения и поиска совместных решений, обмена опытом и практиками. 

Межпарламентское сотрудничество является необходимым элементом для создания мирного сообщества народов, сказал заместитель председателя Жогорку Кенеша Кыргызской Республики Нурланбек Азыгалиев. 

«Сотрудничество парламентариев содействует диалогу в межгосударственных отношениях и консолидации усилий во имя мира», – отметил Хассан Беномар, заместитель председателя Палаты представителей Королевства Марокко. 

Встречи в таком формате задают алгоритм совместной работе 

Проведение первого заседания глав парламентов стран-членов Группы друзей нейтралитета стало прологом к совместной работе в данном формате. Это общее мнение, которое выразили участники встречи. 

Группа друзей нейтралитета – это хороший пример и платформа, которая имеет позитивное влияние на укрепление парламентского сотрудничества для решения общих проблем. (Дмитрий Шлапаченко, Постоянный координатор ООН в Туркменистане). 

Уверена, что итоговый документ встречи станет важным для поощрения диалога. Мы выработали конкретные и значимые предложения и рекомендации. (Танзила Нарбаева, председатель Сената Олий Мажлиса Республики Узбекистан). 

Результаты сегодняшней встречи обогатят нашу деятельность, помогут найти общие решения по глобальным вопросам современного мира. Парламенты должны дополнять усилия своих государств для обеспечения мирной жизни своих народов. Такие встречи важны для продвижения межпарламентской дипломатии. (Анда Филип, руководитель Отдела по работе с членами-парламентами и внешним связям Межпарламентского союза). 

Мы уверены, что встреча будет иметь большое значение в продвижении культуры мира и доверия и парламентского сотрудничества и надеемся на продолжение встреч в таком формате. Парламентарии поддерживают продвижение принципов нейтралитета на уровне парламентской дипломатии и призывают активизировать сотрудничество с ООН, констатировала, подводя итоги заседания, Дуньягозель Гулманова, председатель Меджлиса Туркменистана. 

P.S. Мировой опыт свидетельствует, что мир и доверие являются непременными условиями для всеобщего процветания и благополучной жизни. Мир и доверие между государствами может формироваться прежде всего на создании таких механизмов международной системы, которые способны снизить риски, укрепить безопасность и достичь баланса интересов. Группа друзей нейтралитета, созданная по инициативе Туркменистана, способна запустить глобальный диалог во имя мира и прогресса. Инициируя процесс формирования подобных инструментов международной политики, Туркменистан предлагает взять за основу принципы позитивного нейтралитета. Таким образом, феномен туркменского нейтралитета получает своё дальнейшее развитие. 

Ирина Имамкулиева.

Нейтральный Туркменистан

Ýurdumyzda ykdysadyýetiň ýokary ösüş depginini saklamak, halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmak ýaly möhüm wezipeler bilen birlikde, demokratik gymmatlyklary goramak, ösdürmek babatdaky tagallalar hem ileri tutulýar. Döwrebap kanunlary taýýarlamak, üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek arkaly käbirini kämilleşdirmek, durmuşa ornaşdyrmak boýunça işler yzygiderli dowam etdirilýär. Şeýlelikde, döwletimiziň kanunçylyk-hukuk binýady berkidilýär, döwrebaplaşdyrylýar. Bu bolsa Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegini, halkyň abadan we bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün edýär. 

Garaşsyz, Bitarap ýurdumyzda Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlyk dowamly ösdürilýär. Umumadamzat ähmiýetli başlangyçlar öňe sürülýär. Olar esasynda BMG-­niň Baş Assambleýasynda möhüm Kararnamalar kabul edilýär. Türkmenistan beýleki iri halkara we sebit guramalary, dünýä döwletleri bilen hem netijeli hyzmatdaşlygy alyp barýar, dürli görnüşdäki gatnaşyklary giňeldýär. Şunda ýurdumyzyň parlament diplomatiýasynyň aýratyn işjeňlige eýe bolýandygyny bellemek gerek. Döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň çäklerinde dürli ýurtlaryň parlamentleriniň, diplomatik wekilhanalarynyň, şeýle-de halkara guramalaryň wekilleri bilen duşuşyklar geçirilip durulýar. Halkara tejribäni öwrenmek maksady bilen, Mejlisiň deputatlarynyň daşary ýurtlara iş saparlary guralýar. Olar kanun çykaryjylyk işini kämilleşdirmek, döwlet maksatnamalarynyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek boýunça abraýly halkara guramalar bilen bilelikde geçirilýän okuw maslahatlaryna gatnaşýarlar. Şol bir wagtyň özünde deputatlar ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatyny, durmuşa geçirilýän oňyn özgertmeleriň, hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň syýasy­-jemgyýetçilik ähmiýetini wagyz-­nesihat etmekde­-de yzygiderli işleri alyp barýarlar. 

Ýurdumyzda kanunçylygy pugtalandyrmakda alnyp barylýan netijeli işler jemgyýetimizde gender deňligini üpjün etmäge, bu ugurdaky demokratik ýörelgeleri mundan beýläk­de ilerletmäge hem degişlidir. Zenanlaryň durmuş üpjünçiligini kepillendirýän milli kanunçylyk ulgamynyň kemala getirilmegi netijesinde, ýaş maşgalalar döwlet hem­-de jemgyýetçilik goldawyna eýe boldular. Ýaş hünärmenleriň, şol sanda zenanlaryň hünär derejesini ýokarlandyrmagy, bilim, dynç almagy, saglygyny berkitmegi üçin ähli şertler döredilýär. Olaryň hukuklaryny, bähbitlerini, eneligi we çagalygy goramak, maşgalalary goldamak boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Bu ugurda durmuşa geçirilýän işler halkara ykrarnama, dünýä jemgyýetçiliginiň ýokary bahasyna eýe bolýar. Ýurdumyzyň köpýyllyk hyzmatdaşy bolan Aziýanyň ösüş bankynyň Merkezi Aziýada sebitleýin ykdysady hyzmatdaşlyk maksatnamasynyň (CAREC) ministrler derejesindäki 22-­nji maslahatynyň çäklerinde geçen ýyl Türkmenistanyň Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşine gender deňligini ilerletmek boýunça alyp barýan işleri üçin bu maksatnamanyň medalynyň, degişli güwänamasynyň gowşurylandygy­da muny tassyklaýar. Zenan işewürleriň Gruziýanyň paýtagty Tbiliside geçirilen forumynda gender deňligini, jemgyýetde deňhukuklylygy ilerletmekde ýokary netijeleri görkezendigi üçin ýurdumyzyň Zenanlar birleşiginiň Merkezi geňeşine abraýly baýragyň gowşurylandygy­da aýdanlarymyza güwä geçýär. Şeýle mysallary başga­da getirip bolar. 

Ýurdumyzda zenanlara zerur bolan ähli ýeňillikler döredilýär. Döwrüň eşretlerinden peýdalanyp, mynasyp ýaşamagy, bilimdir hünärini kämilleşdirmegi, döredijilikli zähmet çekmegi üçin hemme şertler döredilýär. Kanunçylyk esasynda üpjün edilýän gender deňligi olaryň bagtly, rahat durmuşy üçin uly mümkinçilikleri açýar. Zenanlar durmuşyň ähli ugurlarynda — döwlet häkimiýetiniň düzümlerinde, ýagny kanun çykaryjy, ýerine ýetiriji edaralarda zähmet çekýärler, daşary syýasat işine gatnaşýarlar, telekeçilik bilen meşgullanýarlar. Döredijiligiň dürli görnüşlerinde öz ukyp­-başarnyklaryny görkezýärler. Mähriban Watanymyzy gülledip ösdürmäge, dünýäniň iň ösen ýurtlarynyň hataryna çykarmaga gönükdirilen giň gerimli, köpugurly maksatnamalaryň durmuşa geçirilmeginde hünär, başarnyk, zehin eýeleri bolan zenanlar mynasyp orun eýeleýärler. 

Biziň döwletli döwranymyz bar. Adalatyň tuguny belende göterýän berkarar döwletimiziň saýasynda gül açýan durmuşymyz bar. Ajaýyp döwrüň gadyryny bilip, yhlasly zähmet çekip, rowaçlyklara öz goşandymyzy goşmak her birimiz üçin parzdyr. 

Hatyja MUSTAKOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramak baradaky komitetiniň agzasy.

Her ýy­lyň 18-nji few­ra­lyn­da bellenilýän Türk­me­nis­ta­nyň diplomatik iş­gär­le­ri­niň gü­ni türk­men diplo­mat­la­ry­na we ola­ryň alyp barýan asyl­ly iş­le­ri­ne döw­let de­re­je­sin­de go­ýul­ýan belent sar­pa­nyň nyşa­nydyr. Berkarar Watanymyz üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çir­ýän da­şa­ry syýa­satyn­da Mil­li Li­de­ri­mi­ziň baş­lan­gy­jy bi­len dün­ýä­de gyz­gyn gol­daw ta­pan «Ösüş ar­ka­ly pa­ra­hat­çy­lyk» ýö­relge­si­ni, «Dia­log ― parahatçylygyň ke­pi­li» di­ýen pel­se­pä­ni öňe sür­ýär. 

Hä­zir­ki wagt­da Türk­me­nis­tan dünýä­niň dür­li döw­let­le­ri we iri halka­ra gu­ra­ma­la­ry bi­len ne­ti­je­li dip­lo­ma­tik hyz­mat­daş­ly­gy ýo­ka­ry dere­je­de ösdür­ýär. Bu ugur­da Ar­ka­dag­ly  Gah­ryman Ser­da­ry­my­zyň umu­ma­dam­zat bäh­bit­li baş­lan­gyç­la­ry­nyň äh­mi­ýe­ti örän ulu­dyr. 2022-nji ýy­lyň 9-njy dekab­ryn­da hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mize «Türk­me­nis­ta­nyň us­sat dip­lo­ma­ty» di­ýen ta­pa­wut­lan­dy­ryş ny­şa­ny­nyň gow­şu­ryl­ma­gy ýa­ly buýsan­dy­ry­jy wa­ka­lar döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň hoş­ni­ýet­li da­şa­ry syýasaty ama­la aşyr­mak­da­ky üs­tün­lik­li iş­le­ri­ne, mil­li dip­lo­ma­ti­ýa­my­zyň ok­gun­ly ösü­şi­ne be­ril­ýän my­na­syp ba­ha­dyr. 

Ýur­du­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sat ugru­nyň bin­ýa­dy hök­mün­de saý­lanyp al­nan he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gy­myz dün­ýä bi­le­le­şi­gi­niň iň iri we ab­raý­ly gu­ra­ma­sy bo­lan Bir­le­şen Mil­letler Gu­ra­ma­sy ta­ra­pyn­dan 1995-nji ýy­lyň 12-nji de­kab­ryn­da yk­rar edi­lip, 2015-nji ýy­lyň 3-nji iýu­nyn­da ka­bul edilen BMG-niň Baş As­samb­le­ýasy­nyň «Türk­me­nis­ta­nyň he­mi­şe­lik Bita­rap­ly­gy» at­ly Ka­rar­na­ma­sy bi­len ikin­ji ge­zek tas­syk­lan­yldy. Garaşsyz Türk­me­nis­tan da­şa­ry sy­ýa­sat ug­run­da he­mi­şe­lik, oňyn we işjeň Bi­ta­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýy­ny sakla­ýar. Ol hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­ly­gy­ny we dur­nuk­ly­ly­gy ber­kit­mä­ge, da­şary ýurt döw­let­le­ri we hal­ka­ra guramala­ry bi­len dost­luk­ly, deň­hu­kuk­ly we öza­ra bäh­bit­li gat­na­şyk­la­ry ösdür­mä­ge gö­nük­di­ri­len­dir. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­tu­tan­ly­gyn­da hemi­şe­lik Bi­ta­rap­lyk ýö­rel­ge­si­ne esaslan­ýan da­şa­ry sy­ýa­sa­ty­myz halkara gi­ňiş­li­gin­de uly gol­da­wa eýe bol­dy. Türk­me­nis­tan özü­niň hemişe­lik Bita­rap­lyk hu­kuk ýag­da­ýyn­dan ge­lip çyk­ýan hu­kuk­la­ry­na we borç­la­ry­na yg­rar­ly bo­lup gal­mak bi­len, ab­raý­ly hal­ka­ra gu­ra­ma­la­ry, husu­san-da, Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy, onuň dü­züm­le­ýin eda­ra­la­ry, beý­le­ki halka­ra gu­ra­ma­la­ry bi­len iş­jeň hyz­matdaş­ly­gy ös­dür­ýär. 

Se­bit­de ýe­ke-täk­li­gi bi­len ta­pa­wutlan­ýan BMG-niň Mer­ke­zi Azi­ýa üçin öňü­ni alyş dip­lo­ma­ti­ýa­sy bo­ýun­ça se­bit mer­ke­zi­niň gö­zel paýtagtymyzda açyl­ma­gy bi­ziň döw­le­ti­mi­ziň BMG ta­ra­pyn­dan parahatçy­lyk­sö­ýü­ji, bu gu­ra­ma­nyň Ter­tip­na­ma­syn­dan ge­lip çyk­ýan ýörel­ge­le­re yg­rar­ly döw­let di­ýip yk­rar et­me­gi­niň ýe­ne-de bir aý­dyň mysa­ly­dyr. Bu mer­ke­ziň işi se­bit­de halkara gatnaşyklaryň, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň saz­la­şykly do­wam et­me­gini gazanmaklyga gönükdirilen­dir. 

Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň we Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Serdarymyzyň parasatly hem-de oý­lany­şyk­ly sy­ýasy baş­lan­gyç­la­ry özüniň ne­ti­je­li­li­gi­ni eý­ýäm bir­nä­çe ge­zek hal­ka­ra gi­ňiş­ligin­de su­but et­di. Ge­çen ýyl­la­ry­my­za ser sa­la­ny­myz­da, Gah­ry­man Ar­kada­gy­my­zyň tek­li­bi bi­len 2021-nji ýy­ly «Hal­ka­ra pa­ra­hat­çy­lyk we yna­nyşmak ýy­ly» diýip yg­lan et­mek bo­ýunça BMG-niň Baş As­samb­le­ýa­sy­nyň ýö­ri­te Kararnama­sy ka­bul edi­lip­di. Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­myz bu başlan­gy­jy öňe sür­mek ar­ka­ly dur­nuk­ly ösü­şe, asu­da we pa­ra­hat dur­mu­şa ýet­mek üçin öza­ra yna­nyş­ma­gyň wa­jyp­dy­gy­na dün­ýä bi­le­le­şi­gi­niň ün­sü­ni çek­di. Dün­ýä jem­gy­ýet­çi­li­gi bol­sa bu Ka­rar­na­ma­nyň ka­bul edilme­gi­ni biragyzdan gol­dap­dy. 

Mil­li dip­lo­ma­ti­ýa­my­zyň mak­sat­la­ry bi­len saz­laş­ýan hal­ky­my­zyň pa­ra­satly­lyk, döw­le­ti do­lan­dyr­mak tag­ly­ma­ty, türk­men bi­ta­rap­ly­gy­nyň yn­san­perwer ýö­rel­ge­le­ri ýur­du­my­zyň da­şa­ry sy­ýa­sy ug­ru­nyň ma­ny-mazmu­ny­ny aý­dyň kes­git­le­ýär. Türk­me­nis­ta­nyň oňyn baş­lan­gyç­la­ry­nyň hal­ka­ra kada­na­ma­lar de­re­je­sin­de öz be­ýa­nyny tap­ma­gyn­da, adam­zat ösü­şi­niň mö­hüm şer­ti bo­lan dur­nuk­ly ösü­şiň, hoş­ni­ýet­li gat­na­şyk­la­ryň da­ba­ralan­ma­gyn­da bol­sa pa­ra­hat­çy­ly­gyň we­kil­le­ri­niň, mil­li diplomatiýamy­zyň iş­jeň­li­gi­niň my­na­syp pa­ýy bar. 

Türk­men dip­lo­ma­ti­ýa­sy­ny ýe­ňiş­li men­zil­ler­de öňe alyp bar­ýan türkmen hal­ky­nyň Mil­li Lideri Gahryman Arkada­gymyzyň, Arkadagly Gahryman Ser­da­ry­my­zyň jan­la­ry sag, ömür­le­ri uzak bol­sun, il-ýurt bähbit­li alyp bar­ýan tu­tum­ly işleri he­mi­şe ro­waç­lyk­la­ra bes­len­sin! Türkmen dip­lo­mat­la­ry­my­zyň, gel­jek­ki hal­ka­ra­çy hü­när­men­le­ri­mi­ziň ata Wa­ta­ny­my­zyň dün­ýä de­re­je­sin­dä­ki ab­ra­ýy­nyň art­ma­gy ug­run­da çekýän yh­las­ly zäh­met­le­ri my­rat tap­syn! 

Merdan DOSMEDOW, 

Türkmenistanyň Demokratik partiýasynyň welaýat komitetiniň başlygy, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda maşgala baradaky alada döwletimizde esasy orunda durýar. Eneleriň we çagalaryň saglygyny goramak, maşgala gymmatlyklaryny saklamak, gelin-gyzlaryň döredijilik we aň-bilim mümkinçiliklerini ösdürmek Türkmenistanyň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Ýurdumyzda enäniň we çaganyň hukuklaryny goramak babatda kanunçylyk ulgamy kämilleşdirilýär, çagalaryň doly derejeli ösüşini üpjün etmäge, köp çagaly maşgalalara durmuş goldawyny bermäge gönükdirilen maksatnamalar üstünlikli durmuşa geçirilýär. 

Türk­men maş­ga­la­sy ede­biň, ter­bi­ýäniň mu­kad­des oja­gy hasaplanyl­ýar.  Ine, şo­nuň üçin hal­ky­myz maş­ga­la­ny ojak, sa­çak ýa­ly ke­rem-ke­ra­ma­ta de­ňe­ýär. Ata-ba­ba­la­ry­myz maş­ga­la­da ha­lal­lyk di­ýen dü­şün­jä aý­ra­tyn üns be­rip­dir­ler. Çün­ki pe­der­le­ri­mi­ziň nyg­ta­ýyş­la­ry ýa­ly, ha­lal­lyk bu-yn­sap­ly­lyk, ýag­şy­lyk, päklik ýa­ly dü­şün­je­le­riň hem ke­ma­la gelme­gi­ni aň­lad­ýar. 

Dur­muş tej­ri­be­si­niň su­but edi­şi ýa­ly, ýaş nes­li dur­mu­şa taýýarlamak­da maşga­la ins­ti­tu­ty­nyň or­ny örän ulu­dyr, sebä­bi maş­ga­la kö­pu­gur­ly, dür­li de­re­je­li yn­san gat­na­şyk­la­ry­nyň gaý­ta­lan­ma­jak mekdebi­ni özün­de jem­le­ýär. Ru­hy-ahlak, edep-ek­ram, ter­tip-düz­gün, lebiz, borç, ha­lal­lyk, yn­san­per­wer­lik, zäh­metsö­ýer­lik,wa­tan­çy­lyk duýgula­ry öý-ojakdan, ata-enä­niň öz ça­ga­la­ry­na gö­rel­de bo­lup siň­di­ren yh­la­syn­dan göz­baş al­ýar. Şo­nuň üçin ke­ma­la gel­ýän nes­liň ru­hy ah­lak ter­bi­ýe­sin­de ata-enä­niň dur­muş we zäh­met ýo­lu­nyň, gö­rüm-gö­rel­de­si­niň nus­ga alar­lyk mek­dep ha­sap­la­nyl­ma­gy ýö­ne ýe­re däl. Türk­men maşgalasy­na ag­zy­bir­lik, ha­lal­lyk, bi­rek-bi­re­ge hor­mat goý­mak, uly­ny sy­la­mak, ki­çi­ni söý­mek, sa­byr-ka­na­gat­ly­lyk ýa­ly gy­lyk-hä­si­ýet­leriň mah­sus­dy­gy­ny ýur­du­my­za ga­da­my dü­şen da­şa­ry ýurt­ly ja­han­keş­de­ler hem bel­läp ge­çip­dir­ler. Ata-ba­ba­la­ry­myz ýaşla­ry mil­li wa­tan­çy­lyk ruhun­da ter­bi­ýele­me­gi, ha­lal zäh­me­te ug­ruk­dyr­ma­gy esa­sy we­zi­pe edinip­dir­ler. Olar ça­gala­ry­nyň be­lent ah­lak­ly, yn­san­per­wer, Wa­ta­ny­ny, hal­ky­ny, zäh­me­ti söý­ýän, ylym­ly-bi­lim­li, edep-ter­bi­ýe­li, il-gü­ne ge­rek­li adam­lar bo­lup ýe­tiş­mek­le­ri ug­run­da ir­gin­siz ala­da­la­nyp­dyr­lar. Ene-mama­la­ry­myz kör­pe­li­gin­den baş­lap, gyz per­zent­le­ri­ne edep-ekramlylygyň, uýat-ha­ýa­ly­ly­gyň, zäh­met­sö­ýer­li­giň il­kin­ji en­dik­le­ri­ni kema­la ge­tir­mek­li­ge aý­ra­tyn üns be­rip­dir­ler.Yl­my sel­jer­me­le­riň tassykla­ma­gy­na gö­rä, maş­ga­la ter­bi­ýe­si­niň edep-hu­kuk mek­de­bi­ni özleş­di­ren şahs jem­gy­ýet­çi­lik gat­na­şyk­la­ryn­da-da öz ra­ýat­lyk bor­ju­na eýe­rip, il­ha­lar adam bo­lup ýe­tiş­ýär. 

Be­lent mer­te­be­li döw­let Baş­tu­ta­nymy­zyň ama­la aşyr­ýan düýp­li özgert­me­le­ri ne­ti­je­sin­de ýur­du­myz­da ýaş nes­li wa­tançy­lyk ru­hun­da terbi­ýe­le­mek­de ola­ry ylymly-bi­lim­li, giň dün­ýä­ga­ra­ýyş­ly kä­mil ne­sil­ler edip ýe­tiş­dir­mek­de tu­tum­ly iş­ler al­nyp baryl­ýar. Biz hem okuw-terbiýeçi­lik işi­miz­de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň hem-de Arka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň alyp bar­ýan bi­lim öz­gert­me­le­ri­niň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi­ne go­şant goş­mak, ösüp gel­ýän ýaş nes­le döw­re­bap bi­lim, asyl­ly ter­bi­ýe ber­mek ug­run­da ja­n a­ýa­man zäh­met çek­jek­di­gi­mi­ze ynan­dyr­ýa­rys. 

Toýly BERKELIÝEW, 

Kerki etrabyndaky 5-nji orta mekdebiň mugallymy, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşi we welaýat, etrap, şäher geňeşleri meýilnamalaýyn işleri, medeni çäreleri guramaçylykly geçirmekde işjeňlik bilen hereket edýärler. TMÝG-niň Daşoguz welaýat geňeşi tarapyndan geçirilýän medeni çäreler hem aýratyn belläp geçmeklige mynasypdyr. 2024-nji ýylyň 6-7-nji fewralynda Türkmenistanyň halk ýazyjysy Orazguly Annaýewiň, şahyr Seýitmyrat Geldiýewiň «Altyn asyr: Türkmenistan» we «Ýaşlyk» teleýaýlymlarynyň döredijilik toparlary bilen bilelikde Daşoguz welaýatynyň çägine eden saparlarynyň çäklerinde Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Daşoguz welaýat, etrap, şäher geňeşleriniň işgärleri we işjeň agzalary bilen ýylymyzyň şygaryny dabaralandyrmak, akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny belläp geçmek mynasybetli döredijilik duşuşyklarynyň birnäçesi ýokary guramaçylyk derejesinde geçirildi. 

Medeni çäreleriň ilkinjisi Daşoguz welaýatynyň Görogly etrabynyň medeniýet merkezinde geçirildi. Soňra medeni çäreler Daşoguz welaýat kitaphanasynda, Daşoguz welaýat Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde dowam etdi. 

Türkmenistanyň halk ýazyjysy, Hormatly il ýaşulusy, «Garagum» žurnalynyň bölüm redaktory, halypa şahyr Orazguly Annaýewiň, «Biznes reklama» gazetiniň baş redaktory, şahyr Seýitmyrat Geldiýewiň gatnaşmaklarynda welaýatymyzyň dürli künjeklerinden gelen şahyrlar, döredijilik bilen meşgullanýan ýaşlar bilen bolan döredijilik duşuşyklarynda akyldar şahyr Magtymguly Pyragynyň giň ummana deňelýän döredijiligi, şahyryň şygryýetiniň diňe bir döwlet derejesinde däl, eýsem, halkara derejesindäki orny, Gahryman Arkadagymyzyň, peder ýoluny mynasyp dowam etdirýän Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň Magtymguly Pyraga, beýik şahyryň döredijiligine goýýan belent sarpasy, bu babatda durmuşa geçirýän başlangyçlary, Magtymguly Pyragynyň pähim-paýhasa ýugrulan şygyrlarynyň ýaş nesli milli ruhda terbiýelemekdäki möhüm ähmiýeti dogrusynda giňişleýin gürrüňler etdiler, öz döreden şygyrlaryndan okap berdiler. 

Şonuň ýaly-da medeni çäreleriň dowamynda halypa şahyr Orazguly Annaýewiň ýolbaşçylyk etmeginde indi on alty ýyl bäri «Altyn asyr: Türkmenistan» teleýaýlymynda tomaşaçylara ýetirilýän «Bagtyýarlyk ylhamy» atly telegepleşigiň Magtymguly Pyragynyň döredijiligine bagyşlanan sany ýazga geçirildi. Bu çäreleriň çäklerinde dürli ulgamlarda zähmet çekýän welaýatymyzyň öňdebaryjy ýaşlarynyň, şahyrlar Dädebaý Nartyýewiň, Göwher Ahmedowanyň, ýaş şahyr Söhbet Orazmuhammedow, Daşoguz welaýat kitaphanasynyň işgäri Leýla Rejepowanyň gatnaşmaklarynda «tegelek stoluň» başyndaky söhbetdeşlik geçirildi. 

Magtymguly Pyragynyň arzuwlan eýýamyny — Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüni halkymyza bagyş eden Milli Liderimiziň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun! Umumadamzat bähbitlerine gönükdirilen başlangyçlary mydama rowaçlyklara beslensin

Magsat OTUZOW, 

TMÝG-niň Daşoguz welaýat geňeşiniň başlygy, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty