Hormatly maslahata gatnaşyjylar!

Sizi her ýylyň 12-nji awgustynda ýokary guramaçylyk derejesinde bellenilip geçilýän Hazar deňziniň güni mynasybetli hem-de «Hazar deňzi: durnukly ösüşiň hatyrasyna hyzmatdaşlyk» atly ylmy-amaly maslahatyň öz işine başlamagy bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn.

Türkmenistan Hazar deňziniň sebitinde söwda-ykdysady, medeni-durmuş gatnaşyklarynyň ösdürilmegi ugrunda Hazarýaka döwletleriň giň goldawyna eýe bolýan möhüm başlangyçlar bilen yzygiderli çykyş edýär. Ýurdumyz Hazar deňzini parahatçylygyň, ynanyşmagyň we ekologiýa taýdan abadançylygyň mekanyna öwürmek babatda giň gerimli maksatnamalaýyn işleri durmuşa geçirýär. Türkmenistanyň başlangyjy boýunça 2002-nji ýylda Aşgabat şäherinde geçirilen birinji Hazar sammiti Hazarýaka döwletleriň arasynda hyzmatdaşlyk etmekde möhüm ädim boldy. Bu taryhy waka ähli ugurlar boýunça gatnaşyklaryň ösdürilmegi üçin berk binýat bolmak bilen, sebitde özara arkalaşykly hereket etmek üçin köp sanly meseleleriň çözülmegine uly badalga berdi. Hazar deňziniň sebiti boýunça birnäçe köptaraplaýyn resminamalaryň, şol sanda deňiz gurşawyny goramak hakynda Çarçuwaly konwensiýanyň hem-de Hazar deňziniň hukuk ýagdaýy hakynda Konwensiýanyň taýýarlanylmagynda ilkinji Hazar sammitiniň wajyp ähmiýeti bardyr.

Hazarýaka ýurtlaryň arasynda bar bolan üstaşyr ulag mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanyp, olaryň ösüşine itergi berjek söwda-ykdysady gatnaşyklary ilerletmek maksady bilen, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça 2019-njy ýylyň 12-nji awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda birinji Hazar ykdysady forumy geçirildi. Bu forum ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda hyzmatdaşlygyň özara gyzyklanma döredýän täze ugurlaryny ýüze çykardy. 2022-nji ýylda Aşgabat şäherinde altynjy Hazar sammitiniň geçirilmegi Hazarýaka döwletleriň arasyndaky hyzmatdaşlygy netijeli dowam etdirmekde möhüm ädim boldy we Hazaryň ekologiýasyny gorap saklamak boýunça derwaýys wezipeleri öňde goýdy.

Hormatly maslahata gatnaşyjylar!

Türkmenistan oňyn Bitaraplyk syýasatyna esaslanyp, Hazar deňziniň parahatçylygyň, ynanyşmagyň we dostlugyň deňzi bolmagy ugrunda tagallalaryny dowam etdirýär. Biziň ýurdumyz Hazarýaka döwletleriň arasynda energetika, ulag-logistika, senagat, söwda ulgamlarynda ýakyn hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine ygrarlydyr.

Hazar deňziniň gurşawyny gorap saklamak, sebitde ekologik abadançylygy üpjün etmek bilen bagly wezipeler bäş döwletiň arasyndaky hyzmatdaşlygyň möhüm ugry hökmünde hemişe üns merkezinde saklanýar. Hazar deňzi we onuň daşky gurşawy ýüze çykýan dürli wehimlere, şol sanda howanyň üýtgemegi bilen bagly howplara duýgur özboluşly tebigy toplumdyr. Bu ugurda Türkmenistan sebitiň ähli ýurtlaryny we gyzyklanma bildirýän halkara guramalary Hazaryň baý ekoulgamlaryny, özboluşly biologik köpdürlüligini ylmy taýdan öwrenmek, gorap saklamak boýunça bilelikdäki hyzmatdaşlygy dowam etdirmäge çagyrýar. Hazar sebitindäki ekologik meseleleri çözmek bilen bagly wezipeleriň giň toplumy babatda jikme-jik we ýokary derejede gatnaşyk etmek üçin «Hazar ekologik başlangyjyny» döretmek baradaky teklibi öňe sürdük. Bu başlangyjyň durmuşa geçirilmeginiň ýurtlaryň ekologik abadançylygyna gönükdirilen tagallalaryny birleşdirmekde we geljekde has netijeli ädimleri bilelikde ätmekde möhüm gural bolup hyzmat etjekdigine berk ynanýarys.

Hormatly maslahata gatnaşyjylar!

Gadyrly myhmanlar!

Hazar deňziniň güni mynasybetli geçirilýän maslahatlar, medeni we sport çäreleri sebitde parahatçylygyň, dost-doganlygyň, ynanyşmagyň has-da berkidilmegine uly goşant goşar. Sizi Hazar deňziniň güni mynasybetli ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, uzak ömür, abadançylyk, alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin.

Türkmenistanyň Prezidenti 

Serdar BERDIMUHAMEDOW.

Sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkidilmegine möhüm ähmiýet berýän we bu ugurda ösüp gelýän ýaş nesle nusgalyk görelde bolýan türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow zähmet rugsady wagtynda paýtagtymyzyň demirgazygynda ýerleşýän Sport ulag merkezine bardy.

Häzirki wagtda ýurdumyzda awtomobil sportunyň ösdürilmegine zerur üns berilýär. Şunuň bilen baglylykda, Sport ulag merkeziniň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli berkidilýär. Awtomobil sporty bilen meşgullanýan türgenleriň ussatlyklaryny artdyrmagy, olaryň halkara derejede geçirilýän ýaryşlara gatnaşmagy bilen bagly meseleler döwletimiziň hemişelik üns merkezinde saklanýar. Bu bolsa türkmen türgenleriniň halkara ýaryşlara gatnaşyp, ýokary netijeleri gazanmaklaryna giň ýol açýar.

Şu günler zähmet rugsadynda bolýan Gahryman Arkadagymyz säher bilen adaty endigine eýerip, irki sport maşklaryny ýerine ýetirdi. Sagdyn-durmuş ýörelgeleriniň işjeň tarapdary, köpçülikleýin bedenterbiýäniň, sportuň ösdürilmegine möhüm ähmiýet berýän Milli Liderimiz sportuň dürli görnüşleri, şol sanda awtomobil sporty bilen meşgullanmagyň nusgalyk göreldesini görkezýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň awtomobil sportunyň öňünde uly mümkinçilikler açylýar. Şunda maddy-enjamlaýyn binýadyň yzygiderli pugtalandyrylmagyna, bu ugra ýaşlaryň işjeň çekilmegine, türkmen türgenleriniň ussatlygynyň ýokarlandyrylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär. Şunuň bilen baglylykda, dürli derejedäki ýaryşlary guramak üçinem hemme zerur şertler döredilýär.

Hormatly Arkadagymyz bu ýerde ýaş türgenler üçin döredilen şertler, merkeziň ygtyýarynda bar bolan sport ulaglarynyň görnüşleri we olaryň tehniki aýratynlyklary bilen gyzyklandy. Bu ýerde ýokary derejede enjamlaşdyrylan döwrebap sport ulaglary bar.

Awtomobil sporty boýunça baý tejribe toplan türkmen halkynyň Milli Lideri merkeziň badalga nokadyna çykdy. Sport ulaglarynyň birini dolandyryp, onuň tehniki mümkinçiliklerini synagdan geçirdi. Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, ulagy sürmäge başlamazdan ozal, zerur bolan tehniki taýýarlyk işlerini ýerine ýetirmek, şunda ýoluň we howanyň derejesini kesgitlemek, ulagyň tehniki aýratynlyklaryny nazara almak awtomobil sporty bilen meşgullanýan türgenlere bildirilýän esasy talaplaryň biri bolup durýar. Soňra awtoulag Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň dolandyrmagynda dessine tizligini artdyryp, çylşyrymly öwrümleriň birnäçesini ýerine ýetirdi.

Häzirki döwürde Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan asylly işleriniň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi esasynda ýurdumyzda awtomobil sporty okgunly ösüşe eýe boldy. Türgenlerimiziň halkara awtoralli ýaryşlaryna işjeň gatnaşyp, baýrakly orunlara mynasyp bolmagy döwlet derejesinde edilýän tagallalaryň aýdyň netijesidir. Şeýlelikde, awtomobil sporty hem sportuň beýleki görnüşleri bilen bir hatarda giň goldawa eýe bolýar hem-de bu ugurda ýokary netije gazanýan türgenler yzygiderli höweslendirilýär.

Soňky ýyllarda awtomobil sportuny ösdürmek boýunça alnyp barylýan giň gerimli işler ilatyň, ilkinji nobatda, ösüp gelýän ýaş nesliň berk bedenli, sagdyn bolup ýetişmeklerine gönükdirilýär. Milli Liderimiz hemişe sportuň adamlarda, aýratyn-da, ýaşlarda maksada okgunlylygy, erki hem-de işjeň hereket etmek endiklerini terbiýelemekde uly ähmiýete eýedigini belleýär. Bu gezek hem Gahryman Arkadagymyz mümkin bolan iň ýokary tizlikde merkeziň türgenleşik meýdançasynyň ýollaryny geçip, driftingiň dürli usullaryny ulanyp, sport ulagyny dolandyrmakda ussatlygyny görkezdi.

Ýurdumyzda awtomobil sportunyň ösüşiniň hil taýdan täze derejä çykýandygyny, onuň baý taryhynyň bardygyny nygtamak gerek.

Mälim bolşy ýaly, ýakynda türkmen türgenleri “Ýüpek ýoly — 2024” halkara awtoralli ýaryşyna gatnaşyp, ýokary netijeleri gazandylar. Dünýäniň 13 ýurdundan 100-e golaý toparyň gatnaşmagynda geçirilen ýaryş 11 günläp dowam etdi. Altaý daglarynyň, Gobi çölüniň ugry boýunça geçirilen ýaryşyň menzili 5 müň kilometrden gowrak bolup, şonda türkmen türgenleri kümüş we bürünç medallara mynasyp boldular.

Ýeri gelende, Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy boýunça 2018-nji ýylyň sentýabrynda “Amul — Hazar 2018” halkara awtorallisiniň üstünlikli geçendigini bellemek ýakymly. Şol halkara ýaryşa Milli Liderimiziň hem gatnaşyp, ralliniň ugry boýunça kesgitlenen menzili geçmekde ýokary netije görkezendigi hemmeleriň ýadyndadyr. Şeýlelikde, hormatly Arkadagymyzyň “Amul — Hazar 2018” ýaryşlarynyň saýlama tapgyryna gatnaşmagy ýaşlar üçin nusgalyk mekdebe öwrüldi. Ýokary netijelere beslenen şol ýaryşda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Garagum sährasynyň çylşyrymly şertlerinde kesgitlenen aralygy geçmekde iň oňat wagty görkezipdi. Türkmen halkynyň Milli Lideriniň ençeme gezek sport awtomobillerini sürüp, gazanan ajaýyp ýeňişleri ýurdumyzyň awtomobil sportunyň taryhyna altyn sahypalar bilen ýazyldy.

Türkmen awtosportunyň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli berkidilýär, ýokary tizlikli, döwrebap ýaryş ulaglarynyň täze görnüşleri satyn alynýar. Munuň özi ýaşlaryň sportuň bu görnüşi bilen giňden meşgullanmagyny şertlendirýär, sürüjileriň we olaryň tälimçileriniň ussatlygynyň ýokarlanmagyna ýardam edýär. Bu ugurda döwlet derejesinde amala aşyrylýan işleriň sebit, ählumumy häsiýete eýe bolýandygyny, sportuň döwletleriňdir halklaryň ýakynlaşmagyna, söwda-ykdysady, ynsanperwer gatnaşyklaryň giňeldilmegine oňyn mümkinçilikleri döredýändigini bellemek gerek.

Gahryman Arkadagymyz Sport ulag merkeziniň drift meýdançasynda ýene-de bir gezek ulag sürmegiň ussatlygyny görkezdi.

Soňra bu ýerde Milli Liderimiz Sport ulag merkeziniň ýolbaşçysy R.Begenjow bilen söhbetdeş bolup, häzirki döwürde merkezde alnyp barylýan işler, awtomobil sporty bilen meşgullanýan ýaşlaryň bu ugra bolan höwesi bilen gyzyklandy.

R.Begenjow öz aralaryna gelip, merkeziň işi bilen gyzyklanýandygy üçin hormatly Arkadagymyza hoşallyk bildirip, bu ýerde awtomobil sportunyň dürli görnüşleri boýunça türgenleşikleri, netijeli bäsleşikleri guramaga ähli zerur şertleriň döredilendigini nygtady. Şeýle hem ol häzirki döwürde awtomobil sporty bilen gyzyklanýan ýaşlaryň sanynyň yzygiderli artýandygyny, merkezde awtomobil sportunyň dürli görnüşleri boýunça bäsleşikleriň geçirilýändigini habar berdi.

Milli Liderimiz Sport ulag merkeziniň ozal boş ýatan künjekde gurlandygyny belläp, häzirki wagtda onuň işiniň talabalaýyk guralmagy ugrunda ähli zerur mümkinçilikleriň döredilendigine kanagatlanma bildirdi. Merkeziň çäginde sport awtoulaglaryny talabalaýyk dolandyrmak, onuň işini toplumlaýyn esasda alyp barmak babatda döredilen şertler ýokary halkara görkezijilere doly laýyk gelýär. Gahryman Arkadagymyz ugurdaş desgalar toplumynyň özboluşly şäherçä öwrülendigini aýtdy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri bu baradaky gürrüňi dowam edip, bu ýerde ýurdumyzyň Içeri işler ministrliginiň Polisiýanyň ýol gözegçiligi gullugyna degişli birnäçe desgalaryň döredilendigini, onuň golaýynda harby we hukuk goraýjy edaralaryň işgärleri, gullukçylary üçin ýaşaýyş jaýlarynyň gurlandygyny, medeni-köpçülikleýin çäreleri geçirmäge niýetlenen merkeziň hereket edýändigini, şol bir wagtyň özünde bolsa bu ýerde şähergurluşyk işleriniň dowam etdirilýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz Sport ulag merkeziniň binalar toplumyny bu ýerden göçürmek we ony seleň ýerde gurmak bilen baglanyşykly meseleleri hemmetaraplaýyn öwrenmegi maslahat berdi hem-de ýaşaýyş toplumlarynyň ýanynda awtomobil sportuna degişli desgalaryň, önümçilik toplumlarynyň gurulmagynyň maksadalaýyk hasaplanmaýandygyny aýdyp, ýaryş geçirilende ýokary tizlikde hereket edýän, güýçli sesli awtoulaglaryň raýatlaryň rahatlygyny bozmazlygy üçin, şeýle-de bu ugra höwesek ýaşlaryň sanynyň artýandygyny nazara alyp, merkezi göçürmek teklibini öňe sürdi. Munuň özi adam hakyndaky aladanyň esasy orunda durýandygyny görkezýär.

Merkeziň ýolbaşçysy Gahryman Arkadagymyzyň bu maslahatynyň taryhy ähmiýetiniň bardygyny belledi hem-de ähli işgärleriň we gullukçylaryň adyndan hoşallyk bildirdi.

Merkeziň çäginde awtomobil sporty boýunça türgenleri taýýarlamak bilen bir hatarda, türgenleriň awtoulaglary dolandyrmakda hüşgärligini artdyrmak, ýollarda hereket sazlaşygyny üpjün etmek ukybyny we kesgitlenen tertip-düzgüni berk berjaý etmek endiklerini ösdürmek zerurdyr diýip, Milli Liderimiz aýtdy we bu babatda birnäçe nesihatlaryny berdi.

Bu ýerde taýýarlanylýan türgenleriň tapawutly tarapy, olaryň ählitaraplaýyn ukyp-başarnykly bolup ýetişmegidir, ýol-ulag hadysalarynyň öňüni almak üçin ýol hereketiniň düzgünleriniň berk berjaý edilmegi, ýolagçylar üçin hem, sürüjiler üçin hem hereketleriň sazlaşygynyň saklanylmagydyr, ulagy dolandyrýan pursadynda, islendik tizlige garamazdan, örän oýlanyşykly çözgütleri kabul edip bilmegidir, her pursatda olaryň hüşgär hem üşükli bolmagydyr.

Gahryman Arkadagymyz merkeziň ýolbaşçysyna ýüzlenip, türgenleri taýýarlamagyň, olaryň halkara ýaryşlara gatnaşmagyny üpjün etmegiň merkeziň esasy wezipesidigini, bu ugra degişli desgalaryň gurulmagynyň we olarda ähli zerur şertleriň döredilmeginiň döwlet derejesindäki meseledigini aýratyn belledi. Milli Liderimiz täze toplumyň dörediljek ýeri kesgitlenilse, bu babatda öňe sürlen teklibi Ýaragly Güýçlerimiziň Belent Serkerdebaşysyna ýetirjekdigini aýtdy. Sportuň hak Howandary Gahryman Arkadagymyz R.Begenjowa ýüzlenip: “Ussat türgenleri taýýarlamak, ýurdumyzyň awtomobil sportunyň abraýyny belende galdyrmak siziň bilen, gurmak, şert döretmek bolsa biziň bilen!” diýip nygtady.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň Sport ulag merkeziniň ýolbaşçysyna mundan beýläk-de uly üstünlikleri arzuw etdi.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygyna gatnaşmak üçin Gazagystan Respublikasyna iş sapary bilen ugrady. Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar ugratdylar.

Oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasaty yzygiderli durmuşa geçirmek bilen, ýurdumyz sebit we ählumumy derejede köpugurly hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi ugrunda çykyş edýär. Şunuň bilen baglylykda, Merkezi Aziýa döwletleri bilen däp bolan gatnaşyklar nusgalyk häsiýete eýedir. Bu ýurtlaryň halklary bilen türkmen halkyny medeni, ruhy gymmatlyklaryň umumylygy, taryhyň dowamynda emele gelen dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary baglanyşdyrýar.

Mälim bolşy ýaly, birnäçe ýyl mundan ozal Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow iň ýokary derejede ulgamlaýyn syýasy dialogyň ähmiýetine ünsi çekip, sebitleýin hyzmatdaşlyga düýpgöter täzeçe çemeleşmek pikirini öňe sürdi. Häzirki zaman şertlerinde bu konsepsiýa aýratyn ähmiýete eýe bolýar we oňa uly isleg bildirilýär. Merkezi Aziýa sebitiniň diňe bir yklym däl, eýsem, ählumumy derejede-de alnyp barylýan işlerdäki barha artýan ornuny göz öňünde tutup, Türkmenistan döwletara hyzmatdaşlygyň ägirt uly mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmak, täze, giň gerimli bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek boýunça anyk başlangyçlary öňe sürýär.

Soňky ýyllarda geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşyklary sebitleýin hyzmatdaşlygyň barşy we maksady barada bitewi garaýşyň döremeginde, häzirki döwrüň şertlerini, uzak möhletleýin mümkinçilikleri göz öňünde tutup, gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlarynyň kesgitlenilmeginde şu formatyň netijelidigini görkezdi. Şunuň bilen baglylykda, 2021-nji ýylyň awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň üçünji konsultatiw duşuşygynyň üstünlikli geçirilendigini bellemek gerek. Bäştaraplaýyn sammitiň sebit ýurtlarynyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda guralandygyny-da aýtmaly. Munuň özi gazanylan möhüm ylalaşyklar we kabul edilen çözgütler bilen birlikde, bu çäräniň taryhy ähmiýetini şertlendirdi. Forumyň çäklerinde türkmen tarapynyň başlangyjy boýunça iri halkara çäreleriň birnäçesi, şol sanda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň dialogy, ykdysady forum, sammitiň resmi maksatnamasynyň üstüni ýetiren, goňşy halklaryň has-da ýakynlaşmagyna goşant goşan beýleki çäreler guraldy.

2023-nji ýylda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow sebitde parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmaga, döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşan ägirt uly goşandy üçin Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň Hormat nyşany bilen sylaglanyldy. Bu sylagy gowşurmak dabarasy Täjigistanyň paýtagty Duşenbe şäherinde geçirildi. Şol ýerde şu formatdaky bäşinji duşuşyk guralypdy.

...Astananyň Nursultan Nazarbaýew adyndaky Halkara howa menzilinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Gazagystan Respublikasynyň Premýer-ministri Olžas Bektenow we beýleki resmi adamlar garşyladylar. Bu ýerde Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň konsultatiw duşuşygyna gatnaşýan ýurtlaryň Döwlet baýdaklary belende galdyryldy, Hormat garawuly nyzama düzüldi.

Günüň birinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz «Akorda» köşgüne ugrady. Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew mähirli garşylady. Türkmenistanyň we Gazagystanyň Prezidentleri dostlarça salamlaşyp, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň Döwlet baýdaklarynyň öňünde surata düşdüler.

Sammite gatnaşmak üçin Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem Astana şäherine geldiler. Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň çakylygy boýunça Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew hormatly myhman hökmünde ýokary derejeli çärelere gatnaşmaga çagyryldy. Sammitiň resmi nyşanynyň we oňa gatnaşýan ýurtlaryň Döwlet baýdaklarynyň öňünde bilelikdäki resmi surata düşmek dabarasyndan soňra, «Akorda» köşgünde Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygy geçirildi.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew duşuşygy açyp we wekiliýetleriň ýolbaşçylaryny hem-de agzalaryny mübärekläp, soňky ýyllarda konsultatiw duşuşyklaryň sebit hyzmatdaşlygynyň netijeli meýdançasyna öwrülendigini, ony ýokary derejä çykarandygyny, ýurtlarymyzyň özara gatnaşyklaryny ynanyşmak häsiýetine eýe edendigini nygtady. Ol Merkezi Aziýa döwletleriniň we halklarynyň netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge, dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga çalyşýandyklaryny görkezýän şu sammitiň ähmiýetine ünsi çekip, onuň bu ýolda möhüm waka boljakdygyna ynam bildirdi. Soňra gazak Lideri Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlaryna söz berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çykyşynyň başynda bildirilen myhmansöýerlik we mejlisiň ýokary derejede guralandygy üçin Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewe minnetdarlyk bildirdi.

Biziň her ýyl geçirilýän duşuşyklarymyz indi däbe öwrüldi we tejribäniň görkezişi ýaly, hemişe möhüm hem derwaýysdyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Bu mejlisleriň dowamynda netijeli, açyk, ynanyşykly dialog alnyp barylýar. Bu bolsa bize pikir alyşmaga, hyzmatdaşlygyň derwaýys meselelerine has gowy düşünmäge we şonuň esasynda anyk çözgütleri kabul etmäge ýardam berýär.

Ýokary derejedäki duşuşyklaryň bu formatyny döretmek başlangyjyny öňe süren Türkmenistan olaryň diňe maslahat beriş häsiýetine eýe bolmalydygyndan, syýasy gatnaşyklar üçin berk düzgünleşdiriji kadalardan, amallardan azat meýdança bolmalydygyndan ugur alýar diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. Şeýle çemeleşme hyzmatdaşlygymyzyň barşy barada has giňişleýin we dürs düşünje almaga, teklipleridir düzedişleri girizmäge, pikirleri beýan etmäge mümkinçilik berýär.

Konsultatiw duşuşyklaryň ilkibaşdaky mazmuny we maksady saklanyp galmaly diýip hasaplaýaryn. Biziň pikirimizçe, olaryň çäklerinde haýsydyr bir köptaraplaýyn düzümleriň döredilmegi maksadalaýyk däldir diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Biz birek-birege örän oňat düşünýäris, her bir duşuşygymyz aýdyň mazmunly jemleýji resminama bilen tamamlanýar hem-de biz şonuň esasynda iş alyp barýarys. Syýasy, şeýle-de iş nukdaýnazaryndan, bu formatyň çäklerinde goşmaça düzümleri döretmegiň zerurlygy ýok diýip hasaplaýarys.

Konsultatiw duşuşyklara diňe Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň gatnaşmagy, biziň pikirimizçe, olaryň beýleki möhüm bölegi bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi. Munuň özi biziň bäştaraplaýyn syýasy dialogymyzyň, ilkinji nobatda, sebit meselelerine degişlidigi bilen şertlendirilendir. Elbetde, halkara gün tertibiniň meseleleri, olary ara alyp maslahatlaşmak we sebitara, yklym hem-de ählumumy meseleler boýunça bäş döwletiň utgaşdyrylan garaýyşlaryny işläp taýýarlamak nukdaýnazaryndan, biziň üçin hemişe möhüm bolupdy we şeýle bolmagynda-da galýar. Şeýle çemeleşme bilelikdäki işiň ýokary netijeli bolmagyny üpjün eder, diňe Merkezi Aziýanyň bäş ýurduna degişli hyzmatdaşlyk meselelerine ünsi jemlemäge mümkinçilik berer.

Häzirki döwürde dünýädäki çylşyrymly ýagdaýlar bilen baglylykda, parahatçylygy, ylalaşygy, durnuklylygy gorap saklamak Merkezi Aziýa döwletleri üçin esasy ileri tutulýan ugur bolmagynda galmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Biz özboluşlylygymyzy, özbaşdaklygymyzy hem-de içerki we daşarky ösüş nusgalarymyzy saýlamak hukugymyzy gorap saklamak bilen, sebitimizi gülläp ösýän, häzirki zaman ählumumy gatnaşyklaryna çuňňur goşulyşan sebite öwürmegi maksat edinýäris. Hormatly Prezidentimiz şular barada aýtmak bilen, diňe şeýle şertlerde döwletlerimiziň we halklarymyzyň özlerine mynasyp geljegi üpjün etjekdiklerine ynam bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz sebitimiziň daşarky täsirlere, hususan-da, gapma-garşylykly ýagdaýlara düşürilmegine, Merkezi Aziýanyň müňýyllyklara uzaýan taryhy bolan geosyýasy, ykdysady, medeni giňişlik hökmünde özbaşdaklygyna şübhelenmek üçin esas döretmäge ýol berilmeli däldir diýip nygtady. Biziň halklarymyzyň öz gün tertibi bar we olar parahatçylyk, hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk we hyzmatdaşlykdyr.

Serhetlerdäki durnuklylyk, asudalyk sebitde howpsuzlygy üpjün etmegiň hökmany şerti bolup durýar. Men, ilkinji nobatda, Owganystan ugry boýunça hyzmatdaşlygymyzy göz öňünde tutýaryn diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy. Ýurtlarymyzyň her biriniň aýratyn garaýyşlaryna hormat goýmak bilen, Owganystanyň goňşulary hökmünde hereket edýän owgan hökümeti babatda umumy oňyn hem-de netijeli gatnaşyklary işläp taýýarlamak üçin açylýan mümkinçilikleri we ýurtdaky durnuklylygyň alamatlaryny ulanmalydyrys. Biziň pikirimizçe, owgan halkynyň bähbitleri, arzuw-islegleri, olaryň ykdysadyýeti we durmuş ulgamyny dikeltmek boýunça döredijilikli umumymilli işe hem-de parahatçylyga ymtylmasy ileri tutulmalydyr.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu işde Merkezi Aziýa ýurtlary esasy orny eýeleýär. Diňe biziň bilen hyzmatdaşlykda Owganystanyň halkara ykdysady gatnaşyklara goşulyşmagy, infrastruktura we logistika taslamalarynyň durmuşa geçirilmegi mümkin bolup biler. Owganystan bilen bizi taryhy, ruhy, garyndaşlyk gatnaşyklary baglanyşdyrýar. Täze, parahat, durnukly Owganystany döretmäge ýardam bermek üçin bu gatnaşyklary ulanmak biziň umumy borjumyz hem-de jogapkärçiligimizdir.

Merkezi Aziýa ýurtlarynyň syýasy-diplomatik, hukuk goraýjy we ýörite ulgamlardaky ylalaşykly hereketleri sebitde durnuklylygyň ýene-de bir möhüm ugrudyr. Türkmenistan daşary syýasat edaralarynyň täze wehimlere, sebitde durnuksyzlyga garşy durmak, maglumat giňişligini goramak, radikal, ekstremistik elementleriň sebite aralaşmak synanyşyklarynyň öňüni almak we aradan aýyrmak meselelerinde utgaşdyrylan çemeleşmeleri işläp taýýarlamak boýunça alyp barýan işleriniň işjeňleşdirilmegi ugrunda çykyş edýär. Biziň serhet, migrasiýa, gümrük we ýörite gulluklarymyzyň ýakyndan hem-de sazlaşykly işlemekleri üçin şertleriň döredilmegini wajyp hasaplaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Elbetde, ýakyn we özara bähbitli hyzmatdaşlyk arkaly ykdysady ösüşi gazanmak sebit gün tertibiniň ileri tutulýan ugry bolmagynda galýar. Şunda ulag-kommunikasiýalar ulgamyndaky gatnaşyklara esasy orun degişlidir. Häzirki günde bu ulgam depginli ösýär, bäsdeşlik artýar, Ýewraziýada täze üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek boýunça işler alnyp barylýar. Meniň pikirimçe, geografik, logistik we beýleki artykmaçlyklary ulanmak arkaly sebitimiziň bu işlere öz wagtynda, netijeli gatnaşmagyny üpjün etmek Merkezi Aziýa döwletleriniň iň ýakyn geljekde umumy wezipesi bolmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady. Şunuň bilen baglylykda, Arkadagly Gahryman Serdarymyz Gündogar — Günbatar hem-de Demirgazyk — Günorta durnukly ykdysady hyzmatdaşlyk ugurlarynyň bir bölegi bolmak üçin bizde ähli mümkinçilikleriň bardygyna ynam bildirdi.

Döwlet Baştutanymyz ulag ulgamy barada aýdyp, Merkezi Aziýanyň üsti bilen Hytaýdan Ýewropa we Ýakyn Gündogar ýurtlaryna geçýän ugurlary aýratyn belledi. Gürrüň Hytaý — Gyrgyzystan — Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Türkiýe we ondan aňryk Ýewropa ýurtlaryna çykýan, şeýle hem Hytaý — Täjigistan — Özbegistan — Türkmenistan — Eýran we ondan aňryk Ýakyn Gündogara çykýan ugurlar barada barýar.

Hytaý — Gazagystan — Türkmenistan — Eýran — Pars aýlagy ugry boýunça ýük daşamalara aýratyn ähmiýet berýäris. Şunuň bilen baglylykda, Merkezi Aziýanyň, Hindistanyň we Pakistanyň serişde, ykdysady, ulag kuwwatynyň birleşdirilmeginiň hem-de dünýä ummanyna çykylmagynyň giň mümkinçilikleri açjakdygyna ynanýarys. Şunda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ulag ulgamynda Owganystan bilen hyzmatdaşlyk etmegi babatda uly mümkinçiligiň bardygyny nygtamak gerek. Häzirki wagtda döwletlerimiz Owganystan ugry boýunça ulag-kommunikasiýa infrastrukturasyny giňeltmek üçin köp işleri edýärler.

Merkezi Aziýa — Hazar deňzi — Gara deňiz geçelgesi ýene-de bir ähmiýetli utgaşdyrylan suw-guryýer ugrudyr diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy we tagallalary birleşdirmek bilen, Merkezi Aziýa döwletleriniň bu ugurda giň möçberli ulag taslamalaryny durmuşa geçirip biljekdiklerine ynam bildirdi.

Elbetde, Aziýa bilen Ýewropanyň arasynda ulag baglanyşygynyň güýçlendirilmegi ýurtlarymyzyň çäginde döwrebap logistikanyň döredilmegini, kanunlaryň sazlaşdyrylmagyny, özara gümrük, nyrh we beýleki ýeňillikleriň berilmegini göz öňünde tutýar. Bu ugurda edilmeli köp işler bar. Biz ady agzalan wezipeleri iň ýakyn geljekde iş ýüzünde amala aşyrmaga girişmegi teklip edýäris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz duşuşyga gatnaşyjylara ýüzlenip, häzirki zaman şertlerinde halkara energetika hyzmatdaşlygynda, ýurtlarymyzyň energiýa serişdelerine bolan isleglerini kanagatlandyrmakda biziň döwletlerimiziň eýeleýän orny ýokarlanýar diýip belledi. Bar bolan we ýakynda dörediljek täze senagat hem-de oba hojalyk kuwwatlyklaryny, infrastruktura desgalaryny, bilelikdäki önümçilik taslamalarynyň durmuşa geçirilmegini nazara almak bilen, Merkezi Aziýa döwletleriniň energiýa serişdelerine barha artýan zerurlyklaryny kanagatlandyrmak strategik maksatdyr. Şeýle ulgam ýurtlarymyzy dünýäniň energetika bazarynda bolup biljek ýaramaz ýagdaýlardan goramalydyr, olaryň ýetirjek täsirlerini peseltmelidir, tehnogen we tebigy häsiýetli garaşylmadyk ýagdaýlarda milli energiýa ulgamlarynyň zerur ätiýaçlyk goruny döretmelidir. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň energetika ulgamynda Merkezi Aziýa ýurtlary bilen bilelikde işlemäge taýýardygy barada ençeme gezek aýdandygyny belledi.

Söwdanyň giňeldilmegi, senagat taýdan goşulyşmak, kiçi we orta telekeçilik ulgamynda hyzmatdaşlyk etmek ýaly möhüm meseleler hem ünsden düşürilmeli däldir. Şunda biziň döwletlerimiz bilelikdäki oňyn tejribä, hoşniýetli goňşuçylyk däplerine esaslanyp, özara haryt dolanyşygyny artdyrmaga, işewür düzümleriň arasynda hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny döretmäge we işjeň ulanmaga, ýurtlarymyzyň çäklerindäki taslamalara gönükdirilýän bilelikdäki maýa goýumlary höweslendirmäge, serhetýaka söwdany ösdürmäge ukyplydyrlar diýip, döwlet Baştutanymyz çykyşynda belledi.

Soňra hormatly Prezidentimiz sammite gatnaşyjylara ýüzlenip, şu ýylyň 11-nji oktýabrynda Türkmenistanda Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan “Döwürleriň hem-de medeniýetleriň özara baglanyşygy — häzirki zaman dünýäsiniň we ösüşiň binýady” atly halkara maslahatyň geçiriljekdigini habar berdi.

Magtymguly türkmen halkynyň beýik ogludyr, emma onuň filosofik we şahyrana mirasy tutuş Gündogara, umuman, tutuş dünýä, aýratyn-da, biziň goňşularymyz bolan Merkezi Aziýa halklaryna hem degişlidir. Köp döwletleriň Baştutanlaryny maslahata gatnaşmaga çagyrmak bilen, biz bu çärä diňe bir Magtymgula sarpa goýmak hökmünde däl-de, giň hem-de özara hormat goýmak esasyndaky örän ähmiýetli we öz wagtynda guralýan halkara dialogy, dünýäniň ykbaly, häzirki döwrüň ählumumy syýasy, durmuş-medeni, geoykdysady, ynsanperwer gatnaşyklarynyň ýagdaýyna, olaryň meýillerine, geljekki mümkinçiliklerine oňyn, döredijilikli çemeleşmeleri hem-de garaýyşlary beýan etmek üçin netijeli forum hökmünde garaýarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Häzirki wagtda şeýle dialog derwaýysdyr. Türkmenistan Merkezi Aziýanyň doganlyk döwletleriniň garaýyşlarynyň şol maslahatda örän düýpli we giňişleýin beýan edilmegine, olaryň diňlenilmegine, şol garaýyşlara düşünilmegine möhüm ähmiýet berýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çykyşyny tamamlap, Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlaryny öňde boljak halkara maslahata çagyrdy hem-de olaryň foruma işjeň gatnaşjakdyklaryna umyt edýändigini belledi.

Konsultatiw duşuşygyň barşynda dostlukly döwletleriň Baştutanlarynyň çykyşlarynda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň arasyndaky netijeli gatnaşyklary okgunly ösdürmekde bu formatyň ähmiýeti nygtaldy. Bellenilişi ýaly, şu gezekki sammit taraplaryň umumy abadançylygyň we ösüşiň bähbitlerine laýyk gelýän özara bähbitli köpugurly hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny görkezdi. Soňky ýyllarda sebit hyzmatdaşlygynda uly tejribe toplandy. Şol hyzmatdaşlyk yzygiderli pugtalandyrylyp, täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar. Muňa hil taýdan täze derejä çykan döwletara syýasy dialog ýardam edýär. Özara gatnaşyklaryň medeni-ynsanperwer ulgamyna, halklaryň arasyndaky hoşniýetliligiň we doganlygyň çuňňur taryhy köklerine aýratyn üns berildi. Munuň özi giň gerimli gatnaşyklaryň mundan beýläk-de ösdürilmeginiň, onuň ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmagyň möhüm şerti bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, birnäçe anyk teklipler beýan edildi.

Sammitiň jemleri boýunça birnäçe resminama gol çekildi.

Gazagystan Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň Prezidentleri Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygynyň jemleri boýunça Bilelikdäki Beýannama, sebit kooperasiýasyny ösdürmegiň «Merkezi Aziýa — 2040» Konsepsiýasyna hem-de Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Ş.M.Mirziýoýewi Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň Hormat nyşany bilen sylaglamak hakynda Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygynyň Çözgüdine gol çekdiler. Ýokary derejedäki bäştaraplaýyn duşuşygyň netijeleri boýunça 2025 — 2027-nji ýyllarda sebit hyzmatdaşlygyny ösdürmek boýunça “Ýol kartasy” kabul edildi.

Soňra Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygy giňişleýin görnüşde dowam etdi. Hormatly myhmanlar hökmünde oňa Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew we BMG-niň Baş sekretarynyň Merkezi Aziýa boýunça Ýörite wekili, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň ýolbaşçysy Kaha Imnadze hem gatnaşdy. Däp bolşy ýaly, duşuşygyň öňüsyrasynda bilelikde surata düşmek dabarasy boldy.

Duşuşygyň barşynda dürli ulgamlarda özara bähbitli döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmek, gatnaşyjy ýurtlaryň köptaraplaýyn meýdançalarda, BMG-niň we beýleki abraýly halkara guramalaryň çäklerinde netijeli gatnaşyklaryny has-da ilerletmek üçin giň mümkinçilikleriniň bardygy bellenildi. Duşuşyk tamamlanandan soňra, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewi Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň Hormat nyşany bilen sylaglamak dabarasy boldy.

Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti tarapyndan belent mertebeli myhmanlaryň hormatyna resmi kabul edişlik guraldy.

Günüň ikinji ýarymynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew we Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew bilen duşuşdy. Duşuşyklaryň barşynda goňşy ýurtlaryň ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde üstünlikli ösdürilýän netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ygrarlydyklary tassyklanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gazagystan Respublikasyna iş saparynyň maksatnamasyny tamamlap, Astananyň Nursultan Nazarbaýew adyndaky Halkara howa menziline bardy we şol ýerden Watanymyza ugrady.

Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar garşyladylar.

***

Şu gün — Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygynyň öňüsyrasynda Astanada Merkezi Aziýa ýurtlarynyň daşary işler ministrleriniň maslahaty geçirildi. Onuň dowamynda sammitiň gün tertibine hem-de jemleýji resminamalaryň taslamalaryna garaldy. Maslahata gatnaşyjylar ileri tutulýan ugurlarda döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň meselelerini ara alyp maslahatlaşdylar, şu formatyň çäklerinde bilelikdäki işiň netijeleri, möhüm halkara we sebit meseleleri boýunça pikir alyşdylar. Şunda daşary syýasat edaralarynyň ugry boýunça ýola goýlan netijeli dialogy dowam etdirmegiň wajypdygy tassyklanyldy.

***

Hormatly Prezidentimiziň Astana iş saparynyň çäklerinde ýurdumyzyň we Gazagystan Respublikasynyň resmi wekiliýetleriniň agzalarynyň ikitaraplaýyn duşuşyklarynyň birnäçesi geçirildi. Olarda söwda-ykdysady, ulag-kommunikasiýa, energetika, senagat ýaly ulgamlarda, telekeçilik ugry boýunça özara hyzmatdaşlygyň geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Duşuşyklaryň barşynda Türkmenistanyň we Gazagystanyň netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge, ony diwersifikasiýalaşdyrmaga çalyşýandyklary tassyklanyldy. Şunda medeni-ynsanperwer ulgamda däp bolan gatnaşyklary höweslendirmegiň wajypdygy bellenildi. Munuň özi iki ýurduň arasynda asyrlaryň dowamynda emele gelen dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga ýardam edýär. Şunuň bilen baglylykda, gazanylan ylalaşyklary durmuşa geçirmekde, dürli pudaklarda netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmakda, işewürlik gatnaşyklaryny işjeňleşdirmekde Ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-gazak toparynyň işiniň möhüm orny nygtaldy.

Şu gün Gazagystanyň paýtagtyna iş sapary bilen gelen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew bilen duşuşdy. Duşuşyk iki ýurduň wekiliýet agzalarynyň gatnaşmagynda geçirildi.

Duşuşygyň öňüsyrasynda Prezidentler Serdar Berdimuhamedow we Kasym-Žomart Tokaýew Türkmenistanyň hem-de Gazagystan Respublikasynyň baýdaklarynyň öňünde surata düşdüler.

Dostlukly döwletiň Baştutany türkmen kärdeşini ýene-de bir gezek mähirli mübärekläp hem-de Astana gelmäge çakylygy kabul edendigi we Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygyna gatnaşandygy üçin hoşallyk bildirdi, şeýle-de ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň okgunly ösýändigini aýtdy.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew döwlet Baştutanymyza köpugurly döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmaga çalyşýandygy üçin hoşallyk bildirip, söwda-ykdysady, ulag-logistika, energetika, senagat ulgamlarynda we beýleki geljegi uly ugurlarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny belledi. Ol däp bolan ynsanperwer ulgamdaky gatnaşyklar barada durup geçip hem-de şu ýylyň iýulynda Astanada beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň açylandygyny aýdyp, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyna bu dabara gatnaşandygy üçin hoşallyk sözlerini beýan etdi.

Pursatdan peýdalanyp, Gazagystan Respublikasynyň Baştutany Gahryman Arkadagymyza mähirli salamyny, hoşniýetli arzuwlaryny beýan etdi.

Hormatly Prezidentimiz mähirli kabul edendigi üçin minnetdarlyk bildirip, Prezident Kasym-Žomart Tokaýewe türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähirli salamyny we iň gowy arzuwlaryny ýetirdi.

Hormatly Prezidentimiz Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygynyň işine gatnaşmaga çakylygy üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, bu duşuşygyň biziň halklarymyzyň bähbidine dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk, netijeli sebit hyzmatdaşlygynyň kepili bolmalydygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz şu günki sammitiň çäklerinde kabul edilen çözgütleriň sebitiň döwletleriniň özara bähbitli gatnaşyklaryny mundan beýläk-de giňeltmäge we çuňlaşdyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Ikitaraplaýyn gatnaşyklar barada aýdylanda, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň Gazagystan Respublikasy bilen hyzmatdaşlyga uly üns berýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz geçirilen duşuşyklaryň hyzmatdaşlygy ösdürmäge täze itergi berjekdigine, diňe bir sebit derejesinde däl, eýsem, köptaraplaýyn görnüşde-de döwletara gatnaşyklary giňeltmekde möhüm tapgyr boljakdygyna ynam bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu ýylyň 10-11-nji oktýabrynda ýurdumyzda Gazagystan Respublikasynyň Prezidentiniň resmi saparyna hem-de onuň Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli guraljak halkara foruma gatnaşmagyna garaşylýandygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz söwda-ykdysady gatnaşyklar meselesine geçip, ulag ulgamynyň ähmiýetine ünsi çekdi. Bu babatda deňiz portlarynyň kuwwatyndan peýdalanmak arkaly Hazarüsti ulag geçelgesiniň ugrunda bilelikdäki işleri güýçlendirmek teklip edilýär. Şunuň bilen birlikde, Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýolunyň mümkinçiliklerinden doly peýdalanmak, Hytaý — Gazagystan — Türkmenistan — Eýran ulag üstaşyr geçelgesini işjeňleşdirmek teklip edilýär.

Ykdysady hyzmatdaşlygyň beýleki bir ileri tutulýan ugry energetika bilen baglanyşyklydyr. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, Gahryman Arkadagymyzyň gazak Lideri bilen duşuşygynyň barşynda gaz ulgamynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň bu mesele boýunça gepleşiklere taýýardygyny ýene-de bir gezek nygtady. Şeýle-de elektroenergetika pudagynda hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi.

Medeni-ynsanperwer ulgam türkmen-gazak gatnaşyklarynyň aýrylmaz bölegi bolup durýar. Hormatly Prezidentimiz şular barada aýtmak bilen, şu ýylyň 25 — 27-nji iýunynda Gazagystan Respublikasynda Türkmenistanyň Medeniýet günleriniň geçirilendigine ünsi çekdi. Oktýabr aýynda bolsa ýurdumyzda Gazagystan Respublikasynyň Medeniýet günlerini guramak meýilleşdirilýär. Döwlet Baştutanymyz häzirki wagtda Aşgabat şäheriniň çäginde gazak şahyry we filosofy Abaý Kunanbaýewiň ýadygärligini oturtmak üçin ýer bölegini bermek boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy.

Duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň beýleki möhüm meseleleri barada-da gyzyklanma bildirilip pikir alşyldy.

Duşuşygyň ahyrynda Prezidentler Serdar Berdimuhamedow we Kasym-Žomart Tokaýew türkmen-gazak hyzmatdaşlygynyň mundan beýläk-de yzygiderli pugtalandyryljakdygyna we giňeldiljekdigine ynam bildirip, birek-birege hem-de iki ýurduň doganlyk halklaryna iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

Şu gün Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygyna gatnaşmak üçin Gazagystanyň paýtagtyna iş sapary bilen gelen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bu ýerde Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew bilen duşuşdy.

Iki goňşy ýurduň Baştutanlary birek-birek bilen mähirli salamlaşyp, Türkmenistanyň we Özbegistanyň Döwlet baýdaklarynyň öňünde surata düşdüler.

Duşuşygyň başynda Prezidentler ynanyşmak, deňhukuklylyk, özara bähbitlilik ýörelgelerine daýanýan däp bolan köpýyllyk hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýyny we ony mundan beýläk-de ösdürmegiň geljegini ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilige kanagatlanma bildirdiler. Pursatdan peýdalanyp, döwlet Baştutanymyz özbek kärdeşine türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähirli salamyny ýetirdi hem-de ony ýokary sylag — Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň Hormat nyşany bilen sylaglanylmagy bilen gutlady. Munuň özi Merkezi Aziýa döwletleriniň arasynda dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny pugtalandyrmakda Şawkat Mirziýoýewiň goşandyna berlen ýokary bahanyň nyşanydyr.

Özbegistanyň Prezidenti gutlaglar üçin çuňňur hoşallygyny beýan edip, netijeli döwletara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda we hemmetaraplaýyn ösdürmekde Gahryman Arkadagymyzyň ägirt uly şahsy goşandyny belledi hem-de türkmen halkynyň Milli Liderine iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmegine goşýan uly şahsy goşandy üçin Prezident Şawkat Mirziýoýewe minnetdarlyk bildirip, ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň dürli ulgamlary, şol sanda ykdysadyýet, söwda, ulag, medeniýet ýaly möhüm ugurlary öz içine alýandygyny aýtdy.

Bellenilişi ýaly, şu ýylyň alty aýynyň jemleri boýunça Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasyndaky haryt dolanyşygynyň möçberi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 14 göterim artdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara toparyň möhüm ornuny, onuň nobatdaky mejlisiniň şu ýylyň 15-16-njy iýulynda Daşkent şäherinde geçirilendigini belläp, Türkmen-özbek işewürler geňeşiniň üsti bilen işewür toparlaryň ugry boýunça gatnaşyklary işjeňleşdirmegi teklip etdi.

Özbegistanyň Prezidenti giň ugurlar, şol sanda oba hojalygy, elektroenergetika, nebitgaz toplumy, himiýa senagaty we beýleki pudaklar boýunça özbek-türkmen ykdysady hyzmatdaşlygynyň işjeň ösdürilýändigini kanagatlanma bilen belläp, öz nobatynda, iki döwletiň çäklerinde söwda öýleriniň açylmagynyň hem-de ykdysady forumlaryň geçirilmeginiň möhümdigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň beýleki wajyp ugurlaryna degip geçmek bilen, Türkmenistan bilen Özbegistanyň Merkezi Aziýanyň, Hytaýyň, Ýewropanyň, Ýakyn we Orta Gündogaryň ulag ulgamlaryny birleşdirmek üçin zerur şertleri döretmek boýunça tagallalaryny birleşdirip biljekdiklerini aýdyp, ulag ulgamyna aýratyn ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, Pars aýlagyna hem-de Hazar deňzine çykalgasy bolan Hytaý — Gyrgyzystan — Özbegistan — Türkmenistan ulag ugrunyň, Türkmenbaşynyň Halkara deňiz portunyň mümkinçiliklerini peýdalanmagyň möhümdigi bellenildi. Döwlet Baştutanymyz Merkezi Aziýa — Ýakyn Gündogar ulag geçelgesiniň döredilmegini göz öňünde tutýan Aşgabat Ylalaşygyna ünsi çekdi. Energetika ulgamynda hem netijeli hyzmatdaşlyk ýola goýuldy.

Söhbetdeşler medeni-ynsanperwer ulgamda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň üstünlikli ösdürilýändigini kanagatlanma bilen bellediler. Hormatly Prezidentimiz 2023-nji ýylyň oktýabrynda Özbegistanda Türkmenistanyň Medeniýet günleriniň geçirilendigini ýatladyp, türkmen tarapynyň şu ýyl ýurdumyzda Özbegistanyň Medeniýet günlerini geçirmäge taýýardygyny beýan etdi. Umumy pikire görä, medeni-ynsanperwer gatnaşyklar ähli döwürlerde hem halklary birleşdirip, dostlugyň we özara düşünişmegiň köprüsi bolup hyzmat edýär. Türkmen edebiýatynyň dünýäde ykrar edilen nusgawy şahyry, Gündogaryň beýik akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň giňden bellenilmegi hem munuň aýdyň güwäsidir. Mälim bolşy ýaly, bu şanly sene mynasybetli ýurdumyzda, şeýle hem daşary ýurtlarda, şol sanda Özbegistanda-da köp sanly dabaralar guralýar.

Prezident Şawkat Mirziýoýew şu ýylyň başynda beýik türkmen şahyrynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny Özbegistanda giňden bellemek hakynda Karara gol çekendigini aýdyp, Magtymguly Pyragynyň diňe bir türki halklaryň däl, eýsem, tutuş dünýä edebiýatynyň we medeniýetiniň taryhynda hem aýratyn orun eýeleýändigini belledi.

Pursatdan peýdalanyp, özbek Lideri hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy hem-de Gahryman Arkadagymyzy islendik amatly wagtda resmi sapar bilen Özbegistana gelmäge çagyrdy. Çakylyk minnetdarlyk bilen kabul edildi.

Duşuşygyň ahyrynda söhbetdeşler birek-birege berk jan saglyk, rowaçlyk, jogapkärli döwlet işlerinde uly üstünlikleri, iki ýurduň doganlyk halklaryna bolsa parahatçylyk, abadançylyk, gülläp ösüş arzuw etdiler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Astana şäherinde geçirilen altynjy Konsultatiw duşuşygyndaky çykyşynda Merkezi Aziýanyň döwletleriniň Baştutanlaryny şu ýylyň 11-nji oktýabrynda Türkmenistanda Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan «Döwürleriň hem-de medeniýetleriň özara baglanyşygy – häzirki zaman dünýäsiniň we ösüşiň binýady» atly Halkara maslahatyna gatnaşmaga çagyrdy.

«Köp döwletleriň Baştutanlaryny bu maslahata gatnaşmaga çagyrmak bilen, biz bu çärä diňe bir Magtymgula sarpa goýmak hökmünde däl-de, giň hem-de özara hormat goýmak esasyndaky örän ähmiýetli we öz wagtynda guralýan halkara dialogy, dünýäniň ykbaly, häzirki wagtyň ählumumy syýasy, durmuş-medeni, geoykdysady we ynsanperwer gatnaşyklarynyň ýagdaýyna, olaryň meýillerine we geljekki mümkinçiliklerine oňyn, döredijilikli çemeleşmeleri hem-de garaýyşlary beýan etmek üçin netijeli forum hökmünde garaýarys» diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Gahryman Arkadagly Serdarymyz häzirki wagtda şeýle dialog aýratyn islege eýedigini belläp, Merkezi Aziýanyň doganlyk döwletleriniň garaýyşlarynyň şol maslahatda örän düýpli hem-de giňişleýin beýan edilmegine, olaryň diňlenilmegine hem-de şol garaýyşlara düşünilmegine möhüm ähmiýet berýändigimizi aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Astana şäherinde geçirilen altynjy Konsultatiw duşuşygyndaky çykyşynda her ýyl geçirilýän duşuşyklarynyň indi däbe öwrüldendigini we tejribäniň görkezişi ýaly, hemişe möhüm we derwaýysdygyny belledi.

Bu mejlisleriň dowamynda netijeli, açyk, ynanyşykly dialog alnyp barylýar, bu bolsa pikir alyşmaga, hyzmatdaşlygyň möhüm meselelerine has gowy düşünmäge we bu esasda anyk çözgütleri kabul etmäge ýardam berýär.

Döwlet Baştutanymyzyň pikirine görä, ýokary derejedäki duşuşyklaryň bu formatyny guramak başlangyjyny öňe süren Türkmenistan bu duşuşyklaryň diňe maslahat beriş häsiýete eýe bolmalydygyndan, berk düzgünleşdiriji kadalardan we amallardan azat syýasy gatnaşyk üçin meýdança bolmalydygyndan ugur alýar. Şeýle çemeleşme hyzmatdaşlygymyzyň barşy barada has giňişleýin we dürs düşünje almaga, teklipleri we düzedişleri girizmäge, pikirleri beýan etmäge mümkinçilik berýär.

«Konsultatiw duşuşyklaryň ilki başdaky mazmuny bu maksady saklanyp galmaly diýip hasaplaýaryn. Biziň pikirimizçe, olaryň çäklerinde haýsydyr bir köptaraplaýyn düzümleriň döredilmegi maksadalaýyk däldir. Biz birek-birege örän oňat düşünýäris, biziň her bir duşuşygymyz aýdyň mazmunly jemleýji resminama bilen tamamlanýar we resminama esasynda biz iş alyp barýarys. Syýasy nukdaýnazardan, şeýle hem iş nukdaýnazaryndan, bu formatyň çäklerinde goşmaça düzümleri döretmegiň zerurlygy ýok diýip hasaplaýarys» diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň belleýşi ýaly, Konsultatiw duşuşyklara diňe Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň gatnaşmagy biziň pikirimizçe, bu duşuşyklaryň beýleki möhüm bölegi bolup durýar. Munuň özi, ilkinji nobatda, biziň bäştaraplaýyn syýasy dialogymyzyň sebit meselelerine degişlidigi bilen şertlendirilendir.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Astana şäherinde geçirilen altynjy Konsultatiw duşuşygyndaky çykyşynda häzirki döwürde dünýädäki çylşyrymly ýagdaýlar bilen baglylykda parahatçylygy, ylalaşygy we durnuklylygy gorap saklamak Merkezi Aziýa döwletleri üçin esasy ileri tutulýan ugur bolmagynda galmalydygyny aýtdy.

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň nygtaýşy ýaly, biz özboluşlylygymyzy, özbaşdaklygymyzy hem-de içerki we daşarky ösüş nusgalarymyzy saýlamak hukugymyzy gorap saklamak bilen, sebitimizi gülläp ösýän we häzirki zaman ählumumy gatnaşyklara çuňňur goşulyşan sebite öwürmegi maksat edinýäris. Döwlet Baştutanymyz diňe şeýle şertlerde döwletlerimiziň we halklarymyzyň özlerine mynasyp geljek üpjün etjekdiklerine berk ynan bildirdi.

«Sebitimizi daşarky täsirleriň astyna, hususan-da, gapma-garşylykly ýagdaýlara düşürilmegine, Merkezi Aziýanyň müňýyllyklara uzaýan taryhy bolan geosyýasy, ykdysady, medeni giňişlik hökmünde özbaşdaklylygyna şübhelenmek üçin esas döretmäge ýol berilmeli däldir. Biziň halklarymyzyň öz gün tertibi bar: bular – parahatçylyk, hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk we hyzmatdaşlyk» diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow.

Şu gün Astana iş sapary amala aşyrýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň altynjy Konsultatiw duşuşygyna gatnaşýar.

Mälim bolşy ýaly, birnäçe ýyl mundan ozal Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow iň ýokary derejede ulgamlaýyn syýasy dialogyň ähmiýetine ünsi çekip, sebitleýin hyzmatdaşlyga düýpgöter täzeçe çemeleşmek pikirini öňe sürdi. Häzirki zaman şertlerinde bu konsepsiýa aýratyn ähmiýete eýe bolýar we oňa uly isleg bildirilýär. Merkezi Aziýa sebitiniň diňe bir yklym derejesinde däl, eýsem, ählumumy derejede alnyp barylýan işlerdäki barha artýan ornuny göz öňünde tutup, Türkmenistan döwletara hyzmatdaşlygyň ägirt uly mümkinçiliklerini netijeli peýdalanmak hem-de täze giň gerimli bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmek boýunça anyk başlangyçlary öňe sürýär.

Soňky ýyllarda geçirilen Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň Konsultatiw duşuşyklary sebitleýin hyzmatdaşlygyň barşy we gönükdirilen ugry barada bitewi garaýşyň döremeginde, häzirki döwrüň şertlerini hem-de uzak möhletleýin mümkinçiliklerini göz öňünde tutup, gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlarynyň kesgitlenmeginde şu formatyň netijelidigini görkezdi.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy Konsultatiw duşuşygyna, şeýle hem «Merkezi Aziýa – Ýaponiýa» dialogynyň birinji sammitine gatnaşmak üçin Gazagystan Respublikasyna iş sapary bilen ugrady.

Aşgabadyň Halkara howa menzilinde döwlet Baştutanymyzy resmi adamlar ugratdylar.

Oňyn bitaraplyk we parahatçylyk söýüjilik ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugry yzygiderli durmuşa geçirmek bilen, ýurdumyz sebit we ählumumy derejesinde köpugurly netijeli hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi ugrunda çykyş edýär.

Şunuň bilen baglylykda, Merkezi Aziýa döwletleri bilen däp bolan gatnaşyklar nusgalyk häsiýete eýedir. Bu ýurtlaryň halklary bilen türkmen halkyny medeni we ruhy gymmatlyklaryň umumylygy, taryhyň dowamynda emele gelen dostluk hem-de hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary birleşdirýär.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň we Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýewiň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Döwlet Baştutanlary birek-birek bilen mähirli salamlaşyp, strategik häsiýete eýe bolan türkmen-gazak gatnaşyklarynyň ýokary derejesini kanagatlanma bilen bellediler.

Söhbetdeşligiň dowamynda hormatly Prezidentimiz döwletara hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdürilmegine gönükdirilen tagallalary üçin Prezident Kasym-Žomart Tokaýewe tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Gazagystan Respublikasy bilen däp bolan dostluk gatnaşyklary biziň halklarymyzy birleşdirýän köpýyllyk hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek ýörelgelerine daýanýar. Şeýle hem iki döwletiň halkara giňişlikde, halkara guramalaryň, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde ýakyndan hyzmatdaşlyk edýändigi, ählumumy, sebit syýasatynyň möhüm meseleleri boýunça garaýyşlarynyň gabat gelýändigi ýa-da ýakyndygy, birek-biregiň başlangyçlaryny goldaýandyklary nygtaldy.

Prezident Kasym-Žomart Tokaýew hoşniýetli sözler üçin hoşallyk bildirip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy Gazagystana sapar bilen gelmäge hem-de Astanada geçiriljek Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygyna we “Merkezi Aziýa — Ýaponiýa” dialogynyň birinji sammitine gatnaşmaga uly hormat bilen çagyrýandygyny ýene-de bir gezek beýan etdi.

Döwlet Baştutanymyz çakylyk üçin gazak kärdeşine minnetdarlyk bildirip, çakylygy hormat bilen kabul etdi hem-de öňde boljak duşuşyklarda beýan ediljek başlangyçlaryň sebitde hyzmatdaşlygyň täze mümkinçiliklerini kesgitlemäge ýardam berjekdigine ynam bildirdi we olaryň üstünlikli geçirilmegini arzuw etdi.

Söhbetdeşligiň dowamynda dürli ugurlarda okgunly ösdürilýän ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary boýunça gyzyklanma bildirilip pikir alşyldy. Munuň özi söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlary, halkara giňişlikde hyzmatdaşlygy utgaşdyrmak ýaly meseleleri öz içine alýar.

Bilelikdäki taslamalary, hususan-da, gaz, energetika pudaklarynda, üstaşyr ulag ulgamynda taslamalary durmuşa geçirmek meselesi giňişleýin ara alnyp maslahatlaşyldy. Prezidentler Serdar Berdimuhamedow we Kasym-Žomart Tokaýew döwletara hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarynyň biri bolan ulag ulgamyna aýratyn üns çekip, ozal gazanylan ylalaşyklary amala aşyrmagyň wajypdygyny nygtadylar.

Bellenilişi ýaly, yzygiderli ýagdaýda geçirilýän hem-de ynanyşmak häsiýetine eýe bolan ýokary derejedäki duşuşyklar türkmen-gazak gatnaşyklaryny pugtalandyrmakda aýratyn orny eýeleýär. Şunuň bilen baglylykda, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýakynda hormatly myhman hökmünde Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sammitine gatnaşmak üçin Astana şäherine amala aşyran saparynyň ähmiýeti nygtaldy. Ikitaraplaýyn gepleşikleriň, hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleriniň birnäçesine garalan “ŞHG+” görnüşindäki duşuşygyň jemleriniň iki ýurduň arasyndaky netijeli gatnaşyklaryň çuňlaşdyrylmagyna uly goşant boljakdygyna ynam bildirildi.

Astanada beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň oturdylandygy, onuň türkmen halkynyň Milli Lideriniň dostlukly ýurda saparynyň çäklerinde Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Gazagystan Respublikasynyň Parlamentiniň Senatynyň Başlygynyň gatnaşmagynda 4-nji iýulda dabaraly ýagdaýda açylandygy bellenildi. Aşgabatda bolsa meşhur gazak şahyry we filosofy Abaý Kunanbaýewiň özboluşly kompozisiýany özünde jemleýän heýkeli bina ediler. Bularyň ählisi biziň halklarymyzyň arasyndaky taryhy taýdan emele gelen dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezdiginiň nyşanydyr.

Pursatdan peýdalanyp, Prezident Kasym-Žomart Tokaýew Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa mähirli salamyny we iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Söhbetdeşligiň barşynda täze wehimleriň ýüze çykýan şertlerinde sebit derejesinde tagallalaryň utgaşdyrylmagynyň möhümdigi bellenildi. Şunda Türkmenistanyň sebitiň ähli döwletleri bilen dost-doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de pugtalandyrylmagyna berk ygrarlydygy tassyklanyldy.

Dostlukly ýurduň Baştutany telefon söhbetdeşliginiň ahyrynda türkmen kärdeşini Gazagystanda geçiriljek möhüm forumlara uly hormat bilen çagyrýandygyny ýene-de bir gezek mälim etdi.

Prezidentler Serdar Berdimuhamedow we Kasym-Žomart Tokaýew hoşlaşanlarynda, birek-birege berk jan saglyk, jogapkärli döwlet işinde üstünlikleri, Türkmenistanyň hem-de Gazagystanyň doganlyk halklaryna bolsa parahatçylyk, ösüş, abadançylyk arzuw etdiler.

Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäherine nobatdaky iş saparyny amala aşyrdy. Gahryman Arkadagymyz täze şäheriň önümçilik desgalarynyň taslamalary bilen tanyşdy hem-de dikuçarda “akylly” şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda alnyp barylýan işleri, önümçilik toplumlarynyň ýerleşjek ýerlerini synlady.

Ir bilen Milli Liderimiz dikuçarda täze şähere nobatdaky iş saparyny amala aşyrmak maksady bilen, paýtagtymyzyň Halkara howa menziline geldi. Bu ýerde Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow we Arkadag şäheriniň häkimi G.Mämmedowa şäherde häzirki döwürde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň depginleri, gurulmagy meýilleşdirilýän önümçilik toplumlarynyň taslamalary, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary barada hasabat berdiler.

Gahryman Arkadagymyza Çeper halyçylyk kärhanasynyň guruljak ýeriniň çyzgylary we toplumyň golaýynda ýerleşdiriljek binalar, kärhananyň beýleki desgalar bilen aradaşlygy barada hasabat berildi. Şol bir wagtyň özünde, önümçilik toplumynyň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylmagy boýunça meýilleşdirilen işler hasabatyň özenini düzdi.

Türkmenistanyň at gazanan arhitektory Gurbanguly Berdimuhamedow görkezilen taslamalara birnäçe belliklerini aýdyp, degişli düzedişlerini girizdi. Çeper halyçylyk kärhanasynyň täze şäheriň binagärlik keşbi bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirmegine, onuň ekologik derejesine we binanyň ýerleşiş aýratynlyklaryna möhüm ähmiýet berilmelidir diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi we bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Arkadag şäheriniň häkimi G.Mämmedowa Çeper halyçylyk kärhanasynyň gurulýandygy üçin şäher ilatynyň adyndan hoşallyk bildirdi. Şeýle-de ol taryhyň dowamynda bu künjekde reňkleriniň sazlaşygy, nepisligi babatda dünýä nusgalyk halylaryň dokalandygyny, täze önümçilik toplumynda çeper elli gelin-gyzlaryň döreden milli gymmatlygynyň döwrebap derejede ösdüriljekdigini aýratyn nygtady.

Täzeçil häsiýete eýe bolan taslamanyň durmuşa geçirilmegine toplumlaýyn, oýlanyşykly esasda çemeleşilmelidigini belläp, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy önümçilik toplumynyň gurluşygynda bu künjegiň tebigy aýratynlyklaryna we ekologik derejesine möhüm ähmiýet berilmelidigine ünsi çekdi. Şol bir wagtyň özünde, kärhanada dokalýan halylar ekologik talaplara doly laýyk gelmelidir hem-de ýakymlylygy babatda ýokary hil derejesine eýe bolmalydyr. Türkmen halkynyň Milli Lideri önümçilik toplumynyň gurluşyk işlerine, enjamlaşdyrylyşyna, Çeper halyçylyk kärhanasynyň hojalyk düzümleriniň dolandyrylyşyna utgaşykly esasda çemeleşilmelidigini belledi we bu ugurda öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi üçin bilelikdäki tagallalaryň zerurdygyny aýtdy.

Soňra Gahryman Arkadagymyzyň dikuçary paýtagtymyzdan ýurdumyzyň ilkinji “akylly” şäheri bolan Arkadag şäherine tarap ugur aldy. Milli Liderimiz guşuçar belentlikden Arkadag şäheriniň çäginde alnyp barylýan işleri, binalarynyň ýerleşiş aýratynlyklaryny, ýollaryň hereketini synlady.

Ekologik taýdan bildirilýän häzirki zaman talaplaryna we şähergurluşyk maksatnamasyna laýyk derejede bina edilen täze şäheriň gurluşygynda ylmyň ýokary gazananlary, ösen tejribeler utgaşdyryldy. Bu bolsa Arkadag şäheriniň binagärlik aýratynlyklarynyň döwrüň talaplaryna laýyk gelmegini üpjün etdi. Munuň özi iri şähergurluşyk taslamalarynyň durmuşa geçirilmeginiň sebitleri senagatlaşdyrmak, milli ykdysadyýetimizi köpugurly esasda ösdürmek, ýokary ekologik derejesini üpjün etmek boýunça öňde durýan wezipeleriň ýerine ýetirilmeginde ähmiýetli bolup durýar.

Häzirki wagtda Arkadag şäheriniň gurluşygynyň birinji tapgyrynda bina edilen edara binalarynyň, durmuş maksatly desgalaryň işi döwrüň talabyna laýyk derejede ýola goýuldy. Şäher ilaty ähli amatlyklary bolan döwrebap ýaşaýyş jaýlaryna göçüp geldiler. Bu ýerde adamlaryň öndürijilikli zähmet çekmegi, oňaýly dynç almagy ugrunda ähli zerur şertler üpjün edildi. Bu bolsa ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda amala aşyrylýan we “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary ýörelge edinýän durmuş ugurly syýasatyň rowaçlyklara beslenýändiginiň nobatdaky beýanydyr.

Gahryman Arkadagymyz guşuçar belentlikden täze şäheriň binagärlik keşbini synlap barşyna bu ýerde özboluşly şäher gurşawynyň döredilmeginiň, şunda taslamalaryň talabalaýyk derejede taýýarlanylmagynyň möhümdigine ünsi çekdi. Bu işler bilen bir hatarda, şäheriň häzirki zaman ýol-ulag düzüminiň sazlaşykly hereketiniň üpjün edilmegi hem wajypdyr.

Uçuşyň dowamynda Çeper halyçylyk kärhanasynyň ýerleşjek ýerini synlap, türkmen halkynyň Milli Lideri önümçilik toplumynyň gurluşyk işlerine, kärhananyň işiniň ekologik talaplara laýyk derejede ýola goýulmagyna aýratyn ähmiýet berilmelidigini belledi we bu babatda birnäçe görkezmeleri berdi. Hususan-da, önümçilik toplumlarynyň golaýynda ugurdaş desgalaryň ýerleşdirilmegi talabalaýyk bolar. Täze şäheriň çäklerinde bu künjegiň tebigy aýratynlyklarynyň şäher gurşawy bilen sazlaşykly utgaşmagyna, ýaşyl zolaklaryň döredilmegine zerur üns berilmelidir.

Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda, esasan, önümçilik toplumlarynyň bina ediljekdigini nazara alyp, ylmy işläp taýýarlamalaryň we häzirki zamanyň ösen tejribesiniň, täzeçil garaýyşlaryň bu ugra gönükdirilmeginiň wajypdygyny belläp, Gahryman Arkadagymyz bu işlerde täze ylmy açyşlaryň, ýaşlaryň öňe sürýän teklipleriniň içgin öwrenilmelidigini aýtdy.

Milli Liderimiz şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda bina ediljek lukmançylyk klasteriniň desgalarynyň ýerleşjek ýerlerini synlady. Şunuň bilen baglylykda, önümçilik toplumlarynyň işine dünýäniň ösen tejribesiniň, sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy bilen baglanyşykly meselelere örän jogapkärçilikli çemeleşilmelidir. Täze toplumyň gurulmagy diňe bir saglygy goraýyş ulgamynyň işini döwrebaplaşdyrmak bilen çäklenmän, eýsem, milli ykdysadyýetiň kuwwatyny artdyrmaga ýardam eder hem-de täze iş orunlarynyň döredilmegini şertlendirer. Bu bolsa «akylly» şäheriň eksport mümkinçilikleriniň artmagynda bolşy ýaly, şäher ilatynyň durmuş üpjünçiliginiň gowulanmagynda hem ähmiýetlidir.

Hormatly Arkadagymyz bu baradaky gürrüňi dowam edip, şäheriň çäklerinde bina edilýän her bir toplumyň, ýol-ulag düzümine degişli desgalaryň yşyklandyryş ulgamyna döwrebap derejede üns berilmelidigini belledi. Älemgoşar öwüşginli yşyklaryň sazlaşygy täze şäheriň gijeki görnüşlerine özboluşly öwüşgin çaýmalydyr. Owadan şekillerde ösüşleriň belentliklerine tarap ynamly gadam urýan ýurdumyzyň özgerişleri, halkymyzyň bagtyýar durmuşy öz beýanyny tapmalydyr. Bellenilişi ýaly, «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» kesgitlenen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi Arkadag şäheriniň ekologik taýdan arassa, dünýäniň iň gözel şäherleriniň birine öwrülmegini, ilatymyzyň ýaşaýyş derejesiniň has-da ýokarlanmagyny üpjün eder.

Milli Liderimiz dikuçarda Arkadag şäherine guran nobatdaky iş saparyny tamamlap, paýtagtymyzyň Halkara howa menziline geldi.

Gahryman Arkadagymyz şu ýylyň 12-nji iýulynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde döwlet Baştutanymyzyň ýurdumyzyň Hökümet agzalaryna 1-nji awgustdan dynç almaga rugsat berendigi, hemişe bolşy ýaly, olaryň «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda, ýurdumyzyň dürli künjeklerindäki şypahanalarda dynç almaklaryna zerur şertleriň döredilendigi üçin Arkadagly Gahryman Serdarymyza minnetdarlyk bildirip, özüniň hem zähmet rugsadyna gidýändigini aýtdy we Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazowa, Arkadag şäheriniň häkimi G.Mämmedowa dynç alyş günlerinde rowaçlyklary, işlerinde üstünlikleri arzuw etdi hem-de bu ýerden ugrady.