Türkmenistanda Adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekil — Adalatçy Ý.Gurbannazarowanyň ýolbaşçylygyndaky türkmen wekiliýetiniň BMG-niň Ösüş Maksatnamasynyň Türkmenistandaky wekilhanasynyň goldamagynda Hindistan Respublikasyna iş sapary başlandy.

«Türkmenistan: Altyn asyr» saýtynda berilýän habara görä, saparyň çäklerinde türkmen wekiliýetiniň Adam hukuklary hakyndaky Ählumumy jarnamanyň 75 ýyllygyna we milli adam hukuklary edaralaryň we Pariž ýörelgeleriniň 30 ýyllygyna bagyşlanan Aziýa-Ýuwaş umman milli adam hukuklary edaralarynyň forumynyň 28-nji ýyllyk umumy ýygnagynyň we konferensiýanyň işine gatnaşmagyna garaşylýar. Türkmenistanda Adam hukuklary boýunça ygtyýarly wekil — Adalatçynyň ýurtda Türkmenistanyň hormatly Prezidentiniň ýolbaşçylygynda adam hukuklaryny we azatlyklaryny goramakda toplanan tejribe hakynda, şol sanda APF bilen bilelikde amala aşyrylan işler barada çykyş etmegi göz öňünde tutulýar.

Habarda bellenilişi ýaly, her ýylda geçirilýän Aziýa-Ýuwaş ummany forumy – bu APF-niň agzalarynyň we geňeşçileriniň duşuşygy bolmak bilen, ýyllyk edilen işlere, ýetilen sepgitlere seljerme geçirmäge mümkinçilik berýär. Forumyň maksatnamasy guramanyň saýlawly wezipelerine saýlawlary geçirmegi, guramanyň ol ýa-da beýleki ugurlar boýunça syýasatyny kabul etmegi, ýyllyk audit barlaglarynyň geçirilişini tassyklamagy öz içine alýar.

Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynda täze ilatly ýerleriň döredilendigini göz öňünde tutup, etrabyň ýaşaýjylarynyň haýyşlaryny we Ahal welaýat häkimliginiň towakganamasyny hem-de Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň teklipnamasyny nazara alyp, «Türkmenistanyň dolandyryş-çäk bölünişiginiň meselelerini çözmegiň tertibi hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, şu gün «Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynda döredilen täze ilatly ýerlere oba derejesini bermek we olara at dakmak hakynda» Türkmenistanyň Mejlisiniň Karary kabul edildi. Bu barada «Watan» habarlar gepleşiginde habar berildi.

Türkmenistanyň Mejlisiniň Kararynda:

1. Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynda döredilen täze ilatly ýerlere oba derejesini bermelidigi we Köpetdag geňeşliginiň çäginde döredilen oba Köpetdagyň ýalkymy adyny, Owadandepe geňeşliginiň çäginde döredilen oba Nurly zaman adyny dakmalydygy hem-de mundan beýläk olary, degişlilikde, «Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Köpetdag geňeşliginiň Köpetdagyň ýalkymy obasy» we «Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Owadandepe geňeşliginiň Nurly zaman obasy» diýip atlandyrmalydygy;

2. Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Köpetdag geňeşliginiň edara ediş merkezini Köpetdagyň ýalkymy obasyna geçirmelidigi;

3. Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Owadandepe geňeşliginiň edara ediş merkezini Nurly zaman obasyna geçirmelidigi;

4. Türkmenistanyň Oba hojalyk ministrliginiň Ahal welaýat häkimligi bilen bilelikde Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Köpetdag geňeşliginiň Köpetdagyň ýalkymy obasynyň hem-de Owadandepe geňeşliginiň Nurly zaman obasynyň dolandyryş çäkleriniň ýazgysyny bellenen tertipde geçirmelidigi;

5. Türkmenistanyň Mejlisiniň 2010-njy ýylyň 10-njy maýyndaky degişli Karary bilen tassyklanan Türkmenistanyň dolandyryş-çäk birlikleriniň sanawyna degişli üýtgetmeleri girizmelidigi bellenilýär.

Şu gün ýurdumyzyň baş baýramy bolan Garaşsyzlyk gününiň öňüsyrasynda paýtagtymyzyň «Mekan» köşgünde Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň XXIV maslahaty geçirildi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda geçirilen foruma daşary ýurtlarda kowçum bolup ýaşaýan türkmenleriň wekilleri we Watanymyzyň dürli künjeklerinden gelen ildeşlerimiz gatnaşdylar.

Daşary ýurtlarda ýaşaýan watandaşlarymyz bilen hemmetaraplaýyn gatnaşyklary pugtalandyrmak ählumumy parahatçylygyň we abadançylygyň bähbidine dünýä döwletleri bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy işjeň ösdürýän Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar. Daşary ýurtlarda ýaşaýan türkmenler ýurdumyzyň durmuşyna we geçirilýän köp sanly çärelere işjeň gatnaşýarlar hem-de Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Watanymyzda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeleriň şaýady bolýarlar.

Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygyny berkitmekde, türkmen halkynyň baý medeniýetini we özboluşly däp-dessurlaryny, taryhyny, dilini wagyz etmekde Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşigine möhüm orun degişlidir. 1991-nji ýylyň maý aýynda döredilen birleşik ykbalyň emri bilen taryhy Watanyndan uzaklara düşen ildeşlerimizi jebisleşdirmek ugrunda zerur tagalla edýän abraýly gurama öwrüldi.

Şanly waka mynasybetli paýtagtymyzyň “Mekan” köşgüniň öňündäki meýdançada medeniýet işgärleriniň we sungat ussatlarynyň aýdym-sazly çykyşlary ýaýbaňlandyryldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow belent ruha beslenen aýdym-sazlary diňläp, olary ýerine ýetirijiler bilen söhbetdeş boldy.

Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, türkmen halkynyň asyrlaryň jümmüşine uzap gidýän milli sungaty biziň günlerimize gelip ýetipdir we bu sungat dürli döwürleri, nesilleri baglanyşdyrmak arkaly has döwrebap derejä çykaryldy. Aýdym-saz sungaty türkmen halkynyň durmuşynda hemişe möhüm orun eýeläpdir. Ähli döwürlerde bagşylaryň ussatlygy nusgawy şahyrlaryň eserleriniň aýratyn owaz bilen ýaňlanmagyny şertlendirdi.

Magtymguly Pyragynyň «Bu gün» atly ajaýyp goşgusy esasynda döredilen aýdymyň käbir sözleriniň üýtgedilmegi hemmeler tarapyndan söýlüp diňlenilýän aýdymyň umumy mazmunyna zyýan ýetirmän, eýsem, onda özboluşly sazlaşyk döredýär diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi we bu ýörelgäniň bagşylaryň ussatlygynyň derejesidigini aýtdy.

Bu ýere ýygnanan aýdymçy-sazandalaryň uzak ýyllaryň dowamynda beýik halypalar bilen işländigini we häzirki döwürde olaryň özleriniň ussat halypalar bolmak bilen, milli sungatymyzy häzirki zaman estrada usullary bilen baýlaşdyrýandyklaryny belläp, Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow olara türkmen halkynyň ruhuna kybap gelýän hem-de mähriban topragymyzyň ajaýyplyklaryny, Watanymyzyň ýeten derejesini, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan beýik işleri wasp edýän täze aýdymlary döretmekde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Maslahat başlanmazynyň öňüsyrasynda, oňa gatnaşyjylar bu ýerde türkmen halkynyň baý medeni mirasyny, taryhyny, özboluşly dessurlaryny hemmetaraplaýyn we köpöwüşginli esasda görkezýän amaly-haşam sungatynyň eserleriniň sergisi bilen tanyşdylar. Sergidäki muzeý gymmatlyklary, milli lybaslaryň görnüşleri, saz gurallary, zehinli zergärleriň nepis işleri, halylar, gobelenler we surat eserleri myhmanlarda uly täsir galdyrdy. Sergide Gahryman Arkadagymyzyň halkymyzyň ruhy-ahlak ýörelgelerini, milli gymmatlyklaryny açyp görkezýän kitaplaryna möhüm orun berlipdir. Bu eserler ýurdumyzyň ösüp gelýän ýaş nesilleriniň zähmetsöýer ýaşlar bolup ýetişmeklerinde, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyzyň geljekki ykbalyna jogapkärçiligine düşünmeklerini gazanmakda uly ähmiýete eýedir.

Şeýle hem bu ýerde ýurdumyzyň derman senagatynyň ýeten derejesini beýan edýän köp sanly lukmançylyk serişdeleri we sahawatly türkmen topragynda ösýän dermanlyk ösümliklerden taýýarlanylan serişdeler görkezildi. Mälim bolşy ýaly, bu ugurda düýpli ylmy gözlegleri alyp barmakda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň akademigi, lukmançylyk ylymlarynyň doktory, professor Gurbanguly Berdimuhamedowyň «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly köp jiltli ylmy işi ähmiýetli gollanma bolup hyzmat edýär.

Bagşy-sazandalaryň çykyşy bu ýerde guralan çärä özboluşly baýramçylyk öwüşginini çaýdy. Olaryň sungaty halkymyzyň döreden baý medeni mirasynyň derejesini görkezdi.

Gahryman Arkadagymyz bagşy-sazandalara ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan şanly wakalaryň hormatyna guralýan medeni-köpçülikleýin çärelere işjeň gatnaşýandyklary üçin minnetdarlyk bildirdi. Milli Liderimiz bu gadymy milli sungaty mundan beýläk-de häzirki döwrüň ruhuna kybap derejede ösdürmegiň wajypdygyna ünsi çekip, olara mundan beýläk-de döredijilik üstünliklerini arzuw etdi.

Maslahata gatnaşyjylar Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşigine (DTYB) ýolbaşçylyk edýän türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowy şowhunly el çarpyşmalar bilen mübäreklediler.

Gahryman Arkadagymyz foruma gatnaşyjylaryň öňünde giriş sözi bilen çykyş etdi.

DTYB-nyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow guramanyň agzalaryny mübärekläp, indi birnäçe ýyl bäri mukaddes Garaşsyzlyk baýramynyň öň ýanynda Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň maslahatyny geçirmegiň asylly däbe öwrülendigini belledi. “Ynha, bu günem şol asylly däbimize eýerip, milli Garaşsyzlygymyzyň 32 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň nobatdaky XXIV maslahatyny geçirýäris. Sizi birleşigiň nobatdaky maslahatynda hoş gördük!” diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri sözüni dowam etdi.

Bellenilişi ýaly, Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda şanly baýramçylygyň öňüsyrasynda geçirilýän şu gezekki maslahata gatnaşmak üçin Russiýa Federasiýasyndan, Eýran Yslam Respublikasyndan, Birleşen Arap Emirliklerinden, Germaniýa Federatiw Respublikasyndan, Türkiýe Respublikasyndan, Saud Arabystany Patyşalygyndan, Gazagystan Respublikasyndan, Täjigistan Respublikasyndan, Owganystandan wekiller geldiler. Şeýle hem maslahata Halk Maslahatynyň agzalary, Mejlisiň deputatlary, birleşigiň Türkmenistandaky şahsy we köpçülikleýin agzalary, daşary ýurt wekilleri, ylym, bilim, medeniýet ulgamlarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň we ýokary okuw mekdepleriniň wekilleri, ýurdumyzyň syýasy partiýalarynyň, jemgyýetçilik birleşikleriniň ýolbaşçylary hem-de talyplar, döredijilik işgärleri gatnaşýarlar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň XXIV maslahatyny açyk diýip yglan etdi.

Dabaraly ýagdaýda Türkmenistanyň Döwlet senasy ýaňlandy.

Soňra Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň täze maksatlaryny we wezipelerini nazara almak bilen, DTYB-nyň ýerine ýetiren işleri baradaky hasabatlary hem-de onuň işiniň esasy ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmagy özünde jemleýän forumyň gün tertibi biragyzdan tassyklanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň maslahata gatnaşyjylara iberen Gutlagyny okamak üçin Gahryman Arkadagymyza söz berildi.

Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň XXIV maslahatynyň öz işine başlamagy bilen mübärekläp, döwlet Baştutanymyz Gutlagynda Türkmenistanyň milli baýramy bolan Garaşsyzlyk gününiň öň ýanynda ýokary guramaçylykly geçirilýän bu maslahatyň eziz Watanymyza bolan buýsanjymyzy pugtalandyrmak, dünýä türkmenlerini jebisleşdirmek hem-de dostlukly gatnaşyklary has-da işjeňleşdirmek babatda örän möhüm ähmiýetiniň boljakdygyna berk ynanýandygyny belleýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Zeminiň çar künjeginde ýaşaýan türkmenleri jebisleşdirýän hem-de adamzadyň parahatçylyk ugrundaky beýik maksatlaryna öz mynasyp goşandyny goşýan Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň alyp barýan işleri has-da kämilleşýär we rowaçlanýar. Birleşigiň daşary ýurt bölümleri bu gün doganlyk gatnaşyklarymyzy has-da giňeltmekde, ykdysady, medeni, ylym-bilim, saglygy goraýyş, telekeçilik ýaly ugurlar boýunça netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmekde, aýratyn-da, halkymyzyň baý ruhy we medeni mirasyny wagyz etmekde uly işleri amala aşyrýarlar diýlip, Gutlagda aýdylýar. Bellenilişi ýaly, geljekde-de dünýäniň dürli döwletlerinde ýaşaýan watandaşlarymyz bilen doganlyk gatnaşyklarymyzy has-da pugtalandyrmak biziň döwlet syýasatymyzyň esasy ugurlarynyň biri bolmagynda galar.

Biz dünýä döwletleri, şol sanda türkmenleriň kowçum bolup ýaşaýan ýurtlary bilen hoşniýetli gatnaşyklarymyzy, özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de yzygiderli pugtalandyrarys diýip, hormatly Prezidentimiz Gutlagynda nygtaýar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň Prezidenti, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Gutlagy okap, Watanymyzyň dünýäniň dürli döwletlerinde ýaşaýan doganlarymyzy özüniň atalyk aladalary bilen gurşap alýandygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda Türkmenistan halkara guramalar, dünýäniň köp sanly ýurtlary bilen syýasy hem-de söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklara esaslanýan giň halkara hyzmatdaşlygy yzygiderli durmuşa geçirip, bu ugurda netijeli hyzmatdaşlygyň çägini has-da giňeldýär.

Mähriban Diýarymyzda hormatly Prezidentimiziň beýik işleriniň netijesinde üstünlikli durmuşa geçirilýän maksatnamalar, gazanylýan ajaýyp üstünlikler bu gün dünýä türkmenlerini hem çäksiz buýsandyrýar we galkyndyrýar, dünýäniň dürli künjeginde ýaşaýan türkmen doganlarymyz özlerini hossarly duýýarlar, ata Watanymyzda gazanylýan taryhy ähmiýetli üstünliklere guwanýarlar diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi. Türkmen halkynyň Milli Lideri maslahata gatnaşýan daşary ýurtly doganlarymyzyň we bu ýere ýygnananlaryň adyndan iberen çuňňur manyly, hoşniýetli arzuwly Gutlagy üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa tüýs ýürekden alkyş aýtdy hem-de döwlet Baştutanymyza berk jan saglyk, uzak ömür, il-ýurt bähbitli işlerinde rowaçlyk arzuw etdi.

Maslahatyň dowamynda daşary ýurtly wekiller halkymyzyň abadan durmuşynyň we Türkmenistanyň halkara giňişlikdäki abraýynyň ýokarlanmagyna gönükdirilen, üstünlikli durmuşa geçirilýän iri möçberli durmuş-ykdysady maksatnamalar, ýurdumyzda amala aşyrylýan we dünýä döwletleri bilen netijeli hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdürilmegini şertlendirýän iri halkara taslamalar bilen tanyşdyryldy.

Soňra maslahata gatnaşýan daşary ýurtly watandaşlarymyza söz berildi. Çykyş edenler pederleriň mukaddes topragyna gelip görmäge we häzirki döwürde şöhraty dünýä dolan Türkmenistanyň gazanan üstünlikleri bilen içgin tanyşmaga döredilen mümkinçilik üçin çuňňur hoşallyk sözlerini beýan etdiler. Eýrandan, Täjigistandan we Özbegistandan gelen wekiller DTYB-nyň daşary ýurtlardaky bölümleriniň işleri barada gürrüň berip, häzirki döwürde Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň sebitiň döwletleri bilen ähli ugurlarda däp bolan dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny, özara bähbitli hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn ösdürmäge bolan gyzyklanmalaryny äşgär edýändigini uly buýsanç bilen nygtadylar.

Şunuň bilen baglylykda, foruma gatnaşýan wekiller daşary ýurtlarda kowçum bolup ýaşaýan türkmenlere hemmetaraplaýyn goldaw berýändigi we ýurdumyzyň maliýe serişdeleriniň hasabyna doganlyk döwletlerde durmuş maksatly desgalaryň, hususan-da, mekdepleriň gurulýandygy üçin pederlerimiziň ýagşy dessurlaryna hormat goýýan Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler. Bellenilişi ýaly, ýola goýlan gatnaşyklaryň netijesinde, dünýäniň dürli künjeklerinde ýaşaýan türkmenler öz ene dilini, ýüzýyllyklaryň dowamynda saklanyp gelýän milli däplerini, ruhy-ahlak gymmatlyklaryny saklaýarlar we nesilden-nesle geçirýärler.

Her gezek mähriban Watanymyz Türkmenistana gelenimizde, biz pederlerimiziň, beýik şahyr Magtymguly Pyragynyň goşgularynda wasp edilen, milletiň agzybirligi we bitewüligi hakyndaky arzuwlarynyň durnukly we güýçli döwletde hasyl bolýandygyna göz ýetirýäris diýip, daşary ýurtly wekiller aýratyn nygtadylar. Çykyşlarda bellenilişi ýaly, görnükli nusgawy şahyr we Gündogaryň akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllyk baýramynyň çäklerinde onuň edebi mirasyny giňden wagyz etmek maksady bilen, köp sanly ýurtlarda maslahatlar, tanyşdyrylyş dabaralary, döredijilik duşuşyklary guralýar. Şeýle hem türkmenler bilen beýleki halklaryň arasynda özara düşünişmek we dostluk gatnaşyklaryny pugtalandyrmak meselelerine ýardam berýän sergiler, Medeniýet günleri, aýdym-sazly çykyşlar, beýleki çäreler yzygiderli geçirilýär.

Forumyň belent münberinden çykyş edenler abraýly, ýurdumyzyň daşynda hem giň meşhurlyga eýe bolan gurama hökmünde ykrar edilen Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň dostlukly gatnaşyklary, raýdaşlygy berkitmek, ählumumy parahatçylygyň, gülläp ösüşiň we rowaçlygyň bähbidine hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak işinde ähmiýetli boljakdygyna ynam bildirdiler. Şeýle hem foruma gatnaşyjylar mähriban Watanymyzyň gazanýan üstünliklerine, ýeten derejesine, pederlerimiziň topragynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň esasy aýratynlygy bolan giň möçberli özgertmeleriň amala aşyrylýandygyna buýsanç duýgularyna beslenen daşary ýurtly watandaşlarymyz hakynda yzygiderli alada edýändigi üçin Gahryman Arkadagymyza, hormatly Prezidentimize çuňňur hoşallyklaryny beýan etdiler.

Pursatdan peýdalanyp, foruma gatnaşyjylar türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowy ýakynda Merkezi Aziýa döwletleriniň arasynda dostlugy we hoşniýetliligi, özara düşünişmegi, hyzmatdaşlygy ösdürmekde, sebitde parahatçylygy, howpsuzlygy berkitmekde, ýurtlarymyzyň bilelikdäki bähbitlerinidir başlangyçlary halkara giňişlikde ösdürmekde bitiren ajaýyp hyzmatlary üçin Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň Hormat nyşany bilen sylaglanmagy mynasybetli tüýs ýürekden gutladylar.

Çuňňur many-mazmunly çykyşlary üçin daşary ýurtly doganlarymyza minnetdarlyk bildirip, türkmen halkynyň Milli Lideri Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe pederlerimiziň asylly däplerine eýerip, ýurdumyzda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda dünýäniň çar künjeginde ýaşaýan türkmen doganlarymyz bilen gatnaşyklary berkitmek boýunça işleriň dowam etdirilýändigini kanagatlanma bilen belledi.

Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň işine işjeň gatnaşýan, şeýle hem birleşigiň maksatlaryny, wezipelerini goldaýan, onuň işine ýakyndan ýardam berýän adamlary sylaglamak we höweslendirmek maksady bilen, «Ynsanperwerligiň sarpasy» atly nyşan döredildi. Şunuň bilen baglylykda, Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedow Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe DTYB-nyň işiniň kämilleşmegine goşan saldamly goşandyny, türkmen halkynyň milli medeniýetini, sungatyny, edebiýatyny, taryhyny öwrenmekde hem-de dünýäniň beýleki halklaryna ýetirmekde, dünýä türkmenleri bilen dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmakda, Garaşsyz, hemişelik Bitarap ata Watanymyzyň döwlet syýasatyny, Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanan üstünliklerini, dünýäde parahatçylygy, hoşniýetli dost-doganlyk gatnaşyklaryny ösdürmekde, wagyz etmekde bitiren hyzmatlaryny göz öňünde tutup, şeýle hem Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 32 ýyllygy mynasybetli, Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň agzalaryny ýörite nyşan bilen sylaglamak kararyna gelendigini aýtdy.

Maslahata gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda DTYB-nyň Prezidenti birleşigiň birnäçe agzasyny «Ynsanperwerligiň sarpasy» nyşany bilen sylaglamak hem-de Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň XXV maslahatyny 2024-nji ýylyň sentýabr aýynda çagyrmak hakynda Kararlara gol çekdi.

Soňra guramanyň has tapawutlanan agzalaryny, şol sanda daşary ýurtlarda kowçum bolup ýaşaýan türkmenleriň wekillerini «Ynsanperwerligiň sarpasy» nyşany bilen sylaglamak dabarasy boldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň hormatly sylaglary gowşurmagy DTYB-nyň guraýan çärelerine işjeň gatnaşýan daşary ýurt raýatlarynyň we türkmenistanlylaryň döwlet derejesinde sarpalanýandygynyň nobatdaky beýanyna öwrüldi.

Dünýä türkmenleriniň ynsanperwer birleşiginiň XXIV maslahaty tamamlanandan soňra, oňa gatnaşyjylar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň adyna Ýüzlenme kabul etdiler.

«Mekan» köşgüniň belent sahnasynda ýurdumyzyň medeniýet işgärleriniň, sungat ussatlarynyň mähriban topragymyzy wasp edýän aýdym-sazlary döredijiligiň we ösüşiň ýoly bilen ynamly öňe barýan Watanymyzyň belent abraýynyň senasy bolup ýaňlandy.

***

Asylly däbe görä, daşary ýurtly watandaşlarymyz Türkmenistanyň ýetip gelýän Garaşsyzlygynyň 32 ýyllyk baýramy mynasybetli guraljak ähli toý-dabaralara gatnaşarlar.

Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Nýu-Ýork şäherinde iş saparynda bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasyna gatnaşdy.

Bu waka eziz Watanymyzyň döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda amala aşyrylýan giň halkara hyzmatdaşlyk ýörelgesine ygrarlydygynyň aýdyň subutnamasydyr. Bu konsepsiýada Milletler Bileleşigi bilen strategik gatnaşyklary çuňlaşdyrmak ileri tutulýan ugurlaryň biri bolup durýar. Häzirki döwürde bu hyzmatdaşlyk täze many-mazmuna eýe boldy.

Irden hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň awtoulag kerweni BMG-niň ştab-kwartirasyna tarap ugrady.

Garaşsyz, baky Bitarap ýurdumyz ählumumy gün tertibiniň wajyp meseleleri boýunça sazlaşykly çözgütleri işläp taýýarlamaga işjeň gatnaşyp, howpsuzlygy we durnuklylygy pugtalandyrmak, sebit hem-de halkara derejede 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek boýunça umumy tagallalara saldamly goşant goşýar. Ýurdumyz dünýäniň syýasy, ykdysady we hukuk giňişligine goşulyşmak bilen, tutuş adamzadyň bähbidine özüniň baý döredijilik kuwwatyndan netijeli peýdalanýar. BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary we ugurdaş düzümleri bilen hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagy, dürli ulgamlarda bilelikdäki taslamalaryň durmuşa geçirilmegi munuň aýdyň mysalydyr. Hormatly Prezidentimiziň Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň nobatdaky sessiýasynyň işine gatnaşmagynyň ähmiýeti barada aýdyp, muňa Milletler Bileleşiginiň doly hukukly agzasy hökmünde yzygiderli işiň dowamy hökmünde garalýandygyny bellemek gerek.

BMG-niň ştab-kwartirasyna gelende, döwlet Baştutanymyzy BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterriş we Baş Assambleýanyň 78-nji sessiýasynyň Başlygy Dennis Frensis mähirli garşyladylar.

Bu ýerde ECOSOC zalynda BMG-niň Baş sekretarynyň adyndan resmi kabul edişlik boldy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasyna gatnaşdy.

Şu sessiýanyň gün tertibi okgunly ykdysady ösüşe ýardam bermek, dünýäde parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, häzirki döwrüň ählumumy wehimlerine, howplaryna garşy durmak, ekologiýa we daşky gurşawy goramak, adam hukuklary ýaly möhüm ugurlara we beýlekilere degişli meseleleriň giň toplumyny öz içine alýar.

Döwlet Baştutanymyz Birleşen Milletler Guramasynyň belent münberinden çykyş edip, sebit we ählumumy derejedäki wajyp meseleler boýunça ýurdumyzyň ileri tutulýan garaýyşlaryny, şeýle hem ählumumy abadançylygyň, ösüşiň bähbitlerine laýyk gelýän netijeli halkara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmäge gönükdirilen täze, döredijilikli başlangyçlaryny beýan etdi.

Çykyşynyň başynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlary BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň başlanmagy bilen gutlady we netijeli işlemegi arzuw etdi. Döwlet Baştutanymyz ilçi Dennis Frensisi Baş Assambleýanyň Başlygy wezipesine saýlanmagy bilen gutlady hem-de oňa şu jogapkärli döwürde alyp barjak işinde goldaw we ýardam beriji sözlerini beýan etdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki döwürde hut örän ýokary jogapkärçilik duýgusy biziň guramamyzyň agza ýurtlarynyň 193-siniň ählisini hem birleşdirmelidir. Geografik taýdan ýerleşýän ýerine, ilatynyň sanyna, ykdysadyýetiniň möçberine, jemgyýetçilik-syýasy nusgasyna garamazdan, olaryň her biri Milletler Bileleşiginiň öňünde durýan wezipeleri çözmäge öz möhüm goşandyny goşmalydyr. Köp sanly sebäplere görä, häzirki zaman dünýäsi örän düýpli wehimleriň birnäçesi bilen ýüzbe-ýüz bolýar. Ýüze çykmagynyň aýratynlyklary bilen, olaryň ählisi döwletara gatnaşyklaryň barşyna azda-kände täsir edýär. Ählumumy gün tertibiniň esasy ugurlary boýunça ylalaşylan ösüş meýilnamalarynyň hem-de maksatnamalarynyň ýerine ýetirilmegine ýygy-ýygydan ýaramaz täsirini ýetirýär. Bu bolsa, öz gezeginde, BMG-niň esasy işi hökmünde ählumumy howpsuzlygyň düýpli sütünleriniň weýran bolmagyna getirip biler. Muňa, elbetde, ýol bermek bolmaz diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady.

Şundan ugur alyp, Türkmenistan köp ýyllaryň dowamynda howpsuzlygyň bölünmezligi we bitewüligi, onuň dürli ugurlarynyň bir-birinden aýrylmazlygy ýörelgesini berk we durnukly goraýar. Biz harby we syýasy howpsuzlyga ykdysady, ekologik, tehnogen, energetika, ulag, azyk, biologik, maglumat howpsuzlygyndan aýrylykda seredip bolmajakdygyna ynanýarys. Sanalyp geçilen ugurlaryň hiç biri ikinji derejeli ýa-da möhüm däl bolup bilmez, olary çözmegi bolsa has giçki möhlete goýup bolmaz diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Men BMG-niň baş wezipesi howpsuzlyk meselesine hut şeýle, utgaşykly çemeleşmegi üpjün etmekden ybaratdyr diýip hasaplaýaryn. Agza döwletleriň tejribesini, ygtyýarlylygyny, ideýasyny we başlangyçlaryny döredijilikli ugra gönükdirmeli diýip pikir edýärin. Hakyky ykbal kesgitleýji maksatlara ýetmek üçin wagtlaýyn bähbitlerden we artykmaçlyklardan el çekmeli diýip hasap edýärin. Şol maksatlar pugta parahatçylygy we howpsuzlygy, uzak döwür üçin ösüşi üpjün edip biler diýip, hormatly Prezidentimiz belledi. Nygtalyşy ýaly, muny bolsa diňe bilelikde we Birleşen Milletler Guramasynyň aýgytly orny bolanda gazanyp bolar. Häzirki zaman dünýäsinde BMG-niň orny baradaky çekişmeler, ony özgertmek boýunça teklipler netijesinde, bu guramanyň ýerini tutjak edaranyň ýokdugy üýtgewsiz we äşgär bolup galýar.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň bu meseledäki düýpli garaýyşlary barada aýdyp, esaslandyrylan gününden bäri geçen onýyllyklaryň dowamynda bolşy ýaly, BMG-niň häzirki döwürde hem parahatçylygy saklamak, ählumumy hem-de hemmetaraplaýyn howpsuzlygy, halkara gatnaşyklaryň häzirki gurluşynyň durnuklylygyny üpjün etmek üçin jogapkär bolan ýeke-täk köptaraply we kanuny gurama bolup çykyş edýändigine ünsi çekdi. Munuň özi Türkmenistanyň düýpli garaýşydyr.

Şoňa görä-de, bolup geçýän wakalara hem-de meýillere oýlanyşykly, ideologiýalaşdyrylmadyk bahany bermek, dünýä syýasatynda ynamsyzlygy, gapma-garşylykly dartgynlylygy ýeňip geçmek, ylalaşyk, bähbitleri özara hasaba almak boýunça geljegi anyklamaga çalyşmak üçin bütindünýä guramasynyň mümkinçiligini, syýasy-diplomatik guralyny, at-abraýyny yzygiderli we doly peýdalanmalydyrys. Muny diňe Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda aç-açan, dogruçyl gatnaşyklarda amala aşyryp bolar. Şeýle gatnaşyklary gazanmagyň ýönekeý bolmajakdygy äşgärdir. Şeýle-de bolsa, ol zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň birnäçe başlangyçlary beýan edildi. Hususan-da, dünýä ösüşiniň möhüm ýagdaýlaryny hem-de meýillerini hasaba almak bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň kadalary we halkara hukugyň umumy ykrar edilen düzgünleri esasynda Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp taýýarlamak mümkinçiligini ara alyp maslahatlaşmaga başlamak teklip edildi. Biziň pikirimizçe, şeýle strategiýa adaty töwekgelçilikler bilen bilelikde, soňky döwürde ýüze çykan töwekgelçilikleriň hem bardygyny beýan etmelidir. Şeýle hem biz strategiýa BMG-niň işiniň birnäçe ugurlaryny, hususan-da, gapma-garşylyklaryň öňüni almagyň, olary ýok etmegiň guraly hökmünde öňüni alyş diplomatiýasyny; jedelleri we dawalary parahatçylykly, syýasy-diplomatik taýdan düzgünleşdirmek üçin bitaraplygyň mümkinçiliklerini peýdalanmagy; BMG-niň Baş Assambleýasynyň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» hem-de 2023-nji ýyly «Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly» diýip yglan etmek hakynda Kararnamalary esasynda ynanyşmak dialogynyň medeniýetini girizmegi zerur hasap edýäris. Wagt häzirki pursatda bu Kararnamalaryň zerurdygyny tassyklady diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Ählumumy we hemmetaraplaýyn howpsuzlygy gazanmak maksady bilen, Türkmenistan BMG-niň işine sebit meselesi beýan edilen garaýyşlary ornaşdyrmagyň zerurdygyndan ugur alýar. Şeýle çemeleşme bilelikdäki işe gerek bolan takyklygy girizmek, onuň wezipesini hem-de netijeliligini ýokarlandyrmak üçin zerur diýip hasaplaýarys. Hormatly Prezidentimiz «Merkezi Aziýa — BMG» ugry boýunça inklýuziw, doly görnüşli we ulgamlaýyn dialogy ýola goýmagyň wagtynyň gelendigine ynam bildirip, Türkmenistanyň oňa girişmäge hyzmatdaşlary hormat bilen çagyrýandygyny nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, BMG-niň howandarlygynda Merkezi Aziýada we onuň bilen ýanaşyk zolaklarda Howpsuzlyk boýunça maslahaty döretmek baradaky başlangyç beýan edildi. Maslahatyň maksady Merkezi Aziýa ýurtlaryny we dünýä bileleşigini, halkara guramalary, maliýe we ykdysady institutlary ýakynlaşdyrmaga, bu sebiti durnukly, gapma-garşylyksyz ösdürmegi üpjün etmek işinde olaryň tagallalaryny utgaşdyrmaga gönükdirilen çemeleşmeleri we çözgütleri işläp taýýarlamakdan ybaratdyr. Şunuň bilen birlikde, ýurdumyzyň birinji maslahaty 2024-nji ýylda Aşgabatda geçirmäge taýýardygy beýan edildi.

Türkmenistan BMG-niň geljek ýyllar üçin işiniň esasy ugurlarynyň arasynda howa we ekologiýa meselelerini çözmegi möhüm hasaplaýar. Şolaryň hatarynda metan boýunça ählumumy borçnamalar bilen bagly meseleleri aýratyn belleýäris diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Bellenilişi ýaly, biziň ýurdumyzyň howa boýunça Pariž Ylalaşygyna goşulmagy bilen, 2017-nji ýylda birnäçe degişli milli maksatnamalar kabul edildi. Metanyň howa ýaýramagynyň ýaramaz netijelerini azaltmak we ýok etmek maksady bilen, umumydöwlet çäreleri ileri tutulyp amala aşyrylýar. Gürrüň, ilkinji nobatda, ekologik taýdan arassa, serişde tygşytlaýjy häzirki zaman tehnologiýalary, aýratyn-da, energetika, senagat we ulag pudaklarynda ornaşdyrmaga tapgyrlaýyn geçmek hem-de peýdalanmak hakynda barýar.

Şol bir wagtda, biz dünýä bileleşiginiň Ählumumy metan borçnamasyny amala aşyrmak boýunça tagallalaryny goldaýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady. Şunda türkmen tarapynyň bu işde BMG-niň ýöriteleşdirilen düzümleri, agza ýurtlar, beýleki gyzyklanýan hyzmatdaşlar tarapyndan anyk kooperasiýa we salgyly ýardama bil baglaýandygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, ýaňy-ýakynda ýurdumyzda Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasyna goşulmagy baradaky meseläni öwrenmäge gönükdirilen halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek babatdaky “Ýol kartasy” tassyklanyldy. Bu resminama ýakyn wagtda guramanyň Sekretariatyna iberiler.

Umuman, BMG-de Merkezi Aziýadaky ekologik meselelere has düýpli we täsirli üns bermek üçin wagt ýetdi diýip hasaplaýaryn. Bu meselelere seredilende, belli bir hereketsizligi ýeňip geçmeli we örän uly giňişlikleri eýeleýän, özboluşly tebigy serişdeleri hem-de biologik köpdürlüligi bolan, şol bir wagtda düýpli ekologik töwekgelçilikleriň zolagynda ýerleşýän 80 milliona golaý ilatly sebit babatda BMG-niň maksatly ekologik strategiýasyny taýýarlamak boýunça belli bir salgyly we anyk çärelere başlamaly diýip pikir edýärin diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Merkezi Aziýanyň ekologik meselelerine strategik çemeleşme kabul edilende, Türkmenistan möhüm ädim hökmünde ýöriteleşdirilen düzümi — Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini döretmek baradaky teklip bilen çykyş edýär. Bu merkez howa meselesi boýunça anyk we ulgamlaýyn işleri alyp barar. Şunuň bilen baglylykda, merkeziň işlemegi üçin Türkmenistanyň paýtagty Aşgabatda guramaçylyk we tehniki şertleri döretmäge ýurdumyzyň taýýardygy beýan edildi.

Merkezi Aziýa Hazar deňzine galtaşýan sebitdir. Özboluşly tebigy toplum bolan bu deňziň Ýer togalagynyň ekologiýasy babatda nähili ähmiýetiniň bardygy hemmelere mälimdir diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Kenarýaka ýurtlar tarapyndan köpýyllyk tutanýerlilik we hormat goýmak arkaly alnyp barlan hyzmatdaşlygyň netijesinde, Hazar syýasatynyň umumy esasy düzgünleri işlenip taýýarlandy. Şol sanda esasy resminama — Hazar deňziniň hukuk ýagdaýy hakynda Konwensiýa kabul edildi. Türkmenistanda geçen ýylyň tomsunda geçirilen altynjy Hazar sammitine ähli gatnaşyjylaryň ekologik mesele boýunça ysnyşykly hyzmatdaşlyk etmäge taýýardygy tassyklanyldy. Bu bolsa kenarýaka döwletleriň BMG bilen giňden we ulgamlaýyn hyzmatdaşlyk etmäge başlamagy üçin gowy mümkinçilik açýar diýip hasap edýärin diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Şunuň bilen baglylykda, «Hazar ekologik başlangyjyny» döretmek barada teklip girizildi. Ol Hazar deňziniň gurşawyny we biologik serişdelerini gorap saklamak, emele gelen ekologik meseleleri çözmek bilen bagly wezipeleriň giň toplumy boýunça jikme-jik we ýokary derejede hyzmatdaşlyk etmek üçin halkara platforma bolmaga niýetlenendir. Biz bu başlangyç Birleşen Milletler Guramasy, onuň agentlikleri, edaralary we institutlary bilen ysnyşykly hyzmatdaşlykda amala aşyrylmalydyr diýip hasap edýäris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

BMG-niň jogapkärçilikli agza döwleti hökmünde Türkmenistan ileri tutýan ugurlaryny belläp, öz çemeleşmelerini we hereketlerini anyk beýan edýär hem-de durmuşa geçirýär. Bu ugurlar boýunça ýurdumyzyň goşandy netijeli bolar we umumydünýä maksatlarynyň bähbidine hyzmat eder, olaryň çalt gazanylmagyna ýardam berer.

Ileri tutulýan şol meseleleriň arasynda ulag babatda Durnukly ösüş maksatlaryny amala aşyrmagy aýratyn belleýäris.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan şu möhüm ugur boýunça dialog üçin netijeli halkara platformany döretmegiň başyny başlaýjy boldy. Aşgabatda 2016-njy ýylda üstünlikli geçirilen durnukly ulag boýunça BMG-niň birinji ählumumy maslahatyny, şeýle hem geçen ýylyň tomsunda BMG bilen hyzmatdaşlykda Türkmenistanda guralan deňze çykalgasy bolmadyk ösýän ýurtlaryň ulag ministrleriniň duşuşygyny ýatlap geçeliň diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.

Biz Türkmenistanyň maksada gönükdirilen işiniň netijesinde, diňe soňky ýyllarda ulag babatda öňe süren başlangyçlarymyz boýunça Baş Assambleýanyň alty Kararnamany kabul edendigine buýsanýarys diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Şolaryň soňkularynyň hatarynda şu ýylyň maý aýynda kabul edilen «Bütindünýä durnukly ulag güni» atly Kararnamany görkezmek bolar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sözüni dowam etdi we bu resminamany biragyzdan goldandyklary üçin ähli agza döwletlere minnetdarlyk bildirdi. Şunuň bilen baglylykda, şol Kararnamanyň düzgünlerine esaslanyp, Türkmenistan bu mejlisiniň çäklerinde «Bütindünýä durnukly ulag güni» mynasybetli ýokary derejeli maslahaty çagyrmagy teklip edýär. BMG-niň degişli düzümleriniň bu çäräni Nýu-Ýorkda guramakda ýardam berjekdigine umyt edýäris diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Azyk meselesini çözmekde BMG-ä doly ýardam bermek Türkmenistanyň Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek boýunça işiniň örän möhüm ugrudyr. СOVID-19 pandemiýasy beýleki amatsyz şertler bilen bir hatarda, hut azyk meselesiniň çözülmedik meseledigini, ilaty doly bahaly iýmit almaýan döwletleriň gowşaklygyny ýüze çykardy. Şoňa görä-de, döwletleriň we sebitleriň azyk serişdelerine elýeterli bolmagy bilen bagly meselelere seredilende, agzybirlik, tutanýerlilik, aýgytlylyk zerurdyr. Islendik adamyň aýrylmaz hukugy, ozaly bilen, çagalaryň sagdyn we kadaly ösüşiniň esasy şerti hökmünde doly bahaly iýmite kepillendirmeler möhümdir diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi.

Bu işde syýasat, ideologiýa we ýagdaý bilen bagly päsgelçilikleri ýeňip geçýän aýgytly çözgütler, täze çemeleşmeler zerurdyr. Şundan ugur alyp, Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda, Bütindünýä azyk maksatnamasy, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy, BMG-niň Çagalar gaznasy bilen hyzmatdaşlykda azyk howpsuzlygy boýunça uly halkara forumy çagyrmak başlangyjy bilen çykyş edýär diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady we bu çäräni ylalaşylan möhletlerde türkmen paýtagtynda geçirmek üçin şertleri döretmäge taýýardygyny tassyklady.

Geljek ýyl Türkmenistanda we onuň çäklerinden daşarda, şol sanda Birleşen Milletler Guramasynda türkmen halkynyň görnükli ogly, akyldar şahyr, filosof Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy giňden belleniler. Ähli medeniýetli adamzat diňe bir dünýä edebiýatyna däl-de, eýsem, tutuş Gündogaryň, bütin dünýäniň medeni ösüşine örän uly goşant goşan beýik ynsanperwer şahyry ýatlaýar we oňa hormat goýýar. Men öz çykyşymy Magtymgulynyň «Adamzat» atly goşgusynyň şu sözleri bilen tamamlamak isleýärin. Bu goşguda şahyr döwürdeşlerine we geljek nesillere örän täsirli şeýle setirler bilen ýüzlenýär diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy.

Ýatsa-tursa hyýalyndan çykarmaz,
Kaýsy işe maýyl bolsa adamzat.

Çykyşynyň ahyrynda döwlet Baştutanymyz: “Goý, döredijilikli oý-pikirlere, parahatçylyk, adalatlylyk, ösüş ideallaryna wepalylyk biziň bilelikdäki işimizde esasy we aýdyň ýörelge bolup hyzmat etsin!” diýip arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň çykyşy uly üns we gyzyklanma bildirilip diňlenildi hem-de el çarpyşmalar bilen garşylanyldy.

Döwlet Baştutanymyzyň Amerikanyň Birleşen Ştatlaryna iş sapary dowam edýär.

BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji mejlisine gatnaşmak üçin Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda iş saparynda bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow şu gün, günüň ikinji ýarymynda “C5+1” köptaraplaýyn hyzmatdaşlygynyň birinji taryhy duşuşygyna gatnaşdy. 

Bu birinji Prezident sammiti meseleleriň giň toplumyny, şol sanda sebit howpsuzlygy, söwda we özara baglanyşyk, howanyň üýtgemegi hem-de dolandyrmagy gowulandyrmak we kanunyň ileri tutulýandygyny üpjün etmek maksady bilen, dowam edýän özgertmeler bilen baglanyşykly meseleleri ara alyp maslahatlaşmak üçin mümkinçilik boldy. 

Türkmenistan hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesine esaslanýan daşary syýasatyny yzygiderli durmuşa geçirmek bilen, döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda ähli gyzyklanma bildirýän taraplar bilen netijeli hyzmatdaşlygy giňeldýär.  Ýurdumyz ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleriniň çözgütlerini işläp taýýarlamakda işjeň we başlangyçly orun eýeläp, parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnuklylygyň üpjün edilmegine, ählumumy rowaçlygyň bähbidine strategik hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna mynasyp goşant goşýar. 

Döwletimiz halkara gatnaşyklaryny ýola goýmakda hoşmeýilli erk, deňhukuklylyk, öňdebaryjy tejribäni we oňyn pikirleri paýlaşmak esasynda ähli taraplaryň bähbitlerini nazara almagyň möhümdiginden ugur alýar. Şeýle çemeleşme BMG-niň maksatlaryna  we Tertipnamasyna doly laýyk gelmek bilen çäklenmän, eýsem, berk döwletara gatnaşyklarynyň, şol sanda sebit boýunça goňşy ýurtlar we Amerikanyň Birleşen Ştatlary bilen gatnaşyklaryň, özara düşünişmegiň we ynanyşmagyň ýola goýulmagyna ýardam berýär. 

Mälim bolşy ýaly, ýurdumyz Gazagystan, Gyrgyzystan, Özbegistan we Täjigistan bilen iri halkara guramalaryň we abraýly sebit düzümleriniň ugry bilen bolşy ýaly, “C5+1” diplomatik meýdançanyň çäklerinde hem üstünlikli hyzmatdaşlyk edýär. 2015-nji ýylda döredilen pursadyndan bäri bu mehanizm özüni ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmek, Merkezi Aziýada howpsuzlygy we durnukly ösüşi pugtalandyrmak üçin netijeli sebit meýdançasy hökmünde görkezdi. Şunuň bilen birlikde, şol geçen ýyllaryň dowamynda “ABŞ-Merkezi Aziýa ýurtlary” dialogy ministrler derejesindäki hyzmatdaşlyk, bilermenleriň duşuşyklary we  ykdysadyýet, energetika, daşky gurşawy goramak we howpsuzlyk boýunça iş toparlaryň alyp barýan işleri arkaly giňeldildi. 

2022-nji ýylda resmi amallary ýola goýmak, umumy ileri tutulýan ugurlary kesgitlemek we ilerletmek, gatnaşyjy hökümetleriň arasynda gatnaşyklary utgaşdyrmak hem-de ýokary derejedäki ministrler duşuşyklaryny we beýleki çäreleri meýilleşdirmek üçin “C5+1”-iň Sekretariaty döredildi. Häzirki wagtda “C5+1” Merkezi Aziýa sebitinde howpsuzlygy, durnuklylygy we abadançylygy pugtalandyrmak boýunça bilelikdäki işi dowam etdirýär. 

Türkmenistanyň, Gazagystan Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Özbegistan Respublikasynyň, şeýle hem Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň döwlet Baştutanlarynyň gatnaşmagynda geçýän şu gezekki iri diplomatik çäre Merkezi Aziýa döwletleriniň we ABŞ-nyň arasyndaky gatnaşyklaryň taryhynda ähmiýetli wakadyr. 

Sammitiň gün tertibine ykdysady we energetika hyzmatdaşlygyny giňeltmek, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek, howanyň üýtgemegi, şeýle hem häzirki döwrüň wehimlerine we howplaryna garşy durmak bilen bagly meseleleriň giň toplumy girizildi. Mundan başga-da, özara gyzyklanma bildirilýän esasy halkara we sebit meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Nýu-Ýork şäherinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Asssambleýasynyň 78-nji mejlisinde çykyş edip, Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp taýýarlamak mümkinçiligini ara alyp maslahatlaşmaga başlamagy teklip etdi.

Döwlet Baştutanymyz öz çykyşynda belleýşi ýaly, şunuň bilen baglylykda, Türkmenistan dünýä ösüşiniň möhüm ýagdaýlaryny hem-de meýillerini hasaba almak bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň kadalary we halkara hukugynyň umumy ykrar edilen   düzgünleri esasynda Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp taýýarlamak mümkinçiligini ara alyp maslahatlaşmaga başlamagy teklip edýär.

Arkadagly Serdarymyzyň aýtmagyna görä, şeýle strategiýa adaty  töwekgelçilikler bilen bilelikde soňky döwürde ýüze çykan töwekgelçilikleriň hem bardygyny beýan etmelidir.

Hormatly Prezidentimiziň aýdyşy ýaly, şeýle hem, biz strategiýa Birleşen Milletler Guramasynyň işiniň birnäçe ugurlaryny,   hususan-da:

– gapma-garşylyklaryň öňüni almagyň, olary ýok etmegiň guraly hökmünde öňüni alyş  diplomatiýasyny;

– jedelleri we dawalary parahatçylykly,   syýasy-diplomatik taýdan düzgünleşdirmek üçin, bitaraplygyň mümkinçiliklerini peýdalanmagy;

– Birleşen Milletler Guramasynyň Baş     Assambleýasynyň 2021-nji ýyly «Halkara    parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» hem-de  «2023-nji ýyl Dialog – parahatçylygyň kepili hökmünde halkara ýyly» diýip yglan etmek hakyndaky kararnamalary esasynda ynanyşmak dialogynyň medeniýetini girizmegi zerur hasap edýäris.

«Wagt häzirki pursatda bu kararnamalaryň zerurdygyny tassyklady» – diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow belledi.