Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ýyllarynda Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen Garaşsyz, baky Bitarap döwletimizde döwlet ähmiýetli, il-gün bähbitli tutumly işler rowaç alýar. Şu işler bolsa, Garaşsyz döwletimizi syýasy, ykdysady-durmuş we medeni taýdan çalt depginlerde ösdürmäge gönükdirilendir.

 Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzy hemmetaraplaýyn mundan beýläk-de ösdürmekde “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda-da ýokary netijeler gazanylýar. Milli ykdysadyýetimiziň ýeňişli ýoly uly üstünliklere beslenýär. “Döwlet adam üçindir!” diýen ynsanperwer taglymatdan ugur alnyp, durmuşa geçirilýän giň möçberli işler halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da gowulanmagyna ýardam edýär. Ýokarda ýatlanlarymyzyň hemmesi Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň öňe süren “Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!” diýen şygarynyň giň möçberli işlerde özüniň beýanyny tapýandygyna şaýatlyk edýär. Döwlet Baştutanymyzyň badalga berýän özgertmeleri döwletimiziň we jemgyýetimiziň ösüş-özgerişli ýoluna kuwwatly itergi berýär. Şol bir wagtda milli kanunçylygymyzyň ösüşli döwrümiziň talaplaryna laýyklykda kämilleşdirilmegine uly ähmiýet berilýär. Hormatly Prezidentimiziň tabşyryklaryndan ugur alnyp, milli parlamentimiziň deputatlary tarapyndan täze kanunlaryň taslamalary işlenilip taýýarlanylýar. Öňden hereket edýän kanunlara üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmekde-de netijeli işler alnyp barylýar. 

Arslan ÇARYÝEW. 

Türkmenistanyň “Türkmenistan” DTB-nyň 

Pendi şahamçasynyň sanly bank tehnologiýasy 

we awtomatizasiýa bölüminiň esasy hünärmeni, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Hormatly Prezidentimiziň “Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!” diýen şygaryndan ugur alýan türkmen halky döredijilikli zähmet çekýär. Şu zähmetiň maksadam Garaşsyz döwletimizi syýasy, ykdysady-durmuş we medeni taýdan durnukly ösdürmekden ybaratdyr. 

Garaşsyz, baky Bitarap döwletimizde “Döwlet adam üçindir!” diýen ynsanperwer taglymatyň çäklerinde il-gün bähbitli tutumly işler üstünlikli amala aşyrylýar. Şeýle tagallalarda ilatyň saglygyny goramagyň wezipesine uly üns berilýär. Bu ulgamda “Saglyk” Döwlet maksatnamasyndan ugur alnyp, uly işler bitirilýär. Döwrebap hassahanalar, keselleri anyklaýyş merkezleri, saglyk öýleri gurlup, halkyň hyzmatyna berilýär. Näsaglara edilýän lukmançylyk hyzmatynyň hili barha ýokarlanýar. Hassahanalaryň häzirki zaman kämil enjamlar bilen enjamlaşdyrylmagy ilatyň saglygyny goramakda ýokary netijeleriň gazanylmagyna mümkinçilik berýär.

 Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe döwletimiziň we jemgyýetimiziň ösüşli menzilleri rowaçlanýar. Hormatly Prezidentimiziň başda durmagynda milli kanunçylygymyz döwrebaplaşdyrylýar. Has takygy, ýurt Baştutanymyzyň görkezmelerinden ugur alyp, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputatlary kämil kanunlaryň taslamalaryny işläp taýýarlaýarlar. Öňden hereket edýän kanunlara döwrüň talabyna laýyklykda üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek bilen bagly netijeli işleri üstünlikli alnyp barylýar. Döwrebap kanunlarymyz bolsa, döwletimiziň we jemgyýetimiziň ösüş-özgerişli ýolunyň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda-da rowaçlanmagyna itergi berýär. 

Atamyrat AMANDURDYÝEW. 

S.Türkmenbaşy şäherçesindäki saglyk 

merkeziniň bölüm müdiri,

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda Garasyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiz ösüş-özgerişleriň aýdy ýoly bilen ynamly öňe barýar. Döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmagyň ýoly bilen ösüş-özgerişleriň täze belentliklerine çykmagyna giň ýol açyldy.

Ýurt Baştutanymyz ýurdumyzyň milli ykdysadyýetini ösdürmekde, ykdysadyýetimize sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňdebaryjy derejelere ýetmekde wajyp wezipeleri öňde goýýar. Ýurdumyzda elektron senagatyny ösdürmek, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek şu günüň wajyp wezipesi bolup durýar. Bu wezipe innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsleşige ukyply sanly ykdysadyýeti kemala getirmekden ybaratdyr. Hut şu maksat bilen Türkmenistanda 2019-2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy kabul edildi. 

Sanly ykdysadyýet diýmek, munuň özi — elektron enjamlarynyň kömegi bilen önümçilik, söwda, alyş-çalyş, sarp etmek, paýlamak boýunça dürli görnüşli çylşyrymly işleri örän gysga wagtda amala aşyrmak diýmekdir. Şol bir wagtda ol şol “akylly” enjamlaryň satyn alynmagynam öz içine alýar. Ýokarda ýatlanymyzy başgaça aýtsak, sanly ykdysadyýet — munuň özi elektron hasaplaşyk, internet-söwda hem-de göni ýaýlym hyzmatlaryny bermekligi öz içine alýan sanly kompýuter tehnologiýalary bilen bagly hereketleriň ulgamydyr.

 Bu öňdebaryjy ulgamyň maliýe we bank edaralarynyň işini kämilleşdirmekdäki ähmiýeti örän uludyr. Bu edaralaryň işiniň sanlylaşdyrylmagy dürli amallary ýerine ýetirmekde wagtyň tygşytlanmagyna, müşderilere edilýän hyzmatlaryň görnüşlerini artdyryp, hilini ýokarlandyrmaga täze mümkinçilikleri açýar. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda ykdysadyýetimizi we dürli ulgamlary sanlylaşdyrmakda netijeli işleriň bady artýar.

Begenç GURBANGELDIÝEW. 

Türkmenistanyň “Halk bank” PTB-niň 

Tagtabazar şahamçasynyň dolandyryjysy, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

Şanly ýylymyzyň 12-nji iýulynda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ýolbaşçylygynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen möhüm çözgütleriň kabul edilmegi ildeşlerimiziň kalbynda çäksiz hoşallyk duýgularyny döretdi. 

Aýratyn hem, hormatly Prezidentimiziň 2025-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan başlap zähmet haklaryny, pensiýalary, döwlet kömek pullaryny we talyp haklaryny 10 göterim ýokarlandyrmak hakynda Permana gol çekmegi ulus-ilimizi begendirdi. Ýurdumyzda amala aşyrylýan oňyn başlangyçlardan hem görnüşi ýaly, durnukly ösüşi üpjün etmek, halkyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmak hormatly Prezidentimiziň üstünlikli durmuşa geçirýän döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biri bolmagynda galýar. 

Ýurdumyzda ilatyň zähmet haklarynyň, pensiýalarynyň, döwlet kömek pullarynyň we talyp haklarynyň ýylyň-ýylyna ýokarlandyrylmagy eşretli günleriň hözirini görüp ýaşaýan ildeşlerimiziň nurana ertirlere bolan ynamyna ganat baglaýar. Şeýle hem her bir ojaga, her bir ýürege sahawat nuruny paýlaýar. Bu ruhy joşgun diňe bir milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşiniň berk binýadyny kemala getirmän, eýsem halkymyzyň bol-elin durmuşda ýaşamagyna, şeýle-de ähli pudaklaryň we ulgamlaryň gyradeň ösüşini gazanmaga giň ýol açýar. Biz hem şol mejlisde il-günümiziň bagtyýar şu gününiň we röwşen geljeginiň bähbidine kabul edilen möhüm çözgütleri amal etmekde öňde duran wezipelere yhlasly çemeleşip, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge, döwletiň we jemgyýetiň sazlaşykly ösüşini gazanmaga mynasyp goşandymyzy goşarys. 

Halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşda ýaşamagy üçin taýsyz tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak bolmagyny, maksatlarynyň myrat tapmagyny arzuw edýäris. 

Züleýha JORAÝEWA, 

Çärjew etrap hassahanasynyň baş şepagat uýasy. Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

Häzirki  wagtda çagalaryň tomusky dynç alyş möwsümi gyzgalaňly dowam edýär. Olaryň bu şadyýan möwsümini manyly geçirmekleri üçin ýurdumyzyň ähli ýerlerinde bar bolan dynç alyş we sagaldyş merkezlerinde doly şertler we mümkinçilikler döredilendir. 

Gahryman Arkadagymyz, Arkadagly Gahryman Serdarymyz beýleki çagalar bilen bilelikde, Döwletliler köşgünde terbiýelenýän çagalaryň hem tomusky dynç alyş möwsümini manyly geçirmeklerine aýratyn üns berýär. Has takygy, geçen hepdäniň şenbe güni Gökdere jülgesinde ýerleşýän «Çynar» çagalar dynç alyş merkezinde Döwletliler köşgünde terbiýelenýän çagalara edermen gallaçy daýhanlarymyzyň bugdaý hasylyny ýygnamak boýunça Watan öňündäki şertnamalaýyn borçnamany üstünlikli berjaý edip, gazanan zähmet ýeňşi mynasybetli Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň hem-de Gahryman Arkadagymyzyň adyndan sowgatlar gowşuryldy. Bu şatlykly, ýatdan çykmajak waka çagalaryň kalbynda hormatly Prezidentimize, Gahryman Arkadagymyza çäksiz hoşallyk we alkyş duýgularyny döretdi. 

Ösüşiň röwşen ýolundan bedew bady bilen öňe barýan eziz Diýarymyzda ýetilen belent sepgitleriň hözirini görüp, erkana durmuşda ýaşaýan çagalar baradaky alada döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda çagalaryň hukuk goraglylygynyň binýady berkidilýär. Bu ugurdaky milli kanunçylygymyzyň halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyklykda, yzygiderli kämilleşdirilmegi bagtyýar çagalaryň aýdyň geljeginden ugur alýar. 

Esasy Kanunymyzda: «Jemgyýetiň we döwletiň iň ýokary gymmatlygy adamdyr» diýip ykrar edilen binýatlaýyn ýörelgä esaslanýan raýat jemgyýetiniň kemala getirilmegi, şol sanda enäniň we çaganyň hukuklarynyň goragynyň kanuny esaslarynyň üpjün edilmegi döwletimiz üçin esasy gymmatlyklar hökmünde kesgitlenýär. Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň 40-­njy maddasyndaky: «Ata­-eneler ýa­-da olaryň ornuny tutýan adamlar çagalaryny terbiýelemäge, olaryň saglygy, ösüşi, okuwy barada alada etmäge, olary zähmete taýýarlamaga, kanunlara, taryhy we milli däp­-dessurlara hormat goýmak medeniýetini olaryň aňyna ornaşdyrmaga hukuklydyrlar we borçludyrlar» diýen jümle bu ugurdaky milli kanunçylygymyzyň esasyny düzýär. Milli kanunçylygymyz döwrüň talabyna laýyklykda yzygiderli kämilleşdirilýär. 

Türkmenistanyň Kanunlarynda we beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalarynda çagalaryň bagtyýar durmuşynyň hukuk kepillikleri berkidilýär. «Türkmenistanda çaganyň irki ösüşi boýunça 2020-2025-­nji ýyllar üçin Milli strategiýasy», «Türkmenistanda çaganyň irki ösüşini we mekdebe taýýarlygyny ösdürmek babatda 2020 — 2025­-nji ýyllarda mekdebe çenli çagalar edaralarynyň işini kämilleşdirmegiň Maksatnamasy», «Sagdyn ene — sagdyn çaga — sagdyn geljek» atly 2021-2025-nji ýyllar üçin Milli strategiýasy» hem­-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy we bu ugurdaky beýleki resminamalaryň kabul edilmegi ýurduň geljegi bolan ýaş nesiller hakyndaky aladany görkezýär. 

Ýurdumyzda çagalaryň hukuklaryny durmuşa geçirmek boýunça kadalaşdyryjy hukuk namalar we maksatnamalar yzygiderli kabul edilýär. «Çaganyň hukuklarynyň döwlet kepillikleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň 6-­njy maddasynda çaganyň hukuklary kesgitlenýär. 

Milli kanunçylygymyzyň umumy ykrar edilen halkara kadalara laýyk gelmegi çagalaryň ösüşini, ýaşaýyş­-durmuş şertleriniň has­-da gowulandyrylmagyny, abadançylygynyň üpjün edilmegini, olaryň hukuklarynyň we bähbitleriniň goragynyň ygtybarlylygyny kepillendirýär. 

Ýurdumyzda eneleri we çagalary goldamaga, köp çagaly maşgalalary höweslendirmäge döwlet derejesinde ähmiýet berilmegi mähriban halkymyzda buýsanç duýgusyny döredýär. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen eneleriň we çagalaryň hukuklaryny goramaga gönükdirilen kanunlaryň kabul edilmegi we döwrüň talabyna görä kämilleşdirilmegi, şeýle hem köp sanly durmuş ýeňillikleriniň berilmegi çagalaryň irki döwürden hemmetaraplaýyn kadaly ösüşini hem­-de ajaýyp durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilendir.

 Nepes ROZYÝEW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, 

Ylym, bilim,medeniýet we ýaşlar 

syýasaty baradaky komitetiniň agzasy

Daşoguz welaýaty boýunça 8 müň 100 gektarda ýetişdirilýän şalynyň ählisi Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň şalyçylyga ýöriteleşdirilen S.A.Nyýazow adyndaky we «27-nji oktýabr» daýhan birleşiklerinde, şeýle hem «Ykbal açary» daýhan hojalygynda ösdürilip ýetişdirilýär. Mälim bolşy ýaly, şaly ekini görnüşlerine laýyklykda irki, aralyk, giçki görnüşlerde ýetişdirilýär. Ady agzalan daýhan birleşiklerinde we daýhan hojalygynda bu ýerleriň toprak, howa şertlerine uýgunlaşan şalynyň «Müňbaş», «Elenga», «Nöküs-2», «Bereket» görnüşleri ekildi. Ýeri gelende aýdylsa, şu ýyl meýdanlaryň agramly bölegine şalynyň irki görnüşleri ekildi. 

«Şalynyňky suw bilen» diýlip nakylda aýdylyşy ýaly, şalynyň bütin ösüşi suw bilen bagly. Şonuň üçinem bu hojalyklara Monjukly, Çynakar suw akabalaryndan suwuň ýeterlik mukdary goýberildi. Şaly ekiljek ýerleriň her gektaryna ekişden öň 400 kilogram fosfor, 100 kilogram karbamid, 100 kilogram kaliý dökünleri berlip gurplandyryldy. 

Şalyçylyga ýöriteleşdirilen «27-nji oktýabr» daýhan birleşiginde şu ýyl 310 gektar ýere şaly ekildi. Hojalykda uzak ýyllaryň dowamynda şaly ösdürip, bu ugurda baý iş tejribe toplan şalyçy kärendeçiler barmak büküp sanardan köp. Daýhan birleşigiň Berdimyrat Gurbanow, Öremyrat Arazgulyýew, Mekan Toýlyýew, Saparmyrat Öwezow, Annageldi Orazgulyýew ýaly şalyçy kärendeçileri her ýyl bolşy ýaly, bu ýyl hem ekişi irki möhletde geçirmegiň hötdesinden geldiler. 

Şalyçy kärendeçileriň aýtmagyna görä, şaly ekilenden 40 gün geçensoň, onuň ideg işlerine girişilýär. Şu günler hojalykda şalynyň haşal otlaryna garşy dermanlary pürkmek, goşmaça mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri gyzgalaňly dowam edýär. 

Şaly ekinlerine edilýän ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyk bolmagy hojalykda esasy talap bolup durýar. 

Nurgeldi MEREDOW, 

Saparmyrat Türkmenbaşy etrabyndaky 

49-njy orta mekdebiň müdiri, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty

Массовая популяризация спорта, подготовка атлетов высокого класса является одним из приоритетных направлений успешно реализуемой государственной политики уважаемого Президента Туркменистана – Сердара Бердымухамедова. Об этом свидетельствуют успешные выступления сильнейших дашогузских атлетов, любителей на крупнейших турнирах международного и континентального уровня, проведённых в нынешнем году, который проходит в нашей стране под девизом «Кладезь разума Махтмкули Фраги». К примеру, на недавно состоявшихся крупнейших соревнованиях на Кубок мира по тяжёлой атлетике, проведённых в городе Пхукете (Таиланд), уроженец Акдепинского этрапа Дашогузского велаята, студент пятого курса Государственного института физкультуры и спорта Туркменистана, 23-летний Давранбек Хасанбаев успешно выступил в весовой категории до 102 килограмма в сумме двоеборья. Он занял пятое призовое место и вошёл в пятёрку сильнейших штангистов планеты. В результате наш соотечественник завоевал путёвку на XXXIII летние Олимпийские игры, которые пройдут с 26 июля по 11 августа нынешнего года в Париже (Франция). 

В сумме двоеборья туркменский спортсмен показал пятый результат – 392 кг. В упражнении рывок он удержал над головой штангу весом 187 кг и завоевал малую золотую медаль, а в толчке Давранбек показал результат 205 кг. Привёл к успеху своего старательного подопечного главный тренер национальной сборной команды по тяжёлой атлетике, мастер спорта международного класса Мансур Реджепов. Как отметил наставник сильнейшего штангиста с растущим спортивным потенциалом, в толчке Давранбек Хасанбаев показал 14-й результат с 205 килограммами. В итоге по сумме двоеборья он занял 5-е место (392 кг) и уступил представителям Белоруссии, Армении и Китая. 

— Для меня большая честь принимать участие на предстоящих XXXIII летних Олимпийских играх, которые пройдут с 26 июля по 11 августа нынешнего года в городе Париже (Франция), — говорит мастер спорта по тяжёлой атлетике, призёр многих крупных турниров континентального и международного уровня Давранбек Хасанбаев. — К тому же хочу отметить, что благодаря своему тренеру Мансуру Реджепову я на крупнейших соревнованиях на Кубок мира по тяжёлой атлетике, проведённых в городе Пхукете (Таиланд), установил новый личный рекорд и улучшил результат на девятнадцать килограммов. Многому мой наставник научил также меня и моих одноклубников на учебно-тренировочных сборах, проведённых в Грузии. Он преподнёс нам, молодым спортсменам, уроки высокого профессионального мастерства: досконально обучил техническим и тактическим приёмам выступлений на помосте, умению в кульминационные моменты мобилизовать внутренние силы и возможности, переносить психологические и физические нагрузки, вселил нам уверенность в достижение высоких спортивных целей, не падать духом. Постараюсь, на предстоящих летних Олимпийских играх оправдать надежды своего доброго тренера-наставника, показать хороший результат и приумножить славные традиции туркменского спорта и международный авторитет нашей прекрасной Отчизны – постоянного нейтрального, независимого Туркменистана, пользующейся по праву почётным статусом спортивной державы. 

Расул САДУЛЛАЕВ,

 старший налоговый инспектор 

налогового отдела Дашогузского велаята,

 депутат Меджлиса Туркменистана.

Magtymguly atamyzyň: «Ýagşa dost köp, ýaman bolsaň, ýok gardaş» diýşi ýaly, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan dünýä döwletleri bilen dostlukly gatnaşyklary, özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürip, halklaryň arasynda dostluk köprülerini gurýar. Dostanalyk syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirýän Diýarymyzyň iri halkara guramalary bilen gatnaşyklary-da barha işjeň häsiýete eýe bolýar. Hormatly Prezidentimiziň abraýly halkara düzümleriň çäklerinde geçirilýän ýokary derejedäki duşuşyklara, şol sanda Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasynyň mejlislerine yzygiderli gatnaşmagy hem munuň aýdyň subutnamasydyr. 

Biziň ýurdumyzy Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza döwletler bilen dostluk we netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklary baglanyşdyrýar. Hoşniýetli erk-isleg, taryhda emele gelen medeni, ruhy gymmatlyklaryň umumylygy bu gatnaşyklary çuňlaşdyrmak üçin ygtybarly binýat bolup çykyş edýär. Hormatly Prezidentimiziň ŞHG-ä agza döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň geçen ýyl sanly ulgam arkaly geçirilen 23-nji mejlisinde eden çykyşynda bu barada: «Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen gatnaşyklar Türkmenistan üçin halkara hyzmatdaşlyk strategiýasynyň möhüm bölegi bolup durýar. Bu guramanyň agzalary, oňa synçy hökmünde gatnaşýan ýurtlar Türkmenistanyň öňden gelýän hyzmatdaşlary, goňşulary we dostlarydyr. Şoňa görä-de, bu gurama bilen gatnaşyklary ösdürmäge biz ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy has-da giňeltmek diýip düşünýäris» diýip belledi. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň şol çykyşynda kiberhowpsuzlyk we biohowpsuzlyk ulgamynda syýasy-diplomatik hyzmatdaşlygy ýola goýmak, täze yklymara we sebit üstaşyr ulag geçelgelerini döretmäge, bar bolanlarynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga gönükdirilen logistika işiň amatly usulyny emele getirmek; energiýa serişdelerini diwersifikasiýa ýoly bilen ibermek boýunça bilelikdäki taslamalary meýilleşdirmek arkaly yzygiderli we uzak möhletleýin hyzmatdaşlyk üçin şertleri döretmek, ýokary tehnologiýalar ulgamynda netijeli hyzmatdaşlyk etmek üçin binýady döretmek, howanyň üýtgemegi, daşky gurşawy goramak, ekologiýa babatda bilelikdäki işleri utgaşdyrmak bilen baglanyşykly öňe süren teklipleri oňa gatnaşyjylar tarapyndan uly seslenmä we goldawa eýe boldy. Munuň özi ýurdumyzyň halkara giňişlikdäki abraýynyň barha artýandygynyň buýsançly görkezijisidir. 

Şanhaý Hyzmatdaşlyk Guramasyna agza ýurtlar bolan Hindistan, Eýran, Gazagystan, Hytaý, Gyrgyzystan, Pakistan, Russiýa Federasiýasy, Täjigistan, Özbegistan bilen ykdysady, maýa goýum, ulag, energetika we beýleki ugurlar boýunça ikitaraplaýyn hem köptaraplaýyn hyzmatdaşlykda Garaşsyzlyk ýyllary içinden toplanan oňyn tejribeler ösüşiň täze gözýetimlerini açýar. Bu babatda goňşy Gazagystan bilen giň gerimli gatnaşyklarymyza hem uly orun degişlidir. Iki dostlukly halklaryň taryhyň gatlaryna siňip gidýän gatnaşyklaryna nazar aýlanyňda, umumy gymmatlyga öwrülen mirasymyzyň bardygyna göz ýetirse bolýar. Bu babatda Magtymguly Pyragy, Abaý Kunanbaýew ýaly söz sungatynyň ägirtlerine iki halk tarapyndan goýulýan çuňňur hormat aýratyn bellärliklidir. 

Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň şygryýet dünýäsinde türkmen halkynyň ruhy dünýäsi, durmuşy aýdyň beýanyny tapýar. Ol setirler islendik halkyň wekiliniň-de kalbyna aralaşyp, durmuş ýolgörkezijisine öwrülýär. Akyldaryň çuň manyly şygryýeti dünýä halklarynyň ýüreginden barha giň orun alýar. Dostlukly gazak halkynyň Pyragynyň dünýäsine seýranynyň gözbaşlary bolsa asyrlaryň aňyrsyna alyp gidýär.

Akyldar şahyryň dünýä halklarynyň kalbyndaky ornuna bagyşlanyp geçirilýän ylmy maslahatlar, çäreler, dabaralar «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylymyzda yzygiderli häsiýete eýe bolýar. Ýakynda Türkmenistanyň Mejlisinde hem Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli «Halklary birleşdirýän taryhy we medeni gymmatlyklar» atly sanly wideoaragatnaşyk arkaly ýörite maslahat geçirildi. Parlamentara hyzmatdaşlygyny dabaralandyrmak, parlamentler derejesinde dostlukly döwletara gatnaşyklarymyzy goldamak, halklarymyzy ýakynlaşdyrýan taryhy, medeni gymmatlyklarymyzyň ähmiýetini bellemek hem-de özara tejribe alyşmak maksady bilen geçirilen maslahata dünýäniň dürli sebitlerinden parlamentlere wekilçilik edýän, halkara meselelerde, parlament işinde uly tejribesi bolan ylym, bilim, medeniýet babatda ugurdaş komitetleriň ýolbaşçylary, BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň — ÝUNESKO-nyň işleri baradaky Türkmenistanyň milli toparynyň jogapkär sekretary, ÝUNESKO-nyň Almatadaky Sebitleýin edarasynyň direktory hem-de Türki medeniýetiň halkara guramasynyň (TÜRKSOÝ) Baş sekretary gatnaşdy. 

Bu günki gün akyldar şahyrymyzyň pelsepewi pikirleri türkmen edebiýatynyň şöhratyny, watançylyk ruhuny belende galdyryp, diňe milli däl, eýsem, dünýä medeniýetiniň genji-hazynasyna öwrüldi. Häzirki döwürde şahyryň asyrlar geçse-de, gymmatyny ýitirmeýän goşgulary Garaşsyzlygyň, hemişelik Bitaraplygyň halk bitewüliginiň, parahatçylygyň, agzybirligiň joşgunly senasy bolup ýaňlanýar. Ýurdumyzda Magtymguly Pyragynyň adynyň, döredijiliginiň hukuk goragyny üpjün etmek bilen bagly milli kanunçylyk yzygiderli kämilleşdirilýär. Şu ýylda «Magtymguly Pyragynyň medeni mirasy hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi hem bu işleriň aýdyň görkezijisidir. Ýurdumyzyň kanunçylyk tejribesinde ilkinji gezek kabul edilen bu hukuknama Gahryman Arkadagymyzyň halkymyzyň asyrlaryň dowamynda döreden we toplan ruhy-maddy gymmatlyklaryny, durmuş gatnaşyklaryny düzgünleşdirýän ýörelgeleri barada ylmy taýdan esaslandyrylan pähim-paýhasly pikirlerinden ugur alnyp taýýarlanyldy. 

Magtymguly Pyragy öz döredijiliginde halk güýjüniň agzybirlikdedigini, Watanyň güýjüniň bitewülikdedigini, ynam hem dostluga ýugrulan goňşuçylyk gatnaşyklaryň ylalaşyga, asudalyga eltýänligini nygtaýar. Bu bolsa türkmeniň milli diplomatiýasy üçin mizemez hakykatdyr, aýdyň ýörelgedir. Ýakynda geçirilen ýörite maslahatda hem sebitiň we dünýäniň halklaryny birleşdirýän medeni gatnaşyklary işjeňleşdirmekde taryhy şahsyýetlerimiziň, şahyrlarymyzyň we akyldarlarymyzyň ömrüni we edebi mirasyny öwrenmekde, toplamakda, geljekki nesillere ýetirmekde hem-de dünýä ýaýmakda parlamentleriň öňünde durýan wezipeler barada gürrüň edildi. Bu babatda Azerbaýjan Respublikasy, Eýran Yslam Respublikasy, Gazagystan Respublikasy, Gyrgyz Respublikasy, Täjigistan Respublikasy, Türkiýe, Özbegistan Respublikasy bilen medeni-ynsanperwerlik ugurdaky gatnaşyklar hakda anyk mysallaryň üsti bilen durlup geçildi. 

Gazagystan Respublikasynyň Parlamentiniň Senatynyň wekili maslahatda eden çykyşynda iki dostlukly ýurduň arasyndaky medeni-ynsanperwerlik ugurdaky gatnaşyklaryň parlament derejesinde goldanylýandygyny belläp geçdi. Birek-birekde Medeniýet günleriniň yzygiderli geçirilýändigini, Magtymguly Pyragy, Abaý Kunanbaýew ýaly söz ussatlarynyň baý döredijiliginiň türkmen, gazak halklary tarapyndan yzygiderli öwrenilýändigini guwanmak bilen nygtady. Maslahatda edilen çykyşlaryň ählisinde gözel paýtagtymyzdaky «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumynyň halklaryň arasyndaky medeni köprüleri pugtalandyrmagyň nusgasyna öwrülendigi aýratyn bellenip geçildi. 

Dost-doganlyk gatnaşyklarymyzyň gerimini barha giňeldýän Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň janlary sag, ömürleri uzak bolsun! 

Bahar SEÝIDOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Ylym, bilim, medeniýet 

we ýaşlar syýasaty baradaky komitetiniň başlygy.

Maşgalanyň we eneligiň goldanylmagy, sagdyn nesliň kemala getirilmegi hem-de zenanlaryň hukuklarynyň goralmagy jemgyýetiň ösüş derejesiniň möhüm görkezijilerini kesgitleýär. Hormatly Prezidentimiziň bu babatdaky alyp barýan döwlet syýasaty ýurdumyzda her maşgalanyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň yzygiderli döwrebaplaşdyrylmagyny üpjün edýär. 

Hormatly Prezidentimiz milli döwletliligimiziň berkarar bolmagynda maşgala gymmatlyklarynyň sarpalanylmagyna aýratyn üns berýär. Hut şu maksatlardan ugur alnyp, Garaşsyz we hemişelik Bitarap döwletimiziň geljegi bolan bagtyýar nesillerimizi ynsanperwer, milletimiziň ruhy-ahlak ýörelgelerine ygrarly, zähmetsöýer ýaşlar edip ýetişdirýändikleri üçin eziz enelerimize aýratyn hormat goýup, sekiz we şondan köp çagany dünýä inderen birnäçe eneler her ýyl Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyna mynasyp bolýarlar. 

Şeýlelikde, şu ýylyň özünde Türkmenistanyň «Ene mähri» diýen hormatly adyna ýurdumyzyň dürli künjeklerinden köp çagaly zenanlar hödürlenip, olaryň hersine Türkmenistanyň Ilaty durmuş taýdan goramak hakynda kodeksiniň talaplary esasynda, Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyna laýyklykda, 2024-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan döwlet kömek pullaryny hasaplamak üçin binýatlyk ululygyň 10 esse möçberinde birwagtlaýyn pul baýragy berildi. Häzirki wagtda çaga seretmek boýunça döwlet kömek pulunyň möçberi her bir çaga üçin, onuň üç ýaşy dolýança, döwlet kömek pullarynyň hasaplanylmagy üçin bellenilen binýatlyk ululygyň 75 göterimi möçberinde bellenilýär. 

Şu ýylyň 24-nji fewralynda ÝUNISEF-niň Türkmenistandaky wekilhanasy tarapyndan Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasyna kömege mätäç çagalara lukmançylyk hyzmatlarynyň berlendigi we olaryň ýagty geljege bolan umytlaryny pugtalandyrmaga bolan goşandy üçin güwänamanyň gowşurylmagy Gahryman Arkadagymyzyň öňdengörüjilikli başlangyçlary bilen bu merkeziň alyp barýan işine halkara derejede berlen ýokary baha boldy. 

Türkmenistanyň Maşgala kodeksine girizilýän üýtgetmeler we goşmaçalar döwletiň we onuň degişli edaralarynyň maşgala bitewüliginiň saklanmagyny hem-de çaganyň sagdyn we howpsuz gurşawda ösmegi ugrunda mynasyp şertleri üpjün edýän guramaçylyk-hukuk, durmuş-ykdysady çäreleri amal etmegiň hukuk esasy bolup hyzmat edýär. Türkmenistanyň Maşgala kodeksiniň 3-nji maddasynda: «Maşgalany, eneligi, atalygy we çagalygy goramagyň döwlet kepillikleriniň bellenilmegi, maşgalanyň ykdysady taýdan özbaşdaklygynyň we onuň ähli agzalarynyň hal-ýagdaýynyň ýokarlanmagy üçin şertleriň döredilmegi Türkmenistanyň maşgala kanunçylygynyň maksady bolup durýar» diýlip bellenilmegi, ýurdumyzda maşgala gatnaşyklarynyň kanun arkaly kepillendirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bu kada maşgalada är-aýal, nika, emläk gatnaşyklarynyň kadalaşdyrylyşyny, çaganyň terbiýelenilişini, durmuş goraglylygyny, zerur ýaşaýyş şertlerini göz öňünde tutýar. 

Maşgala abadançylygyny saklamak, sagdyn nesli kemala getirmek bilen bagly jogapkärçilik maşgalada är-aýalyň ýa-da ene-atanyň borçlaryny ýüze çykarýar. Şol sanda milli kanunçylygymyzda, ýagny Türkmenistanyň Maşgala kodeksiniň 88-nji maddasynda: «Ata-enäniň öz çagasyny terbiýelemäge, onuň indiwiduallygyny, ýaşyny we jynsyny nazara almak bilen, oňa hossarlyk etmäge, onuň saglygy, beden, psihiki, ruhy we ahlak taýdan ösüşi barada alada etmäge, zähmete taýýarlamaga, ony kanunlara, taryhy we milli däp-dessurlara sarpa goýmaklyga uýgunlaşdyrmaga hukugy bardyr we borçludyrlar» diýlip kesgitlenilmegi ata-enäniň öz çagalarynyň kadaly ösmegi üçin onuň saglygyny goramak, bilim bermek, akyl we beden ukyplaryny ösdürmek bilen bagly borçlaryny belleýär. Her bir ata-ene çagasyna öňden ýörelgä öwrülen milli gymmatlyklary çelgi edinip, perzendiniň jemgyýetçilik ýaşaýşyna ýaramly, ukyply şahsyýet bolup ýetişmegi bilen bagly jogapkärli wezipäni ýerine ýetirýär. 

Ýeri gelende bellesek, tomus paslynyň güneşli günlerinde ýurdumyzyň ähli sebitlerinde hereket edýän çagalar sagaldyş we dynç alyş merkezlerinde ýaş türkmenistanlylaryň sapaly dynç almaklary we beýik zamanamyza mynasyp terbiýelenmekleri, sagdyn ulalmaklary üçin ähli şertler döredilendir. Munuň özi çagalygyň iň arzyly arzuwlarynyň hasyl bolýan mekanynda maşgala institutlarynyň döwlet bilen gatnaşyklarynyň has berkemegine mümkinçilik berýän şertlerdir. 

Berkarar döwletimizde her bir maşgalanyň bagtly, agzybir, bolelin, erkana durmuşda ýaşamagy ugrunda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda edilýän işleriň her biri ýaş nesillerimiziň geljegine, maşgalalaryň abadançylygyna, eziz Diýarymyzyň ösüşiň täze belentliklerine ýetmegine gönükdirilýär. 

Merjen BORJAKOWA, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň hünärmeni.