Türkmenistanyň Mejlisi (Parlamenti) kanun çykaryjy häkimiýeti amala aşyrýan wekilçilikli edaradyr

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI

Türkmençe

TÜRKMENISTANYŇ MEJLISI

Türkmençe

Çykyşlar we makalalar

ŞANLY SENELER — TÄZE ÜSTÜNLIKLER

 

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň ýanwar aýynda ýurdumyzyň ösüşinde möhüm ähmiýetli şanly senelere uly orun degişli bolup durýar. Ýurdumyzyň döwlet gurluşynda möhüm orun eýeleýän özgertmeleriň biri hem Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmegidir. Şu ýylyň 21-nji ýanwarynda Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň döredilmegine bir ýyl dolýar. Halk Maslahatynyň ygtyýarlyklary barada aýdylanda, olar konstitusion kanunlary kabul etmek, olara üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek meseleleri boýunça tekliplere garamak hem-de Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda beýleki ygtyýarlyklary öz içine alýar. 

Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda geçen ýylyň 21-nji ýanwarynda geçirilen umumymilli forumda ata-babalarymyzyň has möhüm syýasy, ykdysady, medeni-durmuş meselelerini jemgyýetçiligiň ygtyýarly wekilleri bilen maslahatlaşyp çözmek ýaly asylly ýörelgelere eýerilip, Türkmenistanyň Halk Maslahaty döredildi. Taryhy umumymilli forumyň dowamynda «Türkmenistanyň Konstitusiýasyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda», «Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda», «Türkmen halkynyň Milli Lideri hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanunlarynyň taslamalary ara alnyp maslahatlaşyldy, goldanyldy we makullanyldy. Bu Konstitusion kanunlar hormatly Prezidentimiz tarapyndan gol çekilen pursadyndan, ýagny 2023-nji ýylyň 21-nji ýanwaryndan herekete girizildi. 

Wekilçilikli edaralaryň işiniň kämilleşdirilmegi netijesinde döwlet maksatnamalaryny durmuşa geçirmek boýunça alnyp barylýan talabalaýyk işleri guramakda zerur bolan kanunçylyk namalarynyň çalt we ýokary hilli kabul edilmegi, herekete girizilmegi, ýerine ýetirilmegine gözegçilik edilmegi üçin kanunçylyk-hukuk şertleri döredilýär. Bir palatadan ybarat bolan Türkmenistanyň Mejlisiniň döredilmegi baradaky teklipler esasynda işlenip taýýarlanan «Türkmenistanyň Konstitusiýasyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanunyna «Türkmenistanyň Halk Maslahaty Türkmenistanyň halkynyň bähbitlerine wekilçilik edýän ýokary wekilçilikli edaradyr, ony döretmegiň tertibi we ygtyýarlyklary Konstitusion kanun bilen kesgitlenýär» diýlen kada girizildi. 

«Türkmenistanyň Halk Maslahaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň mazmunynda halk häkimiýetiniň ýokary wekilçilikli edarasy — Türkmenistanyň Halk Maslahatyny esaslandyrmagyň, düzüminiň, Başlygynyň Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işiniň guralyşynyň kanunçylyk esasy kesgitlenildi. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň işiniň ýörelgeleri demokratiýa, aýanlyk, adalatlylyk, kanunyň hökmürowanlygy, halkara hukugynyň umumy ykrar edilen kadalaryny ileri tutmakdan, adamyň we raýatyň kanunyň öňündäki deňligi, adamyň hukuklaryna hem-de azatlyklaryna hormat goýmakdan, çözgütleri erkin ara alyp maslahatlaşmakdan we kabul etmekden, jemgyýetçilik pikirini nazara almakdan ybarat bolup durýar. 

«Türkmen halkynyň Milli Lideri hakynda» Türkmenistanyň Konstitusion kanuny bilen ýurt Garaşsyzlygymyzyň berkidilmeginde, asuda Watanymyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň ikinji gezek Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan ykrar edilmeginde, milli ykdysadyýetiň geçen ýakyn ýyllarda uly ösüşlere eýe bolmagynda tutanýerli zähmetiniň uly orny bolan Gahryman Arkadagymyzyň ady dünýä dolan Milli Liderlik hukuk ýagdaýy kanunçylyk taýdan berkidildi. 

Ýurdumyzy ösdürmek boýunça ynsanperwerlige beslenýän döwlet syýasatyny alyp barýan Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyzyň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak bolmagyny, işleriniň uly rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýäris. 

 

Kerimguly GELDIÝEW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, Halkara we 

parlamentara aragatnaşyklar baradaky komitetiniň agzasy.

19.01.2024 Giňişleýin

BEÝIK IŞLERE ÇAKYLYK

 

Hor­mat­ly­ Pre­zi­den­ti­mi­ziň­ «Ýaş­lar­ —­ Wa­ta­nyň­ da­ýan­jy»­ at­ly­ kitabyn­da nyg­ta­ly­şy­ ýa­ly,­ hal­ky­myz,­ Wa­ta­ny­myz,­ döw­le­ti­miz, ­türk­men hal­ky­nyň ­Milli­ Li­de­ri Gahryman Arkadagymyz,­ akyl­dar­ şa­hy­rymyz Mag­tym­gu­ly­ Py­ra­gy ­ze­hin­le­ri­mi­ze ­ylham ­çeş­me­si,­ üs­tün­lik­le­ri­mi­ze badal­ga­dyr. 

Gün­do­ga­ryň­ da­na­ akyl­da­ry­nyň dog­lan­ gü­nü­nüň­ 300 ­ýyl­ly­gy dabara­lan­dy­ryl­ýan­ «Pä­him-­paý­has ­umma­ny ­Mag­tym­gu­ly ­Py­ra­gy»­ ýy­ly hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň­ pa­ra­sat­ly ­baş­tu­tan­ly­gyn­da be­lent ­üs­tün­lik­le­re, ösüş­li ­men­zil­le­re ­beslen­ýär.­ Ýaş­lar­ ýy­ly­nyň­ şan­ly­ gün­le­rin­de hor­mat­ly­ Pre­zi­den­ti­mi­ziň­ il­kin­ji­ ki­ta­by­nyň­ - «Ýaş­lar­ - Wa­ta­nyň ­da­ýan­jy»­ at­ly her bi­ri­miz­ üçin­ kä­mil­ ýol­ ýö­rel­gä,­ nus­ga­lyk gol­lan­ma­ öw­rü­len ­aja­ýyp eseriniň­ eli­mi­ze go­wuş­ma­gy ­türk­men­ ýaş­la­ry ­üçin ­aja­ýyp sow­gat ­bol­dy. 

Ki­ta­byň ­il­kin­ji ­sa­hy­pa­syn­da hor­mat­ly ­Prezi­den­ti­mi­ziň:­ «Biz ýaşlara ­eziz ­Wa­ta­ny­myzyň ­gel­je­gi­ni­ gu­ru­jy­lar hök­mün­de­ ga­ra­ýa­rys.­ Belent­ mak­sat­la­ra­ ýet­mek­de­ ýur­du­my­zyň ýaş­ ne­sil­le­ri­ne ­aý­ra­tyn ­bil­ bagla­ýa­rys» ­di­ýip bel­le­me­gi­niň ­aňyr­syn­da­ ýaş­la­ra­ bo­lan­ uly yna­my görmek ­bol­ýar.­ 

Eý­ýäm­den ­da­şa­ry­ döw­let­le­riň, hu­su­sanda,­ goň­şy­ do­gan­lyk­ halklaryň­ ýaş­la­ry­nyň hor­mat­ly­ Pre­zi­den­ti­mi­ziň­ «Ýaş­lar­-Wa­tanyň­ daýanjy» ­at­ly­ ki­ta­by­na ­uly ­gy­zyk­lan­ma bil­dir­mek­le­ri ­buý­san­dy­ry­jy ýagdaý­dyr. 

Tä­ze­ ki­ta­p ­Türk­me­nis­ta­nyň­ Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky­ Ýaş­lar guramasy­nyň­ we­kil­le­ri­niň alyp­ bar­ýan­ iş­le­ri­ni­ has­-da­ gu­ra­ma­çylyk­ly­ we­ tä­ze­çil­ usul­lar­da­ ýo­la­ goý­makda­ ýol ­gör­ke­zi­ji­dir.­ Arkadagly­ Gahryman Serdarymyzyň ­nyg­taý­şy ­ýa­ly, ­ýaş­lar­ döwle­ti­mi­ziň­ kuw­wat­ly­ güý­jü­dir,­ hal­ky­my­zyň be­lent­ mak­sat­la­ra­ ýug­ru­lan­ nu­ra­na­ gelje­gi­dir.­ Mä­lim­ bol­şy ýa­ly,­ Türk­me­nis­ta­nyň Mag­tym­gu­ly­ adyn­da­ky­ Ýaş­lar­ gu­ra­ma­sy dostlukly­ döw­let­le­riň­ ýaş­lar­ gu­ra­ma­la­ry bi­len­ öza­ra­ tej­ri­be­ alyş­mak­ babat­da­ sebit­ we­ hal­ka­ra­ ýaş­lar­ hyz­mat­daş­ly­gy­ny alyp­ bar­ýar.­ Hyzmatdaş­ly­gyň­ çäk­le­rin­de gu­ra­ma­nyň­ ag­za­la­ry­ da­şa­ry­ döw­let­ler­de sapar­lar­da­ bol­ýar­lar,­ dün­ýä­ ýaş­la­ry ­bi­len tej­ri­be­ alyş­ýar­lar,­ hal­ka­ra­ forum­la­ra­ gatnaş­ýar­lar.­ Şu­nuň ­bi­len­ bag­ly­lyk­da,­ 2023­-nji ýy­lyň­ möhüm wa­ka­la­ry­nyň­ bi­ri­ne­ öw­rü­len­ «Türk­me­nis­ta­nyň ­ýaş­la­ry­nyň halkara hyzmat­daş­ly­gy­nyň­ 2023-2030­-njy­ ýyl­lar üçin­ Stra­te­gi­ýa­sy­nyň»­ tassyklan­ma­gy mö­hüm ­äh­mi­ýe­te ­eýe­dir. 

Stra­te­gi­ýa­da ­bi­lim­ we­ ylym­ ul­ga­my, ­şol san­da­ Türk­me­nis­ta­nyň­ hem­-de­ da­şa­ry ýurt­la­ryň­ ugur­daş­ eda­ra­la­ry­nyň­ ara­syn­da hyzmatdaşlygy ýo­la goý­mak,­ ýur­du­my­zyň ýo­ka­ry­ okuw­ mek­dep­le­ri­niň­ bin­ýa­dyn­da iri da­şa­ry ­ýurt­ ýo­ka­ry ­okuw ­mek­dep­le­ri­niň şa­ham­ça­la­ry­ny­ aç­mak­ mümkinçi­lik­le­ri­ni öw­ren­mek­ esa­sy­ ugur­lar­ hök­mün­de­ kesgit­le­nen­di­gi­ni,­ ýaş­la­ryň­ yl­my­ dip­lo­ma­ti­ýa gat­naş­mak­la­ry­ny­ gol­da­mak,­ hal­ka­ra­ ylmy forum­la­ry­ ge­çir­mek,­ ýaş­ alym­la­ryň­ bi­lelik­dä­ki­ iş­le­ri­ni­ ýo­la­ goý­mak­ ýa­ly­ çä­re­le­riň göz ­öňü­ne ­tu­tu­lan­dy­gy­ny­ aý­ra­tyn ­bel­le­mek bo­lar. 

Bu­lar­dan­ baş­ga­-da,­ mag­lu­mat-kommu­ni­ka­si­ýa­ ul­ga­myn­da­ ýaş­lar­ hyz­matdaş­ly­gy­ny­ iş­jeň­leş­dir­mek,­ ýaş­ ze­hin­le­ri ýü­ze­ çy­kar­mak­ we­ golda­mak­ mak­sa­dy bi­len, ­mak­sat­na­ma­ny­ iş­läp ­taý­ýar­la­mak,­ ýaş­la­ryň­ me­de­ni­ hyz­mat­daş­ly­gy,­ ýaş žur­na­list­le­riň­ ara­syn­da­ tej­ri­be­ alyş­mak,­ sagdyn­ dur­muş­ ýö­rel­ge­le­ri­ni­ giň­den wa­gyz­ et­mek,­ da­şa­ry­ ýurt­ly­ ugurdaş hü­när­men­ler­ bi­len­ ýa­kyn­ hyz­mat­daşlyk ­gat­na­şyk­la­ry­ny­ ýo­la­ goý­mak,­ ýaş­lar Par­la­men­ta­riz­mi­ni­ ös­dür­mek,­ ýaş­la­ry Dur­nuk­ly­ ösüş­ maksatlaryny­ dur­mu­şa ge­çir­mä­ge ­çek­mek, ­ola­ryň­ hal­ka­ra ­meýle­tin­çi­lik­ tas­la­ma­la­ry­na­ we­ mak­sat­nama­la­ra­ gat­naş­ma­gy­ny ­hö­wes­len­dir­mek,­ ýaşlar ­te­le­ke­çi­li­gi­ ul­ga­myn­da­ öň­de­ba­ry­jy tej­ri­bä­ni­ öw­ren­mek,­ Türkmenis­ta­nyň ta­ry­hy­ny,­ me­de­ni­ýe­ti­ni­ hem­-de­ hä­zir­ki za­man­ gazananla­ry­ny ­dün­ýä ­de­re­je­sinde­ wa­gyz­ et­mek­ bo­ýun­ça­ bäs­le­şik­le­ri gura­mak­ ýa­ly ­iş­ler ­be­ýan ­edi­len. 

Arkadagly­ Gahryman­ Serdarymyzyň her ­bir ­döw­le­tiň ­we jemgyýetiň ­saz­la­şyk­ly ösü­şi­niň­ ylym ­bi­len­ aý­ryl­maz baglanyşyklydygyna­ ünsi­ çe­kip,­ Ýaş­lar­ gu­ra­ma­my­zyň ýaş­ alym­la­ry höwes­len­dir­mek ­bo­ýun­ça ­alyp bar­ýan ­iş­le­ri­ne ­uly ­ba­ha­ ber­me­gi buýsanç­ly duý­gu­la­ry ­kal­by­ňa­ dol­dur­ýar.­ 

 

Ýaz­po­lat­ KE­RI­ÝEW, 

Türk­me­nis­ta­nyň ­Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Ýaş­lar 

­gu­ra­ma­sy­nyň Mer­ke­zi­ ge­ňe­şi­niň baş­ly­gy, ­

Mej­li­siň­ de­pu­ta­ty.

 

18.01.2024 Giňişleýin

NURANA ÝOLLARDA SAHAWATLY GADAMLAR

 

Gahryman Arkadagymyzyň adyny göterýän Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-­sahawat gaznasy «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda özüniň üçünji ýylyna gadam goýdy. Goja taryh üçin juda ujypsyz bu wagt aralygynda gaznanyň paýlan haýyr­-sahawat serpaýy tutuş asyrlary, tutuş nesilleri ýyladýar.

 Bu­ gaz­na­nyň ­mü­di­ri­ýe­ti­niň­ «Pähim-­paý­has­ um­ma­ny ­Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy»­ ýy­ly­nyň ­öňü­sy­ra­syn­da ­we geçen ­anna­ güni­ Mary­ welaýatynda ge­çi­ri­len­ mej­li­sleri­ he­ni­ze çen­li­ edi­len ­iş­le­riň­ jem­le­ri­ne we­ öň­de­ duran we­zi­pe­le­re ba­gyş­lan­dy. ­Ştab ­kwar­ti­ra­sy ýur­du­myz­da­ky ­il­kin­ji­ «akyl­ly»­ şä­her­de­ ýer­leş­ýän­ gaz­na,­ sö­züň ­do­ly­ ma­ny­syn­da,­ öz öňün­de ­go­ýan maksat­la­ry­na ýe­tip ­gel­ýär.­ Dö­re­di­le­li­ bä­ri gaz­na­nyň ­se­riş­de­le­ri­niň­ hasabyna çagalarda geçirilen 260­ ope­ra­si­ýa­nyň­ 50-­den gow­ra­gy welaýaty­my­zyň­ çaga­la­ryn­da ­amala ­aşyryldy.­ Mu­nuň­ özi ­ýa­ňy­ iki­ ýa­şy­ny ­dol­du­ryp,­ üçün­ji­ ýy­ly­na­ ga­dam ­go­ýan ­gaz­nanyň ­gys­ga­jyk ­ta­ry­hy ­üçin iň­ňän­ go­wy ne­ti­je­dir.­ Sa­ka­syn­da­ Gah­ry­man­ Arka­da­gy­my­zyň ­be­ýik saha­wa­ty­ du­ran gaz­na­nyň­ se­riş­de­le­ri­niň­ ha­sa­by­na ýü­rek da­mar,­ ortopedik ­we ­beý­le­ki ke­sel­ler­den ­ejir­ çek­ýän ­ça­ga­lar­da ope­ra­si­ýa­lar üstün­lik­li­ ge­çi­ri­lip, ­ola­ryň öm­rü­ne, ­maş­ga­la­sy­na­ sag­lyk­ serpa­ýy bagyşlan­dy. ­Mu­nuň ­özi ­te­lim maş­ga­la­nyň ­ýyl­lar ­bo­ýy­ ýü­re­gin­de bes­län ar­zuw­la­ry­nyň­ ga­ra­şyl­ma­dyk ýag­daý­da ­ama­la ­aş­ma­gy­dyr.

Üs­tün­lik­li ­ope­ra­si­ýa­lar­dan­ baş­ga­-da we­la­ýa­ty­my­zyň ­ça­ga­lar­ hassaha­na­lary ­we ­et­rap,­ şä­her ­has­sa­ha­na­la­ry­nyň ça­ga­lar ­bö­lüm­le­ri üçin bu­ gaz­na­nyň se­riş­de­le­ri­niň ­ha­sa­by­na ­«Tiz ­kö­mek»­ ulag­la­ry ­hem­ paýlanylyp ­be­ril­di.­ Çaga­la­ryň­ bir­nä­çe­si­ne­ sag­ly­gy ­go­ra­ýyş mak­sat­ly seriş­de­le­riň ­be­ril­me­gi­ni ­bu aý­dy­lan­la­ryň­ üs­tü­ne­ go­şup ­bi­le­ris. 

Gaz­na ­di­ňe ­bir­ bi­ziň ­ça­ga­la­ry­myzy­ däl,­ eý­sem,­ dün­ýä­ ça­ga­la­ry­ny hem Gün ­bo­lup ­çoý­ýar.­ Ar­ka­dag ­Ser­dar­ly bag­ty­ýar­ ýaş­lar ­ýy­lyn­da türkiýe­li,­ ukrai­na­ly,­ ow­ga­nys­tan­ly, ­rus­si­ýa­ly ­we pa­les­ti­na­ly­ ça­ga­lar­ hem ­gaz­na­nyň mä­hir­-mu­hab­be­ti­ne­ ço­ýun­dy­lar. 

Gel­jek­de ­bol­sa ­ho­wan­dar­ly­ga mä­täç­ ça­ga­la­ra ­ke­se­li­ anyk­la­ýyş beje­riş­ iş­le­ri­ni­ ge­çir­mek ­bi­len ­bag­ly sarp ­ediş ­se­riş­de­le­ri­ni­ sa­tyn­ al­mak üçin­ 200­ müň ­ame­ri­kan ­dol­la­ry­ bö­lü­nip ber­ler. ­Bu­ se­riş­dä­ eme­li­ gan aýla­nyş­ şert­le­rin­de ­açyk­ ýürek­de­ we ­en­do­was­kul­ýar­ usu­ly bi­len­ ýü­rek­da­mar­ ul­ga­my­nyň do­ga­bit­di­ ke­sel­le­ri­ni ­be­jer­megi­ do­wam­ et­dir­mek boýun­ça ze­rur­ sarp ­ediş­ se­riş­de­le­ri­ni,­ sten­tir­le­mek ­bo­ýun­ça ­ze­rur bo­lan ezo­fa­go­in­tes­ti­nal­ bi­ostent­ler ­top­lu­my­ny,­ şeý­le ­hem ure­te­ral­ stent­ler­ toplu­my­ny sa­tyn ­al­mak­ me­ýil­leş­di­ril­ýär. 

Diý­mek,­ gaz­na ­ha­ýyr-­saha­wat­ly­ iş­le­ri­ bi­len ­ak­ ýol­la­ryny­ do­wam et­dir­ýär. ­Adam­la­ra sag­lyk,­ şat­lyk ­paý­la­ýan­ ýol ­he­mişe­ nu­ra­na­dyr. Goý, bu ­göz­ba­şy­ny Gah­ry­man­ Ar­ka­da­gy­my­zyň ­be­lent sa­ha­wa­tyn­dan­ göz­baş al­ýan­ nur mun­dan beý­läk­ hem­ yk­bal­la­ry ýag­tylt­syn! 

 

Gadam HEMRAÝEW, 

welaýat saglygy goraýyş müdirliginiň başlygynyň bejeriş işleri boýunça orunbasary, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

18.01.2024 Giňişleýin

Bagtyýar durmuşyň özeni

 

Parahatçylygyň we dostlugyň mekanyna öwrülen Türkmenistan döwletimizde hormatly Prezidentimiziň ýolbaşçylygynda sport ulgamyny  ösdürmek, köpçülikleýin bedenterbiýäni we sagdyn durmuş ýörelgelerini yzygiderli wagyz etmek hem-de ýaşlary sport bilen meşgullanmaga giňden ugrukdyrmak, beden we ruhy taýdan kämil nesli kemala getirmek babatda alnyp barylýan işler bimöçberdir. Bitarap Türkmenistan döwletimiziň hoşniýetli halkara gatnaşyklaryny sport arkaly ösdürmek ynsanperwer gatnaşyklarymyzyň esasyny düzýär. 

 

Durnukly ösüşi üpjün etmegiň möhüm ýagdaýy hökmünde sportuň ähmiýetini ykrar edip, Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen, Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryna bosgunlaryň olimpiýa toparynyň gatnaşmagy ugrunda geçirilen çäreler Türkmenistanyň 2030-njy ýyla çenli Durnukly ösüş babatda gün tertibiniň düzgünnamalaryny ýerine ýetirmäge gönükdirilen ne tijeli işleriniň aýdyň ykrary bolup, dünýäniň taryhynda dabaralandy. Munuň özi, adam hukuklaryny we mümkinçiliklerini giňeltmek işinde sportuň goşandynyň artýandygyny şöhlelendirýär. Sportuň we olimpiýa hereketiniň halklaryň arasyndaky özara düşünişmegi we hyzmatdaşlygy ösdürmekde möhüm orny eýeleýändigini dünýäniň abraýly habar beriş serişdeleri wagyz edýärler. Çünki bedenterbiýe we sport, sagdyn durmuş kadalary dünýä medeniýetiniň örän möhüm hem-de gymmatly baýlygydyr. Bu gymmatlyklar her bir döwletiň durmuş-ykdysady, medeni taýdan sazlaşykly ösmegini üpjün edýän esasy görkezijiler bolup durýar.

Halkara giňişliginde ynsanperwer gatnaşyklaryň binýadyny berkitmäge yzygiderli tagalla edýän güneşli Diýarymyzda Kuraş boýunça dünýä çempionaty geçirildi. Sportuň bu görnüşi bilen türkmen milli göreşini birnäçe umumylyklar baglanyşdyrýar we özboluşly aýratynlyklar tapawutlandyrýar. Umuman, göreş türkmen medeniýetiniň aýrylmaz bölegi bolup durýar. Gadym döwürlerden bäri sportuň bu görnüşi boýunça ýaryşlar türkmen halkynyň toýlarynyň, baýramçylyk dabaralarynyň özboluşly bezegidir.

Ýurdumyzda häzirki wagtda bedenterbiýäniň we sportuň hukuk binýady Esasy Kanunymyza, halkara hukuk kadalaryna, milli däplerimize esaslanyp, binýady yzygiderli berkidilýär. Munuň netijesinde raýatlaryň ýaşaýyş-durmuşynyň mazmunyny baýlaşdyrýar, bu ugra döwlet derejesinde berilýän ünsüň ne tijeliligini görkezýär. Esasy Kanunymyzyň 15-nji maddasynda döwletiň medeniýet, bilim, sport we syýahatçylyk babatda halkara hyzmatdaşlygynyň ösmegine ýardam edýändigi kesgitlenen. Konstitusiýanyň 56-njy maddasynda bolsa döwletiň sportuň ösmegine ýardam edýändigi baradaky konstitusion kadalar berkidilen. Bu ýörelgelere esaslanyp, milli sport kanunçylygy yzygiderli kämilleşdirilýär.

Sportuň milli kanunçylyk namalarynyň halkara hukuk kadalary bilen sazlaşykly utgaşdyrylmagy halkara derejeli sport ýaryşlaryny geçirmäge giň mümkinçilikleri döredýär. Häzirki zaman bedenterbiýe we sport ulgamlarynyň ösüşiniň esasynda durýan kadalar, şol sanda köpçülikleýin we professional sportuň kanunçylygy döwrebap häsiýete eýedir. Türkmenistanyň bedenterbiýe we sport kanunçylygynyň halkara hukuk kadalary bilen sazlaşýandygy hem aýratyn bellenmäge mynasyp. Onuň şeýledigini sport hukugynyň milli kanunçylyk namalary, ýagny «Bedenterbiýe we sport hakynda», «Professional sport hakynda», «Atçylyk we atly sport hakynda», «Meýletinçilik hakynda», «Sportda dopinge garşy göreşmek hakynda» Türkmenistanyň kanunlarynyň mysalynda görmek bolýar. 

Bedenterbiýe we sport baradaky milli kanunçylygyň esasy wezipesi raýatlaryň durmuşynyň hilini gowulandyrmaga, sagdyn durmuş ýörelgesini kemala getirmäge, häzirki zaman durmuş şertlerine uýgunlaşmaga ukyply, fiziki we ruhy taýdan ösen nesli terbiýelemäge, halkara sport ýaryşlarynda üstünlikli çykyş etmegi başarýan türgenleri taýýarlamaga gönükdirilendir. Türkmenistanyň sport kanunçylygynda adamyň sport hukuklarynyň amala aşyrylmagy üçin zerur bolan hukuk kepillikleri bilen bilelikde, ýurdumyzda bedenterbiýäni we sporty ösdürmegiň ykdysady, guramaçylyk we hukuk esaslary kesgitlenýär.

Şeýlelikde, raýatlaryň bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaga bolan hukugy milli kanunçylyk tarapyndan kepillendirilen. Şonuň bilen birlikde raýatlaryň Türkmenistanyň we halkara sport birleşikleriniň düzgünnamalaýyn resminamalaryna laýyklykda bedenterbiýe we sport birleşikleriniň, sport merkezleriniň hem-de beýleki bedenterbiýe — sagaldyş, sport ugurly guramalaryny döretmek mümkinçiligi hem kanunçylykda kesgitlenen. Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, öňde beýik işler dur. Abadan ýurtda, parahat durmuşda, bagtyýar zamanada il-ýurt bähbitli işlere goşant goşmak her birimiz üçin uly bagtdyr, belent mertebedir.

 

 

 

Merjen BORJAKOWA,

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş syýasaty 

baradaky komitetiniň hünärmeni.

“Türkmen sporty” žurnaly, 04 (20) 2023

 

18.01.2024 Giňişleýin

Parahatçylygyň binýady

 

Hormatly Prezidentimiz: «Bütindünýä bileleşigi tarapyndan beýik gymmatlyk hem-de ählumumy taglymat hökmünde ykrar edilen Bitaraplygymyzyň baş maksady adamzadyň we geljegiň bähbitlerine gönükdirilen parahatçylyk, dostluk ýörelgeleri esasynda bütin dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy goramakdyr. Şu nukdaýnazardan, Aziýanyň we Ýewropanyň çatrygynda ýerleşen döwletimiziň hemişelik Bitaraplygy halkara hyzmatdaşlygyň geriminiň giňemegine we dostlukly gatnaşyklaryň ösmegine kuwwatly itergi berdi» diýip belleýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe özgertmeleriň we ösüşleriň ýoly bilen ynamly öňe barýan ata Watanymyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy döwletleriň we halklaryň özara düşünişmegi, garaýyşlaryň ýakynlaşmagy, hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň netijeli nusgalarynyň taýýarlanmagy babatda täze mümkinçiliklere uly itergi berýär. Bitaraplyk ýurdumyzyň raýatlarynyň aňynda durnuklylyk, durmuş taýdan abadançylyk we ösüş ýaly düşünjeler bilen berkidilýär. Halkara gatnaşyklar ulgamynda bolsa Bitaraplyk birek-birege hormat goýmak, deňhukuklylyk, özara bähbitli hyzmatdaşlyk esasynda döwletleriň arasynda ýola goýulýan gatnaşyklaryň esasy nyşany bolup hyzmat edýär.

Türkmenistanyň Bitaraplygy — munuň özi biziň şu günümiz we geljegimiz, onda halkara gatnaşyklary ösdürmek, syýasy, ykdysady, taryhy, medeni ugurlary öz içine alýan döredijilikli başlangyçlar jemlenýär. Munuň özi, ilkinji nobatda, parahatçylyk, howpsuzlyk, sagdynlyk, adamlaryň abadan we bagtyýar durmuşy, döredijilik, dünýä halklarynyň dostlugy, ylalaşygy ýaly asylly ýörelgeler bilen utgaşýar. Sagdynlygy we dünýä halklarynyň arasyndaky dostluk-doganlygy, abadançylygy, ylalaşygy üpjün edýän durmuş ulgamlarynyň biri hökmünde halkara sport syýasaty çykyş edýär. Diýmek, ýurdumyzyň Bitaraplyk derejesi döwletimiziň sport ulgamynyň şöhratlanmagyna itergi berýän güýçdür. 

Bitaraplyk parahatçylygy dörediji esasdyr. Sport bolsa parahatçylygyň ilçisi. Sport halklaryň arasyndaky dostluk-doganlygyň has-da berkemegine ýardam berýär. Çünki dünýäniň islendik künjeginde geçirilýän sport ýaryşlary özboluşly sport baýramçylygy bolup, ol dürli halklaryň wekillerini bir ýere jemleýär. Sport ýaryşlaryndaky garşydaşlar, isle ol ýeňen bolsun, isle ýeňlen bolsun, birek-birek bilen dost-dogan bolýarlar. Şeýlelikde, sport milletleri has-da ysnyşdyrýar. Munuň özi bolsa Bitaraplyk syýasatynyň özenini düzýär.   

Dünýäde sport döwleti hökmünde tanalýan Türkmenistan sport baýramçylyklaryny, dünýä çempionatlaryny guramakda görelde alarlyk netijeleri görkezip, dünýäde parahatçylygy we dost-doganlygy üpjün edýän oňyn Bitaraplyk syýasatyny üstünlikli amala aşyrýar. 

Häzirki wagtda döredijilikli kuwwata eýe bolmagy Türkmenistanyň Bitaraplygyna mahsus derejedir. Ol täze başlangyçlar, anyk işläp taýýarlamalar arkaly baýlaşdyrylýar we häzirki zamanyň üýtgäp durýan şertlerine uýgunlaşmak ukybyny saklaýar. Onuň parahatçylyk söýüjilik, döredijilik hem-de ynsanperwerlik ugry bolsa üýtgewsizligine galýar. Adamzadyň belent ynsanperwer däplerini şöhlelendirýän sport syýasatynyň dabaralanmagy parahatçylyk söýüjilik, özara düşünişmek hem-de dostluk ýörelgelerine çuňňur sarpa goýýan halkymyzyň mizemez garaýyşlarydyr. 

 

Perman SAPAROW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň Durmuş 

syýasaty baradaky komitetiniň 

baş hünärmeni.

“Türkmen sporty” žurnaly, 04 (20) 2023

 

 

18.01.2024 Giňişleýin

Гендерное равенство – фактор достижения целей устойчивого развития

 

Социальный статус женщины в каждой стране определяется рядом индикаторов, одним из которых является обеспечение равных прав и возможностей для женщин и мужчин. Термин «гендерное равенство» подразумевает общество с равными возможностями, правами и ответственностью для мужчин и женщин во всех сферах жизни. Сегодня общепризнано, что гендерное равенство является важным принципом стратегии устойчивого развития. 

Туркменистан, под руководством уважаемого Президента Сердара Бердымухамедова, проводит активную гендерную политику, способствующую равноправному участию женщин во всех сферах общественнополитической, экономической, социальной и культурной жизни страны. Наша страна уделяет особое внимание созданию условий, при которых женщины могут полноценно участвовать в жизни страны и общества. Сегодня женщины Туркменистана проявляют свои лучшие профессиональные и личные качества в самых разных областях, занимают ключевые посты и уверенно осваивают передовые области деятельности. Так, женщины в Туркменистане широко представлены в структурах всех ветвей государственной власти – законодательной, исполнительной, судебной, в различных отраслях народнохозяйственного комплекса страны, принимают активное участие во внешнеполитической деятельности, успешно занимаются предпринимательством и спортом. Одним из ярких примеров достижения высоких результатов и повышения международного престижа туркменского спорта является успешное выступление на XXXII летних Олимпийских играх в Токио туркменской спортсменки Полины Гурьевой, завоевавшей впервые в истории туркменского спорта серебряную медаль Олимпийских игр.

Таким образом, разнообразные формы социального обеспечения позволяют женщинам органично сочетать семейные заботы и профессиональные обязанности, успешно осуществлять функции хранительницы семейного очага, воспитания детей и участия в производственной и общественной жизни страны. 

Особо отличившиеся своим многолетним трудом и высокой государственной общественной активностью женщины удостаиваются высокой награды – ордена «Zenan kalby». Государством осуществляются комплексные меры по поддержке многодетных семей, улучшения условий их жизни и труда, многодетные матери удостаиваются Почётного звания «Ene mähri». Женщинам-матерям предоставляются неоплачиваемый трудовой отпуск по уходу за ребёнком до 3 лет с сохранением рабочего места, сокращённый рабочий день и скользящий график работы для кормящих матерей, снижение возраста выхода на пенсию для многодетных женщин, выплачиваются государственные детские пособия. 

Признавая Всеобщую декларацию прав человека и неуклонно следуя международным обязательствам, наша страна присоединилась к основным международным актам о правах человека, в том числе женщин и детей. Государство взяло на себя конкретные обязательства и последовательно реализует положения Конвенции о ликвидации всех форм дискриминации в отношении женщин, Пекинской Декларации и Платформы действий о последовательной реализации прав и возможностей женщин и девочек. Туркменистан также присоединился к Международному пакту о гражданских и политических правах, Международному пакту об экономических, социальных и культурных правах, Конвенции о политических правах женщин, Конвенции Международной Организации Труда «О равном вознаграждении мужчин и женщин за труд равной ценности» и другим международным актам в области прав и свобод женщин.

В стране успешно реализуется второй «Национальный план действий по гендерному равенству в Туркменистане на 2021–2025 годы». Документ направлен на создание условий для дальнейшего расширения участия женщин во всех сферах государства и общества, достижения устойчивого развития и стабильного экономического прогресса через соблюдение принципов гендерного равенства, представляя собой действенный механизм дальнейшего продвижения гендерного права в контексте неуклонной реализации гендерной политики, её целей, задач и принципов. 

Гендерные вопросы также отражены в «Национальном плане действий в области прав человека в Туркменистане на 2021–2025 годы», «Национальном плане действий по реализации прав детей в Туркменистане на период 2023–2028 годы», «Национальной стратегии «Здоровая мать – здоровый ребенок – здоровое будущее» по охране здоровья матери и ребёнка на 2021–2025 годы, «Рамочной программе сотрудничества в области устойчивого развития между Туркменистаном и ООН на 2021-2025 годы» и других программах. Следует отметить, что подписание нашей страной «Рамочной программы сотрудничества в области устойчивого развития между Правительством Туркменистана и Организацией Объединённых Наций на 2021–2025 годы» полностью соответствует целям стратегического партнерства с ООН и её структурными подразделениями. Рамочная программа также тесно связана с национальными программами социально-экономического развития Туркменистана и демонстрирует приверженность страны Повестке дня в области устойчивого развития на период до 2030 года и её международным обязательствам в области прав человека и гендерного равенства.

Подтверждением эффективности реализуемых в этой области работ служат избрание Туркменистана членом Исполнительного совета Структуры ООН по вопросам гендерного равенства и расширения прав и возможностей женщин («ООН-Женщины») на период 2022–2024 годов. При этом важно подчеркнуть, участие нашей страны в Диалоге женщин стран Центральной Азии, являющейся первой в истории Центральной Азии структурой, созданной в декабре 2020 года при поддержке Программы развития ООН и Регионального центра ООН по превентивной дипломатии для Центральной Азии. Диалог является авторитетной консуль-тативной площадкой для обсуждения и продвижения политики и законодательной базы в области гендерного равенства, повышения роли женщин в политической, экономической и социальной жизни общества. 

Достижение гендерного равенства во всех сферах жизнедеятельности страны, было и остается важным приоритетом на пути устойчивого развития туркменского общества. Как одно из важнейших условий стабильного развития общества сегодня государство предоставляет женщинам всевозможные льготы, создаёт условия для их достойной жизни и созидательного труда, на законодательном уровне обеспечивая гендерное равенство. 

 

Дженнет ОВЕКОВА, 

депутат Меджлиса Туркменистана, 

 член Комитета Меджлиса Туркменистана  по законодательству и его нормам.

“Türkmen sporty” žurnaly, 04 (20) 2023

18.01.2024 Giňişleýin

ÝETILEN SEPGITLER TÄZE ÜSTÜNLIKLERE RUHLANDYRÝAR

 

2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edilmegi we täze ýylyň bosagasynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynyň elimize gowuşmagy, onda beýik ykbalymyzyň üstünliklere beslenjek täze bir sahypasynyň many-mazmunynyň giňişleýin açylyp görkezilmegi uly ähmiýete eýedir. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň öňdengörüjilikli döwlet syýasatynyň ýaşlara ynama we söýgä, Magtymguly Pyragynyň pähim-paýhasyna sarpa ýugrulmagy bagtyýar geljegimiz hakyndaky aladalar bilen baglanyşyklydyr. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, üstümizdäki ýylyň adynyň akyldar şahyrymyzyň ady bilen baglanyşdyrylmagynda çuňňur many bar. Magtymguly Pyragynyň eserlerine ornan döwletliligiň, söz we paýhas berekediniň, ylham-döredijiligi joşdurjak rysgal çeşmesiniň, tutuş barlyga, ýaşaýşa, ynsana mahsus gözellikleriň has kämil hem-de döwrebap röwüşde hasyl boljakdygynyň buşlugydyr.

Pä­him-paý­has ummany Magtymguly Pyragynyň döredijiligi şahsyýet kämilliginiň gözbaşydyr. Onuň paýhasy, giň dünýägaraýşy maşgala bagtyýarlygynyň, jemgyýetiň agzybirliginiň, döwlet berkararlygynyň çeşmesidir. «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabyň mazmunyndan görnüşi ýaly, halkymyz, Watanymyz, döwletimiz, türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz, akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragy biziň üçin ylham çeşmesi, üstünliklerimize badalgadyr. 

Hormatly Prezidentimiziň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň hem-de partiýasynyň agzasy bolan ýaşlaryň gazanan üstünlikleri-de beýan edilýär. Ýaşlaryň telekeçilik başlangyçlaryny höweslendirmek boýunça alnyp barylýan işleriň geriminiň has-da gi­ňeldilýändigi, ýaşlar parlamentarizmini ösdürmegiň, ýaşlary Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmäge çekmegiň çäklerinde, ýaşlar telekeçiligi ulgamynda öňdebaryjy tejribäniň öwrenilýändigi aýdylýar. Milli telekeçilik ulgamynda gelin-gyzlaryň alyp barýan işlerine aýratyn baha berilýär. 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tagallalary netijesinde, Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly uly üstünliklere beslendi. 2023-nji ýyl türkmen telekeçileriniň durmuşynda-da ýatdan çykmajak, şanly wakalara, hoş habarlara baý boldy. Ýeri gelende bellesek, ýaşlar ýylynyň jemlerine bagyşlanyp, paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynda geçirilen halkara ylmy-amaly maslahata hem-de köpugurly sergä Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň agzalaryda işjeň gatnaşdylar. Hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda, hususyýetçileriň birnäçesi «Watana bolan söýgüsi üçin» medaly bilen sylaglanyldy. 

Geçen ýyl Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 15 ýyllygy mynasybetli sergi hem-de maslahat ýokary derejede geçirildi. Soň­ky 15 ýylda telekeçileriň ýeten sepgitleri hususy pudagyň döwletimiziň ykdysadyýetiniň esasy hereketlendiriji güýjüne öwrülýändigine şaýatlyk edýär. Partiýanyň agzalary ýurdumyzyň ösüş maksatnamalaryny durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýarlar. Kiçi we orta telekeçilik milli ykdysadyýetimiziň esasy üns merkezindäki ugurlaryň biri bolup, Diýarymyzyň eksport kuwwatyny artdyrmakda, täze önümçilikleri ýola goýmakda, bazar bolçulygyny döretmekde, iş üpjünçiliginde hususy pudaga möhüm orun degişlidir. Tamamlanan ýylda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň gatnaşmagynda Arkadag şäheriniň birinji tapgyrynyň açylmagy, ikinji tapgyrynyň gurluşygyna badalga berilmegi aýratyn buýsandyryjydyr. Döwlet ähmiýetli şäheriň ikinji tapgyrynda ýaşaýyş jaýlary bilen bir hatarda, senagat desgalarynyň gurluşygyna-da uly ähmiýet berilýär. Bu ýerde ekologik talaplara doly laýyk gelýän önümçilikleri ýola goýmak, şol önümleri dünýä bazarlaryna eksporta ugratmak, müň­lerçe adamy iş bilen üpjün etmek meýilleşdirilýär. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda raýatlaryň telekeçilik başlangyçlaryny goldap, maýa goýum işjeň­ligini höweslendirmek, döwlet eýeçiligini hususylaşdyrmak we paýdarlar jemgyýetlerini döretmek, bazar gatnaşyklary şertlerinde ylmy taýdan esaslandyrylan ykdysady syýasaty alyp barmak, netijede, içerki bazary ýurdumyzda öndürilen önümler bilen doly üpjün etmek ýaly möhüm işler durmuşa geçirildi. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, ykdysadyýetimiziň bazar gatnaşyklaryna geçmegi bilen, üýtgedip gurmak gyşarnyksyz dowam etdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, hususy eýeçiligiň ornuny düýpli ýokarlandyrmaga ugur alyndy. 

Şanly ýylda ýaş telekeçileri, ýaşlar kärhanalaryny höweslendirmek hem‑de goldamak boýunça giň gerimli işler amala aşyryldy. Ýaşlar kärhanalary üçin salgydyň bellenen möçberiniň işiniň birinji salgyt ýylynda 50 göterim, ikinji we üçünji salgyt ýyllarynda 25 göterim azaldylmagy, ýaşlar telekeçiligine degişli edilen ýaşlar üçin salgydyň bellenilen möçberiniň işiniň birinji salgyt ýylynda 50 göterim, ikinji we üçünji salgyt ýyllarynda 25 göterim azaldylmagy ýaşlar üçin döredilýän ýe­ňillikleriň kanunçylyk esasynda kepillendirilýändiginiň aýdyň güwäsidir.

Döwlet syýasatynyň aňyýet esaslaryndan ugur alyp, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň agzalary ýurdumyzda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň, gazanylýan üstünlikleriň, şeýle-de «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň syýasy-jemgyýetçilik ähmiýetini wagyz etmek boýunça işleri alyp barýarlar. Halkymyzy belent maksatlarda jebisleşdirip, ýurdumyzy röwşen geljege alyp barýan Milli Liderimiziň, hormatly Prezidentimiziň janlary sag, ömürleri uzak, eziz Diýarymyzy gülledip ösdürmekde alyp barýan beýik işleri hemişe rowaç bolsun! 

 

Saparmyrat OWGANOW, 

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy, Mejlisiň deputaty

17.01.2024 Giňişleýin

ÝÜREKLER BUÝSANJA BESLENÝÄR

 

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde milli mirasymyza, edebiýatymyza we sungatymyza uly sarpa goýulýar. 

2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edilmegi jemgyýetimiziň ruhy dünýäsini has-da baýlaşdyrmakda, agzybir halkymyzyň Watany söýmek, il-güne hyzmat etmek ýaly gadymdan gelýän asylly ýörelgesini dowam etdirmekde, milli ruhda terbiýelenen ýaş nesilleri kämil şahsyýetler edip ýetişdirmekde çuňňur many-mazmuna eýe bolup durýar. 

Arkadagly Gahryman Serdarymyz «Ýaşlar —­Wa­ta­nyň ­da­ýan­jy» at­ly ­ese­rin­de: ­«Magtym­gu­ly­-bu­ mi­ze­me­ýän­ Wa­tan­ söý­gü­si,­ halk ykbalynyň aladasy, belent häsiýetleriň gaý­ma­gy­dyr. Magtym­gu­ly­ - ta­ry­hy ­kök­lerden, milli däp-dessurlardan aýagyňy üzmän, döwrüň täzeçilliklerine, belent ösüşlerine uýup ýaşamakdyr. Magtymguly şahsyýetdir, maşgaladyr, jemgyýetdir, döwletdir» diýip, Magtymguly Pyraga ýokary derejede uly ähmiýet berýär. 

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň akyldar şahyrymyza bagyşlan «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» atly ajaýyp goşgusy merdana halkymyzda uly ruhubelentlik döredip, ata Watanymyza söýgini, ussat şahyrymyza hormat-sarpany has-da artdyrdy, şahyrana kalplaryny buýsanç duýgusyna besledi. 

Türki medeniýetiň halkara guramasynyň (TÜRKSOÝ) hemişelik geňeşiniň Türkiýe Respublikasynyň Bursa şäherinde geçirilen mejlisinde oňa gatnaşyjylar Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli 2024-nji ýyly «Türki dünýäniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýip yglan etmek hakynda degişli çözgüdi kabul etdiler. Magtymguly Pyragynyň golýazmalar toplumynyň ÝUNESKO-nyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizilmegi, şeýle hem 2024-2025-nji ýyllarda ÝUNESKO bilen bilelikde bellenilip geçiljek şanly seneleriň sanawyna şahyryň doglan gününiň 300 ýyllygynyň hem goşulmagy nusgawy şahyrymyzyň döredijiliginiň dünýä derejesinde ykrar edilýändiginiň subutnamasydyr.

 Medeniýetimize, sungatymyza uly sarpa goýup, milli mirasymyzy öwrenmekde we dünýä ýaýmakda bimöçber işleri alyp barýan türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, beýik işleri rowaçlyklara beslensin! 

 

Aýnabat TOÝLYÝEWA, 

Köneürgenç etrabyndaky 38-nji orta mekdebiň müdiri, Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty.

17.01.2024 Giňişleýin

Milli mirasymyzyň hukuk binýady

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan milli medeniýetimizi, mirasymyzy goramak, aýap saklamak we ony geljekki nesillerimize ýetirmek ýaly asylly işler döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenilip, hormatly Prezidentimiz tarapyndan üstünlikli dowam etdirilýär.

 Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe milli mirasymyzy öwrenmek, ýaýratmak, halkara derejesine çykarmak üçin ýerine ýetirilen işler halkymyzy guwandyrýar. Türkmeniň milli mirasy taryhyň ähli döwürlerinde bolşy ýaly, biziň günlerimizde hem halklaryň birek-birek bilen dost-doganlyk gatnaşyklaryny berkidip, kalplara ynam, köňüllere ylham çaýýan şamçyragdyr. 

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda beýik işleriň amala aşyrylýan hem-de baý döredijilikli durmuşyň gaýnap-joşýan taryhy eýýamynda medeniýet, ylym we bilim ulgamlarynda halkara guramalary bilen hoşniýetli gatnaşyklar has-da pugtalandyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasatynda abraýly halkara guramalar, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasy we onuň iri düzümleri bilen netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine, hususan-da, Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy bolan ÝUNESKO bilen gatnaşyklar ýylsaýyn pugtalandyrylýar. 

Türkmen medeniýetiniň, milli mirasymyzyň kanunçylyk binýady Türkmenistanyň Konstitusiýasyna esaslanýan «Medeniýet hakynda», «Milli taryhy-medeni mirasyň obýektlerini goramak hakynda», «Milli maddy däl medeni mirasy gorap saklamak hakynda», «Milli taryhy-medeni mirasyň gozgalýan gymmatlyklaryny goramak, äkitmek we getirmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynyň kabul edilmegi bilen berkidildi. Bu Kanunlara esaslanýan Türkmenistanyň Prezidentiniň 2022­-nji ýylyň 8-­nji aprelinde çykaran Karary bilen tassyklanan «Milli taryhy-­medeni mirasyň obýektlerini aýap saklamagyň, goramagyň, öwrenmegiň hem-­de olara syýahatçylary çekmegiň 2022 — 2028­-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» kabul edilendigi we şol maksatnamanyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigi bellenilmäge mynasypdyr. Häzirki wagtda bu kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň halkara we milli tejribeler esasynda kämilleşdirilmegi dowam etdirilýär. 

2023-nji ýylyň 25-nji noýabrynda Türkmenistanyň Mejlisiniň ýedinji çagyrylyşynyň dördünji maslahaty geçirildi. Bu maslahatda hormatly Prezidentimiziň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna we ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak boýunça toplumlaýyn maksatnama laýyklykda işlenip taýýarlanylan birnäçe möhüm kadalaşdyryjy hukuk namalary kabul edildi. Türkmenistanyň Konstitusiýasyna laýyklykda, yzygiderli kämilleşdirilýän milli kanunçylygymyz raýatlaryň syýasy, ykdysady, durmuş we medeni hukuklaryny doly möçberde üpjün edýär. 

«Milli taryhy-medeni mirasyň obýektlerini goramak hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň 20-nji, 23-nji, 24-nji, 25-nji, 32-nji maddalarynyň mazmunlary kämilleşdirilip, täzeden beýan edildi. Kanunyň 20-nji maddasynda milli taryhy-medeni mirasyň obýektlerini goramak, öwrenmek we rejelemek boýunça ygtyýarly döwlet edarasynyň amala aşyrýan işleri kesgitlenilen bolsa, Kanunyň 23-nji maddasynda seljerişiň obýektleri baradaky kadalar öz beýanyny tapýar. 

«Milli taryhy-medeni mirasyň obýektlerini goramak hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunynyň kabul edilmegi bu ulgamyň işiniň döwrüň talabyna laýyk alnyp barylmagynda möhümdir.

 Şeýle ajaýyp döwürde milli kanunçylygymyzy kämilleşdirmäge, döredijilikli zähmet çekmäge döredilen mümkinçilikler we şertler üçin türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza, hormatly Prezidentimize köp sagbolsun aýdýarys. 

 

Nepes ROZYÝEW, 

Türkmenistanyň Mejlisiniň deputaty, 

Ylym, bilim, medeniýet we ýaşlar syýasaty

 baradaky komitetiniň agzasy.

12.01.2024 Giňişleýin
1 ... 28 29 30 31 32 ... 52