Onuň Alyhezreti, 
Türkmenistanyň Prezidenti 
jenap Serdar BERDIMUHAMEDOWA

Hormatly Serdar Gurbangulyýewiç!

Ilki bilen, Siziň başlyklyk etmegiňizde Türkmenbaşy şäherindäki “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň ýokary derejede geçirilmegi bilen Sizi tüýs ýürekden gutlaýaryn.

Bu halkara maslahat Bitarap Türkmenistanyň halkara giňişlikdäki abraýynyň ýyl-ýyldan artýandygynyň aýdyň güwäsine öwrüldi. Forumda ösüp barýan döwletleriň, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysady we ulag arabaglanyşygyny pugtalandyrmak, olaryň üstaşyr kuwwatyny ýokarlandyrmak, dünýä bazarlaryna çykmak mümkinçiliklerini mundan beýläk-de giňeltmek bilen baglanyşykly meseleleriň hemmetaraplaýyn ara alnyp maslahatlaşylmagy oňa aýratyn ähmiýet berdi. Çäräniň çäklerinde Awaza syýasy Jarnamasynyň kabul edilmegi we Hereketleriň onýyllyk maksatnamasynyň tassyklanylmagy biziň bu asylly maksatlarymyza hyzmat eder. Şeýle hem Siziň bilen netijeli, açyk dialogymyzyň özara gatnaşyklarymyzyň ähli ileri tutulýan ugurlary boýunça köpugurly we uzak möhletleýin hyzmatdaşlygymyzy ösdürmäge kuwwatly itergi berjekdigine berk ynanýaryn.

Hormatly Serdar Gurbangulyýewiç!

Ýurduňyzda saparda bolan wagtymda meni ýokary döwlet sylagy — Türkmenistanyň “Hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşandy üçin” ordeni bilen sylaglandygyňyz üçin Size we Onuň Alyhezreti, jenap Gurbanguly Mälikgulyýewiç Berdimuhamedowa, şeýle-de doganlyk türkmen halkyna tüýs ýürekden hoşallygymy beýan edýärin. Bu ýokary sylagy diňe bir maňa we ähli özbek halkyna bildirilen sylag-hormatyň nyşany hökmünde däl-de, eýsem, biziň doganlyk halklarymyzyň arasyndaky baky dostlugyň nyşany hökmünde hem kabul edýärin. Siziň ýakynda ýurdumyza amala aşyrjak saparyňyzyň ikitaraplaýyn hoşniýetli goňşuçylyk we strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny düýpgöter täze derejä çykarjakdygyna berk ynanýaryn.

Pursatdan peýdalanyp, Size berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, asylly döwlet işiňizde uly üstünlikleri, Türkmenistanyň doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, abadançylyk, rowaçlyk arzuw edýärin.

Hormatlamak bilen,

Şawkat MIRZIÝOÝEW,
Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti.

 2025-nji ýylyň 8-nji awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatynyň jemleýji plenar mejlisinde Türkmenistanyň Mejlisiniň wekili bu halkara Forumyň çäginde guralan «Ugry kesgitlemek: Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar üçin Hereketleriň Awaza maksatnamasyny ilerletmek» atly Parlament forumynyň netijeleri boýunça çykyş etdi.

Çykyşda dünýä döwletleriniň we halkara guramalaryň giň wekilçiliginde, ýagny ýurtlaryň 40-dan gowragyndan 100-e golaý parlament agzalarynyň gatnaşmagynda geçirilen Parlament forumynyň kanun çykaryjylygyň iň gowy tejribelerini we parlament işiniň usullaryny alyşmakda möhüm ähmiýetli meýdançalaryň biri bolandygy bellenildi. Forumyň esasy maksady 2024 – 2034-nji ýyllar üçin Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar üçin Hereketleriň Awaza maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäginde parlamentarileriň ornuny ýokarlandyrmaga gönükdirildi.

Bu Forum ählumumy gün tertibiniň möhüm meselelerini çözmekde, ýurtlaryň we halklaryň arasynda dostlugy berkitmekde, umumy abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýän netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmekde Parlament diplomatiýasynyň ornuny ýokarlandyrmakda, şeýle hem parlament hem-de kanunçykaryjylyk işinde özara tejribe alyşmakda möhüm ähmiýete eýe boldy. 

Parlament forumynyň Wenadan Awaza: çözülmedik meseleler, toplanan tejribeler we geljege uzaýan ýollar; Deňze çykalgasy bolmadyk ähli ösüp barýan ýurtlara ýaýraýan köptaraplaýyn söwda ulgamyny kemala getirmek we pugtalandyrmak; Parahatçylygy, ynanyşmagy we hasabatly dolandyryşy döretmek: deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlarda durnukly ösüşe ýardam edýän şertler ýaly ugurlar boýunça geçirilen bölümlerinde parlamentariler Durnukly ösüş maksatlaryna ýetilmeginiň bähbitlerine gönükdirilen köpsanly meseleler boýunça pikir alyşdylar. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary bilen berkarar bolan, Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ösüşleriň täze belentliklerine çykýan Türkmenistanyň «Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek» strategiýasynyň çäklerinde alnyp barylýan işler bilen tanyşdylar. 

Forumda ulag-logistik merkezleriniň, halkara ulag-üstaşyr geçelgeleri­ň syýasy we ykdysady ähmiýetini ylmy taýdan esaslandyrmak boýunça gymmatly teklipler we garaýyşlar beýan  edildi. Parahatçylygy we özara ynanyşmagy üpjün etmekde, durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde milli parlamentleriň tagallalaryny birleşdirmegiň ýollary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Parlament forumynyň jemleýji maslahatynda Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyna Parlament Ýüzlenmesi kabul edildi.

Parlament forumyna gatnaşyjylar Hazaryň kenarynda türkmen halkynyň myhmansöýüjilik däplerinde garşy alnandyklary we Forumyň ýokary guramaçylykly derejede geçirilmegi üçin döredilen mümkinçilikler we şertler üçin Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa, Türkmenistanyň Hormatly Prezidenti Serdar Berdimuhamedowa hoşallyk sözlerini beýan etdiler.

2025-nji ýylyň 7-nji awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatynyň çäginde Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy D.Gulmanowa bilen Sloweniýa Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly Ilçisi hanym Alenka Suhadolnigiň arasynda duşuşyk geçirildi.

Duşuşygyň dowamynda myhman şöhratly geçmişli, täze Galkynyş döwürli türkmen topragynda ýokary myhmansöýerlik däplerinde garşy alnandyklary üçin Türkmenistanyň Hormatly Prezidenti Serdar Berdimuhamedowa hem-de Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa sagbolsunlaryny aýtdy. Şeýle hem «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatynyň we onuň çäginde geçirilen ugurdaş çäreleriň ýokary derejede guralmagy bilen mübärekledi.

Duşuşykda iki ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginde ulag-logistika  ulgamynyň möhüm orun eýeleýändigi barada aýdyldy. Ýurdumyzyň milli Parlamentiniň ýolbaşçysy ulag-logistika ulgamyny döwrebaplaşdyrmak, ösdürmek, bu ugurdaky kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işleriň, Türkmenistanyň goşulan halkara resminamalarynyň we kabul edilen kanunlaryň ähmiýetini belledi. 

Taraplar iki ýurduň arasynda parlamentara gatnaşyklaryň, şeýle hem söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer, syýahatçylyk ugurlary boýunça hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdürilmeginiň mümkinçilikleri barada pikir alyşdylar. 

Halkara gatnaşyklarda parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk ýörelgelerini dabaralandyryjy döwlet diýlip ykrar edilen Türkmenistanyň umumadamzat ähmiýetli başlangyçlarynyň giň goldaw tapýandygy nygtaldy. Iki ýurduň iri halkara guramalaryň çäklerinde hem birek-biregiň başlangyçlaryny goldap çykyş edýändiklerine, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň işjeň häsiýete eýe bolýandygyna üns çekildi. Özara bähbitli bu hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň geljekde has-da pugtalandyryljakdygyna ynanmalar beýan edildi.

Türkmenistanyň Mejlisiniň Başlygy 2025-nji Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda bellenilýän Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ýurdumyzda geçiriljek halkara çärelere, şol sanda parlament çärelerine Sloweniýa Respublikasynyň Parlamentiniň wekillerini gatnaşmaga çagyrdy.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatyna gatnaşmak üçin ýurdumyza sapar bilen gelen Ermenistan Respublikasynyň Prezidenti Waagn Haçaturýan bilen duşuşdy.

Döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurduň Prezidentine BMG bilen hyzmatdaşlykda ýurdumyzda geçirilýän halkara foruma gatnaşandygy üçin minnetdarlyk bildirdi. Onuň on ýyldan bir gezek geçirilýän bu möhüm çärä gatnaşmagynyň bu ýurtlaryň durnukly ösüşi babatda alnyp barylýan işe uly ähmiýet berýändigine şaýatlyk edýändigi aýdyldy.

Ermenistan Respublikasynyň Prezidenti halkara maslahata gatnaşmaga çakylyk üçin hoşallyk bildirip, onuň ýokary guramaçylyk derejesini belledi hem-de şeýle möhüm çäräniň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň arasynda gatnaşyklary pugtalandyrmakdaky ähmiýetini nygtady.

Söhbetdeşler deňhukuklylyk, özara hormat goýmak we ynanyşmak ýörelgeleri esasynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň yzygiderli ösdürilýändigini kanagatlanma bilen bellediler.

Soňky ýyllarda Türkmenistan bilen Ermenistan Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklar hil taýdan täze derejä çykaryldy. Amala aşyrylýan özara saparlar, ýokary derejede geçirilýän gepleşikler we ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň dürli ugurlary boýunça geňeşmeler munuň aýdyň güwäsidir.

Duşuşygyň dowamynda bellenilişi ýaly, söwda-ykdysady hyzmatdaşlyk türkmen-ermeni döwletara dialogynyň möhüm ugry bolup durýar. Şunda hyzmatdaşlygyň täze ugurlaryny ýola goýmaga hem-de eksport-import harytlarynyň görnüşlerini artdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär.

Söhbetdeşler ikitaraplaýyn medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň möhümdigini bellediler hem-de ylym-bilim, medeniýet we sungat ulgamlarynda bilelikde işlemek, tejribe alyşmak üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny nygtadylar.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Ermenistan Respublikasynyň Prezidenti Waagn Haçaturýan birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan edip, özara hormat goýmak we ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýan döwletara hyzmatdaşlygyň iki ýurduň halklarynyň bähbidine mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatyna gatnaşmak üçin ýurdumyza sapar bilen gelen San-Tome we Prinsipi Demokratik Respublikasynyň Prezidenti Karluş Manuel Wila-Nowa bilen duşuşdy.

Döwlet Baştutanymyz belent mertebeli myhmany mähirli mübärekläp, Hazar deňziniň türkmen kenarynda geçirilýän halkara maslahata gatnaşmak baradaky çakylygy kabul edip, ýurdumyza sapar bilen gelendigi üçin minnetdarlygyny beýan etdi hem-de şu saparyň üstünliklere beslenip, iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň taryhynda täze sahypany açjakdygyna ynam bildirdi.

San-Tome we Prinsipi Demokratik Respublikasynyň Prezidenti bildirilen myhmansöýerlik hem-de çakylyk üçin hoşallygyny beýan edip, Awazada geçirilýän halkara maslahatyň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň durnukly ösüşi we ählumumy ykdysady gatnaşyklara goşulyşmagy babatda täze mümkinçilikleri açýandygyny nygtady.

Duşuşygyň barşynda bellenilişi ýaly, Türkmenistan Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan üç gezek ykrar edilen Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň esasynda daşary ýurt döwletleri bilen dostlukly gatnaşyklary alyp barýar. Bu babatda Türkmenistan Afrika ýurtlary bilen hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly gyzyklanma bildirýär.

“Biz diňe ikitaraplaýyn däl-de, eýsem, abraýly halkara guramalaryň çäklerinde, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde işjeň hyzmatdaşlygy goldaýarys. Siziň ýurduňyzyň geografik taýdan ýerleşişi (ada) we syýahatçylyk mümkinçilikleri bilen baglylykda, bu ugurda anyk işler durmuşa geçirilip bilner” diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow Prezident Karluş Manuel Wila-Nowanyň saparynyň dowamynda San-Tome we Prinsipi Demokratik Respublikasynyň wekiliýetiniň Türkmenistanyň ykdysady kuwwaty, önümçilik we eksport mümkinçilikleri bilen ýakyndan tanyşjakdygyny belläp, geljekde özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmak boýunça anyk teklipler bolan ýagdaýynda, ýurdumyzyň olary goldamaga taýýardygyny tassyklady.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de San-Tome we Prinsipi Demokratik Respublikasynyň Prezidenti Karluş Manuel Wila-Nowa şu günki gepleşikleriň iki ýurduň arasynda gatnaşyklaryň berk binýadyny döretjekdigine, şeýle hem ählumumy başlangyçlaryň çäklerinde halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirip, birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda geçirilýän BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatyna gatnaşmak üçin ýurdumyza gelen Malawi Respublikasynyň wise-prezidenti Maýkl Bizuik Usi bilen duşuşdy.

Wise-prezident Maýkl Bizuik Usi mähirli kabul edilendigi hem-de halkara maslahata gatnaşmaga çakylyk üçin hoşallyk bildirip, durnukly ösüş ulgamynda bilelikdäki çözgütleri işläp taýýarlamaga we halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen bu forumyň ýokary guramaçylyk derejesini belledi hem-de pursatdan peýdalanyp, Malawiniň Prezidenti Lazarus Çakweranyň hormatly Prezidentimize iberen mähirli salamyny ýetirdi.

Döwlet Baştutanymyz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, Malawiniň Prezidentine iň gowy arzuwlaryny beýan etdi hem-de Hazaryň türkmen kenarynda geçirilýän bu maslahatyň üstaşyr ulag geçelgelerini ösdürmek, sebitara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak we ykdysady mümkinçilikleri giňeltmek üçin möhüm esas boljakdygyna berk ynam bildirdi.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň dürli ýurtlar, şol sanda Afrika döwletleri bilen dostlukly we özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge uly ähmiýet berýändigini belläp, ýurdumyzyň Malawi Respublikasy bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmek üçin ähli mümkinçilikleri ulanmaga taýýardygyny aýtdy.

Söhbetdeşler iki ýurduň halkara giňişlikde abraýly guramalaryň, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerindäki hyzmatdaşlygyň has-da işjeňleşdirilmegini goldaýandyklaryny bellediler we şu gezekki saparyň döwletara gatnaşyklarda möhüm tapgyr boljakdygyna, onuň çäklerinde geçiriljek duşuşyklaryň we Türkmenistan bilen tanyşlygyň bolsa özara hyzmatdaşlygy anyk mazmun bilen baýlaşdyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdiler. Şeýle hem taraplar häzirki wagtda energetika, oba hojalygy, saglygy goraýyş, bilim we ylmy-barlag ulgamlarynda tejribe alyşmak üçin mümkinçilikleriň bardygyny bellediler.

Netijeli geçen duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Malawi Respublikasynyň wise-prezidenti Maýkl Bizuik Usi iki ýurduň hem köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmäge ygrarlydyklaryny tassyklap, birek-birege alyp barýan jogapkärli döwlet işlerinde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdiler.